Alders 'Op de lange termijn is iedereen beter af met de Gatt' Kerken moe -DE STEM- FNV pleit voor over vierdaagse DESTEM Liberale waarde DE STEM BINNENLAND BUITENLAND PËSTEM Koppen Brinkman r^izetTbrief Aardrijkskunde Een tocht langs zieke stakkers hoestaanvallen en sloten koffie Minister dreigt met I Hij voldoet daarmee aan de wens I van een meerderheid in het par- llement, die vindt dat het niet Idoor de beugel kan dat er ge lmeenten zijn die zuivere onwil I tonen om het afval te scheiden. I Per 1 januari worden alle Neder- I landse gemeenten verplicht huis- I vuil gescheiden van groente-, I fruit- en tuinafval (gft) op te' I halen. WOENSDAG 8 DECEMBER 1993 j In De Stem verschijnen regel matig schreeuwende koppen. Analyse van de artikelen leert dat de inhoud van het artikel echter niet in overeenstem ming is met de kop erboven. Donderdag 2 december waren de PvdA en het CDA de grote verliezers in noordoost-Bra bant, het beeld zou zelfs aar dig overeenkomen met de landelijke peilingen voor de kamerverkiezingen. Goede analyse geeft een ander beeld. Bij de laatste kamerverkie zingen haalde de PvdA plm. 33 het CDA 36 en D66 8 van de stemmen. De prognoses zien er volgens de peilingen als volgt uit: PvdA 19 het CDA 29 en D66 19 De uitslag in noord oost-Brabant komt niet aar dig overeen met de landelijke peilingen. Volgens de peilin gen verliest de PvdA 14 en geen 4 zoals in noordoost- Brabant, D66 wint geen 11 maar slechts 4%, alleen het beeld bij het CDA komt aar dig overeen. De kop van het artikel had dus met even veel recht kun nen luiden: 'PvdA herstelt zich' of 'Winst D66 loopt fors terug.' Ondergetekende beseft tegelijkertijd dat deze koppen evenzeer schreeuwend zijn en gezien het onderscheid tussen landelijke en gemeentelijke verkiezingen erg gevaarlijk. Het is echter De Stem die deze vergelijking wel maakt. De Stem moet berichtgeving verstrekken op basis van fei ten en geen tendentieuze arti kelen schrijven die mensen kunnen beïnvloeden. Bavel J. van Knijff De tweede poging van Brink man om te tornen aan de uitkeringen van de bestaande wao-gerechtigden is dank zij een kamerbreed protest niet gelukt. Wel beloofde hij, he laas, de discussie hierover la ter toch weer te heropenen. Want ter behoud van een be taalbaar stelsel van sociale uitkeringen zal hier volgens hem in de toekomst niet aan te ontkomen zijn. En ook vanwege de uit concurentie- overwegingen noodzakelijke terugdringing van de collec tieve belasting- en pre miedruk. Zo is hij voor het verder ver lagen -van de bijstand, het geen ook onlangs mislukte. Wat echter opvalt is dat hij zwijgt over de echte oorzaak van de onaanvaardbare stij ging van totale sociale uitke ringen, namelijk dat er te veel kaf tussen het koren zit. Dit werd en wordt veroor zaakt, zoals iedereen weet en na de parlementaire enquête van Buurmeijer zelfs ook de politici durven toegeven, door het ontbreken van een effec tief volumebeleid. Dus door het jarenlang opzettelijk af keuren van arbeidsgeschikte, overbodige werknemers door de sociale partners, vanwege een nog steeds slechte, onno dig ingewikkelde en fraude gevoelige sociale wetgeving en een ontoereikend uitvoe ringsapparaat, dat herkeurin gen verzuimde en nog steeds verzuimt en controle ver waarloosde en nog steeds ver- I j°PDeStemren o^nS^9er he'recht voorehOUdt2ich I bewerken >«J°™tischda i idnTh«™ tui ^standpunt eens is. waarloost. Het gevolg is nu dat de goeden moeten lijden onder de kwaden. Waar de mensen in het land terecht voor passen. Ook blijft het opvallen, dat Brinkman de factor kapitaal spaart. Zo hoor je hem niet spreken over de veel omvang rijker belastingfraude en -ontduiking. Het op de be strijding van hiervan aan dringende CDA-tweede-ka- merlid Vreugdenhil is zelfs op een onverkiesbare plaats op de kandidatenlijst gezet. Nog minder wordt er gespro ken over de miljarden kosten de verspillingen van de Euro pese Unie, waar fraude en misbruik van subsidies nau welijks worden opgespoord, laat staan berecht. Onder an dere doordat de Raad van Europese Ministers en de Eu ropese Commissie nog steeds niet kunnen worden gecon troleerd door het Europese Parlement, dat al vanaf de oprichting over bijna geen enkele bevoegdheid beschikt. Het is aan de kiezer zich begin volgend jaar uit te spreken of Brinkman weer bakzeil moet halen. Maar dan voorgoed. Tilburg P.A.F. Bakx Met verbazing maakte ik uit het artikel over Johannes Heesters van 30 november op, dat hij 'aan de Oostenrijkse Starnberger See' woont. Zou den ze dat meer verplaatst hebben? Tot kort gelegen lag het nog buiten de poort van München, dus in Beieren en met zijn 57 km2 haast niet te overzien. Een dag eerder had Adam Curry in een interview het erover dat 'de gemiddelde Amerikaan denkt dat Am sterdam in Denemarken ligt'. Nou, zo ver hoef je niet eens te zoeken. Ook de gemiddelde redacteur van de Gids toont schitterende vakkennis over de aardrijkskunde. Of zou die misschien de enige Nederlan der zijn die niet met vakantie gaat? Geertruidenberg Maurus Pacher Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V. Directie: drs. J.H.M. Brader. Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur. C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda. Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda. 076-236911/Telefax 076-236405. Telefax redactie 076-236309. Kantoren: Bergen op Zoom, Steenbergsestraat 23-23a, (alleen redactie) 01640-37253, fax 01640-40731. (voor nabezorging 01640-36850) Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom. Breda, Afdeling Lezerscontact S06-0226116 (gratis). Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550, fax 01608-17829. Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur. Goes, Klokstraat 1, 01100-28030, fax 01100-21928. Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes. Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751, fax 01140-19698. Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst. Oosterhout, Arendstraat 14,® 01620-54957, fax 01620-34782. Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout. Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929. Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal. Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554. Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen. Vlissingen, Scheldestraat 7-9, 4381 RP, 01184-19910, fax 01184-11446. Postadres: Postbus 5051, 4380 KB Vlissingen. Openingstijden: Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur; overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur. Abonnementsprijzen (bij vooruitbetaling te voldoen): per kwartaal 85.50, per half jaar 170.05 óf per jaar 330.70. Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 28.45, per kwartaal 83.00, per half jaar 165.05 óf per jaar 320.70. Voor posttoezending geldt een toeslag. Fotoservice 076-236573. Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur): Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882 en bij Teuben, Gin- nekenweg 7, Breda. Grote advertenties uitsluitend 076-236881. Geboorte- en overlijdensadvertenties maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur 076-236881zondag van 18.30 tot 20.30 uur S 076- 236242/236911. Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447. Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses. Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor. Ook op zaterdag van 09.00-12.00 uur. kerke: wettel in het snijde 'koord werd sterm kerke stelle: portol De he reserv van t' zij z: strooi indan Als de glimlach van Nederlands bekendste griepdeskundige, de viroloog prof. dr. N. Masurel, 's avonds buisbreed op het NOS-Journaal verschijnt, dan weten de medewerkers van het GAK dat een waanzinnig drukke periode aanbreekt. „Als Masurel voor de televisie voorspelt dat een griepgolf op komst is, dan regent het hier de volgende dagen ziekmeldingen." Een dag uit het leven van een ziektewet-controleur. Breda - Met ingang van het nieuwe jaar moeten kerkge nootschappen gaan betalen voor het verzenden van hun post. Na bijna twee eeuwen komt dan een einde aan deze zogenoemde portvrijdom, gij ongewijzigd beleid zou dat de katholieke en hervormde kerk enkele miljoenen guldens per jaar gaan kosten. De gere formeerde kerken hebben nooit portvrijdom genoten. Tien jaar geleden werd de op heffing van de portvrijdom voor Den Haag (anp) - Gemeenten die n weigeren het huisvuil gescheiden op 2o kan bijvoorbeeld de rijkssubsidi draaid. Controleur Jan Hendriks (r) bekijkt formulieren voor hij op huisbezoek gaat. Door John van Oppen DE MEESTE MENSEN wor den in het weekeinde ziek. Op maandag meldt de werk gever dat aan het Gemeen schappelijk Administratie Kantoor (GAK), op dinsdag moeten de rapporteurs zich via huisbezoeken door de piek heen zien te worstelen. Dus wist Jan Hendriks (46 jaar) gisteren, toen hij van huis vertrok, dat hij het werk van die dag nooit af kon krijgen. Het was tenslotte de eerste dins dag, sowieso al de topdag van .de week, nadat Masurel zijn jaar lijkse influenza-prognose had gedaan. In zijn zwarte VW Golf reed Hendriks naar het hoofdkantoor van het GAK in Nijmegen, nam met verzekeringsgeneeskundige dr. G. van Nispen het onafge werkte stapeltje ziekmeldingen door, haalde de gevallen eruit waarvan de diagnose toch wel bij deze controlerende arts be kend was, en legde de overgeble ven formulieren keurig op volg orde. Zo onstond er een logische rij-route voor de huisbezoeken: een lus van Weurt naar Druten en dan via Wijchen terug naar Nijmegen. Een lange lus die zou voeren langs sloten koffie, koort sige en bibberende stakkers, ge snotter, niesbuien en hoestaan vallen. Visites Sommige collega's boeken in de ze drukke dagen wel zestig huis- De snotterronde van de controleur foto theo van der zwi lijdt aan de ziekte van Crolj een chronische aandoening de dikke darm, en heeft daar] weer last van. Morgen gaatl naar de huisarts, overmorg] komt hij bij de GAK-arts spreekuur, zo besluit hij samj met Jan Hendriks. Minister Alders (Milieubeheer) J heeft dit gisteren in bedekte ter- AmM I men in de Tweede Kamer laten 1 doorschemeren. Voorzover nu bekend zal op die datum 69 procent van de Neder landse gemeenten aan de wet voldoen. Per 1 januari 1995 zal I dat percentage 97 bedragen. De drie procent onwilligen zou- a den kenen bijdra len, wel dium een nemer gemee het af len. D op ee: guide: Uit Kame kings: die he dit aanbc Enige nog i zouzi bezoeken per dag. Desnoods werken ze door tot acht uur om de achterstand weg te werken. Als het écht de spuigaten uit loopt kan er tijdens het werko verleg op het GAK-kantoor be sloten worden om ook op zater dag op controle te gaan. Maar zo erg, zegt Jan Hendriks, is het deze keer nog niet. Neder land heeft wel ergere griepepide mieën gekend. „En we hebben het geluk dat we zelf pas een zieke op de afdeling hebben. Nu kunnen de collega's het werk nog net bijsloffen zonder dat er onaanvaardbare situaties ont staan." Hij belt aan bij de te kleine flatwoning in een Nijmeegse volkswijk, waar een 28-jarige ij zergieter woont. In een entoura ge waarin de tv speelt, de bou vier blaft, de parkieten krijsen, de koffiezetter pruttelt en de echtgenote rammelt met de af was, klaagt de zieke over bar stende hoofdpijn. Maar ook over tocht op het werk, waardoor hij bloot staat aan grote temperatuurschomme lingen valkbij de smeltoven. Jan Hendriks maakt een notitie. Hij gaat tactvol te werk en komt samen met de zieke tot de slot som dat het vrijdag over moet zijn, anders moet hij toch maar eens in het GAK-gebouw met dr. Van Nispen komen praten. „Met zo'n klacht", vertelt hij later in de auto, „ga ik toch aan de gang in het reguliere overleg met het hoofd personeelszaken van die onderneming." Als elke rapporteur heeft Jan Hendriks alle werknemers van een toege wezen aantal bedrijven onder zijn hoede. Het GAK heeft voor zo'n bedrijfsgebonden aanpak gekozen, om meer inzicht te krij gen in de specifieke werkom standigheden. Hendriks: „In het periodiek overleg moet je zulke knelpunten bespreken. Anders blijf je als rapporteur dweilen met de kraan open." Vage klachten Bij vage klachten, zo is gebleken tijdens de griepronde van giste ren, onderstreept de patiënt de klacht graag met een zwakke kuch, een kreun, een steun en een hoestje. Met optimale aandacht voor de gesprekspartner, tact en een di plomatieke betoogtrant probeert Hendriks inzicht te krijgen in de achtergronden van elke ziekmel ding. In zijn 26-jarige carrière is hij nog nooit agressief bejegend. Of toch, nu hij erover nadenkt: „Eén keer, jaren geleden. Een werknemer die nooit verzuimde, raakte zwaar overspannen. Laat die melding nou dubbel bij ons binnenkomen. Op maandag be zocht mijn collega hem, op woensdag stond weer iemand aan de deur, ik dus. Ja, toen knapte er iets bij die goeie man." Maar verder? Ach, als je mensen met respect benadert en een be roep doet op hun gezond ver stand, kom je er samen altijd uit. Zelfs in twijfelgevallen, zo weet Hendriks. „In dit vak ga je er trouwens van uit dat bij mensen die zich ziek melden, altijd iets aan de hand is. Anders hou je het werk niet eens vol." Bijna triomfantelijk herhaalt hij die uitspraak, als bij vijf achter eenvolgende viéjtëëi'Jd Weurt, Deest en Druten de zieke niet thuis blijkt, maar de medebewo ners of buren kunnen melden dat de lijder aan de winterkwaal 'vandaag alweer begonnen is'. Het waren oude ziekmeldingen van begin vorige week waar hij nog niet eerder aan toegekomen was, legt Jan Hendriks uit, en de betermelding moet bij het GAK zijn binnen gekomen toen we al al en route waren. Op een adres in Wijchen heeft hij, samen met dr. Van Nispen, besloten tot een spoedcontrole. De 34-jarige magazijnchef is al voor de elfde keer dit jaar ziek. Met de werkgever, die kampt met een ziekteverzuim dat boven het gemiddelde voor deze be drijfstak ligt, is afgesproken dat werknemers die zich voor de vierde keer binnen een jaar ziek melden, nog dezelfde dag een GAK-controleur op huisbezoek krijgen. De magazijnchef is echter niet geveld door het wintervirus. Hij Verwondering De bewoner van het fraaie boe] derijtje kijkt verwonderd, als de controleur aan de deur krijg Hij heeft zich pas twee uur ge den ziek gemeld en was in huiskamer druk bezig m^t. zijl hobby. Nu al controle aan deur? Zo gaat dat, als je vaker dan dr| keer per jaar een beroep doet de ziektewet, legt Jan Hendrii uit. De zieke klaagt over buikj pijn, zegt dat hij donderdag afspraak met de huisarts heeli Doortastend informeert Ja Hendriks naar de situatie op he werk. Tussen neus en lippe door laat hij weten dat het mis-] schien toch redelijk is om mot gen alvast op het spreekuur t komen van de controlerend] arts. De zieke gaat akkoord. „Kijk", zegt Jan Hendriks latei in de auto. „Ik ben natuurlij! geen arts. Ik kan niet vaststellen of iemand ziek is of niet. Maal met mensenkennis en oprechtl aandacht voor je gesprekspartl ner bereik je veel in dit vak. Héél veel." Hatsjie. De controleur niest! Hijl wuift de vraag die volgt lachencl weg. „Griep? Ik weet niet wal griep is. Ik ben nog nooit aangef stoken en heb 'm nooit gehad." Van onze Haagse redactie Utrecht - Er moet op Europees nive komen over de vierdaagse werkweek. In Duitsland en Frankrijk wordt al gesproken over de vierdaagse. Ook in Nederland moet vier da gen gewerkt kunnen worden met een bedrijfstijd van vijf dagen. Over de financiering van een vierdaagse werkweek valt met de vakbeweging te praten. Dat zei voorzitter Johan Steke lenburg van de FNV gisteren in Utrecht op het congres van de FNV Dienstenbond. Stekelen burg wees erop dat bij het GAK en de bedrijfsverenigingen voor I ruim 1600 mensen werkloosheid dreigt. Die kan worden voorko men als de werkweek in deze sector teruggebracht wordt van 38 naar 34 uur. Stekelenburg vindt herverdeling van werk noodzakelijk, ondanks het taaie verzet daartegen van werkj legen jaar 1 week word realis van Stek: De F se Jr'é van van derd. oude een i Daa: ren i wijzi jong: wegi met renri kan Door onze redacteur Jan Jansen DUIZELINGWEKKENDE cijfers: o-ver de hele wereld zal voor ruwweg vijfhonderd miljard gulden meer worden verhandeld als het goed komt met de Gatt, de we reldwijde overeenkomst over handel en tarieven; maar vooral in Europa zullen te gelijkertijd miljoenen men sen hun baan verliezen. Geen wonder dat er al vijf jaar over gestecheld wordt. Het be treft minstens de totale bevol king van Brabant en Zeeland, en een stapel bankbiljetten die je je niet kunt voorstellen. Het zijn cijfers die alleen maar vra gen oproepen: wie gaat er ei genlijk meer kopen, van wie en ten koste van wie? Prof. J. James, hoogleraar in de economie van ontwikkelings landen aan de Tilburgse KUB, probeert het overzichtelijk te houden. „Zie de wereldhandel als een koek. De omvang wordt kunstmatig klein gehouden door handelsbarrières, door im portheffingen, door protectie. Hef die op en de totale koek zal groter worden." Protectie is een sleutelwoord. Regeringen beschermen een be paalde bedrijvigheid - zoals veel EG-landen hun landbouw - om werkgelegenheid te redden of simpelweg om een beroeps groep te vriend te houden. De politicus die in Frankrijk de boeren tegen zich inneemt houdt zijn hart vast voor de inhoud van de stembus. Maar zo'n houding leidt uitein delijk tot inefficiënte produktie, legt James uit. Er zouden meer Japanners over de Europese we gen rondrijden, is zijn overtui ging, als de Europese landen hun auto-industrie wat minder zouden beschermen. „De Gatt moet dus leiden tot produktie op de plaatsen waar dat het meest efficiënt kan gebeuren. Landen produceren nu zaken die ze niet zouden maken zon der protectie. Dat moet veran- deren. Ze moeten gaan doen, ,waar ze het beste in zijn en dat zal de wereldhandel ten goede komen." Zijn secretaresse, wil James maar zeggen, moet niet op zijn stoel gaan zitten, en andersom. „Het geldt dus ook voor kleine gemeenschappen. Die draaien het beste als iedereen doet waar hij of zij goed in is. Economen zijn het over het algemeen met elkaar eens dat dat wereldwijd ook zo moet werken." James begrijpt wel al het poli tieke geharrewar, een beeld dat de Gatt-onderhandelingen tot nu toe hebben opgeleverd. Na tuurlijk, politici denken niet graag op lange termijn, en wat ze binnenkort zien gebeuren is Een Gatt-overeenkomst zal de wereldhandel een enorme impuls geven, maar velen - zoals de Franse boeren - vrezen aan het korste eind te trekken. foto afp nogal afschrikwekkend: miljoe nen banen weg... „Ik weet niet of het er zoveel zullen zijn, maar inderdaad, op korte termijn zal een Gatt in de Westerse wereld zeker banen kosten. Maar op den duur ga je het wel terugverdienen met meer en misschien wel betere banen," aldus James, die ook niet twijfelt aan de gunstige gevolgen van een overeenkomst die barrières sloopt voor de Derde Wereld. De Derde Wereld heeft echter even geen stem nu de groot machten Amerika en Europa kennelijk het laatste woord hebben en mekaar nog wat vlie gen proberen af te vangen. Wat trouwens ook geldt voor consu menten overal ter wereld. Zij hebben baat bij een Gatt, die de wereldhandel vrij maakt, want meer en betere produkten ko men goedkoper beschikbaar. Wat - de cirkel rond - de totale koek groter zou maken. „Maar ja, de partijen die kun nen winnen bij een overeen komst, -zijn zwakker, slechter georganiseerd. Zij die wat te verliezen hebben door de Gatt, staan sterk, hebben veel macht. Daarom kost het allemaal zo veel moeite." Zijn Tilburgse collega H. Hui- zinga, hoogleraar internationale economische betrekkingen, naar wie James - graag verwijst als 'een echte expert', beaamt dat het rijke Westen zich het meest zal moeten aanpassen ahn een vrije wereldhandel, vooral om dat het op korte termijn tot een fors banenverlies zal leiden. „Maar op de lange duur is ie dereen beter uit," is ook zijn overtuiging. En hij brengt een belangrijke beperking aan: Je kunt de Gatt-besprekingen niet isoleren van allerlei andere ont wikkelingen. „Kijk eens wat Mexico doet, niet alleen met het Nafta-verdrag met de Verenig de Staten, maar in het al meen, om de handelsbarrières te slechten. En zie eens hoeveel betrekkelijk goedkope arbeids kracht en hoeveel know-how er in Oost-Europa vrijkomt, pal naast onze deur. Dat heeft mis schien wel net zoveel gevolgen als die hele Gatt, en in ieder geval kun je het allemaal niet los van elkaar zien en kun je dus ook de effecten van de Gatt op zich niet precies berekenen." FRANS IS een exotische taal. Voor daar dat wat in de Franse invloedssfe aandacht trekt. De spanningen in AU anders vooruit kunnen wijzen dan n: of burgeroorlog, houden hier nauwel als er doden en gewonden vallen overheid er zich mee bemoeit. In Algerije is een groep half-verlicht Toen bij de laatste verkiezingen het macht dreigde over te nemen, heeft dat nog goeddeels in Frankrijk op vooruitzicht te moeten zuchten onde mitische onverdraagzaamheid was te' Toch is het onder het huidige regim die overheerst. Tegenstanders wor succes weliswaar, want aanslagen e landers zijn aan de orde van de dag. i in het gevang wordt gegooid, komen nastreven. Namelijk de buitenlands vertrekken waardoor het dan alleen in elkaar moet storten. Algerije is van oudsher geen broe Westerse invloed en de Franse cult voet aan de grond in het land. De re lijkheid voerden echter een isolatior weerzin tegen de vroegere Franse o\ ven door een sectarisch aandoende s De gevolgen zijn desastreus gewee ting, en dat terwijl het land rijk is a en grondstoffen, en daaruit voortvlo' De intelligentsia en de onderner overbleef was veroordeeld tot uitzicl het fundamentalistische FIS, dat ee superioriteit propageert, veel aanha FIS slechts met geweld van de mach De regerende klasse in Algerije wacl een volksopstand af. Frankrijk, dat ni in de vroegere kolonie, maar ook b grote minderheid telt die zich door trokken voelt tot fundamentalists aangebonden met het FIS. De zich leiders zijn opgepakt. Of daarmee het probleem voor Alge de vraag. Maar kan het Westen mi keuze van de bevolking gaat uit na zaamheid. Of moeten we voor een Bolkestein en het gevecht aanga; waarden bedreigd worden. Zelfs fundament ervan, de democratie?

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 2