Reisadviezen onder vuur Van enzym-8 naar micro-plus Tk Isabel A verfilmd Overleg Platform Calamititeiten wil toerist liever niet betuttelen Ford vol met o Ongezonder eetpatroon door sïielle maaltijden Klachten Consumentenbond over voedingspreparaten Zangeres Isolatiewol niet schadelijk' DE STEM CONSUMENT AUTONIEUWS DONDERDAG 28 OKTOBER 1993 M Het Overleg Platform Calamiteiten, dat reisad viezen moet geven over onveilige toeristische be stemmingen, wordt de laatste tijd stevig onder vuur genomen. Het zou niet of niet tijdig infor matie verstrekken. Ook binnen het Overleg Plat form verschillen de me ningen regelmatig, on langs weer over het uit blijven van een reisad- viea»voor Moskou. Door Johan van Grinsven Goede reisadviezen na de bom aanslagen in Turkije en de veld slag rond het Witte Huis in Mos kou zijn (te lang) uitgebleven. Met die kritiek werd het Overleg Platform Calamiteiten de laatste maanden meermaals zwaar on der vuur genomen. Dit overlegorgaan moet reisb ranche en indirect reizigers ad viseren over toeristische bestem mingen die door bepaalde cala miteiten in het nieuws zijn geko men. Aan het overleg nemen deel vertegenwoordigers van Alge meen Nederlands Verbond van Reisondernemingen (ANVR), mi nisterie van Buitenlandse Zaken, ANWB en reisverzekeraars. Het Platform is begin 1992 in het leven geroepen; daarvoor ver zorgde het ministerie van Bui tenlandse Zaken de reisadviezen. Het Platform geeft als enige in Nederland een 'erkend reisad vies'. Dat advies houdt altijd een beperking in voor de toerist. Een reisadvies kan voor een heel land gelden, maar bij voorbeeld ook voor een stad of een onveilige weg. Interne kritiek Zelfs binnen het Platform is er kritiek op het functioneren. R. Klawer, lid van de Raad van Bestuur van Arke, is een van de vertegenwoordigers van het AN VR in het Platform. Hij vindt dat het Platform in bepaalde situa ties slagvaardiger op moet tre den. „Neem de recente gebeurte nissen in Moskou. Het uitroepen van de noodtoestand had vol gens Arke automatisch moeten leiden tot een negatief reisad vies, voor zolang zo'n noodtoe stand duurt óf de situatie ondui delijk is." Klawers pleidooi ('Ga niet naai Moskou tenzij het strikt noodza kelijk is') werd binnen het over legorgaan niet overgenomen. De noodtoestand en de recente strijd rond het Witte Huis in Moskou hebben niet geleid tot een reisadvies om de Russische hoofdstad te mijden. Dat leidde tot kritiek op het Overleg Platform Calamiteiten dat reisadviezen geeft. foto epa Drs. G. Couvreur van het ANVR is de woordvoerder van het Plat form. Hij stelt: „We hadden voortdurend contact met de Ne derlandse ambassadeur ter plek ke. Omdat de gevechten in een beperkt deel van Moskou plaats vonden was het volgens hem niet noodzakelijk een reisadvies te geven. Excursies konden ook ge woon doorgaan. De avondklok? Er is 's avonds na elf uur toch niets te doen in Moskou." Een automatische koppeling van een uitzonderingssituatie aan een reisadvies wijst Couvreur af. „Elke situatie is anders. Soms is de noodtoestand niet afgekon digd en is het toch te gevaarlijk voor toeristen. Of andersom. Maar zelfs als wij geen reisad vies geven, houden de reisorga nisaties hun eigen verantwoor delijkheid." Klawer over Moskou: „Wij heb ben toen als Arke onze eigen verantwoordelijkheid genomen en onze passagiers, het waren er maar twee, teruggehaald. Overi gens heb ik mij in die kwestie loyaal neergelegd bij het besluit van het Platform." Betrouwbaarheid Volgens Klawer en Couvreur is het grootste probleem in dit soort situaties:J snelheid versus betrouwbaarheid. „Een goed ad-, vies kun je.pas .geven na goede, informatie te hebben ingewon nen. En dat kan even duren. Dan komt het voor de buitenwereld misschien zo over alsof het Plat form niet alert genoeg reageert," aldus Klawer. Beschuldigingen als zou het Platform bewust mensen niet volledig informeren, wijst hij van de hand. „De' afspraak is dat als er een reisadvies is het ANVR dat ook moet vertellen." Dat hoeft niet via de media, maar kan ook via de betrokken reisor ganisaties. Na bomaanslagen in Turkije werd een beperkt reisadvies voor Zuid-Oost Turkije geformuleerd. Daaraan werd echter nauwelijks ruchtbaarheid gegeven. Wat bin nen en buiten de reisbranche tot zware kritiek -leidde. Klawer verdedigt deze 'etherstilte'. „We hebben een reisadvies gegeven aan de reisorganisaties die het betrof." Een grote verspreiding van het advies zou de belangen van spe cialistische - reisorganisaties enorm hebben geschaad, meent Klawer. „Want de consument leest dan uit' het bericht in de krant: je moet niet naar Turkije gaan. Nee, dit is niet bevoog dend ten opzichte van de consu ment. De klanten die het betreft, die bij voorbeeld al geboekt heb ben, worden door de reisorgani satie geïnformeerd. Als het in Oost-Turkije hommeles is en, een argeloze reiziger wil daar een reis naar toe boeken, dan vertelt het reisbureau over het reisad vies of raadt de reisorganisatie de reis af." Klawer spreekt tegen als zouden economische belangen voor de reisindustrie het zwaarst wegen in het Platform. „Maar we kij ken er natuurlijk wel naar; het zou te gek zijn als we de onder gang van branchegenoten ver oorzaken. Maar er mag geen misverstand over bestaan: het belang van de consument staat altijd voorop." Lijst In een groot aantal landen kan een reiziger nog altijd beter zijn gezicht niet laten zien. Toch geldt slechts voor een handvol een reisadvies. Couvreur: „Dat komt omdat het een lijst is die gericht is op de reisbranche. Naar Irak en Iran worden geen reizen georganiseerd. Als men sen toch naar dat soort landen willen, verwijzen wij ze naar het ministerie van Buitenlandse Za ken. Daar geven ze individuele adviezen en tips voor reizigers." Het Platform hanteert momen teel alleen beperkende adviezen voor Zuid-Oost Turkije, Algerije (de grens met Niger en Mali), het stuk tussen Cairo en Luxor voor mensen die met bus of auto willen reizen, Noord-West Ke nya, Noord en Noord-Oost Sri Lanka, voormalig Joegoslavië met uizondering van Istrië en Slovenië en enkele delen van India (onder meer Punjab en J ammu-Kashmir) Het kluwen aan reisadviezen ten tijde van de Golfcrisis was een van de directe aanleidingen om het Platform op te richten. Toen werden Nederlandse toeristen geëvacueerd terwijl Duitse toe risten rustig op het strand ble ven liggen. Couvreur: „Wij zijn weliswaar de enige commissie van deze aard in Europa, maar we over leggen wel met de Britse en Duitse branche-organisaties. En bij voorbeeld ook met de inter nationale federatie van reisorga nisaties. Dat Tunesië-advies zat ons achteraf ook niet lekker. We zijn toch te vlug tot evacueren overgegaan. Maar toen was er nog geen Platform. We werken sindsdien breder en gestructu- reerder, dus zo'n rare situatie kan minder gemakkelijk voor komen. Maar uitgesloten is het niet. Het gaat ons in eerste in stantie om de veiligheid van de passagiers. Op een bepaald mo ment moet je een beslissing ne men. Dat achteraf blijkt dat je mensen te vroeg hebt wegge haald, is dan mogelijk en heel vervelend voor de betrokkenen, maar nooit- helemaal te vermij den," - Het Platform krijgt binnenkort officieel een minder beladen naam: 'Overleg Platform Reisad viezen'. All is jarig. Het wasmid del bestaat een kwart eeuw. En veearts Saskia Silberbusch die blijkens de reclamespot haar was goed vol vertrouwen aan All overlaat, bestaat echt. Door Nico Koolsbergen Saskia Silberbusch: „Soms moet ik de hele nacht door. Maar ik hou van m'n werk en als veearts hoort dat er bij.-" Ze bestaat echt. Ze heet inderdaad Saskia Silberbusch en is nog veearts bovendien. Ze wast haar kleding na een zware bevalling in een stal werkelijk met All. „Echt waar!," zegt ze. Alleen veegt ze na een nachtelijke zware klus haar vuile handen niet achteloos af aan haar witte shirt. Ddt was alleen voor de tv-commercial. De nieuwste spot voor het was middel van AJ1 wordt blijkens een simpele steekproef in de ei gen omgeving hoog gewaar deerd. „Niet zo dom als andere wasmiddelenreclames", is de reactie. „Alleen veegt ze wel op een rare manier haar handen af." Saskia Silberbusch: „Daar begint iedereen over. Ik doe dat nooit zo. Maar het moest voor dq, spot.'' Heel wat mensen kijken ver baasd op als ze horen dat Saskia Silberbusch levende werkelijk heid is. En zijn nog verbaasder als ze horen dat de reclamespots geen onzin verkopen. Oké, er wordt wat overdreven, maar als een fabrikant een 'nieuw' was middel op de markt brengt, is het echt nieuw. Er gebeurt heel wat in zeeppoederland. De was wordt steeds schoner. Bij Lever in Capelle aan de IJs- sel - de mensen die AU en nog veel meer schoonmaakmiddelen produceren - wordt even gezucht als het gesprek op reclame komt. Iedereen begint altijd over 'die domme spots', terwijl een andere aanpak nauwelijks in aanmer king komt. Stel je voor dat je een trendy spotje maakt. Dat de Be kende Nederlanders in de grach tengordel amuseert maar minder bedeelde landgenoten ergert. Dat kan klanten kosten. 600 miljoen Op de wasmiddelenmarkt gaat veel geld om - 600 miljoen per jaar - en een uitbreiding van die markt zit er niet in. Per minuut - over een heel etmaal gezien - gaan in Nederland 2500 wasma chines aan; dat worden er niet ineens 3000. De concurrentie strijd gaat daarom vooral om een groter aandeel in de be staande markt. Wie maar 1 pro centje afsnoept van een andere fabrikant maakt daarmee mil joenen pietermannen meer om zet. Elke fabrikant heeft meer mer ken in de aanbieding. Mocht er rond All een garnalen-affaire of iets dergelijks opdoemen dan heeft Lever altijd nog Omo en Sunil achter de hand. Lever woordvoerder Bert Beij: „AU is ons topmerk, daar hebben we alles in gestopt wat we kunnen. Sunil is minder geavanceerd maar ook goedkoper. Omo zit net onder All." Prestaties Als de tv-spots inderdaad klop pen, moet de was anno 1993 wel buitengewoon schoon en wit zijn. Beloofden de fabrikanten dat een kwart eeuw geleden ook al niet, toen AU met 'enzym-8' voor het eerst op de schappen verscheen? Worden we voor de gek gehouden? Zoals Abe Len stra en Ard Schenk in het verle den de beste sportprestaties van hun tijd neerzetten, zo poogden de fabrikanten destijds de beste wasprestaties te leveren, zegt Marcel Belt die bij Lever belast is met de campagnes rond All. „Abe Lenstra was de beste voet baller van de wereld. Nu zou hij misschien niet eens meer in Ajax B of C mee kunnen, "zegt Beit. „De prestaties worden steeds be ter. Zo is dat ook met wasmidde len." Saskia Silberbusch: „Tuurlijk, er gSbeuren wel eens onverwachte dingen, beesten houden zich nou eenmaal niet aan spreekuren. De Nederlander anno 1993 moet niets van onverwachte dingen hebben, in elk geval niet in zijn wasmachine. Per keer gaat er voor 500 tot 700 gulden textiel in en dat moet er anderhalf uur later weer schoon en onbescha digd uitkomen. En dat honder den keren. Iedereen rekent erop dat er niets mis gaat, dat het mUieu niet wordt belast, dat het waspoeder niet duurder wordt, dat de reclamespotjes dom blij ven. Onverwacht Fabrikanten van wasmiddelen maken soms wel onverwachte dingen mee. Het is niet prettig als de concurrent ineens met een fantastische technische vernieu wing komt. AU flikte dat een jaar of tien geleden met TAED. De letters staan voor een schei kundige verbinding die het mo gelijk maakte was al bij 60 gra den te bleken. Het duurde twee jaar voordat de concurrenten de achterstand hadden goed ge maakt. „Nu mag je blij zijn met een voorsprong van drie maan den. Met lipase - een vetverwij- derend middel voor lage temperatuur - liepen we in 1992 maar een maand voor op Procter," zegt Bert Breij. Procter is de grote concurrent, fabrikant van onder meer Ariel. Saskia Silberbusch: ,,'t Is hard werken en je kunt er flink vies van worden. Maar dat is geen probleem, ik weet dat alles ook- weer schoon wordt. Ik vertrouw op All. Van sommige vormen van hard werl&n kun je flink vies worden. Dat vinden we erger dan vroe ger. De tijden van één keer per week in de zinken teil en daarna weer voor zeven dagen schoon ondergoed zijn voorbij. Wat nu de wasmachine in gaat is minder vuil dan een kwart eeuw gele den, de was is bonter geworden Jen er komt steeds meer variatie in textielsoorten. De fabrikanten zwoegen om het bij te houden. De sulfaten en fosfaten zijn uit de waspoeders verdwenen, de wasbol beperkt het verlies aan poeder en zelfs begonnen de ge leerden zich af te vragen of de moleculen van het wasmiddel niet kleiner konden. Het kon, en daardoor lijkt het alsof we steeds minder nodig hebben. 'MicroPlus' meldt de verpakking trots. Klein, kleiner, kleinst, de trend doet zich bij allerlei schoonmaakmiddelen voor. Magnetron-eten, kant-en-klaar maaltijden, diepvriesgc.i rechten en eten bij fast food restaurants scoren steedj hoger bij de Nederlandse consument. Dat concludeert hel onderzoekbureau BSS sa een onderzoek onder duiz®J etende Nederlanders, Er wordt minder op gelet of er vet, zout, alcohol, cafeïne I ander ongezond ongerief in eten of drinken zit. 65 procenll 'probeert' vet voedsel te "vermijden. Drie jaar geleden was dail nog 70 procent. Zónt voedsel vermijden, tracht 39 procent tegeril 44 procent in 1990. Ilts minder dan eenderde van alle eters zw| teveel snacks te verorberen, in 1990 signaleerde 17 procent <k\ in het eigen eetpatroon. Nederland loopt daarmee achter op landen als Japan ent Verenigde Staten. Daar neemt het zogenaamde 'funcfood' lam, zaam maar zeker de plaats vah het 'junkfood' in. Funcfood staaj voor Functional foods, levensmiddelen die van nature een j invloed op de gezondheid hebben. 'Het doodzw onderhand ee Lejo Schc Den Haag Veel aan vullingen dp 'dë dagelijkse voeding als biergist, lecithine en knoflook- en ginsengpre paraten bevatten veel minder waardevolle stoffen als de fa brikanten beweren. De beweringen over positieve ef fecten op de gezondheid zint Biet of nauwelijks onderbouwd: De etiketten van-veel produkten zijn dan ook suggestief en mislei dend. Dit blijkt uit een onder zoek door de Consumentenbond. De consumentenorganisatie maakte dinsdag bekend een klacht in te zullen dienen bij de Inspectie Gezondheidsbescher ming van het ministerie van WVC en de Reclame Codecom missie. De bond heeft ruim 60 zoge noemde voedingssupplementen Door Peter Fokker Met standaard ABS op de Scorpio en standaard een airbag op de nieuwe Mon- deo liet Ford zien hoe be langrijk de nieuwste veilig heidsvoorzieningen zijn. In Fords ontwikkelingscen trum te Merkenich, een voorstad van Keulen, is Ford bezig met nieuwe technieken efi toekomstige modellen. We namen er een kijkje. Volgend jaar lanceert Ford een strak gelijnde, samen met VW ontwikkelde ruimte-wa gen, concurrent voor de Chrysler Voyager en Renault Espace. Eind 1994 verschijnt een nieuwe Scorpio mêt een heel apart, wat Amerikaans uiterlijk. En eten jaar daarna kortt éên karakteristieke nieuwe Fiesta. Sinds de ontwikkeling Van de Mondeo, Over een Kalf jaar leverbaar met zescilihder tno- tor, laat Ford alle ontwerp- centra samenwerken (in Mer kenich, Dtaitön/Engelaftd en de VS), met elk eigen speciali teiten. Zo komt de Mondeo multikleps V6-motor uit Ame rika, maar daar liet-4öén zich wel do# Pofschë assistéften. Uiteraatti spefèn computers bij deze eendrachtige ontwik keling een hoofdrol. Sony hielp Ford aan HDTV-appara- tuur, die gekoppeld aan de computers waarmee de ont werpers werken studies vrij wel levensecht projecteert. Dat bespaart het tijdrovend proces om computé^oiitwer- pen eerst in tastbare modellen om te zetten, om zë door de directie te laten goed- of af keuren. Schokdemping' Ford studeert op diesels met directe brandstofinjectiê, of met vier kleppen per cilinder, hoewel die elders al ift pro- duktie zijn. Andere technieken om motoren schoner êïi zuini ger te makten, zöals verstelba re nokkenassen en voorver warmde katalysatoren, zijn in de maak. De Fiesta krijgt bin nenkort bij een kleine facelift eveneens standaard een airbag in het stuurwiel. Verder komt er een vereenvoudigd variabel schokdempersysteem voor dellen als de Fiesta. Voor Mondeo bestaat dat al. Schol dempers waarvan de tot zesmaal zo groot kan worden zouden afhanif lijk van de rij-omstandiglii den veel meer comfort levei Plus betere wegligging. Hoogst modern en al leverbi is de inbraakbeveiliging PA1 (Passive Anti Theft Systei mogelijk op de Escort voor meerprijs van 1990,- ij Duitsland 730 Mark...). PAj bestaat uit een priegelig ci staafje in de contactsleutel, een zender/ontvanger bij contactslot. Het contacts! 'leest' de sleutel en schake alleen bij een juiste code motormanagement in. elektronica biedt milj mogelijke coderingen, tei mechanische sleutels maar paar duizend codevariant kennén. Aluminium Het laatste (Amerikaanse) s» diemodel van Ford is de Syf thesis 2010, een alumii®1 vierdeurs vierzitter met twee taktmotor. Ford heeft een patenteerd proces om alumi urn plaatwerk te persen, v moeilijker dan bij staal. A leen een gewone zelfdrage® carrosserie uit aluminiumz( geschikt zijn voor produktie grote aantallen, niet het bruik van 'space frame' dra) constructies zoals Audi k:" En in plaats van lassen straks lijm voldoen. Het volgens Ford echter nog tien jaar duren voor het1 serieproduktie van alumin'1 auto's kan komen. Door Marcel Linssen Ze is klein, kleiner krullige, haar verkle eveneens, bruine oge: de wereld in. Na een zangeres Janis Ian carrière. Vandaag november in Antwerp onderzocht op de aanwezighï] van de door de fabrikanten ad geprezen stoffen als vitainiJ ijzer en jodium. Daaruit is gel ken dat die vaak in slechts 'i zalig kleine hoeveelheden' i produkten zijn verwerkt, dien kunnen de fabrikanten J door hen geclaimde positieve J fecten op de volksgezond;] nauwelijks hard maken, aldus] bond. Als uitzondering word. de knoflook- en ginsengprepa| ten genoemd, daarvan sommige mensen wel een g effect verwachten. Ook houden de fabrikanten a vaak niet aan de regels Warenwet. Die schrijft vooil pas iets over het vitaminegekif van een voedingsmiddel worden beweerd als een i lijks portie tenminste 20 pre van de dagelijkse behoefte dei] Amersfoort (anp) - Er zijn geen aanwijzingen dat vezels s isolatiewol schade toebrengen aan de longen van mensen die met I materiaal werken. Evenmin is er sprake van enig risico op ker. Dit blijkt uit- een onderzoek van het RCC-instituut in waarbij proefdieren langdurig werden blootgesteld aan concentraties glas- en stéenwolvezels. Ook tijdens onderzoeken onder mensen die met het werken, hebben deskundigen geen verband kunnen leggen vezels van isolatiewol en ademhalingsziektes. Enkele weken geleden adviseerde een commissie de Duitse isolatiewol te beschouwen als een mogelijk materiaal. Het onderzoek, waarop dat advies gebaseerd volgens de Vereniging van Minerale Wol in de Benelux oud en niet als maatgevend worden beschouwd. De fans van vroeger zr nog lang niet vergeten, z nu. In oktober geeft Ian, dels 42 jaar, twintig conci Nederland, deels al uitver In 1982, met een platen van nog eens vijf jaar in d kapte Janis Ian er ineei „Ik had er genoeg van, niet meer", licht ze toe Amsterdamse hotei „Twaalf jaar lang had anders gedaan dan op gaan, teksten schrijven, di studio opnemen en daan: opnieuw zo'n rondje. Ik eindelijk eens wat tijd vo zelf hebben, iets doen w; met muziek te maken had Rigoreus keerde Janis platenindustrie de rug ging literatuur studeren toneel- en ballet-lessen langzamerhand praatte niets anders meer dan ovi ziek. Was het niet inho: dan ging het wel over de ciën of over de volgende tc En daar baalde ik echt v: balletlessen zijn trouwen een fiacso geworden. Ba heel mooi, echt, maar niet mij. Ik heb er blijkbaar n juiste ritmegevoel voor" ze. Niet thuis Toen Ian in 1986 weer eer wilde maken, gaven de i kaanse maatschappijen thuis. Niemand leek meer teresseerd in Janis Ian. Ha, was verbleekt. Janis, een verbitterd: „Voor de Amen se muziekindustrie zijn art wegwerpartikelen. En Door Jos Kessels Het is verleidelijk om de, goedverkopende bo<> verfilmen. Maar sommij raire romans zijn zo c en onverfilmbaar dat de bij voorbaat tot mislukl doemd is. Een enkele ke het wel, zoals bij 'Un< Volcano' omdat de kern boek werd geraakt. Een goed boek brengt de sie op gang. Je verzin eigen beelden bij, beelde dierbaar worden. Een dringt je zijn eigen beel waardoor zo'n film je eigen fantasie kan bero zo'n geval stap je allee: armer de bioscoop uit. De verfilmingen van M lijden aan dit euvel ome de onvergelijkelijke kracht onmogelijk reel worden gedaan op filn huis van de geesten' van Allende is ook zo'n bo door de magisch-reali sfeer verwant is aan he van Marquez. Tóch is het boek verfil nog wel door een regiss een totaal andere culti Deen Bille August. In z kroonde films, 'Pelle de1 raar' en 'The Best Inte (naar het scenario van I Bergman), toonde hij zi meester in het vertelle familieverhalen, met een oog voor details en karak Bij 'The House of the 1 kreeg hij de beschikkim een grote international Meryl Streep, Glenn Cl Wynona Ryder uit Holl; Jeremy Irons en Vaness grave uit Engeland, Banderas uit Spanje, Mueller-Stahl uit Dui plus nog een hele reeks i goden. Dit zware geschut werl rechts. De film krijgt ei doeld iets protserigs en stelds door. Al die beker zichten leiden de aandé van het verhaal en so acteurs kunnen niet doe geten wie ze in werkel zijn. Meryl Streep is da voorbeeld van. Je kijk naar een Zuidameri

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 24