De familiefilm is niet meer 'Er is steeds meer ongerustheid over geweld in films' i 1: Niet seks maar geweld houdt de Nederlandse Filmkeuring bezig Opkomst en ondergang van 'de tachtigers' Anja Maas op zoek naar Toeareg-blauw Hans Böhm als rechter temidden van klein leed UIT DE STEM GIDS Melodie lopend buffet a lopend buffet b, DE LANGE Onveiligheid in Terneuzen Zilveren plak voor Dekker Export neemt af Rijke verdachten krijgen straks cel èn geldboete 1 Drughandelaren willen praten over overgave Bestuur van rusthuizen afgetreden Huren stijgen 1,25 procent VRIJDAG 3 DECEMBER 1993 D4 Bij de film 'Jurassic Park', die voor 'alle leeftijden' werd gekeurd, drong de Nederlandse Filmkeuring aan op de extra vermelding dat er 'angstaanjagende scènes' in voorkomen. FOTO ARCHIEF DE STEM Willem Wilmink, Willem Els- schot, wat hebben die gemeen? Of Nescio en Ischa Meijer; Ivan Krylov, Jan Boerstoel en recht bankcommentator Jac van Veen? De eerste twee hun voor- naam, maar dat werkt al niet meer bij de rest. Een paar ande ren hun bescheidenheid, maar die oplossing wordt door Ischa Meijer weer verpest. Het kleine thema? Wilmink heeft het over een mongool als keeper, Boerstoel over een demente moeder, werklui en servicemonteuurs die geen dag en tijd voor een afspraak kunnen noemen en het culinair vertier, Elsschot echter over het gewetenloze lijmen, het recept voor publiciteit, reclame en al het overig uiterlijk vertoon, Nescio over de onbereikbaarheid van het ideaal. En dat zijn grote dingen. Toch passen al deze schrijvers in een lijn. Niet die van een literair historicus of geschoold interpretator, maar van een lezer die tussen krant en televisie-voetbalmatch een boekje ter hand neemt. Het lijkt de toon van niet te grote woorden, melancholie en begrip voor ontoereikendheid. Krylov bijvoorbeeld, zoon van een droeve 18e eeuwse weduwe, die wat bijverdiende als psalmenzangeres bij rouw en uitvaart. Zelf zat hij vanaf zijn tiende als pennelikker in de kanselarij. Toch maakte de grote treurnis hem niet tot cynicus. Hij schreef komedies, satires en fabels. Van die laatste zijn er nu wat verschenen in de vertaling van Marja Wiebes en Margriet Berg bij de Leidse uitgever Plantage. La Fontaine-achtig, maar met eigen karakter en vooral eigen toon. Zoals die over de trigamist die voor zijn rechters kwam. De tsaar vond dat hij zware straf verdiend had, de rechtbank was het daarmee eens en veroordeelde hem om met alle drie zijn vrouwen verder te leven. De zwendelaar verhing zich binnen enkele dagen. Een huwelijk met een alleen, was de les voor alle overspeligen, is al moeilijk genoeg. Of over de hongerige vos die met het water in de bek in een wijngaard uit stropen ging: 'Je mond trekt samen van die dingen, Het lijkt heel wat, maar o, wat zijn die druiven zuur'. Bij Jan Boerstoel, liedschrijver voor theatergrootheden en tv-programma's als 'Ook dat nog' en 'De Mankementenshow', dezelfde verbazing over hoe taal de werkelijkheid onder woorden brengt. De reumatische moeder die zich, rondgereden door het rustgevende groen, realiseert dat pijnbo men een wonderlijke naam hebben. Zijn nieuwe bundel 'Iemand moet het doen' (Bert Bakker) staat vol met zulke waarnemingen en altijd verrassend en melodieus geformu leerd. Gaat het over Alleen is maar alleendan staat daar ineens de zin: 'Want een oester op vakantie is een treurig fenomeen'. Beschrijft hij de nationale verkiezingslust, dan rijmt het: 'Wie wordt de baby van het jaar?/ Wie wordt het stuk van Wassenaar(...)? Is een groot thema aan de beurt, dan wordt het acceptabel klein gemaakt: 'Een mooie avond, maar je komt vannacht niet thuis/ en morgenochtend ga ik daarmee leven,/ Een mooie avond om de cavia te worgen'. Ischa Meijer, hoewel doorgaans meer gericht op groots en gerucht makend, werkt nu met dezelfde verkleining. In 'Mijn lieve ouders' (Prometheus), de Dikke Man-columns over de dood van zijn vader en moeder, geen spoor meer van de heftige gevoelens, wraak en woede die zijn andere boeken over Meijer m&v sr. kenmerkten. De Dikke Man wordt, als het gaat over oorlog en verwerking daarvan, het Dikke Jongetje. Op tocht met vader door Duitsland, die de interruptie van '39-45 probeert te ontkennen aan de hand van een vooroorlogse reisgids: 'Voor na-de-oorlog is nooit plaats geweest in ons gezin, wist hij, nu zeer zeker. Meijer zelf spreekt liever, blijkt uit het eerste verhaaltje, over melodie dan over toon. Het is niet hetzelfde, maar maakt nauwelijks verschil. De keus voor wijsjes van steeds dezelfde soort, bepaalt het repertoire, zoals de toon de muziek maakt. Door Marjan Mes Rijswijk - In de jaren ze ventig hield de Nederland se Filmkeuring zich vooral bezig met de hoeveelheid seks en bloot in speelfilms. In die tijd werd er ook nog wel eens het mes in een scène gezet. Inmiddels is er in de Nederlandse samen leving zoveel veranderd dat minister Hedy d'Anco- na van cultuur zelfs voor afschaffing van de film keuring is. Het werk van dit eerbiedwaardi ge instituut bestaat volgens haar nog slechts uit 'het schieten met een kanon op een mug', zoals zij onlangs tijdens een conferentie van Europese filmkeuringsinsti tuten liet weten. Haar Europese collega's waren daarover be hoorlijk verbolgen. Het bestuur van de Nederlandse Filmkeuring eveneens. Want de filmkeuring heeft een nieuwe, belangrijke taak gekre gen in de jaren negentig. En dat is het beschermen van de jeugd tegen geweld op film en video. Niet door coupures aan te bren gen, zoals in andere landen, maar door 'het hangen van een leeftijdskaartje aan films'. „Dat is nog uitsluitend onze taak", aldus C.N. Crans, secretaris-di recteur van de Nederlandse Filmkeuring. 'Soldaat van Oranje' was in 1981 de laatste film waaruit een stuk je werd weggeknipt", vertelt Crans. „Het werd toen nog on- oirbaar gevonden dat het oog van koningin Wilhelmina op een vrijend paartje viel. Maar onze samenleving heeft inmiddels heel wat grotere problemen ge kregen dan blote en vrijende mensen. In toenemende mate zie je speelfilms met een geweldda dig karakter in de bioscoop en op video, die schadelijk zijn voor de jeugd. Inmiddels hebben tal van wetenschappelijke studies aangetoond dat er een direct verband bestaat tussen geweld op film en crimineel gedrag." Crans: „Vanuit het Amerikaanse publiek is er een steeds krachti ger protest hoorbaar tegen de veelheid en indringendheid van geweldscènes die de jeugd in de VS via de media te verwerken krijgt. Een Amerikaans kind van elf jaar heeft gemiddeld al 13.000 gewelddaden, waarvan 8000 moorden, op de televisie kunnen gadeslaan. En dat ook nog tot in de bloederigste de tails. Ook in ons land kun je steeds vaker ongerustheid over het geweld in films beluisteren, vooral bij ouders van opgroeien de kinderen." „Er ontstaat meer agressie bij het zien van geweldfilms", stelt de filmkeurder. „Indien het ge weld wordt geromantiseerd en de indruk wordt gewekt dat het een middel is om een bepaald doel te bereiken, is de kans op negatieve effecten nog groter. Kinderen krijgen daardoor een scheve voorstelling van de we reld om hen heen. Toen uit on derzoeken bleek dat er wel dege lijk een relatie is tussen filmge weld en reële misdaad, schrok iedereen zich tweemaal in de rondte." „Het belang van de bescherming van de jeugd", aldus Crans, „weegt voor ons zwaarder dan het belang van de bioscoopkas sa. Daarom willen we streven naar meer informatie en educa tie. We hebben als Nederlandse Filmkeuring bij de Amerikaanse producent van 'Jurassic Park' inmiddels al enig resultaat be reikt. In de advertentie werd gemeld dat de film weliswaar voor alle leeftijden is goedge keurd, maar dat er 'angstaanja gende scènes' in voorkomen." Alle leeftijden Volgens de secretaris-directeur van de Filmkeuring ontstaan de grootste problemen in de catego rie 'alle leeftijden'. Het publiek is vaak van mening dat die aan- „In de Nederlandse samenleving bestaat mede hierdoor een breed maatschappelijk draagvlak voor de Filmkeuring. Uit onderzoe ken, ondermeer vanuit de sectie Kind en Media van de Leidse universiteit, is gebleken dat ne gentig procent van de onder zochte groep jongeren tussen 12 en 16 jaar en hun ouders positief oordelen over de Filmkeuring." Zelfregulering In de jaren tachtig werd het leeftijdslabel steeds vrijpostiger ingevuld door filmverhuurders en bioscoopexploitanten, die er natuurlijk commercieel wel bij varen als een speelfilm voor zo'n groot mogelijke leeftijdsgroep wordt vrijgegeven. Door deze gang van zaken ontstond ook bij de minister de idee dat de leef tijdskeuring maar door het film bedrijf zelf moet worden be paald, als een vorm van zelfre gulering. Een meerderheid van de Kamer is daar trouwens te gen. beveling uitsluitend betrekking heeft op de moeilijkheidsgraad. Maar het gaat bij de kwalificatie 'alle leeftijden' hoofdzakelijk om het geringe geweld in de betrok ken speelfilm. De Filmkeuring is er zich terdege van bewust dat hier een meer gedetailleerde aanduiding, in advertenties en filmladders, noodzakelijk is. Betuttelen is er niet meer bij in het huidige Nederlandse demo cratische bestel. „De leden van de filmkeuring", aldus Crans, „zijn van mening dat je met je handen van een kunstprodukt, en zo beschouwen wij speelfilm, af moet blijven." Tekenend voor de hoeveelheid agressie en geweld in films is het feit dat de Nederlandse Film keuring in 1992 slechts vijf films als 'familievriendelijk' kon aan merken. „Een leuke gezellige film voor het hele gezin is er tegenwoordig bijna niet meer bij", aldus de filmkeuring-direc teur. „Over seks maken we ons niet zo druk, behalve als het om vrouwonvriendelijk gedrag met seksueel geweld gaat. De film 'In bed met Madonna' hebben we voor alle leeftijden gekeurd om dat die dame in die film zeker geen schadelijk gedrag vertoont. Jongeren kunnen er hoogstens opgewonden van raken." De twintig dames en twintig he ren van de Nederlandse Film keuring keuren zeventig procent van alle filmaanbod. Zij komen uit alle lagen van de bevolking en worden voor ten hoogste vier jaar benoemd. Ethici en moraal theologen ontbreken in dit club- je. „Het zijn heel gewone men sen", benadrukt Crans. „Elke Nederlander is in principe in staat om een zinnige bijdrage aan de filmkeuring te leveren. De enige echte vereiste is dat een lid van film houdt. Anders ben je niet in staat om zoveel films, ook als je er niks aan vindt, van begin tot eind uit te zitten." Advertentie De belangstelling voor dit baan tje dat op een kantoor van WVC in Rijswijk wordt 'uitgeoefend' is buitengewoon groot. „Op onze laatste advertentie voor nieuwe leden kregen we 1500 brieven", vertelt Crans. „Je moet dan bij het merendeel meteen de illusie wegnemen dat het zo leuk is om gratis film te kijken. De leden kijken twee dagen in de week per toerbeurt naar films. Ieder lid ziet eens in de drie weken twee a drie hoofdfilms, niet meer, anders krijg je bedrijfs- blinclheid. Dat gebeurt in Duits land „waar je de leden die dage lijks kijken op vrijdag wel bij het grof vuil kunt zetten", weet Crans. Nederland heeft met Frankrijk en Denemarken de meest libera le filmkeuring. Nederland is een van de weinige landen waar 'de schaar' in de lade blijft. Ook het leeftijdsplafond van 16 jaar is een uitzondering. „Daarom rust op ons juist een zware verant woording", stelt Crans. „Leef tijdsclassificatie is niet meer vol doende. Die moet worden aange vuld met voorlichting en pro- duktinformatie." In samenwerking met de Vereni ging voor de Cinematografie (de voormalige Bioscoopbond) streeft de Nederlandse Filmkeu ring bovendien naar het hante ren van symbolen bij de leef tijdsaanduidingen als aanwij zing voor het publiek. Daartoe moet echter wel de Wet en het Besluit op de filmvertoningen worden gewijzigd of aangevuld. Sphinx Cultuurprijs voor stationsgebouwen van NS Van onze kunstredactie Eenheid in verscheidenheid. Zo zou je de stations kunnen typeren, waarmee de NS vanaf het begin van de jaren tachtig ons land hebben ver rijkt. Beton en baksteen hebben plaatsgemaakt voor staal en glas. De klanton vriendelijke standaardge bouwen zijn vervangen door transparante, uitnodigende stations die het knooppunt vormen van openbaar ver voer. Deze week werd in de hal van het Maastrichtse stadhuis de Sphinx Cultuurprijs uitgereikt aan de NV Nederlandse Spoor wegen. Deze jaarlijkse prijs is bestemd voor personen, instel- lingen of bedrijven die de pro- duktie van kunst en cultuur mogelijk maken, nationaal en internationaal. De NS kregen de prijs vanwege het beleid met betrekking tot de artistieke en architectonische vormgeving van de huidige stationsbouw. „Door al meer dan een decen nium lang, over het gehele land, veelal op prominente lo caties, vaak verrassend oor spronkelijke en door hun kwa liteit ver boven de grauwe mid delmaat verheven nieuwe sta tions te laten bouwen, heeft de NS een aanzienlijke bijdrage geleverd aan de verrijking van het nationale cultuurland schap", aldus het juryrapport. De prijs bestaat uit de uitgave NS laat bouwen, waarin 21 mo derne stations staan afgebeeld en beschreven. De stations waarover het gaat, dateren van na 1980. Dat jaar luidde een ommekeer in bij de NS. „In de periode daarvoor heerste bij de directie van de NS de opvatting dat alleen met een punctuele dienstregeling, een betaalbaar treinkaartje, goed materieel en behulpzaam personeel de reizigersomzet kon groeien", zegt ir. C. Dou- ma, hoofd afdeling gebouwen van de NS. „De vormgeving en de uitstraling van de stations werden als volkomen onderge- Het station Dordrecht-Stadspolders, gebouwd in 1990. schikt beschouwd. En boven dien mocht het allemaal niks kosten." „Een traumatische periode", noemt Douma die tijd. Het ab solute dieptepunt werd bereikt met het NS-station in het Hoog Catharijne-complex in Utrecht. Complex moet hier zeer letter lijk worden opgevat. De kans dat de reiziger in de wirwar van gangen, winkels en kanto ren op tijd het juiste perron vond, was klein. De omslag in de tachtiger jaren is in de eerste plaats te danken geweest aan de komst van veel nieuwe lijnen en het geld dat de overheid daarvoor beschikbaar stelde. De NS trok een groepje nieuwe architecten aan, die met fris elan en een voldoende bud get aan de slag gingen. NS- bouwmeester Douma zette de trend: de nieuw te bouwen sta tions moesten herkenbaar, transparant, uitnodigend, resis tent tegen vandalisme, sociaal veilig en overzichtelijk zijn. Dat betekende niet dat ze ook allemaal op elkaar moesten lij ken. Douma: „We wilden diver siteit, geen eenheidsworst, geen neo-truttigheid, geen baksteen en wel een beetje high-tech. Voor de rest kregen de archi tecten geen beperkingen opge legd." Het resultaat was stations zoals die van Amsterdam Sloterdijk of Lelystad, die volgens Douma ongetwijfeld een plaatsje gaan krijgen op de monumentenlijst van jongere bouwkunst. Bij het ontwerp van station Sloterdijk werden externe des kundigen in de arm genomen om zich te buigen over de as pecten van sociale veiligheid. „Zien is gezien worden, werd het motto", zegt Douma. „Als je een helder uitzicht hebt, ben je zelf ook niet weggemoffeld. Je moet dus zorgen dat er veel daglicht is en dat er korte loop routes zijn. In station Sloter dijk staat geen enkele kolom in het interieur. Wachtkamers zijn door en door van - gestaald - glas. Dat kost wel veel, maar ze worden meer gespaard dan de ouderwetse wachtkamers. Waarschijnlijk omdat ze er zo fragiel uitzien." De transparantie is ook een middel om de nieuwe stations gebouwen te integreren in de bestaande bebouwing. Een an der middel daartoe is wat Dou ma de 'paraplu-filosofie' noemt. Daarbij wordt de per- ronkap het meest wezenlijke bestanddeel van het gebouw. FOTO S. VOETEN De kap nodigt uit en verbindt de diverse onderdelen van het station, en het station met zijn omgeving. Beide elementen, transparantie en een opvallen de overkapping, zijn onder meer aanwezig in het onlangs gereedgekomen station van Sit- tard. Ook al hebben de recent ge bouwde NS-stations nationale en internationale waardering geoogst, de komende jaren gaan de NS een andere koers varen. 'Resultaatgerichtheid' is het to verwoord van de zelfstandige business units, waaruit de ver nieuwde NS gaan bestaan. De business unit Stations In Op richting formuleert het als volgt: „Er zal geen geld worden uitgetrokken voor een 'mooier' stationsgebouw tenzij dat leidt tot een betere functionaliteit, die zich vertaalt in meer op brengsten. 'Fraaie architectuur' valt an sich buiten de doel stelling van de commerciële ex ploitatie van stations." Te vrezen valt dat de vormge ving van de stationsgebouwen haar hoogtepunt voorlopig weer achter de rug heeft. Van uit die optiek is de Sphinx Cultuurprijs net op tijd geko men. Van onze kunstredactie Breda - „Tien jaar geleden heb ik al naar de woestijn geschreven voor Toeareg-blauw. Die kleur bestaat verder nergens ter wereld. Helaas kon Toeareg-blauw niet toege stuurd worden. Die kleur kan alléén ter plaatse gemaakt worden, en bestaat niet in pigmentvorm". woont en werkt mijn zus al zes jaar tussen de nomaden". De afstand die Anja Maas door Niger moet afleggen, om van de hoofdstad naar het Tchad-meer te komen, be draagt ongeveer 1600 km. „Die reis maak ik helemaal alleen. Ik zie wel hoe, per auto of per bus. Wat ik verder ga doen in die twee maanden be sluit ik daar. Ik heb me voor genomen om daar aan het werk te gaan als kunstenaar, maar ik ga niet van hieruit met westerse gedachten plan nen maken. Ik werk meestal ter plekke, dus ik moet er wel eerst zelf naar toe". Anja Maas - ruimtelijk en mo numentaal werk - maakte on langs een opmerkijke installa tie in T Klooster in Breda, nu nog in gebruik als ateliercom plex, maar op de nominatie om verbouwd te worden. Anja gebruikte meer dan 100.000 kaarsjes - verzameld in Ne derlandse en Vlaamse kerken - om er in de voormalige kapel van T Klooster een brandend protest tegen de verbouwing mee uit te beelden. Anja Maas, beeldend kunste naar in Breda, vertrekt dit weekeinde voor twee maanden naar Niger - een van de minst bekende landen ter wereld - om het Toeareg-blauw zelf te gaan halen, in het hart van de Sahara. „Ik hoopte dat die gelegenheid ooit zou komen, en nu is het zo ver. Het enige dat vaststaat bij deze reis is mijn ticket naar de hoofdstad Niamey. De rest zie ik wel ter plaatse. Ik moet rekening houden met het feit dat Niger wordt geregeerd door een militair bewind, dat er hongersnood heerst, en dat land gesloten is voor toeris me". Via haar zuster, die in het onmetelijke Niger woont, is Anja Maas in het bezit geko men van een uitnodiging, want anders kom je het land niet in. „Mijn zus is' 'Petite Soeur', een volgeling van Charles de Foucauld. Dat was een steenrijke Fransman, die afstand deed van zijn bezit en een orde stichtte. Ze werken aan de rand van de samenle ving. In het Saharaland Niger Van onze rtv-redactie Hilversum - Als een soort opperrechter introduceert Hans Böhm vandaag een soort Amerikaanse rechtspraak op de beeldbuis. Een vijftienkoppige jury velt een oordeel over allerlei conflicten, die door geïrriteerde Nederlanders worden aangedragen. Daarbij geldt het democratische principe 'Meeste stemmen gelden', zoals het nieuwe KRO-programma ook heet. Twee nabestaanden die onenig heid hebben over een erfstuk. Buren die al jaren redetwisten over een boom op de scheiding van hun tuinen. Irritatie over een drummende buurjongen. Vrouwen die zich ergeren aan blootfoto's in de postkamer. Van die dingen. „Het gaat om problemen waar mee je niet naar de rechter loopt omdat dat teveel geld kost en - vaak te lang duurt, maar die in hevige mate de levensvreugde van mensen kunnen bederven. Zeg maar: het kleine leed onder particulieren", legt Böhm uit. Contract De kracht van het programma, waarvan twaalf afleveringen op de rol staan, zit in het contract dat eisers en gedaagden vante- voren ondertekenen. Ze leggen zich bij voorbaat neer bij de uitspraak van de jury. Tijdens de zitting staat voor hen, hoe amu sant de tv-discussie als spelletje kan zijn, wel degelijk iets op het spel. Elke aflevering duurt vijftig mi nuten en behandelt drie zaken. Aan het begin van een zaak geeft Böhm een korte situatieschets. Daarna krijgen beide partijen de gelegenheid hun zaak te beplei ten. Ze mogen voorwerpen en getuigen meenemen. Met een druk op de knop maken de vijf tien juryleden hun mening ken baar. De taak van Böhm is om als onpartijdige de discussie in goede banen te leiden en erop toe te zien dat ieder zijn argu menten voor het voetlicht kan brengen. Perry Mason In de eerste aflevering uit een Amsterdamse vrouw vanavond haar onvrede over de legervoer tuigen van een verzamelaar die voor haar deur staan -gepar keerd. Een actiecomité bindt de strijd aan met de ook in Deven ter oprukkende Kerstman, die de Sinterklaaspret zou drukken. In de derde plaats wordt Veilig Verkeer Nederland op de korrel genomen. Met name de actie die niet-drinkende weggebruikers met dertig gulden beloont. Aan het eind van het programma doven de lichten in de lege stu dio, trekt Böhm met een knipoog naar Raymond Burr zijn jas aan, knoopt de ceintuur dicht, vat het voorafgaande samen en conclu deert: „Je hoeft geen Perry Mason te zijn om een zaak te winnen." 'De meeste stemmen gelden', •Nederland 1, 22.26 uur FILMS GOES -Grand Theater 20 u. The firm. HULST - De Koning van Engeland 19.15 u. Jurassic Park. 19.15 u. Aladdin. 19.15 en 22 u. Hard target. 22 u. The firm. 19.15 en 22 u. Real McCoy. 19.15 en 22 u. The piano. 22 u. Rising sun. MIDDELBURG - Cinema 20 u. Where angels fear to thread. 22.30 u. The cement garden. VLISSINGEN - Alhambra 1 19 en 21.45 u. Hard target. - Alhambra 2 19 en 21.45 u. Tina, what's love got to do with it. - Alhambra 3 19 u. Jurassic Park. 21.45 u. House of spirits. - Alhambra 4 19 u. Aladdin. 21.45 u. Rising sun. BERGEN OP ZOOM - CinenPactueel 1-2-3 18.45 u. Aladdin. 21.30 u. Tina, what's love got to do with it. 18.45 en 21.30 u. Hard target. 18.45 en 21.30 u. Jurassic Park. - Roxy 1 - 19 u. Aladdin. 21.30 u. The crush. -Roxy 2 - 18.30 en 21.30 u. The firm. ROOSENDAAL - City 1-2-3 18.45 en 21.30 u. Aladdin. 21.30 u. Tina, what's love got to do with it. 18.45 en 21.30 u. Jurassic park. 18.45 u. The piano. BRUGGE - Kennedycomplex 20 en 22.30 u. Sleepless in Seattle. 20 u. Aladdin. 20 u. Jurassic Park. 22 u. The firm. 20 en 22.30 u. Rising sun. 22.30 u. Boxing Helena. KNOKKE - Beverly Screens 20 en 22.30 u. Sleepless in Seattle. 20 u. Jurassic Park. 20 en 22.30 u. Hard target. 20 en 22.30 u. Rising sun. 22.30 u. Kalifornia. THEATER HULST -Den Dullaert - 20.15 u. De Hel- denlul', door Erik van Muiswinkel en Margot Ros, cabaretvoorstelling over televisie. (min-15 pers., 24 gerechten, niet (min-12 pets., 15 gerechten, echt Chi Chin.-M specialiteitenre Dijkstraat 83 - Tetneu2en - 01 jemeuzen - Vier van de vijf bewoners van de Terneuzense Bomenbuurt zegt 's avonds niet I alleen de straat op te durven. De aanwezigheid van drugverslaaf den, rondhangende jongeren en donkere en enge plekken in de Bomenbuurt leidt tot een groot gevoel van onveiligheid in deze Terneuzense wijk. ZIE ZEELAND - C1 Palma de Mallorca - Ron Dekker boekte tijdens het WK zwemmen kortebaan op Palma de Mallorca een groot succes. Dekker vero verde op de 100 meter schoolslag de zilveren medaille. |ZIE SPORT-B2 Voorburg - De export is in de I eerste helft van dit jaar ten op- zichte van dezelfde periode in 1992 met 4 miljard gulden ge daald tot 123 miljard gulden. De I import nam af van 122 miljard f tot 113 miljard gulden. Volgens het Centraal Bureau voor de I Statistiek daalde de invoer slechts licht. I Den Haag - Het kabinet wil vermogende verdachten finan- -I cieel meer straffen. De rechter I krijgt de bevoegdheid naast een •- vrijheidsstraf ook een geldboete op te leggen. Tot nu toe moest de 1 magistraat een keuze maken uit 1 één van die onvoorwaardelijke straffen. Bogota - De dood van drugbaron Pablo Escobar kan tot verdere ontmanteling van de Colombi- aanse drugmaffia leiden. Radio zenders in Bogota melden dat leiders van het grootste concur rerende kaftel, dat van Cali in het westen van Colombia, via advocaten willen onderhandelen over hun overgave. I ZIE BUITENLAND-A4 HET WEER Winderig /'i'l'i'i'l'l'" Het wordt vandaag een dag met veel wind en van tijd tot tijd buien. Morgen enkele opklaringen en afnemende wind. Maandag kouder. Middelburg - Vier bestuursleden 'an de in opspraak geraakte ge reformeerde rusthuizen in Zee land zijn gisteren afgetreden. De bestuursleden hebben zichzelf verrijkt met honderdduizenden fnldens uit de kas van de stich- 'ing. Onder hen bevindt zich de Goese dommee Schreuder en het Körtgeense SGP-raadslid Blan- benstijn. ■ZIE PAGINA - A2 EN ZEELAND -C1 Gen Haag - De huren stijgen 'anaf 1 juli volgend jaar gemid deld met 4,25 procent. De maxi male huurstijging bedraagt 6 Procent. Dat heeft het kabinet besloten. De exacte hoogte van de huren hangt onder meer sterk a' van de kwaliteit van de wo- JJing. De afgelopen jaren stegen de huren nog met gemiddeld 5,5 Procent. Daar zat de oma van Hedy blij mee zijn 'i

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 24