A RRO 5555, Franse politie pakt moslims op Pe beschrijfbare telefoonkaart is nu te koop. VAT ZEGT. 2195. 749. 1195. Jordaanse koning krijgt vrije hand voor verder overleg met Israël Tranen om gedood familielid Advocaten werken zich in het zweet voor Diana Jeltsin versterkt machtsbasis in ontwerpgrondwet Zeker 88 islam-fundamentalisten gearresteerd bij razzia Regering onderbreekt evacuatie in Sarajevo W 1,59 |50 36,00 1,99 4r?9- 1,49 DE STEM BUITENLAND A4 NTER5183 «DISK ARE BEL: 073428800 BUITENLAND KORT De telefoonkaart. Belgemak op zak. ANWB Primafoon 1993 X 54 keuze uit 4 smaken, GRATIS F 7,50 iber: he Village, [chocolade sticks, 1 butterscotch, orange b-Soup, |oorten, j-Jus, [irel of pikant WOENSDAG 10 NOVEMBER 1993 h 4Mb ram scalable :r seconde jMf^l Mail User THE SYSTEM CENTRE" x: 'ity CAD/CAM en Multi-media ii service Amman/Cairo (afp/rtr) - Koning Husayn van Jordanië heeft de han den vrij om af te koersen op onder handelingen met Israël, na de ne derlaag bij de algemene verkiezin gen op maandag van fundamenta listen die tegen het vredesproces zijn. Volgende de definitieve uitslag die gis teren bekend werd gemaakt, behalen de fundamentalisten niet meer dan 18 van de 80 zetels in het Huis van Afgevaar digden en krijgen de linkse partijen, die eveneens tegen besprekingen met Israël zijn, slechts 3 zetels. De overige 59 zetels, bijna driekwart van het Huis, komen toe aan naaste vertrouwelingen van de vorst. Hoewel hij ontkende volgende week in Washington een ontmoeting te zullen hebben met de Israëlische premier Yit zhak Rabin, zei Husayn gisteren tijdens een persconferentie in Amman met na druk graag 'vooruitgang te zien' in het vredesproces. In Jeruzalem zei een functionaris van het Israëlische ministerie van Buiten landse Zaken dat een bijeenkomst van koning Husayn en premier Rabin, die vandaag naar Washington reist, in voorbereiding is. De koning zei 'medio januari voor rou tine medisch onderzoek' naar de Vere nigde Staten te zullen reizen en 'daarbij Washington' te zullen aandoen. Hij her haalde echter dat Jordanië niet afzon derlijk een vredesverdrag met Israël zal sluiten. In Jordaanse politieke kringen meent men dat de koning, met de steun van het nieuwe parlement achter zich, nog geen spectaculair gebaar jegens Israël zal maken voor er vooruitgang zicht baar is bij de onderhandelingen met Syrië en Libanon. Maar Jordanië, zo verluidt in welinge lichte Jordaanse kringen, zou wel kun nen besluiten een principe-verklaring met de joodse staat te ondertekenen. Zo'n ontwikkeling zou in Washington haar beslag kunnen krijgen bij de voor eind januari voorziene openbare ont moeting van de vorst en Rabin, indien er vooruitgang wordt geboekt bij de andere onderhandelingen. Koning Husayn zei in dit verband dat hij binnenkort op bezoek gaat in Da mascus en Cairo. De onderhandelingen tussen Israël en Syrië zijn in een impas se beland en Egypte speelt de rol van bemiddelaar tussen Israël en de Pales- tijnen. Israëlische en Palestijnse onderhande laars hebben gisteren na twee dagen hun geheime besprekingen in Cairo af gesloten. Beide partijen zeiden na af loop in een korte gemeenschappelijke verklaring dat in bepaalde kwesties vooruitgang is geboekt en dat de onder handelingen volgende week worden voortgezet. Het is niet bekend waar de besprekingen worden hervat, in de Egyptische badplaats Taba of in Cairo. Door onze correspondent Wilko Voordouw Parijs - De Franse politie heeft gisteren zeker 88 fundamentalistische moslims gearresteerd. De operatie werd in de vroege ochtenduren uitgevoerd in Parijs, Lyon, Marseille, Lille, Bordeaux en Toulouse. Bij de actie zijn tientallen belas tende papieren gevonden. Een aantal van de gearresteerden zal aan de officier van justitie wor den voorgeleid wegens de handel in valse identiteitspapieren. De rest zal vermoedelijk snel op vrije voeten worden gesteld. Onder de gearresteerden bevin den zich de twee leiders van de fundamentalistische beweging Fraternité Algérienne en France, Moessad Kraouche en Djafar El- Houari. Beide mannen staan be kend als de woordvoerders en steunpilaren in Frankrijk van de FIS, het Front Islamique du Sa- lut, een fundamentalistische be weging die de macht nastreeft in Algerije. De FIS is momenteel verboden door de Hoge Staatsraad, die met een putsch eind 1991 een voorlopig einde maakte aan het democratiseringsproces in het land. Sindsdien is in Algerije een niet-verklaarde burgeroorlog aan de gang. Activisten van de FIS en sympathiserende funda mentalistische groepen plegen aanslagen en gijzelen en ver moorden sindskort Algerijnse in tellectuelen en uit het buiten land afkomstige werknemers. Vorige week nog gijzelde een gewapende groep Islamitische Sarajevo (rtr/afp/dpa) - De VN hebben gisteren fel ge protesteerd tegen de onder breking door de Bosnische regering van de evacuatie van Bosnische Serviërs uit de be legerde hoofdstad Sarajevo. De evacuaties gaan vandaag weer door. Dat maakte een woordvoerder van de VN-or- ganisatie voor vluchtelingen UNHCR bekend. De opschorting door de regering, gedomineerd door moslims, is een reactie op de gewelddadige ontvoering van twee regerings medewerkers door Bosnische Serviërs. Het gaat om twee lijf wachten van de katholieke aartsbisschop van Sarajevo, die maandag in een VN-konvooi de stad verliet op weg naar de Kroatische enclave Vares. Een ran de lijfwachten werd gisteren weer vrijgelaten. Minstens drie leerlingen en een lerares kwamen gisteren in Sa rajevo om het leven toen een granaat insloeg in een klas van een lagere school. Andere grana ten kwamen neer op de speel plaats vol met kinderen en in een nabijgelegen straat, waar een rij wachtenden voor een bakkerij s'ond. Daar stierven zeker drie personen. Kiekenhuizen meldden dat bij de gehele aanval, de zwaarste sinds "eken, ongeveer zeventig men sen deels zwaar gewond raakten. Ue granaten zijn waarschijnlijk geschoten door Bosnische Ser vers die de stad al negentien maanden belegeren. De beschie ten op de stad waren de afge ven weken sterk afgenomen, «et bloedbad viel samen met het oezoek van VN-bemiddelaar nnrvald Steltenberg aan Sara- jev°. Steltenberg sprak met de "snische premier Silajdzic en ™et leden van het Bosnische pre- idium. De Bosnische premier J1 ia hetbegovic kwam een af- Praak voor een gesprek niet na. ,e historische brug van Mostar, e hoofdstad van Herzegowina n het zuiden van Bosnië, is Meren totaal verwoest. Na ,'euwe artillerie-beschietingen ssen Moslims en Kroaten ortte de eeuwenoude stenen Wgbrug over de river Neretva drie personeelsleden van de Franse ambassade in Algiers. Deze kwamen ongedeerd vrij. Aan een van hen was een dreig brief overhandigd. De funda mentalisten willen dat alle bui tenlanders binnen een maand Algerije hebben verlaten. Dege nen die dat niet doen zullen als doelwit worden beschouwd. De razzia van gisteren, die werd uitgevoerd onder verantwoorde lijkheid van de minister van Bin nenlandse Zaken, Charles Pas- qua, wordt gezien als een ernsti ge waarschuwing aan het adres van de FIS. Pasqua dreigde al enkele dagen met ingrijpen in fundamentalis tische kringen. Vrijdag nog meende hij dat Frankrijk geen 'basis mag worden van terroris tisch geweld'. Hij voegde daar aan toe dat buitenlanders zich aan de wet dienden te houden en dat hun politieke activiteiten niet in mogen druisen tegen Franse diplomatieke belangen. Pasqua heeft vier dagen extra kunnen wachten. Met enkele honderden politiemensen wer den in alle vroegte de invallen uitgevoerd. En zoals nu blijkt met succes. „We hebben al onze doelen bereikt," aldus de politie- prefect van Lyon, Marcel Le- clerc. Duidelijk is echter, dat de mees te van de FIS-aanhangers niets kan worden aangerekend. Im mers, het is in Frankrijk niet verboden om een afwijkende po litieke of religieuze mening te hebben en te verkondigen. Maar de Franse autoriteiten hebben enerzijds hun spierballen laten zien aan de fundamentalisten, en tevens de Hoge Staatsraad in Algiers willen tonen aan welke kant de regering-Balladur staat, niet zonder overigens aan te dringen op democratische ver kiezingen op zo kort mogelijke termijn. Wat betreft de situatie in eigen land is het doel van Pasqua om te laten zien dat het fundamen talisme geen kans van slagen heeft in Frankrijk. De vrees is namelijk groot dat een extreme vorm van islamisme wel degelijk een voedingsbodem heeft in de verpauperde voorsteden. Daar zouden de FIS-aanhangers - de autoriteiten in Frankrijk menen dat er slechts een honderdtal heuse activisten zijn - een groot gehoor vinden onder jongeren zonder enige hoop op maat schappelijk succes. Een Turkse vrouw huilt bij de kist van haar neef die vorige week werd gedood bij een Kurdische aanslag op een Turks restaurant in Wiesbaden. Ruim driehonderd mensen woonden de begrafenis van het slachtoffer gisteren bij in Wiesbaden. foto dpa Door onze correspondent Bob van Huët London - Prinses Diana's juridische stappen tegen de Mirror Group Newspapers wegens ongewenste foto's van haar in een fitnesszaal hebben Engelse advocaten flink aan het werk gezet. De meningen in de professie blijken zeer verdeeld over de vraag of de prinses van Wales wel zo verstandig heeft gehandeld een proces aan te spannen tegen haar kwelgeesten. Haar advocaten besloten gisteren tot dag vaarding van de Mirror Group, The Sun day Mirror, The Daily Mirror en van de Nieuwzeelandse sportsehoolhouder die de camera in het plafond van zijn Westlon- dense gymzaal verstopte en een slordige drie ton zou hebben verdiend aan sportieve' poses van de niets vermoedende prinses. De advocaten eisten een definitief publika- tieverbod van de foto's en, binnen twee weken, teruggave van de negatieven. Daar naast wil 'Lady Di' precies weten hoeveel geld is verdiend aan de clandestiene kiek jes van haar beenoefeningen. Het laatste mogelijk met het oog op een toekomstige smaadclaim of schikking. Als ze het inderdaad tot een proces laat komen zal prinses Diana wel persoonlijk plaats moeten nemen in de getuigenbank. De laatste keer dat een zeer vooraanstaand lid van de koninklijke familie dat deed was anderhalve eeuw geleden toen prins Albert procedeerde tegen publikatie van tekenin gen van de hand van koningin Victoria. Albert won de rechtszaak. Of Diana even succesvol zal zijn is volgens de experts hoogst onzeker. De in smaadza- ken gespecialiseerde advokaat Mark Step hens wist zeker dat elke collega een wille keurige mevrouw Windsor zou adviseren rechtsvervolging te vergeten. „Maar deze mevrouw Windsor is de prinses van Wales. En nu zij met de wind in de rug de berg af dendert kan het alle kanten op, al staat ze juridisch heel zwak". Een hele kluif voor Diana's advocaten wordt dat de uitgekookte sportschoolhou der moeilijk vertrouwensbreuk kan wor den verweten omdat de prinses formeel nooit lid was van de LA Fitness Club. Via een kennis trainde ze er gratis en wanneer het haar uitkwam. Bovendien is de sport zaal een openbare gelegenheid waar foto graferen in principe aan iedereen vrijstaat. De Mirror Group kan moeilijk aanzet tot iets onrechtmatigs worden aangewreven omdat met de foto's flink zou zijn geleurd alvorens de Sunday Mirror toehapte. Niettemin denkt Engelands meest ervaren en duurste advokaat in smaadzaken, Peter Carter-Ruck dat Diana kan winnen wan neer kontrakt- en vertrouwensbreuk wordt aangevoerd. Saillante figuur in het advo- catenteam van de prinses is Lord Williams. Hij verdedigde vorige week nog de belan gen van de Mirror Group in een rechtszaak aangespannen door popster Elton John. De zanger won ruim een miljoen gulden aan smartegeld voor een onwaar verhaal in The Sunday Mirror over een onsmakelijk diëet. De algemene verwachting is overigens dat het uiteindelijk toch niet tot een proces zal komen en de advocaten van beide partijen een schikking zuilen vinden in de vorm van een donatie van de Mirror Group aan een door de prinses aangewezen liefda- digsheidsinstelling. Martens kiest voor Europarlement Brussel - De Belgische oud-premier Wilfried Martens heeft het aanbod van zijn partij aangenomen om als tweede op de lijst mee te doen aan de verkiezingen voor het Europees Parlement in juni 1994. Martens zei gisteren dat hij zijn beslissing heeft genomen uit loyaliteit aan zijn partij, de Christelijke Volkspartij (CVP), die moeilijke tijden doormaakt en op nadrukkelijk aandringen van partijvoorzitter Johan Van Hecke. Martens moet de kar gaan trekken met een andere oud-premier en huidig Europarlementariër Leo Tindemans, die lijsttrekker wordt. Veel baby's in VS door ouders verlaten Washington - In de VS worden jaarlijks tienduizenden pasgebo ren kinderen door hun ouders in ziekenhuizen achtergelaten en aan hun lot overgelaten. Dat heeft het ministerie van gezond heid bekendgemaakt. Alleen al in 1991 werden in de VS 22.000 baby's door hun ouders achtergelaten in de ziekenhuizen waar ze ter wereld kwamen, aldus het ministerie. Dit verschijnsel verklaart voor een deel hoe het komt dat in de VS bijna een half miljoen kinderen niet opgroeien bij hun biologische ouders, maar in pleeggezinnen. Veel moeders die hun baby in het ziekenhuis achterlaten zijn volgens het ministerie verslaafd aan drugs, zijn dakloos of hebben aids. Van de verlaten kinderen wordt 30 procent uiteindelijk weer door zijn ouders teruggenomen. Aanslagen op Franse doelen in Teheran Teheran - De fundamentalistische beweging Hezbollah heeft gisteren aanslagen gepleegd op de Franse ambassade en een kantoor van Air France in Teheran. Bij Air France liep één persoon lichte verwondingen op toen een granaat naar het pand werd gegooid. Bij de ambassade explodeerden twee granaten zónder slachtoffers te maken. In beide gevallen was de schade gering. Hezbollah stelde zich telefonisch verantwoordelijk voor de aanslagen, die waren gepleegd omdat Frankrijk Mariam Radjavi had ontvangen, de echtgenote van de leider van de Iraanse oppositiegroep Mujaheddin Khalq. De aanslagen waren bedoeld als 'eerste waarschuwing'. Golf van stakingen op komst in België Brussel - De twee grootste vakorganisaties in België gaan in heel het land stakingen organiseren tegen het crisisplan van premier Dehaene. Maandag 15 november is er een 24-uur- staking. Daarna volgen acties in de provincies en op 10 december volgt opnieuw een nationale staking. Het openbaar vervoer zal in ieder geval aanstaande maandag en op vrijdag 10 december grote hinder ondervinden van de vakbondssacties. Het crisisplan van de Belgische premier Dehaene komt in de plaats van het sociaal akkoord met de vakbonden en werkge vers. De onderhandelingen daarover mislukten enkele weken geleden. Politieke conflict in Slowakije verscherpt Bratislava - Met het mislukken van de regeringsformatie in Slowakije is het conflict tussen president Michal Kovac en premier Vladimir Meciar gisteren verder verscherpt. Het pas tien maanden oude Slowakije is daarmee verzeild geraakt in de ernstigste politieke crisis tot nu toe. Meciar beschuldigde zijn tegenspeler Kovac ervan 'op persoon lijke gronden' zijn kandidaat Ivan Lexa afgewezen te hebben als minister voor privatisering. Daarom trok hij zijn voorgestelde lijst van mogelijke kandidaten voor een nieuwe regering in zijn geheel in. De president noemde als reden voor zijn afwijzing van Lexa dat het die 'zou ontbreken aan professionele en morele kwaliteiten'. Weer Israëli gedood in Gazastrook Gaza - Een gemaskerde Palestijn heeft gisteren in Gaza een Israëlische burger gedood. Hij ramde met een vrachtwagen de personenauto van het slachtoffer, dat ter plekke overleed. De Palestijn voerde de aanslag uit met een gestolen kiepauto, waarmee hij frontaal inreed op de personenwagen van de Israëli. De dader wist te ontkomen en het Israëlische leger is onmiddel lijk een grote zoekactie begonnen. Joodse kolonisten versperren nog steeds wegen in de Gazastrook en gooien stenen naar auto's van Palestijnen. Zij gingen hiertoe over nadat zondag een kolonist was vermoord. Hun actie maakt het Palestijnen moeilijk naar hun werk te komen. De autoritei ten vrezen dat de moord van gisteren de anti-Palestijnse demonstraties van kolonisten nog zal aanzwengelen. Paus in voorjaar drie dagen in België Brussel - Paus Johannes Paulus II brengt volgend jaar van 13 tot 15 mei een bezoek aan België. Aanleiding is de zaligverklaring van pater Damiaan, een Vlaamse geestelijke die in de tweede helft van de vorige eeuw zich als missionaris op het Hawaïaanse eiland Molokaï wijdde aan de verzorging van melaatsen. Het is volgens de Belgische kardinaal Godfried Danneels de eerste keer dat de paus speciaal voor een zaligverklaring een buitenlandse reis maakt. De procedure tot zaligverklaring van de Vlaamse pater werd al in 1938 gestart. Pater Damiaan dient volgens aartsbisschop Danneels nog altijd als voorbeeld voor veel zieken. Zo was er in 1895 de miraculeuze genezing van de Franse non Simplicia, het vereiste wonder dat uiteindelijk heeft bijgedragen tot de zalig verklaring. (ADVERTENTIE) Moskou (afp/dpa/rtr) - De Russische president, Boris Je ltsin, heeft gisteren zijn ont werp voor een nieuwe, post communistische grondwet gepresenteerd. Daarin is de macht van de president te genover het parlement en de deelgebieden versterkt en zijn de mensenrechten en het privé-bezit gegarandeerd. Volgens Jeltsin behoren met deze tekst politieke confrontaties, zo als die de afgelopen tijd met het conservatieve parlement plaats vonden, tot het verleden. In een televisierede riep Jeltsin de burgers op zijn plannen goed te keuren. „Wij hebben orde no dig", zei hij, „niet de verschrik kelijke repressieve orde van de Stalin-kampen, maar een lang durige rechtsorde". De kiezers kunnen zich op 12 december, tegelijk met de parlementsver kiezingen, in een referendum uitspreken over de constitutie. De tekst bestaat uit 137 artike len. Daarbij is een bijlage met overgangsregelingen toegevoegd, die bepalen dat de eerste ambts termijn van het parlement slechts twee jaar duurt in plaats van vier. Ook staat daarin dat Jeltsin zijn ambtstermijn tot 1996 uitzit. Eerder had hij ver vroegde presidentsverkiezingen in juni 1994 toegezegd. Door zijn overwinning op het conservatieve parlement kon Je ltsin zijn eigen plannen voor het nieuwe Rusland in het ontwerp doordrukken. Volgens het libe rale dagblad Nezavisimaja Ga- zeta is de tekst op maat gemaakt voor het huidige staatshoofd. „Het is een grondwet voor presi denten en voor president Jeltsin in het bijzonder." De kritiek dat hij te veel macht naar zich toetrekt, wees Jeltsin echter van de hand. „In dit ont werp is het principe van de scheiding der machten conse quent doorgevoerd", zei hij voor de tv. Volgens artikel 1.1 is de Russi sche Federatie 'een democrati sche rechtsstaat en een federa tieve republiek'. In plaats van de oude Opperste Sovjet, die nog conform de oude Sovjetgrond wet is opgezet, zal het nieuwe parlement uit twee kamers be staan: de Staatsdoema (lager huis) van 450 afgevaardigden, en de Federatieraad (senaat) van 176 leden. Dit hogerhuis wordt na de interim-periode van twee jaar niet meer gekozen, maar samengesteld uit twee afgevaar digden uit elk van de 89 deelge bieden van de Federatie. De pre sident wordt voor vier jaar geko zen. De macht van de president blijkt vooral uit zijn bevoegdheid om decreten en verordeningen uit te vaardigen die niet door het par lement hoeven te worden goed gekeurd, behalve als het gaat om het uitroepen van de noodtoe stand, de staat van oorlog en het inzetten van het leger in het buitenland. In het geval van een regerings crisis kan de president kiezen tussen het ontslag van de rege ring en de ontbinding van het parlement. Het wordt de afge vaardigden bijzonder moeilijk gemaakt om de president af te zetten: daarvoor zijn een twee derde meerderheid en een reeks gerechtelijke uitspraken vereist. De president kan zelf wetsvoor stellen indienen en als enige kandidaten voorstellen voor be langrijke functies, zoals die van premier, directeur van de cen trale bank en leden van het Hooggerechtshof. Die moeten dan door het parlement beves tigd worden. Onder de huidige grondwet, die nog uit de Sovjet- tijd stamt, worden zij door het parlement benoemd. Als de Staatsdoema driemaal de kandidaat-premier afwijst, be noemt de president zelf een rege ringsleider, wordt het parlement ontbonden en komen er ver vroegde verkiezingen. Tot dus ver is het voor het staatshoofd onmogelijk de volksvertegen woordiging naar huis te sturen. Met de grondwet wordt het fede rale gezag hersteld over de 89 deelgebieden, die zich het afge lopen jaar steeds onafhankelij ker hebben opgesteld van het Kremlin. Hun recht op soeverei niteit is ingetrokken, in plaats daarvan heet het dat 'de volke ren van de Federatie soeverein zijn'. Republieken, regio's en ge bieden hebben allen dezelfde rechten binnen één ondeelbaar Rusland. Jeltsin heeft de aanvaarding van de grondwet niet afgewacht om de deelgebieden tot de orde te roepen. Gisteren ontbond hij de 'Oeral-republiek' die in juli een zijdig door het parlement van de regio Sverdlovsk was uitgeroe pen. Ook werd de Kaukasische republiek Tsjetsjenië, die zich eind 1991 van Moskou losmaak te, opgeroepen deel te nemen aan de verkiezingen en het refe rendum op 12 december. In plaats van een ideologie of een politieke partij staat de mens als 'hoogste waarde' cen traal in Jeltsins grondwet. Men sen- en burgerrechten, privé-ei- gendom, vrijheid van pers, ge loof, ondernemen en meningsui ting, en het recht om werk en woonplaats te kiezen, zijn gega randeerd. Wel is nog steeds, net als in de oude grondwet, het recht op werk en bescherming tegen werkloosheid vastgelegd. Dat u met de telefoonkaart zonder geld f op zak kunt bellen, wist u natuurlijk al. Maar vanaf nu kunt u de tele-^SZ^r foonkaart ook voorzien van uw eigen tekst. Een leuke verrassing om te geven (of te krijgen!) maar ook handig om zelf te gebruiken, bijvoorbeeld als kattebelletje. Er zijn telefoonkaarten van 5,-, 10,- en 25,-. U koopt ze bij onderstaande adressen. postkantoor

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 5