VERBODEN
DRUGS TE BEZITTEN
TE GEBRUIKEN
DF TE VERHANDELEN
DE STEM
'Wij proberen
die ijsberg een
beetje te
laten smelten'
Politie-eenheid
Double Shot
bindt strijd
aan met dealers
verier.
NISSAN
Kleintje
Een Zeeuws-Vlaming rijdt op een
doordeweekse avond door de
binnenstad van Terneuzen en voelt
er zich - zelfs in zijn auto - niet op
z'n gemak. Niet dat iemand hem
werkelijk bedreigt. Maar er lopen
ongure types rond die de sfeer in
het hart van de stad een grimmig
karakter geven. Het is niet zomaar
een gevoel. Veel mensen voelen
zich in het Terneuzense centrum
onveilig. Het staat bekend als
domein van drugdealers en
junkies. Een wereldje waar de
mentaliteit almaar verhardt.
|Wapenbezit en -gebruik nemen er
hand over hand toe, argeloze
burgers worden op straat lastig
gevallen. Het speciale politieteam
Double Shot haalt de bezem door
de drugsscene.
^CH\^
§3 SsÊm
w
Drugshuis De Blauwe Deur in de binnenstad van Terneuzen trok in de topjaren tot tweehonderd klanten op een avond. foto wim kooyman
Terneuzen kwam, was er een enke
ling die wat soft drugs verkocht,"
blikt Dijkwel terug. Het is de tijd
van de Flower Power. Lief zijn
voor elkaar is de boodschap en
jarenlang levert de handel geen
enkele vorm van overlast op.
„De groep die gebruikte, was bo
vendien nog erg klein," vult De
Wever aan. „Tot het eind van de
jaren zeventig bleef dat zo en ken
de je zelfs alle gebruikers bij naam.
Pas toen kwam langzaam de om
slag, kwam er eens een enkele Belg
en werd er een beetje in hard drugs
gehandeld."
Niettemin was het wereldje nog
overzichtelijk. „De dealer hield
zich bij zijn kleine kern van vaste
klanten. Iemand die hij niet kende,
daar werd niet aan verkocht.
Winstbejag speelde in die tijd nau
welijks. Het ging voornamelijk om
verkoop om in de eigen drugbe
hoefte te kunnen voorzien. In het
uiterste geval hielden ze er een
kleine cent aan over."
De tijden veranderen. Halverwege
de jaren tachtig ontdekken Belgen
en Noordfransen Terneuzen als
drugmekka. Het tolerante beleid
van onze overheid werkt als stroop
op een zwerm bijen. Zowel in Bel
gië als Frankrijk zijn de straffen
voor drugbezit in vergelijking tot
Nederland niet mals. De Zeeuws-
vlaamse marechaussee heeft net als
de politie de handen vol aan deze
zogenaamde drugtoeristen. De bri
gade maakt in de eerste zeven
maanden van dit jaar meer dan
tachtig processen-verbaal op we
gens overtreding van de Opiumwet
en constateert meer dan vijftig keer
verboden wapenbezit.
De groeiende stroom drugtoeristen
maakt de handel uiterst lucratief.
Er valt plotseling veel geld aan de
drugverkoop te verdienen. Dat is
tegenwoordig ook de belangrijkste
drijfveer om in de 'business' te
stappen. Het is niet langer een
aardige bijverdienste, maar hoofd
beroep. Er gaat veel geld in om en
dat hebben de handelaren nodig.
Want ze nemen zoals vroeger geen
genoegen meer met een aardige
nieuwe stereo-installatie en een
leuke tweedehands auto. Ze willen
een grote Mercedes of snelle BMW.
Gebruikers en dealers komen uit
alle lagen van de bevolking. Van de
zakenman in het snelle pak die een
blokje hasj koopt, tot de uitke
ringstrekker die 'in dienst treedt'
bij een grote dealer. In het laatste
geval gaat het bijvoorbeeld vaak
om jongeren die op belangrijke
momenten in hun leven dingen niet
opbouwen: geen school afmaken,
niet leren hoe ze contacten moeten
leggen. Toch blijven ze met hun
wensen zitten. En naarmate ze
ouder worden, steeds meer in een
situatie komen dat ze voor zichzelf
moeten zorgen. Maar minder maat
schappelijke mogelijkheden heb
ben om hun dromen te verwezenlij
ken. En zo glijden ze langzaam af
naar de harde misdaad.
Als voorbeeld mag de (letterlijk en
figuurlijk) kleine crimineel dienen
in de reportage die het weekblad
Nieuwe Revu onlangs wijdde aan
het stijgende wapenbezit onder
jongeren: 'Ik wil in de drugs. Daar
kun je snel en vooral veel geld mee
verdienen. Misschien dat ik dan
mensen vergiftig, maar die kopen
dat spul toch wel. Is het niet van
mij, dan wel van een ander. Als ik
later ga trouwen, wil ik gewoon
een groot huis hebben en een mooie
auto.'
De Wever leest de passage en knikt
bevestigend: „Precies. Zo zit het in
elkaar. En als ze eenmaal in die
handel terecht komen, is het niet
meer aantrekkelijk terug te gaan
naar een baan in de samenleving.
Waar een baas het minimumloon
betaalt. Want ze gaan er naar le
ven, houden er een luxeuze levens
stijl op na. Verdienen met hun
drugverkoop vierhonderd gulden
schoon per dag. En dat is niet
alleen netto, maar ook belasting
vrij. Ze zijn bovendien in hun doen
en laten volledig vrij, beschouw ze
maar als kleine zelfstandige. Als ze
vandaag op vakantie willen, dan
gaan ze toch?"
Met de verzakelijkte mentaliteit
doet ook geweld meer en meer zijn
intrede in het misdaadmilieu. Uit
landelijke cijfers van de politie en
de Koninklijke Marechaussee blijkt
dat steeds meer minderjarige mis
dadigers een vuurwapen bezitten.
Het aantal processen-verbaal tegen
hen is in drie jaar tijd met twee
honderd procent gestegen: van 100
in 1989 tot 300 in 1992. Het aantal
opgemaakte processen-verbaal in
zake de vuurwapenwet steeg in
dezelfde periode in zijn totaliteit
met ongeveer een kwart.
Ook in Zeeuws-Vlaanderen is spra
ke van toenemend wapenbezit en
-gebruik, leert de ervaring de beide
Double Shot-rechercheurs. Ter il
lustratie nogmaals een voorbeeld
uit de kranten:
5 januari 1993: een hevige woor
denwisseling ontaardt kort na mid
dernacht in een schietpartij in een
drugpand in de Van Bovenstraat.
Een 23-jarige Belg loopt daarbij
een schotwond in zijn been op.
„De man had dope gekocht en zette
een shot in zijn auto op een par
keerterrein. Maar er gebeurde
niets, omdat de heroïne te vaak
was versneden. Hij ging terug om
verhaal te halen bij de dealer die
hem het spul verkocht had. Die
ruzie liep uit de hand."
1 maart 1993: een 23-jarige Terneu-
zenaar raakt gewond aan het
hoofd, in een been en een hand na
een steekpartij op klaarlichte dag
op de hoek Korte Kerkstraat/
Dijkstraat.
28 februari 1993: een 24-jarige in
woner van Hoek raakt levensge
vaarlijk gewond bij een schietpartij
in een drugpand in de Dijkstraat
en overlijdt enkele dagen later.
„Het laatste is een treffend voor
beeld," zegt Dijkwel. Hier ging het
om een actie die in het jargon
bekend staat als rip-deal'de ene
koffieshophouder maakt de andere
onder bedreiging geld of een hoe
veelheid drugs afhandig. Dé be
hoefte om aangifte te doen is in
zulke gevallen natuurlijk gering.
„En zo'n koffieshop is een plaats
waar gegarandeerd geld te vinden
is. Dat ook nog eens illegaal is
verkregen," schetst hij.
Het komt allemaal zo ver omdat
het politie-apparaat niet is inge
steld op de toename van de
(drug)criminaliteit. Eerst speelt on
derschatting van het probleem
daarin een rol. Later ziet de politie
de ernst wel in, maar krijgt de
bestrijding door gebrek aan man
kracht geen voorrang. „Aanvanke
lijk was de handel nog overzichte
lijk. Maar toen die eenmaal een
enorme vlucht begon te nemen, zijn
wij daar niet in meegegaan. De
bestrijding van de handel in verdo
vende middelen is er lange tijd
door een rechercheur naast zijn
andere werk maar een beetje bijge
daan," geeft Dijkwel grif toe.
De drugscène maakt daar handig
gebruik van. De onrust onder de
bevolking groeit echter. Nu en dan
klinkt de roep om een harde aan
pak van het probleem. Dat gebeurt
eventjes in 1987. De politie kent in
dat jaar hoogste prioriteit toe aan
de bestrijding van de handel in
verdovende middelen. Vanaf fe
bruari zijn twee medewerkers er
mee belast. Maar door perso
neelsproblemen in verband met de
moorden op drie prostituees in de
Scheldestad wordt dit speciale
team al snel weer ontbonden. Dat
gebrek aan mankracht wreekt zich
vijf jaar later opnieuw. De politie
heeft de drugrechercheurs dan no
dig bij het oprollen van een clan
destien gokhuis in Hulst
De roep om scherper optreden is
dan al een tijdje luider omdat in de
buurt van basisschool De Triangel
in het hartje van de binnenstad
injectienaalden en XTC-tabletten
boven water komen. Het is zomer
1991. Boze, bange buurtbewoners
ballen hun vuist in een actiecomité
en de bestrijding van de criminali
teit komt hoger dan ooit tevoren op
de politieke agenda in de Schelde
stad. Schietpartijen in Terneuzen
en Axel begin dit jaar onderstrepen
nogmaals dat optreden echt gebo
den is.
Al deze gebeurtenissen leiden tot
de oprichting van Double Shot. De
gemeente Terneuzen legt de basis
eind 1991 al en formuleert 'actief
beleid' tegen de overlast: een weke
lijks buurtspreekuur, lik-op-stuk-
beleid, en een vast aanspreekpunt
in de binnenstad. Het moet alle-
maal gestalte krijgen door broeder
lijke samenwerking tussen de al
eerder genoemde instanties.
Het duurt tot juni dit jaar voor
Double Shot werkelijk aan de slag
kan. De reorganisatie bij de politie
en grote zaken als de moord op
twee kinderen in Hoek (januari '93)
eisen veel tijd op en zorgen voor
vertraging.
Dan ziet Double Shot toch het
levenslicht en werpt de slagvaardi
ge aanpak snel zijn vruchten af.
Sinds de oprichting deed het team
zeven invallen en trof steevast
drugs en wapens aan.
Gelukkig is het nog wel zo
dat het wapengebruik zich
vooralsnog tot de scene zelf
beperkt. „De dreiging gaat
niet rechtstreeks uit naar de bevol
king. Hoewel die natuurlijk best
'*Va de schietpartij waarbij begin dit jaar een jeugdige inwoner van Hoek om het
'e»en kwam, zette de politie de Dijkstraat af om pottekijkers op afstand te houden.
foto camile schelstraete
Weekend
ZATERDAG 2 OKTOBER 1993 DEEL
De omvang van de zwa
re criminaliteit in
Zeeuws-Vlaanderen
neemt opvallend toe.
Er zijn dit jaar meer
schiet- en steekpar
tijen en er komen veel meer illegale
wapens boven water. Autokraken,
inbraken en winkeldiefstallen zijn
aan de orde van de dag.
Double Shot, heet de bijzondere
politie-eenheid die zich richt op de
bestrijding van het kwaad waar
veel van de criminaliteit uit voort
vloeit: de drughandel met als
hoofdzetel Terneuzen.
„Alleen het topje van de ijsberg is
zichtbaar," zegt Double Shot-re
chercheur Han de Wever over de
misdaad in Zeeuws-Vlaanderen.
„En wij proberen die ijsberg een
beetje te laten smelten." Een beet
je, want de drughandel helemaal
uitbannen is ondenkbaar.
Daar zijn de leden van Double
Shot (de naam verwijst zowel naar
het spuiten van hard drugs als naar
'pistoolschot') zich terdege van be
wust. Het streven is er realistisch
op gericht de problematiek 'be
heersbaar' te maken, zoals dat zo
fraai heet. „De overlast moet weg
zijn. We moeten zien te voorkomen
dat mensen door dealers aange
sproken worden op straat."
Het team bestaat permanent uit zes
rechercheurs en kan terugvallen op
de steun van zo'n zestig collega's.
Double Shot voert regelmatig over
leg met de marechaussee, het ge
meentebestuur, buurtbewoners en
tal van maatschappelijke instellin
gen. „Want het is een probleem dat
we samen op moeten lossen," zegt
De Wevers collega Alex Dijkwel.
Tot een jaar of vijf geleden zorgden
dealers en kopers nauwelijks voor
overlast in het Terneuzense cen
trum. Sindsdien gedragen ze zich
steeds brutaler. Handelaren ge
bruiken agressieve methoden om
hun waar te slijten, schuwen on
derling geweld niet. Kopers bellen
aan bij keurige gezinnen in de
binnenstad. Een straatdealer
springt middenin de stad voor de
auto van een nietsvermoedend ge
zin uit België.
16 september 1993: bij invallen in
koffieshops aan de Dijkstraat en de
Smidswal in de Terneuzense bin
nenstad neemt de politie naast een
hoeveelheid hasj, hennep, weed en
heroïne ook een vuurwapen in be
slag.
Het is de meest recente actie van
Double Shot die de kranten haalt.
De vangst geldt als een uitstekend
voorbeeld van de gecoördineerde
aanpak om de criminaliteit aan
banden te leggen. Want de koffie
shop aan de Smidswal is de sinds
jaar en dag beruchte 'Blauwe
Deur'. Liefst zeventien jaar lang is
vanuit dat pand gehandeld in ver
dovende middelen. Gebruikers ko
men tot uit Noord-Frankrijk om er
inkopen te doen. In de topjaren
turft de politie er wel eens twee
honderd klanten op één avond. Nu
valt het doek voor de Blauwe Deur
definitief. De gemeente Terneuzen
zegt de huurder zijn contract op en
laat het pand binnen enkele maan
den slopen. „Daarmee geeft ook de
gemeente aan dat het met de be
strijding van de overlast ernst is,"
zegt Dijkwel. „En dat is heel posi
tief."
Die gezamenlijke, intensieve aan
pak is nieuw. Het duurt lang voor
de Scheldestad een serieus ant
woord op de problematiek heeft.
„Toen ik in 1971 bij de politie in
Bezem
door de drughandel
eens een keer getuige kan zijn van
zo'n schietpartij."
Onderlinge twistèn tussen rivalise
rende bendes, die soms met geweld
beslecht worden, komen in Terneu
zen vaker voor dan we weten.
Slechts af en toe haalt zo'n onder
wereld ruzie het nieuws. Begin dit
jaar zelfs twee keer in dezelfde
week:
Drugs en wapenbezit zijn de criminele uit-
mssen waar Double Shot sinds een paar
manden de bezem door haalt.
foto wim kooyman
SAN Cing Cab bj.'87 4
kl. bruin met. airco,
vbekr. trekh. 5 bak,
tifraam, brede velgen.
9.750,- Tel.
40-12190
5AN Sunny 15 GL 5-drs
ibi bj. 5-'85, APK, i.
it., vr.pr. 3.500,-, tel.
>2-18586.
Hel helpt.
Door Harold de Puysseleijr
tutten.
>rdt in een groter
tentie met het
ort en bondig.
i de advertentie op.
ken snel.
4B Breda. Afdeling
e kantoren. Uw opdracht
te zijn.
incl. 17'/r BTW.
T BEDRAG AFLEZEN dat
even onder nummer dient
betaling kunt u een
kaart (dus géén giro- of
itante betaling ontvangt u
Ie rubrieken Te huur
nd tegen contante