DE STEM Kuifj e mag j e niet opeten volop :haatsen! ER WEAR "Businessrond stripfiguur vanuit Brussel streng gecontroleerd Kerkelijk nieuws gaat naar Kruispunt-tv UIT gids II DENS VOORDEEL TV-gala rond omstreden Nederlandse acteur lijkt toch door te gaan Raz en Zuidelijk Toneel spelen voor Aids Fonds vanaf Ifdbanden Kinderlaarzen^ Dames muiltjes 5-pocket n jeans ELASTISCHE KOUSEN Drogisterij Parfumerie v.d. WALLE- BLOMMAERT 5 mogelijk! 6 HULST 3682 De twintigste eeuw van Piet Ouburg IN BEELD Structuren van Henk Klok D1 IR 1993 X 59 en breed model Maten 20-35.^j£« Diverse kleuren en dessins. 2 Maten 36-41 mouwen. Blue denim. Maten 29-40. O Q. O "T O A M&Zr Be beste kwaliteit. mto Zondags bereikbaar „Als er vandaag een geneesmiddel wordt gevonden dat overmorgen gebruikt kan worden, is een bericht in de krant van morgen vroeg genoeg" Aad van den Heuvel, tv-presentator l/an onze correspondent Bert Schampers Brussel - Toiletpapier met Kuifje erop? Vergeet het maar. Een biscuit in de vorm van de stripheld? Kan al evenmin. Maar er lijn genoeg andere Kuifje attributen die wel 'mogen'. Kuifje is nu eenmaal 'big- business'. Fanny Remi, de weduwe van tekenaar Hergé, houdt vanuit Brussel een oogje in het zeil. Fabrikanten met ideeën voor handdoeken, theepotten en bed lampjes met afbeeldingen van Kuifje, kunnen niet voorbij aan de Société Moulinsart, waarvan mevrouw Remi de belangrijkste aandeelhouder is. In een appartementengebouw aan de statige Louisalaan in Brussel zijn zowel de Stichting Hergé als de Stichting Moulins art gehuisvest. In hetzelfde pand zit ook nog Casterman, de uitge ver van de Kuifje-albums. Het heiligdom der heiligdommen voor de Kuifje-fanaat is de vroe gere werkkamer van Hergé, de striptekenaar die in 1983 over leed. Drie portretten van Hergé, gemaakt door Andy Warhol, prijken hier aan de muur. In de wandkasten staat zo'n beetje het hele oeuvre van de tekenaar, inclusief enkele curiositeiten. Een medewerker van de stich ting toont - na enig aandringen - enkele illegale stripboeken, zoals 'Kuifje in El Salvador' en het pornografische beeldverhaal 'Ti- tainetPiloux'. De Stichting Hergé is een parti culiere organisatie zonder com merciële doeleinden, die waakt over het oeuvre van Hergé, zijn werk propageert en verspreidt. De grootste wens is een eigen museum, met ruimte voor het kostbare archief, dat dan voor elke geïnteresseerde toegankelijk zou worden. Kinderspul De commerciële poot van de Kuifje-onderneming zit een ver dieping lager. De Stichting Mou linsart heeft de rechten op de merchandising en exploiteert zo doende het werk van Hergé in de vorm van brillen, boekensteu nen, borstbeelden en noem maar op. Een tekening uit 'Raket naar de maan'. De pennedoosjes, sokken, rug zakken en blocnotes, die de He- ma aan het begin van het nieuwe schooljaar in haar assortiment opnam, zijn nog kinderspul, ver geleken met wat er elders in de handel is. Maar met al die andere fabri kanten en winkels heeft de He- ma gemeen dat zij pas een voor werp met de afbeelding of ver wijzing naar de Kuifje-strips op de markt kunnen brengen, na goedkeuring van de Société Moulinsart in Brussel. Bij de stichting van mevrouw' Hergé - een paar keer per jaar is de weduwe ook lijfelijk op kan toor aanwezig - zagen ze die Kuifje-campagne bij de Hema meer als promotie, uiteindelijk bedoeld om bij jonge scholieren belangstelling te wekken voor de stripboeken en video's van Her- gé's held en zijn hondje Bobby. Namaak De Hema hield zijn artikelen met Kuifje vriendelijk geprijsd. Doorgaans is al dat spul poep- duur, wat Kuifje ook aantrekke lijk maakt voor piraten. Er wordt, vertelt Isabelle Leloup van Moulinsart, ontzettend veel namaak op de markt gebracht, waarover geen rechten worden betaald. Nederland wordt, be weert zij, overspoeld door imita tie Kuifje T-shirts, vaak afkom stig uit Zuidoost-Azië. De infe rieure kwaliteit verraadt meestal wel dat de shirts uit het illegale circuit afkomstig zijn. Zelfs de waslabels worden gewoon geko pieerd, inclusief het copyright merkje. Moulinsart heeft agenten op di verse plaatsen in de wereld om de piraterij op te sporen. Soms wordt een partij nagemaakte kleding in beslag genomen, maar dat zijn slechts bescheiden suc cessen. In Thailand heeft Tintin Licensing (T.L.) in de strijd te gen de piraterij het eigen merk gedeponeerd. T.L. waakt met Moulinsart over de kwaliteit en de esthetische normen van pro- dukten die met de afbeelding Hergéde in 1983 overleden schepper van Kuifje. TEKENINGEN ARCHIEF DE STEM van Kuifje op de markt worden gebracht. Een biscuit in de vorm van Kuif je kan niet door de beugel. „Het is tegen onze principes dat Kuif jes zouden worden gemaakt om op te eten", zegt Isabelle Leloup. Dat principe geldt ook voor toi letpapier, WC-brillen en zelfs vloerbedekking. Een mooi wand tapijt - en die zijn er - wordt als kunstwerk beschouwd en mag derhalve wel. Kleding De dure kledinglijn van Kuifje heeft als merknaam Tiptin Aventure en wordt door een Bel gisch kledingbedrijf gemaakt. Er is een collectie voor volwassenen en voor kinderen. De liefhebber met een goedgevulde beurs kan zich van kop tot teen in 'Tintin' - de Franse naam voor Kuifje - kleden. Pal aan de Grote Markt in Brus sel is de Tintin Boutique. Geen echte kledingwinkel. Behalve T- shirts verkopen ze hier boeken, borstbeelden, lampen, horloges, posters, briefkaarten en allerlei objecten, zoals de zeer populaire rood-wit geblokte raket. Tintin Boutiques zijn er ook in Barcelo na, Lissabon, Motreal, Londen en in twee Japanse steden. Werk van Piëter Ouborg (1893-1956) is in de openbare collecties in Nederland aanwe zig zoals de kunstenaar zelf gewerkt heeft. Elk belangrijk museum heeft wel wat werk van hem, maar het heeft een geïsoleerde plaats in de collec tie en in de marge van de kunstgeschiedenis. En toch, zijn schilderijen, tekeningen en gouaches zijn vaak schitterend, hoe klein ze ook zijn. Er zijn weinig kunstenaars die zo consistent een oeuvre heb ben opgebouwd waarin de gro te ontwikkelingen in de beel dende kunst van de twintigste eeuw zichtbaar zijn. Ouborgs ontwikkeling volgde die van de kunst in Europa, maar inder daad van op afstand, zowel geografisch als artistiek. Het Van Abbemuseum in Eindho ven heeft een paar bijzondere Ouborgjes die lang apart heb ben gehangen in een verbin- dingsgang tussen twee zalen in de nieuwbouw. Het typeert de Positie van het werk en van de maker: het werk hoorde inder daad nergens bij, net zo min als de schilder 'ergens' bijhoorde. E Ouborg is 100 jaar geleden in Dordrecht geboren en ter gele genheid daarvan heeft het Dor- drechts Museum ruim 200 schilderijen, gouaches en teke ningen geëxposeerd die Ouborg vanaf de jaren dertig maakte, ouder de titel 'Heimwee naar het hart der dingen'. Het is een heel mooie tentoonstelling van kunst die nu nog altijd modern aandoet maar moeilijk toegan kelijk en niet zo vanzelfspre kend was in de tijd dat ze gemaakt werd. Ouborg trok in 1916 naar het 'eenmalige Nederlands-Indië onderwijzer; later verdiende 'Vaarwel' uit 1931 van Pieter Ouburg. hij daar zijn geld als tekenle raar aan een HBS. Hij bleef daar tot 1938, met enkele tus senpozen waarin hij met verlof ging naar Nederland. Zijn kontakt met het artistieke kli maat in Europa was eenzijdig. Hij volgde de ontwikkelingen via enkele kunststijdschriften die hij zich vanuit Europa liet toezenden. Maar het discours eromheen van collega's, kritici en museummensen moest hij uiteraard missen. Des te op merkelijker is het dat hij zich ontwikkelde tot een varf de weinig echte surrealisten in Nederland en eigenlijk, onbe doeld, de grondlegger was van het abstract-expressionisme, de stijl van Cobra. En alles in het artistieke isolement in Indië, dat slecht doorbroken werd door zijn verlofperiodes in Ne derland tijdens welke hij koortsachtig de tentoonstellin gen van eigentijdse kunst be zocht. Exposities van eigen werk in Bandoeng en Batavia, en voor het eerst in Nederland in 1932 worden door de kritiek smalend ontvangen. Tot zijn vroege surrealistische werken die te zien waren op zijn eerste solotentoonstelling in Nederland, bij kunsthandel De Bois in Haarlem in 1932, hoort 'Vaarwel' uit 1931. Een klein werk, 27 bij 33 cm meet het slechts, maar zo mooi. Het is het toonbeeld van een effec tieve compositie: met zo weinig beeldmiddelen zoveel verbeel ding oproepen. Dat is pure ab stractie. „Er staat anders wei nig genoeg op," schreef Ouborg aan een vriend die het kocht. Hij had er schik in dat hij het mooi vond, maar sprak ook de hoop uit dat hij er maar niet gauw op uitgekeken zou raken! Het bovenste deel is een recht hoek in lichtblauw, het onder ste in blauwgrijs. En daartus sen lijken plastische en ab stracte vormen te schuiven die vanuit een visioen zijn neege schreven. Dit schilderen behoort tot het surrealistisch idioom zoals we dat kunnen van Max Ernst. De Chirico of Dali. En zoals ook Ouborg dat kende, van plaatjes. De theoreticus van het surrea lisme, André Breton, noemde deze wijze van schilderen 'écri- ture automatique', het automa tische schrijven of schilderen: het buiten de controle van het logische verstand om uiting ge ven aan wat spontaan in de geest opkomt. Bedoeld werd in het bijzonder het schilderen van het visionai re en dat sloot aan bij wat Ouborg in Indië aantrof. „In Indië vond ik een kunst, nog geheel verbonden aan de religie en voor mij is dat eigenlijk de enige kunst". Ouborg wilde het onzichtbare, het bovennatuur lijke, zichbaar maken, de stille kracht dus die achter de con crete werkelijkheid schuil gaat. Dat spirituele is de basis van de abstracte kunst van Ouborg. Het is niet de abstractie vanuit het visuele zoals we dat kennen van Picasso, die het zichtbare vervormde en reduceerde, zo lang tot hij het essentiële over hield. Ouborg werd gedreven door een 'heimwee naar het hart der dingen' en zijn vormen verwijzen daarnaar. Dat spirituele maakt ook dat zijn abstract-expresionistische werk van na de oorlog zo inge keerd is. Het lijkt op het eerste gezicht zo op Cobra maar het mist dat extraverte en uitbun dige. Op de tentoonstelling hangt gelukkig ook de tekening 'Vader en zoon' uit 1950 in de spontane stijl van de kinder hand. Toen de tekening werd bekroond in 1950 dreef er een storm van verontwaardiging door kunstminnend Nederland. De teneur van de kritiek: dat kan mijn zoontje van vier ook, een cliché waar de burger zich nog altijd niet voor schaamt. Cobrakunstenaars Rooskens en Wolvecamp herkenden de kwa liteit en vroegen de toen al 57-jarige Ouborg om zich bij hun beweging te voegen. Maar hij weigerde zich waar dan ook bij aan te sluiten en verkoos het isolement. Die pure tekening toont die spontane, zoekende Cobrahand in die ongecompli- \J/ Door Frits de Coninck ceerde stijl. Maar het ging Ouborg om iets anders: hij bleef de magie achter de dingen zoeken. P. Ouborg in het Dordrechts Museum, Museumstraat 40, t/m 9 januari. Het beeldend werk van kunste naar Henk Klok (Enschede, 1957) is werk van structuren. Bij hem gaat structuur voor alles, voor het olieverfschilde rijen, grote werken op beschil derde krant en tekeningen, een kleine, interessante tentoon stelling. Zijn schilderijen en tekeningen geven een ordening te zien op verschillende niveaus. De hel derste structuur is die welke de tekening vult. Hij organiseert op de manier van de Renaissan cist het perspectief, geome trisch dus. Centraal het ver dwijnpunt, daar waar alle lij nen in samenkomen. Het ver dwijnpunt ligt onnatuurlijk hoog in het vlak, en levert dus een onnatuurlijk hoge horizon op. Aan de uiteinden van de horizon de distantiepunten, waar vandaan lijnen vertrek ken die de maat opleveren voor de verkleining of vergroting van de dingen op het doek, al naargelang de afstand tot de kijker groter of kleiner moet lijken. Zo'n stelsel van lijnen is een exacte manier om de ruim te op het platte vlak te organi seren. Maar ruimte op deze ma nier blijft ook leeg. In feite is 'dit tekenen van het geome trisch perspectief een leerstuk van de kunstacademie en op zich niks bijzonders. Op zijn schilderijen zijn dezelf de lijnen waar te nemen, maar er komt een structuur van an dere soort bij. Met olieverf in kleur schildert hij vlakken die een nieuwe, meer concrete ruimte suggereren. Het ge raamte van de tekening krijgt vlees en bloed en wordt beleef- baar. Mede ook door de realis tische elementen die hij in zijn schilderijen opneemt. We zien soms een tafel of een kast op transparante wijze geschilderd. Het zijn dingen uit de wereld om hem heen, het atelier, een voormelig laboratorium. Daar naar lijken ook de buizen te verwijzen die zich een weg kronkelen op zijn doeken. Het is niet alles maat en orde ning in het werk van Klok. Hij verwerkt foto's in z'n werk op een tamelijk willekeurige ma nier. De foto's hebben hier als afbeelding van een werkelijk heid geen funktie, hooguit als een vaag beeld op zich zelf. Dat laatste wordt versterkt doordat de fotootjes soms onder de verf lijken te verdwijnen. Binnen die nadrukkelijke structuren krijgen die foto's het karakter van toeval dat de stengheid doorbreekt. Maar toch, dit is niet het werk van een grote meester. Het werk is interes sant om het consequent door voeren van een droog acade misch uitgangpunt: het per spectief als de structuur in een beeld. Maar de wereld van de verbeelding blijft wel erg be perkt. Tot en met 19 december in Galerie Liesbeth Lips, Academies ingel 36, Breda. DINSDAG 30 NOVEMBER 1993 Het aantal Kuifje-souvenirs neemt nog steeds toe. Een slim me fabrikant die een Kuifje wekkerradio op de markt wil brengen, meldt dat bij Tintin Licensing in Parijs. Deze organi satie licht vervolgens het bedrijf door en stuurt de firma na goed keuring verder naar Moulinsart in Brussel. Als de stichting het idee accepteert wordt een proto type vervaardigt, dat vervolgens dezelfde weg aflegt. De fabri kant draagt, in ruil voor de li- centie, 8 tot 10 procent van de omzet af. Geen politiek Veel kan, maar lang niet alle ideeën zijn acceptabel. Elke ver wijzing naar de geneeskunde, politiek, religie of hygiëne, is een obstakel voor het in produktie nemen van zo'n Kuifje-souvenir. Maar ondanks het selectieve be leid wordt er veel verdiend aan datgene wat uiteindelijk wel op de markt komt. Hoeveel precies aan rechten binnenkomt, wil Isabelle Leloup niet vertellen. Kuifje doet het vooral goed in België en Frankrijk, waar het publiek opgroeide met Tintin en zijn avonturen. „Maar om in de VS door te breken is dan weer erg moeilijk. Daarvoor is het cultuurverschil te groot", zegt de medewerkster van de Société Moulinsart. Pyjama's Misschien gaan ook de Verenig de Staten nog wel eens voor de bijl. De merchandising biedt voor élk wat wils, zelfs voor de Amerikaan, die toch graag met de Europese kunst wil kokette ren. Isabelle Leloup bladert door de Kuifje-presentatiemap. Daar zit van alles tussen: slaapzakken, schooltassen, houten objecten uit de stripboeken, serviezen, boe kensteunen, muziekdoosjes, bril len, pyjama's, horloges en zelfs penningen in goud en zilver. In de vitrinekast staat een bed lampje voor de kinderkamer, met een afbeelding uit het be kende album De Blauwe Lotus. Even aan de riksja met passagier Kuifje trekken en hopsa...er klinkt muziek. „Dat vind ik mooi", zegt Isabelle Leloup. Ze klinkt vertederd. Kuifje mag dan keiharde business zijn, wie wil verkopen moet toch vooral de gevoelens béspelen. En dat schijnt aardig te lukken. München (ap) - Op 5 december zal Johannes Heesters, 'Duitslands populairste Nederlander', nog eenmaal in rokkostuum en lakschoenen verschijnen in een tv-show ter ere van zijn 90e verjaardag, ondanks protesten van het Nederlandse Dachau-comité. De acteur, die inmiddels de Oostenrijkse nationaliteit heeft, trad in 1941 voor SS- bewakers op in het het Nazi concentratiekamp Dachau. Het Nederlandse Dachau-co mité schreef al op 16 novem ber een brief naar de Duitse zender ZDF om te protesteren tegen de tv-uitzending. „Zoals u weet verleende de heer Heesters zijn medewer king aan een optreden in Dachau," aldus de brief. „Om deze reden hebben de mannen en vrouwen die gevangen za ten in het concentratiekamp grote bezwaren tegen de lof die u aan de heer Heesters betoont." Het ZDF heeft tot nu toe niet gereageerd op de brief van het Dachau-comité, dat wordt ge vormd door voormalige gevan genen van het concentratie kamp. De brief stelde dat „het doorgaan van de tv-show ge zien het huidige politieke kli maat in Europa een verkeerd signaal aan de wereld zou ge ven". Heesters werd beroemd in Hitiers Derde Rijk door rollen in speelfilms als 'Hallo, Jani- ne', 'Illusion' en 'Es fing so harmlos an'. In de operette speelde hij meestal de rol van de charmeur, zoals Graaf Da- nilo in Lehars 'Die Lustige Witwe' en 'Casanova op Kas teel Dux'. Heesters woont nu terugge trokken aan de Oostenrijkse Starnberger See met zijn 46 jaar jongere vrouw, de actrice Simone Rethel, die hij trouw de in 1991. Daarvoor was hij 53 jaar lang getrouwd geweest met de operettezangeres Loui sa Ghijs, die in 1983 overleed. Kort geleden verscheen zijn autobiografie, getiteld 'Geluk kig ben ik niet jong meer'. Van onze kunsterdactie Eindhoven - Het Zuidelijk Toneel in Eindhoven en de zuidelijke dansvoorziening Raz in Tilburg werken beide mee aan de Wereld Aids Dag. Deze wordt op 1 december gehou den. De twee Brabantse theatergroepen leveren hun financiële steun op een latere datum die beter past in hun programma. Diverse culturele instellingen zijn door de Stichting Aids Fonds benaderd om onder het motto 'Time to act' benefiet voorstellingen te houden. Het Zuidelijk Toneel speelt de première van 'De Bedelaarsope ra' van John Gay op 10 decem ber in Eindhoven ten behoeve van het Aids Fonds. In plaats van gratis kaarten te ontvangen, moet het premièrepubliek nu dertig gulden per plaats betalen. De voorstelling onder regie van de beeldend kunstenaar en ma ker van 'speelgoedvoorstellin- gen', Rieks Swarte, wordt 'een nieuwe scabreuze versie' van de 18e eeuwse opera over de poli tieke corruptie jegens Londense dieven, helers, hoeren en struik rovers. Illusie en werkelijkheid, fictie en historie gaan in Swartes muziektheater samen. Theo van Gogh zorgde voor een ongekuiste vertaling, Ron Ford bewerkte de originele muziek van Pepusch tot iets baroks met eigentijdse elementen. Er speelt een jonge cast die eerder met Rieks Swarte samenwerkte; Ali £ifteci, Jes Vriens, René Eljon, Debbie Korper e.a. 'De Bede laarsopera' komt op 17 decem ber naar Breda, 18 december naar Oosterhout en 23 december naar Etten-Leur. In januari staan onder meer Bergen op Zoom, Roosendaal en Middel burg op het programma. Raz, dansvoorziening van het zuiden, geeft op 5 december in de Streekschouwburg van Cuijk een benefietvoorstelling van 'De Reis 3', de schitterende nieuwe choreografie van Hans Tuer- lings, die inmiddels al in een groot aantal theaters is uitge voerd. De opbrengst komt ten goede aan het Aids Fonds. Utrecht (anp) - Bij Kenmerk is geen ruimte voor binnenkerke lijke berichten. Een verzoek van de KRO om de doelstelling van Kenmerk te wijzigen, is niet mogelijk. Daarom heeft de KRO wat de zendtijd van de RK Kerk betreft (KRO/RKK) gekozen voor uitbreiding van Kruispunt-tv. - Dit zegt de woordvoerder van jaarlijks heeft. Daarin waren in formatieve programma's over vertegenwoordigd. het Rooms-Katholiek Kerkge nootschap naar aanleiding van het besluit van KRO/RKK de samenwerking met de IKON in het actualiteitenprogramma Kenmerk te beëindigen. De zaak is niet in de bisschoppenconfe rentie aan de orde geweest. Wel heeft de bisschoppelijke commissie voor de media twee jaar geleden, nog onder het voorzitterschap van bisschop Bar, de KRO gevraagd meer evenwicht te brengen in de 72 uur tv-zendtijd die de RK Kerk FILMS GOES -Grand Theater 20 u. The piano. HULST - De Koning van Engeland 20 u. Aladdin. 20 u. Hard target. 20 u. The firm. 20 u. Rising sun. 20 u. The house of the spirits. VLISSINGEN - Alhambra 1 k 20 u. Hard target - Alhambra 2 20 u. The house of spirits. - Alhambra 3 20 u. The firm. - Alhambra 4 20 u. Rising sun. BERGEN OP ZOOM - Cinem'actueel 1-2-3 20 u. Aladdin. 20 u. Of mice and men. 20 u. Jurassic Park. -Roxyl - 19 u. Aladdin. - Roxy 2 - 20 u. The firm. ROOSENDAAL -City 1-2-3 20 u. Aladdin. 20 u. The firm. 20 u. Jurassic park. 20 u. Daens. De KRO kwam toen tot de con clusie dat de berichtgeving in Kruispunt-tv en Arena beter in de RKK-stal pasten dan in Ken merk. Nadat een wijziging van de opzet van Kenmerk niet mo gelijk was, besloot de KRO vast te houden aan Kruispunt-tv. Dit programma op de late zondaga vond wordt vanaf het seizoen 94/95 ook in de zomermaanden uitgezonden. GENT - Decascoop 14.30, 17. 20 en 22.30 u. Aladdin (14.30 en 17 u. Ned. versie). 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Three of hearts. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Hard target. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Rising sun. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Jurassic Park. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. The concierge. 14.30 en 22.30 u. Ad Fundum. 17 en 20 u. The firm. 20 u. In the line of fire. 20 en 22.30 u. Dave. 22.30 u. Sliver. v 17 en 20 u. The fugitive. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. The age of innocence. 20 en 22.30 u. Fixing the shadow. 14.30 en 21.30 u. The vanishing.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 19