'Neo-nazi's gaan ondergronds'
Onverschilligheid over oorlog en vrede in Rusland
showroomkeukens
met 40 tot 70% korting
Vie
Geheime plannen: 'Israël weg uit bezette gebieden'
Dit betekent
londerden,
lee duizenden
guldens
verdienen.
Hogerop of levensmoe? Europese
Ex-directe
blijft
aan z
Duitse politie vreest nieuwe aanslagen
Homo-kerstshow schokt conservatieven
x U bent
'worgen welkom,
de koffis steef
bruin.
Op is op.
Levensverze
DE STEM
BUITENLAND
J DE STEM
Stemmen ingewikkelde puzzel
BUITENLAND KORT
Sla morgen uw slag bij Mandemakers. Daar vindt u talloze
BIJ MÉKAA?:
Veilingen breiden
samenwerking uit
ZATERDAG 11 DECEMBER 1993
Bonn (rtr) - De Duitse neo
nazi's gaan ondergronds
om zich te hergroeperen
nu de regering de afgelo
pen tijd hard tegen hen is
opgetreden. Zij kunnen
met spectaculaire aansla
gen echter weer opduiken,
waarschuwde Hermann
Lutz, de voorzitter van de
Duitse politievakbond
GdP, gisteren.
De rechtsextremisten zijn vol
gens hem geschrokken van de
onderzoeken die de politie heeft
ingezet. Deze resulteerden onder
meer in huiszoekingen en arres
taties. Ook zijn enkele neo-na-
zistische groepen eerder dit jaar
verboden. Deze week werden bo
vendien hoge gevangenisstraffen
opgelegd in processen wegens
racistische aanslagen.
Het ondergronds gaan van de
neo-nazi's kan volgens Lutz lei
den tot 'de vorming van eigen
structuren, die zeer zeker sterker
zullen zijn dan voorheen'. „Het
betekent ook dat er meer net
werken opgezet zullen worden,"
zegt Lutz.
Het hardere Duitse optreden te
gen het extreem-rechtse geweld
dat verleden jaar begon met
twee brandbomaanslagen waar
bij acht Turksen omkwamen,
schrikt in ieder geval militante
racisten af die in hun eentje of in
kleine groepjes opereren.
Lutz zei dat er nog geen aanwij
zingen zijn dat de neo-nazi's een
hecht georganiseerde beweging
gevormd hebben.
„Maar het is een feit dat als
mensen gedwongen worden on
dergronds te gaan de kans be
staat dat zij overgaan tot specta
culaire acties om hun eigen
structuur te verstevigen, maar
ook om de buitenwereld te laten
zien dat zij niet geïmponeerd
worden door verboden of straf
vervolging", aldus Lutz.
De Oostenrijkse rechercheurs die
onderzoek doen naar de golf van
bombrieven in dat land zeggen
dat er nauwe banden bestaan
tussen de militante neo-nazi's
daar en die in Duitsland.
De twee Oostenrijkers, die don
derdag waren opgepakt in ver
band met de serie aanslagen
door middel van bombrieven,
blijken neo-nazi's te zijn.
Door de bombrieven raakten
sinds vorige week vrijdag vier
peronen gewond.
Een van de gearresteerden is een
elektrotechnicus. Hij zou in het
bezit zijn geweest van materiaal
dat nodig is voor het maken van
bombrieven. De 26-jarige neo
nazi was ontdekt toen hij met
een wagen vol wapens probeerde
naar Tsjechië te vluchten.
Bij de andere verdachte had de
politie een chemisch laborato
rium aangetroffen, geschikt voor
de produktie van het explosieve
nitroglycerine, dat gebruikt is in
de bombrieven.
Na een spectaculaire massa-ont
snapping van negen rechts-ex-
tremisten in Duitsland heeft de
Een Russische gids probeert mensen te verzamelen voor een rondleiding door het Kremlin.
Maar het centrum van Moskou is erg rustig twee dagen voor de verkiezingen. foto epa
Moskou - Wordt het oorlog
of vrede? Dat gaan de Rus
sen dit weekeinde uitmaken
in het stemlokaal. Zeggen zij
ja tegen de nieuwe grond
wet, dan geven zij president
Jeltsin een wettig instrument
in handen om wraakzuchtige
communisten en machtsbe
luste nationalisten te beteu
gelen. Zeggen zij nee, dan
dreigt een herhaling van de
machtsstrijd die in oktober
resulteerde in de beschieting
van het Witte Huis.
Op het markplein van de
sovchoze Moskovski geven de
dorpelingen blijk van de onver
schilligheid waarover in Jeltsins
kamp al alarm is geslagen. Van
de 13.000 inwoners in dit dorp,
ten zuidwesten van Moskou,
weten de meesten twee dagen
voor de verkiezingen nog niet of
ze gaan stemmen, laat staan
hoe.
„Stemmen? Ben je gek?", zegt
de 46-jarige Valentina, een
vrouw uit een naburig dorp die
vanaf een vrachtwagen da
mestruien 'Made in Korea' staat
te verkopen. „Onze oude macht
hebbers hebben ons bestolen.
Kies ik nieuwe, dan doen zij het
nog een keer dunnetjes over."
„Ik weet het nog niet'^ „ant
woordt een jonge moeder van
achter haar kinderwagen. „De
nieuwe grondwet? Niet gelezen.
Interesseert me trouwens geen
moer.'"
Een paar meter verder klinken
plotseling zware dreunen. Met
een bijl staat een boer in te
hakken op een koeiekarkas. On
middellijk vormt zich een rij. Ik
vraag een groepje mannen met
zwarte bontmutsen op of zij
gaan stemmen. Een van hen
spuwt in de sneeuw en de rest
draait mij verachtelijk de rug
toe.
„Het volk hier maakt zich niet
zo druk om de politiek", zegt
Vera Roenova op het dorpshuis.
Ze glimlacht. „Onze burgemees
ter houden ze uit de regionale
doema, dat wel."
De 53-jarige dorpskrantredac-
trice geniet met volle teugen
van de vrijheid die zij in Jelt
sins Rusland geniet. „Ja, ik ver
dien weinig: 20.000 roebel (der
tig gulden) per maand. Maar
voor mensen die hun handen uit
de mouwen steken, zijn de mo
gelijkheden nu eindeloos.
Hier!". Ze drukt me een boekje
in handen. „Een gedichtenbun
del van mijn man. Hij was dissi
dent. Niemand wilde hem uitge
ven. Heb ik nu op eigen kosten
gedaan."
Een vrouw steekt haar neus om
de deur. „Ik kom voor servies
goed."
„Na de lunchpauze," antwoordt
de blonde Vera.
„Ik verdien bij door serviesgoed
te verkopen", legt ze uit. Haar
ogen, achter dikke brilleglazen,
glanzen olijk. Haar werkkamer
is volgestouwd met bruine do
zen. Op de muur achter haar
vatten decoraties de ontredde
ring in Rusland treffend samen:
tussen afbeeldingen van Lenin
en Christus hangt een poster
met een blote meid.
In de autofabriek Lenins
Komsomol, waar personen
auto's van het merk Moskvich
van de band rollen, wordt een
politieke bijeekomst gehouden.
Bekende namen zijn komen op
draven. „Stem op Vybor Rossia,
Ruslands Keuze", roept schaak
kampioen Kasparov de zaal
Zelf is hij geen kandidaat, maar
Kasparov, die èen hardgrondige
hekel had aan Gorbatsjov", voert
desondanks belangeloos cam
pagne voor Jeltsins onofficiële
partij.
„Hoe kan het toch dat de roebel
stand houdt tegenover de dol
lar, terwijl de prijzen blijven
stijgen?", wil iemand uit de zaal
van minister van Financiën Fjo-
dorov weten. Zijn vraag dient
hij in op een briefje. Aan mon
delinge discussies met het pu
bliek wagen politici in Rusland
zich zelden.
Fjodorov moet veel economi
sche vragen beantwoorden. On
der de meer dan duizend men
sen in de zaal zijn er velen die
willen weten waarom ze armoe
moeten lijden. De minister
praat helder en eenvoudig. „Als
we meer geld drukken zonder
meer goederen te produceren,
stijgen de prijzen en schiet u
met uw loonsverhoging niets op.
Op die manier creëer je alleen
maar lucht."
Landbouwexpert Tsjernytsjen-
ko, ook kandidaat voor het pro-
Jeltsinblok, komt te laat, maar
heeft een origineel excuus. „Ik
ben waarschijnlijk de enige
kandidaat hier die in een Mosk
vich rijd. Laat ik de gelegenheid
aangrijpen om u te zeggen dat
de versnelling en de koppelings-
bak ruimte bieden voor verbete
ring." Gelach en applaus in de
zaal. De Moskvich is berucht
om zijn onbetrouwbaarheid.
In de gang beneden kan het
publiek posters van Ruslands
Keuze krijgen. Op een ervan
schudt Jeltsin de hand van Gaj-
dar. Op de nationale buis rea
geerde Popov, de hervormings
gezinde oud-burgemeester van
Moskou, spottend op deze foto:
„Ik dacht dat onze president
boven de partijen stond?" Po
pov zit in de democratische op
positie.
„Natuurlijk stemmen wij op
Ruslands Keuze", zeggen twee
baboesjka's bij het verlaten van
de zaal. „Op wie anders?"
Wat vinden zij van critici die de
huidige regering beschuldigen
Rusland in het verderf te heb
ben gestort?
„Onzin! Wie dat gedaan heb
ben, weten we maar al te goed."
Wie mogen volgens de dames de
verkiezingen niet winnen?
„De communisten. Dat zijn de
enigen waar we bang voor zijn."
De dames schudden het hoofd
en maken zich uit de voeten als
ik ze naar hun naam vraag. Alle
goede bedoelingen ten spijt, hun
gedrag is nog niet van commu
nistische smetten vrij.
Morgen gaat Rusland naar de stembus om een nieuw parlement te
kiezen. Ook mag het volk bij referendum ja of nee te zeggen tegen
president Jeltsins nieuwe grondwet. Het nieuwe parlement, de
Federale Vergadering, vormt een radicale breuk met het verleden.
De Russen kunnen voor het eerst sinds de revolutie van 1917 kiezen
uit verschillende partijen.
In de stembureaus moeten de kiezers morgen een ingewikkelde
puzzel oplossen. Zij krijgen maar liefst vijf biljetten, die ze op
verschillende manieren moeten invullen: twee voor de Staatsdoema
(de tweede kamer), een biljet voor de Federatieraad (de eerste
kamer) en biljetten voor de regionale doema's en het referendum.
Ingewikkeld? Dat vinden de Russen ook. De officiële uitslagen
zullen pas over tien dagen bekend zijn, maar het voorlopige
resultaat wordt al medio volgende week duidelijk.
Duitse politie de gevluchten gis
teren weer achter slot en gren
del. De groep gewelddadige neo
nazi's was woensdagavond uit de
Brandenburgse gevangenis
Schwarze Pumpe in Sprember
ontsnapt.
Bij de ontsnapping hadden de
gedetineerden drie bewakers
verwond. Twintig waarschu
wingsschoten konden de negen
extremisten blijkbaar niet van
hun vlucht afhouden. De neo
nazi's, tussen de 17 en 21 jaar,
zaten vast voor onder meer
moord, diefstal en brandstich
ting.
Daar kan de moderne stellingbouwer nog wat van leren, canl
dit gevaarte in Kruisstraat, een gehucht vlak over de Belgisckl
grens. Stalen frames, sluitende verbinden, veiligheid? Ach, waorl
heb dat nou voor nodig? Met een paar afgedankte pallets, wotl
balken en enkele planken klim je ook naar de nok van je huis.l
Als je daar je hart maar vasthoudt.foto wim kooijman
EU-talen blijven gelijkwaardig
Brussel - Premier Lubbers en zijn Belgische collega Jean-Luc
Dehaene willen het principe van de gelijkwaardigheid van talen
in de Europese Unie volledig handhaven. Tijdens de topontmoe
ting van de EU-leiders in Brussel hebben ze nog eens laten
vastleggen dat - ook als er nieuwe landen tot de Unie toetreden
- de gelijkwaardigheid van de verschillende talen blijft bestaan.
De beide premiers waren tot die stap gedwongen omdat bij het
in Spanje te vestigen Merkenbureau slechts vijf talen zullen
worden gehanteerd. Het Nederlands valt daarbuiten. Volgens
Lubbers is er voor het taairegiem bij het Merkenbureau een
compromis gesloten.
Diefstal uit DDR-post niet strafbaar
Berlijn - De communistische DDR organiseerde jarenlang een
postroof. Daarbij werden voor vele miljoenen aan geld en
waardevolle voorwerpen uit brieven en pakketten van westerse
afzenders gestolen. Die postroof is echter niet strafbaar. Tot
deze conclusie kwam gisteren de rechtbank in Karlsruhe.
De postroof was een lucratieve bezigheid voor de Oostduise
regering. Medewerkers van de betrokken afdeling van de
geheime politie ontvreemdden alleen al in de jaren 1986 tot 1989
omgerekend ruim dertig miljoen gulden uit brieven en pakket
ten. De diefstal is niet strafbaar omdat die toen-als legaal
beschouwd werd.
VN: Geen brandstof meer voor Serviërs
Sarajevo - De Verenigde Naties leveren sinds gisteren geen
enkele brandstof meer aan de Bosnische Serviërs. Ray Wilkin
son, woordvoerder van het Hoge Commissariaat voor de Vluch
telingen van de VN, zei dat de leveranties aan Sarajevo zijn
afgelast 'vanwege nieuwe geintjes van de Serviërs'.
Nu gaat dertig procent van alle brandstofleveranties van de VN
aan Bosnië naar de Serviërs. De blokkade van de konvooien
duurt nu al een week, vooral die naar de moslim-enclaves
Srebrenica en Gorazde in Oost-Bosnië. De Serviërs hadden drie
voor volgende week geplande konvooien naar de moslim-stad
Zenica al verboden. Zij vonden dat ze niet genoeg van de
hulpgoederen voor zichzelf mochten houden, zei Wilkinson. „Nu
geven we ze een koekje van eigen deeg".
Grootste kernfusie tot dusver uitgevoerd
New york - Amerikaanse wetenschappers zijn er donderdag in
geslaagd de grootste kernfusie-reactie tot dusver op te wekken.
Een woordvoerder van de Universiteit van Princeton, waar de
proef is uitgevoerd, zei gisteren dat het experiment een nieuwe
stap betekent op weg naar een onuitputtelijke en schone
energiebron. Volgens de natuurkundigen van Princeton is het
geslaagde experiment een doorbraak in de nucleaire technolo
gie. Het vrijkomen van energie is volgens de wetenschappers
bereikt dankzij een mengsel van de brandstoffen tritium en
deuterium, dat tot circa 300 miljoen graden werd verhit.
(ADVERTENTIE)
Tel aviv - De Israëlische re
gering heeft geheime plannen
om haar troepen terug te
trekken uit vrijwel alle bezet
te gebieden. Een aantal jood
se nederzettingen in Gaza en
op de Westelijke Jordaanoe-
ver zou worden ontmanteld
en de VS zouden bereid zijn
mee te betalen aan het over
brengen van een groot aantal
kolonisten naar Israël zelf.
Deze verrassende onthulling is
gistermorgen gepubliceerd door
de Engelstalige Jerusalem Post.
Verslaggever Steve Rodan
schrijft dat onderhandelingen
over de stichting van een Pales
tijnse staat al zullen beginnen
zodra in juli volgend jaar op de
Westelijke Jordaanoever verkie
zingen zijn gehouden voor een
Palestijnse Raad voor Zelfbe
stuur. Ook zouden er al geheime
besprekingen met de PLO gaan
de zijn over de toekomst van
Jeruzalem.
Het kantoor van premier Rabin
deed de onthulling in de Jerusa
lem Post af als 'een pure leugen'.
Maar de grootste Israëlische op
positiepartij, de Likoed, reageer
de geschokt
De geheime ontruimingsplannen
gaan veel verder dan het politie
ke platform van de Arbeiders
partij van premier Yitschak Ra
bin. Rabin zou tot de conclusie
zijn gekomen dat de stichting
van een Palestijnse staat 'onver-'
mijdelijk' is en dat Israël terug
moet naar de grenzen van voor
de Zesdaagse Oorlog van 1967.
Ondertussen duurt de strijd tus
sen de joodse kolonisten en de
fundamentalistische Hamas-be-
weging voort. In het dorp Kha-
ras bij Hebron, op de bezette
Westelijke Jordaanoever, open
den twee kolonisten het vuur op
een Palestijnse auto. De drie in-1
zittenden werden doorzeefd met
kogels, vertelden ooggetuigen.
De daders ontkwamen.
Het zou om een vergelding gaan
voor de moord op twee joodse
kolonisten eerder deze week.
De Israëlische radio berichtte
dat iemand telefonisch gemeld
had dat de aanslag een vergel
ding was vpor de dood van een
joodse kolonist en zijn zoon
maandag, door de fundamenta
listische Hamas-beweging. De
kolonisten en Hamas, die beide
fervente tegenstanders zijn van
het akkoord over de beperkte
Palestijnse autonomie, zijn de
hele week al verwikkeld in een
serie aanslagen over en weer die
tot nu toe zeven mensen het
leven gekost heeft.
Eerder vrijdag verwondden Pa-
lestijnen in aparte incidenten
twee Israëli's op de bezette Ga-
za-strook.
De Amerikaanse minister Chris
topher, die een rondreis door het
Midden-Oosten maakt, zei op
een persconferentie in Tunis dat
Rabin hem een brief voor Arafat
had meegegeven waarin deze
toezegde dat hij zondag naar
Cairo zou komen. Het is de be
doeling dat Rabin en Arafat dan
de laatste obstakels bespreken
die de uitvoering van het ak
koord op maandag in de weg
staan.
Zo moet Israël maandag begin
nen met de terugtrekking van
zijn troepen uit de Gaza-strook
en Jericho. De afgelopen weken
heeft Israël juist extra troepen
naar de bezette gebieden ge
stuurd om het oplaaiend geweld
in te dammen.
Door onze correspondent
Bob van Huët
Londen - De Britse commerciële televisiezen
der Channel 4 heeft voor opschudding ge
zorgd door Kerstavond te vullen met 'de
eerste homofiele en lesbische kerstshow'.
Een alternatieve kerstboodschap voor het Britse
volk zal worden voorgelezen door de extravagante
Quentin Crisp. De boodschap van de koningin
heeft Channel 4 daarvoor verplaatst naar een later
tijdstip.
Volgens de producers van het programma is het de
bedoeling 'frisheid en meer vrolijkheid te brengen
in de traditionele familieviering'. De titel van de
show is 'Camp Christmas', wat vertaald kan wor
den als 'Nichterig Kerstmis'. Onder de vele gasten
zijn Jimmy Somerville, Pedro Alomodovar, Julian
Clary en Martina Navratilova.
De alternatieve kerstavond is met verbijstering
ontvangen door kerkelijke instanties en conserva
tieve politici. „Kerstmis heeft een diep religieuze
betekenis. Dat Channel 4 die wil besmeuren en ook
de kerstrede van de koningin zo behandelt is
onvergeeflijk", aldus kamerlid John Blackburn.
John Willis, programma-direkteur van Channel 4,
ontkent dat 'Camp Christmas' hoofdzakelijk be
oogt te shockeren. „Wij willen gewoon iets anders
brengen dan wat alle andere zenders jaar in jaar
uit doen".
Behalve de terugtrekking van de
troepen zijn Israël en de PLO het
ook nog oneens over de begren
zing van het autonome Jericho,
het toezicht op de joodse neder
zettingen op de Gaza-strook (die
niet onder de Palestijnse politie
zullen vallen) en de controle op
de grensposten tussen de auto
nome Palestijnse regio's en om
liggende gebieden.
Arafat zei gisteren dat hij hoopte
dat 13 december de geplande
datum voor de terugtrekking
van de Israëlische troepen blijft.
Daaruit leidden waarnemers af
dat de begindatum voor de af
tocht van de troepen wellicht
verschoven zal worden. Arafat
had een dag eerder immers nog
nadrukkelijk gezegd dat de da
tum onomstotelijk vaststond.
De populaire PLO-woordvoer-
ster Hanan Ashrawi maakte gis
teren haar vertrek bekend. Maar
zij ontkent dat haar ontslag be
doeld is als protest tegen het
PLO-leiderschap van Yasir
Arafat.
Ashrawi, die vooral bekend is
sinds haar optreden op de vrede
sconferentie over het Midden-
Oosten in Madrid twee jaar gele
den, zegt geen interesse te heb
ben in een ministerspost in de
toekomstige Palestijnse regering.
Zij ziet voor zichzelf een taak
weggelegd op het gebied van de
mensenrechten en bij het voor
bereiden van het Palestijns zelf
bestuur.
Van onze correspondent
Bert Schampers
Brussel - De Europese regel
ringsleiders hebben gisterei
in Brussel geen overeenstem
rping bereikt over de finan
ciering van het banenplar
van Commissie-voorzitte|
Delors.
Voor de grote infrastuctuur-wer-l
ken is, naast de reeds beschikba
re middelen, tot de eeuwwisse-
Van onze verslaggevers
Eindhoven - Tussen de wd
Vie d'Or en de verplichi
verzekerden zit een gat var
meer op een zelfstandig vot
geraakte Veldhovense le
dient zo snel mogelijk e
gezocht, die de 13.000 polis
De door de Verzekeringskamer
benoemde bewindvoerder C
Boet heeft dat gisteren op eer]
persconferentie in Eindhoven,
verklaard. Hij schrijft de proble
men bij Vie d'Or vooral toe aai]
mismanagement.
De netto-verplichtingen van Vie
d'Or bedragen volgens Boet
290 miljoen. De waarde van de
beleggingen die daar tegenover
staat komt niet verder dan 21(1
miljoen. Boet verwacht dat de
tweede opinie, waarvoor hij een
beroep heeft gedaan op accoun
tant KPMG, niet veel zal afwij-j
ken van zijn bevindingen.
Gezien de omvang van het tekor
verwacht Boet niet dat hij kar]
voldoen aan het verlangen var
de Verzekeringskamer om uiter
lijk maandag met een bevredi
gend financieringsplan te ko
men. Dat betekent dat de Verze
keringskamer de vergunning var
Vie d'Or zal intrekken en dt
rechter zal vragen om toepassing
van de noodregeling.
Die noodregeling houdt in dat d<
Verzekeringskamer ervoor za
zorgen dat de zaken van Vi<
d'Or verder worden afgewikkeld
Het belang van de polishouder:
staat daarbij voorop. Boet kar
niet zeggen hoe groot de schadi
voor de verzekerden zal uitval
len.
In het slechtste geval moet dt
portefeuille van de Veldhovenst
maatschappij worden geliqui
deerd, hetgeen voor de polishou
ders ook fiscaal ongunstig is. He
beste scenario is een snelle over
name van de portefeuille door
een andere maatschappij. D
kans daarop acht Boet grooi
omdat de polissen zeker winst
mogelijkheden hebben.
Rechtvaart 8, Kaatsheuvel,
04167-72677, maandag open, vrijdag koopavond.
Eindhoven - Voor Frans Mae
Vie d'Or.
Dat heeft mr. V. Wibaut,
advocaat van de oprichter, ex
directeur en meerderheidsaan
deelhouder van de Veldhovens
levensverzekeraar, gisteren ver
klaard.
Volgens Wibaut wordt zijn cliën
alleen nog formeel geïnformeeri
over de gang van zaken, maa
wordt hij verder overal buite:
gehouden. Maes blijft de schuil
voor de ondergang van Vie d'O
in de schoenen schuiven van zij
opvolger Bert Lieuwma. D
nieuwe directeur zou door zijr
wijze van opereren het voortbe
staan van de maatschappij oi
het spel hebben gezet.
Van onze verslaggeefster
Breda - Vanaf 1 januari komeni
jaar vervoert een transporteu
dagelijks produkten tussen d
Bredase veiling RBT en de Bel
gische Veiling der Kempen i
Hoogstraten.
Met deze uitbreiding van de se
menwerking tussen de twee vei
lingen wordt het transport voa
de afnemers een stuk makkeli;
ker en góedkoper gemaakt.
Voorheen vonden de aankope
plaats door middel van tussen
personen. Kopers moesten ze
een transporteur inschakelen e
waren daardoor meer kwijt aa
transportkosten.
Ook kunnen Nederlanders d:
bij de Belgische Veiling dt
Kempen in Hoogstraten produl
ten hebben gekocht per 1 janua
de lege kistjes terugbrengen b
de Bredase veiling.
De RBT regelt dat de kratte
weer terug bij de veiling i
Hoogstraten komen. Anderso
geldt hetzelfde: Belgische kope
met Nederlandse kistjes levert
die af bij de Veiling der Kempe
