Genageld aan het kruis BOEKENLEGGER Het wordt nooit iets tussen Noord en Zuid KINDERBOEKEN THEATEI SPEELFIL Expositie over leven en werk Hella Haasse Van St. Petersburg via Parijs naar Auschwitz Gekleurde geschiedenis door de weduwe Mahler Kinderboekenweekgeschenk vol met wonderlijke zaken Legende van Marcel Proust| stukje bij beetje ontward DE STEM BOEKEN DE STEM De vele gedaanten van dr. Hugo Brandt Corstius Weven aan twee zijden van het tapijt Laurel Hard) Theateraanbod in Vlaanderen Brugge Tweemaal toneel in het Zuidland Nosferatu en Film over vrit Cult film over VRIJDAG 15 OKTOBER 1993 Dj Het Nederlands Letterkundig Museum in Den Haag wijdt van 23 oktober tot en met 23 april een tentoonstelling aan de grand old lady van de Nederlandse li teratuur, Hella Haasse. Ze is dit jaar 75 jaar geworden. De tentoonstelling heet 'Ik maak kenbaar wat bestond. Leven en werk van Hella S. Haasse'. Haar gehele oeuvre komt aan bod: haar werk over Indië, haar histo rische werk, andere romans en essays, poëzie en toneelwerk. Hella Haasse staat meer dan ooit in de belangstelling. Haar recen te Indische roman Heren van de thee kreeg veel waardering en voor volgend jaar zal Haasse haar derde boekenweekgeschenk schrijven. Ook door de verfil ming van haar eerste boeken weekgeschenk, Oeroeg, (1948) kwam Haasse onlangs in het nieuws, al begint de film eigen lijk waar haar boek ophoudt. Haar jeugd op Java is voor Haasse altijd van doorslaggeven de betekenis geweest. „Java is mijn innerlijk landschap gewor den. Die natuur is een nabije wereld vol geheim". Waren Haasses vroegere histori sche romans als De scharlaken stad en Het woud der verwach ting vooral fantasie, later wer den ze vaker gebaseerd op ar chiefstukken, zoals met Heren van de thee gebeurd is. Op de tentoonstelling zijn dergelijke archiefstukken en ander bron nenmateriaal te zien. Verder zijn er natuurlijk de boeken en de vertalingen, foto's, schilderijen en een video met een interview met de schrijfster. Haasse, die de toneelschool doorliep, beleefde een korte loopbaan op de planken. Ook daarvoor is aandacht in het Let terkundig Museum. Het schrij ven voor toneel ging haar echter beter af en ze produceerde diver se toneelstukken, zoals Geen bacchanalen. Ze schreef lang ge leden ook voor het gezelschap van de legendarische cabaretier Wim Sonneveld, met wie ze ook nog heeft opgetreden. Bij de tentoonstelling verschijnt het 35ste Schrijversprentenboek van Querido. Het bevat verschil lende essays over Hella Haasse van onder anderen Doeschka Meijsing en Kees Snoek. Letterkundig Museum, Irenepad 10 Den Haag. Geop. di t/m za 10.00-17.00 uur, zo en feestdagen 13.00-17.00 uur. Hella Haasse foto anp Door Marjan Mes Voor de oorlog was Irène Nemi- rovsky (1903-1942) in Frankrijk een beroemd schrijfster. Haar autobiografische roman, 'David Golder', werd ook als toneelstuk en film populair, met Harry Baur in de titelrol van een joodse geldmagnaat in een mondain Bi arritz met gigolo's en courtisa nes. De schatrijke, Russisch-joodse ouders van Nemirovsky en hun frivole kringen stonden model voor haar romans. Haar verwen de, kosmopolitische leventje als jong meisje in Moskou, Peters burg, Kiev, Odessa, Stockholm, de Cóte d'Azur en Parijs maakte later plaats voor een sober schrijversleven in de Franse pro vincie. Daar leefde zij gelukkig samen met haar eveneens joodse echtgenoot Michel en dochtertjes Denise en Elisabeth. Totdat de nazi's ook Frankrijk onder de voet liepen. In 1942 werd Irène Nemirovsky naar Auschwitz gedeporteerd waar zij door ziekte en ontbering overleed. Haar man werd drie maanden later gedeporteerd en kwam niet terug. Haar kinderen werden gelijk met hun vader gearresteerd, maar zijn gered. Dochter Elisabeth Gille (56), vertaler, redacteur en uitgever, schreef vorig jaar het levensver haal van haar moeder dat nu in Nederlandse vertaling is ver schenen: 'Irène Nemirovsky, een viouw'. Gedroomd Elisabeth Gille noemt haar boek 'gedroomde herinneringen', mis schien omdat haar moeder zo woeg uit haar leven is verdwe nen en veel moest worden over gelaten aan de fantasie en de algemene, historische feiten. Een groot deel van deze biografische roman behandelt de grote poli tieke gebeurtenissen in de eerste helft van deze eeuw. Het per soonlijk verhaal van Irène is in deze historische feiten verweven. Dat verhaal is geschreven in de ik-vorm waardoor het lijkt alsof de schrijfster zelf Irène Nemiro vsky is. Aan ieder hoofdstuk gaat echter een kort fragment vooraf, waarin Elisabeth Gille haar eigen jeugd, compleet met onderduiktijd, op poëtisch-ab- stracte wijze oproept. Deze con structie komt de dramatische ge schiedenis van moeder en doch ter niet ten goede. Temeer daar de beschrijving van het leven van Nemirovsky eerder afstan delijk dan van binnen uit wordt beschreven. Moeder Het meest intrigerend is eigen lijk de verleidelijke, frivole en egocentrische moeder van Nemi rovsky; een verwende wouw die zich weinig aan haar gezin gele gen laat liggen en vooral haar eigen mondaine pleziertjes na jaagt. De vader is een schatrijke bankier die na de moord op de tsaar en de Russische Revolutie zijn belangen in Finland veilig stelt en later met zijn gezin in Parijs gaat wonen, waar de jon ge Irène haar literaire talent be gint te onwikkelen. Elisabeth Gille beschrijft een buitengewoon interessant tijd perk. Ook het welgestelde, geas- similieerde Russisch-joodse mi lieu, waaruit haar ouders afkom stig zijn, is fascinerend en intri gerend. Een aanslag op tsaar Nicolaas II in de Opera van Kiev en de moord op Raspoetin in Petersburg; haar familie was er rechtstreeks getuige van. Zulke geschiedenissen zijn niet alle daags. Gille schreef er een rede lijk onderhoudend boek over, maar miste de gave om het bij zondere en het persoonlijke te laten flonkeren ten opzichte van het reeds algemeen bekende. Elisabeth Gille: 'Irène Nemirovsky - een vrouw'. Uitg. De Geus, prijs 39,90. 'Kill the Widow!' luidt het be faamd geworden antwoord dat een biograaf ooit gaf op de waag: wat dient men te doen alvorens aan een levensbeschrij ving te kunnen beginnen. Weduwen waken over de nage dachtenis van hun beroemde man. Ongerechtigheden moeten verzwegen of onder het tapijt. Ook over de weprgave van hun eigen rol als echtgenote zijn ze uiteraard bezorgd. Weduwen maken het biografen dus soms lastig. Echt oppassen wordt het als de weduwe de biografie zelf gaat schrijven, of de nalatenschap beheert, brieven selecteert en uitgeeft, etc. Alma Schindler was de weduwe van Gustav Mahler (1860-1922) en lang na zijn dood (1939) gaf zij een selectie uit van brieven en herinneringen aan haar inmid dels onsterfelijk geworden man. Natuurlijk beijvert zij zich in dat boek om een zo gunstig mo gelijk beeld van hun huwelijk te geven. Alma's brieven en herinneringen zijn ongetwijfeld een rijke bron van kennis omtrent Mahler, maar ze zijn ook hier en daar onbetrouwbaar. Er is sindsdien zo veel meer bekend geworden over hun relatie, over haar rela ties met andere mannen, over Mahlers verdriet daarover, dat deze herinneringen niet hele maal serieus genomen kunnen worden. Bovendien kan men Alma ervan verdenken dat zij (hoewel zelf artistiek begaafd) vooral ook ge noot van de glamour die om haar beroemde man hing - als compo nist en als directeur van de Weense Opera. Zij neemt in haar boek bij voorkeur brieven op van Thomas Mann, Willem Mengel berg, Arnold Schönberg en an dere beroemdheden. Maar een aardig tijdbeeld is haar boek wel. I Alma Mahler: 'Herinneringen en brieven'. Uitg. Atlas Amsterdam. Priis f 49.50 Door Johan Diepstraten Om er maar in één keer vanaf te zijn heeft uitgeverij Querido het nieuwe werk van dr. Hugo Brandt Corstius tegelijk uitge bracht: een selectie van de co lumns die hij voor Vrij Neder land schrijft onder de naam Piet Grijs in Schuld en boete, zijn literatuurstukken in de Volkskrant als Battus in Letterkunst, zijn vrouwvrien- delijke Volkskrantoverpeinzin- gen als Maaike Helder in Onbe wolkt en de NRC-taalspelletjes in Talismania (zonder auteurs naam). De omslagen van de vier boe ken, in een vierkant gelegd, vormen één groot spinneweb. Het leven van Hugo Brandt Corstius gevangen in een web van boeken? Spinrag over het werk van HBC? Misschien is het wel gewoon toeval dat de boeken op deze manier zijn uitgegeven en hoeft er niet gezocht te worden naar een symbolische betekenis. Ze horen bij elkaar omdat iedere titel een onderdeel is van de vele gedaanten van Brandt Corstius. Wie de vier boeken leest, krijgt een aardige kijk op wat hem bezighoudt. In tegenstelling tot veel andere auteurs beschermt Brandt Corstius zijn persoonlijke leven zozeer dat zelfs de eerste inter viewer nog bij hem over de vloer moet komen. Om aan de human-interest behoefte te vol doen, opent hij Schuld en Boete met het hoofdstuk Persoonlijk waarin hij al op de eerste pagi na's onthult hoeveel personen hem 'de eer hebben aangedaan' met hem te vrijen. Als ze iets willen weten over mijn privéle- ven, dan maar meteen over een onderwerp waar zelden of nooit over gesproken wordt, moet HBC gedacht hebben. Het vin den van een originele invals hoek is één van de Sterke kan ten van deze columnist. Schofferend Hij heeft drie jaar moeten wachten op de uitreiking van de P.C. Hooftprijs omdat de toenmalige ministerraad be dacht dat een schrijiver die zich kwetsend en schofferend opstelt, niet van staatswege be kroond mag worden. „Goebbels is dood, maar zijn geest is springlevend in de licha men van Lubbers, Ruding en Brinkman", liet hij de Konink lijke Hoogheden en excellenties weten in zijn Dankwoord (op genomen in Schuld en Boete). Als een terriër volgt hij nog steeds 'deze onafzetbare, zich zelf tot in het onzinnige be voordelende klasse' en daarbij Brandt Corstius/Piet Grijs/Battus/Maaike Helder: vier boe ken tegelijk foto anp schuwt hij geen enkele vergelij king om haar te kwetsen en te schofferen. In de wereld van Hugo Brandt Corstius is geen plaats voor mededogen of sub tiel engagement. Het gaat er uiterst grof aan toe. Zo grof dat er vaak niet naar de argumenten wordt geluisterd, ook al heeft Brandt Corstius meer dan eens gewoon gelijk. Hij moet een fenomenaal ge heugen hebben (of een wand met documentatiemappen) en hij heeft een belezenheid en een schoolmeesterachtige ijver om jaloers op te zijn. Dat weten niet alleen de huidige minis ters, maar ook literatuurrecen sent Carel Peeters, hoogleraar Bart Tromp en de lexicografen van Van Dale. Om hen onder de grond te spitten komt Brandt Corstius met een, overvloed aan tegenspraken, onzorgvuldighe den en onjuiste of misleidende uitspraken van zijn tegenstan ders. Ze worden onverbiddel- lijk aan het kruis genageld. „Wat bezielt mij de 36 honderd pagina's van de nieuwe Van Dale door te wurmen om de negenduizend citaten daarin te vinden?" Er moeten duizenden fouten in Van Dale staan en Brandt Corstius legt in 22 pagi na's een bommentapijt met miskleunen. Tromp slaat hij met zijn leugens om de oren en recensies van Carel Êeeters, president Eenoog van de Lette- renrepubliek, analyseert hij grondig om vervolgens te con cluderen dat Peeters 'de groot ste ouwehoer onder de recen senten' is. „Dat is vervelend voor Caïel Peeters, maar dat is nuttig voor het weekblad waar ik bij hoor", beweert Brandt Corstius. O ja? Dat laatste is nog maar de vraag, want van een gedegen discussie over de taak van de kritiek is het er, ondanks voor zetten van Anbeek begin jaren zeventig in Tirade en het hon derdste nummer van Bzzlletin in de jaren tachtig, nog steeds niet van gekomen. In hoeverre zijn de columns van Brandt Corstius nuttig? „U leest zo'n column voor de inhoud, ik om de vorm", is misschien wel het aardigste antwoord dat Brandt Corstius geeft op de onzinnige vraag naar het nut. Aanstekelijk Maar onderhoudend zijn ze wel. Vooral de verzameling co lumns in Letterkunst over Mu- lisch, Hermans, Wolkers, 't Hart, Kellendonk, Montag, Re- ve en Belcampo zijn met een aanstekelijk enthousiasme ge schreven. „Ik vind het fascine rend te ontdekken waarom in een verhaal van Vestdijk een bepaalde klinker wordt voorge trokken. Ik vond het gebruik van de K in de vooroorlogse Bordewijk opmerkelijk. Mijn serie stukken over Kom- rij's bloemlezing wekte veel hi lariteit, omdat ik almaar telde. Ik denk dat ik er meer in heb ontdekt dan enige andere re censent". Dat laatste is nog waar ook, al kan het pietluttig tellen en uiteenrafelen van bij voorbeeld één zin uit een ro man tot onzinnige conclusies leiden. Spraakmakend is zijn recente aanval op De ontdek king van de hemel (nog niet gebundeld), maar het lijkt me sterk dat hij er ook maar één lezer van heeft overtuigd dat Mulisch' meesterwerk een lor is. Heel wat minder spraakma kend zijn de vrijdagcolumns onder het pseudoniem Maaike Helder. De achterflap van On bewolkt vermeldt dat er in de afgelopen zes jaar nog nooit een rel over haar is ontstaan. Geen wonder. Deze Maaike mag dan 'een heel slecht karak tertje' hebben en voortdurend haar twee minnaars tegen el kaar uitspelen, veel valt er niet te beleven. Met de wekelijkse regelmaat vallen ze in de krant nauwelijks op, verzameld in één bundel blijken haar over peinzingen behoorlijk margi naal en slaapverwekkend te zijn. Het zal wel om de vorm gaan en niet om de inhoud. 'Jepperinixan' (Je hebt er niets aan) om het op z'n Talismania's te zeggen. De oprechte taallief hebber wordt geadviseerd eerst de opgaven in Talismania zelf te maken en dan pas door te bladeren naar de uitwerkingen. „Dat is leuker dan direct naar het antwoord te kijken". Zelfs als Opperlander is en blijft Hu- go Brandt Corstius een school meester. Piet Grijs: 'Schuld en Boete' Battus: 'Letterkunst' Maaike Helder: 'Onbewolkt' (anon.) 'Talismania' Uitg. Querido Amsterdam. Prijs voor ieder deel 25,-. Van onze redacteur Hans Rooseboom Het is een uitgemolken en over belicht onderwerp, maar over de slepende kwestie Neder- land-Vlaanderen lijkt het defi nitieve boek nu geschreven te zijn. In zijn 'Nederland en Vlaanderen, pamflet over gren zen' maakt de taalkundige prof. dr. F. G. Droste een eind aan veel illusies. Na dertig jaar in Nederland en daarna dertig jaar in Vlaande ren te hebben gewoond is Flip Droste er nu van overtuigd dat het nooit iets zal worden tussen die twee, om de eenvoudige reden dat het nooit iets kan worden. Noord is noord en zuid is zuid, en nooit zullen de twee elkaar bereiken,.zo luidt de duidelijke boodschap van zijn boek. Dros te is ervan doordrongen 'dat we één zijn in onze taal, maar twee als volk, als natie". Vlamingen spreken Neder lands, maar daarmee houdt het op. Met Nederlanders hebben ze minder gemeen dan met Walloniërs. De Vlaams-Waalse saamhorigheid (Belgisch) is veel groter dan de Vlaams-Ne derlandse. Als we even afzien van de gemeenschappelijke taal gapen er verder slechts diepe en onoverbrugbare kloven tus sen Noord- en Zuidnederlan ders. Emigreren Droste licht zijn inzichten al lereerst toe aan de hand van persoonlijke ervaringen. Dertig jaar geleden vestigde hij zich met zijn gezin vanuit de Rand stad Holland in een achterhoek van de Belgische Kempen. Dat was geen verhuizen, dat was emigreren. „Wat we ontdekten, dag na dag, uur na uur, was dat we alles verstonden maar wei nig begrepen. We ervoeren dat we een wereld waren binnenge gaan waarvan de identiteit diepgaand verschilde van de onze". De geografische grens stelt niets meer voor, maar tussen de mentaliteit van Nederlanders en Vlamingen staat een reële barrière, die wederzijds begrip bemoeilijkt. foto de stem/dick de boer Droste liet het er niet bij zitten, hij wilde weten waarom er zul ke grote verschillen waren, bij een gelijke taal. Dat was geen eenvoudige opgave. „Wie die verschillen vast wil leggen zal diep in de historie moeten gra ven. Culturele en maatschappe lijke archeologie dus, aan de hand van een amateur-archeo loog". En diep in de geschiedenis graaft Droste inderdaad. Zó'n amateur als hij zichzelf noemt is hij trouwens niet. Weliswaar is hij geen historicus, maar wel taalkundige, en er bestaat geen taalkundige zonder degelijke historische opleiding en kennis. Hier is dus wel degelijk een prof aan de gang, die voor zichzelf eindelijk eens duide lijkheid wil, en daarbij alles uit de kast haalt wat hem van belang lijkt. Onwennigheid Droste reconstrueert het ont staan van de wederzijdse Ne- derlands-Vlaamse onwennig heid door steeds verder in de geschiedenis terug te gaan. Eerst naar de korststondige staatkundige eenheid van Ne derland en België tussen 1815 en 1830. Die door de omringen de grootmachten opgelegde eenheid liep stuk omdat de ver schillen in mentaliteit toen al eeuwen bestonden en onover brugbaar bleken. Verder terug gaat Droste, naar de 16e eeuw, toen de definitieve scheiding een feit werd tussen het protestante onafhankelijke noorden en het katholieke ge knechte zuiden. Hij laat zien hoe nog vroeger, in de middel eeuwen, de Vlaamse en Bra bantse gewesten bloeiplaatsen waren van handel, kunst, mu ziek en wetenschap, terwijl het noorden nog slechts werd be volkt door geïsoleerde vissers en veenboeren. Ja, zelfs naar de oude Kelten en Germanen gaat Droste terug. Toen al, meer dan 2000 jaar geleden, werden de etnische verschillen tussen Noord- en Zuidnederlanders vastgelegd - om nooit meer goed te komen. Hier betreedt Droste overigens een terrein (raciale verschillen tussen Kelten en Germanen) waar niet iedereen hem zal wil len volgen. Flip Droste geeft een diagnose, geen therapie. „Het verschil heeft een lang verleden: geen anderhalve eeuw, geen vierhon derd jaar en meer, maar twee duizend jaar en een beetje. Dit boek wil het erfgoed tonen als een tapijt waaraan geweven is aan twee zijden". Aanbevolen Droste's boek is een zeer lees baar geschreven en rijk gedo cumenteerde studie, zeker geen eendagsvlieg zoals de aandui ding 'pamflet' in de ondertitel zou doen vermoeden. Het is een boek om over na te denken. Vooral aanbevolen aan de be woners van Noord-Brabant en Zeeuws-Vlaanderen, die in hun historisch interessante positie van buffer tussen noord en zuid veel van beide kanten zullen herkennen in hun levensstijl. Flip G. Droste: Nederland Vlaanderen, een pamflet over grenzen. Uitg. De Arbeiderspers Amsterdam. Prijs 29,90. Door Muriël Boll 'Het weer en de tijd' is het verhaal over Max dat Joke van Leeuwen heeft geschreven als geschenk in de Kinderboeken week. Max heeft al aan alle kleurwed- strijden meegedaan, maar nog nooit iets gewonnen. „Zorg dan dat je opvalt", is het advies van zijn moeder. Het is een tegen draadse uitspraak die de schrijf ster typeert, kinderen willen juist niet opvallen. Max besluit zijn nieuwste kleur platen, van de jam, ook maar met jam in te kleuren. Het resul taat is kliederig maar erg ver nieuwend vindt de jury, en goed voor een prijs. Max mag gratis twee nachten met zijn ouders naar een vakantiehuisje in het dichtbije buitenland. De prijs valt tegen; het is een ongezellig rothuisje, het weer is slecht en zelfs op de terugweg zit het niet mee: halverwege moeten ze rechtsomkeer maken omdat Max zijn geliefde wandelende takken achtergebleven zijn. Max pro- beeft er het beste van te maken. Intussen gebeuren er de wonder lijkste zaken in dit verhaal. Plot seling komt er een figuur uit de Egyptische oudheid het boek binnenlopen. „Wat doet u hier? U zit echt in het verkeerde boek, hoor. Dit boek is vol", met die 'woorden wordt hij resoluut het verhaal weer uitgewerkt. De allervreemdste dingen gebeu ren in de nacht. Max merkt dat een geheimzinnig meisje naar hem kijkt. Hij leert haar Neder lands, ze zingen luid, en toch kunnen zijn ouders haar niet zien. Overdag vindt Max haar gymschoenen op het kerkhof. Het blijft allemaal raadselachtig, maar aan het eind van het boek lijkt het erop dat het om de geest van een vermoord meisje gaat. Misschien zit er ook iets in van de geheime vriendin, waarvan in het begin van het verhaal sprake is. Zou Max een ontmoeting met een geest hebben gewonnen? Dat griezelige idee dringt pas tot je door als het boek uit is. Vóór alles is Het weer en de tijd een spannend verhaal met gees tige hersenspinsels, die ontstaan doordat Van Leeuwen oude be kende woorden afstoft en op een heel nieuwe manier weer ge bruikt, overplaatsing bij voor beeld. Een vader die overge plaatst wordt is op zich niet bijzonder. Maar in de gedachten van Max wordt een overplaat sing iets tastbaars. Zijn moeder, hijzelf en de wandelende takken zullen ook worden overgeplaatst, en omdat overplaatsingen niet altijd lukken, begrijpt Max dat zijn ouders er om moeten zuch.l ten. Die zuchten heeft Van Leeu. I wen trouwens getekend; als goed kijkt, zie je direkt wel! soort zuchten bij welke tekenii! hoort. Origineel is de passage waarij Max freewheelt met het be grens. Daar zou je niet zoma! overheen moeten kunnen rijder, I ze zouden een sliertjesgordijn o! de grens kunnen hangen, dar.l zag je het buitenland nog nieter! dacht wat zou erachter zitten! dan moest je rats door dat go;! dijn heen. Woord- en taalgrapjes zijn 00! in dit verhaal weer ruim aanwe l zig. In bed springen drie eerst! woorden van een verhaal nog netl door de hersens van Max binnen: I Lang geleden stond... Terwijl hijl langzaam in slaap zakt, probe-l ren die woorden een verhaal tel worden. Als Max de woorderj stoel, kleedje en nacht heel vaal! achter elkaar zegt, gaan die ee! eigen woorden leiden en worde! oelst, tjuklee gnah. Daamaas! wordt er met de tijd gespeeld. Del Egyptische' figuur zit in de verf keerde tijd, leven en dood gaa! door elkaar lopen. De relativiteit! van tijd wordt duidelijk in i brief die Max aan zichze! schrijft en die hij dus pas late! zal lezen. 'Waar ben ik nu? (Dai| nu).' De speelse tekeningen passet I goed in het verhaal. Stoelen krij! gen armen en benen; wanneer e:| gedacht wordt, blijven de regel! lege lijntjes tot er weer hardopl wordt gedacht. Het weer en de tijd is een ver-I haal waarin een tastbare wereld! en een dromerige schimmenwe! reld mooi door elkaar vervloch! ten zitten. Je haalt er niet in een keer uit, je ontdekt steeds! weer iets nieuws. De titel blijf:| een raadsel tot het boek uit is. Als Kinderboekenweekgeschenk voor de jongste kinderen maak! de Engelse Helen Oxenbury ee! aardig prentenboek Hoera! Wil bakken taart. Het is een stapel! verhaal. „Ik ben jarig vandaa! en ik ga een taart bakken. Ik he! een paar eieren nodig," vraa! het jongetje aan de kip. Daarnsl zorgt beer voor meel, poes vooil boter, enzovoort. Het zijn sfeer! volle platen die zo aanstekelijk! zijn dat ouders er goed aan doer! te zorgen dat de genoemde in! grediënten in huis zijn, wapt mei! Ozenbury is het goed taarte«| bakken. Joke van Leeuwen: 'Het weer et de tijd'. Gratis tijdens de Kinder! boekenweek bij aankoop var! boeken ter waarde van 19,50 I Helen Oxenbury: 'Hoera! We bakI ken taart', 3,95 Door Hans Rooseboom Marcel Proust had een hekel aan zijn naam. De burgermans ach ternaam Proust werd gedragen door generaties kleine luyden die al eeuwen woonden en werkten in het provincieplaatsje Illiers, ten zuidwesten van Chartres. Nooit zetten de geslachten Proust één voet buiten het stadje Illiers, totdat in het midden van de 19e eeuw een Proust opstond die het verder wilde schoppen. Dokter Proust verliet de grond van zijn voorvaderen en trok naar Parijs. Daar slaagde hij erin een echte societydokter te worden, maar ook een echte we tenschapper. Dokter Proust werd beroemd vanwege zijn reis door Siberië, Perzië, Egypte en Noord-Afrika, waar hij onderzocht langs welke wegen de cholera zich verspreid de, die Europa bedreigde. Hij schreef er een boek over, dat hem tot de bekendste epidemio loog van Europa maakte. De ambitieuze Proust kwam te recht in de hoogste kringen. Zo als de rijke, hoogculturele en invloedrijke joodse familie Weil, leverancier van bankiers en mi nisters. Het kwam tot een huwe lijk tussen Proust en Jeanne Weil (15 jaar jonger) en zo werd het ouderlijk huis voor Marcel Proust geschapen. Het leven van Prous (1871-1922) wordt met een angstwekkende nauwkeurigheii en volledigheid beschreven ii een vuistdikke biografie va: Ghislain de Diesbach. Het boel kreeg vorig jaar de Franse bio- grafieprijs, en is nu in Neder landse vertaling verschenen. De paradox is dat het leven vat Proust zonder grote gebeurtenis sen verliep. Waarom dan tocl zo'n dikke biografie? Omda Proust alle kleine gebeprtenissei in zijn leven, en ook de dinget die niet gebeurden behalve it zijn verbeelding, breed uitmal Hij maakte van zijn leven eei legende, en hij was natuurlijk 4 grondlegger van een 'gehef nieuw genre in de wereldlitera tuur. Ghislain de Diesbach ontrafel! stukje bij beetje de legende vaf Proust en schreef een briljanl boek over het mislukte leven var- een geslaagde schrijver. Maai ook een boek over een tijdperk De jaren '80 en '90 van de 19f eeuw, en de jaren tot 1920 ko men tot leven, het Parijse cul tuurleven, de salons. Het uitvoe rige namenregister spreekt wal dat betreft boekdelen. Ghislain de Diesbach: 'Prousl Biografie'. Vertaling Martine Vos maer en Karina van Santen. Uitf De Bezige Bij Amsterdam. Pril f 79,50 WIE KENT niet het ko filmduo 'De Dikke en de I Laurel Hardy. Zowel ir ge (stadsschouwburg 19/ in Sint Niklaas (stadssc burg 20/10) verzorgen Thi Hunks een optreden wat het gevoel van de echt spronkelijke opnamen v Laurel Hardyfilms opr Ze spelen live terwijl stomme films worden geto Aanvang in beide lokatie uur. HET ROEMEENSE geze Teatrul National Craiova 19, 20, 22 en 23 oktober Singel in Antwerpen de p tie Titus Andronicus in he meens met een simultaan ling in het Nederlands f Frans. Een uitzonderlijk< ductie omdat in Roemenië Ceaucescu er een minima wegingsvrijheid was voor stenaars. De censuur voor termakers was streng en sporadisch kon een theate zijn mening duidelijk n Het nationaal theater uit va is een prachtig voorbeel de wijze waarop een groep sen onder een strenge rep toch zijn waardigheid behi< bovendien een weg vond c hoog artistiek niveau en overtrokken moralisme te gen wat essentieel is. Het over de Romeinse generaal Andronicus die na een zeg reeks brutaliteiten uiti waaronder mensenoffers is tueerd in de troosteloze i triestad Craiova, ook hier 1 een bloederig mechaniek in gezet. In de stadsschouwburg in J ge speelt maandag 18 oktob toneelgroep Amsterdam hel 'Mooi weer vandaag' van I Storéy. Het werk bestrijk dag uit het leven van vijf chiatrische patiënten, speelt zich af in de tuil recreatiezaal of het terras v 'inrichting. In de Biekorf in Brugge Art Pro woensdag 20 ok om 20.30 uur 'Play Strindl Zoals in een bokswedstrijd len de acteurs en actrices tl ronden waarin Strindberg'i dendans gespeeld wordt versie van Dürrenmatt, het haal gaat over een burgr huwelijk dat ontaardt in wreed huwelijksduel. Aanvang 20.00 uur, tenzij a vermeld. DRIE ECHTPAREN brengi drie opeenvolgende jarei kerstavonden door in de keu van hun drie huizen. Alle geven een party op kerstal maar wat het publiek ziet, is zich in de keuken afspeelt Sijt Wellecome (Absurd Pe Singular) van Alan Ayckbou een briljante satire, een bu gewoon geestige komedie, d de eerste plaats gedragen v. door de grote comedy-tale van het Nederlandse toneel: dy Labij, Kitty Janssen en Coolen. Het stuk was een succes in London en New en werd al in 32 landen o voerd. Vanavond te zien ir Zuidlandtheater in Ternei TIJDENS HET Internatiom kunstcentrum De Vooruit gedraaid. Om 17.00 uur wore een live muzikale begeleidir Nosferatu is een horrorklass: Stackers Dracula. Het is e afgedraaid wordt. Diezelfde dag wordt het me in de Vooruit. Aanvang 20.00 uur HET BOEK 'De G.V.R.' van Reus, werd enkele jaren gele verhaal gaat over de 9-jarige met een gemene directrice. O een reus. Zij komt te weten erg vriendelijke reuzen zij plannen. Om die te verijc koningin. De film is volgende week te kinderen vanaf 4 jaar. Woensdag 20 oktober; aanva TOEN DE Amerikaanse fil McNaughton een rating te ge van de film. Deze gaat n seriemoordenaar die zeshonc was gepakt. Er zijn er inmidi ven. Het aureool van 'verbod film is met minimale middeU suggestieve middelen binnen Volgende week in 't Beest in B Donderdag 21 en zaterdag 2;

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 18