Nieuw leven voor Oude Stad
Luxe hotel achter
historische gevels
Een buisje in het oor
Costa Rica: Toerisme
is bedreiging voor
natuurlijke rijkdom
Nederlands kapitaal verlost Bokrijk van een financiële molensteen
EET WIJZER
Mosselen als hapje
SUSKE WISI
HAMBONE
DE STEM
CONSUMENT
RUBRIEK
DE STEM
Ford diesel stiller,
schoner en sterker
MAANDAG 8 NOVEMBER 1993 A)
In de Belgische bossen sluimert een authentiek stukje oud
Antwerpen. Imponerende gildehuizen en koopmanswo
ningen, steen voor steen afgebroken in de Scheldestad en
weer opgebouwd in het Openluchtmuseum Bokrijk. Ze
houden de herinnering levend aan de glorie van het oude
Antwerpen.
Het is een volledig verlaten
ministad van een achttiental
panden. Maar in de sinjoren
stad zijn nog meer historische
woningen afgebroken en naar
Bokrijk vervoerd, véél meer.
Ze zijn echter nooit meer op
gebouwd omdat er geen geld
voor was. Nu liggen ze al jaren
lang, als enorme hopen losse
stenen, begraven onder zand
en onkruid.
Ze zouden daar nog tot Sint
Juttemis zijn blijven liggen als
Bokrijk er geen commerciële
bestemming voor had gevon
den. Een Nederlandse project
ontwikkelaar, wiens naam
men nog even geheim houdt,
wil er nu een hotel- en con
grescomplex van maken.
„Het meest unieke van heel
Europa," roept men in Bokrijk
opgetogen. De kosten: 90 tot
100 miljoen gulden. De oude
huizen worden allemaal her
bouwd, maar - en dat is de
concessie - alleen de gevels.
Achter de historische fapades
blinkt straks de moderne luxe.
Het grootste deel van de historische materialen ligt nog te
sluimeren in de Belgische bossen.
Door Hans Veldhuis
In Bokrijk heeft het Bel
gische verleden het eeuwi
ge leven gekregen. De ar
moedige huisjes van de
keuterboertjes uit de Kem
pen, authentieke boerde
rijtjes uit de Haspengouw
en het Maasland, al die
historische bouwsels wer
den van een roemloos ein
de als bouwval gered en
overgebracht naar het 550
hectaren grote domein in
de bossen van Limburg.
Veertig jaar geleden werd be
gonnen met de opbouw van het
openluchtmuseum en de Bel
gische overheid heeft er sinds
dien vele honderden miljoenen
francs aan subsidie in gepompt.
Geen huis was te groot, geen
project te kostbaar. Er staan nu
ruim 150 huizen, boerderijen,
schuren, molens, schaapskooien
en werkplaatsen. Een compleet
dorp uit lang vervlogen tijden.
Maar de culturele erfenis van
Vlaanderen en Limburg staat
dag in dag uit bloot aan de
elementen. Omdat de bouwsels
zijn gemaakt van zeer eenvoudi
ge materialen - veel muren zijn
van leem en veel daken van riet -
en er niet dagelijks in wordt
gestookt, hebben ze veel te lij
den. Bovendien schuifelen er
jaarlijks honderdduizenden be
zoekers doorheen, wat de zaak
er niet beter op maakt.
Tijdbom
Er tikt dan ook een financiële
tijdbom onder de plattelands
idylle van Bokrijk. Vrijwel alle
muren moeten de komende jaren
opnieuw gevlochten worden en
vervolgens met leem dichtge
smeerd. De rieten daken, die niet
langer meegaan dan 35 jaar, zijn
voor een deel aan vervanging
toe. Die operatie zal handen vol
geld gaan kosten. Maar dat geld
is er niet meer.
Hoewel enkele historische bouw
sels al zo 'uitgewoond' waren,
Het stukje oud Antwerpen, dat al herbouwd is.
dat ze opnieuw moesten worden
afgebroken, werd in een andere
hoek van het immense park tot
voor kort nog gebouwd. En wel
in dat deel waar een begin was
gemaakt met de Oude Stad, die
als tegenhanger moest dienen
van het vroegere landleven. Hier
zouden, volgens plan, zo'n 70
historische panden worden op
gebouwd, die in Antwerpen
steen voor steen waren afgebro
ken en keurig genummerd op het
museumterrein werden opgesla
gen.
Maar verder dan de herbouw
van achttien woningen is men
niet gekomen. Ook in België
groeien de bomen niet meer tot
in de hemel en Bokrijk zit in de
financiële problemen. De 140
personeelsleden staan weliswaar
op de loonlijst van de provincie
Limburg, maar de baten van het
historisch park (jaarlijks
1.650.000 subsidie en ruim 1
miljoen eigen inkomsten) zijn
lang niet meer toereikend om de
hoge kosten van de omvangrijke
restauratie te dekken. Laat
staan om het Oude Stadsproject
af te bouwen.
Drastisch plan
Het zou er somber hebben uitge
zien voor Bokrijk als de Lim
burgse député Juliën Dufaux
niet met een drastisch plan voor
de draad was gekomen. Twee
jaar geleden werd hij voorzitter
van de raad van bestuur en
voorzag dat het roer om moest.
„Anders zou de Oude Stad altijd
een bouwterrein blijven," zegt
hij.
Hij ging de boer op en wist
uiteindelijk een Nederlandse
projectontwikkelaar te interes
seren, die de Oude Stad nu wil
afbouwen en in gebruik nemen
als congres- en vergadercentrum
met hotelaccommodatie. Hoewel
zijn naam hem op de lippen
brandt, wil Dufaux niet verder
gaan de mededeling dat het om
'n Hollander gaat.
„De bedoeling is dat de stad
helemaal volgens plan wordt
voltooid, dus inclusief de huizen
die nu nog begraven liggen" zegt
hij. „Wel zijn wij ermee akkoord
gegaan dat daarbij alleen de ge
vels herbouwd worden."
Achter de uiterlijke fafade komt
een ultramodern gebouwencom
plex met vergader- en congres
ruimten. Het al bestaande ge
deelte zal worden aangepast. In
totaal gaat het complex enkele
honderden hotelkamers tellen.
De kosten worden geraamd op
90 tot 100 miljoen gulden.
Angst dat daarmee het karakter
van Bokrijk verloren zal gaan,
heeft hij niet. „Daarover zijn
goede afspraken gemaakt. De
gebouwen blijven gewoon onder
deel uitmaken van het museum
park. De bezoekers kunnen er
dus gewoon blijven wandelen.
Net zoals de gasten van het hotel
gebruik kunnen maken van ons
museum."
Van de oude Antwerpse panden
worden alleen de gevels ge
bruikt. Hoe de patriciërs- en
koopmanshuizen er van binnen
uitzagen, zullen de bezoekers
dus nooit te weten komen.
„Nee", zegt Dufaux, „maar dat
verandert niet veel met de huidi
ge situatie, want de meeste hui
zen zijn nu ook al niet toeganke
lijk. De meeste mensen zijn
geïmponeerd door de grootte en
slenteren buiten maar wat rond.
Straks zal de Oude Stad nog
indrukwekkender zijn. Ik denk
dan ook dat we heel blij mogen
zijn. Temeer daar Bokrijk er elk
jaar een kleine 1,5 miljoen
beter van wordt."
Doodgeboren kind
Hij geeft toe dat een oude droom
nu definitief in scherven is ge
vallen. „Er is jarenlang over ge
zwegen," zegt hij', „maar eigen
lijk was de Oude Stad vanaf het
begin een doodgeboren kindje,
omdat er niets met die stad kon
worden gedaan. Hooguit een
kunstexpositie of zo. Dat was
dus pure kapitaalvernietiging.
Als we er geen commerciële be
stemming voor hadden gevon
den, zouden die huizen nog tot
Sint Juttemis onder het zand
hebben gelegen en zou ook het
museum van het oude landleven
langzaam zijn verloederd. Ter
wijl het toch onze eerste taak is
om het Vlaamse cultuurgoed vei
lig te stellen."
De definitieve beslissing valt
over enkele weken, wanneer het
provinciebestuur de plannen
krijgtaangeboden. Op dit mo
ment zijn deskundigen doende
de laatste juridische puntjes op
de i te zetten. Daarna kan wat
de deputé betreft de vlag uit.
„Belgisch Limburg beschikt
straks over een hotel- en con
grescentrum dat in Europa en
misschien wel in de wereld uniek
is," zegt hij trots. „Iedereen
wordt er wijzer van. Zelfs de
hotelgasten. Want die krijgen
Limburgs' groene longen er gra
tis bij."
De kinderkwaal staat
niet eens in Koenen,
handwoordenboek
der Nederlandse taal, en ook
niet in de Dikke van Dale.
Lijm-oor. Toch heeft bijna ie
der kind tussen de twee en vier
jaar een lijmoor gehad en heel
waarschijnlijk wel vaker dan
die ene keer. Omdat het taaie
vocht achter het trommelvlies
het gehoor hindert, leert het
kind ietwat minder goed pra
ten.
Wat nu te doen? Afwachten
omdat zo'n lijmoor bijna altijd
snel vanzelf overgaat? Of toch
maar een buisje in het trom
melvlies zetten zodat dat taaie
vocht kan afvloeien en het kind
beter hoort? Over de zin en
onzin van deze buisjes wordt de
laatste tien jaar druk gediscus
sieerd in medische kring.
Lijmoor is een afwijking van
het middenoor. Als het geluid
de gehoorgang binnengaat
botst het al gauw tegen het
trommelvlies aan. Daar begint
het middenoor. De trillingen
van het vlies worden door drie
gehoorbeentjes overgedragen
naar het binnenoor waar een
opgerolde meetrillende snaar
in het slakkenhuis het geluid
weer doorseint naar de herse
nen. Voor de noodzakelijke be
luchting van het middenoorhol-
te zorgt een buisje dat naar de
neus- keelholte loopt, de be
roemde 'buis van Eustachius'.
(Daarom 'klikken' in het vlieg
tuig de oren bij opstijgen en
landen.)
Als die buis min of meer ver
stopt raakt, dan gaat er geheid
iets mis. Vooral bij jonge kin
deren. Hun buis van Eustachius
is nog onvoldoende uitgerijpt
en bovendien worden ze vaker
wel dan niet bezocht door in
fecties van hun bovenste lucht
wegen. Slagen bacterieën erin
om via die buis het middenoor
binnen te klimmen, dan ont
staat al gauw een acute mid
denoor-ontsteking, een acute
oorpijn met hevige koorts die
in bijna alle gevallen zonder
medisch ingrijpen na een dag of
drie overgaat. Stukken minder
dramatisch verloopt het ziekte
beeld Otitis Media met Effusie,
kortweg OME, de sjieke naam
voor lijmoor.
Wat daar de oorzaak van is
weet men niet precies. De
meest gehoorde theorie gaat als
volgt. De cellen in het mid
denoor absorberen voortdu
rend lucht, die via die buis van
Eustachius weer wordt aange
vuld. Is die buis door verkoud
heid of griep verstopt, dan ont
staat er prompt een onderdruk
in het middenoor.
Die onderdruk zuigt vocht van
uit de bloedvaten het mid
denoor in, en omdat slijmcellen
daar hun produkten aan toe
voegen, ontstaat er een taaie
prop achter het trommelvlies.
Lijmoor dus. Het trommelvlies
kan nu niet meer vrij uit mee
trillen met als logisch gevolg
dat het kind minder goed zal
horen. Vooral kinderen onder
de vier kunnen daardoor in hun
taalontwikkeling worden ge
remd. Dat kan heel ongemerkt
gaan, want alarmerende klach
ten als pijn en ontsteking zijn er
vaak niet. Wat nu?
Een logische oplossing is het
aanbrengen van een buisje in
het trommelvlies zodat de taaie
vloeistof alsnog kan afvloeien.
Een soort kunstbuis van Eusta
chius. Onder algehele verdo
ving (bij volwassenen is dat niet
eens nodig) maakt de KNO-
arts een klein sneetje in het
trommelvlies en plaatst daarin
een twee millimeter lang 'boor
deknoopje' dat door zijn diabo
lo-vorm op zijn plaats blijft zit
ten.
Kwaad kan dat niet: douchen
mag, zwemmen mag (liefst met
oordopjes en liefst niet met het
hoofd onder water), en omdat
zeepwater makkelijker in het
oor doordringt, wordt aangera
den zeepwater in het oor te
vermijden. Dit op straffe van
wat duizeligheid en heel soms
een ontsteking. Het buisje
komt door de buitenwaardse
aangroei' van het trommelvlies
bijna altijd binnen een jaar als
vanzelf naar buiten rollen.
Het inzetten van zo'n buisje is
in het Westen de meest voor
komende ingreep bij kinderen.
Elk jaar worden er 50.000 van
die buisjes geplaatst, ongeveer
één buisje op iedere vier kinde
ren. Kinderen gaan er inder
daad stukken beter van horen,
daar is iedereen het over eens.
Maar of die ingreep op termijn
kosten-batengewijs ook echt
wat oplevert, daar is men lang
niet zo zeker van.
Zou afwachten wellicht niet be
ter zijn? Want een lijmoor is
strikt medische gezien een heel
onschuldige kwaal: bij de helft
van de kinderen is het na drie
maanden weer verdwenen, en
na nog eens drie maanden bij
weer de helft. Het belangrijkste
nadeel is een mogelijk geremde
taalontwikkeling door dat ver
minderde gehoor, maar hoe
groot dat nadeel precies is wist
men tot voor kort niet eens.
Om dat nu uit te zoeken werd
tien jaar geleden in Nijmegen
het KNOOP-project opgezet.
<J
to
Door Jan Paalman
Daarvoor onderzocht men om
de drie maanden 1400 kinderen
tussen de twee en vier jaar. En
jawel. Kinderen die langer dan
drie maanden aan beide kanten
een lijmoor hadden bleken
moeizamer te praten. Verstaan
ging hen wel goed af.
Vervolgens plaatste men bij de
helft van deze 'kinderen een
buisje en inderdaad: de buisjes
kinderen scoorden in taalvaar
digheid ietsjes beter. In Nieuw-
Zeeland had een soortgelijk
onderzoek hetzelfde uitgewe
zen. Kinderen met een langdu
rig dubbelzijdig lijmoor bleken
een tikkeltje minder intelligent
en - dat was de moeilijkheid -
waren ook achter in hun licha
melijke ontwikkeling.
Die taalachterstand zou dus net
zo goed te verklaren zijn door
die wat vertraagde lichamelijke
ontwikkeling. Het medische
tijdschrift The Lancet vroeg
zich drie jaar terug dan ook af
of je bij een kortdurend lijmoor
niet veel beter kunt afwachten.
En dat niet behandelen ernsti
ge gevolgen zou kunnen heb
ben, is tot op heden nooit be
wezen.
Dat alles was reden genoeg om
die 1400 kinderen van het
KNOOP-project op zeven- en
achtjarige leeftijd nog eens te
na te kijken. Kinderen met lij
moor blijken vaker een litteken
of verslapt trommelvlies te heb
ben en ook hun gehoor is iets
minder, maar echt last heeft het
kind er gelukkig nauwelijks
van. Maar die taalachterstand,
toch de belangrijkste reden om
die buisjes te plaatsen, was bij
alle kinderen die ooit een lij
moor hadden gehad geheel ver
dwenen. Het maakte boven
dien niet uit of ze vijf jaar
daarvoor wel of geen buisje in
hun trommelvlies hadden ge
kregen.
Een heel belangrijk onderzoek
met een heel belangrijke con
clusie. Het zou wel eens kun
nen zijn dat er in het verleden
wat al te enthousiast is ingegre
pen. Vandaar dat men nu ge
neigd is de ingreep te reserve
ren voor de allerzwaarste ge
vallen: jonge kinderen (jonger
dan vijf) die lijden aan een
langdurig gehoorverlies door
een langdurig dubbelzijdig lij-
Door Marijke Prins
Ik zal niet beweren dat dit een licht of eenvoudig is. Maar juist
omdat het gaat om een warm voorafje, heb ik de kans benut om
mosselen op een wat ongewone en krachtige wijze te presente,
ren.
Voor acht personen
Voorbereidingstijd: 25 minuten
Oventijd: 10 minuten
een zak van twee kilo mosselen
om de mosselen in te koken:
1 stok prei
vier wortelen
vier takjes peterselie
vier takjes selderij
twee glazen witte wijn
2 theelepels provencaalse kruiden
ruim zwarte versgemalen peper
3 laurierbladeren
voor de saus:
1 eetlepel boter
4 eetlepels bloem
10 centimeter wit van de stok prei
1 plakje ontbijtsprek van 40 gram
V2 potje crème fraiche
1 kopje mosselbouillon
1 borrelglas port
1 teen knoflook
1 eetlepel zeer fijn geknipte peterselie
verder:
100 gram belegen boerenkaas (of gruyere)
Was de mosselen en zoek ze uit: gooi gekneusde mosselen en
mosselen die open blijven staan als je ze samendrukt, weg. Leg
op de bodem van een grote pan de grof gesneden prei (houd een
stuk wit apart voor de saus), de gesneden wortel en de kruiden
(laurier, peterselie, selderij en provencaalse kruiden).
Giet ook twee glazen droge witte wijn in de pan. Stort de
uitgezochte moselen in de pan en laat ze op levendig vuur m
zo'n 5-10 minuten gaar worden. Ze zijn gaar als ze allemaal
open staan. Haal de mosselen uit de pan en laat ze afkoelen.
Zeef het vocht.
Maak eerst de ingrediënten voor de saus klaar: snij het spek zo
fijn mogelijk, evenals de peterselie en het wit van de prei en pel
een teen knoflook. Laat in een sauspannetje de boter bruisen,
voeg het spek toe en laat dit goudbruin worden. Knijp de teen
knof en laat het pulp enkele seconden bruisen, voeg dan het wit
van de prei toe. Roer alles goed om, zet het vuur laag en roer de
bloem erdoor heen. Giet voorzichtig het mosselnat in de pan en
blijf goed roeren. Er moet een zeer dikke ragout onstaan. Roer
ook de room, port en peterselie door de saus en zet het vuur uit.
Leg de gehalveerde schelpen op een ovenblik (groot genoeg voor
1 zak) en schep in iedere schelp een eetlepeltje saus. Strooi wat
kaas over de schelpen en zet ze onder een matig hete grill. Als de
saus gaat borrelen, is het hapje klaar.
Door Carolina Carazo, IPS
San José - Voor het eerst in de geschiedenis van Costa Rica I
zullen dit jaar de inkomsten uit toerisme groter zijn dan die I
uit de export van bananen. In steeds grotere drommen weten I
de toeristen de weg te vinden naar dit Middenamerikaanse I
land, vermaard om zijn natuurrijkdom en aangename klimaat.
Biologen vrezen echter dat Costa toeristen de beschermde gebie-
Rica bezig is de kip met de
gouden eieren te slachten, want
diezelfde natuur is de grote ver
liezer in deze ontwikkeling.
Maar terwijl milieubeschermers
zich zorgen maken, tellen de
toerismebureaus hun dollars en
vinden veel mensen een baan in
deze sector. Van januari tot sep
tember besteedden de toeristen
379 miljoen dollar in Costa Rica.
Luis Manuel Ghacon, voorzitter
van het Costaricaans Instituut
voor Toerisme schat dat het to
taal aantal toeristen dit jaar op
meer dan 700.000 zal komen en
hun totale uitgaven op 526 mil
joen dollar.
Sinds 1988 is de toeristische sec
tor jaarlijks met gemiddeld 25
procent toegenomen en alles
wijst erop dat dit groeitempo zal
aanhouden. Aangemoedigd door
dit vooruitzicht heeft de Costari-
caanse regering een ontwikke
lingsplan opgesteld dat voorziet
in de opvang van 1,2 miljoen
toeristen in 1997, inkomsten ter
grootte van 1,2 miljard dollar en
werkgelegenheid voor 225.000
Costaricanen. Momenteel zijn op
zeven verschillende plaatsen aan
de mooiste stranden van het land
hotels in aanbouw die plaats
moeten bieden aan 125 tot 500
gasten.
„Maar in de plannen wordt geen
rekening gehouden met de ge
volgen voor de natuurlijke om
geving. Beschermde gebieden
staan onder grote druk," meent
de bioloog Gabriel Rivas. Hij
wijst op een recent rapport
waarin de enorme vervuiling van
de kusten en de nationale parken
en de ontbossing worden aange
merkt als de grote nadelen van
de toeristische groei.
Rivas meent dat de regering in
San Jose iets zou kunnen leren
van de ervaringen die bijvoor
beeld Spanje met het massatoe
risme heeft opgedaan. Door het
lukrake bouwen van hotels en
appartementen aan de Middel
landse Zeekust verloor deze uit
eindelijk veel van zijn aantrek
kingskracht en bleef Spanje met
een vervuilde en lelijke kustlijn
zitten.
Costa Rica beschikt niet, zoals
bijvoorbeeld Guatemala, over
belangrijke culturele beziens
waardigheden. De prachtige na
tuur, de micro-klimaten en de
aangename temperatuur zijn de
belangrijkste trekpleisters. Het
land telt bijna duizend beziens
waardigheden, waarvan er 633
natuurgebieden zijn. In 1992 be
zochten 301.000 buitenlandse
den.
Rodrigo Carazo, ex-president I
van Costa Rica (1978-1982) er.
op dit moment hoteleigenaar,
meent dat het milieu wel tegen
de stroom toeristen opgewassen
is, mits eventuele schade onmid
dellijk wordt hersteld. Hij ziet
het toerisme als een onuitputte
lijke bron van inkomsten. „In
het toerisme kan je een boom
wel duizend keer verkopen,"
zegt hij.
Cecilia Sanchez, directeur plan
ning van het Costaricaans Insti
tuut voor Toerisme, verzekert
dat bij elk nieuw toeristisch pro
ject de effecten op het milieu in
ogenschouw worden genomen.
Zij geeft toe dat er nog geen
sprake is van een samenhangend
beleid, maar dat daaraan wordt
gewerkt.
Volgens de bioloog Rivas moe! I
Costa Rica haast maken met een
milieubeleid, niet alleen met het
oog op het aanzwellend toeris
me. „Dit land is te klein om her
en der verspreid afval te dum-
pen, zoals nu gebeurt. Ook ver
dwijnt veel rioolwater direct in I
het milieu. Het is hoog tijd dat
de regering maatregelen neemt."
Ford heeft een nieuwe diesel
voor de modellen Escort en
Mondeo. De bestaande turbo
diesel is voorzien van een
tussenkoeler, die het vermo
gen van de 1.8 liter kracht
bron vergroot van 75 naar f"
pk. Ford heeft bovendien ge
probeerd de typische diesel
geluiden naar de achtergrond
te dringen.
Voor de Ford Scorpio is een 2.5
liter turbodiesel ontwikkeld met
zowel oxydatiekatalysator, uit
laatgasrecirculatie en tussenkoe
ler. De nieuwe motor geeft de
grootste Ford een hoge topsnel;
heid en een betere acceleratie en
meer trekkracht bij lage toeren
tallen. Technische maatregelen
maken de nieuwe Forddiesel
schoon genoeg om te voldoen
aan alle huidige en in de nabije
toekomst te verwachten emissie-
eisen.
Ford hoopt met nieuwe motoren
en standaard veiligheidsmaatre
gelen de belangstelling voor zijn
produkten op te vijzelen. Zo
worden de Scorpio, Mondeo en
Escort voortaan standaard aan
geboden met een airbag in het
stuurwiel. Ook de Fiesta krijgt
die voorziening volgend jaar.
RADIO 1
K heel uur en 7.30. 8.30, 12.30,
Han 1630 17.30, 18.30 en 06.30
Nieuws. NCRV: 7.07 Hier en Nu
o ir pn 11 45 Kerkelijke actualitei-
p'n1 EO: 12.07 Tijdsein. VOO: 14.05
Nieuwsradio. EO: 19.04 Tijdsein pu-
E 20.04 Tijdsein. VOO: 22.04
Soortradio. NOS: 23.07 Met het oog
no morgen. KRO: 004 Damokles.
1.02-7.00 Niemandsland
RADIO 2
Hk heel uur Nieuws. TROS: 7.04 De
havermoutshow. 9.04 Gouden Uren.
12 04 50 pop of een envelop. 14.04
Dennie Christian draait op verzoek.
15 04 Nederlands fabrikaat, met om
15 04 Nederlandse artiestenparade;
16 04 Nederlands hitwerk. EO: 17.04
Alle mensen. VPRO: 18.04 Ekkel ho
rizontaal. NCRV: 19.04 Witte rozen.
20 04-24 00 Van acht tot midder
nacht. 23.04 Van acht tot midder
nacht late date
RADIO 3
Eik heel uur Nieuws. AKN: 6.02
Breakfast-club. 9.04 Arbeidsvitami
nen. VARA: 12.04 Denk aan Henk.
14 04 Carola. AKN: 15.04 Popsjop (t
en lil VOO: 17.04 Rinkeldekinkel.
NOS 18 04 De avondspits. EO: 19.04
Spoor 7. AVRO: 20.04 Forza. VPRO:
21 04 Villa 65. TROS' 0.04 Nacht
wacht. VARA: 2.02 Mol of Mark.
AKN: 4.02-6.00 Pyjama-FM
RADIO 4
Om 7 00 8.00, 13.00, 18.00 en 20.00
Nieuws. KRO: 7.02 Aubade. 9.00
Muziek voor miljoenen. 11.00 Och
tendconcert I: Radio Symfonie ork.
NDR met bariton. 13.03 In antwoord
op uw schrijven VPRO: 14.00 Mid
dagconcert. 16.00 De Nederlanden.
17 00 De koffer. 18.00 De wandelen
de tak. 1900 De grote oversteek.
NOS: 20.00-24.00 Nieuwe maandag.
ORF Symfonie ork. In de pauze:
Wien modern. 0.00-1.00 4 na mid
dernacht
RADIO 5
Elk heel uur Vm 18.00 Nieuws. NOS:
6.45-6.50 Mededelingenrubriek met
uitgebreid weerbericht en scheep-
vaartberichten. 7.05 1008 AM. 8.55
Waterstanden. AVRO: 9.02 In ge
sprek 9 55 Vrijzinnig vizier. VARA:
1002 Van belang. 11 02 Punch. HV:
13 10 50 Jaar kernenergie. 14.03
Boven het dal. 14.30 De verbeel
ding. VARA: 15.02 Ophef en vertier.
NOS: 17.10 Radio UIT. KZG: 17.45
onbekend. OHM: 18.02 OHM. EO:
19.00 Waar waren we ook alweer?
NOS: 19.15 Nieuws en actualiteiten
in het Turks. 19 50 Nieuws en actu
aliteiten in het Marokkaans en Ber
bers. 20.40 Nieuws en actualiteiten
in het Chinees. EO: 21.00 Kayen
rasja (Er is hoop). 21.15 lyi haberler
(Goed nieuws). 21.30 Sin ke yat kaï
yam (Goed nieuws op maandag).
VOO: 22.00 Het zwarte gat. NOS:
23.07-24.00 Met het oog op morgen
OMROEP BRABANT
ANP-Nïeuws: zie Radio 1.7.05 Bra
bants nieuws, actualiteiten en de
krant in Brabant. 7.55 Weerman
Johan Verschuuren. 8.08 Brabants
nieuws. 8.11 Radio Nieuws Centra
le. 8.32 Brabants nieuws, actualitei
ten en weerman. 9.03 Brabants
nieuws. 9.07 Muziekkiosk. 10.03
Brabants nieuws. 10.07 Draai-bank.
11.03 Brabants nieuws. 11.07 Van
harte. 12.05 Brabants nieuws en
actualiteiten. 12.55 Bericht voor
boer en tuinder. 13.08 Brabants
nieuws. 13.11 Radio Nieuws Cen
trale. 13.32 Brabants nieuws. 13.34
Muziek. 14.03 Brabants nieuws.
14.07 Muziekkiosk. 15.03 Brabants
nieuws. 15.05 Conga Brabant 16.03
Brabants nieuws. Aansl.: Uitlaat.
17.05 Brabants nieuws, actualitei
ten en reacties luisteraars. 17.45 De
agenda. 17.55-18.00 Nieuwsover
zicht
OMROEP ZEELAND
ANP-nieuws: zie Radio 1. 7.05
Nieuws en actualiteiten met om
7.15 het weer in de provincie. 7.25
weekend-overzicht sport. 7.32 re
gionaal nieuwsoverzicht. 7.40 de
dag van... 7.45 overzicht ochtend
bladen. 7.50 agendatip en agenda.
8.08 Landelijke en internationale
actualiteiten Radio 1.12.05 Nieuws
en actualiteiten met om 12.15 het
weer in de provincie. 12.32 regio
naal nieuwsoverzicht. 12.34 weg-
wies. 12.43 reportage, vraagge
sprek. 12.55 de agenda. 16.03 sport-
meneer. 17.05 Nieuws en actualitei
ten met om 17.15 het weer in de
provincie en 17.32 regionaal
nieuwsoverzicht. 17.35-18.00 De
Zeeuwse tijdmachine
[.'„•/j,-,1 mi, npuMK juiïi'flFiti a
i
