Etnische 'zuivering' lijkt in Abchazië begonnen
bred,
Fey
Vitesi
in
VS
blijft
4down'
Stemming
Ondanks indrukwekkende wederopstanding van president Clinton
Albert en Paola zijn
nu al gewild doelwit
voor boulevardpers
'Ook F
moetei
db stem buitenland
i Landska]
30 i
jaar fi
Eerste thui
Jacques Ruts
DONDERDAG 28 OKTOBER 1993 A)|
N.V.F. G<
evolma
Lid
De nieuwe Belgische koning Albert II is alweer
enkele maanden in functie. Hoewel de zo plots
gestorven koning Boudewijn nog vrijwel dagelijks
ergens wordt herdacht, lijken Albert II en konin
gin Paola met speels gemak de plaats van Boude
wijn en Fabiola in te nemen. De boulevardpers is
verheugd: De 'trieste koning' is immers vervangen
door een vrolijke en uitbundige Albert II. Dat
levert mooie plaatjes op en smakelijke verhalen.
Van onze correspondent
Bert Schampers
Hoewel Albert II zijn troonre
de waarschijnlijk niet zelf zal
hebben geschreven, maakte hij
bij zijn eedaflegging op 9 au
gustus toch behoorlijk wat in
druk in het politiek zo ver
snipperde België. Vrijwel nie
mand kende de nieuwe ko
ning. Dat Albert buitenlandse
handelsdelegaties leidde, was
prima maar zei helemaal niets
over zijn denkbeelden en ver
wachtingen.
De oproep van Albert II in de
troonrede om het collectief
egoisme te bestrijden en een
nieuwe economische en sociale
consensus tot stand te bren
gen, was echter koren op de
molen van premier Jean-Luc
Dehaene, achter wie velen
trouwens de auteur van de
troonrede vermoedden. De
haene wil immers dit najaar
het stelsel van de sociale ze
kerheid in overleg met werk
gevers en werknemers ingrij
pend veranderen. Iedereen
moet zijn steentje bijdragen,
de koning heeft het zo gewild,
wordt nu gezegd.
Pulpbladen
Politiek getinte uitspraken
heeft Albert sinds 9 augustus
niet meer gedaan. Na de
rouwplechtigheden vertrok
ken Albert II en Paola voor
een korte vakantie naar Zuid-
Frankrijk, waar tientallen
persmuskieten hen het leven
hebben zuur gemaakt. Was het
echtpaar vroeger slechts inci
denteel interessant voor de
Belgische en buitenlandse
pulpbladen, sinds de dood van
Boudewijn is daar blijkbaar
verandering in gekomen.
Onlangs verschenen dan ook
de 'intiemste vakantiefoto's'
van het Belgische vorstenpaar
in de bekende bladen, die u
vast ook wel inkijkt bij de
kapper. U weet wel, van die
wazige foto's, die de nieuws
gierigheid prikkelen, maar die
eigenlijk niets vertellen. Paola
en Albert, respectievelijk in
bikini en zwembroek, beetje
speels en verliefd, in de we
tenschap door camera's be
spioneerd te worden. Plaatjes
van twee mensen van middel
bare leeftijd met lichamen die
getekend zijn door het goede
leven.
De redacteur van het Vlaamse
tv-magazine Dag Allemaal
ontdekte in de gepubliceerde
kiekjes 'de waarachtige liefde
die alle stormen overwint' en
concludeerde dat 'samen har
monieus ouder worden geen
ijdele droom' is. „Na meer dan
dertig jaar huwelijk hebben de
twee de perfecte harmonie ge
vonden. En ook hebben de
jaren sporen nagelaten, ko
ning Albert is nog steeds te
recht trots op zijn mooie en
sympathieke vrouw", aldus
Dag Allemaal.
Swingender
Van Boudewijn en Fabiola
zullen wel nooit foto's in bad
kleding op een jacht in de
Middellandse Zee zijn ge
maakt. De hoofdredacteur van
de Belgische Story ziet in de
publicatie van de vakantiefo
to's een signaal dat met Albert
en Paola de monarchie wat
swingender is geworden. En
dat juicht hij toe. Albert en
Paola zijn uitbundiger dan de
asceet Boudewijn en zijn de
vote partner Fabiola. Story
heeft Albert imiddels dan ook
bestempeld tot de 'vrolijke ko
ning'.
Hoe populair Albert en Paola
zijn, is gebleken bij officiële
ontvangsten, zoals begin sep
tember toen het Japanse kei
zerlijk paar op bezoek was in
België.
Nu het vorstenpaar zijn toer-
nee langs de Belgische provin
cies is begonnen - een traditie
die in België de 'blijde intrede'
wordt genoemd - neemt het
enthousiasme nog steeds toe.
De eerste provinciestad die
vorige maand werd bezocht
was Gent. Het was een glo
rieuze verwelkoming. Duizen
den Gentenaars stonden langs
de route om een glimp op te
vangen of een handje te
schudden. Een groepje demon
stranten van het Vlaams Blok
werd discreet verwijderd, toen
luidkeels werd geroepen dat
Paola eerst maar eens Neder
lands moest leren. Tafelgeno
ten van Paola vertelden later
dat de koningin zich heel best
kan redden in deze taal.
Qok de ontvangst in de anders
zo grauwe stad Charleroi op
30 september j.l. was hartelijk
en feestelijk. Volgens hetzelf
de scenario worden de komen
de weken ook de andere pro
vincies bezocht.
Fabiola
Koningin-weduwe Fabiola
wordt ondertussen nog steeds
bedolven onder stapels brie
ven en kaarten, zo kon recent
worden opgemaakt uit een re
portage over de 'koninklijke'
postbodes in de krant Het
Laatste Nieuws. Na een va
kantie in haar Spaanse bui
tenverblijf, verscheen de vor
stin op 25 september bij de
herdenkingmis voor Leopold
III in de kerk van Laken. Hoe
wel Fabiola na afloop werd
bejubeld, ging op straat toch
ook de naam van prinses Li
lian over de tong, de weduwe
en tweede echtgenote van Le
opold HI. De vader van wijlen
koning Boudewijn overleed
precies tien jaar geleden. Li
lian was zelf niet bij de her
denking aanwezig, hoewel en
kele televisie-omroepen haar
'ergens' in de kerk meenden te
hebben gezien.
Kloof
Twee dagen eerder was de
prinses wel voor de camera's
gekomen. Voor het eerst sinds
de dood van Leopold was ze in
het openbaar verschenen tij
dens een plechtigheid voor de
vroegere - omstreden - vorst
in het Brusselse Instituut voor
Natuurwetenschappen. De ko
ninklijke tak van 'Laken'
schitterde door afwezigheid.
Volgens 'stafreporter' Louis
Wuyts van de boulevardkrant
Blik komt het nooit meer goed
tussen Lilian (76) en de rest
van de familie. „De kloof is
onbetwistbaar breder dan
ooit. En dat doet alle Belgen,
die de hele koninklijke familie
een warm hart toedragen,
pijn. Veel pijn", aldus de ver
slaggever.
Van onze verslaggever
Rob van Deursen
Breda - NAC pleit
bij monde van
Chris Liesker voor
van aanvoerder Tor
naar aanleiding van
de kaart van afgelc
dag tijdens de derb
II-NAC in Tilburg.
Tot dat plan van
I Liesker gisteren
Ton Lokhoff zelf,
ter John Peek
technische zaken
Tijdens de bijeenkom
de schriftelijke verkla
scheidsrechter Mario
aan
na b
NA
en
Atyi
Van onze verslaggever
Venlo - Na het ee
tiende seizoenswe
Ajax, was het gist
damse ogen mis. D
i promovendus WV
Ajax slinken tot no
Met de traditioneel
thuiswedstrijd tegen
de boeg - de laatste tw
nen wonnen de Maas
ren in de Kuip - is op
van de competitie de si
Feyenoord dus aanziei
der rooskleurig gew
blijft de ploeg voorlop
staanvoerder.
Bedenkelijk voor het tr
Van Hanegem-Meijer
in het duel met WV
team opnieuw amper t<
lijkvoetbal kwam.
waartse spiraal werd
betreft al ingezet in
wedstrijd tegen Wille
derhalve week geled
■noord had weliswaar
duel ook nog niet gew
speeld, het feit dat de
i name op karakter acht
den op rij zonder p
j was gebleven, wekte t
bewondering óp.
Tegen Willem II was
meer dan honderd pro<
zei dat de koploper met
Porto uit (Europa Cuj
Feyenoord vervolgens
I kele kans op, terwijl t<
de Rotterdammers
dankzij twee vroege trc
goed weg kwamen.
Problemen
In Venlo vroeg Feyei
problemen door veel te
de wedstrijd te begin
danks een uitverko
(12.400 man) was W\
kelijk zo geïmponeerd
aanwezigheid van h(
Feyenoord', zoals W
Frans Körver de tegens
afloop al dan niet cynii
de, dat de gasten gei
afstand hadden kunne
De vleugelspitsen BlinI
na een schorsing teru;
Taument gleden regeln
Eindhoven - Met twe
volgende overwinnin
PSV even op de weg
Eindhoven maakte
gisteravond duidelijk
slechts schijn was.
Arnhems voordeel
dan verdiend.
D
w
Van onze verslaggeve
Eindhoven - PSV-v
dat Kees Ploegsma
Het vertrek van
plannen die Ruts h;
schoon schip te mak
De PSV-praeses zegt
Tijdens de ledenver;
voorzittershamer over
Ruts steekt zijn men
Ploegsma was oprech
stoppen als voorzitter
jij ook moeten stopper
Volgens Ruts lagen d;
grondslag. „Als je het
afschuwelijke publici
speelde - zou het
Ploegsma ook was opg
Het nieuwe Belgische koningspaar ...dankbaar object voor
de pulpbladen... foto archief de stem
Van onze correspondent
Mare de Koninck
Door Chris Halkes
Het reishandboek voor de
Sovjet-Unie uit 1990 besteedt
onder het hoofdstuk Georgië
ruim aandacht aan de fraaie
landstreek Abchazië.
Onder de bevolkingsgroepen in
Georgië vermeldt de gids onder
meer Grieken en Armeniërs,
maar de Abchaziërs komen er
niet in voor. Het tot voor kort
vrijwel onbekende volk dat erin
geslaagd is Edouard Sjevardna-
dze de grootste nederlaag uit
zijn carrière toe te brengen, be
staat uit nog geen 90.000 zielen.
Minder dan het aantal inwoners
van een stad als Den Bosch of
Tilburg. Van'de door hen versla
gen Georgiërs zijn er 4,5 miljoen.
Zelfs in Abchazië - 500.000 in
woners - vormen de Abchaziërs
een kleine minderheid. Daaren
tegen wonen er ongeveer 230.000
Georgiërs. De rest van de bevol
king van het landje bestaat uit
Russen, Armenen, Grieken, Ko
zakken, Joden, Esten en Oekraï-
ners. Deze mengelmoes is een
gevolg van de politiek van de
tsaren en daarna de communis
ten: Door de verschillende volke
ren in het immense rijk door
elkaar te husselen, wilden zij een
etnische eenheidsworst creëren.
De Abchaziërs bewonen hun
stamgebied al sinds de tiende
eeuw voor Christus. Soechoemi,
niet zo lang geleden nog het
Torremolinos aan de Zwarte
Zee, is 2500 jaar oud. Het gebied
werd toen door de bevolking
Apsli genoemd, hetgeen zoiets
betekent als 'land van eeuwige
jeugd'. Abchazië laat zich er dan
ook op voorstaan dat de mensen
er ouder worden dan overal el-
Georgische, Russische, Armeense en joodse inwoners van Abchazië bestormen het vliegveld van
Soechoemi in een poging het gebied te verlaten. foto epa
ders in de wereld. Er zou een
onwaarschijnlijk groot aantal
grijsaards in de leeftijdsklasse
100 tot 140 jaar voorkomen.
De Kaukasische stam moest na
zijn onafhankelijkheid in de
oudheid de ene overweldiger na
de andere over zich heen laten
gaan. Na de Grieken, de Romei
nen en de Byzantijnen kwamen
de Georgiërs die het gebied in de
middeleeuwen onderwierpen, er
een eigen koninkrijkje vestigden
en het gebied bevolkten. Sinds
dien maakt Abchazië in de ogen
van de Georgiërs onlosmakelijk
deel uit van hun land.
De Turken maakten in de vijf
tiende eeuw een eind aan de
Georgische koninkrijkjes. De
Turkse bekeringsdrift liet de
christelijke Georgiërs koud,
maar de Kaukasische stammen
gingen over tot de Islam. Een
deel van de huidige Abchazische
partizanen ziet de strijd tegen de
Georgiërs nog als een heilige
oorlog en loopt met groene
hoofdbanden van de Jihad.
In de vorige eeuw maakten de
Abchaziërs nog de ruime meer
derheid in hun land uit. In het
begin van die eeuw kwam Geor
gië in Russisch bezit. De Geor
giërs heetten de christelijke Rus
sen een hartelijk welkom, dank
baar voor hun bevrijding van de
Turken. Maar de Islamitische
Abchazen vochten bitter en ga
ven de strijd tegen de Russen
eigenlijk pas op na de Russisch-
Turkse oorlog in 1877. Ongeveer
200.000 Abchaziërs emigreerden
vervolgens naar Turkije om aan
Russische vervolging te ontko
men.
In 1931 werd Abchazië een 'au
tonome' Sovjetrepubliek binnen
Georgië. Stalin, ook een Geor
giër, deed zijn best het aantal
Abchaziërs nog kleiner te ma
ken. Duizenden werden verban
nen naar Siberië, Georgiërs wer
den aangemoedigd de open
plaatsen in te nemen. Wij zijn als
gevolg van vervolgingen een
minderheid geworden, en dus is
het nog steeds óns land, luidt
dan ook de claim van de Abcha
ziërs.
Uit angst door de overmacht aan
andere culturen helemaal de ei
gen identiteit te verliezen, pleit
ten de overgebleven Abchaziërs
in de jaren '70 voor afscheiding
van Georgië. De Sovjetregering
stond hen in 1978 echter slechts
een eigen universiteit, en onder
wijs in de eigen Abchazische taal
toe.
Abchaziërs, Georgiërs en de ove
rige bevolkingsgroepen leefden
de laatste decennia redelijk
vreedzaam samen. Allen kwa
men in gelijke mate in aanmer
king voor hogere functies en ge
mengde huwelijken waren geen
uitzondering. Perestroika en de
afbraak van het Sovjet-rijk ver
oorzaakten echter een zodanig
agressief Georgisch nationalisme
dat het de Abchaziërs wederom
deed vrezen voor hun cultuur en
ook voor discriminatie en po
groms. In juli 1992 riepen zij een
beperkte onafhankelijkheid uit.
Het ongedisciplineerde Georgi
sche leger, dat de opstand moest
onderdrukken ging na de eerste
successen op een verschrikkelij
ke manier tekeer tegen de gehele
plaatselijke bevolking. Onder
het mom van terrorismebestrij
ding plunderden, verkrachtten
en moordden de Georgiërs en
brandden zij huizen plat. Het
gevolg was dat alle niet-Georgi-
sche bevolkingsgroepen in het
Abchazische kamp terechtkwa
men. Bovendien kwamen de krij
gers van Kaukasische stammen,
de Tsetsjenen, Tsjerkessen en
Kabardijnen, uit Rusland de
grens over om hun broedervolk
te helpen in de partizanenstrijd.
Zelfs ten tijde van het commu
nisme stonden deze krijgshaftige
volkeren er nog om bekend dat
zij niet zonder hun geweer hun
druivenoogsten binnenhaalden.
De opstandelingen, die het nooit
alleen tegen de Georgiërs had
den kunnen bolwerken, brachten
met deze hulp een echt leger op
de been, compleet met tanks en
kanonnen. Die zijn voornamelijk
op de Georgiërs buitgemaakt,
zeggen zij. Maar ook veel Rus
sisch wapentuig heeft zijn weg
naar de rebellen gevonden, al is
nog steeds niet duidelijk of dat
het gevolg is van regeringsbeleid
of particulier initiatief.
De Tsjetsjenen zijn door de Ab
chaziërs uitgenodigd ook in het
land te komen wonen. Daar is
straks immers plaats genoeg als
de Georgiërs zijn verdwenen. Uit
wraak voor de Georgische furie
vorig jaar augustus, krijgt de
Georgische bevolking nu een
identieke behandeling. Huizen
van Georgiërs worden platge
brand, evenals die van ieder an
der die niet kan aantonen dat hij
niet met de Georgiërs heeft ge
heuld. De etnische zuivering, die
'de historie moet corrigeren',
lijkt begonnen.
Volgens de politieke theoretici in
Amerika kan dat eigenlijk niet.
Een president is vooral een sym
bool en een barometer van het
publieke gemoed. Zijn populari
teit dient op en neer te gaan met
de volkse zin, met het landelijke
vertrouwen in de toekomst.
Het is vreemd gesteld
met Amerika's nationale
'mood'. De leider van het
land, Bill Clinton, is be
zig aan een indrukwek
kende politieke herrijze
nis. Maar het is een we
deropstanding in een na
tie die zelf in een sombe
re stemming blijft verke
ren.
De laatste opiniepeilingen note
ren dat nu zo'n 55 procent van
de Amerikaanse bevolking in het
algemeen te spreken is over hoe
president Clinton zijn werk doet.
Dat is enorme winst voor het
staatshoofd, dat twee maanden
geleden de positieve waardering
had van nog geen veertig pro
cent van de bevolking.
Sterk bijgedragen tot zijn come
back heeft de speech die Clinton
kort geleden hield voor het Con
gres over zijn plannen voor 's
lands volksgezondheid en ziekte-
verzekering-voor-iedereen. Dat
optreden is algemeen als briljant
inspirerend ontvangen. En daar
kwam later nog eens de indruk
wekkende show van kennis en
allure bij die echtgenote Hillary
Clinton weggaf over het 'health
care plan' voor een geïmponeer
de vaste congrescommissie. Het
Eerste Echtpaar heeft opnieuw
de status van politieke su
persterren verworven.
Optimisme
Niettemin blijven de nooit op
houdende enquêtes vaststellen
dat een meerderheid van de
Amerikanen vindt dat hun land
zich niet in de goede richting
ontwikkelt. Maar zo'n dertig
procent is globaal optimistisch,
terwijl rond de zestig procent
van grote of groeiende zorgen
getuigt over de persoonlijke toe
komst. Dat zijn historisch gezien
slechte cijfers voor een land met
optimisme als een belangrijke
nationale karaktertrek.
Het zijn ook merkwaardige cij
fers in een tijd van economisch
herstel. Want van dat laatste is
in de Verenigde Staten wel dege
lijk sprake, zij het dat dat her
stel zich maar traag voltrekt. De
algehele bedrijvigheid groeit nu
met een ritme van 1.9 procent
per jaar, dat is maar ruim de
helft van de groei waarop de
regering-Clinton voor dit jaar
had gerekend. En de officiële
werkloosheid is in de afgelopen
12 maanden maar heel weinig
President Clinton toont voor de televisie hoe het sterftecijfer in de VS zou zijn gedaald sinds zijn uitverkiezing. Het vermag het pessimisme onder de Amerikaanse
bevolking niet verminderen. foto archief de stem
gezakt (van 7,2 naar 6,7 pro
cent).
Maar in principe staan de econo
mische wijzers toch goed, te
meer daar inflatie geheel afwe
zig is en de rente lager dan ooit
in de afgelopen dertig jaar. Men
kan nu in Amerika voor 6,5
procent rente een 20-jarige hy
potheek krijgen. Dat zelfs in die
omstandigheden de woningbouw
nauwelijks aantrekt, zegt boek
delen over het onheil dat het
publiek kennelijk in de lucht
voelt hangen.
Explosies
De bezorgdheid geldt niet alleen
de belastingverhogingen die er
dank zij de meer sociale politiek
van Clinton aankomen. Ze be
treft, zo blijkt uit alle opinie-on
derzoek, ook de nieuwe grote
'issues' die op Amerika afkomen.
De kolossale immigratie bij
voorbeeld, al dan niet illegaal,
die het land sedert relatief korte
tijd te verwerken krijgt, dient
zich aan als een beangstigend
probleem en als hét grote poli
tieke strijdpunt van de jaren
negentig.
Er komen nu bijna twee miljoen
legale immigranten per jaar de
VS (totale bevolking ruim 255
miljoen) binnen, terwijl het aan
tal illegale nieuwkomers jaar
lijks naar schatting tussen de 1
en 1,5 miljoen ligt. Het zijn
ontstellende cijfers, die het land
lijken klaar te stomen voor nieu
we sociale explosies zoals die
van vorig jaar in Los Angeles.
In het Congres zijn allerlei wets
ontwerpen ingediend om de
massale intocht van vreemdelin
gen af te remmen. De voorstellen
gaan van het onthouden van me
dische en sociale zorg aan illega
len, tot het oprichten van een
tweeduizend kilometer lang ijze
ren gordijn tussen de VS en
Mexico en het afschaffen van de
genereuze regel dat iedereen die
op Amerikaans grondgebied
wordt geboren daarmee het
Amerikaanse staatsburgerschap
heeft verworven.
'Sprookje'
Vooral in Californië zijn de emo
ties rond het probleem hoog op
gelopen en nemen ook 'progres
sieve' politici strenge anti-immi-
grantenstandpunten in teneinde
het groeiende koor van echte
vreemdelingenhaters tot bedaren
te brengen. Maar vooral in de
grensgebieden met Mexico is aan
de Amerikaanse kant de bevol
king al zo overweldigend latino,
dat het - ook politiek - onmoge
lijk wordt om een muur te bou
wen dwars door wat intussen
één volk is.
Het immigratie-vraagstuk hang
weer nauw samen met het om
streden voornemen van Clinton
om met Mexico een een vrijhan
delsverdrag te sluiten, met de
officiële mede-bedoeling om de
welvaart in het zuidelijk buur
land demate te verhogen dat de
Mexicanen 'thuis' zullen blijven.
Maar de tegenstanders (een
meerderheid van de Amerikaan
se bevolking) van dat zogeheten
NAFTA-verdrag voorzien mas
saal vertrek van werkgelegen
heid uit de VS naar het lage-lo-
nen-land Mexico.
Ook Clintons ziekteverzeke
ringsplan, dat door de meeste
Amerikanen 'wel nodig, maar
een sprookje' wordt gevonden, is
overschaduwd door de immi
granten-discussie. Hoewel ille
gale vreemdelingen officieel
geen recht krijgen op de volks
verzekering, zou die toch als een
extra magneet op buitenlanders
gaan werken. Ook nu al blijkt
immers in de praktijk dat me
disch personeel in Amerika veel
al weigert als immigratie-re
chercheur op te treden en de
hulp verstrekt die wordt ge
vraagd.
Tot de verschijnselen die het
gemoed in de VS bezwaren hoort
zeker de steeds hopelozer lijken
de strijd tegen het vuurwapen
geweld. Zoals de meeste steden
is ook Washington DC - niet veel
groter dan Den Haag - dit jaar
op weg naar een record in het
aantal moorden: 356 sedert 1
januari. 'Bosnië aan de Poto
mac', wordt de Amerikaanse
hoofdstad al wel eens genoemd.
Landelijk zal het aantal moor
den in de VS dit jaar tegen de
25.000 gaan belopen, dat is ge
middeld honderden malen meer
dan in andere 'ontwikkelde' lan
den. Er is sprake van een bin
nenlandse wapenrace van bur
gers die zich pistolen en geweren
aanschaffen om lijf en goed te
verdedigen. Het geweldspro-
bleem doet zich buiten proportie
in Amerika's zwarte gemeen
schap voor, een omstandigheid
die de hele discussie een zware
raciale lading geeft.
Om de moorddadigheid te keren
heeft de regering-Clinton niet
veel meer in petto dan een wets
ontwerp - intussen politiek haal
baar - om een wachttijd van vijf
dagen in te stellen tussen de
aankoop van een wapen en de
overhandiging ervan (opdat de
politie kan nagaan of de koper
een verleden heeft dat hem dis
kwalificeert). Weinig specialis
ten voorzien veel effect van die
beperkende maatregel, die im
mers de zwarte wapenhandel zal
aanwakkeren.
Het zijn deze ontmoedigende
problemen die Amerika in hun
greep houden. En die de mooie
rapportcijfers die de aanvoerder
van het land tegenwoordig weer
haalt, in een vreemd licht zetten.
In het licht van een vage hoop,
en bepaald niet van de verwach
ting, dat de fraaie retoriek van
een enthousiast president kan
helpen de bergen te verzetten
waar Amerika vandaag tegen
opziet.
