Heilige Hillary wekt ontzag en agressie Onde lalle informatie Lubbers in het schemergebied tussen ambities en geruchten Van corru vanAtotZ Mededogen DE STEM- Amerika's First Lady op de top van haar roeml Kamer betwi DB STEM Luchtgevecht DE STEM BINNENLAND BUITENLAND Mariënburg DE STEM Zo compleet is nu VARA TV MAGAZINE. Met elke dag 6 pagina's over alle tv-programma's jan die dag. Helderen overzich- VRIJDAG 8 OKTOBER 1993 A Het is al weer tien jaar geleden dat de katholieke Mariën- burgvereniging werd opge richt. Morgen viert ze haar tienjarig bestaan met een ju bileumcongres in de Aula van de Katholieke Universiteit Brabant (KUB) in Tilburg. De vereniging grijpt dat con gres aan om de schijnwerper te zetten op het thema van haar driejarig beleidsplan: on dersteuning van de geloofsge meenschap. Ondersteuning waarin? In het doorzetten en volhouden van vernieuwing van geloof en kerk, in het weerstaan van die krachten die de beoogde ver nieuwing ongewenst achten. Om overeind te blijven dus. Want ten diepste staat de ver eniging voor het verlangen, dat het geloof weer relevant wordt voor de wereld van nu en straks. Die relevantie komt niet vanzelf, ze moet bevoch ten worden op externe, maar ook interne weerstanden. Hoe begon het ook al weer? Een groep van 44 verontruste katholieken publiceerde in het najaar van 1983 een op roep in de vorm van een bro chure, getiteld: 'Getuigen van de Geest die in ons leeft'. De groep blijkt hevig verontrust over hoe het er op dat mo ment in de kerkprovincie aan toe gaat. Het debacle van de bijzondere bisschoppensyno de over de Nederlandse kerk is evident, de kloof tussen de bisschoppen en een groot deel van het actieve kerkvolk wordt alsmaar breder en die per - wat later is aangeduid als een horizontaal schisma. Het dreigt kortom goed fout te gaan lopen. Bij de presentatie van de op roep aan de pers valt mij één ding al direct sterk op: de aanwezigheid van relatief veel mensen die nogal een positie bekleden in kerk en theolo gie. Het zijn dus niet de eer sten de besten die naar buiten treden met iets dat toch smaakt naar oppositie, zij het zeer loyaal verzet, tegen de koers van dat moment. Pater dr. Walter Goddijn, secretaris van het eerste uur, heeft in de jongste nieuwsbrief van de vereniging daarover meer onthuld. Hij heeft samen met de toenmalige vicaris-gene raal dr. H. Kuipers van het bisdom Haarlem en met vica ris-generaal C. Grasveld van het bisdom Groningen de ba sis gelegd. En in een andere context, namelijk die van het Nederlands Gesprekscentrum dat een eerste diagnose had gesteld van de situatie in katholiek Nederland na de mislukte bijzondere synode van 1980, was al eens geop perd dat de oprichting van een comité van waakzaam heid goed zou zijn. De 44 verontrusten richtten hun oproep aan allen die zich medeverantwoordelijk voel den voor de kerk in Neder land. Dat was blijkens de reacties niet aan dovemanso ren gericht. In korte tijd kwa- men er ruim 4500 reacties binnen van mensen die zich in de oproep hadden herkend. Het aantal negatieve reacties bleef beneden de honderd. En zo kwam het tot de oprichting van de Mariënburgvereniging van kritisch-loyale katholie ken, zesduizend leden groot. Heeft de Mariënburgvereni ging de afgelopen tien jaar iets bereikt? Het is maar hoe je het bekijkt. Haar bestaan is althans door de kerkleiding nooit op prijs gesteld. De si tuatie in de kerkprovincie is er nog niet veel beter op ge worden. Er wordt nog steeds gesproken van crisis, getuige wat begin dit jaar het aftreden van mgr. Bar allemaal heeft opgeroepen. Maar als orgaan en spreekbuis van gewone kerkleden die de weg van ver nieuwing naar relevant geloof willen vervolgen, vervult de vereniging een zeer nuttige functie. Het ware te wensen dat zij, samen met gelijkgezin de organisaties, zou uit groeien tot een echte leken beweging die het nieuwe le vensgevoel van vrijheid en. verantwoordelijkheid beli chaamt. De balie van de zo goed als lege afdeling is niet meer bezet, de apparatuur is weggehaald en op gesloten deuren staat vermeld tot wie of wat men zich wenden moet. Er loopt een gehaaste mevrouw rond die met een dubbele taak is belast. Vriendelijk, maar zichtbaar gejaagd, legt zij de wachtende patiënt uit dat ze even geen tijd heeft voor het ene, want te druk met het andere. Het is de trieste entourage van een ziekenhuis dat in het terminale stadium verkeert. In afwachting van de verhuizing wordt het leven slechts kunstmatig gerekt. Hoe zou het toch komen dat een 'stervend' ziekenhuis bijna menselijke gevoelens van mededogen oproept? (HV) Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V. Directie: drs. J.H.M. Brader. Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur. C. Haitians en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda. Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda. 076-236911/Telefax 076-236405. Telefax redactie 076-236309. Kantoren: Bergen op Zoom, Steenbergsestraat 23-23a, (alleen redactie) 01640-37253, fax 01640-40731. Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom. Breda, Afdeling Lezerscontact ®06-0226116 (gratis). Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550, fax 01608-17829. Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur. Goes, Klokstraat 1, 01100-28030, fax 01100-21928. Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes. Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751, fax 01140-19698. Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst. Oosterhout, Arendstraat 14,® 01620-54957, fax 01620-34782. Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout. Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929. Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal. Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554. Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen. Vlissingen, Scheldestraat 7-9, 4381 RP, 01184-19910, fax 01184-11446. Postadres: Postbus 5051,4380 KB Vlissingen. Openingstijden: Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur; overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur. Abonnementsprijzen (bij vooruitbetaling te voldoen): per kwartaal 85.50, per half jaar 170.05 óf per jaar 330.70. Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 28.45, per kwartaal 83.00, per half jaar 165.05 óf per jaar 320.70. Voor posttoezending geldt een toeslag. Fotoservice 076-236573. Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur): Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882 en bij Teuben, Gin- nekenweg 7, Breda. Grote advertenties uitsluitend 076-236881. Geboorte- en overlijdensadvertenties maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur 076-236881, zondag van 18.30 tot 20.30 uur 076- 236394/236911. Bankrelaties: Postgiro 1114111 -ABN/AMRO rek. 520538447. Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses. Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor. Ook op zaterdag van 09.00-12.00 uur. Door onze correspondent Mare de Koninck Hillary Rodham Clinton moet nu de top van haar roem hebben bereikt. Ho ger is alleen nog maar de hemel, de sfeer waar ze eigenlijk thuis hoort en waar ze vandaan lijkt te zijn gekomen als een ge schenk aan'de aarde. Heilige Hillary heet ze in de Amerikaanse media nu ze het eerste traject van haar ambt als First Lady in vlekkeloze autori teit heeft afgelegd. En nu ze vorige week magistraal finishte met een weergaloze verdediging van haar Health Care (gezond heidszorg-) Plan voor een geïm poneerd Congres. Het applaus klaterde uit de han den van de Congresleden toen Hillary had gesproken. Het was een nooit in 's werelds machtig ste democratische forum ver toonde ovatie voor een rege ringsfunctionaris. Met een van zelfsprekend gezag, een hoog voltage persoonlijke uitstraling, een duizelingwekkende feiten kennis, een koele zakelijkheid gelardeerd met ontwapenende charme en met een krachtig vo caal timbre had de vrouw van de president geen moment het abso lute commando verloren over de geladen vergadering. Eigenlijk wist Amerika al lang dat alles aan Hillary Clinton talent is. Maar de superster weer eens ultra geconcentreerd te zien etaleren, dat heeft de Verenigde Staten in extase gebracht. Al thans het overgrote bevolkings deel van de VS. Want voor een luidruchtige minderheid is de ontmoeting met een zó perfect wezen-ijiet-een-boodschap een bedreigende ervaring die niets minder dan agressie opwekt. Huisvrouw Hillary Clinton lijkt Zonder enig psychologisch conflict de vele functies te omarmen die haar levensloop haar hebben ge bracht: advocaat, politicus, moe der, echtgenote, dochter, züs, gastvrouw, First Lady. Ze poseert afwisselend als ma jesteit of als redderende huis vrouw, zonder zweem van ver ontschuldiging, voor damesbla den. En het volgende ogenblik filosofeert ze in een interview met de Washington Post over de verdiensten van de linkse theolo gen Paul Tillich, Reinhold Nie- buhr en Dietrich Bonhoef f er. Hillary is wel een veel minder open boek dan Bill, die zijn gevoelens eerder de vrije loop Tijdens de verkiezingscampagne van kaar man leerde i wereld Hillary kennen als een modieuze, geraffineerd meisjl achtige, vrouw met langblond haar met kleurige band) die alJ toegewijd knikkend, glimlachend en applaudisserend de karI daat bijstond. fotcI Hillery Clinton brengt de VS in extase. laat en die voor veel Amerikanen is behept met een doorzichtig maar niet onsympathiek oppor tunisme. De kwaliteit vajn hun huwelijk is vooral intrigerend dankzij de meer mysterieuze Hillary-factor. Ook heel wat serieuze Clinton- watchers houden het voor waar dat Bill jarenlang troost heeft gevonden bij de sensationele Jenifer Flowers. In die theorie is de vergevensgezindheid die Hil lary jegens haar echtgenoot heeft getoond nog altijd voor werp van speculatie over de om vang van haar tolerantie versus de ambitie Amerika's First Lady te worden. En over de vraag of de twee misschien in subliem verborgen gewapende vrede le ven. Opportunisme lijkt trouwens ook Hillary, gezien haar fëvens- loop, niet vreemd. Ze is geboren in een conservatief zakenmilieu in Chicago, waar vooral vader Hugh Rodham zijn kinderen kort hield. Hillary blonk zowat in alles uit op school. Geïnspireerd door de nieuw-linkse tijdgeest van de jaren zestig deed ze so ciaal vrijwilligerswerk onder zwarten en immigranten in Chi cago. Daarna ging ze naar de befaamde Yale Law School in Connecticut, waar ze mede-stu dent Bill Clinton ontmoette. Sa men waren ze daar actief in het modieuze studentenprotest. Hil- FOTO AP lary gaf niet om uiterlijk en maakte zich met haar dikke bril- leglaasjes zo onooglijk mogelijk. Toen Bill terugwilde naar zijn zuidelijke geboortestaat Arkan sas om er politieke carrière te maken, was het compleet in strijd met Hillary's nieuwver- worven levensleer om haar ver loofde te volgen. Maar Bill was ook toen al goed in mensen om praten. Ze trouwden - eigenlijk ook in strijd met de l«|gr - in Little Rock in 1975, waar Hillary haar carrière op een vermaard advocatenkantoor begon en nog jarenlang, ook na de geboorte van dochter Chelsey, alleen maar Hillary Rodham wilde blij ven heten. Dat laatste veranderde in 1982. Toen probeerde Bill herkozen te worden als gouverneur en vond de Democratische Partij in Ar kansas dat Hillary het burgerlij ke electoraat niet langer moest irriteren. Ze. zwichtte en was voortaan mevrouw Hillary Clin ton. Intussen had ze naast haar baan in de advocatuur tal van nationale bestuursfuncties op zich genomen, vooral op het ter rein van het kinderrecht. Zozeer vielen haar stijl en intelligentie op dat juridische tijdschriften haar begonnen te noemen als een mogelijke toekomstige minister van Justitie of lid van het Op perste Gerechtshof. Intussen ook was ze begonnen haar vrouwelijke charme tot haar volle recht te laten komen. Tijdens Bill's presidentiële ver kiezingscampagne van vorig jaar leerde de wereld haar kennen als een modieuze, geraffineerd meis jesachtige, vrouw (met lang blond haar met kleurige band) die altijd toegewijd knikkend, glimlachend en applaudisserend de Witte Huiskandidaat op ge paste afstand in de achtergrond bijstond. Vijanden Vandaag zijn Hillary's linkse verleden, haar gedaanteverwis seling en haar recente glamour- status voor sommigen aanleiding tot achterdocht of zelfs Amerika's meest populaire raai talkshow-gastheer, de ultl rechtse Rush Limbaugh, zetf First Lady dagelijks in urenlange programma weg een groteske monarch, die behulp van een kliek van 'feiti nazi's' de macht in Washingll overneemt en de AmerikaaJ bevolking wil onderwerpen haar socialistisch idealen. Voor haar vijanden is Hill; Rodham Clinton een kille extij mist, wier Health Care Plan d ze voor de president heeft i dokterd en dat een soort collt] tieve volksverzekering t( ziektekosten bepleit, pas eerste stap zou zijn op weg na] een maatschappij waarin Brother de naam Hillary draagt] Eerste Vrouw Maar alle kritiek heeft niet kul nen voorkomen dat Amerika huidige First Lady zich een tl gekend nationaal respect heef verworven. Het ontzag voor haar is niet li ontzag voor een politicus, raa| voor een nobeler soort. Voor e unieke intrigerende persoonlijl heid, met formidabele kwalitel ten van hoofd, hart en stil waarin Amerika ook haar Eerst Vrouw zou hebben als ze de Fir] Lady niet was. Door onze correspondent Jo Wijnen RIA LUBBERS heeft het al eens gezegd: haar rusteloze echtvriend koestert geen en kele ambitie om EG-com- missievoorzitter Jacques De- lors op te volgen als die eind volgend jaar het veld ruimt. Vorige week heeft Lubbers zelf gesproken. „Er zijn an dere kandidaten die ik na drukkelijk de voorkeur geef", zei hij in een weinig geslaagde poging het hoofd boven water te houden in de geruchtenstroom. Het was overigens niet de han digste ontkenning die Lubbers aan de openbaarheid prijs gaf. Of het was juist de slimst gefor muleerde ontkenning die ooit over Lubbers' lippen is geko men? Want de premier liet ook weten dat hij 'in beginsel' over de nodige capaciteiten beschikt en dat zijn kandidatuur voor Europa's meest begeerde post uitsluitend ter sprake komt als er 'geen andere geschikte kan didaten te vinden zijn'. „Wat zo'n man al niet van de Jezuïeten heeft geleerd", ver zuchtte een doorgaans welinge lichte bron in Brussel. Geen wonder dat journalistieke koffiedikkijkers zich deze week lieten horen met het verhaal dat je als premier nooit moet zeggen hoe je je eigen toekomst voor stelt. Bovendien mag een kandi daat voor de functie van EG- commissievoorzitter nimmer iets van zijn ambities laten blij ken. Wie wat dat betreft zijn kop boven het maaiveld waagt uit te steken, is reddeloos verlo ren. Lubbers' ontkenning heeft bo vendien nogal wat bijbetekenis sen. Want de Nederlandse rege ring heeft tal van ijzers in de Europese vuren liggen. Zo streeft Den Haag naar het bin nenhalen van de Europese Cen-, trale Bank, een van machtigste financiële instituten ter wereld als de 'verdragen van 'Maas tricht' tenminste nog ooit hun beslag krijgen. Krijgt Nederland de bank niet - en daar moet ernstig rekening mee gehouden worden - dat dwingt dat de Europese leiders naar een passende troostprijs voor ons land om te zien. Dat is Europol, het instituut dat de EG doende is op poten te zetten ter bestrijding van de interna tionale criminaliteit. De theorie luidt dat je in Europa nooit op twee, laat staan op drie paarden tegelijk moet wedden. De merkwaardige vaderlandse discussie over Lubbers' toe komst is terug te voeren op het feit dat Nederland sinds jaar en dag een soort nationaal mede dogen cultiveert als het gaat om het internationale prestige van zijn politici. Er is menig bittere traan gevloeid toen het finan ciële wonderkind van ons be stel, dr. Onno Ruding, achter eenvolgens werd gepasseerd voor het presidentschap van het Internationaal Monetaire Fonds (IMF) en de Oost Europa Bank. Als Gerrit Braks straks toch niet aan het hoofd van de FAO, de voedselorganisatie van de VN te Rome, komt te staan, zal de nationale trots opnieuw wor den gekrenkt. En zijn er al niet tonnen inkt besteed aan de be schrijving van de vernederingen die Hans van den Broek als EG-commissaris zou hebben ondergaan? Onze nationale ambities druk ken zich nu eenmaal uit in de hoeveelheid internationale functies die landgenoten op hun naam weten te schrijven. Niet temin zijn de tijden van Stikker Lubbers' lot ligt in de handen van de Europese leiders. FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP zaad zat. Hij heeft het vader land tot twee keer toe door een EG-voorzitterschap geloodst. Hij praatte de verdragen van Maastricht rond, na misschien wel de moeilijkste bijeenkomst die hij ooit voorzat. Die wapen feiten hebben Lubbers een om helzing van de geschiedenis op geleverd. en Luns definitief voorbij. Onze leiders gooien buiten de lands grenzen geen hoge ogen meer. Zeker, Ruud Lubbers heeft - weliswaar in beginsel - de nodi ge capaciteiten. Zijn politieke overlevingsinstincten zijn ook in het buitenland niet onopge merkt gebleven. Zo nu en dan verzint hij iets aardigs, zoals het Energie Handvest dat hij in 1990 op de EG-top in Dublin lanceerde toen de daar verza melde pers volledig op zwart Nadien is menigeen, vooral bui ten Nederland, hem meer gaan zien als een staatsman dan als een gewone partijpoliticus. Wie zich in een eigengereid land als het onze twaalf jaar als premier weet staande te houden, moet wel een politiek duivelskunste naar zijn, zo wordt in Brussel beweerd. Toch lijkt Lubbers vooral een gedoodverfde kandidaat voor Europa's hoogste functie te zijn. De realiteit lijkt er niettemin enigszins anders uit te zien. Het zijn de Europese leiders die vol gend jaar op zoek gaan naar een geschikte kandidaat voor de op volging van Jacques Delors. Zij vormen de sollicitatiecommissie die zich vooral laat leiden door wat er gaande is op het moment dat de knopen moeten worden doorgehakt. In verschillende Europese lan den grijpen voor die tijd nog algemene verkiezingen om zich heen. Verkiezingen leveren nu eenmaal altijd een rijk bestand aan respectabele verliezers op. Neem bijvoorbeeld die andere gedoodverfde kandidaat, de Spaanse premier Gonzalez. Spanje heeft nimmer een EG- commissievoorzitter geleverd. Dat is een pluspunt. Gonzalez voert op dit moment een min derheidsregering aan die ge makkelijk een uitglijder van jewelste kan maken. In dat ge val zal de Spanjaard, wiens po litieke instincten moeiteloos met die van Lubbers kunnen wedijveren, de blik op Europa richten. Wie in de glazen bol van de Gemeenschap kijkt, ziet nog tal van soortgelijke perspectieven opdoemen. Zo wordt zelfs de naam van bondskanselier Hel mut Kohl - zonder twijfel de ijverigste Europeaan van dit tijdsgewricht - al genoemd als die straks door het Duitse elec toraat wordt heengezonden. En blijft Kohl op de been, dan houdt de mateloos ambitieuze Martin Bangemann, nu een van de krachtfiguren van de Euro- Van onze verslaggevers Maastricht - De van corrup tie verdachte burgemeester H. Riem van Brunssum blijft nog zeker tien dagen in de cel. Dat heeft de rechter commissaris in Maastricht gisteren beslist. Justitie maakte gisteren even- Van onze Haagse redactie Den Haag - De Tweede Rekenkamer onderzoeken of de rijksbegroting is uitgetro dienst te nemen, ook daach gebruikt. vvd-Kamerlid Dijkstal heeft het initiatief genomen voor dit onderzoek. Gisteren besloten an dere politieke partijen zijn ver zoek te steunen. „Ik heb de in druk dat het geld dat we ieder jaar opnieuw vrij maken voor (ADVERTENTIE) pese Commissie, zich in de cou-1 lissen gereed. Wat trouwens te denken van de I veelbesproken Engelse variant? Die komt erop neer dat de Eu ropese leiders er alles aan gele gen is de weerspannige Britten I in de Euroboöt te houden. Dan I doemt de naam van John Major I op, wiens politieke dagen geteld lijken, maar die niettemin zijn ziel en zaligheid veil heeft ge-1 had om 'Maastricht' door de Poolse Landdag van de Engelse politiek te loodsen. Er is ook sprake van een Bel gische variant, volgens welke I oud-premier Wilfried Martens op de troon van de Gemeen schap moet worden gezet. Ook I Martens heeft zich altijd een model-Europeaan getoond, het geen hem het nodige krediet heeft opgeleverd. Anders gezegd: de politieke om- I standigheden in de EG-lidsta- ten kunnen tal van electoraal afgedankte kandidaten voor de opvolging van Delors opleveren. Uit dat reservoir kunnen de Europese leiders volgend jaar naar believen putten. Al het andere berust op gissingen, om niet te zeggen achterklap. Dus is Ruud Lubbers gedwon- I gen zich in het schemergebied I tussen tussen gerucht en ambi tie te bewegen. Uiteindelijk lig' Lubbers' lot in handen van de Europese leiders, de mannen dus met wie hij richting heeft gegeven aan een stukje bewogen Europese geschiedenis in een periode dat alle heiligenhuizen van de oude wereld omver wer den gelopen. Die leiders zullen straks komen tot datgene waar ze een patent op hebben: het weloverwogen compromis. Er is trouwens niemand die dat, na twee voorzitterschappen en bijna twintig Europese topont moetingen, beter weet dan Ruud Lubbers zelf. ER KAN weer eens vliegend meteen lopen deskundigen en b keer geen geur van steekpennin aanschaf van de Franse Cougar IV een sfeer van verdachtmaking r< afweging zou niet objectief gewe het niet bij zijn Amerikaanse con de inzittenden ook. Beoordelen kan een buitenstaar iemand moet de veiligheid zich hooguit op vertrouwen dat de ink zijn als hun critici. De bezwaren, uit de hoek van gepasseerde one ten en hobbyistische militairen. Staatssecretaris Frinking discuss brief aan de Tweede Kamer spre en veiligheidsaspecten. Daarmee heidssamenwerking zich niet alle den gevormd uit verschillende r op het gebied van materieel samen te doen. Wat hij onder dat laatste versta destaatssecretaris dat er slecht samen ingekocht moet worden o ontwikkeling van militair materief Voor dat laatste valt iets te zegge van economische en militaire gr evenwel die op een aantal ter concurreren met het buitenlar auto-, vliegtuig- en wapenindus wordt op die terreinen afhankel een woordje mee wil spreken in nauwelijks veroorloven. Gericht industrie- en inkoopbelei< ke produktontwikkeling of gezan van het eigen continent. Het oi zoo helpen wij elkaar' in Europ van de minister van Economisch internationale economische betn de Kamer daarom niet misstaan.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 2