AN EER EEK? DE STEM Opera in de regio verschraalt Uitgesneden harten en feestelijke doden WÊÊBÊtÊÊÊÊÊÊÊÊÊtÊ Schouwburgdirecteuren: 'Veel te hoge prijzen zijn funest' Detail-precisie bij Cappella Pratensis UIT gids Duitse bisschoppen steken geld in misdaadserie op tv Volop aandacht voor Mexico in Brussel en Gent D2 frovincie Zeeland jving bteur van de directie p93, om 11.00 uur l verkocht de volgende, bndom toebehorende ferreinen met de daarop Ie - Brouwershaven Jabij km 5,1, kadastraal ■en, sectie H, nummer Hendrikskinderen - Volphaartsdijk nabij km |>te Goes, sectie G, num- Iha; len Goes (Viaductweg) Jtraal bekend gemeente oppervlakte ongeveer Irhuurd worden opge- fchtiging op: pin: jan 11.00 uur tot 12.00 fin: pn 14.00 uur tot 15.00 Jin: Ivan 14.00 uur tot 15.00 hgewonnen bij: bm: de heer |foon 01110 -12660; J terreinen: de heer Ifoon 01100-16040. Tide personen worden Jinschrijving gal plaatsvin erkoop. gediend tot uiterlijk 693, 11.00 uur, in een (ding 'inschrijving op- eur-directeur van de di- iGroene Woud 1 te 1165, 4330 AD beer P. Kole. 65, 4330 AD Middelburg rmatie 076-236911 H T RGERS M/V DE KRANT NER6ENS nutten. ordt in een groter irtentie met het <ort en bondig, in de advertentie op. ijk en snel. ET BEDRAG AFLEZEN dat ieven onder nummer dient betaling kunt u een ilkaart (dus géén giro- of intante betaling ontvangt u de rubrieken Te huur end tegen contante MB Breda. Afdeling ize kantoren. Uw opdracht it te zijn. s incl. 1716 BTW. 9.20 12.27 15.33 18.40 21.47 Ë4.53 Door het calvinisme is Nederland een "veel onfilmischer land dan België. De cinema is daar nog zonde en des duivels." Robbe de Hert, Belgische cineast Van onze verslaggever Hans Rooseboom Roosendaal/Breda - Het theaterpubliek buiten de Randstad zal in de nabije toekomst minder aanbod van opera's krijgen. Schouwburgdirecteuren reageren geschrokken op de aangekondigde plannen van de nieuwe Nationale Reisopera. „Ik vertik het om een prijsverho ging van 75 procent aan mijn publiek te moeten voorschotelen. Misschien krijgen we ooit zulke hoge prijzen als in het buiten land, maar niet van het ene jaar op het andere! Dat zegt directeur Leo Kievit van schouwburg De Kring in Roosendaal over de toekomst van de opera in zijn theater, aan de vooravond van de start van de Nationale Reisopera. „In het verleden hebben wij hier regelmatig producties van Opera Forum gehad - de voorganger van de Nationale Reisopera -, maar deze week heb ik definitief besloten om in het volgende sei zoen géén producties van die Reisopera te nemen", aldus Kie vit. „Het is heel betreurenswaar dig dat we de Reisopera niet in Roosendaal krijgen, maar ik kan niet anders". De Nederlandse Reisopera gaat pas in het seizoen 1993-1994 van start, maar nu al werpt dit mu ziektheatergezelschap zijn scha duwen vooruit in de Nederland setheaters. De Nationale Reisopera - geves tigd in Enschede - is speciaal bedoeld voor het opera-publiek buiten de Randstad. Maar in de praktijk zal er van die bedoeling weinig terechtkomen. Dat vreest Reg ten Zijthoff, artistiek direc teur van stadsschouwburg Con cordia in Breda. „Ik ben boos", aldus Ten Zij thoff over de onlangs bekendge maakte plannen van de Nationa le Reisopera. „Het gaat met de opera in Nederland helemaal de verkeerde kant op. De plannen voor de nieuwe Reisopera zijn peperduur en de rekening wordt gepresenteerd aan de schouw burgen en vooral aan het pu bliek". De prijs die een schouwburg tot nu toe voor een operaproductie van Forum moest neerleggen was 22.000, maar die zal vol gend jaar stijgen naar 35.000. „Voor een deel zijn de solisten schuld aan deze ontwikkeling. Die vragen belachelijke honora ria", aldus Reg ten Zijthoff. „Onder meer daardoor stijgt de prijs die wij voor een opera voorstelling moet neerleggen tot een onmogelijke hoogte". Topinkomens Ten Zijthoff hekelt de 'sterren cultuur', dezelfde cultuur die volgens hem bij sporten als ten nis en voetbal tot topinkomens leidt. De honoraria spelen ook volgens schouwburgdirecteur Kievit in Roosendaal een rol: „Ik denk wel eens, was ik maar geen schouwburgdirecteur. Wat een kunstenaar verdient op één avond, dat is mijn maandsala ris". De schaamteloze 'graaicultuur' van solisten en dirigenten zorgt er volgens de Bredase schouw burgdirecteur Ten Zijthoff voor dat zelfs bij een bomvolle zaal (a 85,- per toegangskaart) er van de kant van het theater nog scheppen geld bijmoeten. „En de producties waarmee de Nationa le Reisopera in het eerste seizoen komt, vallen niet eens onder de term 'ijzeren repertoire'", aldus Ten Zijthoff, daarmee suggere rend dat er geen sprake zal zijn van volle zalen, maar wel van grote tekorten. „Of Candide van Bernstein, Ru- salka van Dvorak, MacBeth van Verdi en zelfs Faust van Gounod publieksvriendelijk zijn - zoals de Reisopera beweert - daarover kun je al twisten". Overigens heeft Ten Zijthoff een voorlopige optie genomen op een voorstel ling van Faust in het nieuwe Chassé Theater in het voorjaar van 1995 - in de hoop dat het btheater dan klaar is. Het ministerie van WVC heeft kennelijk zijn beleid van het kunstmatig laag houden van de kosten van operaproducties - en dus van de toegangsprijzen - laten vallen. Ten Zijthoff: „Het lijkt wel of WVC inspringt op de trend om het operabezoek nóg elitairder te maken: toegangs prijzen van 100,- inclusief champagne en andere exclusivi- teiten, voor een 'ons-kent-ons'- publiek. Dat hoort niet thuis in een theater. Schouwburgen zijn tenslotte voor en door de gehele gemeenschap gebouwd". Ook Leo Kievit in Roosendaal legt de schuld van de sterk stij gende prijzen niet bij de Natio nale Reisopera, maar bij het mi nisterie van WVC. „Ik begrijp best dat de Nationale Reisopera er ook niets aan kan doen, die staan met de rug tegen de muur. De fout ligt bij WVC, die schuift alles naar beneden af, dus ach tereenvolgens naar de gezel schappen, naar de schouwbur gen en naar het publiek. Ik voel me niet verplicht om als schouw burgdirecteur de tekorten van WVC te dekken". Gedwongen Bij de Nationale Reisopera-in- spe zijn ze ook niet gelukkig met de ontwikkelingwn. „Wij betreu ren het van harte, maar we zijn ertoe gedwongen", aldus Menno van Duren namens Opera Fo rum/Nationale Reisopera. „De Reisopera krijgt van WVC veel minder geld dan Forum in het verleden kreeg. De subsidie gaat omlaag van 12 miljoen naar 9,8 miljoen gulden, en daarvoor moeten we méér kwaliteit leve ren, zo luidt de eis van WVC. We Forum bediende ooit het opera-publiek buiten de Randstad, hier met 'Falstaff', maar het lijkt erop dat de opvolger, de Nationale Reisopera, voor de schouwburgen onbetaalbaar is geworden. foto barend gerritsen krimpen dus onze organisatie in, en trekken voor elke productie de beste regisseur en solisten aan". Volgens Menno van Duren is berekend dat een reizende operavoorstelling, nadat alle kosten van decors, regisseur en dirigent zijn betaald, dan nóg 50.000 per avond kost. „En daarvan vragen we 35.000 aan het theater. Dat is helaas een heel hoog bedrag. Maar we moe ten dat doen, ook al omdat het ministerie eist dat gezelschappen meer aan eigen inkomstenvor ming doen". Opera Zuid De grote theaters in Zuid-Ne derland moeten het de komende tijd doen met jaarlijks drie pro ducties van Opera Zuid. Een stad als Breda heeft zich ver plicht die drie voorstellingen af te nemen. Maar veel meer dan die drie zullen het er in de toekomst niet zijn. En steden als Roosendaal, Bergen op Zoom en Terneuzen zullen het helemaal Door Jeanette Vergouwen De meeste tentoonstellingen van Europalia 93 Mexico zijn te vinden in Brussel. Twee exposities zijn vlakbij het Koningsplein: de grote tentoonstelling 'De Arend en de zon' is in het Paleis voor Schone Kunsten en 'De doorbraak van de hoop' in de BBL-Bank op het Ko ningsplein 6. 'De Arend en de Zon' is de centrale expositie van het Euro palia festival. Drieduizend jaar Mexicaanse kunst aan de hand van meer dan 200 meesterwer ken uit de belangrijkste Mexi caanse musea is samengebracht. Opvallend is de wijze van pre sentatie, hinderlijk vaak de rondleidingen van groepen, waardoor er weinig in alle rust bekeken kan worden. De voor werpen spreken voor zich en een gids heb je niet nodig. Alles is voorzien van naamkaartjes inclusief grote panelen met uit leg. Het eerste luik omvat een selec tie uit de kostbaarste pre-co- lumbiaanse stukken met voor werpen uit de moedercultuur van de Olmeken (1200 tot 600 voor Christus). Antropomorfe sculpturen en jadebeeldjes sta ren de bezoeker aan. Er gaat rust vanuit. Daarna komen de altaren en bas-reliefs uit de tijd van de Izapa (300 voor tot 250 na Chr.) inclusief offerschalen en beelden. De hoogculturen (tot 900 na Chr.) kennen een hoge kwaliteit kunst. De Zapo- teken, Totonaken en Maya's maakten bijzonder mooie, vaak massieve, kunst. Te zien zijn stenen maskers, edelsmeedwerk, fragmenten van muurschilderingen, sculpturen i.v.m. het rituele balspel, reliëfs en keramiek. Ook de Tolteken (tot 1200) en Mixteken (tot 1500) zijn goed vertegenwoor digd. De gruwelijkheid van de Mexicaanse cultuur met de vele mensenoffer spreekt uit een grote stenen offerschaal, be stemd voor de uitgesneden har ten. De laatste zalen geven een beeld van de koloniale kunst met de pluimentechniek, de iconografie en religieuze kunst. De India nen bootsten niet klakkeloos de Europese stijlen na. Zij geven er hun eigen realistische kijk op en religieuze figuren worden nogal eens afgebeeld als Mexicaanse goden. De expositie eindigt met een kort overzicht van de he dendaagse schilderijen, waar onder werk van Frida Kahlo. De koloniale tijd, de onafhan kelijkheidsstrijd en de romanti sche jaren van Maximiliaan van Habsburg en de Belgische prin ses Charlotte worden met schil derijen, foto's, prenten, pam fletten en ander materiaal ver beeld op de expositie 'De door braak van de hoop'. Al deze historische gegevens vormen het politieke kader waarin het ne gentiende eeuwse Mexico wordt geschetst. De expositie bevat enkele thema's: de geografie en de natuurlijke rijkdommen, de sociale veranderingen binnen de standen, de economische han- delsaktiviteiten, de urbanisatie plannen, de godsdienst, de op voeding en het herontdekken van de oude waarden. Deze ex positie duurt nog slechts tot 7 december Europalia 93 Mexico pakt uit met twee bijzondere tentoon- Olmeeks beeldje (900-500 voor Christus), te zien op de tentoonstelling De Arend en de Zon' in Brussel. foto europalia stellingen rond de dodenvere ring: 'Het Feest van de Dood' in Le Botanique aan de Ko ningstraat 236 in Brussel en 'Grafschriften van Zapoteken en Mixteken' in de Galerij van de Kredietbank aan de Grote Markt 19 in Brussel. 'Het Feest van de Dood' laat zien dat in Mexico de dood geheel anders wordt beleefd dan bij ons. De bezoeker wordt bij binnenkomst direct gecon fronteerd met veelkleurige pa pieren versieringen, net alsof je binnenloopt bij een soort volks feest. Opvallend is ook het grote aantal kinderen dat vrolijk rondloopt in het museum en zich echt amuseert. Op 2 november overheersen le vendige kleuren en niet het zwart. Beelden van dit feest biedt de tentoonstelling in over vloed: broden die menselijke beenderen symboliseren, doods koppen van suiker en chocola de, dodenspelletjes voor kinde ren, culinaire offers, bloemen, kaarsen, skeletten van papier- mache, bontgekleurde papieren slingers, alles ambachtelijk ge maakt. Dit alles wordt op een dodenmarkt net voor november, te koop aangeboden. De tweede tentoonstelling rond de dood is klein maar bijzonder mooi. In de galerij van de Kre dietbank worden grafgiften ge toond. In de zaal is er gedempt licht en heerst een ingetogen sfeer. De bezoekers krijgen een folder mee waarop alle bijzon derheden staan over de tentoon gestelde voorwerpen, allen uit sluitend uit de pre-Columbi- aanse tijd. De exposities duren tot 13 december. Gent In het Museum van Sierkunst in Gent worden in een intiem ka der met een uitgekiende belich ting schitterende en representa tieve stukken getoond die ooit in de Mexicaanse zilverateliers werden ontworpen en geprodu ceerd getoond. De meeste stuk ken verlieten voor de eerste maal Mexico en het is dan ook een lust om deze oude en nieu we zilveren voorwerpen te zien. Het Mexicaanse zilver heeft voor Europeanen een bijna ma gische betekenis en wordt vaak op dezelfde lijn geplaatst met de preftkoloniale culturen uit dat land. Het is een ware open baring als je tussen de vitrines en rijk gevulde tafels loopt. Er zijn meer dan twee honderd voorwerpen die een overzicht geven van de oude-, laat post- klassieke tot en met de heden daagse zilvercreaties. Indruk-, wekkend zijn de voorwerpen uit de periode rond 900. Er zijn er maar weinig, maar de oorhan gers, miniatuursculpturen en ringen zijn stuk voor stuk ju weeltjes. Heel anders is de expositie in het Museum voor Schone Kun sten in Gent. In Mexico wordt de kunst van het muurschilde ren gewaardeerd. Nu werden al in de pre-columbiaanse periode muurschilderingen gemaakt. In Gent is de kunst van na 1910 te zien. Na de revolutie in 1910 ontstond de stroming van het muralisme. Door grote muur schilderingen werden de gevoe lens van de Mexicaanse bevol king bewerkt. Een soort graffiti kunst die door zijn kleurenrijk dom en grote proporties zijn boodschap van de muren schreeuwt. In vrij korte tijd werden zalen, gangen, en binnenpleinen van openbare gebouwen voorzien van een muurschildering. Af beeldingen van de tragische his torie en de duistere toekomst van Mexico. De muralisten ont wikkelden een monumentale, direct tot het gevoel sprekende stijl. Naast pre-columbiaanse elementen bevat het Mexicaans Muralisme verwijzingen naar fresco's uit de renaissance, naar negentiende eeuwse monumen tale composities en moderne kunststromingen zoals impres sionisme en expressionisme. Jammer is dat er geen enkel originele muurschildering aan wezig is. De bezoeker moet het doen met schetsen en foto's van de muurschilderingen. Wel inte ressant zijn de schilderijen, te keningen en prenten die door bovengenoemde drie kunste naars gemaakt zijn en die dui delijk de Europese invloed to nen. Beide exposities in Gent duren nog tot 13 december. ZATERDAG 4 DECEMBER 1993 DEEL München (kna) - De Duitse televisiekijker kan begin volgend jaar voor het eerst kijken naar een misdaadserie die voor een deel door de rooms-katholieke bisschoppen wordt gesponsord. In de 13-delige serie 'Schwarz grijpt in' lost de priester en voormalig rechercheur Henning Schwarz misdaden op in het stationskwartier van Frank furt. De serie wordt uitgezonden door het commerciële station SAT-1. De bisschoppen betalen tien proeent van de 15 miljoen mark (ongeveer 16,5 miljoen gulden) die de serie heeft gekost. Zij hopen zo bij de Duitsers de sympathie te vergroten voor 'priesters die niet alleen op de televisie, maar ook in werkelijk heid bereid zijn mensen te helpen', zei de gedelegeerde voor de bisschoppen bij SAT-1, Ulrich Fischer, bij de presentatie van de zonder opera moeten stellen. Want de goedkope operagezel schappen uit Polen, Litouwen en Roemenië, waarmee de kleinere theaters zich de laatste jaren bedropen, hebben nu ook ge merkt dat er iets te halen valt. „Wij hadden een contract met een Pools impressariaat", aldus Jolanda Merchler, directrice van het Zuidland Theater in Terneu zen. „Maar dit jaar kun je al geen productie uit Polen meer krijgen onder de 25.000, en dat is voor ons veel te duur". Breda - Waalse Kerk. Concert door de Cappella Pratensis o.l.v. Rebec ca Stewart. Muziek van Josquin, Mouton, Brumel en Ockeghem. Ge hoord op 3 december 1993. Nog te horen op 16 december in Terneuzen (Grote Kerk). Door Geert van den Dungen Als je gegrepen wordt door de hemelse klanken van de Cappel la Pratensis beland je bijna van zelf in de 15e-16e eeuw. Je hoeft als luisteraar slechts je ogen te sluiten en je oren open te stellen voor de polyfonie van bijvoor beeld Josquin des Prez en Jean Mouton en alle associaties met het tijdsbeeld van de late mid deleeuwen en de vroege renais sance komen haast automatisch naar boven. Derhalve, een gele gitimeerde manier van overleven in ons hectische bestaan. Dat de rooms-katholieke kerk in die tijd centraal stond in het leven van de Westeuropeaan, blijkt uit de inhoud van de tekst en van de muziek. De sterke gerichtheid tot God en de Maria- devotie hadden uiteraard conse quenties voor het karakter van de muziek. Evenals de grote go tische kathedraalgewelven kent deze meerstemmige muziek ook een fraai lijnenspel, waarin de blik veelal op de hemel is ge richt. En dan is er ook nog het mystieke gevoel voor symboliek, waarvan deze kerkmuziek zo is doordrenkt. Geheel vanuit de context van deze hoogstaande culturele pe riode ontstaan bij Rebecca Ste wart, sinds de oprichting in 1987 de 'maestra di Cappella Praten sis', de interpretaties. Op weten schappelijke wijze onderzoekt zij de oorspronkelijke omstan digheden waarin deze polyfone traditie is geworteld en van daaruit bereikt zij de heel speci fieke klankperfectie die nauw aansluit bij deze muziek. Opval lend hierbij is, dat de muzikali teit en het intuïtieve gevoel voor deze muziek altijd voorop blij ven staan. Dat is waarschijnlijk de grote kracht van Stewart en haar ensemble. Onder het motto 'Puer natus est nobis' (Een kind is ons geboren) bracht de Capella Pratensis een prachtig opgebouwd programma met motetten. Dit vocaal en semble, bestaande uit 10 profes sionele vocalisten, bereikte in al le motetten het summum van vocale klankverfijning; altijd met het doel de muziek en de tekst beter tot uitdrukking te brengen. Vandaar dat men gerust kan stellen dat de Capella Pratensis een muzikale miniatuurkunst bereikt heeft, vergelijkbaar met de detail-precisie van het mid deleeuwse monnikenwerk. Hul de! ZATERDAG FILMS GOES -Grand Theater 14 u. Aladdin. 20 u. The firm. HULST - De Koning van Engeland 19.15 u. Jurassic Park. 19.15 u. Aladdin. 19.15 en 22 u. Hard target. 22 u. The firm. 19.15 en 22 u. Real McCoy. 19.15 en 22 u. The piano. 22 u. Rising sun. MIDDELBURG - Cinema 20 u. The snapper. 22.30 u. Enchanted April. OOSTBURG - Ledeltheater - fire. 20 u. In the line of TERNEUZEN - Luxortheater - 14.30 u. Aladdin. 20 u. The fugitive. VLISSINGEN - Alhambra 1 14, 19 en 21.45 u. Hard target. - Alhambra 2 14, 19 en 21.45 u. Tina, what's love got to do with it. - Alhambra 3 14 en 19 u. Jurassic Park. 21.45 u. House of spirits. - Alhambra 4 14 en 19 u. Aladdin. 21.45 u. Rising sun. BERGEN OP ZOOM - Cinem'actueel 1-2-3 14, 16.15, 18.45 u. Aladdin. 21.30 u. Tina, what's love got to do with it. 14, 18.45 en 21.30 u. Hard target. 14, 18.45 en 21.30 u. Jurassic Park. - Roxy 1 - 14 en 19 u. Aladdin. 21.30 u. The crush. -Roxy 2 - 14 u. De prinses en de trollen. 18.30 en 21.30 u. The firm. ROOSENDAAL - City 1-2-3 14, 16.15, 18.45 en 21.30 u. Aladdin. 14 en 21.30 u. Tina, what's love got to do with it. 14, 18.45 en 21.30 u. Jurassic park. 18.45 u. The piano. BRUGGE - Kennedycomplex 14.30, 20 en 22.30 u. Sleepless in Seattle. 14 en 16 u. Ned. Versie, 18 en 20 u. Eng. versie: Aladdin. 14.30, 17.15 en 20 u. Jurassic Park. 22 u. The firm. 14.30, 20 en 22.30 u. Rising sun. 22.30 u. Boxing Helena. KNOKKE - Beverly Screens 15 en 17.30 u. Aladdin. 15, 17.30, 20 en 22.30 u. Sleepless in Seattle. 15, 17.30 en 20 u. Jurassic Park. 15, 17.30, 20 en 22.30 u. Hard target. 20 en 22.30 u. Rising sun. 22.30 u. Kalifornia. ZONDAG FILMS GOES -Grand Theater 14 u. Aladdin. 20 u. The firm. HULST - De Koning van Engeland 13.45, 16.15 en 19 u. Jurassic Park. 13.45, 16.15 en 19 u. Aladdin. 13.45, 16.15, 19 en 21.30 u. Hard target. 21.30 u. The firm. 13.45, 16.15, 19 en 21.30 u. Real McCoy. 16.15, 19 en 21.30 u. The piano. 13.45 en 21.30 u. Rising sun. MIDDELBURG - Cinema 20 u. Hear my song. OOSTBURG - Ledeltheater 14.30 en 20 u. In the line of fire. TERNEUZEN - Luxortheater 20 u. The fugitive. VLISSINGEN - Alhambra 1 14, 19 en 21.45 u. Hard target. - Alhambra 2 14, 19 en 21.45 u. Tina, what's love got to do with it. - Alhambra 3 14 en 19 u. Jurassic Park. 21.45 u. House of spirits. - Alhambra 4 14 en 19 u. Aladdin. 21.45 u. Rising sun. BERGEN OP ZOOM - Cinem'actueel 1-2-3 14, 16.15, 18.45 u. Aladdin. 16.15 en 21.30 u. Tina, what's love got to do with it. 14,18.45 en 21.30 u. Hard target. 13.45, 16.15, 18.45 en 21.30 u. Jurassic Park. - Roxy 1 - 14 en 16.30 u. Aladdin. 20.15 u. The crush. -Roxy 2 - 14 u. De prinses en de trollen. 16.30 en 20 u. The firm. ROOSENDAAL - City 1-2-3 14, 16.15, 18.45 en 21.30 u. Aladdin. 14 en 21.30 u.'Tina, what's love got to do with it. 13.45, 16.15, 18.45 en 21.30 u. Jurassic park. 16.15 en 18.45 u. The piano. BRUGGE - Kennedycomplex 14.30, 17.15, 20 en 22.30 u. Sleepless in Seattle. 14 en 16 u. Ned. Versie, 18 en 20 u. Eng. versie: Aladdin. 14.30, 17.15 en 20 u. Jurassic Park. 22 u. The firm. 14.30, 17.15, 20 en 22.30 u. Rising sun. 22.30 u. Boxing Helena. KNOKKE - Beverly Screens 15 en 17.30 u. Aladdin. 15, 17.30, 20 en 22.30 ,u. Sleepless in Seattle. 15, 17.30 en 20 u. Jurassic Park. 15, 17.30, 20 en 22.30 u. Hard target. 20 en 22.30 u. Rising sun. 22.30 u. Kalifornia. - Scharpoord 15 en 20.30 u. Toys.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 25