13.- zwaar gehinderd HEMA Onze Top 5 van deze week. Georgiër» belaagd door kou en oorlog België gaat strijd aan tegen ^weekenddoden' Staking Frankrijk hindert ook Nederlandse reizigers O O r'"H Iff39.950-. DE STEM BUITENLAND A4 "0 OPEL nu nu 15. nu 18. Aidid eist uitstel Somalië-overleg 'Geschenk uit Nederland' helpt vluchtelingen overleven BUITENLAND KORT Arafat begin november op bezoek bij EG Jeltsin wil verkiezingen Federatieraad Audreotti hoofdredacteur weekblad Eurotunnel heeft weer meer geld nodig Wliatelet: Nederland krijgt Europol Israëlische topfunctionaris naar Tunis FDP: Hamm-Brücher presidentskandidaat 90 Raak of Herschi of 3-Es,** cola, drink of sinas, fles 1.5 I JL49" CD Extra jam, - diverse smaken, pot 450 gram Nu l./U Gehakt half-om-half, kilolW5.99, O At\ 500 gram o.4y Bloemkool, per stuk CD Keukenrollen, met herfstdecoratie, pak 3 rollen 's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten. 993 X 5 met de Nederlandse /ie 'n nieuwe auto wj| Corsa, vanaf f23.200,-. \estaat o.a. uit: nspiegeh in catrassertckkur oiler lichtmetalen %jxl5'-titbt>t centrak deurvergrendeling \sportstuur sportstoelen met vare achterbank met skiluik DINSDAG 12 OKTOBER 1993 Astra, vanaf f28.600,-. |dynamis.che Corsa, de /ectra of de prestigieuze Vectra, vanaf f34.950,-. [ezen. De lage kilometer- inruilprijs maken uw uga Stationwagon, vanaf f46.450,-. Proefrit en ervaar dat het [en nieuwe Opel... leldzaken. Prijzen inclusief B.T.W., Icificatiewijzigingen voorbehouden. unit* oogjes- jama, 19.95 \22.9S VN: Hulp Bosnië ir in onze vestigingen in Amsterdam Gelderlondplein, Axel, Best, Bladel, llrecht Hoog Cothorijne, Vriezenveen en Wassenaar. Van onze redactie buitenland Sarajevo/Londen - VN-func- tionarissen hebben de strij dende partijen in Bosnië er gisteren van beschuldigd op zettelijk de internationale hulpoperaties te dwarsbomen waarmee in verscheidene de len van de republiek wordt getracht een buffervoorraad voor de winter op te zetten. Bill Aikman, woordvoerder van Unprofor, zei dat de aanvallen op VN-hulpkonvooien toenemen en dat wegen worden geblok keerd. „Er worden sinds twee dagen aanzienlijk meer aanval len uitgevoerd op voertuigen en mensen," zei hij. „Het lijkt een opzettelijke poging om ellende te veroorzaken nu we naar de win ter gaan," zei hij. Een konvooi op weg naar het 'veilige gebied' Gorazde in het oosten van Bosnië werd in het weekeinde herhaaldelijk bescho ten met handwapens en machi negeweren. Niemand liep letsel op maar een voertuig werd be schadigd. Maar het ergste was dat de totale levering van hulp in dat gebied urenlang werd op gehouden, zei Aikman. In het midden van Bosnië zijn de hulpoperaties ontwricht door een explosie die volgens het Kroatische leger het gevolg van een ongeluk was. De VN stellen alles in het werk om de Serviërs te overreden twee hulpkonvooien met 250 ton voedsel en medicijnen te laten doorrijden naar de belegerde Moslimsteden Maglaj en Tesanj in het noorden van Bosnië. De konvooien zouden zondag ver trekken maar Serviërs verhin derden dat zij Banja Luka ver lieten. Gisteren werden de kon vooien nog steeds vastgehouden. Het zijn de eerste konvooien in ruim drie maanden die over land op weg zijn naar Maglaj. De VN schatten dat bijna 150.000 mensen vastzitten in het gebied van Maglaj, waar Servi sche en Kroatische troepen Mos lim-strijders hebben omsingeld en de omgeving bestoken met zware artillerie. Bosnische leiders verklaarden gisteren voorstander te zijn van een (Balkan)-conferentie over al le conflictpunten in ex-Joegosla- vië. Een gedeeltelijke oplossing, die beperkt blijft tot Bosnië, zal niet meer betekenen dan een wapenstilstand, zei de Bosnische vice-president Ejup Ganic. Op een nieuwe vredesconferentie moet ook voor de problemen in Kroatië en de Servische provin cie Kosovo, enkele jaren geleden nog een autonoom gebied, een oplossing worden gevonden. Ge beurt dat niet, dan zijn volgens Ganic nieuwe conflicten in deze gebieden 'onvermijdelijk', die vervolgens weer hun negatieve uitwerking zullen hebben op de situatie in Bosnië. Dat in Kosovo de spanningen oplopen wordt bevestigd door Amnesty International. De men senrechtenorganisatie maakte gisteren in Londen bekend dat de Servische politie zich schul dig maakt aan geweld tegenover de overwegend Albanese bevol king in de Servische provincie. De Conferentie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (CVSE) riep in juli haar mensen- rechtenwaarnemers terug uit Kosovo, Sandjak en Vojvodina nadat Servië officieel had ver zocht om hun vertrek. In die regio's bestaat het merendeel van de bevolking uit respectieve lijk Albanezen, islamieten en Hongaren. „Er is een diepgeworteld pa troon van onderdrukking van de etnische Albanezen door de poli tie," aldus de verklaring van Amnesty. Agenten hoeven niet bang te zijn voor straf ais zij burgers aanvallen in politiebu reaus of op straat. De Serviërs, die Kosovo als de bakermat van hun cultuur be schouwen, verwijten de lokale Albanese leiders dat deze af scheiding van Servië en annexa tie bij Albanië zouden nastreven. „De spanning in Kosovo stijgt", zo schrijft Amnesty Internatio nal. „Een gevaarlijk mengsel van etnische spanning, boosheid en jaren van zwijgende onderdruk king is aan het sudderen, waar bij de situatie wordt verergerd door de rampzalige economische situatie". Een 3-jarige Bosnisch kind speelt met een helm van een Franse VN-militair. Kinderen in Sarajevo zijn veel te vinden in de omgeving van de VN-troepen in de hoop dat ze snoepgoed krijgen van de militairen. - foto ap Door onze correspondent Bert Schampers Brussel - In België wordt waarschijnlijk nog voor het einde van dit jaar een strafpunten-rijbewijs ingevoerd. Dat is een van de maatregelen in de strijd tegen het stijgend aantal dodelijke verkeersongelukken. Afgelopen weekeinde kwamen op de Belgische wegen 29 mensen om het leven. 'Weekenddoden' worden ze in de Belgische media genoemd, jon geren die veelal in het nachtelijk verkeer tussen vrijdagavond en maandagmorgen zichzelf te plet ter rijden. De oorzaken zijn vaak overmatig alcoholgebruik en Mogadishu (rtr/afp/dpa) - De Somalische krijgsheer Mohamed Farah Aidid wil uitstel van de conferentie over Somalië die op 20 oktober in Ethiopië wordt gehouden. „De conferentie moet worden uitgesteld tot de vijan delijkheden in Mogadishu zijn beëindigd", zo liet hij weten. De Egyptische minister van bui tenlandse zaken deelde gisteren in Cairo mee dat de rivaliserende Somalische partijen niet aan de conferentie zouden deelnemen. Aanvankelijk was dat wel de bedoeling. Waarom dat niet ge beurt, maakte de minister niet duidelijk. Aidid noemde het 'volkomen on denkbaar' dat er een nieuw ini tiatief voor Somalië komt, zon der dat het Somalische volk of zijn leiders worden geraad pleegd. De conferentie staat onder aus piciën van de VN. Onder de deelnemers zijn de Organisatie van Afrikaanse Eenheid (OAE), de Arabische Liga en de buur landen van Somalië. verdovende middelen. De Vlaamse regeringspartijen CVP en SP willen dat dringend iets wordt ondernomen. Maar die geluiden zijn niet nieuw. Het rijbewijs met strafpunten, waar toe de Belgische kamer van volksvertegenwoorders al enkele jaren geleden besloot, belandde in de ijskast omdat er praktische en technische problemen waren bij de uitvoering ervan. En na de ophef rond de invoering van een soortgelijk rijbewijs in Frank rijk, werd over het Belgische strafpuntensysteem angstvallig gezwegen om acties van boze vrachtwagenchauffeurs te voor komen. Het ministerie van Verkeer zegt nu wel klaar te zijn voor de invoering van het rijbewijs, waarop strafpunten kunnen worden aangegeven bij zware verkeersovertredingen. Na een bepaald aantal strafpunten wor den het rijbewijs ingenomen. Een van de andere maatregelen is de verlaging van het maxi mum toegestane alcohol-promil lage van 0,8 naar 0,5 proeent. Maar die regeling wordt pas van kracht in de tweede helft van 1994, als de rijkswacht over ver fijnde meetapparatuur beschikt. De regeringspartij CVP heeft op haar congres eerder dit jaar nog gepleit voor een vast slui tingsuur voor discotheken. Som mige uitgaansgelegenheden in België zijn dagen achter elkaar continu geopend. Parijs/Amsterdam - De gisteravond begonnen 24-uursstaking bij de Franse spoorwegen heeft ook gevolgen voor het treinverkeer met Nederland. Gisteravond reed de trein vanuit Amsterdam niet verder dan de Belgisch-Franse grens. Reizigers konden hier wel overstappen op de trein van Luik naar Parijs. Dezelfde situatie zal zich van avond voordoen. Ook overdag zijn vandaag maar enkele ver bindingen tussen Amsterdam en Parijs mogelijk. De Nederlandse Spoorwegen verwachten zelfs morgen in de loop van de dag nog vertraging, omdat het treinverkeer dan weer op gang komt. Behalve bij de Franse spoorwe gen zijn er vandaag ook acties bij de Franse bus- en metrobe- drijven en bij luchtvaartmaat schappij Air France. Een woordvoerder van de lucht haven Schiphol zegt weinig pro blemen voor het luchtverkeer in Nederland te verwachten van de staking van Air France. „Komen ze niet, dan komen ze niet. Voor de luchthaven maakt dat niks uit." Voor de passagiers levert het wel problemen op. Per dag vliegt Air France zes tot acht keer heen en weer tussen Parijs en Amster dam. Mensen die bij de Franse luchtvaartmaatschappij hebben geboekt, kunnen proberen over te boeken naar een andere maat schappij. Ook de KLM vliegt veel op de Franse hoofdstad. Volgens de luchthavenwoord voerder zal het overboeken ech ter niet eenvoudig zijn, omdat de bezettingsgraad van de KLM- vluchten naar Parijs gemiddeld 75 procent is. Het voortdurend verslechterend sociaal-economisch klimaat, de toenemende werkloosheid, socia le plannen die niet afdoende zijn of het uitblijven ervan, zijn de grondslag voor de nationale ac tiedag in Frankrijk. In de bergen in West- Georgië dreigen tiendui zenden mensen te ver kommeren die zijn ge vlucht na de val van Soechoemi. De hoofd stad van Abchazië werd op 27 september vero verd door de Abcha- ziërs, waarna de Geor- giërs massaal op de vlucht sloegen. Neder landse voedselpakketten moeten mede helpen voorkomen dat zij on derweg omkomen. Door Berry Kessels OP DE LUCHTHAVEN van de Georgische hoofdstad Tbilisi landt het ene hulpvliegtuig na het andere. Met veel vertoon stroomt de noodhulp voor hon gerende Georgische vluchtelin gen binnen. De Duitse regering stuurt een eigen vliegtuig, de Amerikanen zijn er en de Fran sen laten hun bijdrage door de ambassadeur persoonlijk be zorgen. 'Geschenk van Nederland' luidt in het Engels de blauwe opdruk op de dozen die uit een vlieg tuig van het World Food Pro gram (de noodhulporganisatie van de Verenigde Naties) wor den geladen. Zaterdag arriveer de in Tbilisi de eerste van vijf vluchten met elk ongeveer veertig ton voedselpakketten die door Nederland zijn be taald. In totaal zijn van het Neder landse geld elfduizend pakket ten van twintig kilo elk aange schaft met meel, rijst, pasta, bonen, olie, suiker en vlees in blik. Die moeten 88.000 mensen twee weken in leven kunnen houden, aldus het World Food Program (WFP). Het voedsel is bestemd voor vluchtelingen die in de bergen van Svanetië enkele honderden kilometers verderop in West- Georgië, wachten op evacuatie. Een grote vluchtelingenstroom kwam op gang na de val van Soechoemi, het laatste Georgi sche bolwerk in de opstandige regio Abchazië. De meesten trekken in noord oostelijke richting naar de ber gen. Mannen en vrouwen, be jaarden en kinderen lopen met wat ze kunnen dragen door het onherbergzame gebied. Ze zijn overgeleverd aan de elementen. De Georgische regering pro beert hen zo snel mogelijk te evacueren. Voor de eerste evacuaties was maar een handvol heli's be schikbaar. Dat leverde soms dramatische situaties op, zo er voer wfp-eoördinator Paul Bufford. Hij vloog met een heli kopter naar de vluchtelingen. „We zagen duizenden mensen die allemaal in de richting van de landingsplaats begonnen te bewegen. We konden daar niet landen, dat zou onverantwoord zijn geweest." Even daarvoor had de helikop ter de doden opgehaald die wa ren gevallen toen een andere te zwaar beladen toestel was neergestort. Te veel mensen hadden zich aan boord ge wurmd. De vluchtelingen willen zo snel mogelijk weg uit de b'èfgen waar ze zonder beschutting en zonder voedsel slachtoffer van de kou dreigen te worden. Het WFP is afgelopen weekeinde begonnen om de Nederlandse voedselhulp met helikopters en vrachtwagens naar de vluchte lingen te brengen. In Koetaisi, ruim tweehonderd kilometer ten westen van de hoofdstad, worden ze verza meld. Op het vliegveld stromen de wachtenden toe als er weer een helikopter landt. In deze helikopter zijn de men sen er niet best aan toe. Twee artsen ontfermen zich over de gewonden. Tamriko Metreveli ondersteunt haar man Tengo. Ze hebben er tien dagen over gedaan om vanuit Soechoemi hier te komen. Al op de eerste dag van de vlucht brak Tengo zijn voet. Zijn vrouw: „Vooral 's nachts was het bijna niet uit de hou den. In de dalen onder de be schutting van de bomen was het al twee graden onder nul. Maar daar was gelukkig hout zodat je een vuur kon maken. Op de onbeschutte hellingen was het nog veel kouder." De voet kon pas in Tchoeberi provisorisch gezet en in gips gewikkeld worden. Tchoeberi is een dorp ten noorden van Koe taisi en het eerste doel van de vluchtelingen uit het honderd kilometer westelijker gelegen Soechoemi. Van de 240.000 Georgiërs in Abchazië is volgens een schat ting van de Georgische regering ongeveer de helft via Tchoeberi op weg naar Koetaisi. In Ab chazië, waar de Georgiërs min stens viermaal zo talrijk zijn als de Abchaziërs zelf, zijn ze verdreven door Abchazische strijders met behulp van Rus sen en kozakken. Maar eenmaal weg uit het ge bied zijn ze allesbehalve veilig. Ze worden niet alleen belaagd door de kou, maar lopen zo een andere oorlog binnen. In West- Georgië loopt het front tussen de aanhangers van president Sjevardnadze en diens verdre ven voorganger Gamsaehoer- dia. Strijders van Gamsachoer- dia zijn Koetaisi al op dertig Georgische vluchtelingen komen aan op het vliegveld van Kataisi. foto vnu/ger loeffen kilomter genaderd. In Koetaisi, met een half mil joen inwoners de tweede stad van het land, coördineert een van Georgië's vice-premiers hoogstpersoonlijk de hulpope ratie. „Vandaag hebben we al drie honderd mensen per helikopter weggehaald", verklaart minis ter Astandil Margiani trots. „Maar verreweg de meesten evacueren we over de weg. We hebben zo'n vijfhonderd voer tuigen ter beschikking." Voor het stadhuis van Koetaisi staan zes bemodderde bussen te wachten. Op het pleintje voor de deuren zitten vluchtelingen in kleine groepen bijeen. Ze zijn stevig ingepakt ondanks de aangename temperatuur op de ze mooie herfstdag. Een paar zakken met kleding vormen hun enige bezit. Binnen worden de nieuw aangekomenen gere gistreerd en daarna zoveel mo gelijk bij familie of vrienden ondergebracht. Voor wie nie mand heeft, zijn er scholen, hotels, vakantiekampen, zie kenhuizen. Een groep van veertig die op 27 september Soechoemi ont vluchtte, vond onderdak in een voormalig internaat. Ze vertel len waarom ze zijn weggegaan. „Ze vermoorden mensen", roept een vrouw. Een ander, Rosa Rekviashvili, moest haar moeder achterlaten. „Ze zou ons niet bij hebben kunnen houden." Nu maakt ze zich vreselijke zorgen om haar. Sveta Macharashvili wijst op een jongen die over de grond scharrelt en zijn benen achter zich aan sleept. „Dat is mijn zoon Revas. Hij is achttien jaar oud en lijdt aan spierdystrofie. We hebben hem in een kinder wagen met ons meegenomen, dwars door de bergen. Als het pad moeilijk begaanbaar was, nam mijn man hem op zijn rug." Ze zitten nu een week in Koe taisi en zijn nog vol goede hoop. „We hopen dat de Ab chaziërs ons snel weer toe zul len laten." Of dat binnen afzienbare tijd het geval is, betwijfelen de hul porganisaties. Vice-premier Margiani is optimistisch. „Jelt- sin heeft gewonnen in Rusland. Onze belangen en die van de democratie in Rusland vallen samen. De oorlog in Abchazië werd gesteund door Chasboela- tov en Roetsjkoi. Ik verwacht dat we binnenkort vrede kun nen sluiten." Dat staat nog te bezien. Behal ve de Abchaziërs voelden ook de Russen zich niet veilig in in Georgië, waar onder de vorige president Gamsachoerdia het nationalisme welig tierde. Met Sjevardnadze lijkt nu wel de rede aan de macht, maar de geest van het nationalisme iaat zich niet zomaar onderdruk ken. Brussel - PLO-leider Yasir Arafat komt begin november naar Brussel. Hij zal op 8 november te gast zijn bij de EG-ministers van Buitenlandse Zaken die dan in Brussel vergaderen. Het zal Arafats eerste bezoek aan de politieke hoofdstad van de Europese Gemeenschap worden. De uitnodiging ging in september van de EG-ministers uit, wegens de 'historische' toenadering tussen de PLO en Israël. Behalve Arafat hadden de EG-ministers ook hun Israëlische collega Shimon Peres uitgenodigd. Hij is eerder in september in Brussel geweest om het net beklonken akkoord toe te lichten, of hij nu komt is niet duidelijk. Moskou - De Russische president Boris Jeltsin heeft gisteren verkiezingen uitgeschreven voor de zogeheten Federatieraad. Hij bepaalde per decreet dat de kiezers op 12 december, gelijktijdig met de verkiezingen voor de Staatsdoema (de volksvertegenwoordiging), hun stem mogen uitbrengen voor het toekomstige hogerhuis van het Russische parlement. Gisteroch tend vertrok Jeltsin naar Japan. Voor zijn vertrekt zei hij te hopen dat zijn gastheren het bezoek niet zullen 'bederven' door de kwestie van de Koerilen aan de orde te stellen. Tokyo maakt aanspraak op de eilandengroep Koerilen ten noorden van Japan, die in 1945 door de Sovjetunie werd bezet. Rome - De vroegere Italiaanse premier Giulio Andreotti is benoemd tot hoofdredacteur van het behoudende katholieke weekblad '30 Giorni' (30 dagen). Dat heeft de huidige hoofdre dacteur, Roberto Rotondo, desgevraagd bevestigd. Tegen de 74-jarige Andreotti, senator voor het leven, loopt een onderzoek naar zijn banden met de maffia. De Italiaanse Senaat heeft in mei dit jaar daarom diens parlementaire onschendbaar heid opgeheven. Vólgens Rotondo is de redactie van het weekblad ervan over tuigd dat de beschuldigingen tegen de oud-premier ongegrond zijn. Hij en de overige redacteuren hebben Andreotti gevraagd hun hoofdredacteur te worden, omdat hij zich altijd nauw met het blad verbonden heeft gevoeld. De oud-premier stond het weekblad diverse keren een interview toe en behoorde tot de trouwe lezers van het blad, dat bekend staat om zijn zijn zeer goede contacten in het Vaticaan. Londen - De tunnel onder Het Kanaal lijkt langzamerhand een bodemloze put te worden. Eurotunnel, de onderneming die de oeververbinding tussen Frankrijk en Engeland gaat exploiteren, heeft op korte termijn nog eens een bedrag van 2,66 miljard gulden nodig. Hiermee wordt de raming van de totale kosten van de tunnel omhoog geschroefd tot f 27,6 miljard. Dat komt neer op bijna een verdubbeling van de oorspronkelijke schatting. Een deel van de benodigde middelen hoopt Eurotunnel met een aandelenuit- gifte binnen te halen. De tunnel gaat op 7 maart open voor het vrachtverkeer. De officiële opening staat voor 6 mei op het programma. Dan zullen ook de eerste autotreinen over het 50 km lange traject rijden. De Britse, Franse en Belgische spoorwegen starten echter hun diensten met passagierstreinen pas eind juni. Brussel - Nederland maakt goede kans de zetel van Europol, de Europese organisatie voor criminaliteitsbestrijding, binnen te halen. De Belgische minister van Justitie Melchior Whatelet liet dit gisteren doorschemeren tijdens een congres oer de bestrij ding van de internationale drugshandel en georganiseerde misdaad. De opmerking van Whatelet kan als pikant worden omschreven omdat België het voorzitterschap van de EG vervult, en eind deze maand op een speciale top van regeringsleiders een voorstel zal doen om uit de impasse te komen over de plaats van vestiging van verscheidene Europese bureaus en organisaties Tel Aviv - De Israëlische onderminister van Buitenlandse Zaken Yossi Beiiin is gisteren naar Tunesië gereisd. Hij is de eerste Israëlische bewindsman die een bezoek brengt aan het Noorda- frikaanse land, dat officieel nog in staat van oorlog is met Israël. Mogelijk ontmoet Beiiin in Tunis PLO-leider Yasir Arafat. Beiiin leidt de Israëlische delegatie die van dinsdag tot donder dag in een gezamenlijke commissie met PLO-vertegenwoordi- gers de kwestie van de terugkeer van Palestijnse vluchtelingen bespreekt. Hij wilde niet bevestigen of hij een ontmoeting zal hebben met Arafat, die zijn hoofkwartier heeft in Tunis. Wel gaf hij aan dat onderhandelingen over het aangaan van diplomatie ke betrekkingen met Tunesië 'in een vergevorderd stadium' zijn. Bonn - De voorzitter van de Duitse liberale FDP en minister van Buitenlandse Zaken, Klaus Kinkel, heeft gisteren meegedeeld dat hij zijn partij zal voorstellen de 72-jarige mevrouw Hilde- gard Hamm-Brücher kandidaat te stellen voor het Duitse presidentschap. De partij buigt zich komende weekeinde over de kandidaat die zal meedingen om in 1994 het huidige staatshoofd Richard von Weizsacker op te volgen. Kinkel moest eerder de teleurstelling verwerken dat de populai re Hans-Dietrich Genscher, voormalig minister van Buitenland se Zaken, het afwijst om president te worden. Met Hamm- Brücher kiest de FDP voor een voormalige afgevaardigde en ministeriële medewerker met een uitgesproken liberale inslag. Aanbiedingen gelden t/m zaterdag 16 oktober a.s. Zolang de voorraad strekt Uw winkel heeft één van deze merken.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 5