delen Italië vreest nieuwe aanslagen Geen enkele getuige hielp doodsbange Britse kleuter Jamie Dodental branden Californië stijgt J. Documenten maar geen goud in nazi U-boot Frankrijk klem tussen fundamentalisten en corrupte regering Algerije KORT Politie in staat van paraatheid na beschuldigingen tegen president Acht doden in België door vergiftiging koolmonoxide A4 BUITENLAND A5 V KAN DE DOODSTRAF IN EEN BESCHAAFD LAND? Zondag 22.16 Nederland RKK /EMBER 1993 pE STEM ZATERDAG 6 NOVEMBER 1993 Van onze correspondent Bob van Huët Londen - Tientallen mensen hebben gezien hoe de van moord verdachte jongens de kleine Jamie Bulger hardhandig meesleurden door de Liverpoolse voorstad Bootle, maar niemand stak een hand uit om hem te helpen. Die trieste conclusie kon gisteren wor den getrokken op de vijfde dag van het proces tegen de twee jongens van elf die de tweejarige kleuter Jamie hadden meegelokt uit een winkelcentrum en hem daarna zouden hebben gestenigd en doodgeslagen met een metalen staaf. De eerste week van het proces in Pres ton Crown Court kende vele emotionele momenten. Voor Jamies vader moet het een beproeving zijn geweest te horen hoeveel omstanders in de gaten hadden dat zijn zoontje in paniek was, maar niet reageerden omdat ze veronderstel den dat de jongens bij hem familie waren of omdat ze zich niet met ander mans zaken wilden bemoeien. Het resultaat daarvan was dat het ver minkte lijk van het jongetje twee dagen later langs de spoorlijn werd terugge vonden. Een getuige vertelde huilend dat ze had gezien dat de kleuter een buil op zijn voorhoofd had. Ze liep eerst door, maar toen ze alsnog omkeerde waren de jon gens verdwenen. Een chauffeur van een schoonmaakbedrijf dacht dat de angsti ge kleuter 'zich probeerde in te graven'. Op zijn martelgang langs het Leeds-Li- verpoolkanaal zag iemand een kind dat 'de ogen uit zijn hoofd huilde'. Een ander herinnerde zich hoe een van de jongens de kleuter even losliet. De weg hollende Jamie werd echter terugge haald door de ander. De verdachten, wier voornamen tot woede van de rechter Michael Morland op de Franse satelliet-tv zijn onthuld, ontkennen de drievoudige aanklacht. Behalve de ontvoering en dood van Jamie wordt de jongens ook een poging tot ontvoering van een tweede kleuter verweten, enkele uren eerder. Een winkelier in het koopcentrum ver telde dat hij had gezien hoe de aan de aandacht van zijn moeder ontsnapte Jamie blij naar de twee jongens in vuile trainingspakken huppelde. „Alsof hij ze kende." De beide verdachten, aangesproken als jongen A en jongen B, ontkennen de gruweldaad die hen langdurige gevan genisstraf kan brengen wanneer de jury meent dat ze zich bewust waren van. hun handelen. In aan het begin van het proces voorge lezen politierapporten hoorde de jury dat de twee na hun arrestatie elkaar de schuld gaven. „Je merkt straks wel dat hij degene was die de baby meenam," zei jongen A daarin. „Hij nam hem mee, smeet hem neer en bezorgde hem een buil op zijn gezicht," aldus jongen B. De jongens bespraken ook een plan om Jamie midden op straat te zetten 'zodat hij overreden wordt'. Het proces zal vermoedelijk nog drie weken duren en wordt maandag ver volgd. Rome (rtr/afp) - De Italiaanse politie is in staat van paraatheid gebracht om bomaanslagen en rellen te voorkomen, nadat Italië eerder deze week werd opge schrikt door berichten dat president Oscar Luigi Scal- faro smeergeld zou hebben gekregen van de civiele veiligheidsdienst Sisde. fers van problemen in een FOTO DIJKSTRA en is Gorgels ervan over- geraakt dat het bij prosti- J in het algemeen om vrou- Igaat die minder geluk heb- I gehad. „Er is bijna geen die bewust heeft gekozen dit soort leven", zegt zij. Izijn echter allerlei redenen rom het toch zover is geko- Geld verdienen om de kin- i en de familie (in het bui- Ind) te onderhouden. Het Ier kunnen aflossen van Jlden en dan in de prostitutie ■en hangen. Het inkomen bij leren na een echtscheiding. I kunnen aanschaffen van I dingen. Onder druk van de per. Via vriendinnen. Van- de sensatie en de span- lëlle Gorgels: „Velen willen puden, maar denken en pra- flaar liever niet over. Zouden Jat wel doen, dan kunnen ze (meer werken." [tellier: 'We leven fmmorele samenle- foto vnu 'er van de moraliteit van eving geworden." de overheid dat wel? t anders moeten doen dan Ik zou het niet weten, k dat daar de discussie de en over zal gaan. Over de .aat. Ik denk dat het in de een sterke staat moet zijn. k bedoel ik niet dictato- een staat die optreedt als appèl tekortschiet. Ver dingen bijvoorbeeld. Die tie bestrijden en bestraf- tomobilisten die te hard bon te slingeren. In de s moet het een rechtvaar- :ijn, die zorgt voor een rin mensen respect voor ien en dè norm is dat je i leed toebrengt." t en slachtofferschap' van lier - uitgeverij SUN - kost Italiaanse kranten schreven gis teren dat het ministerie van Bin nenlandse Zaken de politie heeft opgedragen de beveiliging op te voeren bij potentiële doelwitten van aanslagen en demonstraties, zoals musea, regeringsgebouwen en historische monumenten. „De order was ondubbelzinnig, iede re demonstratie of verdachte ac tie moet gesmoord worden," al dus de krant La Repubblica. De spanning in Italië is opgelo pen nadat een voormalige top functionaris van Sisde, die in middels achter de tralies zit, be kendmaakte dat Scalfaro in de jaren '80 smeergeld van Sisde zou hebben ontvangen toen hij minister van Binnenlandse Za ken was. Scalfaro sprak alle be schuldigingen woensdagavond in een onverwachte rede op de Ita liaanse televisie categorisch te gen. Vele Italianen hebben zich ach ter hun president geschaard. Scalfaro heeft honderden steun betuigingen ontvangen. Maar de onthullingen over de vermeende omkoping van de president gaan door. De Itali aanse media meldden dat Ric- cardo Malpica, het voormalig hoofd van Sisde dat vorige week gearresteerd werd, in verhoren verklaard heeft dat hij in 1987 persoonlijk geld aan Scalfaro ge geven heeft. Het Italiaanse kabinet heeft gis teren ingestemd met een ingrij pende hervorming van de inlich tingendiensten. Premier Carlo Azeglio Ciampi wil de burgerlij ke en militaire inlichtingendien sten laten opgaan in een kleine re, doorzichtiger organisatie. Het parlement zal zich deze maand nog kunnen uitspreken over het wetsvoorstel dat voor ziet in de oprichting van een Nationaal Agentschap voor In formatie en Staatsveiligheid. Naar verwachting zal de wet dit jaar nog worden aanvaard. De hervorming is ingegeven door het falen van de inlichtingen diensten bij het oplossen van een reeks bomaanslagen begin dit jaar. Sinds de Tweede Wereldoorlog zijn de Italiaanse geheime dien sten al drie keer gereorgani seerd, steeds in een sfeer van schandalen en geheimzinnighe den. Dit jaar zijn al 140 agenten van de diensten ontslagen en zijn nog eens 300 anderen met ver vroegd pensioen gestuurd. Van onze correspondent Bert Schampers Brussel - Minstens acht mensen zijn de afgelopen dagen in België overleden als gevolg van koolstofmonoxide-vergifti- ging. Tientallen mensen zijn met vergiftigingsverschijnselen in ziekenhuizen opgenomen. De oorzaak in bijna alle gevallen zijn kolenkachels en geisers in slecht verluchte ruimtes. een combinatie van de weersom- slag met hoge temperaturen en kolen- en gaskachels in slecht verluchte kamers, de ellende heeft veroorzaakt. Kolen- en gaskachels werden weliswaar op een laag pitje gezet, maar door zuurstofgebrek in de kamers waar die kachels staan, kwam de koolstof monoxide vrij. CV-installaties zijn in België nog niet algemeen. Heel wat mensen stoken nog met kolen. In de Franse departementen Nord en Pas-de-Calais zijn 200 slachtoffers geteld. Vier van hen zijn intussen overleden. Koolmonoxyde-slachtoffers krij gen zuurstof onder druk toege diend in een zuurstofkamer. Tij dens een zuurstofbad wordt het bloed 'gewassen' en de de kool- monoxyde verwijderd. Actrice Ali McGraw zoekt naar persoonlijke bezittingen tussen de restanten van haar huis in Malibu, Californië, dat gisteren tot de grond toe afbrandde bij de vuurzee die de bosrijke omgeving van Malibu nu al weken teistert. Ondertussen heeft de brandweer het vuur voor het grootste deel onder controle gekregen. Het dodental is inmiddels gestegen tot drie. Een helikopter-ploeg vond donderdagavond in een afgelegen deel van Malibu twee lijken in de buurt van een uitgebrande auto. De identiteit van de slachtoffers kon niet onmiddellijk worden vastgesteld. Woensdag overleed de Britse'regisseur Duncan Gibbins aan de brandwonden die hij in een kuis in Malibu had opgelopen. Aangezien de politie er van uitgaat dat het vuur is aangestoken, zal de daders moord ten laste worden gelegd als zij worden achterhaald. foto epa Gisteren werd het universitair ziekenhuis in Gent overstelpt met telefoontjes en draaide de eerste hulp-dienst op volle toe ren. Jaarlijks belanden in België naar schatting vierhonderd men sen door CO-vergiftigmg in het ziekenhuis. Koolmonoxyde is een erg giftig, verradelijk kleur- en geurloos gas dat hoofdpijn en draaierig heid veroorzaakt, en in de ergste gevallen tot een coma en de dood leidt. Een goede ventilatie en een deugdelijke afvoer van verwar mingstoestellen zijn belangrijk. Het aantal dodelijke slachtoffers schommelt elk jaar rond de veer tig. De plotselinge golf van klachten in de afgelopen dagen wordt echter uitzonderlijk ge noemd. Deskundigen gaan ervan uit dat Kopenhagen (rtr) - Deense bergers die drie maanden geleden een nazi-onder- zeeboot van de zeebodem haalden, heb ben daarin niet de goudschat gevonden zich volgens geruchten in de duikboot zou bevinden. Wel troffen zij naar eigen zeggen sterke drank, condooms, gram mofoonplaten van Wagner en 50 kg documenten aan. „De opwindendste vondst uit historisch oog punt zijn de documenten, omdat de Duitsers aan het eind van de oorlog meestal al hun papieren vernietigden," verklaarde Per Kluever, een historicus die deelneemt aan het project. Waardevol De onderzeeër U-534 werd op 5 mei 1945 door een Britse bommenwerper naar de zeebodem gejaagd toen ze trachtte te ont snappen aan de oprukkende Geallieerde troepen. Het schip werd in augustus in het Kattegat voor de kust van het Deense eiland Anholt uit het water getakeld. De geruchten over een goudschat aan boord doken op omdat de onderzeeër, die voor lange reizen was ontworpen, deel uitmaakte van de Duitse 33e vlootgroep. Deze had tot taak waardevolle goederen over te brengen naar de Duitse bondgenoot Japan. Het schip ligt nu in dok in Hirtshals op Jutland. Ingevroren De documenten uit de scheepskluis en kas ten worden ingevroren en gedroogd waarna conservatoren ze zullen trachten te oncijfe- ren. De bergers hebben een massa voorwer pen gevonden waaronder honderden flessen wijn, bier en sterke drank, een paar duizend condooms, grote hoeveelheden ingeblikt voedsel en stinkende kazen, vertelde Klue ver. „Verder zijn we flessen parfum tegengeko men en de gewone seheepsinventaris, waar onder uniformen en verrekijkers". Ook wer den ongeveer 100 grammofoonplaten gevon den, sommige met muziek van de 19e eeuwse componist Richard Wagner, een favoriet van Hitier. Tentoonstellen Er is echter geen spoor van de nazi-goud schat waarmee de U-534 volgens de geruch ten 48 jaar geleden aan zijn laatste tocht begon. „We zijn nog bezig de ballastkamers, brandstoftanks en enkele ruimen te legen," aldus Kluever. „Ik sluit het niet geheel uit maar niemand verwacht nog enige schat te vinden in de overige ruimten." De schoonmaak van de boot duurt zeker nog een maand, waarna de duizenden aangetrof fen voorwerpen worden geregistreerd. De Deense uitgever Carsten Ree, die het project financiert, wil de U-boot compleet met zijn vier torpedo's tentoonstellen op een nader te bepalen plaats in Denemarken. Van onze correspondent Wilko Voordouw Parijs - Het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken maakt zich grote zorgen om de situatie in Algerije. Aan de omstreeks 3000 Fransen, die hun Herfstvakantie hebben doorgebracht in eigen land is het advies gegeven om maar in Frankrijk te blijven, 'indien de aanwezigheid in Algerije niet strikt noodzakelijk is'. Het mi nisterie bereidt maatregelen voor om de diplomatieke dienst in Algiers tot een minimum in te krimpen, na de dreigementen die zijn geuit tegen de buitenlanders in Algerije. „We nemen de dreigementen erg serieus," aldus een woordvoer der van het ministerie van Bui tenlandse Zaken. Een van de drie Franse gijzelaars die afgelo pen weekend vrij kwamen droeg een boodschap die aan duidelijk heid niets te wensen overlaat. Uit de brief van de Groupe Isla- miste Armé (Gewapende Islami tische Groep) blijkt dat deze over omstreeks drie weken de buitenlanders in Algiers als doelwit beschouwt. In de bood schap, overhandigd door oud gijzelaar Michèle Thévenot staat letterlijk: „Verlaat het land, we geven u een maand. Iedere per soon die deze limiet overtreedt, is verantwoordelijk voor zijn on middellijke dood." De gewapende militie wil dat geen enkele buitenlander meer helpt bij het instand houden van de Hoge Staatsraad. Deze kwam in 1991 vlak voor de tweede ronde van de verkiezingen - die uit zou monden in een grote overwinning voor de Islamitisch Heilsfront (FIS) - met een vere delde staatsgreep aan de macht. Duitse bedrijven als Siemens en Mercedes wachtten deze ultieme waarschuwing niet eens af. Di rect na de gijzeling van de drie Fransen (even daarvoor waren zeven gegijzelde buitenlanders met doorgesneden keel terugge vonden) werd het personeel ge repatrieerd. Maar Frankrijk heeft veel grote re belangen in Algerije dan Duitsland. Volgens een schatting leven omstreeks 75.000 Fransen in het Noordafrikaanse land. Daarvan zijn er 25.000 inge schreven bij de ambassade. In Frankrijk zelf leven tussen de 3 en 4 miljoen islamieten, van wie meer dan de helft van Algerijnse komaf is. Alleen in Marseille wonen meer dan 90.000 Algerijnen. Twee oude Algerijnen in Algiers onder een pro-fundamentalis tisch muurschrift: 'Islamitische buurt ondanks de onqeloviqen'. foto epa Daar komt nog bij dat in Frankrijk veel Harkis leven, Algerijnen die tijdens de onafhankelijkheids oorlog aan de zijde van de Fran sen vochten. Deze groepering vreest dat met de opkomst van het Islamitisch fundamentalisme -ook in Frankrijk - de kans op aanslagen op Harkis groter wordt. Dat het fundamentalisme toe neemt, blijkt al op de middelba re scholen. Onlangs kwam in Nantua een nieuwe affaire op waarbij Islamitische meisjes, die weigeren hun hoofddoekjes af te doen, het middelpunt vormden. De leerkracht staakten 24 uur en hebben vrijdag geëist dat de meisjes maandag zonder hoofd doekjes op school komen. Doen ze dat niet dan worden ze zonder meer naar huis gestuurd. Volgens sommige bronnen is Frankrijk een veilige haven voor een deel van de achterban van het Islamitisch Heilsfront, dat in eigen land is verboden. Er wordt zelfs gewag gemaakt van een soort 'revolutionaire belasting' die door de FIS onder de Franse Algerijnen zou worden geheven. Marseille wordt ook wel het Genève van de FIS genoemd. Minister van Buitenlandse Za ken Juppé kondigde deze week aan dat hij mogelijk maatregelen zal nemen tegen de meest mili tante leden van het FIS. „De Franse regering kan niet accep teren dat Frankrijk een haven wordt voor het internationale terrorisme." Volgens hem is intussen een aan tal publicaties, dat oproept 'tot geweld, als het al geen moord is' is verboden. Een van de FIS- voormannen in Frankrijk, An- ouar Haddam, levert zware kri tiek op de Fransen: „De Wester se landen moeten begrijpen dat de situatie gevaarlijk is. Ik waarschuw de Fransen en ande re Europeanen dat Algerije in oorlog is. De Fransen moeten tegen hun regering in opstand komen, want die wil het leven van de putschisten (lees: de Hoge Staatsraad) rekken." Frankrijk zit wat Algerije be treft in een moeilijk parket. Enerzijds wil het niet dat de FIS de macht grijpt, maar tegelijker tijd is Parijs er van overtuigd dat de Hoge Staatsraad (die met een staatsgreep de democratie heeft willen redden) het veld zal moe ten ruimen. Frankrijk heeft be lang bij een zo democratisch mogelijk Algerije aangezien de landen veel economische banden hebben. De laatste tijd nemen steeds meer intellectuelen de wijk naar Frankrijk. De Franse televisie vertoonde donderdagavond een aangrijpende reportage vanuit Algerije. Daarbij kwamen enkele intellectuelen aan het woord. Schrijver Rachid Mimouni zei in die reportage dat hij constant gevaar loopt, maar dat hij er nog niet over denkt zijn land te ver laten. „Ik ben meerdere keren bedreigd. Maar heb geen recht op extra bescherming. Dat be grijp ik wel. Je kan niet achter iedere intellectueel een politie man zetten. Maar het is ook omdat het huidige bewind, dat voortkomt uit de onafhankelijk heidsstrijd, ons als een deel van de oppositie ziet. En het is waar dat we niet nalaten te zeggen dat deze regering mede de opkomst van de FIS heeft mogelijk ge maakt. Door constant de ver keerde keuzes te maken." Uit de beelden bleek ook dat iedere intellectueel in het land zich bedreigd voelt. Zo voelen Saïd Mekbel en Ali Dilem, beide journalist bij het dagblad Le Matin, zich na de recente moor den op journalisten zo bedreigd, dat ze iedere dag naar huis gaan via andere routes. Britse Conservatieven op dieptepunt Londen - De regerende Britse Conservatieve Partij van premier John Major zou achter de oppositionele Labour-partij en de Liberale Democraten komen te liggen als er morgen verkiezin gen zouden worden gehouden. Dit blijkt althans uit een opiniepeiling in de krant Daily Telegraph. Labour zou 46,5 van de stemmen winnen, gevolgd door de Liberale Democraten met 25,5 procent. De Conservatieven zouden slechts 24 procent behalen. De laatste verkiezingen werden in april 1992 gehouden en de volgende staan pas voor juni 1997 op de agenda. Nieuwe massagraven ontdekt in Peru Lima - De Peruaanse politie heeft in de buitenwijken van Lima drie massagraven ontdekt. Een onderzoek door het oppositione le weekblad 'Si' leidde tot de macabere vondst van menselijke resten en half vergane kledingstukken. In een van de graven werden papieren aangetroffen van de universiteit 'Enrique Guzman y Valle - La Cantuta'. In juli vorig jaar, toen een golf van politiek geweld het land overspoelde, verdwenen van deze universiteit een hoogleraar en negen studenten spoorloos. De politie stelt in samenwerking met Britse deskundigen een onderzoek in, maar alles wijst erop dat de stoffelijke overschot ten zullen worden geïdentificeerd als de tien vermisten. In Lima werden dit jaar al twee keer eerder massagraven ontdekt. Kindersterfte Zuid-Amerika 800.000 Santiago - In Latijns Amerika sterven jaarlijks 800.000 kinde ren voor hun vijfde jaar. Op Cuba is de kindersterfte het laagst is (elf op elke duizend levend geborenen) en in Haiti het hoogst (101). Het gemiddelde voor de hele regio bedraagt 64. De situatie op dit continent is wel gunstiger dan in Afrika en Azië. Maar het contrast met Europa en de Verenigde Staten, waar het sterftecijfer 11 bedraagt, is nog altijd heel groot. Crisostomo Pizarro, regionaal consulent van Unicef, meent dat de Latijns-Amerikaanse landen de kindersterfte spectaculair omlaag kunnen brengen door 1,7 procent van hun bruto nationaal produkt te besteden aan gezondheidszorg, voedselpro gramma's en verbetering van de levensomstandigheden van de bevolking. Op Wereld-aidsdag 2,5 miljoen zieken New York - Wederom zal 1 december in het teken staan van ziekte aids. Voor het zesde achtereenvolgende jaar roept de wereldgezondheidsorganisatie WHO op om op deze datum in actie te komen tegen de verspreiding van de ziekte. De laatste berichten van de WHO laten zien dat uit 173 landen inmiddels rapportages komen van een stijgend aantal patiënten en HIV- geïnfecteerden. Dagelijks worden 5000 mensen overal ter wereld met het H1V geïnfecteerd. Wereldwijd raamt de WHO het aantalpatiënten op 2,5 miljoen, sinds het begin van de epidemie zijn er 14 miljoen mensen met het aids-veroorzakende HTV besmet. VS en Rusland bouwen ruimtestation Washington - De VS en Rusland zullen samen een ruimtestation bouwen dat in 2001 permanent bemand kan worden door zes astronauten en kosmonauten. De komende vier jaar wordt de fundering voor het station gelegd, onder meer door tien bezoeken van Amerikaanse ruimteveren aan het Russische ruimtestation Mir. Nasa-functionaris Daniel Goldin zei dat de Russen hun onafhankelijke ruimtestation uiteindelijk op zullen geven om het door de VS geleide project voor een permanente ruimtebasis te volgen, De Russen zullen wel hun eigen ruimte vaartindustrie in stand houden. Schilder van Juliana vermoord Jakarta - De Indonesische schilder Basuki Abdullah (78), vooral bekend door zijn portretten van staatshoofden en beroemdhe den, is gisteren vermoord aangetroffen in zijn woning in de Indonesische hoofdstad Jakarta. Volgens zijn ex-echtgenote, Maya Thacker, is hij door messteken om het leven gebracht. Abdullah verbleef tijdens zijn leven enkele jaren in Nederland. Hij heeft vanaf 1946 diverse exposities in ons land gehad. In 1949 heeft hij koningin Juliana in haar inhuldigingsgewaad geschilderd. Het schilderij hangt in paleis Soestdijk. Enkele jaren geleden heeft hij ook prins Bernhard geportretteerd. Hij was goed bevriend met de prins, aldus mevrouw Thacker. Chinees vliegtuig enkele uren gekaapt Peking - Een Chinese luchtpiraat heeft gisteren enkele uren lang een Chinees gekaapt. De man h. .en Boeing-737 van Xiamen Airlines gedwongen op een binnenlandse vlucht van Kanton naar Xiamen naar Taiwan te vliegen. Aan boord van het vliegtuig waren 129 passagiers en elf bemanningsleden. In Taiwan gaf hij zich aan de politie over. Het is de vijfde keer dit jaar dat een Chinees burgervliegtuig gekaapt wordt. De eerdere kapers hebben steeds asiel aange vraagd in Taiwan. Op het moment van de actie voerden Peking en Taipeh informeel overleg over een akkoord om wederzijds kapers uit te leveren die op eikaars grondgebied landen. VN vrezen verwoesting van Vares Blauwhelmen kijken toe hoe een Kroatische familie op een boerenkar het stadje Vares verlaten. foto epa Vares - Ondanks protesten van de VN-vredesmacht gaan moslim-troepen door met het plunderen van het stadje Vares in Midden-Bosnië nadat Kroatische eenheden zich daar hadden teruggetrokken. VN-functionarissen zeiden gisteren te vrezen dat Vares volledig verwoest zal worden. Blauwhelmen en officieren van het reguliere Bosnische regeringsleger proberen de plunderaars, met name uit vluchtelingen bestaande militaire eenheden, te stoppen. Meer dan 15.000 Kroatische burgers hebben het gebied verlaten uit angst voor wraakacties van de moslims, hoewel de Bosnische (moslim-)president Alija Izetbegovic hen nog had opgeroepen Vares niet te ontvluchten. Hij beloofde voor de microfoon van radio-Sarajevo dat zijn soldaten de Kroaten geen kwaad zouden doen. (ADVERTENTIE)

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 5