Roeien tegen de stroom in
Een streekgenoot
in de Kamer: het gemak
van een half woord
Zake
voetb
dupe
politie in E]
Lolvarit
-DE STEM-
DE STEM
De regio in de
DE STEM
BINNENLAND BUITENLAND
Verdraagzaam
Artsen zonder
Grenzen beschrijft
de vele
valkuilen bij
humanitaire hulp
Straks meer Zeeuwen dan Westbrabanders
'Asielzoeker
opvangen in
eigen regio'
VRIJDAG 19 NOVEMBER 1993 IneSTEM
Hoe verdraagzaam
zijn we nog in Ne
derland? Die vraag
mogen we ons allemaal best
eens stellen in de Migranten-
week die al weer bijna voorbij
is.
De niet aflatende stroom
vluchtelingen en asielzoekers
is een aardige proef op de
som. Maar word je uit het
publieke debat ook veel wij
zer? Een burgemeester uit de
polder roept dat Nederland
vol is. De krasse knarren van
de televisie spreken daar
schande van. En een oud
hoogleraar betoogt in een
opinieweekblad onverbloemd
dat het Nederlandse eigenbe
lang moet bepalen of en wel
ke vluchtelingen en asielzoe
kers toegelaten kunnen wor
den. Dus heel simpel: wie we
kunnen gebruiken, is welkom.
De Migrantenweek wil echter
de aandacht niet zozeer vesti
gen op het huidige asielzoe
kersprobleem, maar op het
gegeven dat Nederland al
geen blank land meer is, maar
een veelkleurige, multicultu
rele samenleving. Samenle
ving? Is dat niet net iets te
veel gezegd? Blijkt de laatste
tijd juist niet dat we het sa
men leven nog onder de knie
moeten zien te krijgen? Dat
we de deugd van verdraag
zaamheid niet zo goed beoe
fenen dan we onszelf traditio
neel toedichten?
De kwestie speelt niet alleen
op sociaal, maatschappelijk,
economisch of politiek ge
bied, maar evenzeer op gods
dienstig vlak. Dat bleek eind
vorige week weer eens, toen
het op de gezamenlijke syno
de van de hervormde, gere
formeerde en lutherse kerk
ging over de omgang van de,
in de maak zijnde Verenigde
Protestantse Kerk in Neder
land met de andere godsdien
sten. Er waren synodeleden
die de interreligieuze dialoog
rekenden tot de elementaire
principes van de nieuwe kerk.
Dat moest dus worden opge
nomen in de nieuwe kerkor
de, zeg maar statuten. Die
vlieger ging echter niet op.
Er waren namelijk ook sterk
afwijzende geluiden. Zoals
van het synodelid dat recht
voor zijn raap stelde: christe
lijke godsdienst en niet-chris-
telijke religies sluiten elkaar
uit. Dat hield volgens hem in
de praktijk in: geen respect
volle omgang met de andere
godsdiensten zelf, wel met
hun aanhangers. Alsof die
twee te scheiden zouden zijn.
Geen respect hebben voor
een andere godsdienst dan die
van jezelf klinkt in elk geval
heel onverdraagzaam.
Toch herinnert het mij aan
een uitspraak, die ik onlangs
las van de Nijmeegse filosoof
prof. dr. Paul van Tongeren.
Een uitspraak die alleszins de
moeite waard is om over na te
denken, omdat hij wijst op
een element dat voor mijn
gevoel in het actuele debat
over verdraagzaamheid al te
lichtvaardig wordt genegeerd
en het debat daardoor op het
verkeerde been zet. „Tolerant
is niet degene", zei van Ton
geren, „die zich nergens over
opwindt, zich nergens aan
stoort en derhalve alles toe
laat of op zijn beloop laat"
inderdaad, voeg ik toe,' zo
iemand is onverschillig en
niks anders.
Nee, 'tolerant is degene die
de waarde van iets niet deelt
en het toch verdraagt.' Ver
draagzaamheid begint dus
niet met ruimte scheppen en
ruimte geven, maar eindigt
ermee. Verdraagzaamheid be
gint met een afkeer of een
veroordeling van het gedrag
of waarden van anderen. To
lerantie verwijst bijna altijd
naar een waardenconflict. Dat
wordt in het actuele publieke
debat over verdraagzaamheid
vaak overgeslagen, om niet te
zeggen: taboe verklaard. Hoe
verdraagzaam wij nog zijn?
Wij zijn in hoofdzaak onver
schillig geworden: 'Ze doen
maar, die anderen, zolang ik
er maar geen last van heb'.
Onverdraagzaam is degene
die in zijn afkeer of veroorde
ling van gedrag of waarden
van anderen blijft steken. Dat
synodelid voelde dat scherp
aan. Maar zijn oplossing
respect voor de mens, niet
voor diens overtuiging is
schizofreen. Hier past het
woord van die Duitse evange
lische bisschop die zei: funda
mentalistische christenen heb
ben niet het recht Gods oor
deel alvast uit te voeren en te
bepalen wie werkelijk verlost
is en wie niet. Respecteren wil
niet zeggen het ermee eens
zijn.
Je kunt de iets te schone potjes Olvarit gewoon terugbrengen naar
de winkel. Maar je mag ook de wikkel losweken en opsturen naar
Bakker Continental in Etten-Leur. Die zorgt er dan voor dat je je
geld terugkrijgt via de giro.
Maar een kostenbewuste consument luistert goed naar de letterlijke
teksten van de Keuringsdienst van Waren en producent Akzo over
het gebruikte schoonmaakmiddelpara-tolueensulfonamide. Kort sa
mengevat: het hoort er niet in te zitten, maar het is niet giftig. Ofwel:
van 43 potjes p-TSA word je hooguit een beetje misselijk. De
kostenbewuste consument voert dus gewoon het potje aan zijn
baby, weekt zijn wikkel los en eet gratis van de nationale
mediahysterie. WR
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911/Telefax 076-236405.
Telefax redactie 076-236309.
Kantoren:
Bergen op Zoom, Steenbergsestraat 23-23a, (alleen redactie)
01640-37253, fax 01640-40731. (voor nabezorging 01640-36850)
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Afdeling Lezerscontact ®06-0226116 (gratis).
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550, fax 01608-17829.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 1, 01100-28030, fax 01100-21928.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751fax 01140-19698.
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14,® 01620-54957, fax 01620-34782.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen.
Vlissingen, Scheldestraat 7-9,4381 RP,
01184-19910, fax 01184-11446.
Postadres: Postbus 5051,4380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementsprijzen (bij vooruitbetaling te voldoen):
per kwartaal 85.50, per half jaar 170.05 óf per jaar 330.70.
Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 28.45,
per kwartaal 83.00, per half jaar 165.05 óf per jaar 320.70.
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882 en bij Teuben, Gin-
nekenweg 7, Breda.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881.
Geboorte- en overlijdensadvertenties maandag t/m vrijdag tot 16.00
uur 076-236881, zondag van 18.30 tot 20.30 uur 076-
236242/236911.
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447.
Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Ook op zaterdag van 09.00-12.00 uur.
In een wereld op drift is
humanitaire hulp van le
vensbelang voor miljoe
nen mensen. Maar de or
ganisaties die daarvoor
moeten zorgen komen
steeds meer in een mij
nenveld van tegengestel
de belangen terecht.
Daarom is het volgens
Artsen zonder Grenzen
tijd voor een diepgaande
bezinning.
Jacques Milliano foto anp
Door Ben Ackermans
„Tegen de stroom in roeien",
noemt hij het. Een andere ma
nier om hulp te geven aan
slachtoffers van de vele gewa
pende conflicten op de aardbol
is er niet, zegt J. de Milliano,
directeur van de Nederlandse
tak van Artsen zonder Grenzen
(AzG).
Maar het moet. „We mogen hen niet in
de steek laten, hoe complex het ook is."
Humanitaire hulpverleners, zoals van
AzG en Rode Kruis, zitten klem. Hun
werk is meer nodig dan ooit, maar was
ook nog nooit zo problematisch. Steeds
moeilijker kunnen ze hulpbehoevenden
bereiken. Steeds moeilijker ook kunnen
ze dat veilig doen, en zonder dat hun
onpartijdigheid in twijfel wordt getrok
ken.
De wereld van na de Koude Oorlog is
een wereld in chaos. De conflicten die
er woeden zijn grillig. Partijen zijn veel
moeilijker in hokjes te vangen, minder
aanspreekbaar dan voorheen, en heb
ben niet zelden crimineel belang bij
voortzetting van de gevechten.
Uitgerookt
Als gevolg van die strijd zijn bijna 20
miljoen mensen op de aardbol op de
vlucht, en' worden nog eens miljoenen
stedelingen omsingeld en uitgerookt.
Zie Sarajevo in Bosnië en Kuito in
Angola.
De wereld van na de Koude Oorlog is er
ook een waarin de Verenigde Naties een
actieve politieke rol hebben. Als con
flictoplosser is die organisatie zelfs
overbelast. De ene na de andere blauw
helmen-eenheid is de laatste jaren op
pad gestuurd. Maar voldoende is dat bij
lange na niet, en succesvol al evenmin.
Tegen die achtergrond verscheen deze
week 'Life, Death and Aid'. In dat boek
brengt .Artsen zonder Grenzen de vele
valkuilen van de hedendaagse humani
taire hulp in kaart.
Op veertien plekken in Europa, en ook
bij de VN in New York, is het geschrift
deze week aangeboden aan regerings
leiders of direct betrokken ministers.
Gisteren ook in Den Haag, waar minis
ter Pronk (Ontwikkelingssamenwer
king) het in ontvangst nam.
Het boek beschrijft tien gevallen van
landen in een crisis en de rol die de
internationale gemeenschap daarbij
speelt. Of juist achterwege laat.
Dat laatste gaat op voor 'de meedogen
loze dictatuur' Sudan en het uit het
zicht verdwenen Afghanistan. Twee
landen waarvan iedereen de handen
heeft afgetrokken.
In Tadzjikistan en de Kaukasus probe
ren tenminste nog buurlanden de ge
moederen te temperen, evenals in Libe
ria waar een regionale troepenmacht
(Ecomog) actief is.
Waar de VN wel optreden, gebeurt dat
soms met enig succes. Van de vredeso
peraties (peace-making) in El Salvador
en Cambodja kan dat worden gezegd,
van die in Angola niet. De 'humanitaire'
militaire interventies in Bosnië en So
malië maken het tiental beschreven cri
ses vol.
Frustrerend
Politieke, militaire en humanitaire actie
zijn in crisissituaties allemaal nodig.
AzG-directeur De Milliano liet daar
gisteren geen twijfel over bestaan. Maar
de vermenging ervan maakt de positie
van de hulporganisaties steeds onduide
lijker en hun werk frustrerender, onvei
liger of zelfs onmogelijk.
„Humanitaire hulp mag niet als alibi
voor politieke besluiteloosheid dienen,,
meent De Milliano. In Bosnië is dat
volgens hem wel het geval. „De hulp
vliegtuigen naar Sarajevo gaan op en
af. Noodzakelijk, maar het mag niet
betekenen dat het aanpakken van de
politieke oorzaak blijft liggen."
Wanneer de Britse premier Major het
op sterven na dode kind Irma evacueert,
is dat in De Milliano's ogen niet meer
dan een media-stunt en 'een schaam
lapje.' De internationale gemeenschap
handelt in Bosnië volgens de gedachte
'wij vullen de magen, en laat de rest
maar aan Karadzic en Milosevic over.
Dat is een morele absurditeit.'
Een twijfelachtige situatie deed zich
voor in Somalië. „Daar begon men
militairen te sturen onder humanitaire
vlag. Diezelfde soldaten kregen vervol
gens de opdracht generaal Aidid in te
Van onze verslaggever
Henk Boot
Terneuzen/Breda - „Het is
natuurlijk maar een kleinig
heid, maar zeker voor een
Zeeuw is het aardig te weten
dat er nog kamerleden zijn
die het verschil kennen tus
sen lamsoren en oren van
lammeren."
Waarmee oud-Tweede Kamerlid
en huidig CDA-senator H.
Eversdijk uit Rilland-Bath maar
wil zeggen dat een regio met
streekgenoten in de kamerbank
jes een natuurlijk streepje voor
heeft.
Hoewel Eversdijk zich altijd ver
zet tegen het stempel van
'Zeeuws' kamerlid („ik ben
volksvertegenwoordiger voor
heel Nederland") legt hij zijn oor
graag in de regio te luister. Op
zaterdagochtend houdt hij thuis
spreekuur. „Je bent als kamerlid
ook een soort ombudsman."
Voor de kiezer zijn het vaak de
kleine dingen in de politiek die
het doen, merkt hij. Eversdijk
voelt zich niks te groot om een
handje te helpen. En komt hij er
zelf niet aan toe, dan lobbiet hij
wel bij partijgenoten of bij een
bewindspersoon. „Zowel voor
een kamerlid als voor de regio
kan het een voordeel zijn als je
van nabij weet wat er in de
streek speelt en hoe daar de
lijnen lopen."
Anders dan West-Brabant kan
Zeeland wat dat betreft met een
gerust hart de kamerverkiezin
gen van mei 1994 tegemoet zien.
Liefst vijf Zeeuwen maken een
serieuze kans om in het nieuwe
parlement een plaatsje te krij
gen.. Het gaat om de zittende
politici Beinema (CDA), Lilipaly
(PvdA) en Te Veldhuis (WD) en
nieuwe gezichten als de Staten
leden Jorritsma-Van Oosten
(D66) en L. van Dijke (RPF/
GPV). Wat meer op de achter
grond staan ook Van Heukelom
(SGP), De Blij (D66) en de Ter-
neuzenaar Van Himme (Groen
Links) te trappelen van onge
duld.
„Ik hoop straks mijn om-
budswerk voor de regio in Den
Haag te kunnen voortzetten",
aldus Van Himme. In de voor
ronde scoorde hij niet hoog,
maar milieuactivist Van Himme,
die kan bogen op enige landelij
ke bekendheid, hoopt via voor
keurstemmen op een verkiesbare
plaats op de kandidatenlijst van
Groen Links te komen.
„Ik zou dan de enige Zeeuws-
Vlaming in de Kamer kunnen
worden." Wat de regio daaraan
heeft? „De meeste kamerleden
staan er te ver vanaf. Ik ken de
problemen die daar spelen en
ben voorstander van een selec
tievere groei dan de meeste an
dere politici, dat is goed voor
Zeeuws-Vlaanderen"
West-Brabant moet het straks
doen met oud-staatssecretaris
Dees (WD) uit Breda, een oude
rot in het vak, en wellicht diens
stadgenote Verspaget (PvdA).
Dees is met een zesde plaats
verzekerd van een plaatsje in de
Kamer, sociaal-democrate Ver
spaget, die al twee perioden
meedraait in het Haagse circuit,
zit met stek 35 op de wip. „Al
houd ik er rekening mee dat de
PvdA na de verkiezingen met 35
zetels terugkomt", aldus de Bre
dase die ontwikkelingshulp tot
haar specialiteit mag rekenen.
Ze hecht zelf niet zo aan die
regionale binding, maar ziet er
wel voordelen van. „Je blijft
daardoor wel met twee benen in
de samenleving staan. Ik lees
iedere ochtend De Stem, weet
dan welke actuele problemen er
in de stad en de regio spelen". Ze
gaat daarmee zelf aan de slag,
zeker als het om zaken als lucht-
verontreinging of kernenergie
gaat, zoekt nadere informatie of
seint collega-fractiegenoten in
die een bepaald facet in hun
portefeuille hebben. „Je bent
ook vaak een doorgeefluik voor
mensen die raad nodig hebben.
Je zet ze op het spoor naar het
juiste loket of de juiste mensen".
Bij het CDA, D66 en Groen
Links ontbreken Westbraban
ders op de lijst. De provincie
houdt voor deze partijen op ter
hoogte van Tilburg. Op zich
hoeft dat geen nadeel te zijn.
„Als ze maar vaak genoeg hun
gezicht hier zouden laten zien",
aldus Statenlid S. Bolten (Groen
Links) uit Bergen op Zoom.
„Zodat ze zich actief informeren
over wat hier in deze regio leeft.
Neem de TGV, iedereen maakt
zich zorgen over het Groene
Hart Van de Randstad, maar ze
vergeten dat er iets zuidelijker
tussen Rotterdam en Antwerpen
ook nog een Groen Hart is dat
aangetast dreigt te worden".
Bij het CDA, dat vroeger in
Prinsenbekenaar Hennekam een
vooraanstaand pleitbezorger
voor West-Brabant had, wordt
PvdA-Kamerlid Lilipaly (links op de
Sluiskil. Hij is een van de vijf Zee'
Tweede Kamer.
die een
gerekend op de brede Brabantse
betrokkenheid van minister
Hirsch Ballin en zittende kamer
leden Leers, Soutendijk en
Boers, allen woonachtig ten oos
ten van Gilze-Rijen. Wellicht dat
de Oosterhoutse A. Rasenberg,
met een 57ste plaats op de kan
didatenlijst zeker bij kabinets
deelname van het CDA niet
kansloos, de kleuren van West-
Brabant hoog kan houden.
Volgens voorzitter P. Zevenber
gen (WD) van het Streekgewest
Westelijk Noord-Brabant moet
echter niet te zwaar getild wor
den aan de lijfelijke aanwezig
heid van een streekgenoot in de
Tweede Kamer. „Soms kan dat
als opstap heel nuttig zijn. Re
gionale Kamerleden hebben
vaak aan een half woord ge
noeg". Maar zijn eigen ervarin
gen in het Haagse leren hem dat
rekenen. Wanneer hulp dient als
mouflage voor militaire actie wojtii
onpartijdige hulpverleners het
onmogelijk gemaakt."
Misère
Het zijn maar twee voorbeelden die
volgens De Milliano aantonen da
gaande bezinning op humanitaire hiiip
broodnodig is. Zoals de internationale
gemeenschap zich ook moet afvraj
hoe ze verdere humanitaire miserie 1
voorkomen.
„De preventie schiet nu absoluut te
kort." De AzG-directeur wil de schuld
daarvoor niet leggen bij de Verenigde
Naties. „Die zitten nog in een leerpro
ces, nu hun rol zo veranderd is."
Maar een snelle, verantwoorde afstem
ming van de humanitaire, politieke
militaire aanpak van crisissituaties
absoluut nodig. Vindt ook minister
Pronk. Alleen dan kan volgens hei
worden waargemaakt wat Bernard
Kouchner, de oprichter van Artsen
der Grenzen, ooit zei: 'Er is maar
partij voor wie je kan kiezen:
slachtoffer.'
yan onze verslaggever Bil
Fne - De politie Noord- en
Oost-Gelderland gaat op kor-
te termijn onderzoeken wie
binnen het korps m Epe heeft v
"ten uitlekken dat politie- 0
oordvoerder B. Top in 1981 g
gestraft wegens 'spelletjes r,
met arrestanten. di
tt
nat heeft korpschef J.W. Bakker k
„Leren tijdens een bijeenkomst c:
met de 45 korpsleden van Epe e
toegezegd. J
Van onze Haagse redactie
Den Haag - Asielzoekers zou
den meer opgevangen moeten
worden in de regio's waar ze
vandaan komen.
Daar moeten', onder verantwoor
delijkheid van de Verenigde Na
ties, opvangcentra komen die
met geld uit Westerse landen
betaald worden. Dat heeft
staatssecretaris Kosto (Justitie)
gisteren bepleit tijdens een con-
ierentie van migratie-ministers
in Athene.
Vanuit die opvangcentra zouden
de vluchtelingen dan hun asiel
verzoek voor bijvoorbeeld Ne
derland kunnen indienen. Ook
zouden afgewezen asielzoekers
uit Nederland naar dit soort cen
tra teruggestuurd kunnen wor
den.
CDA en PvdA steunen het plan
van de staatssecretaris alleen als
voorkomen kan worden dat
vluchtelingen voortdurend heen
en weer worden gestuurd. CDA-
kamerlid Krajenbrink vindt dat
een dergelijke aanpak alleen zou
moeten gelden voor kansloze
asielzoekers. PvdA-Kamerlid
Middel zet vraagtekens bij de
'menselijkheid' van het voorstel.
De staatssecretaris sneed giste
ren in Athene ook het probleem
aan van landen die niet bereid
zijn hun onderdanen toe te laten,
nadat ze in Nederland als vluch
teling zijn afgewezen of als ille
gaal zijn opgepakt. Er moeten
overeenkomsten met die landen
gesloten worden, vindt Kosto. In
die overeenkomsten zou econo
mische steun afhankelijk ge
maakt kunnen worden van de
bereidheid om eigen onderdanen
weer terug te nemen.
in gezelschap van partijgenoten bij de pont van
goede kans maken op een plaats in de 'nieuw
foto archief de stem
er voor een succesvolle diplo®3"
tie meer nodig is.
„Alle fracties hebben hun eigen
specialisten, bij wie je entre
moet zien te krijgen. Dat ka
qua uitleg wat meer tijd verg®
maar het verplicht je wel
eigen zaak goed te verwoorde
omdat zij jouw regionaal belang
moeten afwegen tegen ander
belangen".
DE STOELENDANS om verkiei
Kamer, is bij de diverse politiel
voorzitters hebben hun kandid.
teerd en erbij gezegd dat er b
vrouwen en nieuwkomers en da
de terreinen waar het bij Nederla
zal komen. En inderdaad, zeider
zittende kamerleden bedankt om
lijsten mogelijk te maken.
Vanuit zuidwest-Nederland kome
delijk 7 volksvertegenwoordiger:
de vorige kamerperiode waren
drastische vernieuwing leidt, altl
land, dus niet tot een getalsmatig
Dat is meegenomen, nu de reg
toch steeds minder een crite
kamerwerk maakt het vandaai
volksvertegenwoordigers eerder
digen dan een volksdeel.
PvdA-voorzitter Rottenberg bena
kandidatenteam dat 'tachtig pro
economie en sociale vraagstukl
economie en de sociaal-econoi
kennis van de regio. Kamerli
spreekuren voor de burger hou:
ras.
Een sterke regionale band is c|
nodig én minder gewenst. Mind
de laatste schroom om een
e'gelegd en tegenwoordig zond
ten benadert. De regionaal-bel
nodig. Minder gewenst, omdat
9er ook tot provincialisme en be
Dat de kandidaatstellingen voo
vvorden bepaald, sluit daar lo
oppassen dat de relatie met di
yvordt geschoven, dat het er strj
De afstand tussen burger en la
der jaren zijn verkleind, de ver
gekomen. De kamerfracties zei
vinden rechtstreeks voeling t
verschillende regio's van Nede
partij-infrastructuren en uit we rij
J
