n
Weekend
EID
:N OM
DE STEM
F4
E N
Bodyguards fungeren in de wereld
van glitter en glamour als cosmetica.
In toenemende mate duiken ze op als
statussymbool. Uit puur lijfsbehoud
maken ook
regeringsvertegenwoordigers,
zakenmensen en topindustriëlen,
eveneens in Nederland, gebruik van
particuliere persoonsbeveiliging. Het
gevolg is, dat elke Brede Harrie met
enkele lessen sportschool zich begon
op te werpen als beschermengel.
'Neanderthalers in een pak zijn een
schande voor het vak,' roept de
International Bodyguard
Association. Haar lijfwachten komen
niet aan de bak zonder een
wereldwijd verzorgde
trainingsprogramma. Onder andere
in het lommerrijke Loenen, bij
Apeldoorn.
'■5vv<rv'
JG)
liële instellingen en
jne hypotheek op
/oor u te vinden.
THEEK
.E HYPOTHEKEN.
iel. 01155-65391
Ex-monnik
geeft in Loenen
cursussen
aan bodyguards
IBA krijgt in
Nederland
steeds
meer klanten
193
X 53
du
ZATERDAG 13 NOVEMBER 1993
In met achter
trnieuwste
tijdloos bestaan.
Ividuele wensen
Door Paul Bolwerk
- -311'
jur I za. 10-16 uur
80911
ÏH VLAANDEREN.
jtief personeel.
Belbedrijf in het westen van
(complete boekhouding,
;he
schikken daar u zowel intern
eer op prijs worden gesteld-
g voor uw prestatie,
p u van toepassing.
november a.s. te richten aan.
Informs P O
'We zijn geen kogelvangers'
Wenkbrauwen gaan
omhoog. „Een goe
de bodyguard heeft
tampons op zak."
De Ier Jim Shortt,
hoofdinstructeur en
directeur van de International Bo
dyguard Association, houdt de op
lossing voor maandelijks ongemak
pontificaal omhoog. Een breedge
schouderd gezelschap kijkt naar
het kleinood. Met een mengeling
van spot en ongeloof. Is dit een
test?
Langzaam ontrolt Shortt voor hun
ogen een reepje verband van een
meter lengte. „Dit is een perfect
middel om een bloedende wond te
stelpen. Het is compact, dus ge
makkelijk en onopvallend mee te
nemen. Het kan nooit kwaad om
een paar van die dingen in de
borstzak te steken. Ze kunnen al
tijd van pas komen."
Een handzaam advies, waarvan ne
gen heren, type 'we laten niet met
ons spotten' kennis nemen. Vier
Denen, vier Nederlanders en een
Belg zitten driftig aantekeningen te
maken. In een achteraf zaaltje in
hotel Bosoord in de lommerijke
Veluwse plaats Loenen leren ze
raison van 2200 gulden in een week
tijds de eerste beginselen van het
vak. Ze willen graag bodyguard
worden.
Een soort ontmoedigingsbeleid valt
hen ten deel. Het begint al met de
mededeling, dat slechts een op de
honderd cursisten de wereldwijd
verzorgde opleiding tot bodyguard
goed volbrengt. Op het moment
van onderscheiding is een lieve
somma van tien- tot vijftiendui
zend gulden en minstens honderd
uur intensieve training geïnves
teerd in een hoogst onzekere toe
komst als beschermengel van ade-
lijke families, regeringsfunctiona
rissen, topindustriëlen, bankiers en
artiesten.
Ook deze wetenschap vormt voor
de cursisten geen enkele aanleiding
om meteen te besluiten het geld
anderszins te besteden. De oude rot
in het vak, Jim Shortt, houdt ze
dagenlang voor niet te geloven in
de Hollywoord-mythe. „De roman
tiek van het vak, zoals verbeeld in
The Bodyguard met Kevin Kostner
en Whitney Houston in de hoofd
rol, bestaat niet. Alleen in de films
figureren helden met een houding
van 'deze kogel is voor mij'. Alleen
idioten stellen hun leven zomaar in
de waagschaal. We zijn geen kogel
vangers. Natuurlijk, dode body
guards zijn er genoeg, maar daar
zijn ze vaak zelf debet aan."
„Bodyguards zijn ook geen cosme
tica. Vaak worden van die gedrilde
apen gebruik als statussymbool.
Laatst trok Madonna tijdens haar
Girlie-tour joggend door het Hyda-
park in Londen omringd door zes
van die om zich heen meppende
types. Dit zijn gewoon Neandert
halers in een pak. Ze zorgen ook
voor het alom vertegenwoordigen
de verwrongen beeld van body
guards: dom, breed en gewetenloos.
Dit soort types mogen zich in mijn
ogen geen bodyguard noemen. Ze
zijn een schande voor onze be
roepsgroep."
„Het is zaak om onopvallend aan
wezig te zijn. Een bodyguard staat
overwegend in de schaduw, maar
treedt waar nodig op de voorgrond.
Zo'n werkwijze is noodzakelijk om
op voorhand geen achterstand te
hebben ten opzichte van belager(s)
van uw werkgever. Het verstand is
daarbij het sterkste wapen. Use it,"
doceert Jim Shortt.
De Ier is de eerste om te erkennen
dat een opleiding tot bodyguard
ook ongewenste types kan aantrek
ken. „Rambo's of extreem-rechtse
figuren hebben we niet nodig. Dat
zijn de clowns. Ze dragen guerril
la-pakken of legerlaarzen om stoer
over te komen. Dat soort types,
veelal met een overmatige belang
stelling voor wapens, redt het niet.
Door hun overmoedig gedrag en
roekeloze houding zouden ze een
ramp kunnen veroorzaken."
„Hun grootste handicap is dat ze
geen details zien. En daar gaat het
in dit vak vaak om. Het opmerken
van kleine slordigheden (stukjes
afgestroopt elektriciteitsdraad op
de grond kan duiden op de aanwe
zigheid van een bom) is noodzake
lijk om levensreddend te kunnen
werken," aldus de directeur van
IBA.
Deze wereldwijd vertakte lijfwach
ten-organisatie is in 1957 opgericht
door de Franse majoor Lucien Vic
tor Ott, oud-commando en -inlich
tingenofficier, opererend in onder
andere Algerije en het voormalige
Indo-China (vooral in Vietnam).
Eveneens heeft hij opgetreden als
persoonlijke lijfwacht van de toen
malige Franse president Charles de
Gaulle.
De Ierse globetrotter Shortt heeft
er een erezaak van gemaakt om het
levenswerk van zijn illustere voor
ganger Ott voort te zetten. Hij
heeft naar eigen zeggen in tal van
landen hand- en spandiensten ver
leend aan leger- en politie-eenhe-
den in Afhanistan en andere
brandhaarden van de wereld.
Hij is vanaf 1989 vooral actief in
Oost-Europa, onder andere door
een anti-terreureenheid in Estland
te begeleiden. Aan de hand van
fotoboeken laat Shortt zien ook
betrokken te zijn bij de bescher
ming van ministers in de Baltische
staten en de patriarch Alexis de
Tweede van de Russisch-orthodoxe
kerk.
Terloops laat hij weten de voorma
lige Oostblok-landen als een bij
zonder risico-gebied ('high risk
area') te beschouwen. Niet in het
minst, omdat in deze regio in de
jaren '90 tot '92 tot tweemaal toe
een moordaanslag op hem is ge
pleegd. „De georganiseerde mis
daad in de voormalige Oostblok
kent geen enkele scrupules bij de
bescherming van de belangen in de
prostitutie, drugs en wapenhandel.
Alles en iederen moet wijken bij de
jacht op de harde valuta," verdui
delijkt Shortt.
Na talloze verhalen over bestrij
ding en voorkoming van gewapen
de conflicten kijkt hij verrast op bij
de vraag van de verslaggever om
zijn curriculum vitae even te lich
ten. Met een bijna verontschuldi
gende lach onthult hij in zijn jonge
jaren Franciscaner monnik geweest
te zijn. Liefst vijf jaar lang. Totdat
een verpleegster hem verlokte de
kloosterorde te verlaten. Hij
trouwde met haar. Op zoek naar
broodwinning belandde hij in het
leger.
Van lieverlee ging hij zich spe
cialiseren in het inlichtin
genwerk en anti-terreurac
ties. Hierover laat hij weinig
los. Terugblikkend merkt hij ineens
op: „We zijn allemaal op zijn tijd
wilde jongens geweest, die dingen
hebben gedaan die niet door de
beugel kunnen. Maar overeind
blijft staan, dat we voor onszelf een
duidelijke scheiding hebben ge
maakt tussen goed en kwaad. We
komen bewust op voor het behoud
van het goede. En wat dat is, moet
iedereen natuurlijk voor zichzelf
uitmaken. Ik zet me nu in voor de
International Bodyguard Associa
tion, maar had evenzogoed activist
kunnen worden van Greenpeace.
De bescherming van mensenlevens
is mijn levenswerk."
De IBA (hoofdzetel in de Engelse
stad Croydon) heeft wereldwijd in
middels 2004 lijfwachten opgeleid.
De bodyguards, met een gemiddel
de leeftijd van 25 tot 35 jaar, zijn
veelal oud-militairen, -politiemen
sen en -commando's. Hun inzet
wordt steeds meer verlangd.
De lijfwachtenorganisatie IBA zegt
inmiddels in Nederland een aantal
bedrijven tot 'vaste klant' te kun
nen-rekenen. Deze ondernemingen
roepen vaak de hulp van één of
meer bodyguards in, wanneer ze
naar de zogeheten risicogebieden
in Afrika, Oost-Europa en in min
dere mate Azië moeten.
Voor klussen zonder extra risico
bedraagt de huurprijs voor een bo
dyguard zo'n tachtig tot honderd
gulden per uur. Dit bedrag schiet
razendsnel omhoog tot honderden
guldens per uur, wanneer een ver
hoogde kans bestaat op beschietin
gen, een overval of ontvoering.
IBA-woordvoerder voor België,
Nederland en Luxemburg, Bob
Hommersen heeft gemerkt dat de
weerzin tegen het inschakelen van
lijfwachten aan het verdwijnen is
bij de Nederlandse 'captains of
industry'. In direct verband hier
mee staan enkele ontvoeringen in
Nederland (Maup Caransa, Toos
van der Valk, Alfred Heineken en
Gerrit-Jan Heijn) en een stijgende
lijn in terreurdaden in het buiten
land.
„Door dergelijke calamiteiten
schudden de VIP's wakker. Lang
zaam maar zeker dringt het besef
door, dat ze zonder beschermende
maatregelen in met name Oost-Eu
ropa een gewild doelwit van de
georganiseerde misdaad zijn," al
dus Hommersen.
Shortt wijst erop, dat een goed
gecoördineerd samenspel tussen
klant en bodyguard veelal toerei
kend is om de kansen van crimine
len te minimaliseren. Voor het wel
slagen van deze samenwerking is
het van belang, dat de cliënt zich
strikt aan gemaakte afspraken
houdt. En de bodyguard moet elk
risico op gevaar voorkomen, dan
wel wegnemen.
„Het heeft weinig zin een auto te
doorzoeken op explosieven, indien
men geen oog heeft voor de omge
ving. Een bom kan ook in een nabij
geparkeerde auto of dichtsbijzijnde
prullenbak zijn geplaatst. Een bo
dyguard moet niets als vanzelf
sprekends aannemen. Niets is do
delijker, dan routine." Deze levens
les draagt Shortt immer uit tijdens
zijn trainingen van de aspirant-bo
dyguards.
Overal ter wereld duiken ze voor
een 'stage' op, maar tweemaal per
jaar wordt het oefenterrein naar
Nederland verlegd. De omgeving
van Loenen bij Apeldoorn is veruit
favoriet.
„De praktijkoefeningen in Neder
land beperken zich tot escort-pro
cedures te voet en met de auto, het
opsporen van elektronische afluis-
terapparaten, het traceren van
scherpschutters, het ontdekken van
verdachte voertuigen, overlevings
technieken, eerste hulp, ongewa
pende gevechten en speciale rij-
technieken. Dat is in Nederland
allemaal geoorloofd," aldus oud
militair Hommersen.
De Internationale Bodyguard Asso
ciation valt bij de uitoefening van
het cursusprogramma niet onder de
Wet op de Weerkorpsen. De lijf
wachten in opleiding zijn namelijk
niet in loondienst bij de IBA. Bo
vendien kan de organisatie geens
zins tot de categorie bewakings- en
beveiligingsdienst worden gere
kend. De afdeling bijzondere wet
ten van de Apeldoornse politie:
„Op Nederlands grondgebied is het
gewoon een sportclub."
Voor het gebruik van verschillende
soorten wapens maakt de cursus
groep tijdens het weekje Loenen
een uitstapje naar België. Nabij het
plaatsje Brecht (ten zuiden van
Breda) ervaren de deelnemers ook,
hoe het is om onder vuur te liggen.
Er wordt met scherp geschoten. Al
was het om de cursisten een indruk
te geven van wat ze kunnen ver
wachten bij een gewapende con
frontatie. Bovendien is het een goe
de test om de stressbestendigheid
van de deelnemers te meten.
De 34-jarige Herman van Veen uit
Dordrecht heeft genoten van het
veldwerk. De theorie is, 'alhoewel
erg belangrijk', niet zo aan hem
besteed. De voormalig Unifil-sol-
daat zegt door diensttijd in Liba
non min of meer verslaafd te zijn
geraakt aan werk onder spannende
omstandigheden. „Als ik alert moet
reageren, dan vliegt de adrenaline
als een raket door me heen. Het
avontuur trekt me nu eenmaal. In
Libanon ben ik gewond geraakt.
Dat kan gebeuren. Het weerhoudt
me niet van om deze bodyguard
opleiding te volgen. Mijn vrouw
staat achter me."
Van Veen is in het dagelijks
leven uitsmijter/uitbater/
barkeeper in de horecagele
genheid van zijn ouders. Hij
heeft zichzelf ten doel gesteld de
gehele opleiding te doorlopen. De
kosten (ruim tien mille) zijn vol
gens geen probleeem. „Een goede
bodyguard verdient zo'n investe
ring zo terug."
Een vergelijkbare geestdrift legt
ook de 21-jarige Joerec Slodkowski
De aspirant-bodyguards van
IBA in actie.
FOTO'S DO VISSER
uit Oosterhout aan de dag. Op zoek
naar een kansrijke toekomst zegt
hij twee uiteenlopeende paden te
willen bewandelen. Daarom volgt
hij twee studies, te weten: de mts
voor goud- en zilversmid in
Schoonhoven en de bodyguardcur
sus van IBA.
Alhoewel afgekeurd voor de mili
taire dienst (slechte oren) acht hij
voor zichzelf een toekomst wegge
legd als lijfwacht. Dit onder het
motto, 'zolang het tegendeel niet is
bewezen, kan het'. „De praktijk zal
het natuurlijk moeten uitwijzen,
maar het werk van de bodyguard
lijkt me zeer aantrekkelijk. Ik hou
van avontuur, van het bedenken
van oplossingen in onverwachte si
tuaties. Dat wil geenszins zeggen,
dat ik me overal instort. Integen
deel. Ik bestudeer eerst een situa
tie, voordat ik iets onderneem. Ik
ben in dat opzicht een pietje pre
cies," zegt Joerec Slodkowski.
Zonder uitzondering zijn de body
guards in opleiding leergierig.
Maar het opmerkelijke is, dat bij
hen tijdens ellenlange maar
boeiende verhandelingen over de
vervaardiging van explosieven, op
sporen van verborgen microfoon en
wapengebruik vrijwel geen vragen
over de lippen rollen. Jim Shortt
veronderstelt, dat ze problemen
hebben om zich in het Engels te
uiten.
Hierop inspelend, probeert hij met
praktische voorbeelden en anekdo
tes te verhalen over het werk van
een bodyguard. Een tip van hem is
om nimmer een pistool/revolver in
de broekband achter de rug of in
een holster te stoppen. „In Ameri
kaanse tv-series en -films is dit
gebruikelijk, maar hoogst onge
wenst. Het kost allereerst te veel
tijd om in een hectische situatie,
waar het soms om tienden van
seconden gaat, naar het wapen te
grijpen. Bovendien is het niet de
eerste keer, dat iemand zijn bilpar
tij aan flarden schiet, omdat het op
scherp staande wapen ergens ach
ter blijft haken."
Bij een verhandeling over ontste
kingen van bommen (booby-traps)
verrast hij zijn gehoor met de me
dedeling, dat bij de opsporing van
het zeer explosieve kneedmiddel
semtex beter een varken, dan een
hond kan worden ingezet. Een var
ken heeft een beter reukvermogen,
hetgeen dit beestje bij uitstek ge
schikt maakt om zelfs luchtdicht
verpakte semtex (of hasj) op te
sporen. In Duitsland maakt de po
litie ook al hier en daar voor dit
doel sporadisch gebruik van zo'n
Polizei-Schwein.
Maar, zo merkt Jim Shortt onder
homerisch gelach op, het in stelling
brengen van varkens heeft een
groot nadeel: „they shit all over the
place." Ze veroorzaken te veel
troep, hetgeen hun inzet tijdens
officiële bezoeken weinig wenselijk
maakt.
„Het is, zaak om onopvallend aanwezig te zijn. Een bodyguard staat overwegend in de schaduw, maar
treedt wakr nodig op de voorgrond.
