Missie
De Mos
op
schema
[ewone
ig geven
Ijax-scliool vorm van jeugdtheater
DE STEM
Van Dorst Chrysler
Kieft terug in basis PSV
kwaliteit leasen
chrysler leasen
Kip rich en Larssen in selectie Feyenoord
De jeugdopleiding is het lopende magazijn van ons topsportbedrijf'
B
Links Dr. Gerard Veldkamp
toenmalige minister van Socia
le Zaken en Volksgezondheid
Naast hem minister Afargi
Klompé van CRM. foto an
I Prof. dr. G. M. J. Veldkamp. Herinne
ringen. Le Carnaval des animaux poli'
tiques. Sdu Uitgeverij, Den Haag.
BN 90 12 08044 4. fl.37,50.
van
lis toegekomen aan het schrijven
leen epiloog. Ware hem een langei
lieven gegund geweest, dan zou hij ij
leen slotbeschouwing zeker de huidige
Igeneratie politici de violen van zijn
■toorn niet bespaard hebben.
|Hij, die grote sociale wetten op ziji
Inaam had mogen schrijven - de wao
1de ziektewet, de awbz, de algemen
Ikinderbijslagwet - kon het niet zetter
■dat zijn opvolgers op een, zoals hij he
Izag, ondeskundige en onsamenhan-
Igende manier bezig waren een dee
Ivan zijn levenswerk af te breken.
iNiet omdat hijzelf geen verklaanM|oeg nog £an behalen, de nationale beker.
Ivoorstander van vereenvoudiging wa~ 6 6
r en ook niet omdat hij niet inzag
het stelsel bij ongewijzigd beleii
I zichzelf zou opblazen. Maar omdat dl
I wetenschapper in hem en zijn gevoe
Ivoor rechtvaardigheid en solidarity
I in opstand kwamen tegen het ama-
I teurisme waarmee lukraak het stelse
Het vaderlandse voetbalfestijn nadert met rasse
ichreden de traditionele winterstop.
Us Koning Winter zich daarin kan vinden, zijn er
oorPSV nog vijf wedstrijden te gaan, waarvan vier
thuis. Met als absoluut hoogtepunt natuurlijk morgen
je kraker tegen landskampioen Feyenoord.
folgende week wacht de Eindhovenaren een 'heet
ivondje NAC' en nadien reizen Volendam en Gronin-
;envoor hun competitieverplichtingen nog af naar
lindhoven.
'ussendoor komt Willem II op bezoek in een poging
SV de weg af te snijden naar de enige prijs die de
loeg nog kan behalen, de nationale beker,
jen wat wrange, maar geenszins verrassende consta-
ering in een seizoen dat als tussenfase wordt be-
tempeld. Desalniettemin doen de zeven verliespun-
en en de uitschakeling in het UEFA-cup toernooi
lijn,
,Maar," zo zegt trainer Aad de Mos, „we naderen het
in het gareel van de waan van de da Junt waarop we goede prestaties kunnen gaan leve-
werd geperst. Zo zag hij dat. Hij zoi
I het heel anders - droog, wetenschap'
Ipelijk - hebben opgeschreven. Maai
naar zijn opvattingen had niemani
hoeven raden. Noch naar zijn woede.
Van onze verslaggever
Eindhoven - Hoewel de KNVB gistermorgen al vroeg het
complete amateurvoetbalprogramma en de jeudgcompetitie voor
dit weekend afgelastte, gaat het merendeel van de betaalde
clubs er van uit dat gespeeld wordt. Topper van het programma
is natuurlijk de ontmoeting tussen PSV en Feyenoord morgen
middag om zes uur aan de Frederiklaan.
Bij PSV is op Van Aerle en Ingesson na de selectie fit. De Mos
rekent er niet op dat het duo nog voor de winterstop beschik
baar is. De Eindhovense oefenmeester geeft morgenavond de
voorkeur aan Wim Kieft in de basisopstelling. „Meijer heeft zijn
kans gehad, nu is het de beurt aan Willem."
Bij Feyenoord is op de geblesseerde Refos na iedereen fit. Tot de
selectie behoren de inmiddels herstelde Jozsef Kiprich en de
nieuwe Zweedse aanwinst Henryk Larsson.
De wedstrijd wordt rechtstreeks op televisie uitgezonden. Bij
deze wedstrijd zal de nieuwe bovenbouw van de Oosttribune in
gebruik worden genomen. De toeschouwerscapaciteit is daar
door met 2.400 overdekte zitplaatsen uitgebreid tot 30.000
plaatsen. De ontmoeting wordt geleid door scheidsrechter Jaap
Uilenberg.
Aad de Mos: 'In december zijn we eruit. Dan kan het grote werk beginnen.'
bor Gerard Lukken
lindhoven - Bijna vijf
Baanden staat hij nu in
lindhoven aan het roer,
is lad de Mos. En echt ge-
akkelijke maanden zijn
it bepaald niet geweest.
zijn ideaal, een vast
Aal, dat verschillende
pelsystemen beheerst, is
j nog ver verwijderd.
:eeds terugkerend blessureleed
«ft daarbij een belangrijke rol
speeld. Maar zeker ook de on-
enwichtigheid in de spelers-
mep, die hem herhaaldelijk tot
iperimenten noopte.
W heeft er toe geleid dat het
ierk achter de schermen met
ter succes is verlopen dan de
ieid op het veld. Toen De Mos
De kerncentrale in Borsse-
le, waar in april 1987 activi-
tisten een tentenkamp bouw
den om tegen de centrale te
protesteren. foto de stem
_.tie kan zo nagaan hoe bestendig
de een bepaalde opvatting is-
ran Ook dat draagt bij aan een
ede betrouwbaar onderzoeksresul-
iet, taat.
ia- Uiteindelijk hoopt Daamen in
juni volgend jaar de definitieve
na resultaten te kunnen presente-
'an ren. Ze kunnen dan waar
de schijnlijk nog een rol spelen w
ek. de onderhandelingen over een
.jkt regeerakkoord voor een nieuw
zen kabinet. Uiteindelijk zal dat
pie nieuwe kabinet een besluit ne-
gie men over de bouw van nieuwe
der centrales.
Een vergelijking tussen 'zijn
enquête en de Brede Maat
schappelijk Discussie (BML>)
die begin jaren tachtig is ge
voerd, is volgens Daamen abso
luut misplaatst. De BMD leidde
tot de conclusie dat een over
grote meerderheid van de be
volking tegen kernenergie is-
Daamen: „Die discussie werd
vooral gevoerd door mensen in
cafézaaltjes, onder leiding van
een onafhankelijke discussie
leider. In feite kwamen daar
vooral mensen die toch al geïn
teresseerd waren in kernener
gie. Vooral zij lieten hun me
ning horen." De enquête van
Daamen moet juist de mening
van 'de gewone Nederlander m
beeld brengen.
len
'eer
len.
end
ior-
het
nen
'aa-
iten
irer-
?in-
la-
uw.
van
den
300
„Je
in juli aantrad, had hij van het
bestuur een aantal taken meege
kregen. Na jarenlang intern ge
krakeel - dat de prestaties nega
tief beïnvloedde - moest er rust
komen. Er moest een goede sfeer
geschapen worden.
Daarnaast diende er een inven
tarisatie te komen van het be
schikbare spelerspotentieel. Op
grond daarvan werd de techni
sche staf geacht een plan de
campagne te ontwerpen, dat
PSV terug kan brengen naar die
felbegeerde en hoogst noodzake
lijke plaats aan de top. Uiter
aard mocht bij al die zaken niet
uit het oog worden verloren dat
Europees voetbal in het seizoen
'94-'95 een absolute must is.
De Mos is er de man niet naar
om nerveus te worden van zo'n
takenpakket. Ook niet als de
realisatie moeilijker is dan het
zich aanvankelijk liet aanzien.
„Wil je terug naar de top, dan
vereist dat de nodige tijd. Rome
en Aken zijn ook niet op één dag
gebouwd. Je móet een visie ont
wikkelen, de zaken faseren en
samen heel hard werken. Dat
gebeurt. Maar het vereist wel
geduld. We zijn pas vijf maan
den bezig..."
In die periode is De Mos er in
ieder geval in geslaagd om een
goede sfeer te kweken binnen de
groep. „Je kunt inderdaad stel
len dat we daar in ruime mate in
zijn geslaagd. We gaan voor el
kaar door het vuur. De jongens
zijn me allemaal even lief. Ze
hebben ook allemaal kansen ge
kregen. Ik ken alle spelers door
en door. Kees Ploegsma, Willy
van der Kuylen en ik hebben
onze inventarisatie bijna rond.
Op enkele details verschillen we
nog van mening. Maar in decem
ber zijn we eruit. Dan kan het
grote werk beginnen."
Verrijking
Dat grote werk wordt door De
Mos omschreven als 'de verrij
king van het bestand', hetgeen
inhoudt het afstoten én aantrek
ken van spelers. „Ik vertel na
tuurlijk niemand iets nieuws als
ik zeg dat we kwalitatief te kort
komen voor de top. Met de hui
dige spelers kunnen we nog tien
procent beter, maar om volgend
jaar met Ajax te kunnen concur
reren hebben we in elke linie nog
één topper nodig. Op die posities
zijn we nu gericht en heel inten
sief aan het scouten. In binnen-
en buitenland."
Er is niet bepaald veel voetba
linzicht nodig om te kunnen in
schatten dat met name gezocht
wordt naar spelers die op de
rechterflank meer dan behoor
lijk uit de voeten kunnen. „Daar
schieten we nu inderdaad te
kort", bevestigt De Mos. „Ook al
omdat Van Aerle en Ingesson
niet inzetbaar zijn. Koeman, Van
Mol, Numan en Van Breukelen
en ook Kalusha zijn vasfe waar
den. Met die vijf als basis moe
ten we steeds een stapje verder,
totdat het elftal er staat." Wan
neer het zover is, daarover durft
De Mos zich niet uit te laten.
Onwaarschijnlijk lijkt echter dat
het nog dit seizoen zo ver komt.
De technische staf van PSV
zoekt de noodzakelijke verster
king eerst in eigen huis. „Je moet
dan denken aan jongens als
Dirkx, Paauwe, Zenden en
Fuchs. Komen we er daar niet
foto de stem/johan van gurp
mee, dan richten we het vizier op
Nederlandse toppers. Spelers die
in aanmerking komen voor de
posities die wij op het oog heb
ben zijn allemaal in kaart ge
bracht. Die houden we goed in
de gaten. Dat gaat van eerste
divisiespelers tot jongens die in
buitenlandse competities spe
len.
Vanwege de beperkingen die de
UEFA heeft opgelegd betreffen
de het aantal buitenlandse spe
lers, richt PSV pas in laatste
instantie de blik over de grens.
Desalniettemin beoordeelde as
sistent-trainer Ernie Brandts on
langs in Brazilië een paar poten
tiële kandidaten. „Dat was in
derdaad een gerichte scouting.
Zijn bevindingen waren van dien
aard dat we zeker nog een keer
teruggaan. Het rapport over zo'n
speler moet altijd gebaseerd zijn
op de bevindingen van een paar
mensen uit de technische staf."
Etalage
Gepokt en gemazeld als hij is in
de voetbaltop weet De Mos dat
er alleen toppers aangekocht
kunnen worden als daar spelers
verkopen aan vooraf gaan. „In
principe is elke PSV-speler te
koop. Zo simpel is dat. Kapitaal
maken is ook één van je taken
als trainer. We hoeven er niet
omheen te draaien, wat dat be
treft is het WK een prima etala
ge. Van ons spelen er in de VS in
ieder geval vier, mag je aanne
men. Koeman, Numan, Popescu
en Ingesson. Maar ook Van Mol
maakt volgens mij een goede
kans. Zelfs de deelname van
Hoekstra acht ik niet uitgeslo
ten. Waarom niet, als Cruijff
tenminste met echte buitenspe
lers wil gaan werken. Natuur
lijk, de één laat je liever gaan
dan de ander. Dat hoeft niet
altijd met kwaliteit te maken te
hebben. Het gaat dan bijvoor
beeld ook om de spelstijl en de
ambitie van zo'n speler."
Lijkt het werk achter de scher
men redelijk op schema te lig
gen, daar waar het de prestaties
op de groene zoden betreft blij
ven de verwachtingen wat ach
ter. Hoewel het alleszins aanne
melijk is dat deelname aan Eu
ropees voetbal veilig wordt ge
steld.
In de visie van De Mos zijn er tot
nu toe drie cruciale wedstrijden
geweest. Eén ervan werd - zij
het met de grootst mogelijke
moeite - gewonnen. Het beker
duel tegen Sparta. „Tegen
Karlsruher SC hebben we het in
de uitwedstrijd laten liggen. Vier
open kansen die werden gemist
en een doelpunt dat de scheids
rechter om discutabele redenen
afkeurde. En dan die verloren
thuiswedstrijd tegen Vitesse.
Daarmee lieten we de aanslui
ting met de top schieten."
Feyenoord
„Maar we hebben inmiddels wel
een herkenbare stijl. Als het
maar even kan proberen we mi
nimaal met vier aanvallers te
spelen. En de inzet is altijd hon
derd procent. Ik heb inmiddels
gemerkt dat ons publiek dat ook
waardeert. Tegen Feyenoord
- ons vierde sleutelduel - zullen
we ook zo spelen", aldus De
Mos. In de vierkoppige frontlinie
die morgen tegen de landskam
pioen aantreedt heeft De Mos
weer een plaats ingeruimd voor
Wim Kieft. „De weken dat ie
mand anders op zijn plaats een
kans kreeg, heeft Kieft zich fan
tastisch gemanifesteerd. Keihard
gewerkt, niet geklaagd. Als een
echte prof."
„Qua stijl lijken Feyenoord en
PSV wel wat op elkaar. Alleen
speelt Van Hanegem met drie, en
soms maar met twee spitsen. Als
Feyenoord zijn dag heeft, dan
voetbalt het goed. Op slechte
dagen scoort het altijd in de
laatste minuut. Echt, kijk het
maar na. Natuurlijk is Feye
noord in het voordeel. Het veld
zal wel keihard zijn. Dat is met
die lichte mannetjes als Blinker
'en Taument voorin een voordeel.
Bovendien zullen wij het spel
moeten maken. Dat valt op zo'n
veld niet mee."
En dan, met een brede grijns:
„Eigenlijk is het jammer dat ze
zijn uitgeschakeld voor de
Champions League. Het was
mooi geweest als ze woensdag
tegen Werder Bremen hadden
moeten spelen. Nu komen ze
goed uitgerust naar Eindhoven."
UAX staat voor aanval-
®d, frivool en kleurrijk
'oetbal. De Amsterdamse
tereniging leidt bij voor-
de spelers voor het
öste elftal zelf op. Mar-
van Basten, Frank
Rijkaard, Dennis Berg
op, Aaron Winter,
fryan Roy, Marciano
dik, de broertjes De
loer en Clarence Seedorf
allen produkten van
'-'-Ajax-school. Onder
leiding van directeur Co
Wriaanse is de jeugd-af-
leling van Ajax geheel
'ecomputeriseerd. Niets
aan het toeval wor-
ien overgelaten.
bor Marcel Luyckx
Amsterdam - Op geen enkele
®°1 in Nederland is het
ï"jbel-percentage zo laag als
'P de Ajax-school. Tijdens
®tuifdagen kunnen de vel-
van de Watergraafsmeer
stroom voetballertjes niet
berken.
®uit het hele land komen ze
kunstjes vertonen. Met in
kielzog hun zo mogelijk nog
«latiekere ouders, die denken
ze verzekerd Zijn van een
e °ude dag als zoonlief een
•aatsje vindt op de Ajax-school.
anl vanuit De Meer is Italië
ver meer. In de Italiaanse
1 ne A zitten ze te springen om
eiiwe Marco van Bastens,
®k Rijkaards, Dennis Berg
open, Aaron Winters, Bryan
Is- Tijdens de komende Euro-
uP-wedstrijden tegen AC
Parma staat Ajax opnieuw in de
etalage in Italië.
Maar er is meer voor nodig om te
slagen bij Ajax dan een slof en
een oude voetbalschoen. „Wij
kunnen ouders niet garanderen
dat hun kinderen ooit geld gaan
verdienen met voetbal. Daarom
vinden wij bij Ajax studie net zo
belangrijk als voetbal. In nood
gevallen gaat studie altijd voor,"
vertelt Co Adriaanse.
Nieuwe oogst
Sinds twee jaar heeft Adriaanse
de leiding over de jeugd-oplei-
ding. De directeur opleidingen
heeft tot taak te zorgen voor
nieuwe oogst voor de directeur
betaald voetbal, die nu nog luis
tert naar de naam Louis van
Gaal. Het leven van een hoofd
trainer bij een betaald voetbal
club is niet van lange duur. „Om
de continuïteit van de Ajax-op-
leiding te waarborgen, is de be
waking in handen gegeven van
Co Adriaanse. Hij is één van de
drie trainers bij Ajax met een
contract voor onbepaalde tijd,"
legt Van Gaal uit. Zijn contract
loopt aan het einde van dit sei
zoen af.
Adriaanse stelt zich gelijk met
een directeur van een bedrijf,
een topsportbedrijf in dit geval.
„Het produkt moet verkocht
worden. Bij Ajax gaat het dan
niet alleen om resultaten. Voor
Ajax is voetbal ook theater.
Amusement. Spelschoonheid
staat hier hoog in het vaandel.
De jeugdopleiding is het lopende
magazijn van het bedrijf."
Schoonheid
Het probleem van Ajax is dat het
spel nog al eens sterft in schoon
heid. Het landskampioenschap
gaat meestal voorbij aan de neu
zen van de Amsterdammers. In
de voorbije acht jaar werd Ajax
slechts één keer kampioen van
Nederland (1990), tegenover zes
keer in de daaraan voorafgaande
acht seizoenen.
Waar Van Gaal is aangesteld om
de kampioensschaal van de
KNVB naar De Meer te halen,
heeft Adriaanse een andere taak.
„Mijn doelstelling is om zo veel
en zo snel mogelijk spelers op
verschillende posities in het elf
tal binnen de Ajax-huisstijl op
het niveau van het eerste elftal
te brengen. Dus niet alleen num
mers 9 en 10. Een concreet doel
is om in tien jaar tijd vijftien
spelers af te leveren voor Ajax-1.
Anderhalf per seizoen." Daarbij
kan Adriaanse de hulp inroepen
van een professioneel team be
staande uit zes voetbaltrainers,
aparte trainers voor lopen,
krachttraining en aerobics, een
individuele trainer, een keeper
strainer, een diëtiste en zelfs een
psycholoog.
Tipgevers
Voor het opsporen van talenten
is Ajax niet alleen afhankelijk
van instuifdagen. Een fijnmazig
scoutingsnet moet er voor zorgen
dat geen enkel voetbaltalent in
Nederland aan de aandacht van
Ajax-spionnen ontsnapt.
Adriaanse: „Onze tipgevers zit
ten over het hele land verspreid.
Allereerst moeten onze scouts
leren door een Ajax-bril naar de
pupillen te kijken. Want als je
met verschillende brillen op
scout, ben je verkeerd bezig. Dan
komt de een aanzetten met een
Feyenoord-speler, de ander met
een Groningen-voetballer."
Om te voorkomen dat scouts aan
komen zetten met een John de
Wolf of een Jos Roossien zijn de
beoordelingscriteria vastgelegd.
Persoonlijkheid weegt al even
zwaar mee als techniek, tactiek
en atletische vermogens. „Wij
meten geen kilo's of centime
ters", zegt Adriaanse. Op tips
laat Ajax het SPIT-model los.
Adriaanse: „De S staat voor
snelheid. De P voor persoonlijk
heid. De I voor inzicht en intelli
gentie. En de T staat voor tech
niek. Dat laatste kunnen we nog
bijscholen tijdens de opleiding.
Snelheid en persoonlijkheid
moet een Ajax-talent van huis
meegekregen hebben." Spelers
als Willem van Hanegem of Die-
go Maradona zouden bij Ajax
afgetest zijn, omdat ze te traag
waren.
Straatvoetballertjes
De Ajax-school telt 160 leerlin
gen. Bijna de helft, 45 procent, is
allochtoon. Adriaanse: „Onder
de allochtonen vind je nog de
echte straatvoetballertjes. Zij
worden de straat opgeschopt,
omdat het huis zo vol is. De
Amsterdamse kinderen zitten
achter de computer, of op ten
nis."
Elk jaar moet er een nieuw E-
elftal geformeerd worden. Daar
toe wordt al gescout bij de twee
dejaars F'jes van acht jaar oud.
Adriaanse: „Het Ajax-concept is
zo moeilijk te leren, daar kun je
niet vroeg genoeg mee beginnen.
Wij zijn bij Ajax zo arrogant te
denken dat we talenten meer
kunnen bijbrengen naarmate we
ze eerder binnenhalen."
Het zogenaamde Ajax-concept
of -systeem wordt niet bepaald
door de directeur betaald voet
bal. Het is juist andersom. Ajax
zoekt een hoofdtrainer die past
bij het systeem. Van Gaal: „De
visie van de club is dat het een
trainer aanstelt die bij die visie
past. De speelwijze van Ajax is
ontstaan uit traditie. Er zal en
moet attractief gevoetbald wor
den." De huisstijl van Ajax
wordt in alle jeugd-elftallen
doorgevoerd. „We praten daar
om altijd over posities, over
nummers. En dat is niet onper
soonlijk bedoeld", stelt Van
Gaal.
Computergestuurd
Wie het sprankelende voetbal
van Ajax op het netvlies heeft,
vermoedt niet dat alles compu
tergestuurd is. Met hulp van een
computerdeskundige heeft
Adriaanse daarvoor een apart
programma ontwikkeld.
„Alle 160 spelers die in opleiding
zijn worden voortdurend beoor
deeld. De coach geeft alle spelers
na een wedstrijd een cijfer op
een schaal van 1 tot 10. We
houden bij op welke positie hij
heeft gespeeld. Gele en rode
kaarten, blessures. Aan het einde
van het seizoen kunnen we dan
een gemiddelde score berekenen.
En we kunnen zien op welke
positie iemand het beste tot zijn
recht komt. Ik heb de indruk dat
de normen in de maatschappij
veranderen, dat ze lager worden.
Als wij daar aan toegeven, glijdt
Ajax binnen de kortste keren af,
want in de topsport worden de
normen juist steeds hoger. Het is
van belang dat alle coaches en
trainers weten wat Ajax-gedrag
is. Het kan niet zo zijn dat een
speler bij trainer A iemand on
gestraft een doodschop kan ge
ven en dat hij bij trainer B
daarvoor onmiddellijk van het
veld gehaald wordt."
1 Van de 160 voetballers in opleiding bij Ajax is 45 procent allochtoon.
foto dijkstra
De Ajax-school werd al tot over
onze landsgrenzen geroemd
voordat Co Adriaanse aange
steld werd tot directeur oplei
dingen. „Wat in het verleden op
gevoel gebeurde, probeer ik te
concretiseren. Het Ajax-model is
niet te kopiëren. Het wortelt
diep in de historie. Het heeft met
uitstraling en imago te maken.
Met continuïteit van het perso
neel. Ik weet als trainer hoe
moeilijk het is om een visie over
te brengen op een andere club.
Ajax heeft ook de financiële
middelen voor zo'n professionele
jeugdopleiding. Het betaalt zich
zelf terug. De afgelopen jaren
zijn miljoenen gegenereerd door
spelersverkopen."
„Ten opzichte van PSV en Feye
noord hebben wij geografisch
een grote voorsprong. Het gebied
rondom Eindhoven is veel min
der dicht bevolkt. Ten zuiden
van Feyenoord beginnen de
Zeeuwse eilanden. Daar zit per
definitie niets op voetbalgebied.
Westelijk van Rotterdam heb je
alleen maar verontreinigde lucht
en kassen, waar ze tomaten kwe
ken, geen voetballertjes. Het
amateurvoetbal in Rotterdam is
op sterven na dood. Amsterdam
heeft sowieso altijd al een voor
trekkersrol gehad. Ook op het
gebied van kunst en cultuur."
i 27 NOVEMBER 1993 A8
Speelhuislaan 156 - Breda - Tel. 076-715511
Sport
ZATERDAG 27 NOVEMBER 1993 DEEL
