VERBODEN DRUGS TE BEZITTEN TE GEBRUIKEN DF TE VERHANDELEN DE STEM 'Wij proberen die ijsberg een beetje te laten smelten' Politie-eenheid Double Shot bindt strijd aan met dealers verier. NISSAN Kleintje Een Zeeuws-Vlaming rijdt op een doordeweekse avond door de binnenstad van Terneuzen en voelt er zich - zelfs in zijn auto - niet op z'n gemak. Niet dat iemand hem werkelijk bedreigt. Maar er lopen ongure types rond die de sfeer in het hart van de stad een grimmig karakter geven. Het is niet zomaar een gevoel. Veel mensen voelen zich in het Terneuzense centrum onveilig. Het staat bekend als domein van drugdealers en junkies. Een wereldje waar de mentaliteit almaar verhardt. |Wapenbezit en -gebruik nemen er hand over hand toe, argeloze burgers worden op straat lastig gevallen. Het speciale politieteam Double Shot haalt de bezem door de drugsscene. ^CH\^ §3 SsÊm w Drugshuis De Blauwe Deur in de binnenstad van Terneuzen trok in de topjaren tot tweehonderd klanten op een avond. foto wim kooyman Terneuzen kwam, was er een enke ling die wat soft drugs verkocht," blikt Dijkwel terug. Het is de tijd van de Flower Power. Lief zijn voor elkaar is de boodschap en jarenlang levert de handel geen enkele vorm van overlast op. „De groep die gebruikte, was bo vendien nog erg klein," vult De Wever aan. „Tot het eind van de jaren zeventig bleef dat zo en ken de je zelfs alle gebruikers bij naam. Pas toen kwam langzaam de om slag, kwam er eens een enkele Belg en werd er een beetje in hard drugs gehandeld." Niettemin was het wereldje nog overzichtelijk. „De dealer hield zich bij zijn kleine kern van vaste klanten. Iemand die hij niet kende, daar werd niet aan verkocht. Winstbejag speelde in die tijd nau welijks. Het ging voornamelijk om verkoop om in de eigen drugbe hoefte te kunnen voorzien. In het uiterste geval hielden ze er een kleine cent aan over." De tijden veranderen. Halverwege de jaren tachtig ontdekken Belgen en Noordfransen Terneuzen als drugmekka. Het tolerante beleid van onze overheid werkt als stroop op een zwerm bijen. Zowel in Bel gië als Frankrijk zijn de straffen voor drugbezit in vergelijking tot Nederland niet mals. De Zeeuws- vlaamse marechaussee heeft net als de politie de handen vol aan deze zogenaamde drugtoeristen. De bri gade maakt in de eerste zeven maanden van dit jaar meer dan tachtig processen-verbaal op we gens overtreding van de Opiumwet en constateert meer dan vijftig keer verboden wapenbezit. De groeiende stroom drugtoeristen maakt de handel uiterst lucratief. Er valt plotseling veel geld aan de drugverkoop te verdienen. Dat is tegenwoordig ook de belangrijkste drijfveer om in de 'business' te stappen. Het is niet langer een aardige bijverdienste, maar hoofd beroep. Er gaat veel geld in om en dat hebben de handelaren nodig. Want ze nemen zoals vroeger geen genoegen meer met een aardige nieuwe stereo-installatie en een leuke tweedehands auto. Ze willen een grote Mercedes of snelle BMW. Gebruikers en dealers komen uit alle lagen van de bevolking. Van de zakenman in het snelle pak die een blokje hasj koopt, tot de uitke ringstrekker die 'in dienst treedt' bij een grote dealer. In het laatste geval gaat het bijvoorbeeld vaak om jongeren die op belangrijke momenten in hun leven dingen niet opbouwen: geen school afmaken, niet leren hoe ze contacten moeten leggen. Toch blijven ze met hun wensen zitten. En naarmate ze ouder worden, steeds meer in een situatie komen dat ze voor zichzelf moeten zorgen. Maar minder maat schappelijke mogelijkheden heb ben om hun dromen te verwezenlij ken. En zo glijden ze langzaam af naar de harde misdaad. Als voorbeeld mag de (letterlijk en figuurlijk) kleine crimineel dienen in de reportage die het weekblad Nieuwe Revu onlangs wijdde aan het stijgende wapenbezit onder jongeren: 'Ik wil in de drugs. Daar kun je snel en vooral veel geld mee verdienen. Misschien dat ik dan mensen vergiftig, maar die kopen dat spul toch wel. Is het niet van mij, dan wel van een ander. Als ik later ga trouwen, wil ik gewoon een groot huis hebben en een mooie auto.' De Wever leest de passage en knikt bevestigend: „Precies. Zo zit het in elkaar. En als ze eenmaal in die handel terecht komen, is het niet meer aantrekkelijk terug te gaan naar een baan in de samenleving. Waar een baas het minimumloon betaalt. Want ze gaan er naar le ven, houden er een luxeuze levens stijl op na. Verdienen met hun drugverkoop vierhonderd gulden schoon per dag. En dat is niet alleen netto, maar ook belasting vrij. Ze zijn bovendien in hun doen en laten volledig vrij, beschouw ze maar als kleine zelfstandige. Als ze vandaag op vakantie willen, dan gaan ze toch?" Met de verzakelijkte mentaliteit doet ook geweld meer en meer zijn intrede in het misdaadmilieu. Uit landelijke cijfers van de politie en de Koninklijke Marechaussee blijkt dat steeds meer minderjarige mis dadigers een vuurwapen bezitten. Het aantal processen-verbaal tegen hen is in drie jaar tijd met twee honderd procent gestegen: van 100 in 1989 tot 300 in 1992. Het aantal opgemaakte processen-verbaal in zake de vuurwapenwet steeg in dezelfde periode in zijn totaliteit met ongeveer een kwart. Ook in Zeeuws-Vlaanderen is spra ke van toenemend wapenbezit en -gebruik, leert de ervaring de beide Double Shot-rechercheurs. Ter il lustratie nogmaals een voorbeeld uit de kranten: 5 januari 1993: een hevige woor denwisseling ontaardt kort na mid dernacht in een schietpartij in een drugpand in de Van Bovenstraat. Een 23-jarige Belg loopt daarbij een schotwond in zijn been op. „De man had dope gekocht en zette een shot in zijn auto op een par keerterrein. Maar er gebeurde niets, omdat de heroïne te vaak was versneden. Hij ging terug om verhaal te halen bij de dealer die hem het spul verkocht had. Die ruzie liep uit de hand." 1 maart 1993: een 23-jarige Terneu- zenaar raakt gewond aan het hoofd, in een been en een hand na een steekpartij op klaarlichte dag op de hoek Korte Kerkstraat/ Dijkstraat. 28 februari 1993: een 24-jarige in woner van Hoek raakt levensge vaarlijk gewond bij een schietpartij in een drugpand in de Dijkstraat en overlijdt enkele dagen later. „Het laatste is een treffend voor beeld," zegt Dijkwel. Hier ging het om een actie die in het jargon bekend staat als rip-deal'de ene koffieshophouder maakt de andere onder bedreiging geld of een hoe veelheid drugs afhandig. Dé be hoefte om aangifte te doen is in zulke gevallen natuurlijk gering. „En zo'n koffieshop is een plaats waar gegarandeerd geld te vinden is. Dat ook nog eens illegaal is verkregen," schetst hij. Het komt allemaal zo ver omdat het politie-apparaat niet is inge steld op de toename van de (drug)criminaliteit. Eerst speelt on derschatting van het probleem daarin een rol. Later ziet de politie de ernst wel in, maar krijgt de bestrijding door gebrek aan man kracht geen voorrang. „Aanvanke lijk was de handel nog overzichte lijk. Maar toen die eenmaal een enorme vlucht begon te nemen, zijn wij daar niet in meegegaan. De bestrijding van de handel in verdo vende middelen is er lange tijd door een rechercheur naast zijn andere werk maar een beetje bijge daan," geeft Dijkwel grif toe. De drugscène maakt daar handig gebruik van. De onrust onder de bevolking groeit echter. Nu en dan klinkt de roep om een harde aan pak van het probleem. Dat gebeurt eventjes in 1987. De politie kent in dat jaar hoogste prioriteit toe aan de bestrijding van de handel in verdovende middelen. Vanaf fe bruari zijn twee medewerkers er mee belast. Maar door perso neelsproblemen in verband met de moorden op drie prostituees in de Scheldestad wordt dit speciale team al snel weer ontbonden. Dat gebrek aan mankracht wreekt zich vijf jaar later opnieuw. De politie heeft de drugrechercheurs dan no dig bij het oprollen van een clan destien gokhuis in Hulst De roep om scherper optreden is dan al een tijdje luider omdat in de buurt van basisschool De Triangel in het hartje van de binnenstad injectienaalden en XTC-tabletten boven water komen. Het is zomer 1991. Boze, bange buurtbewoners ballen hun vuist in een actiecomité en de bestrijding van de criminali teit komt hoger dan ooit tevoren op de politieke agenda in de Schelde stad. Schietpartijen in Terneuzen en Axel begin dit jaar onderstrepen nogmaals dat optreden echt gebo den is. Al deze gebeurtenissen leiden tot de oprichting van Double Shot. De gemeente Terneuzen legt de basis eind 1991 al en formuleert 'actief beleid' tegen de overlast: een weke lijks buurtspreekuur, lik-op-stuk- beleid, en een vast aanspreekpunt in de binnenstad. Het moet alle- maal gestalte krijgen door broeder lijke samenwerking tussen de al eerder genoemde instanties. Het duurt tot juni dit jaar voor Double Shot werkelijk aan de slag kan. De reorganisatie bij de politie en grote zaken als de moord op twee kinderen in Hoek (januari '93) eisen veel tijd op en zorgen voor vertraging. Dan ziet Double Shot toch het levenslicht en werpt de slagvaardi ge aanpak snel zijn vruchten af. Sinds de oprichting deed het team zeven invallen en trof steevast drugs en wapens aan. Gelukkig is het nog wel zo dat het wapengebruik zich vooralsnog tot de scene zelf beperkt. „De dreiging gaat niet rechtstreeks uit naar de bevol king. Hoewel die natuurlijk best '*Va de schietpartij waarbij begin dit jaar een jeugdige inwoner van Hoek om het 'e»en kwam, zette de politie de Dijkstraat af om pottekijkers op afstand te houden. foto camile schelstraete Weekend ZATERDAG 2 OKTOBER 1993 DEEL De omvang van de zwa re criminaliteit in Zeeuws-Vlaanderen neemt opvallend toe. Er zijn dit jaar meer schiet- en steekpar tijen en er komen veel meer illegale wapens boven water. Autokraken, inbraken en winkeldiefstallen zijn aan de orde van de dag. Double Shot, heet de bijzondere politie-eenheid die zich richt op de bestrijding van het kwaad waar veel van de criminaliteit uit voort vloeit: de drughandel met als hoofdzetel Terneuzen. „Alleen het topje van de ijsberg is zichtbaar," zegt Double Shot-re chercheur Han de Wever over de misdaad in Zeeuws-Vlaanderen. „En wij proberen die ijsberg een beetje te laten smelten." Een beet je, want de drughandel helemaal uitbannen is ondenkbaar. Daar zijn de leden van Double Shot (de naam verwijst zowel naar het spuiten van hard drugs als naar 'pistoolschot') zich terdege van be wust. Het streven is er realistisch op gericht de problematiek 'be heersbaar' te maken, zoals dat zo fraai heet. „De overlast moet weg zijn. We moeten zien te voorkomen dat mensen door dealers aange sproken worden op straat." Het team bestaat permanent uit zes rechercheurs en kan terugvallen op de steun van zo'n zestig collega's. Double Shot voert regelmatig over leg met de marechaussee, het ge meentebestuur, buurtbewoners en tal van maatschappelijke instellin gen. „Want het is een probleem dat we samen op moeten lossen," zegt De Wevers collega Alex Dijkwel. Tot een jaar of vijf geleden zorgden dealers en kopers nauwelijks voor overlast in het Terneuzense cen trum. Sindsdien gedragen ze zich steeds brutaler. Handelaren ge bruiken agressieve methoden om hun waar te slijten, schuwen on derling geweld niet. Kopers bellen aan bij keurige gezinnen in de binnenstad. Een straatdealer springt middenin de stad voor de auto van een nietsvermoedend ge zin uit België. 16 september 1993: bij invallen in koffieshops aan de Dijkstraat en de Smidswal in de Terneuzense bin nenstad neemt de politie naast een hoeveelheid hasj, hennep, weed en heroïne ook een vuurwapen in be slag. Het is de meest recente actie van Double Shot die de kranten haalt. De vangst geldt als een uitstekend voorbeeld van de gecoördineerde aanpak om de criminaliteit aan banden te leggen. Want de koffie shop aan de Smidswal is de sinds jaar en dag beruchte 'Blauwe Deur'. Liefst zeventien jaar lang is vanuit dat pand gehandeld in ver dovende middelen. Gebruikers ko men tot uit Noord-Frankrijk om er inkopen te doen. In de topjaren turft de politie er wel eens twee honderd klanten op één avond. Nu valt het doek voor de Blauwe Deur definitief. De gemeente Terneuzen zegt de huurder zijn contract op en laat het pand binnen enkele maan den slopen. „Daarmee geeft ook de gemeente aan dat het met de be strijding van de overlast ernst is," zegt Dijkwel. „En dat is heel posi tief." Die gezamenlijke, intensieve aan pak is nieuw. Het duurt lang voor de Scheldestad een serieus ant woord op de problematiek heeft. „Toen ik in 1971 bij de politie in Bezem door de drughandel eens een keer getuige kan zijn van zo'n schietpartij." Onderlinge twistèn tussen rivalise rende bendes, die soms met geweld beslecht worden, komen in Terneu zen vaker voor dan we weten. Slechts af en toe haalt zo'n onder wereld ruzie het nieuws. Begin dit jaar zelfs twee keer in dezelfde week: Drugs en wapenbezit zijn de criminele uit- mssen waar Double Shot sinds een paar manden de bezem door haalt. foto wim kooyman SAN Cing Cab bj.'87 4 kl. bruin met. airco, vbekr. trekh. 5 bak, tifraam, brede velgen. 9.750,- Tel. 40-12190 5AN Sunny 15 GL 5-drs ibi bj. 5-'85, APK, i. it., vr.pr. 3.500,-, tel. >2-18586. Hel helpt. Door Harold de Puysseleijr tutten. >rdt in een groter tentie met het ort en bondig. i de advertentie op. ken snel. 4B Breda. Afdeling e kantoren. Uw opdracht te zijn. incl. 17'/r BTW. T BEDRAG AFLEZEN dat even onder nummer dient betaling kunt u een kaart (dus géén giro- of itante betaling ontvangt u Ie rubrieken Te huur nd tegen contante

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 23