Versterkingen VS al in Somabë
V
p
Major schuift kibbelende Conservatieven naar rechts
Voetbalveld als kerkhof
'Massagraven in de buurt van Mostar ontdekt'
Van stewardess tot hoogvlieger
Vals Belgisch geld
komt uit Nederland
Rivalen Aidid hopen dat Amerika militaire oplossing forceert
a,y
destem
BUITENLAND
A4
Legeroverval in
Transkei 'puur
terrorisme'
'PLO zuivert
in eigen
gelederen'
BUITENLAND KORT
Levenslang voor maffia-baas
Irak noemt VN wapenleveranciers
Sjevardnadze: Georgië treedt toe tot GOS
Zaligverklaringsproces Romero geopend
Tientallen doden bij grondverschuiving
Japanners wilen Koerilen terug
Bondsdag debatteert over aids-schandaal
ZATERDAG 9 OKTOBER 1993
Van onze correspondent
Bob van Huet
Blackpool - De Britse pre
mier Major heeft zijn kibbe
lende partijgenoten opgeroe
pen zich te verenigen achter
traditionele conservatieve
waarden.
„Het is tijd terug te gaan naar de
beginselen, naar zelfdiscipline
en respect voor de wet, naar
persoonlijke verantwoordelijk
heid en naar het niet langer
profiteren van anderen en de
staat," zei de beproefde premier
aan het slot van het Torycongres
in Blackpool.
Major vertelde de door videopro-
paganda en een erehaag van ka
binetsleden opgewarmde partij
werkers wat ze wilden horen.
Hij schoof het politieke centrum
van de partij duidelijk naar
rechts met gespierde taal aan het
adres van klaplopers, uitkerings
fraudeurs en ook richting dege
nen die handelden in kinderpor
nografie of die zelfs maar in
bezit hebben.
Hij vroeg zijn gehoor alle interne
verdeeldheid die de laatste we
ken ten toon was gespreid over
zijn beleid 'binnenskamers te
houden op straffe van een neder
laag bij de volgende parlements
verkiezingen'. „Ik dank u voor
uw fantastische solidariteit met
de partij en ik dank u voor uw
solidariteit met mij," besloot
Major zijn uit het hoofd opge
zegde toespraak met een voor
Tory-leiders wel zeer ongebrui
kelijke onderdanigheid.
De meeste militanten hadden
daar een elf minuten durende
ovatie voor over, inclusief het
zingen van 'Land of hope en
glory'. „Het was briljant," moest
een van Majors grootste concur
renten binnen de partij en be
schermeling van Margaret
Thatcher, Michael Portillo, er
van zeggen.
Het congresvolk en de partijma
nagers waren zichtbaar opge
lucht over de goede afloop van
wat zich had aangediend als een
politieke bananenschil voor de
leider. „John is erin geslaagd de
vrede te laten uitbreken in de
partij," zei minister van Finan
ciën Clarke.
De realistische vraag blijft wel
wat er van Majors herwonnen
krediet overblijft, wanneer vol
gende week de nu reeds roem
ruchte memoires van Margaret
Thatcher worden gepubliceerd.
Uit door de schandaalkrant The
Daily Mirror gekaapte citaten
valt op te maken dat Thatcher
haar opvolger niet hoog aan
slaat. „Margaret Thatcher is een
waardige figuur binnen de con
servatieve partij. Dat moet ze zo
houden," is de conclusie van de
fensieminister Malcolm Rifkind,
die in de memoires ook een veeg
uit de pan krijgt.
Van onze redactie buitenland
Mogadishu - De eerste Amerikaanse troepenversterkin
gen voor de VN-operatie in Somalië zijn gisteren al in
Mogadishu gearriveerd. Dat gebeurde onder zeer strenge
veiligheidsmaatregelen van elitetroepen.
President Clinton maakte don
derdag het besluit van de Ameri
kaanse regering bekend om
1.700 extra soldaten naar Soma
lië te sturen en 3.600 mariniers
voor de kust paraat te houden.
Die beslissing betekent dat de
komende maanden ruim 20.000
Amerikanen direct of indirect bij
de vredesoperatie in Somalië
worden betrokken.
Het Congres is blij dat Clinton
een limiet aan de operatie - voor
31 maart volgend jaar moeten
alle Amerikanen uit Somalië
weg zijn - stelt, hoewel sommige
leden liever een korter verblijf
zien.
Zodra alle versterkingen zijn ge
arriveerd, zullen de Amerikanen
in Somalië beschikken over
7.100 militairen. Op dit moment
zijn dat er 4.700 plus een militai
re staf van 299.
Clinton verdedigde gisteren zijn
besluit om de troepen binnen zes
maanden terug te halen. Hij
haalde de schouders op over sug
gesties dat de Somalische krijgs
heer Aidid zich zes maanden
Van onze redactie buitenland
Brussel - ANC-leider Mandela
heeft gisteren de overval van het
Zuidafrikaanse leger op een huis
in het zwarte thuisland Transkei
'een daad van puur terrorisme'
genoemd.
Bij de inval in de woning, waar
in de troepen guerrillastrijders
van het Azaniaanse Volksbevrij
dingsleger (APLA) vermoedden,
vielen vijf doden. Volgens het
APLA zijn twee jongens van
twaalf en drie tieners gedood. De
Zuidafrikaanse politie meldde
dat bij de inval wapens en docu
menten zouden zijn aangetrof
fen.
APLA weigert de gewapende
strijd tegen Pretoria op te geven
ondanks het feit dat zijn moe
derorganisatie, het Panafrikaan-
se Congres, met de regering
praat over de hervorming van
het staatsbestel.
De leider van APLA, Johnny
Majosi, kwalificeerde het leger-
optreden een oorlogsverklaring
en kondigde vergeldingsacties
rustig zal houden en na het ver
trek van de Amerikanen de over
winning zal uitroepen. „Wel, dat
zou kunnen gebeuren," zei de
president. „Maar tegen die tijd is
er een nog grotere VN-troepen-
macht daar, en dat is ons doel."
De Verenigde Naties hebben gis
teren de bewoners van een wijk
in Mogadishu aangezegd dat ze
tot Aidids privé-leger gerekend
zullen worden, als ze de wijk
niet verlaten. De VN deden dit in
pamfletten die boven de wijk
werden uitgeworpen.
De VN menen dat vele strijders
van Aidids 'Habr Gedir'-clan
zich in deze wijk schuilhouden.
Honderden buurtbewoners na
men onmiddellijk de wijk uit
vre,es dat de Amerikaanse troe
pen een eindoffensief zouden in
zetten tegen de omstreden clan
leider Aidid.
Rivalen van Aidid verwelkomen
de extra inbreng van de VS,
want ze hebben met lede ogen
moeten aanzien hoe Aidid met
een paar honderd man Ameri-
ka's elite-eenheden en troepen
uit de hele wereld in het defen
sief drong en hiermee ook in het
Westerse vocabulaire de status
van moedig 'krijger' of zelfs
'krijgsheer' verwierf. Met die
aanduiding staat hij hoog op de
maatschappelijke ladder van So
malische nomaden. Aïdfdê' vëlè
vijanden hopen nu dat Amerika
een militaire oplossing zal force
ren.
Want een belangrijk probleem
bij het maken van een politieke
regeling voor Somalië is dat
geen van de zwakkere Somali
sche partijen er iets voor voelt
tot een vergelijk te komen met
'krijgsheer' Aidid. Een mislukte
vredesconferentie in Addis Abe
ba eerder dit jaar maakte dat
nog eens duidelijk.
Aidid ziet zich ondertussen meer
en meer als de sterke man die de
heerscharen van de tegen Soma
lië 'Verenigde Naties' verslaat en
hoopt president te kunnen wor
den, zodra de VN hem als poli
tiek leider accepteren of zodra
de VN het land verlaten hebben.
Een bijkomende vraag voor de
Verenigde Naties is daarom of de
VN kunnen onderhandelen met
iemand die ze als misdadiger
bestempelen, terwijl een politie
ke regeling zonder 'misdadiger'
Aidid en zijn clan alleen denk
baar is, wanneer Aidid en zijn
leger geheel worden uitgescha
keld.
Een raaf vliegt boven pas gedolven graven in een voetbalveld in Sarajevo. Het veld is tot kerkhof gebombardeerd, omdat de gewoné
dodenakkers meer dan vol liggen met graven, als gevolg van de voortdurende oorlog in Bosnië. foto epa
Van onze redactie buitenland
Sarajevo - In de buurt van Mostar, in
het zuidwesten van Bosnië-Herzego-
wina, zijn massagraven gevonden met
de lijken van meer dan 500 moslimbur
gers.
Dat meldt de Bosnische radio. Volgens de
zender gaat het om mensen die door Kroati
sche troepen zijn gedood.
Het zou gaan om mensen uit de gebieden
rond Stolac en Capljina, ten zuiden van
Mostar, waar hevige gevechten hebben
plaatsgevonden tussen Kroatische troepen
en regeringstroepen. Ook in Balinovac bij
Mostar zouden twee massagraven zijn ge
vonden. Het gebied in kwestie is in handen
van Kroaten, die de mededelingen van van
de Bosnische radio afdoen als 'leugens'. De
vondst van de graven is nog niet uit onaf
hankelijke bron bevestigd.
Een groep van 25 militairen van de Neder
landse Koninklijke Landmacht vertrekt
woensdag naar Kroatië om te helpen bij het
opgraven van massagraven. De eenheid ver
leent steun aan de VN-commissie van des
kundigen die in het voormalige Joegoslavië
bewijsmateriaal verzamelt en analyseert
over schendingen van de Conventies van
Genève en ander humanitair recht. De mas
sagraven die worden onderzocht, liggen in
de buurt van Vukovar en bij Pojana, Packrac
en Gaj, aldus het ministerie van defensie.
Gisteren werd verder gemeld dat Kroatische
troepen de plaats Novi Travnik in Midden-
Bosnië met hun artillerie beschoten. Acht
mensen, onder wie drie kinderen werden
hierbij gedood en 20 andere raakten gewond.
Door de regio rondom Novi Travnik loopt
een belangrijke bevoorradingsroute. Het be
heersen van bevoorradingsroutes is voor alle
partijen belangrijk om de bevolking en troe
pen van voedsel te kunnen voorzien in de
komende winter. Alle partijen hebben het
blokkeren van voedselleveranties als wapen
in de strijd gebruikt.
In Oost-Bosnië trokken Servische troepen
verder op naar de moslim-enclave Srebreni
ca. Deze stad vormt een door de VN be
schermde en demilitariseerde zone. Aikman
zei dat de Serviërs waren opgetrokken tot
waarnemingsposities van de VN en dat de
burgerbevolking van Srebrenica zeer veront
rust is. Ook vanuit de omgeving van de
noordelijke stad Maglaj werden gevechten
gemeld.
in de noordwestelijke moslim-regio Bihac,
die zich onafhankelijk heeft verklaard van
de Bosnische regering, lijkt de spanning te
verminderen. Sinds gisteren is in de regio
een wapenstilstand van kracht.
Inmiddels hebben de Verenigde Naties de
evacuatie van zieken en gewonden uit
Bosnië stopgezet, omdat de conflictpartijen
die volgens hen voor hun eigen politieke
doeleinden gebruiken.
De zegsman van het VN-Hoge Comissariaat
voor de Vluchtelingen zei op een persconfe
rentie dat de Serviërs het vertrek van een
groep Bosnische patiënten verhinderen, om
dat de Bosniërs de evacuatie van Servische
patiënten tegenhouden.
Athene - Dimitra Liani heeft
het ver geschopt sinds 1985,
het jaar dat Olympic Airways
haar aan Andreas Papandre-
ou, de toenmalige Griekse
premier, toewees als persoon
lijke hostess.
De middelbare staatsman, die
duidelijk in de ban was van het
stewardessje dat zijn dochter
had kunnen zijn, liet er geen
gras over groeien en begon een
affaire met haar.
Sindsdien is Dimitra, of Mimi
zoals ze binnen de Atheense so
ciety wordt genoemd, geen mo
ment van zijn zijde geweken. En
als de opiniepeilers het bij het
juiste eind hebben, wordt mor
gen First Lady van Griekenland
wanneer de Panhelleense socia
listische beweging (Pasok) van
Papandreaou na vier jaar na
weer aan de macht komt.
Papandreou's romance met Di
mitra (39) werd eerst afgedaan
als een bevlieging. Zijn toenma
lige echtgenote Margaret zei in
dertijd: „Huwelijken moeten cri
ses doormaken, vooral lange hu
welijken, en het onze is daarop
geen uitzondering. Is dit genoeg
crisis om een einde te maken aan
een relatie van 36 jaar?" Marga
ret had een oogje dichtgeknepen
voor de vele eerdere affaires van
haar man en voor het feit dat hij
een buitenechtelijke dochter had
in Zweden. Ze nam aan dat haar
man wel weer snel in het gareel
zou lopen.
Maar Dimitra liet zich niet opzij
schuiven. Ze maakte geen ge
heim van de verhouding en zorg
de ervoor dat Papandreou en de
internationale gemeenschap niet
meer om haar heen konden; ro
mantische nachten in een hotel,
weekendjes op de Aegeische zee,
het kon niet op. Toen de premier
in augustus 1988 een hartaanval
kreeg en voor een bypassopera-
tie naar Londen werd overge
bracht, ging Dimitra met hem
mee. Niet Margaret.
De affaire en de beschuldigingen
dat Papandreou verwikkeld was
in een corruptieschadaal, waren
een politieke genadeklap voor
Papandreou. Een paar weken
voor de verkiezingen van 1989
verscheen een boek met foto's
van een zonnebadende en naakt-
zwemmende Dimitra tijdens een
cruise met de premier. „Hij
maakte de fatale fout in het
openbaar met zijn maitresse te
koop te lopen," aldus een waar
nemer.
Het was het einde van de Pasok
regering. Papandreou vroeg een
echtscheiding aan en trouwde
met Dimitra. Mimi verzorgde de
74-jarige Papandreou tijdens
zijn ziekte, verschijnt trouw aan
zijn zijde bij socale gelegenhe
den en is het toonbeeld van
huiselijkheid en toewijding.
Achter de coulissen is ze evenwel
een macht geworden waarmee
rekening moet worden gehou
den.
Onder leiding van haar neef
Giorgos Lianis, Pasok-parle
mentslid voor Flórina, heeft Di
mitra zich het Byzantijnse web
van de Griekse politiek meester
gemaakt. Lianis is een van de
Pasok-aanhangers die onder
haar hoede zijn opgeklommen.
Voor anderen was Mimi's in
vloed minder welkom. Voorma
lig EG-commissaris Vasso Pa
pandreou was aanvankelijk kan
didate voor het belangrijke kies
district Athene A. Vorige maand
werd ze ineens verbannen naar
het veel minder prestigieuze
Athene B.
Aangenomen wordt dat Dimitra
geen rivale duldt, vooral niet als
het gaat om een vrouw die een
trouwe bondgenote van Pa
pandreou is geweest. De voorpa
gina van Apogevmatini, een
rechtse krant, kopte: 'Mimi be
slist'. Als Pasok morgen inder
daad wint, kan Dimitra, in de
aloude traditie van het Griekse
nepotisme, worden beloond met
een zetel. Maar de toekomst is
verre van zeker. De gezondheid
van haar man is slecht.
Mocht Papandreou overlijden,
dan zou van zijn vrouw ver
wacht worden dat ze het familie
bedrijf voortzet, in dit geval de
politiek. Griekenland is een van
de weinige landen waar het Me-
diterraanse concept van matriar
chaat nog bestaat. „Ik denk niet
Dimitra en Andreas Papandreou.
foto ap
dat Mimi zou worden aangera
den een belangrijke politieke rol
op zich te nemen," aldus een
waarnemer. „Maar Pasok is een
sentimentele partij en als hij
sterft zou ze wel eens een soort
mascotte kunnen worden voor
de beweging."
(c) The Times, Londen
Tunis - In de gelederen van de
veiligheidsdiensten van de PLO
is sinds ongeveer een week een
zuiveringsoperatie aan de gang.
Dat hebben hebben welingelich
te bronnen meegedeeld in Tunis,
waar de PLO haar hoofdkwar
tier heeft. Er zouden tientallen
mensen zijn opgepakt.
De veiligheidsdiensten zouden
bezig zijn na te gaan of er ban
den bestaan tussen de arrestan
ten die zich sceptisch of teleur
gesteld hebben getoond over de
vorige maand getekende Pales
tijns-Israëlische akkoorden en
groepen die de voorzitter van de
PLO, Arafat, vijandig gezind
zijn. Andere bronnen spreken
van de ontdekking van een 'com
plot om Arafat te vermoorden'.
De informanten die anoniem
wilden blijven, zeiden dat de
arrestaties vorige week zaterdag
begonnen en zich hoofdzakelijk
uitstrekken tot de veiligheids-
diendsten van Al-Fatah, de
voornaamste groepering binnen
de PLO.
Lijfwachten van verschillende
belangrijke personen zoals Abu
Alaa (Ahmed Koreia, de leider
van de economische afdeling van
de PLO), Hakam Balawi, raad
gever van Arafat en PLO-am-
bassadeur in Tunesië zouden zijn
aangehouden.
Brussel - In België zijn dit
jaar 2.703 valse biljetten van
5.000 frank (ongeveer 250 gul
den) opgespoord, en dat is heel
wat meer dan de 700 die vorig
jaar zijn gevonden.
De biljetten zouden uit Neder
land afkomstig zijn. Het is
voor het eerst in jaren, meldt
een woordvoerder van de Bel
gische nationale bank, dat zo
veel valse bankbiljetten zijn
opgespoord.
„Maar de zaak moet niet over
dreven worden," aldus de
zegsman. „Donderdag waren
er 45,7 miljoen biljetten van
5.000 frank in omloop."
Volgens de krant het Belang
van Limburg zijn tien mensen
opgepakt die de namaakbiljet-
ten via tussenpersonen voor
2.000 frank hadden gekocht.
Van de valsemunters zelf is
nog geen spoor.
De regiopolitie Noord- en
Oost-Gelderland meldde gis
teren dat zij donderdag in
Apeldoorn twee mannen van
19 en 23 jaar heeft aangehou
den die valse bankbiljetten
hadden uitgegeven. In totaal
hebben ze 100.000 Belgische
franks ingewisseld in
Apeldoorn, Zutphen en Twel-
lo. De politie vermoedt dat er
nog meer mensen in Neder
land betrokken zijn bij de uit
gifte van de namaakbiljetten.
Volgens de functionaris van de
Belgische Nationale Bank zijn
de valse biljetten voor een op
lettende leek van echte te ón
derscheiden.
„Het papier voelt anders aan
en de kleuren zijn niet zo
verfijnd." Op de echte biljet
ten loopt een streep die bij de
namaak niet zo mooi blijft.
Het watermerk op het biljet
van 5.000 frank is een portret
van wijlen koning Boudewijn.
„Op de namaakbiljetten heeft
de koning een stoppelbaard. U
weet, dat was niet de gewoon
te van de koning."
Palermo - Een Italiaanse rechtbank heeft maffiabaas Salvatore
'Toto' Riina gisteren veroordeeld tot levenslange gevangenis
straf omdat hij in 1989 opdracht zou hebben gegeven twee leden
van rivaliserende maffiaclans te vermoorden. Volgens onderzoe
kers liet Riina beide maffiosi ombrengen omdat deze zijn positie
als hoofd van de Cosa Nostra, de Siciliaanse maffia, in twijfel
hadden getrokken.
Manama - Irak heeft gisteren Rolf Ekeus, het hoofd van het
inspectieteam van de Verenigde Naties, een lang gezochte lijst
van leveranciers van ballistische raketten, en met chemische en
nucleaire programma's gegeven. Irak lijkt ook zijn verzet
opgegeven te hebben tegen het installeren van camera's op twee
testlokaties voor raketten.
Moskou - Georgië treedt toe tot het Gemenebest van Onafhan
kelijke Staten (GOS) heeft de Georgische president Sjevardna
dze gisteren volgens persbureau Itar-Tass gezegd na een onder
houd met de Russische president Jeltsin. Het parlement van de
regio Noord-Karelië heeft zich gisteren uitgesproken tegen
zelfontbinding, meldde Itar-Tass. President Jeltsin had de
volksvertegenwoordiging in de regio's gevraagd 'zich in alle
waardigheid te ontbinden'.
San Salvador - Paus Johannes Paulus II heeft de congregatie
voor de zalig- en heiligverklaringen gemachtigd een onderzoek
in te stejlen naar een mogelijke zaligverklaring van de Salvado
raanse aartsbisschop Romero. Romero werd op 24 maart 1980
door rechtse doodseskaders vermoord, terwijl hij een mis
opdroeg. Hij wordt in heal Latijns-Amerika erkend als marte
laar die stierf in de strijd voor de armen en de bescherming van
de rechten van de mens.
Colombo - Ongeveer vijftig mensen zijn gisteren omgekomen bij
een grondverschuiving in Sri Lanka, als gevolg van zware
regens. Zeker vijftien huizen werden door modder en aarde
overspoeld toen een berghelling verschoof als gevolg van
stortregens, tachtig kilometer ten zuiden van de hoofdstad
Colombo.
Tokyo - Zestig miljoen Japanners - praktisch de helft van het
aantal inwoners; 125 miljoen - hebben een petitie ondertekend
waarin wordt opgeroepen tot de teruggave door Rusland van de
Koerilen-eilanden aan Japan. De Russische president Jeltsin
brengt maandag een bezoek aan Japan, nadat eerdere bezoeken
juist om de Koerilen-kwestie waren afgezegd.
Bonn - De Duitse Bondsdag buigt zich vrijdag over een
beginnend schandaal rond met aids-virus besmette bloedprepa-
raten. Tijdens een zitting van de parlementscommissie voor
volksgezondheid wil de geneeskundige dienst, het Bundesges-
undheitsamt, een aantijging van de verantwoordelijke minister
Seehofer weerleggen, als zou de dienst voor hem hebben
verzwegen dat in het verleden mogelijk 373 mënsen het aids-vi-
rus hebben opgelopen door het toedienen van besmet bloed.
Seehofer heeft gezegd pas dinsdag van de kwestie op de hoogte
te zijn gesteld, maar Ulrich Möbius, een deskundige op het
gebied van geneesmiddelen, heeft gezegd dat de minister al veel
eerder van de zaak heeft geweten. Totnutoe hebben negen van
de 373 mensen die mogelijk door bloedpreparaten besmet zijn
geraakt aids gekregen.
(ADVERTENTIE)
