Einde "burgeroorlog' VS niet in zicht
Vuurwapens
spoedig
aan (slappe)
banden in
Amerika
DE STEM
BUITENLAND
A7
sevallen I
fen veel
Hle a^~ 1
7%&ntal
mste zin van het woord verbonden is.
43 Compu-Rx, De la Reyweg 30b, 4818
Breda. Computerreparatiebedrijf als-
ede de kleinhandel in computeronderde-
|n.
44 Burgers Graphicx BV, Oosterstraat 1,
1 HH Klundert. Bemiddeling op het ge-
d van de grafische industrie.
45 Jan Jongerius Onroerend Goed BV,
ndberglaan 40, 4818 GL Breda. Verkri/-
n, beheren, exploiteren en vervreemden
n onroerende goederen en/of deelnemen
financieel betrokken zijn bij en de direc-
voeren over ondernemingen met een
lijk of aanverwant doel.
746 Zaalberg-Regeer BV, Ericalaan l
741 EK Hoeven. De exploitatie van onroe-
nde goederen.
747 Klusjesbedrijf Luijsterburg, Secr.
rtenslaan 5, 4661 BA Halsteren. Verricn-
n van allerlei klusjes in en rond een
oning, kleine verbouwingen alles in de
imste zin des woords.
748 Pepe BV, Bisschopsmolenstraat 147,
76 AK Etten-Leur. Verzorging door pen-
oen bij invaliditeit of ouderdom.
749 Var Asset Corporation BV io, Lange"'
jk 34-36, 4819 EW Breda. Beleggen van
rmogen, verlenen van zekerheid (ter-
ijn)handel, import en export van grond-
doffen, mineralen enz., optreden als finan-
ieringsmaatschappij, geven van adviezen.
0750 Super Van den Boogaard, Trompet*
an 30,4876 XA Etten-Leur. Detailhandel'"
od en non-food.
0751 Amon, Wisselstraat 10, Dinteloord.
izzeria annex shoarmazaak.
0752 Faltec Benelux BV, Fatimastraat
834 XT Breda. Import, export, verkoop,
istributie van en groothandel in
fsmede de montage daarvan en het vene
en van diensten in verband daarmee.
0753 Adler International CV, Rechtzaad
703 RC Roosendaal. Het verkopen van
elatiegeschenken en voorraden in Neoei
and.
0754 G.M.M. Boot Pensioen BV, Ettense-
- eg 73, 4891 XT Rijsbergen. Beheer pen
sioengelden. Verzorging werknemers e
gewezen werknemers bij invaliditeiit e
ouderdom enz. en oprichten van en deein
~en in andere ondernemingen enz
70755 W C Maas Pensioen BV, Prof. H. v.«-
Hoevenstraat 10b, 4882 JE Zundert. °en®rf.
en deelname in ondernemingen,
de verzorging van werknemers bij mvaii
teit en ouderdom. .on.
70756 Danny Peeters Pensioen BV, Blo»
straat 3, 4885 JH Achtmaal. Beheer e
deelname in ondernemingen, ^zomedo
verzorging van werknemers bij invam
en ouderdom. n,.jB
70757 Jef de Meijer Pensioen BV uuoj
Heistraat 5, 48844 LE Wernhout. J
deelname in ondernemingen zomede
verzorging van werknemers bij invaiw
en ouderdom. in
70758 T C Bakker Beheer BV, Kruitweg r -
4651 EE Steenbergen. Het aangaan vai
pensioenverplichtingen. da
70759 Osiris, Haven 20, 4811 WL Bre"
Import, export en distributie van muzie»
aanverwante activiteiten.
ZATERDAG 13 NOVEMBER 1993
EMBER 1993
ex dividend
gedaan/laten
bieden en e'x dividend
laten en dividend
gedaan en laten ex dividend
gedaan en bieden ex dividend
3,60 a
17,00
9,50
2,10
3,70
6,30
16,20
7,70 b
4,80
2,30 b
0,90
13,00
9,80
7,20
5,00
3,80
1,70 a
31,50
4,70
0,80
1,80
3,70
6,30 a
1,80
3,80
6,00
9,40
23,00 b
1,80 a
3,50
12,30
2,50 a
3,20
4,10
1,50
3,40
4,20
1.10
5,50
!,30
3,80 b
0,30
1,50
4,90 a
4,30 a
4,20 a
2,00
1,00
9,50
4,70
3,10
16,80
9,30 b
2,20 a
3,50
6.20
18,00 b
9,00 b
5,50
3,00
I,10
14,00 b
71,00
8,50
5,70
3,5o b
1,80
34,00 b
4,50
0,60 a
1,00
2,50 a
4,30
1,60
3,40
5,50 a
8,00
22,50 a
1,80 a
3,00 a
II,00 a
2,20
3,50
5,60 b
2,50
2,50
4,20
1,60 a
5,00
1,50 a
4,40
0,40
1,60
4,70
3,00
2,90
1,20
0,20
7,50
3,70
d
f
9
h
k
I
528
2456
338
325
288
512
289
424
1138
1018
474
518
482
376
395
373
1179
1145
1243
587
1285
1450
439
352
772
883
1515
616
438
1332
413
334
513
353
643
329
351
450
413
555
377
398
510
354
391
455
2299
291
676
543
xxon corp
ord motor
en. electric
en. motors
oodyear
ewlett-pack.
bus.mach.
t. tel.tel.
lm airlines
cdonnell
erck co.
bil oil
enn central
philips
primerica
royal dutch
sears roebuck
sfe-south.pac.
texaco inc.
united techn.
westinghouse
whitman corp
woolworth
63% 63%
61 61
93 93V,
50V« 5j
42% 42%
78 77
51V« 51H
91V« 91%
m 2i
104 107
32% 32H
77% 77H
32 3V/t
20% 2oy,
<2% 41%
102% Kan
50% 56%
19% 20%
65% 65%
64% 64%
14% 14
16% 16%
21% 22%
Goud
onbewerkt 22,830-23,430 per kg
bewerkt 25,030 per kg.
Zilver
zilver onbewerkt 245-315 per kg.
bewerkt 360 laten per kg.
00
00
50
00
00
,00
00
00
,00
,00
,00
,00
0,00
,00
,00
.00
,00
,00
,00
0,00
5,00
.00
.00
,00
".00
,00
,00
,00
,00
,00
,00
,00
,00
40,00
40,00
37,00
50,00
,00
95,00
95,00
40,00
40,00
37,50
00,00
10,00
15,00
.00
10,00
".00
Van onze correspondent
Marc de Koninck
Washington - De ene week
vijf doden en evenveel gewon
den in Californië, als een man
een sportcentrum inloopt en
er zijn semi-automatische
vuurwapen leegschiet op trai
nende vrouwen. Overal ge
schreeuw. Overal bloed op de
bonte airobics-pakjes.
De andere week drie doden en vier
verschrikkelijk gewonden in Ken
tucky als iemand, ontdaan over een
gemiste promotie, een kazerne bin
nengaat en er op zijn burger-colle
ga's begint te schieten.
En een veertienjarige jongen in Was
hington, die zijn pistool leegschoot
op een groep kinderen in het zwem
bad. Kinderen... Gegil... Schotwon
den... Lichaampjes als ravages.
Vandaag of morgen? Niemand weet
waar. Maar iedereen in Amerika
weet d&t...
De multimoorden door teenagers en
overspannen volwassenen zijn nu in
de VS aan de orde van de week. En
eigenlijk is elke dag dat er geen
massaslachting voorvalt een wonder.
Want in een Tand met 255 miljoen
inwoners lopen honderdduizenden
labiele mensen rond. En in de VS
hebben die bijna altijd de beschik
king over een pistool, revolver, ge
weer, of erger.
Erger zijn de UZI's, AK-47's,
Streetsweepers, TEC-9's en MAC-
10's, de zogenaamde 'militaire stijl
aanvalswapens', waarmee in hoog
tempo vanaf de heup tientallen ko
gels achtereen kunnen worden afge
vuurd. In tal van Amerikaanse deel
staten is het oorlogsspul vrijelijk te
koop in de gunshops.
Geen controle
Als de belangstellende de 18-jarige
leeftijd heeft bereikt, een rijbewijs of
andere identiteitskaart toont en op
een formulier invult dat hij/zij niet
is veroordeeld wegens misdrijf, niet
aan drugs is verslaafd en niet onder
psychiatrische behandeling is, dan
kan zij/hij na een paar minuten weer
buiten staan als de trotse bezitter
van een machinegeweer met onbe
perkte munitie. De ingevulde gege
vens worden niet gecontroleerd. Het
is 1993, Amerika is een hoog ontwik
keld land en het is echt waar.
Het probleem is niet alleen het pro
bleem van de onevenwichtigen en de
zware wapens. Het is vooral het
probleem van de toerekeningsvatba-
ren - oppassende burgers of crimine
len - en de lichte handwapens. Met
honderdduizenden per jaar gaan de
revolvers en de pistolen (tegenwoor
dig meestal ook semi-automatisch)
voor gemiddeld een luttele 100 dol
lar per stuk over de toonbank. Dit
jaar zullen, met vooral die lichte
vuurwapens, zo'n 14.000 Amerika
nen worden doodgeschoten door me
de-Amerikanen. Terwijl daarnaast
naar schatting nog eens 18.000 le
vensmoede Amerikanen zichzelf een
fatale kogel zullen toedienen.
Leger
In sommige steden is het probleem
adembenemender dan in andere. In
de hoofdstad Washington gaat het er
wel heel hard aan toe. Daar zijn de
eerste negen maanden van dit jaar al
381 vuurwapendoden gevallen. De
stad is niet veel groter dan Den
Haag. En er wonen net zulke mensen
als in Den Haag of in Nijmegen.
Even bang, even aardig, even kwets
baar. Maar ze hebben vuurwapens.
Ze moeten onderhand ook wel, nu
ieder ander ze ook heeft. Niemand
heeft het ooit zo gewild. Het is de
gang geweest van het noodlot.
Washington is dit jaar onveiliger
geweest dan Mogadishu. De burge
meester van de hoofdstad heeft dan
ook al om militair ingrijpen in de
stad gevraagd met Amerika's reser
visten-leger, de National Guard.
Maar president Clinton stuurt zijn
soldaten niet de straten van zijn
eigen maar die van de Somalische
hoofdstad op.
Minister van Justitie Janet Reno,
bepaald geen rechts figuur, heeft nu
in schijnbare radeloosheid gedreigd
de tv-omroepen aan censuur te on
derwerpen als ze niet vrijwillig de
overdaad aan inspirerend geweldda
dig vermaak (tijdens uren waarop
kinderen kijken) beperken. Het lijkt
een hopeloos idee, in strijd met de
grondwet en geknipt voor het creë
ren van een zwarte video-markt voor
geweldscenes.
Populairst
Het verhaal van de 'guns' en het
moorddadig geweld in Amerika
wordt sober verteld door de cijfers.
- 14.000 Amerikanen dus doodge
schoten in 1992. Ter vergelijking: in
Nederland vielen vorig jaar zo'n 104
slachtoffers van schietpartijen. In
Nederland komt daarmee 1 op de
150.000 landgenoten per jaar door de
kogel om het leven. In Amerika 1 op
de 18.200. Dat is 8,2 maal zoveel.
Vuurwapengeweld in de VS is niet
dubbel zo erg als in Nederland, niet
viermaal, maar meer dan acht maal.
In de meeste Amerikaanse probleem
steden ligt het aantal geweld-doden
nog eens meer dan tienmaal zo hoog
dis het landelijke gemiddelde. In
Washington bijvoorbeeld wordt
jaarlijks een op de 1330 burgers
crimineel ter dood gebracht.
- In, totaal werden in de VS vorig
jaar 24.000 burgers door medemen
sen om het leven gebracht, waarvan
67 procent met vuurwapens. Een
paar jaar geleden lag het vuurwa
pen-aandeel nog op 50 procent. Het
totaal aantal moorden (met wat voor
'medium' dan ook) in Nederland be
droeg vorig jaar volgens het Centraal
Bureau voor de Statistiek 249. Had
Nederland verhoudingsgewijs net zo
gewelddadig willen zijn als Amerika,
dan hadden in 1992 in Nederland
niet 249 maar 1450 medelanders
moeten worden vermoord.
- Inclusief dodelijke ongevallen met
vuurwapens (1500 per jaar), beliep
het aantal doden (moord, doodslag
én zelfmoord) door de kogel in de VS
vorig jaar 31.000 (een op de 8200
Amerikanen). Het cijfer groeit de
laatste jaren telkens met ongeveer
tien procent.
- Gemiddeld per 100.000 Amerika
nen is het aantal vermoorden in de
VS - de snelle bevolkingsgroei dus in
aanmerking genomen - niet eens erg
gegroeid in de afgelopen decennia.
Maar nu het vuurwapen verreweg
het populairste moordtuig is gewor-
de
den, niet meer in i
huisgenoten worden gedö
vaker 'anoniem' en 'van
stand' wordt gemoord, is
gevonden daders tot ver bene
vijftig procent geduikeld en
voel van onveiligheid in de bu
sterk gegroeid.
- Er zijn meer dan 200 milji
vuurwapens in de VS in partic
handen, waarvan 70 miljoen lichte
handwapens, 105 miljoen jachtgewe
ren en 1 miljoen zware aanvalswa
pens. Er zijn 85 miljoen huishoudens
in de VS. In elk huis liggen dus
gemiddeld meer dan twee vuurwa
pens.
- Elk jaar worden in Amerika zo'n
250.000(!) vuurwapens gestolen.
- Moord is de voornaamste doods
oorzaak voor zwarte mannen van
tussen 15 en 35 jaar.
'Gaaf
In overweldigende mate zijn het ge
weld- en het vuurwapenfenomeen
inderdaad een 'zwart' probleem.
Amerikanen van Afrikaanse komaf
vormen niet meer dan 12 procent
van de totale bevolking. Maar zwar
ten plegen meer dan vijftig procent
van alle moorden. Het slachtoffer
van de zwarte dader is in 93 procent
van de gevallen eveneens zwart.
Wie iets racistisch bespeurt in zo'n
vaststelling, kan het ■geweld statis
tisch ook, in plaats van met ras, met
armoede verbinden. Zwart zijn bete
kent meestal arm zijn in Amerika.
Moorddadigheid kan en moet mis
schien vooral gezien worden als het
symptoom bij uitstek van armoede
(c.q. wanhoop, gebroken gezinnen,
werkloosheid, drugverslaving en dis
criminatie).
Maar het is tegenwoordig de zwarte
leider Jesse Jackson zelve die zijn
eigen achterban verantwoordelijk
stelt voor haar 'collectieve zelf
moord'. In zijn toespraken tot zwarte
studenten schuwt Jackson de harde
woorden niet. 'Wij verliezen elk jaar
meer eigen mensen aan zwarte
moordenaars dan we er in alle jaren
na de slavernij aan blanke moorde
naars hebben verloren. Wij zijn onze
eigen dodelijkste vijand geworden.
Het heeft geen zin meer anderen de
schuld te geven. Wij raken overstuur
als de Ku Klux Klan door onze
wijken marcheert. Maar wij worden
veel ernstiger bedreigd door zwarte
broeders die met vuurwapens rond
lopen'.
Het feit dat het (vuurwapen-)geweld
goeddeels geografisch is bepaald tot
de arme stadswijken in de VS, kan
mede verklaren waarom er in de
dominante blanke middenklasse
toch nog altijd, ondanks de duize
lingwekkende getallen, geen waar
achtig gevoel van urgentie heerst het
vuurwapenbezit wettelijk strak aan
banden te leggen. Wie niet arm is -
en dat is 80 procent van de bevol
king - kan in het o zo ruime Amerika
vrij gemakkelijk levenslang de ge
vaarlijke plekken mijden.
Toch worden vuurwapens ook in
Amerika's witte, bruine en gele ge
meenschappen steeds bedreigender
en dodelijker. Het wapengeweld in
de voorsteden groeit, vanuit een veel
lager niveau weliswaar, even hard
als in de oude centra. Ook onder
blanke jongeren is het bezit van een
pistool 'cool' ('gaaf') geworden. En
ook bij de ingangen van blanke
scholen staan steeds vaker metaalde
tectors opgesteld om schietijzers in
kleding of boekentas te ontdekken.
Onwrikbaar
Die ontwikkelingen hebben ervoor
gezorgd dat nu volgens opiniepeilin
gen een volle 95 procent van de
gehele bevolking voor de zogeheten
Brady Bill is, het uiterst bescheiden
wetsontwerp dat nationaal een
wachttijd van vijf dagen wil invoe
ren tussen aankoop en feitelijke
overhandiging van een vuurwapen.
In die vijf dagen moet de politie
vaststellen of de koper o.k., dus geen
crimineel, psychiatrisch patient of zo
is. Het ontwerp is vernoemd naar
ex-president Reagan's woordvoerder
Jim Brady, die blijvend gehandicapt
raakte bij de moordaanslag op de
president in 1981.
Het wetsvoorstel ligt al jaren te
wachten in een Congres dat pas nu,
nu de enquêtes zulke duidelijke taal
spreken, besluitvaardig lijkt te wil
len worden. Tot nogtoe werden de
wetgevers afgeschrikt door de mach
tige 'gun lobby' in de gedaante van
de National Rifle Association. De
NRA verzet zich tegen elke beper
king van de grondwettelijke bepa
ling dat 'eenieder het recht heeft een
wapen te dragen'. De vereniging
heeft meer dan drie miljoen leden:
jagers, schietsporters en mensen die
omwille van het veilige gevoel een
wapen in huis willen hebben. Dat 'de
criminelen, niet de wapens' het pro
bleem zijn en moeten worden aange
pakt, is en blijft het onwrikbare
standpunt van de NRA.
Overigens is het grondwettelijk wa-
penrecht in de praktijk al lang inge
snoerd. Van de 50 deelstaten hebben
er 26 al een wachttijd. En bijna
overal in het land mag men niet
zonder speciale vergunning met een
handwapen over straat.
Ontwapenen
De Brady Bill is voor voorstanders
van rigoureuzer verbodsmaatregelen
een lachertje, maar lijkt als instru
ment tot inperking van het wapen
bezit het maximaal politiek haalba
re. Als het ontwerp wet wordt, het
geen waarschijnlijk nog dit jaar ge
beurt, zal het voor iedere boef heel
gemakkelijk blijven een nieuw wa
pen te kopen van een kennis-zonder
strafblad die het wettig kan aan
schaffen. Daarnaast zal het aanbod
op de zwarte wapenmarkt kolossaal
en de vraag bescheiden blijven om
dat immers iedere kwaadwillende al
lang voorzien is van een omvangrijk
vuurkrachtig arsenaal.
Het einde van de 'tweede Ameri
kaanse burgeroorlog' die thans
woedt in met name 'slands onttakel
de binnensteden, lijkt dan ook
geenszins in zicht. Ook al maakt
president Clinton dezer dagen van
criminaliteitsbestrijding en van een
totaal verbod op althans de zwaarste
aanvalswapens het 'thema van de
week'. De o zo slappe banden van de
Brady Bill, het door iedere Ameri
kaan diepgevoelde recht op een wa
pen in huis, de onmogelijkheid om
de hele bewapende bevolking te ont
wapenen en de zekerheid dat ontel
bare schietgeweren in verkeerde
handen zullen blijven vallen, maken
dat in Amerika de dood door de
kogel nog heel lang tot de manier
van leven zal blijven behoren.
- Een op de 26 zwarte mannen sterft
als gevolg van moord (tegen 1 op de
164 blanke mannen).
i
