DE STEM
held
Sebastiaan:
van homo's en
'Ik ben
serieus
bezig met
- flauwekul'
Jenvoordeel
Beleefd
aanbevolen
Stripschapprijs 1993
voor Belgische
veeltekenaar Kamagurka
1J
Visagiste?
assistente
Auto's
Jbanden - uitlijnen
- schokdempers
rijf Kun b.v.
j Dikke Mik
- Hf* BB
mg Mj JÉ|MH JflflRf
MP
i■im nimi
te-
op
Zoek je een job als
Wij hebben leuke creatieve
opdrachten. Ervaring niet
vereist. Bel voor info:
03440-30713 ook na 18.00
u. en op zaterdag bereikb.
Administratieburo te Breda
vraagt
20-40 jr. voor o.a. type
werkzaamheden op vrijdag
10.00-15.00u. Br.o.nr. 2749
HULP i.d. huish. gevr. ia
IJpelaar, 1 of 2 morgens
p.w. Tel. reacties tussen
19-20 u. 076-656277.
jtobanden Centrale
sit met fabrieksgarantie.
46, Breda, 076-214146.
vlercedes en BMW's
Rhnn niR9n-^nS7
'Het Misverstand' van Albert
Camus, over een troosteloze
wereld waarin niets de mens
ervan weerhoudt zijn mede
mens te doden, wordt zaterdag
in Terneuzen gespeeld door
Marlous Fluitsma, Ellen Vogel
en Hidde Maas.
Galerie Gaffelaar in Greda
heropent zondag haar duren
met werken van Laszló Bod,
Attila Dunsack, Peter Földessy,
Tibor Kadar, Addie Kanters,
Toorop, Victor Vasarely en Kees
Vet.
De Paul Robinson Band uit
Engeland speelt net als vorig
jaar muziek bij zwijgende
films. Speciaal gecomponeerde
klanken voor Sherlock Junior
van Buster Keaton en Warning
Shadows van Arthur Robinson,
in Roosendaal en Breda.
In de Grote Kerk van Veere
vindt zaterdagavond het slot-
concert van Zeeland Cultuur-
maand plaats door het Staats-
kamerorkest van Pardubice met
een Romantisch programma.
ATribute to The Blues
Brothers is op 19 oktober in
Concordia Breda en op 20 ok
tober in De Nobelaer in Etten-
Leur te zien en te horen. Een
legendarisch duo herleeft.
De Zwarte Komedie uit Ant
werpen speelt zaterdagavond in
Theater Achterom in Breda de
Vlaamse satire 'Antwerpen-
Amsterdam'. Een losse bewer
king van Drie zusters van Tsje-
chov.
I Ivonne Lex en haar Antwerp
se toneelgroep spelen op 19
oktober 'Kroniek van een aan-
i. gekondigde dood' naar Gabriel
Garcia Marquez in Oosterhout,
en op 22 oktober in Roosen
daal.
De gerenoveerde Koninklijke
Nederlandse Schouwburg in
Gent wordt heropend op zon-
dag 17 oktober door het Willem
Breuker Kollektief.
In het Museum van Hedendaag
se Kunst in Gent is de tentoon
stelling Aldo Rossi Architetto
te zien met 40 architectuurmo
dellen en meer dan 300 origine
le tekeningen.
pster voor 30 uur.
3da. Tel. 076-216309.
Door Hans van Alebeek
Voor tien tekeningen per dag draait
hij zijn potlood niet om. „Ik ga zitten
en dan komt het", zegt striptekenaar
Kamagurka, pseudoniem voor Luc
Zeebroek uit Gent. Op zijn 37e heeft
hij al een meter albums volgetekend,
een enorm oeuvre, waarvoor hij op
zaterdag 16 oktober in Breda de Ne
derlandse Stripschapprijs krijgt.
Als je een belangrijke prijs krijgt, moet je
interviews geven. Zo veel dat Kamagurka een
paar dagen bij zijn uitgever in Amsterdam is
neergestreken om de pers te woord te staan.
Maar op de afgesproken tijd is het pand leeg,
helemaal leeg. Een mooie grote kamer, in het
midden een enorme ronde tafel met daarop alle
stripalbums van Cowboy Henk en Bert
Bobje. Maar Kamagurka, de maker, is nergens
te bekennen.
Het lijkt wel een Kamagurka-strip.
Plotseling gestommel op de trap. Daar is hij
dan, Luc Zeebroek alias Kamagurka. Een
onopvallend kereltje, keurig in het pak, met
platte haartjes en een brede glimlach. Bekend
van zijn theater- en tv-optredens met Herr
Seele maar nog meer vanwege zijn tekeningen
die onder andere in Humo, Nieuwe Revu en
NRC Handelsblad verschijnen. Cowboy Henk
en Bert plus hondje Bob zijn zijn beroemdste
creaties. Waanzinnige humor, bjna net zo gek
als de tekenaar zelf.
Een uur in gesprek met Kamagurka. „Met al
die interviews voel ik me soms net een dokter,
volgende patiënt."
Word je niet ziek van die interviews?
„Nee hoor. In een interview kun je zeggen wat
je in een strip niet kwijt kunt. Alhoewel, in
feite zeg ik alles in mijn werk. Maar het is een
manier om veel van je lezers op een andere
manier te bereiken. Zelf lees ik ook graag een
interview, gewoon omdat je dan vaak iets
extra's over zo iemand te weten komt. En het is
ook wel makkelijk hè. Het gaat rap en ik hoef
Sint Sebastiaan is ongeveer de
enige heilige die nog tot de ver
beelding van kunstenaars
spreekt. Zijn marteldood - hij
werd met pijlen doorboord -
heeft in de loop der eeuwen tot
ontelbare afbeeldingen geleid.
In Nederland een Vlaanderen
zijn 185 schuttersgilden en tien
parochies aan Sint Sebastiaan
gewijd. In Gemeentemuseum het
Markiezenhof in Bergen op
Zoom wordt dit weekeinde een
tentoonstelling over de heilige
Sebastiaan geopend.
Op deze grootste expositie die
Het Markiezenhof ooit in huis
heeft gehad zijn alle aspecten
rond de geschiedenis van Sebas
tiaan te zien, een onderneming
waarmee het museum twee jaar
bezig is geweest.
In opdracht van de Romeinse
keizer Diocletianus werd Sebas
tiaan aan het eind van de derde
eeuw vanwege zijn bekerings
drang aan een boom gebonden
en met pijlen doorboord. Hij
overleefde dat weliswaar, maar
werd alsnog doodgeknuppeld. Al
snel werd hij vereerd als marte
laar en later ook als pestheilige
en schutspatroon. Pijlen waren
van oudsher symbool van onheil
en pest. Middeleeuwers riepen
Sebastiaan aan om gespaard te
blijven van de
verschrikkelijke ziekte.
Conservator Johanna Jacobs
heeft de tentoonstelling in Het
Markiezenhof voorbereid. Haar
omvangrijke speurwerk leidde
tot 1300 items rond Sebastiaan.
Op de tentoonstelling zullen 260
beelden, schilderijen, religieuze
objecten en zilveren gildevoor-
werpen te zien zijn.
Een opmerkelijk element is de
belangstelling die er in de homo
beweging bestaat voor deze hei
lige, meestal afgebeeld als fraai
mannelijk naakt. Zo is er een
omslag van een vormgevers-vak-
blad zien met een naakte Frank
Govers die zich voor de foto met
bloederige nep-pijlen heeft laten
tooien. Maar alle thema's rond
Sebastiaan krijgen even veel
aandacht. De legende, de ver
beelding vanaf de vijftiende
eeuw tot de eerste helft van deze
eeuw, de hedendaagse profane
verbeelding na 1950 en het gil-
dewezen.
„Het idee om een tentoonstelling
in te richten over de heilige
Sebastiaan
ontstond in 1986", aldus Johan
na Jacobs. „Het Gilde Sint Se
bastiaan in Bergen op Zoom
werd toen opnieuw opgericht en
vroeg om een expositie. Een gil-
detentoonstelling zagen wij toen
niet zitten, maar een tentoon
stelling over de figuur Sebasti
aan wel. Hij is ontzettend
boeiend omdat hij'nog zo leeft.
Hoeveel Catharina's en Apollo-
nia's worden er nou nog afge
beeld?"
De tentoonstelling 'Sebastiaan,
martelaar of mythe' in Het Mar
kiezenhof in Bergen op Zoom
duurt tot en met 9 januari. Adres:
Steenbergsestraat 8. Geopend
dagelijks 14-17 uur, maandag ge
sloten.
VRIJDAG 15 OKTOBER 1993 DEEL D
het zelf allemaal niet uit te schrijven (lacht)."
En dat allemaal vanwege het winnen van de
Stripschapprijs.
„Dat had ik absoluut niet verwacht, zo'n
Nederlandse prijs. Ook omdat wat ik doe
eigenlijk niet zo veel met strips te maken heeft.
Ik maak meer cartoons, losse plaatjes. Ho, ik
weet wel hoe je een strip moet maken, Cowboy
Henk bij voorbeeld lijkt veel op een strip met
al die kleurtjes maar ik teken liever cartoons.
Dat gaat ook zo rap hè. Ik kan er wel vier of
vijf per ochtend maken. Natuurlijk zijn niet
alle tien tekeningen even goed maar die selec
tie maak ik later wel. Van te voren moet je
jezelf niet al te veel beperkingen opleggen. Als
je begint, laat je het gewoon stromen zonder
een oordeel te vellen over de vraag of het goed
of slecht is."
Maar waar komt de inspiratie dan vandaan?
„Een woord, een gedachte, het kan van alles
zijn. Ik begin elke dag om negen uur te tekenen
en als ik naar boven ga weet ik soms nog totaal
niet waar ik het over zal hebben. Maar dat
komt vanzelf."
Daar kan ik me niets bij voorstellen.
„Hier, neem nou dit moderne telefoontoestel.
Zie je dit snoer, die handel raakt altijd in de
knoop. Maar hoe krijg je dat nou los? En zo'n
hoorn, wat kun je daar nog allemaal meer mee
doen dan in praten? Je kunt hem bij voorbeeld
in de fruitmand leggen. Zo zit ik dan te denken
en dan komt het vanzelf. Nee, het gebeurt me
nooit dat ik geen inspiratie heb."
De jury van de Stripschapprijs gaat met name
ook in op die enorme produktie van u. Ze
noemen uw werk 'vaak geniaal', maar plaatst
de kanttekening dat
...de indrukwekkende produktiviteit niet al
tijd ten goede komt aan de kwaliteit van mijn
werk. Die kritiek ken ik. Maar het is onzin,
gezeik. Je kent iemand een prijs toe of niet en
daarmee af. En wat is dat nou: 'indrukwek
kende produktiviteit'? Picasso maakte ook heel
veel. Als je te weinig produceert zeuren ze ook.
Van alle groten zeggen ze dat die te veel
produceren."
Reken jij jezelf tot de groten?
„Ik ben een heel Groot Kunstenaar. Zet dat
maar boven je verhaal, ha ha."
Maar waarom lacht u daar weer zo typisch bij.
Je weet nooit of u een serieus antwoord geeft of
niet.
„Ik ben heel serieus, echt waar. Ik ben heel
serieus bezig met flauwekul. Het punt is alleen
dat er in het leven maar bitter weinig dingen
zijn die geen flauwekul zijn. Bij alles wat ik
verzin blijkt de werkelijkheid toch altijd veel
erger te zijn, dat merk ik elke dag weer. Een
voorbeeld? Ik kom naar Amsterdam toe en ben
al zo verstandig om muntjes, guldens dus, mee
te nemen om mijn auto te kunnen parkeren.
Met veel geluk vind ik een plekje en dan blijkt
de meter kapot te zijn. Nu moet er elk uur
iemand van de uitgeverij naar buiten om geld
in de parkeermeter te gooien. Is dat niet
ontzettend absurd? Stel nu dat mijn uitgever
geen tijd had, dan moesten jij en ik nu naar
buiten om dat even te doen. Het is toch
eigenlijk krankzinnig dat je geld moet betalen
om ergens je auto te parkeren. Dat had je
honderd jaar geleden eens moeten zeggen: er
komt een dag dat je alleen tegen betaling je
paard hier neer mag zetten. Waar leidt zoiets
toe? Dat je straks als je weer eens in de file
staat ook moet gaan betalen? Of dat je alleen
maar ergens mag gaan zitten als je eerst geld in
de zitmeter gestopt hebt? Over zoiets kan ik
een hele sketch maken.
U relativeert veel, bijna alles, ook in dit
gesprek.
„Soms wel eens te veel. Het leven is niet zo
eenvoudig als je zo knettergek bent als ik.
Waarom hou ik me zo ernstig bezig met al die
flauwekul. Waar is het misgegaan met mijn
humor, mijn ironie?"
Wat is uw motivatie om elke dag te tekenen?'
De hypotheek, het gezin?
„Dan was ik wel huisdokter geworden. Of
journalist, in elk geval iets met een vast
inkomen. Mijn enige motivatie is het maken
van een mooie tekening. Als dat gelukt is ben
ik heel gelukkig."
Met tien tekeningen per dag moet u dus wel
vaak gelukkig zijn?
„Elke dag krijg ik wel een paar
keer een koporgasme. Dan ben ik heel blij.
Maar werken op het land, het boerenleven, dat
is pas zinvol."
Hoe komt u daar nu ineens op?
„Nou, ik maak eigenlijk dingen waar je niet zo
veel aan hebt. Met mijn tekeningen kun je geen
leven redden. Een boer zorgt tenminste voor
een zak patatten. Ik zit een paar stadia ver
der."
Dat begrijp ik niet
„Eerst moet je eten en drinken, een dak boven
je hoofd hebben, dat soort dingen. Dat is
allemaal veel belangrijker dan humor, dat
komt pas veel later. Ik zal het anders zeggen:
een zak patatten is er om te overleven, humor
is er om te leven."
Is er genoeg humor in het leven?
Nee, absoluut niet.
In uw werk gaat u niets uit de weg. Grappen
over gehandicapten, mensen met kanker of
aids, het is soms keihard.
„Ik maak grappen over alles. Maar er is een
verschil tussen een harde grap en leedvermaak.
Een harde grap kan het slachtoffer zelf waar
deren, leedvermaak tref je vaak aan bij dege
nen die het leed veroorzaakt hebben. In België
waren de gehandicapten de eersten die vroegen
of ik iets voor hun organisatie wilde tekenen.
En wat is nou een handicap? Kort haar,
flaporen, kleurenblindheid, bijna iedereen
heeft toch wel een handicap? Ik kan bij voor
beeld niet tegen zwarte koffie, daar word ik
zenuwachtig van. En jij en ik kunnen geen 120
kilometer per uur lopen, dat is ook lastig.
Hebben wij niet allemaal een handicap?
Wat is volgens u belangrijk in het leven?
„Doen waar je zin in hebt. Als de wereld dat
tenminste toelaat. In Joegoslavië wordt dat bij
voorbeeld al heel moeilijk.
heeft die mogelijkheden van uw ouders?
gekregen?
„Ja."
Hoe reageerden uw ouders toen u zei: ik word
striptekenaar?
„Nee, ik zei: ik word gek. Ha, ha. Bij mij is het
begonnen in het ziekenhuis toen - daar gaan
we weer - ik werd geopereerd aan mijn hol
voeten, het tegenovergestelde van platvoeten.
Die ellende en pijn als je zes en negen jaar oud
bent, dat bepaalt heel veel. Óe een loopt er een
trauma door op, ik heb het van me afgetekend.
Mijn eerste tekening was van Fred Flinstone,
die had ik heel zuiver. Nee, die tekening heb ik
niet meer. Maar ik kijk ook niet zo graag terug
naar mijn eigen werk. (lacht) Het is ook veel,
zo heel veel. Ik werk nu al op dunner papier
maar of dat helpt? Eigenlijk ben ik niet zo'n
fantastisch tekenaar. Het gaat ook meer over
wat erachter zit dan de tekening zelf."
En wat vinden uw ouders van het succes?
„Mijn ouders? Die zijn aan de drugs." Lacht.
„Nee, die vinden het succes heel leuk. Natuur
lijk heb ik op mijn 37e al veel bereikt. Toch
hoop ik met mijn werk nog eens internationaal
door te breken. Het begin is er want sinds
enkele maanden werk ik ook voor de New
Yorker. Dat is leuk want als je in dat weekblad
een grap maakt over Mick Jagger of Bill
Clinton weet je 9 op 10 zeker dat zij die grap
ook onder ogen krijgen. En die kopen dan
vervolgens mijn boeken. Dat herinnert mij er
weer an dat ik mijn uitgever moet laten weten
dat hij een extra exemplaar voor het Witte
Huis drukt, ha ha."
Tot slot: wie moet er volgend jaar de Strip
schapprijs krijgen? »-
„Dat is moeilijk. Ik zoek nog naar iemand met
een heel klein oeuvre die iets te weinig teke
ningen maakt en een grote hekel heeft aan
interviews."
„Ha, ha, ha."
De Stripschapprijs 1993 wordt uitgereikt tijdens
de Stripdagen in Het Turfschip in Breda. Kama
gurka krijgt de prijs op zaterdag 16 oktober om
14.00 uur. Stripliefhebbers kunnen op 16 en 17
oktober tussen 10.00 en 17.00 uur in Het Turf
schip terecht.
