ER:
IT
ER
rAN
OP
IING
U.
SATIS
lAATSEN
RKOOP
.EDING
Grot a Gids
DE STEM
De eerlijkheid van
Melissa Etheridge
Elke maand een film van Pasolini in Filmhuis in Breda
i
in we
maar
het
;land
sint
ren!
1EDELING
DAG
0
9
m
d
badgasten
W
beleefd
aanbevolen
[GEVEN.
DE HALLE,
1Af AXEL
DBER11 -17 u.
Honderd hoofdperso
nen en steeds wisse
lende prespectieven in
het boek 'Omhelzin
gen' van Gerrit Krol.
Belle van Zuylen leef
de van 1740 tot 1805,
leed aan migraine en
was verslaafd aan
opium. Will van Kralin
gen laat haar herleven
in de bioscopen.
x 51
Paintball Party
Lunch-games-Brab.buffet
99,- p.p. Parkhotel
Nispen, 01656-5951.
3ENJASSEN
1."
i. Italia Leather Wear vh. DANKERS
G, ST.JANSSTR.21;
SOPEN
- Diverse
luxe modellen
- Uitvoerbaar met
Clean Whirl systeem
Vervaardigd van hoogwaar-
fgoten sanitair-acrylaat
Zeer aantrekkelijke prijzen
Luxe Baden
fan: 01140-10111
01140-11008
Theo Punt speelt Leo
pold en Molly Bloom
uit 'Ulysses' van James
Joyce (op 28 oktober
in Breda).
Door Marcel Linssen
Op haar gemak doet Melissa
Etheridge in het gebouw van haar
platenmaatschappij in Los Ange
les - met een mooi uitzicht op
Hollywood - pit de doeken wat
haar zoal bezig houdt. Voor de
32-jarige Melissa is 1993 een be
langrijk jaar omdat ze op ver
schillende fronten kleur heeft be
kend. Ze heeft haar fans verteld
dat ze lesbisch is - 'eerlijkheid
duurt het langst' - maar wat be
langrijker is; ze doet met haar
nieuwe, vierde, cd Yes I Am een
stap terug in de tijd. Terug naar
dat unieke, rauwe geluid van haar
eerste naamloze elpee. Terug ook
naar het echte live-geluid dat de
Amerikaanse altijd zo heeft ge-
'koesterd.
Bij haar eerste bezoek aan
Nederland - vijf jaar gele
den - deed Melissa Etheridge
in een achteraf gelegen hotel
in Amsterdam een belofte.
„De volgende keer zitten we
in zo'n prachtig oud hotel met
van die mooie grote kamers.
Wedden?", klonk het toen.
Zelfkennis of grootspraak?
Wie weet, maar het kwam uit.
Was Melissa in 1988 één van
de vele vrouwelijke singer/
songwriters die op de Neder
landse podia verschenen; an
no 1993 is ze een van de
weinigen wier carrière nog
steeds in opwaartse lijn ver-
s loopt.
„Ik wilde na Never Enough een cd
maken waarvan het geluid heel dicht
moest liggen bij wat ik op het podium
doe", stelt Melissa. „Want daar sta ik
het grootste deel van mijn leven. En
ik vind dat een concert en een cd niet
twee totaal verschillende dingen moe
ten zijn, zoals je zo vaak ziet. Dat
live-geluid vastleggen, dat was dit
keer mijn doel."
Melissa is daar samen met de Engelse
producer Hugh Padgham - bekend
door zijn vroegere werk voor The
Police en Phil Collins - prima in
geslaagd, ook al klinkt Yes 1 Am door
diens inbreng hier en daar misschien
iets té bombastisch. Hoe het ook zij,
Etheridge levert in ieder geval weer
een gedegen werkstuk af.
„Muzikaal gezien is de cirkel nu zo'n
beetje rond. Yes 1 Am lijkt weer veel
op de eerste cd en dat komt eigenlijk
omdat ik merkte dat na vijf jaar on
the road de songs van die cd toch nog
steeds die zijn die ik het liefst speel.
En het zijn ook de songs waar het
publiek het meest naar vraagt. En,
eh... tjee, lekker en plezierig spelen is
toch wat ik wil. Ik wil lol hebben in
wat ik doe."
Even opvallend zijn de songteksten.
Die gaan niet meer uitsluitend over
liefde, jaloezie en alle andere prettige
en minder prettige gevoelens die bij
relaties horen. Tegenwoordig schrijft
ze ook over de Amerikaanse werken
de vrouw, over gelijke rechten voor
vrouwen en over het ontkennen van
seksuele gevoelens bij tieners in Si
lent Legacy, Melissa's favoriet op Yes
I Am.
Een tekst waartoe ze werd geïnspi
reerd door een verhaal over een
14-jarig meisje dat door haar ouders
op straat werd gezet, nadat die haar
in bed hadden betrapt met een jon
gen. Melissa zou geen Etheridge heten
als ze bij het schrijven ervan niet had
geput uit haar eigen tienertijd. „Toen
ik eenmaal bezig was heb ik echt
veilen vol geschreven. D'r kwam geen
eind aan. En later moest ik dat weer
allemaal samenvoegen en inkorten en
weggooien." Silent Legacy is uitein
delijk een oproep geworden aan
ouders om de ontluikende seksualiteit
van hun kinderen niet te negeren of te
onderdrukken maar hen' juist te ver
tellen waar het om gaat.
Verantwoordelijkheden
Etheridge heeft haar horizon duide
lijk verbreed. Voorgoed, zo lijkt het.
„Op gegeven moment zie je dat er
meer is in het leven dan alleen jé
eigen ik en je muziek. Je merkt ineens
dat je ook verantwoordelijkheden
hebt, tegenover anderen maar ook
tegenover jezelf. Het duurt even voor
dat zoiets tot je doordringt en nog
langer voordat je erover gaat schrij
ven, dat is een groeiproces. Daar
komt bij dat ik altijd heel gemakke
lijk schrijf over liefde en relaties, in
welke vorm dan ook. Dat hoort bij
me, dat kan ik het beste. Ik schreef en
schrijf mijn eigen ervaringen, mijn
eigen emoties, van me af en de men
sen accepteren dat. Maar ik weet niet
of ik een tekst over de werkende
vrouw in Amerika - All American
Girl - even powerful en sprekend kan
maken als bij voorbeeld Like The'
Way 1 Do."
Bill Clinton
Ontspannen leunt ze achterover in
een van de stevige vergaderstoelen;
haar voeten rusten op een tweede
exemplaar. Op tafel een flesje mine
raalwater. Voor de zoveelste keer
veegt ze de net iets te lange' blonde
haren die half voor haar ogen vallen,
(foto) Melissa Etheridge: „Het ge
luid van de cd moest zo dicht
mogelijk liggen bij wat ik op het
podium doe, want daar sta ik het
grootste deel van mijn leven."
FOTO BMG
opzij. Vlot praat ze over de gebeurte
nissen van liet afgelopen jaar. De toch
wel grote stap om bij Yes I Am een
producer van buiten te betrekken en
het niet weer zelf te doen - 'een
logische stap, ik wil vooruit' - en
haar opborrelende politieke interesse
die uitmondt in benefietoptredens
voor de democratische presidentskan
didaat Bill Clinton.
Melissa: „Toen vorig jaar de discus
sies losbarstten over de rechten van
de vrouw en van homo's, begreep ik
dat dat mij ook persoonlijk zou raken.
Ik heb toen gevraagd 'kan ik iets
doen?' en het antwoord was 'zingen'.
Nou dat heb ik een paar keer gedaan.
Voor de Democraten."
Apart feest
Van het een kwam het ander. Tijdens
het inauguratiefeest van Bill Clinton
werd er voor het eerst in de Ameri
kaanse geschiedenis een apart feest
gehouden voor de lesbiennes en ho
mo's. „Echt zo'n avond vol trots. Zo
van 'wij als groep hebben er toe
bijgedragen- dat deze man president is
geworden'. Ik trad daar op en op
gegeven moment heb ik toen - zeg
maar in de roes van de overwinning -
gezegd dat ik ook lesbisch ben. Dat
gebeurde gewoon, spontaan. Het was
eruit voordat ik het in de gaten had."
Ze drinkt nagenietend een slok mine-
VRIJDAG 22 OKTOBER 1993 DEEL I
raalwater. „En ik heb er geen spijt
van, ik heb ik nog geen boze brieven
gekregen en tot nu toe heeft nog
niemand zijn platen teruggestuurd",
lacht ze. „Ik was het eigenlijk een
beetje beu dat ik nooit gewoon kon
zeggen waar het op stond. In feite ben
ik nogal recht door zee, ik heb een
drang naar eerlijkheid, maar ik vind
ook dat het feit dat ik lesbisch ben
niets te maken heeft met mijn muziek.
Die komt recht uit mijn hart en gaat
over relaties. Dat kan net zo goed zijn
'tussen mannen en vrouwen als tussen
vrouwen of mannen onderling. Dat
mag iedereen voor zich zelf uitmaken.
Ik heb gewoon niet in mijn bio gezet
dat ik lesbisch ben en in die vijf jaar
heeft niemand er naar gevraagd."
Melissa is niet bang dat deze bekend
making haar carrière zou kunnen
schaden. „Nee, niet meer. Wel als
iedereen het in het begin geweten
had. Dan hadden de mensen mijn
teksten heel anders gelezen,"
Baksteen
Van het grote aantal vrouwelijke zan
geressen die in 1988 ineens boven
kwamen drijven, zijn er niet meer zo
veel over. Melissa: „Het is echt een
komen en gaan van gezichten. Dat is
best wel beangstigend. In het begin
lijkt iemand het te gaan maken maar
dan ineens vallen ze als een baksteen
en hoor je er niets meer over. Daarom
staan zingen en concerten geven bij
mij ook echt op de eerste plaats, daar
doe ik alles voor. Want ik weet dat ik
daar goed in ben. Ik probeer ook niet
koste wat kost een hit te schrijven,
dat kan niet. Een lied wordt een hit of
niet."
Woede
„Ik heb er alleen op aangedrongen
dat I'm The Only One de eerste single
van deze cd zou worden. Dat was heel
belangrijk voor mij. Het is echt een
lied in de Etherigde-traditie, een dat
voorkomt uit een soort jaloerse woede
net als Bring Me Some Water en
Similar Features op de eerste cd. Voor
de fans beslist een heel herkenbare
single, maar ik geloof niet dat het een
hit zal worden."
Populariteit valt vaak af te meten aan
het bestaan van bootlegs, illegale op
namen van concerten. In Nederland
doken de eerste illegale cd's van Me
lissa al enige tijd geleden op. Gecon
fronteerd daarmee zegt ze dat niet
echt erg te vinden. „Het maken van
illegale opnames kun je toch niet
tegenhouden. Zo lang de kwaliteit
dan maar maar goed is heb ik er niet
veel moeite mee."
Naar eigen zeggen heeft de blonde
Melissa in die eerste vijf jaar nog lang
niet bereikt waar ze op had gehoopt.
„Maar dat is menselijk. Je stelt je
doelen alijd te hoog, ik tenminste
wel." In haar hart zou ze best eens
willen ruiken aan de supersterren-
status, hoewel ze betwijfelt of ze dan
nog echt gelukkig zou zijn. „Als ik zie
hoe hard ik heb moeten werken om te
bereiken wat ik nu ben en hoeveel
moeite de echt grote namen die ik
ken, hebben om op de been te blijven,
dan weet ik het nog niet. Maar voor
even zou het leuk zijn", lacht ze.
De andere kant van de medaille zijn
de fans die willen dat Etheridge altijd
de Melissa blijft van de eerste cd.
„Maar dat kan niet, dat wil ik ook
niet", benadrukt ze. „Ik wil daar
bovenuit groeien, andere, nieuwe er
varingen opdoen en daarover schrij
ven. Zoals nu in Silent Legacy en All
American Girl. Hopelijk slaat dat
aan. Iets veranderen is altijd een gok,
voor iedere artiest denk ik. Misschien
dat door Yes I Am een beetje duide
lijk wordt hoe de mensen daarover
denken. De arrangementen zijn net
als op de eerste cd echt in de oude
Etheridge-stijl maar een paar teksten
zijn heel anders. Ik ben benieuwd hoe
de mensen daarop reageren."
Door Marjan Mes
Het Bredase Filmhuis Concor
dia doet tot een eind in 1994
mee aan het 'door het Neder
lands Filmmuseum georgani
seerde Pasolini-retrospectief.
Onder de titel 'II Cinema de
Pier Paolo Pasolini' worden in
ieder geval zes films van de in
1975 vermoorde cineast ver
toond, mogelijk worden het
meer. Iedere maand wordt in
Breda een andere film van deze
filmdichter met de pessimisti
sche levensvisie gedraaid.
Te beginnen met 'Medea' uit
1970 waarin de operadiva Ma
ria Callas de titelrol vertolkt.
Een barbaarse, antieke heldin
die haar kinderen vermoordt
om zich op haar ontrouwe echt
genoot, Jason, te wreken en die
ook de nieuwe vrouw van Jason
gruwelijk laat sterven.. Zowel
Callas als Pasolini zijn door
Pier Paolo Pasolini (links)
regisseert Silvana Mangano
en Franco Citti in 'Edipo Re'.
FOTO ALA FOTOCINE
hun tragische dood (Callas
stierf, ziek van verdriet, veel te
vroeg in 1977) uitgegroeid tot
mythen. Geniale-artistieke per
soonlijkheden wier privéleven
ondanks alle roddels met raad
sels bleef omgeven.
Met 'Medea' schiep Pasolini
evenwel geen mythologisch
verhaal of personage. Hij werd
geïnspireerd door Callas' com
plexe persoonlijkheid die hij
leerde kennen tijdens hun
vriendschap, die van haar kant
de trekken van een grote liefde
had. Pasolini zag veel overeen
komsten tussen haar en Medea.
Een in een heidense wereld op
gegroeide vrouw, die wanneer
Jason haar verlaat, teruggrijpt
naar oude, barbaarse zeden.
Maar hij projecteerde er vooral
ook zijn eigen, even poëtische
als vernietigende visie op de
menselijke natuur in.
Pasolini's 'Medea' is een sa
craal ritueel waarin een onbe
grijpelijke eruptie van wreed
heden plaatsvindt in barre, fas
cinerende landschappen. Het
noodlot is niet te doorgronden.
De vrouw Medea valt dan ook
nauwelijks als een van de on
zen te herkennen. Het mytholo
gische verhaal wordt in flarden
verteld, met weinig tekst en
nog minder innerlijke logica.
Alleen al met haar ogen en haar
houding weet Maria Callas de
razernij en vertwijfeling van de
bedrogen minnares te vertol
ken. Toch geeft deze film ner
gens een antwoord op.. Wel
geeft hij een deprimerend beeld
van een meedogenloze, maar
ook gevoelige wereld, waarin
de (menselijke) natuur zich te
gen zichzelf keert.
In november volgt het even de
primerende 'Salo of de 120 da
gen van Sodom', waarin Pasoli
ni een hel met alle mogelijk
denkbare perversiteiten sugge
reert, die zich echter groten
deels in het hoofd van de kijker
afspeelt. De fascistische repu
bliek van Salo (ten tijde van
Mussolini) stond model voor dit
filmische testament van Pasoli
ni. Met beide films leek hij al te
anticiperen op de onbegrijpelij
ke gruwelen die in onze dagen
(o.a. in Joegoslavië) opnieuw
zouden plaatshebben. Tegelij
kertijd schiep hij gevoelige
filmgedichten van een grote,
maar gruwelijke schoonheid.
Pasolini, in 1922 geboren in
Bologna,debuteerde in 1962
met het neo-realistische 'Mama
Roma' (in januari in. Breda),
met Anna Magnani als volks
vrouw. Daarna volgde het in
drukwekkende 'Evangelie vol
gens Mattheus' (gepland voor
april). Een marxistische visie
op het lijdensverhaal* van
Christus, aangrijpend gespeeld
door gewone volksmensen. De
overige films van Pasolini wa
ren (in chronologische volgor
de): 'Uccellacci e Uccellini',
'Edipo Re' (maart), 'Teorema',
'Porcile', 'II Decamerone', 'I ra-
conti di Canterbury' (februari))
en 'Storie scellerate' en 'II fiore
delle mille e una notte'.
'Medea' van Pasolini draait in
Filmhuis Concordia in Breda, 28
oktober tot en met 3 november
(19.30 uur), 4 tot en met 10 no
vember (22.00 uur). 'Salo of de
120 dagen van Sodom' (25 no
vember tot en met 8 december).
