NG DE STEM 'Elke song is een avontuur' m Strlpdagen in Breda volgestouwd met info Kerstspel Ayckbourn verkrampt en saai UIT gids overhemd Typische laatbloeier John Hiatt zingt deze week in Nederland 1 993 zijn al 1.00 uur sonele lat gepland komt te ingemak. »ktober reiken. Tchaikovski Nielsen Tony Toni Toné De La Soul Motorpsycho Walter Grootaers 'De Kleine blonde dood' Nederlandse Oscar-inzending X 56 Ialdi 25 gi. 1 Advies: I beperkt. 7*—«a - C f. hanische bediening, brmen en ontdooien. «even katoenen flanel, ouwen. Lang model in Inde ruitdessins. In XL. en meisjes. Van badstof ey. Goede pasvorm (ook Leuke dessins en n: 104 t/m 164. N -W-, brpakking. Modellen jt, Bugatti uit 1991, C\ Vaardeke 74. frabant togerheide. Niemand krügt me klein. Ik heb een dubbele persoonlijkheid" Tatjana Simic, actrice Door Ann Bouwma John Hiatt geeft deze week concerten in ons land. Vandaag 13 oktober is hij in Utrecht (Vredenburg), op 15 oktober in Maastricht (Sporthal Randwyck), op 16 oktober in Eindhoven (Muziekcentrum) en op 18 oktober wederom in Utrecht (Vredenburg). John Hiatt (41) is een typische laatbloeier. Niet omdat hij zijn jonge jaren heeft vergooid met lanterfanten, want toen hij op zijn elfde een gitaar kreeg was zijn lot bezegeld. Hij zou een rock 'n roll ster worden. Net als Little Richard en Elvis Presley. Hij schreef honderden songs, maar het waren vaak anderen die met de eer van zijn geploeter gingen strijken. Talloze country- zangers zetten zijn werk op hun repertoire, en zelfs Iggy Pop en Bob Dylan pikten er een paar krenten uit. Pas met zijn achtste album Bring The Family wist John Hiatt in 1987 de aandacht voorgoed op zichzelf te vestigen. Sindsdien groeit zijn aanhang gestaag en nu ook zijn elfde plaat Perfectly Good Guitar lovend is ontvan gen, zegt hij: „Ik ben nog nooit zo goed in vorm geweest als nu. Ik geloof werkelijk dat het leven pas bij veertig begint." Hij lacht opgeruimd, nadat het gesprek een beetje stug is begon nen. Lange vragen, korte ant woorden. Maar uit zijn open blik spreekt geen onwil of achter docht, eerder de behoedzaam heid van een man die weet wat er in de wereld te koop is. „Ach ja, ik kan nu gemakkelijk beweren dat gebrek aan erken ning me nooit wat heeft kunnen schelen, maar er zijn tijden ge weest dat ik het niet meer zag zitten. Van Geffen Records heb ik begin jaren tachtig nooit enige steun ondervonden. Ik wist niet wat zij van mij verwachtten met als gevolg dat ik zelf ook niet wist wat ik eigenlijk wilde. Dat waren onzekere, frustrerende ja ren," Impasse De beëindiging van het platen contract door Geffen was logi scher dan het achteraf lijkt. Hiatt verkeerde in een creatieve impasse, veroorzaakt door alco hol-verslaving en de zelfverko zen dood van zijn vrouw. Gedes illusioneerd keerde Hiatt in 1985 met zijn dochtertje terug naar Nashville, waar hij ooit zo hoop vol aan zijn carrière was begon nen. Tegenwoordig woont Hiatt met zijn tweede vrouw Nancy en drie kinderen een eindje buiten het mekka van de country western, want zijn muzikale wortels liggen uiteindelijk toch meer richting Memphis. „Ergens halverwege ja, want mijn eerste inspiratie was blues, rhythm blues. Muddy Waters, Howlin' Wolf, Elmore James. Pas later is daar country-muziek ingesijpeld. Toen ik klein was had je twee radiostations, eentje van de Gran Ole Opry, waarop je veel bluegrass en Hank Williams hoorde, en eentje die vooral John Hiatt: Vaak als ik aan een tekst begin, heb ik geen idee waar het over zal gaan". FOTO ARCHIEF DE STEM blues en gospelmuziek liet ho ren. Elk station had zijn eigen publiek, maar door de zender- jrnop te draaien kreeg je toch van beide soorten." Het is het schoolvoorbeeld van hoe de Amerikaanse rock 'n roll is ontstaan, een mengvorm van blanke en zwarte muziek. Hiatt doet niet anders dan zich voegen in een rijke traditie, maar hij weet als geen ander het even wicht te bewaren tussen vak kundigheid en emotie. Zijn gi taarspel ontspoort nooit in mooi doenerij, een treurig liedje ver watert niet tot een smartlap. En dan die stem, die schijnbaar bandeloos door de bocht scheurt. 'Oh it breaks my heart to see those stars, smashing a perfectly good guitar', zingt hij in het titelnummer, 'there oughta be a law with no bail, smash a guitar and you go to jail'. Het is iro nisch bedoeld, want Hiatt heeft zelf ook een paar keer een gitaar aan flarden geslagen. „Niet om het theatrale effect zoals in rockshows gebruikelijk is, maar uit pure woede en razer nij. Daar heb ik later flink spijt van gehad." In zijn songs schildert Hiatt met gevoel voor nuance kleine por tretten van het menselijk tekort: onbegrip, misverstand, misdaad en berouw, maar nooit zonder compassie. „Als je er goed over nadenkt, is alles al een keer gezegd of ge schreven. Ik heb zeker niet de pretentie dat ik daar nog een nieuwe invalshoek aan toe kan voegen. Maar op de een of ande re manier heb ik de onbedwing bare behoefte om mijn gewaar wordingen op te schrijven. En die kan ik niet anders weergeven dan vanuit mijn eigen stand punt. Ik bedoel, ik kan geen song schrijven over een verliefde jon gen van twintig". Door deze betrokkenheid wordt vaak gedacht dat zijn songs sterk autobiografisch zijn, maar dat is slechts ten dele waar. „De grootste helft is fictie. Maar ook al is een song niet per se een stukje persoonlijke geschiedenis, het gaat wel over echte emoties. Ik ben als het ware de vertolker. Ik vind het heerlijk om verhaal tjes te verzinnen. Misschien heb ik dat van mijn vader, die kon vroeger ook urenlang verhalen vertellen. Vaak als ik aan een tekst begin, heb ik geen idee waar het over zal gaan. Dat is wel eens anders geweest, dan had ik nog een appeltje te schil len of maakte me ergens vrese lijk kwaad over. Nu schrijf ik vanuit het niets, elke song is een regelrecht avontuur". Hiatt laat zich inspireren door ZIJN NAAM heeft Tchaikovski gevestigd met het grote werk. De symfoniën, balletten, viool- en pianoconcerten hebben een blijvende plaats op de concert podia veroverd. De kamermu ziek van Tchaikovski hoor je veel minder, en daarom is het doosje dat EMI heeft uitge bracht met de drie strijkkwar tetten, het strijksextet Souvenir de Florence en het Pianotrio een welkome en waardevolle aan vulling voor ieders collectie. De opnamen van deze kamer muziekwerken dateren van een jaar of tien geleden, ze zijn dus niet zeer recent, maar als je de namen ziet van de muzikanten - en vooral natuurlijk als je hun spel hoort - begrijp je waarom toch hiernaar is teruggegrepen. Het pianotrio wordt gespeeld door Vladimir Ashkenazy, It- zhak Perlman en Lynn Harrell, de kwartetten door het Borodin Kwartet, in het sextet versterkt door altist Yuri Bashmet en cel liste Natalia Gutman. De altijd wat melancholische en edel-dwepende muzikale wereld van Tchaikovski wordt door de ze topmusici fraai gestalte gege ven. (EMI) hans roosenboom DAT MOET wat geweest zijn, op die 14e maart 1894, toen de Eerste Symfonie van Carl Niel sen klonk in de concertzaal van Kopenhagen. Een stormachtig applaus van het publiek voor hun landgenoot, die verlegen uit de rijen der tweede violen naar voren trad om de hulde in ont vangst te nemen. A star was born. Een kind dat met dynamiet speelt, zo karakteriseerde de volgende dag een Kopenhaagse muziekcriticus deze symfonie van Nielsen. Die vergelijking is heel raak, want de muziek van Nielsen staat bol van de span ning, is geladen, krachtig, een samenballing van energie. Nielsen (1865-1931) bracht het tot zes symfonieën, en ze zijn allemaal even prachtig. Het is muziek die nergens op lijkt, die volstrekt autonoom is en ook nooit verwijst naar enige wer kelijkheid buiten de muziek. Puur klassieke, abstracte mu ziek, getuigend van vakman schap en ideeënrijkdom. Echte grote kunst. Nooit heeft Carl Nielsen de roem verworven die zijn gene ratiegenoten Mahler, Strauss en Sibelius ten deel viel. Maar Nielsen is net zo goed, zo niet beter. Het valt allemaal te ho ren op de opnamen van Nielsens zes symfoniën door het Gothen- burgs Symfonie Orkest onder leiding van de Finse dirigent Neeme Jarvi. Alles b:j elkaar een Skandinavisch onderonsje van zeldzaam hoog niveau. (DG) hr 'SOUL IS terug', schreef deze krant zaterdag. Nu is soul nooit weggeweest, maar de meest passievolle stijl in de popmu ziek leidde jarenlang een margi naal bestaan in hitparardes en discotheken. Nu zou het inderdaad mooi zijn als al die oude soulmannen en -vrouwen weer heimaal hip worden, nog mooier zou het zijn als ook de nieuwe soulsterren wortel schieten. Tony Toni Toné is zo'n groep die dankzij de aangekondigde soulrevival hoge ogen kan gaan gooien, niet al leen commercieel maar ook ar tistiek. Het drietal uit Califor- nië heeft al twee platen uit, maar nummer drie Sons of Soul heeft nu ook Nederland bereikt. De cd bevat een en al 'jatwerk': alle soulgrootheden komen langs, van Stevie Wonder _tot Curtis Mayfield, van ine Jackson 5 tot Marvin Gaye. To ni Tony Toné komt daar rond voor uit. Zij zijn de 'zonen van de soul' en en deze cd is een eerbetoon aan het verleden. Sons of Soul is echter meer dan alleen een imitatie van het de ouderwetse soulmuziek. Tony Toni Toné pakt 'echte' instru menten als basis maar is daar naast niet vies van een moderne drumbeat en samples. De oude soulmuziek wordt zo in een he dendaags kader geplaatst zon der dat 'ziel' van de muziek om zeep geholpen wordt. Tony Toni Toné kan daarmee in de voetsporen van soulvernieu- wers als Prince en Terence Trent D'Arby treden. Kan, want niet alle songs op Sons of Soul zijn even sterk. Maar er zitten enkele heerlijke nummers tus sen zoals onder meer de swin gende single If I had no loot, de ballad Pillow en het Tempta- tions-achtige Leavin. (POLY GRAM) paul verlxnden DE LA Soul of De La Blues? De Newyorkse rapformatie die in 1989 doorbrak met aanstekelij ke flowerpower-rap heeft de vrolijke vrijblijvendheid van het eerste album 3 Feet High and Rising al een tijdje achter zich gelaten. De titel van cd nummer twee, De La Soul Is Dead, sprak boekdelen. Een schijndood, zo blijkt nu, want De La Soul komt twee jaar nadien keurig met een derde plaat: Buhloone Mind State. Het is een ingetogen cd, sober maar niet somber, blue maar niet black, soms een beetje fun ky, maar vaker jazzy. Vooral dat laatst? geeft de gemoedstoe stand op de cd aardig weer. Het ingehuurde blaaswerk van Pee Wee Ellis (onder anderen Van Morrison) en Maceo Parker (ex- James Brown) op een aantal nummers laat horen hoe voor treffelijk jazz en hiphop te com bineren zijn. Maar de samples van funk- en soulhelden als Parliament en Smokey Robin son die De La Soul ook nu weer uit de oude doos heeft gehaald, Peter Iljitsch Tchaikovski doen het nog steeds best. Diver se stijlen en toch een samenhan gend geheel. De La Soul, De La Blues of De La Jazz, uiteinde lijk komt het allemaal uit de zelfde koker en het Newyorkse hiphop-trio weet daar uitste kend mee om te gaan. De La Prima! (TOMMY BOY, Indisc) pv DE NOORSE band Motorpsy cho is weer zo'n typisch geval van een groep die in een geheel geïsoleerde positie is ontstaan. Geen last van een actieve mu- ziek-sien (lees: collega-muzi kanten die uit puur gebrek aan goede eigen ideeen dan maar in alle andere bands van de stad meespelen) of andere invloeden van buitenaf: gewoon je eigen ding doen en maar zien waar FOTO ARCHIEF DE STEM het schip strandt. Dat hoorden we al eerder bij het Finse 22-Pistepirkko, de IJslandse Sugarcubes of de Friese Se renes. En nu weer bij Motorpsy cho. De groepsnaam doet in eerste instantie denken aan een of an dere metalband, maar niets blijkt minder waar. Motorpsy cho gaat meestal behoorlijk ste vig van start, maar na verloop van tijd komen allerlei andere stijlen om de hoek kijken. Ben je net aan die harde gitaren gewend, wordt het ineens een hallucinerende of bijna psyche delische boel, compleet met or geltjes en Hendrix-achtige so lo's. Dat was al zo op hejl opmerke lijke debuut-album Demon Box, dat is ook weer zo op de nieuwe EP van de band,; Mountain. Beetje raar wel, maar toch heel aardig. (Voices of Wonder Se maphore) gerard van den broek ZANGER WALTER Grootaers probeert het vanaf nu solo. Na meer dan vijftien jaar het 'ge zicht' van De Kreuners te zijn geweest.acht hij nu de tijd rijp om alleen verder te gaan. 'Een andere soort' is de titel van zijn eerste solo-project, maar eigen lijk kun je hier niet echt spre ken van een soloplaat. Grootaers wordt namelijk bege leid door The Gonnabee'z en die begeleidingsband maakt het produkt zo bijzonder. The Gon nabee'z telt namelijk een aantal bijzonder interessante namen. De rhytme-sectie wordt ge vormd door Jan Cuyvers en Mark Rosso, beiden voorheen werkzaam bij Leyers, Michels and Soulsister, Jan Aerts die tot voor kort zijn brood verdiende als gitarist bij Raymond van het Groenewoud en Pieter van Bo- gaert en Jan de Bruyn. De twee laatstgenoemden genieten met name in onze regio bekendheid als leden van The Crew, Jan de Bruyn Band, One for the Road en van tal van sessies. (Op dit moment vervangt Jan de Bruyn Blue Blot-zanger Luke Skywal- ker die ernstig ziek is). Deze begeleiders van Grootaers drukken een belangrijk stempel op de plaat. 'Een andere soort' is een aange name plaat geworden die opvalt door afwisseling. Natuurlijk is het stemgeluid van Grootaers herkenbaar en is een vergelij king met De Kreuners niet hele maal onterecht. Naast een aan tal eigen composities staan er op 'Een andere soort' fraaie nummers van de hand van Jan de Bruyn en Mark Rosso. Op vallend zijn een aantal in het Nederlands vertaalde covers van onder andere Steve Earl, Warren Zevon en Dan Baird. Vermeldenswaard is zeker de song 'Ik zit vast', oorspronkelijk geschreven door Jimmy Cliff en bekend geworden door Bruce Springsteen als 'Trapped'. (Po lygram) karel van der pol WOENSDAG 13 OKTOBER 1993 DEEL D zijn dagelijkse werkelijkheid, het gezinsleven, en zijn liefde voor hedendaagse Amerikaanse literatuur. „Maar ik moet er eerlijk bij zeggen, dat de tekst vaak het laatst tot stand komt. Je moet ten slotte woorden hebben om te zingen, het is pure noodzaak. Eigenlijk begint het ermee dat ik graag gitaar speel, ik ga zelden zonder mijn instrument de deur uit en dan nog alleen op uitdruk kelijk verzoek van de familie. Ik speel de hele dag tussen de be drijven door, na het snoeien van een veld of een rondje op de tractor, en pas als een stuk mu ziek beklijft en de vorm van een song aanneemt denk ik: het wordt hoog tijd voor een paar zinnige woorden". Losser Zijn carrière overziend stelt Hiatt vast dat hij een stuk losser is geworden, minder strak en dwangmatig. „Toen ik een jaar of twintig was, voelde ik me eigenlijk helemaal niet zo jong en vrolijk. Ik leefde heel gespannen. Het is net als in die Dylan-song: I was so much older then, I'm younger than that now. Zo ervaar ik het echt. Als je dan ziet dat de hele wes terse cultuur is toegespitst op de, jeugd, meisjes die de modebla den sieren worden nog steeds jonger, dan vind ik dat ronduit griezelig. In de rock 'n roll zie je gelukkig nog een paar wilde jon gens van bijna vijftig, die nu hun beste prestaties leveren. Dus is het toch waar dat rockmuziek je jong houdt". Kleurpotloden Het leven mag dan beginnen bij veertig, voor jonge kids blijft John Hiatt toch een volwassen man war je 'u' tegen zegt. „Maar dat had ik vroeger ook. Toen ik dertien was zag ik Elvis Presley als een volwassen kerel, maar hij leek in geen enkel op zicht op de ouderen in mijn omgeving. Hij gedroeg zich als een kind van mijn leeftijd. Dat was nu precies de aantrekkings kracht. Als ik zelf uit mijn dak ga op het podium, ervaar ik dat ook als de uitgelatenheid van een kind. Het kan ook haast niet anders. Creativiteit ontstaat vanuit een soort ongedwongen speelsheid, het is het kind dat zich aandient met zijn kleurpot loden". Van onze verslaggever Breda/Arnhem - De Strlpdagen, het jaarlijkse feest voor stripliefhebbers, vinden aanstaande zaterdag en zondag plaats in Het Turfschip in Breda, beide dagen van 10 tot 17 uur. Voor de liefhebbers is er weer ruim gelegenheid om hun favoriete tekenaars persoonlijk te ontmoeten. De Strlpdagen staan voor exposities, tekenfilms, veilingen, straattheater, forums, prijsuitreikingen, en vooral heel veel nieuwe strips. Op tientallen stands is de Europese en een deel van de Amerikaanse stripwereld vertegenwoordigd. Er staan 29 uitgevers, waaronder Nederlands grootste, Big Balloon, die zijn toppers meeneemt, zoals Don Lawrence, Dick Matena en Martin Lodewijk. Er zal een flink aantal Amerikaan se comic-makers aanwezig zijn, en uit de Franse Arboris-stal komen Michel Faure, Aouamri en Tarvel. Uitgeverij Standaard komt op de Strlpdagen met een nieuw blad. Aanwezig zullen de tekenaars daarvan zijn: Paul Geerts, Ed de Rop, Mormic en Mare Legendre. Behalve door uitgevers worden de Strlpdagen opgeluisterd door vijf distributeurs, twintig stripspeciaalzaken en -antiquariaten. Tijdens de dagen wordt de Stripschapsprijs uitgereikt aan Kamagurka en worden ook de Albums van het Jaar gekozen. Genomineerd voor Album van het Jaar 1993 zijn de oorspronke lijk Nederlandse uitgaven Meccano 1: Beauregard van Hanco Kolk, Het Felix Flux-museum 2: De Maya Codex van Gerard Leever en Kees de Boer en Familie Fortuin 4: HéHé. Als oorspronkelijk buitenlandse albums zijn genomineerd Soda 4: God stierf vanavond van Bruno Gazzotti en Tome, De criminele coverdief van Fritz van den Heuvel en Casper Hobbes 2: Dubbel en dwars van Bill Waterson. Etten-Leur - De Nobelaer. Mithras Produkties bv met 'Nu sijt welleco- me' (Absurd person singular) van Alan Ayckbourn. Gezien op dins- dag 12 oktober. Nog te zien op 15 oktober in Terneuzen, 30 november in Roosendaal, 3 februari in Oos terhout en 19 februari in Breda. Door Sjef Huijsmans Wat Kerstmis eigenlijk met dit spel te maken heeft, is ons niet helemaal duidelijk. Of het zouden de kerstliedjes moeten zijn en enkele ver dwaalde kerstballen. Een ontmoeting van enkele echt paren kan uiteindelijk op el ke andere af te spreken dag van het jaar plaatsvinden. We moeten natuurlijk toegeven dat het stuk nog kersvers is en het geoliede tempo nog moet krijgen. Maar afgezien daarvan zou een flink rood potlood in deze wonderen kunnen verrich ten om alle saaie, voorspelbare stoplappen weg te halen of dras tisch in te korten. Ayckbourn mist in dit stuk de snedigheid die we van hem ge wend zijn. Geen verrassingen, die de toeschouwer op het ande re been zetten, en sporadische, vaak geforceerde humor. Drie Kerstmissen in telkens een andere keuken bij een ander echtpaar uit de kennissenkring. De formule komen we bij Ayck bourn meer tegen. Hier is het 'off-stage'-toneel. We zien zoge naamd wat er buiten de eigen lijke huiskamer gebeurt. En dat is nog al wat. Ayckbourn schotelt een ensem ble voor van doe-het-zelvers, zelfmoordenaars, kleine zelf standigen, mensen met zelfver achting, zelfoverschatting of zelfbeklag, thuisbankiers, mis kleunende architecten en dran korgels. Een nogal chaotisch ge zelschap en misschien is het spel daarom ook wel zo'n verkrampt geheel geworden. FILMS GOES -Grand Theater 14 en 20 u. Jurassic Park. HULST - De Koning van Engeland 20 u. Jurassic Park. 20 u. Dave. 20 u. Sliver. 20 u. The fugitive. 20 u. Indecent proposal. MIDDELBURG - Cinema 20 u. Waterdance. TERNEUZEN - Luxortheater 14 u. Jurassic Park. VLISSINGEN - Alhambra 1 14 en 20 u. Jurassic Park. - Alhambra 2 14 en 20 u. The fugitive. - Alhambra 3 14 u. Teenage mutant ninja turtles. 20 u. Sliver. - Alhambra 4 14 u. De ongelofelijke reis. 20 u. In the line of fire. BERGEN OP ZOOM - Cinem'actueel 1-2-3 20 u. The fugitive. 14 en 20 u. Jurassic Park. 14 u. Junglebook. 20 u. In the line of fire. - Roxy I - 14 u. Teenage mutant Nin ja Turtles 3. 20 u. Sliver. -Roxy 2 - 20.15 u. Fixing the sha dow. Een aantal goede acteurs doet zijn uiterste best om het verhaal toch wat stevigheid te geven. Zij presteren het om zich niet te laten verleiden tot een 'over-do- ne'-vertoning, waartoe de type ringen en situaties zeker uitno digen. Ook het veelvuldig gehan teerde cynisme van Ayckbourn houden zij goed in de hand. Qua spel is er dus te genieten van een Trudy Labij vol 'sur-me- nage', een prima uitgebalanceer de dronken Kitty Janssen, een onverstoorbare Kees Coolen en een levensmoeie Esther Roord, die zich uitput in vondsten om zich van kant te maken. Glenn- Durfort en Dick van den Toorn completeren het drietal mislukte huwelijken. Hoewel er wel menselijk herken bare elementen te berde worden gebracht, is het maar gelukkig dat de wereld van alledag anders is. Een compliment voor de drie geclassificeerde keukendecors is zeker op zijn plaats. Amsterdam (anp) - De speelfilm 'De kleine blonde dood' van re gisseur Jean van de Velde en producent Rob Houwer is geko zen als de Nederlandse nomina tie voor de Amerikaanse Oscar voor de beste buitenlandse film van 1993. De film, naar het boek van Bou- dewijn Büch, werd begin deze maand tijdens de Nederlandse Filmdagen in Utrecht uitgeroe pen tot de beste Nederlandse Film van 1993. Daarmee sleepte producent Houwer een Gouden Kalf in de wacht. De Oscar-uitreiking vindt eind maart plaats, een maand eerder worden de vier films bekendge maakt die uit de voorselectie zijn overgebleven. 14 u. Dennis the menace. GENT - Decascoop 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Ad Fun- dum. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Boxing Helena. 14.30 en 17 u. Homeward bound. 20 u. Germinal. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. The firm. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. In the line of fire. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Tina 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Sliver. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. The fugitive. 20 en 22.30 u. Guilty as sin. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Hot Shots 2. 22.45 u. Cliffhanger. 20 en 22.30 u. The piano.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 19