Economische groei stagneert 4 Wij plaatsen alleen r Charles tig koning Ontwikkeling Rijnmond moet positie Rotterdamse haven versterken CBS: 1993 een van de vijf slechtste naoorlogse jaren Automatiserings-project Vandra Golfkarton het beste in Nederland Karton op proef ^Deinig rond cassis storm in glas water' Uitlatingen Lubbers niet strijdig met mestbeleid LAND KORT 65-miljoenste auto bij VW 'Concept-akkoord Gatt moet zondag klaar zijn' Sociaal plan voor Polynorm ECONOMIE KORT VRIJDAG 10 DECEMBER 1993 A5 0 DECEMBER 1993 M zijn huwelijksbelofte met voe. en heeft getreden, hij niet meer geloofwaardig is als k0. mng. „Hoe kan Charles straks Westminster Abbey binnen, tappen en de kroningseed af" eggen? Moeten we hem dan eloven?", zei Austin cru. erdedigers van de prins be. chuldigden de uitgesproken artsdeken prompt van een eugenachtige solo. inister van Voedingszaken icolas Soames, (een voormal ig adjudant van Charles en etuige bij het huwelijk met iana) veroordeelde de uit. praken van de aartsdeken als onvoorstelbaar schandalig' 'aar uit andere bronnen werd uidelijk dat George Austin in eze niet alleen staat. De Dai. y Mail meldde gisteren dat ok binnen het kabinet be- orgdheid bestond over Char- es' affaire. ngerstaking n in Duitsland zijn in honger- n het Duitse verbod op de Dat heeft een Koerdische edeeld. „Duitsland heeft de nu openlijk de mensenrech- ring", aldus de zegsman. Koerdische mannen en tien Zij zullen net zo lang alle et verbod op de PKK opheft. Kamer verlaten an Cultuur Jack Lang is het e schoonmaak in de Franse lid in het Loire-stadje Blois is ngeldig verklaard omdat hij gestane 175.000 gulden voor ra straf is Lang voor de duur rd. rdt getroffen door uitsluiting, campagnekosten heeft over- an de Grondwettelijke Raad nd gulden meer uitgegeven, de tweede ronde een folder verboden. afgetreden ara van Ivoorkust is gisteren haar ontslag ingediend. Deze emier de machtsstrijd die na houet-Boigny uitbrak tussen Konan Bedie, heeft verloren, r van de dinsdag overleden ak ein van Irak heeft gisteren de n die gevangengezet waren innengekomen. Dit heeft het d. overleg voorafgegaan tussen r Edward Heath van Groot- ijlating van de drie Britten, d en hun invrijheidstelling zegt niet wanneer de Britten d variëren van 23 tot 42 jaar, it. ijf n richt een speciale eenheid met de criminaliteit en het gebeurt naar aanleiding van op Long Island, afgelopen man vijf passagiers dood en a Shalala, die de oprichting endmaakte, zei dat allerlei emen. Eerder zei president verschrikkelijke menselijke elijk vergunningsysteem voor i gearresteerd ïeeft gisteren twee personen aanslagen door middel van week vrijdag vier peronen icht ook enkele woningen. In e minister van Binnenlandse edelingen. nsenrechten senrechten van de Verenigde ehonderdduizend meldingen ensenrechten. Dat is zeven /N. um voor de mensenrechten d gevallen van verdwenen geleden was er sprake van en. De speciale rapporteur 3aanvragen voor 450 acuut ITIE) 'EER BETER. Van onze correspondente Rotterdam - Overheid en be drijfsleven hebben gisteren het startsein gegeven voor de verdere ontwikkeling van het Rijnmondgebied Dit 'Project Rom-Rijnmond' be helst de verdere ontwikkeling van het haven- en industriege- bied, de hoofdinfrastructuur en de verbetering van het woon- en leefmilieu in Rijnmond. De Zuidhollandse Commissaris der Koningin Patijn waarschuwt dat plannen voor ontwikkeling geen zin hebben als de uitvoe ring niet nauwlettend in de ga ten wordt gehouden. „Doen we dat niet, dan lopen de zaken binnen de kortste keren weer uiteen," aldus Patijn over de uitwerking van de 46 projecten in het Plan van Aanpak, waarbij ontwikkeling van de economie en milieu gelijke aandacht moet krijgen. En dat is moeilijk genoeg, blijkt uit de woorden van voorzitter dr. K.D. van der Linde van Eur- poort Botlek Belangen. „Laten we niet zomaar proberen hier nieuw beleid te maken, maar bestaande kennis gebruiken en vergelijken wat in andere havens van Marseille tot en met Ham burg gebeurt." Het convenant voor het Rijn mondgebied werd ondertekend door de ministers Alders, Maij- Weggen, staatssecretaris Van Rooy, Commissaris Patijn, vijf tien burgemeesters van het Overlegorgaan Rijnmondge meenten (OOR) en de voorzitters van de Kamer van Koophandel, van de havenwerkgeversorgani satie SVZ en van Europoort Bot lek Belangen. De partijen hebben zich nu offi cieel gebonden aan de verster king van Rotterdam als belang rijke Europese haven, waarbij het woon- en leefklimaat in het oog wordt gehouden. Voor de eerste fase tot eind 1997 hebben de partijen bijna 2 mil jard gulden uitgetrokken. In de fase vanaf 1998 moet de aanleg van de Tweede Maasvlakte en een aantal stedelijke herstructu- ringsprojecten hun beslag krij gen. In die fase zal ongeveer 6 miljard gulden moeten worden geïnvesteerd. Het bedrijfsleven zal naar verwachting zeker het dubbele van dit bedrag investe ren tot 2010. Voorburg (anp) - Economisch gezien is 1993 een van de vijf slechtste naoorlogse jaren geweest. De economische groei is dit jaar vrijwel tot stilstand gekomen en het volume van het bruto binnenlands produkt (bbp) zal dit jaar maar een fractie groter zijn dan in 1992. Sinds de Tweede Wereldoorlog waren er maar vier jaren waarin het economisch nog slechter ging, namelijk 1958, 1975, 1981 en 1982. Dat blijkt uit het Conjunctuur- bericht 1993, dat het Centraal Bureau voor de Statistiek giste ren heeft gepubliceerd. De stag nerende economische groei blijkt tevens uit het feit dat de werk loosheid 'in hoog tempo', aldus het CBS, is opgelopen tot het hoogste niveau van de afgelopen vier jaar. Bovendien neemt het aantal faillissementen dit jaar met 25 procent toe, de sterkste stijging van de afgelopen twaalf jaar. Sedert 1989 is de economische groei ieder jaar minder gewor den. Toch doet Nederland het economisch nog niet eens slecht Wolfsburg (dpa/rtr) - Volkswa gen heeft gisteren zijn 65-mil- joenste auto van de band laten rollen. Het was een blauwe Golf. De éénmiljoenste auto bouwde VW in 1955, de tienmiljoenste in 1965 en de vijftigmiljoenste in 1985. VW, tot stand gekomen in het Hitiers Derde Rijk, en na de oorlog herbouwd, heeft in zijn hoofdvestiging in Wolfsburg in middels 28,5 miljoen auto's ver vaardigd. De meeste auto's van VW zijn in Duitsland gebouwd. Daar verkocht het concern 21 miljoen wagens. Binnen Europa, maar buiten Duitsland, zette VW 13,5 miljoen auto's af. De Vere nigde Staten zijn tot nu toe goed voor 10,1 miljoen auto's en Bra zilië voor acht miljoen. De Kever van VW blijft binnen de Volkswagen-stal de best ver kochte. Daarvan zijn er 21,1 mil joen verkocht. De Golf komt op een tweede plaats met een ver koopcijfer van 14,6 miljoen. Van onze verslaggever Den Haag Het Oosterhoutse bedrijf Vandra Golfkarton heeft gisteren in Den Haag de prijs 'IT Award of Excellence 1993' gewonnen voor het beste automatiserings-project in Nederland. In deze wedstrijd van het gere nommeerde vaktijdschrift Com putable eindigde Vandra voor de twee andere voor de eindronde genomineerde organisaties, de Bedrijfsvereniging voor Gezond heidszorg en de ANWB. Er wa ren 43 projecten ingezonden voor de onderscheiding, die be staat uit een sculptuur. Vandra, een golfkartonprodu cent met 200 werknemers en een omzet van 65 miljoen, ontwik kelde het Beheerssysteem Golf karton 'Besyg'. Doel was het verkrijgen van een voorsprong op de concurrenten door het ver snellen van het logistieke en or derregistratie-traject. Dat maakt een snellere levering mogelijk en in een tijd van 'just-in-time'-le- veringen is een korte levertijd bijzonder belangrijk. Voor de ontwikkeling van Besyg werd het extern bureau Genève - Directeur-generaal Sutherland van de Gatt (Alge mene Overeenkomst inzake Ta rieven en Handel) wil de belang rijkste thema's van de onderhan delingen over liberalisering van de wereldhandel zondagnacht afgesloten zien. Dan moeten ook de knopen zijn doorgehakt in diverse zaken die nog moeilijk liggen. De Gatt-topman zegt dat som mige landen nog 'harde politieke besluiten' moeten nemen. vergeleken met het EG-gemid- delde of met Duitsland, Neder lands belangrijkste handelspart ner. De bruto-investeringen in vaste activa zijn dit jaar gedaald met 3 procent ten opzichte van vorig jaar. Dat is de eerste daling sinds tien jaar. Voor het laatste was er een volumedaling bij de investeringen in 1981 (min 10 procent) en 1982 (min 4 procent). De terugval van de investeringen op dit moment wordt vooral ver oorzaakt doordat er minder geld besteed wordt aan de aanschaf van vervoermiddelen. Het aantal geregistreerde werk lozen komt dit jaar uit op 380.000. Dat is een stijging met 25 procent ten opzichte van vo rig jaar. De geregistreerde werk loosheid is daarmee ongeveer weqr terug op het niveau van 1989. In direct verband daarmee kan geconstateerd worden dat de groei van het aantal banen dit jaar tot stilstand is gekomen. De gezinsconsumptie is dit jaar met ongeveer 1 procent toegeno men, wat overeenkomt met de groei van de bevolking. De be stedingen aan duurzame con sumptie-goederen (auto's, audio- en video-apparatuur en wonin ginrichting) zijn duidelijk afge nomen. Aan voedings- en genot middelen is ongeveer evenveel uitgegeven, terwijl de bestedin gen aan overige goederen en diensten met 2 procent toegeno men zijn. In vergelijking met andere lan den neemt Nederland wat be treft de economische ontwikke ling een middenpositie in. In landen als Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Canada is sprake van duidelijk positieve groeicijfers ten opzichte van vo rig jaar. Landen als Frankrijk, Zwitser land en vooral Duitsland verto nen echter een duidelijke afname van het bbp. Nederland zit daar met een economische nulgroei dus precies tussen in. Uniwell bv is gisteren begonnen met proefdraaien in de nieuwe golfkartonfabriek op industrieterrein Dombosch in Raamsdonks- veer. De fabriek zal binnen drie jaar werk bieden aan 140 mensen. Uniwell produceert golfkartonnen dozen voor verpakking van levensmiddelen en andere winkelartikelen. foto de stem/johan van gurp Trendsoft in huis gehaald, ter wijl als project-leider extern ad viseur P. Paijmans werd aange trokken. Het systeem vergde een investering van twee miljoen gulden. Volgens de jury heeft Vandra een grote tijdwinst geboekt met Be syg. De doorlooptijd van offerte en orderregistratie is terugge bracht van gemiddeld een dag naar enkele minuten. Negentig procent van de orders kan met één telefoongesprek worden af gehandeld. Vroeger werd een or der na zes weken afgeleverd, nu kan dat binnen twee tot vijf dagen. Directeur J. Verloop was gistera vond opgetogen over de verkie zing. „Je staat toch naast twee hele grote organisaties op het podium," zei Verloop. Hij zei dat de invloed van het nieuwe auto matiseringssysteem bij Vandra groter was dan bij de Bedrijfs vereniging voor Gezondheids zorg en de ANWB. Bij die orga nisaties ging het om systemen voor specifieke activiteiten. Verder was volgens Verloop de tijdsdruk (het systeem moest voor 1 januari 1993 operationeel zijn) van belang. „En ik denk ook het feit dat wij de Industrie vertegenwoordigen heeft meege speeld." In Nederland woedt een hevige discussie over de broodnodige innovatie in de inudstri"ele be drijven om de internationale concurrentie aan te kunnenie in de industriële bedrijven om de internationale concurrentie aan te kunnen. Bunschoten (anp) - Poly norm (toeleverancier auto mobielindustrie) is met de vakbonden een sociaal plan overeengekomen Er wordt een reorganisatie bij de divisie Automotive uitgevoerd die 70 tot 80 ar beidsplaatsen gaat kosten. In de eerste helft van 1994 zal deze reorganisatie haar beslag krijgen, heeft Poly norm gisteren bekendge maakt in aansluiting op eer dere berichten. De ondernemingsraad heeft een positief advies gegeven. Volgens president-directeur ir. P. Huisman is nog steeds niet te zeggen hoeveel werk nemers met gedwongen ont slag zullen worden ge stuurd. Utrecht - 'Een storm in een glas water.' Zo omschrijft het frisdrankenconcern Raak de commotie over het middel pi- maricine dat in de cassis van het bedrijf is aangetroffen. Niettemin heeft het bedrijf be sloten het gebruik van dit mid del voorlopig stop te zetten. Volgens Raak heeft de officier van justitie mr. P. van der Molen met haar uitspraken in het NOS- journaal van woensdagavond over de inbeslagname van 150.000 flessen Raak-cassis on juiste en onvolledige informatie naar buiten gebracht. Ook is het bedrijf boos over de handelwijze van de Keurings dienst van Waren en over de publikatie van de Industriebond FNV over Raak. Het bedrijf be houdt zich het recht voor om de officier, de industriebond en de keuringsdienst aansprakelijk te stellen voor eventuele schade. De industriebond maakte woensdag in het FNV-magazine bekend dat de cassis van Raak het schimmelremmende middel pimaricine zou bevatten. In het NOS-journaal van woensdaga vond meldde officier van justitie Van der Molen dat 150.000 fles sen cassis in beslag waren geno men. Omdat het middel geen direct gevaar voor de volksge zondheid oplevert, heeft de Keu ringsdienst van Waren het be drijf niet verplicht de cassis uit de winkels terug te halen. Volgens Raak is de cassis in overleg met keuringsdienst slechts voor veertien dagen opzij gezet. De advocaat van het be drijf, mr. H. Den Hollander, noemt dat de normale procedu re. Alle flessen blijven twee we ken voor distributie staan zodat het middel pimaricine vanzelf afbreekt. Volgens Raak is pimaricine geen ingrediënt, maar een middel bij de produktie van cassis. Dat het niet voorkomt op de lijst van toegestane ingrediënten van fris dranken, is volgens Raak dan ook niet vreemd. Door de Euro pese Unie zou het middel zijn goedgekeurd als hulpmiddel bij de produktie van levensmidde len. Volgens Raak is de zaak aan het rollen gekomen door een anonie me brief die is verstuurd aan diverse relaties van het bedrijf, waaronder de Keuringsdienst van Waren en de Industriebond FNV. Daarin werd gerefereerd aan het gebruik van het middel pimaricine. Deze brief werd ge schreven op verouderd briefpa pier van het bedrijf. Raak heeft aangifte gedaan bij de politie. Van onze verslaggever Den Bosch - Werving- en selectiebureaus voor vrou wen zijn dun gezaaid. In Nederland zijn slechts twee bureaus die zich speciaal richten op de arbeidsmarkt voor vrouwen. Ter vergelij king: in heel het land zijn 800 bureaus die zich bezig houden met werving en se lectie van personeel in het algemeen. Rieken Oomen, met vestigin gen in Den Bosch en Maas tricht, is een van de twee 'vrou wenbureaus'. Met een bestand van 1.300 vrouwen en een even groot netwerk van relaties wer ven ze in heel Nederland vrou wen voor hogere functies in bedrijven en instellingen. Het bureau heeft het symbool voor de koningin van het schaakspel in zijn logo. „Wij plaatsen altijd de besten in be drijven, dus koninginnen," ver klaart Rieken het logo. Het bedrijfsleven begint mond jesmaat de vrouw voor de hoge re functies te ontdekken, in non-profitinstellingen een ge wone zaak. „Bij bedrijven be ginnen ze langzaam door te krijgen dat er een meerwaarde onstaat als er een mixture is van mannen en vrouwen op hogere functies. Het is moeilijk aan te geven wat er verandert, maar vaak hoor je van klanten dat de cultuur is veranderd, aangenamer is. Het komt de motivatie en het werk ten goe de. Je moet overigens wel wa ken voor de valkuil dat bedrij ven nu ineens vrouwen binnen halen voor de sfeer," waar schuwt Oomen. „Vrouwen zijn over het alge meen efficiënter met vergade ren. Ze zijn gewend om tijd optimaal te benutten. Ook al hebben ze een full-time baan, vaak moeten ze een hoop rege len voor thuis, want de zorg voor het huishouden is toch voornamelijk een aangelegen heid voor vrouwen. Vrouwen zijn ook meer gericht op het algemene belang. Het is nu zo dat klanten bij ons komen, om dat ze weten dat we gewoon goede kwaliteit leveren. Het man- of vrouwzijn is al niet meer van belang." Met het verhaal dat werkgevers huiverig zijn om vrouwen in dienst te nemen vanwege zwan gerschapsverlof of zieke kinde ren thuis, rekent Oomen on dubbelzinnig af. „Het is een vastgeroest idee dat topmensen nauwelijks te vervangen zijn. Zijn er moeilijkheden gemaakt toen Cohen plotseling zijn taak als rector-magificus opgaf en moest komen opdraven als staatssecretaris van Onderwijs of toen Kooijmans van de een op de andere dag minister van Buitenlandse Zaken werd in plaats van hoogleraar op de universiteit? Waarom wordt er dan zo moeilijk over gedaan dat vrouwen wel eens even ver stek moeten laten gaan? Een interim-manager is toch de ge woonste zaak tegenwoordig. Het is gewoon een attitudek westie. Hoe kijk je naar vrou wen, hun kwaliteiten en hun rendement," zegt Oomen. Rieken wijst erop dat in het buitenland over deze zaken een stuk genuanceerder wordt ge dacht. „Daar heerst meer de cultuur dat je eens in de zoveel tijd er een jaar tussenuit gaat. In dat jaar bestaat de gelegen heid jezelf verder te scholen. Je komt daarna weer heel fris in het bedrijf, dat daar dan alleen maar profijt van heeft." Rieken Oomen richt zich voornamelijk op vrouwen voor middenkader en de hogere leid- dinggevende functies. Bijna al le bemiddelingen komen tot stand op aanvraag van de werkgever. „We kunnen putten uit een bestand van 1.300 vrou wen, van wie zeker 95 procent gewoon een baan heeft, meestal full-time. De meesten hebben een hbo- of universitaire oplei ding. Naast dit bestand be schikken we ook nog over een heel uitgebreid netwerk van een dikke 1.000 relaties, die benaderd kunnen worden voor het vinden van een geschikte kandidaat voor een bepaalde functie. Soms doen we ook aan head-hunting. Een directeur durft zelf vaak geen geschikte kandidaat te benaderen, bang dat hij is om een blauwtje te lopen. In toenemende mate be middelen we ook vrouwen in outplacementsituaties. KLM heeft 'vliegervriendelijk' toestel StriM#''- - KLM-topman Bouw heft het glas nadat de MD-11 behou den op Schiphol is geland. foto anp Amsterdam - De KLM heeft de vloot uitgebreid met een nieuw type toestel. Gisteren landde op Schiphol het eerste exemplaar van een serie van tien MD-11 passagiersvliegtuigen met drie honderd stoelen. De overige toestellen worden de komende twee jaar afgeleverd. De MD-11, een breedrompvliegtuig met drie motoren, is de opvolger van de DC-10 van de dezelfde fabrikant, de Amerikaanse McDonnell Douglas. De eerste van de reeks toestellen zal KLM inzetten op vluchten naar Afrika en het Caraïbisch gebied. De MD-11's die daarna worden afgeleverd zullen vooral dienst doen op de transatlantische lijnen naar Canada en de VS. De vrachtcapaciteit van het nieuwe toestel is voor de KLM één van de redenen geweest voor de MD-11 te kiezen ten koste van de Airbus 340 en de Boeing 767. KLM rekent op een hardere groei van de vracht- dan van de passagiersmarkt. Piloten roemen de MD-11 vooral om het besturingssyteem en de inrichting van de cockpit. McDonnel Douglas heeft het met tientallen instrumenten volgepropte paneel vervangen door zes-kleurenbeeldschermen. „Het toestel is 'vliegervriendelijk', omdat alle gegevens veel overzichtelijker aan ons worden gepresenteerd," aldus Jan Keesen, de gezag voerder die het toestel naar Schiphol vloog. Geveke verwacht verlies Amsterdam - De technische handelsonderneming Geveke ver wacht over 1993 een verlies te zullen lijden van 15 miljoen. Dit verlies wordt veroorzaakt door een buitengewone last als gevolg van het afstoten van de vorkheftruckactiviteiten in Duitsland. Maar in 1994 zal die last niet meer doorwerken, zo wordt verwacht. Op grond van de gang van zaken tot nu toe verwacht Geveke over 1993 het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening licht te verbeteren en rond de nullijn uit te komen (in '92 3,8 miljoen verlies). In april rekende de directie er nog op het jaar positief te kunnen afsluiten. Tot een concrete winstverwachting voor 1993 is het bestuur nooit gekomen. In de eerste helft van het jaar werd een nettoverlies geleden van 872.000. GTI Vitel schrapt 120 van de 400 banen Bunnik - Bij GTI Vitel Communicatie in Gouda staat een ingrijpende reorganisatie voor de deur. Het personeelsbestand van ruim 400 man zal met 120 worden ingekrompen. Voor het grootste deel van de betrokken werknemers zal een ontslagver gunning worden aangevraagd. Volgens een woordvoerder van GTI zullen in Gouda 60 a 70 arbeidsplaatsen worden geschrapt. Bij de Amsterdamse vestiging verdwijnen 30 en bij de overige lokaties in Leek, Nuenen en Velp in totaal circa 25 man. Vakbonden en ondernemingsraden zijn ingelicht. Als oorzaak voor de maatregel noemt GTI de gewijzigde omstandigheden op de markt. Startsein bouw luchtvaartcollege Amsterdam - Minister Ritzen van Onderwijs heeft gisteren in Hoofddorp, op een steenworp afstand van Schiphol, het start sein gegeven voor de bouw van het Nederlands Luchtvaart College. De MBO-vakschool kon er komen dankzij samenwer king tussen de overheid, scholen en het bedrijfsleven. De bouw moet in 1995 zijn afgerond en kost 25 miljoen gulden.Ritzen complimenteerde vooral bedrijven zoals Fokker en de KLM die, 'ondanks de moeilijke situatie waarin zij verkeren, toch de durf hebben gehad in het onderwijs te investeren'. Dankzij de bedrijven krijgt de school de beschikking over een hangar met eigen vliegtuigen en motoren. Ruim 2 miljard schuld na faillissement Voorburg - De ruim 3.400 faillissementen die vorig jaar zijn uitgesproken hebben een totale schuld van 2,27 miljard gulden nagelaten. Voor de afwikkeling van de faillissementen (betalen van schulden en faillissementskosten) was slechts 245 miljoen gulden beschikbaar, blijkt uit becijferingen die het CBS gisteren bekendmaakte. Uit de cijfers blijkt dat de fiscus en bedrijfsvere nigingen vorig jaar 10 procent van hun vorderingen op failliete instellingen hebben geïnd. De overige schuleisers kregen in totaal slechts 2 procent uitgekeerd van hetgeen ze nog te goed hadden. Van alle faillissementen vorig jaar waren er slechts 23 waarbij alle schulden voldaan konden worden. Aan de andere kant waren er ook 24 gevallen die elk een schuld van meer dan 10 miljoen gulden achterlieten. VERVOLG VOORPAGINA Het klonk NCB-voorzitter A. Latijnhouwers in ieder geval al lemaal als muziek in de oren: „Zeker gezien zijn positie heeft de minister-president harde uit spraken gedaan. Ik heb het Buk man in ieder geval nog nooit zo hard horen zeggen." Een woordvoerder van het de partement van Landbouw laat weten dat de uitlatingen van de premier in Breda niet in strijd zijn met het mestbeleid, zoals dat door de minister Bukman (Landbouw) en Alders (Milieu) is vastgesteld en waarover de Tweede Kamer maandag debat teert. De NCB heeft alle Kamerleden Inmiddels een brief over het mestbeleid gestuurd. Ook daarin wordt de mestcentrale als kern punt genoemd. Tevens wint de NCB momenteel koortsachtig ju ridisch advies in over de vraag of een mestcentrale strijdig is met EG-regels. Lubbers beloofde de duizend boeren in Breda ook persoonlijk werk te maken van de versoepe ling van de toepassing van de bijstandsregeling voor in geld nood verkerende boeren. Tevens liet hij weten in gesprek te willen komen met de akker bouw als de Gatt-onderhande- lingen (vrijmaking wereldhan del, met grote negatieve gevol gen voor de Nederlandse akker bouw, red.) achter de rug zijn. Lubbers zegde de boeren ook toe in Europees verband een lans te breken voor agrificatie. Dat staat voor akkerbouw die ope reert als grondstof-leverancier voor niet-voedingsmiddelen zo als bio-brandstof en plastic. Lubbers: „Ik zie agrificatie zo ongeveer als enige zuurstofmo gelijkheid voor de akkerbouw." Of het allemaal nog niet genoeg was zei de minister-president dat er extra geld gestoken moet worden in onderwijs, onderzoek en voorlichting, het drieluik dat algemeen wordt gezien als de kathalysator van de na-oorlogse groei van de Nederlandse land bouw. Onder het motto privatisering heeft de overheid de laatste ja ren flink bezuinigd op met name onderzoek en voorlichting. Te flink in de ogen van Lubbers: „Ik ben na 12 jaar in dit ambt ook een beetje te veel geobse deerd door het bordje 'Overheid, gij zult bezuinigen'. In de toe komst zullen we een scherper oog moeten hebben voor zaken die in de toekomst rendement kunnen hebben."

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 5