Politiek is kiezen tussen grijs en iets minder grijs I Dien Cornelissen, politica Minister Maij-Weggen wil het openbaar vervoer meer loslaten \ffet (2) iv at fpen nieuw irtaalblad USTEM EXTRA MAANDAG 27 SEPTEMBER 1993 oor het doorrekenen van de lie je nodig hebt wanneer \l d buffet maakt. Wanneer het ?rvan uitgaan dat je gemiddeld fcente per persoon nodig hebt lhap moet zijn, heb je aa!: in genoeg. In beide gevallen i, een goede maat. De rest vul je al): 20 minuten cks) k (Koningsvogel) lijper r of bruine basterdsuiker t (citroen laurier) ■tij verwacht, koop je 5 bouten Imet VA. Schep de sambal in een - toe: citroensap, gesnipperde knoflookpulp. Jige mengsel in en laat ze een ■ven voor op 225 graden, leg de 1 besprenkel ze met wat olie en in een hete oven. Draai de I loor een met de losgekomen jus 175 graden en laat de boutjes udbruin zijn (20- 30 minuten). Pijn bherpe mosterd (Löwensenf of kakt phakt Impotje. Schud dit flink en giet lalade op tafel gezet wordt over Tüarneer de salade met in dunne en en uien kunnen enkele uren zeg altijd, in Den Haag ik Brabantser geworden [-.wanneer ik hier gebleven F zijn. In het Haagse moet zo op de bres staan. Ze men elkaar allemaal. Bij formeren van werkgroe- a zeiden ze vaak, zet er een ar Brabanders in dan krijg Dien Cornelissen niet in je i Ik heb zeer genoten van tijd. Je contacten aan- ïden om mensen van ast te zijn. Dat is levens- rvullend, daar word je zelf kervan." Ie macht van de volksverte- nvoordiger is kleiner dan ve- 1 denken. Tijdens de kabinets- '■j nnatie worden afspraken ge- i aakt en die beperken ons. Hoe ider de coalitie-genoten el- i ar vertrouwen tijdens de for- Jneuws. Bij voorbeeld door te hoe dwingender de af- loor het miheu. De Boxtel» taken zullen zijn. Tijdens de ^.arde haalde vorige week all rmatie van '82 (het eerste ka- lllingname. H. Kleijburg het spraakmakend! persbericht eigenhandig af. aet Lubbers) zijn we te ver {aan. Toen zijn we te gedetail- ndbezig geweest." ir moet meer ruimte zijn voor j individueel Kamerlid. Je ba- iceert vaak op het gebrek aan trouwen tussen politieke par- ita onderling. Dat is een ver- ad uitgangspunt. De samenle- Coïtus Het persbureau ANP heeft het verhaal wat al te smeuiig in de wereld gebracht, luidt haar ver sg verandert soms heel snel en klaring. Het coïtus interruptus it valt niet altijd te voorzien, advies is in elk geval niet afkom aar moet je creatief op kunnen stig van de Kleine Aarde, be spelen." zweert Kleijburg: „Wij hebbe: Hen nogal veranderd door de alleen maar de milieu-effecte ilitiek. Harder geworden en van seks-artikelen en voorbe il bedoel ik in de zin van hoedsmiddelen op een rijtje ge zet, meer niet." Maar wat heb je aan zo'n ondet zoek als er geen alternatief gebc den wordt? Kleijburg: „Wij willen de men sen alleen maar bewust makei uit bedonderd bent, ben je niet van het probleem." Maar moet je nu wel of niet eet >1 kritisch blijven. In het be- condoom gebruiken? KLleijburg: „Natuurlijk Maar gebruik dan liever een la ijfsleven maak je met zijn we: .en eenzelfde produkt. In de 1 ilitiek maak je hetzelfde pro- tex condoom dan een gekleuri ikt vanuit een wisselende visie, funcondoom. En gooi het niet u t dus kies je nooit tussen wit het toilet want dan komt het u zwart, maar tussen grijs en jmit™ .L;. ,t„ __v ®_lJ de waterzuiveringsinstallatie. Maakt de Kleine Aarde zich me ak dat je een heel principieel volstrekt ongeloofwaardig doo dit soort onderzoeken. Veelmen— -a sen zullen toch zoiets hebbel ikheid indruisen." van: zijn ze nou helemaal 9e' geworden in Boxtel? Kleijburg: „Dat soort reactie krijgen we wel vaker. Maar nog andpunt inneemt. Dan moet it echt tegen je hele persoon- 'fie van Breda heb dat bijvoorbeeld meege- wij slechts bewust maken van mi lieuproblemen." maals, wij willen de mensa aakt met de Drie van Breda ®iit mijn gevoel voor recht- 'tardigheid zei ik ja, laat ze vrij. Maar door mijn werk !et oorlogsslachtoffers wist ik diep de sentimenten kunnen ■■'•en. Ik kon het niet over mijn "d verkrijgen om voor te stern- et Ik heb dan ook als enige ingestemd." heb het werk altijd met veel wier gedaan en ben vrijwillig —^getreden. Jongeren moesten kwartaalblad 'Amerika', ij1 !"aar eens gaan doen vond ik heb nog vaak heimwee die actieve periode. _eerd, glanzend blad dat volg® ncier en verkoper Frans Verha - lie 1» de Verenigde Staten m. „Ik wil aansluiten bij bij mensen." artikelen over het Amerikagev® ns bloemenman, Vermont en Te»tajd m=-—-£e**£gc*£ e lijk vormgegeven en het je Qp eke verhalen. Vorm en in n 1 ar je moet 00jj de jongeren aam degelijk. De meeste bijcM m de weg gaan sta£m Je ■n geschreven. Verhagen: „Laai zelf die discriminatie over een en je wordt deelgenoot dig maken. Maar ik zal er aan verbazing. Ik wil diepgrave Roeten wennen. Ik wü nu een- 5 nuttig bezig zijn." ,nttp in 00ü, I?fame op het terrein van de het eerste nummer (oplage 4,s erlmge soiidariteit. Wij b totaal van honderd pagina j; «er kumen Verhagen: „Tegenvallend, J»w rkoop van het blad. Dan sp® irkoop eerders eerst een paar nui rteerders zijn, kun je die nunw miners merikaanse, woonde acht ja fork en werkte vanuit Wasni s ieer Intermediair, Het Finan mtrouwender. Je steeds afvra- ïi wat zit er achter, wat voor ertje zit er onder het gras. In maatschappelijk werk ga. je ivan het goede in de mens. Als maatschappelijk werkster I bezig. Je moet natuurlijk ader grijs. Het gebeurt niet Dien Cornelissen (69), maatschappelijk werkster, staat bekend als de 'Moeder van het CDA'. Haar politieke carrière begon in 1958 als KVP-raadslid in Boxmeer. Vanaf 1971 zat zij in de Tweede Kamer. In totaal zo'n zestien jaar. Mevrouw Cornelissen was onder-voorzitter. Gezond heidszorg en bejaardenbeleid vormden de pijlers van haar portefeuille. Altijd zorgen voor anderen. „Als je niet getrouwd bent, (...gewoon nooit de ware ont moet, meneer) moet je het toch ergens instoppen." Mevrouw Cornelissen heeft nog steeds een overvolle agenda. Ze wil wel afbouwen, maar is een graag geziene gast in diverse besturen van instellingen. „Ik kan zo moeilijk nee zeggen." Door Ton Loots Een van de vele dingen waar Dien Cornelissen zich tijdens haar politieke carrière mee bezig hield was de actie niet-roken. Op deze foto werd ztsamen met Dolman en Nelissen uitgeroepen tot niet-rokers van het jaar 1986. foto rene manders inbraak onder de bejaarden. Ik probeer niet bang te zijn, maar dat valt niet altijd mee. Ik durf 's avonds ook niet alleen over straat en ik heb mijn huis goed laten beveiligen. Je hoort en ziet zoveel dat je toch schrik hebt, hoe dapper je ook bent." Vergrijzing „En zo zijn er natuurlijk velen met mij. Er is sprake van een dubbele vergrijzing. De mensen worden ouder en er komen er meer. Dat komt door een goede gezondheidszorg, maar ook door betere voeding, huisvesting en zovoorts. De uitgangssituatie is gewoon beter. Pas heb ik nog verantwoording afgelegd over het gevoerde beleid in het kader van het Europees Jaar voor de Ouderen. (Cornelissen is vice- voorzitter van het Nationaal Co mité) Ik ben zelf een van de ongeveer 250.000 bejaarden in Brabant alleen al. Daarvan heeft 10 tot 12 proeent medische zorg nodig. Ouderen maken meer ge bruik van de voorzieningen dan jongeren. 40 Procent van de om zet van ziekenhuizen en pschy- chiatrische klinieken bestaat uit 65-plussers." „In het kader van de veranderin gen van het Sociaal Verzeke ringsstelsel, die nu volop in dis cussie staat, heerst er veel angst onder de bejaarden. Men is bang dat het eerst op ons wordt bezui nigd. Velen vrezen dat er aan de AOW wordt geknabbeld. Zo ver zal het wel niet komen denk ik. Mensen hebben vaak 30 of 40 jaar premie betaald. Je moet dan van goede huize komen om dat terug te draaien. Ik ken zelfs mensen die zich zorgen maken over euthanasie. Die goede zorg voor ons, blijft die wel, hoor ik wel eens." „Je die angst niet wegnemen, wel minder maken met goede voorlichting. En we zullen on derling solidair moeten zijn. De jongeren hebben nu vaak het gevoel dat zij voor de ouderen betalen. Dat moeten wij begrij pen en zorgen dat datgene wat we zelf kunnen doen, ook door ons zelf gedaan wordt en niet door de gemeenschap. Er moet een grotere onderlinge dienst verlening komen onder ouderen. Maar ouderen kunnen ook be paalde diensten bewijzen aan de jongeren. Als we het huidige welvaartspeil willen handhaven, dan mogen de premies niet te hoog oplopen." „In Nederland gaven we in 1991 8,2 procent van het Bruto Natio naal Produkt uit aan gezond heidszorg. Alleen Engeland en Denemarken gaven minder uit. We zijn dus een goede midden moter. We hebben een behoorlijk niveau en dat komt door 20 jaar beleid voeren. Bovendien zijn de ouderen sterk georganiseerd. Net zoals de vakbonden vroeger. Ze hebben echt wel invloed. Daar om ben ik niet zo bang voor de aow. 30% leeft uitsluitend van de aow., Binnen tien jaar zal dat percentage 20 zijn. Overheids voorzieningen moeten in princi pe aanvullend zijn. Sommigen kunnen het echt niet opbrengen om een voorziening te treffen. Daar zijn mogelijkheden voor via de Bijstandswet. Optrekken van de aow zie ik dan ook niet zo. Dat zal in ieder geval afhan kelijk moeten zij van de rest van het inkomen." Zonder „Zelf zou ik wel zonder aow kunnen leven. Hier en daar wat aanpassen maar het zou kunnen. Ik heb een goed pensioen. Toch wil ik niet zonder aow. Ik heb vanaf '46 premie betaald en dus heb ik recht op dat geld. Je kunt over details twisten, maar het basisrecht moet er zijn. Voor iedereen. Daarmee vergeleken is de discussie over de vut-regeling een luxe-probleem. We zouden eigenlijk toe moeten naar een flexibele pensioenregeling. Ie mand die vanaf zijn 16e gewerkt heeft en een 45-jarig dienstver band heeft moet kunnen stop pen." „Wij gaan veel te slordig om met ervaring en wijsheid. Er zijn mensen die dolgraag door willen werken. Het is toch belachelijk dat iedereen op zijn 65e moet ophouden. De sociale partners moeten daar eens goed naar kij ken." „Zoals het kabinet eens moet kijken naar deeltijdwerk. In de gezinszorg, waarin ik bestuurlijk actief ben, hebben we 350.000 mensen werken. Er zijn 261.000 full time-arbeidsplaatsen. Ruw weg 40 procent heeft geen volle dige dienstbetrekking. Als het in de gezondheidszorg kan. moet het ook elders kunnen. Bedrijven moeten zich er beter op instel len." „We moeten er natuurlijk wel voor waken dat ouderen de plaatsen in gaan nemen van jon geren. Ik ken bedrijven waar ze daar goed mee omgaan. Iemand die tien jaar directeur is geweest kan een stapje terug doen en een andere functie accepteren. Zo sta je niet zo lang bloot aan stress. Helaas ziet men dat nog teveel als een degradatie in plaats van als een gezond be sluit. Die mentaliteit moet ver anderen." „Ik sta inderdaad bekend als iemand die geen blad voor de mond neemt. Ik vind dat beide partijen beter worden van open heid. Hoe vervelend de bood schap soms ook is. Ik herinner me een stagiaire toen ik nog in het maatschappelijk werk zat. Dat meisje was zo scheel als het maar kan. Ik kon geen oogcon tact met haar krijgen en kon daar niet mee omgaan. Dat is misschien een beperking van mij, maar ik moet voeling heb ben met iemand. Ik heb er dus gewoon een opmerking over ge maakt. Ze is later ook van school gegaan. Ze durfde niet naar de oogarts voor een correctie. Je moet zulke dingen kunnen zeg gen." „Mensen zijn dat van mij ge wend. Ik heb toch een grote vrienden- en kennissenkring. Dat moet ook wel als je niet gehuwd bent. Ik wil een geluk kig mens zijn en dat kun je niet alleen. Daar heb je contacten voor nodig. Wij zijn van huis uit allemaal nogal fel. Maar het gaat om de manier waarop je geen blad voor de mond neemt. De kunst van het leven is de ander niet te kwetsen. Daar moet je naar streven. Dan kun je ook aïles zeggen tegen mensen. Ik was vroeger een grote driftkop. Mijn vader die heel zacht was heeft me wel eens een draai om mij oren moeten geven. Dat vond ik niet erg, Je moet ook kunnen toegeven als je iets verkeerd hebt gedaan." „Vrouwen kunnen dat niet beter dan mannen. Mannen hebben het gewoon niet zo geleerd. Dat zat in het hele onderwijs inge bakken, te veel prestatie gericht. Goede leerlingen halen een tien. Ze gaan vervolgens naar het vwo en moeten daar ook weer preste ren. De emotionele balans raakt verstoord. Tegenwoordig is het iets beter. Ik ben nog steeds blij met mijn opleiding tot maat schappelijk werkster. Daar werd de emotionele kant beter ge waardeerd." „Ik ben in mijn werk steeds meer een feministe geworden. Dat ging vanzelf eigenljk. Ik zag vaak dat bij twee gelijkwaardige kandidaten de voorkeur uitging naar een man. Men dacht dat de man beter kon presteren en dat vrouwen toch te emotioneel wa ren. Onzin. Kijk naar Ria Beckers. Je hoeft het niet met haar eens te zijn, maar ze deed haar werk wel goed. Nooit kreeg is nog zoveel te doen in samenleving. Maar nu ga ik acht wat minder doen. Je *pt tegen lichamelijke en gees- grenzen aan. Ik heb het We hebben er de tijd JJr Zij die nog goed ter been w nen dingen doen voor lj, eren die minder mobiel zijn. r ook zaken als het opzetten onderhouden telefooncirkels een hulpmiddel zijn bij het fan 6I\ van een groter gevoel v®üfheid in onze samenle- Lr heerst zoveel angst voor Door Carla Joosten Snoeien om te groeien. Zo hoopt minister Maij-Weggen (Verkeer) het openbaar ver voer naar de volgende eeuw te loodsen. De Nederlandse Spoorwegen kermen en moe ten arbeidsplaatsen afstoten en onrendabele lijnen sluiten om financieel gezond te wor den. Maar ook het stads- en streekvervoer zucht en steunt, vanwege de miljoe nenbezuinigingen. Toch draagt dit kabinet het openbaar vervoer nog steeds een warm hart toe, beweert mi nister Maij. Immers: voor het eerst sinds jaren wordt er weer geïnvesteerd. Er komen rails bij en voor de bus vrije banen. Maar intussen worden de ex ploitatiesubsidies flink ver laagd. Nu nog betaalt de overheid de helft van elk treinkaartje, tach tig procent van een rit met het OV in de stad en zestig procent van een reis met het streekver voer. Die subsidies volgden in de jaren zeventig nadat het pu bliek het eertijds bloeiende openbaar vervoer de rug had toegekeerd en massaal in de auto was gestapt. NS en busbe drijven kwamen in geldnood. Maar Den Haag vulde de tekor ten kritiekloos aan en zo ont stonden gezapige bedrijven, die het maar lastig vonden dat er ook nog passagiers vervoerd moesten worden. „Van al die bemoeizucht is het openbaar vervoer niet beter ge worden", concludeert minister Maij. En ze omhelst het rapport van de commissie onder leiding van de Tilburgse burgemeester Brokx, die de lijnen schetst voor een lossere band tussen over heid en openbaar vervoer. „Ontvlechting en verzakelij king", zei Brokx bij de presen tatie. Geheel in de geest van de tijd moet het openbaar vervoer meer geprikkeld worden om klant- en marktgericht te werken. Het moeten efficiënt georganiseerde bedrijven worden. Die filosofie wordt in de praktijk al aardig opgepikt. Menig busbedrijf maakt zich op voor een zelf standig bestaan en steeds meer ondernemingen slagen erin kostdekkender te werken. Ze maken zich op voor de concur rentiestrijd met de particuliere busbedrijven. Die mogen straks meedingen naar de openbaar vervoerlijnen. Minister Maij gaf deze zomer al een voorzetje door experimenten op' enkele lijnen aan te kondigen. Helemaal kostendekkend zal het stads- en streekvervoer nooit worden. Dit is tegenstel ling tot het treinvervoer. NS krijgt straks geen subsidie meer. Voor bus en tram blijft altijd een overheidsbijdrage noodzakelijk. „De busbedrijven Trein en bus moeten zichzelf meer bedruipen zitten nu eenmaal met hoge loonkosten. Omgerekend is een reizigerskilometer in de trein goedkoper, omdat je met een machinist en enkele conduc teurs heel wat meer mensen kunt vervoeren. Tegenover een buschauffeur staan niet meer dan 40 passagiers", legde Brokx bij de presentatie van zijn rap port uit. De busbedrijven moeten meer vrijheid krijgen. Geen strakke Haagse regeltjes. Ze moeten taxi's kunnen inzetten en bij voorbeeld de mogelijkheid krij gen om verschillende tarieven te hanteren op diverse reistijden. Naast de strippenkaart moet er ook een electronische betaal kaart komen. Maij laat de ont wikkeling aan de bedrijven over. Ze wil er zelf geen buil aan vallen na het debacle met de magneetkaart, die er nooit kwam maar wel tachtig miljoen gulden aan onderzoek opslokte. De nieuwe zakelijkheid ten spijt wil Brokx noch Maij de sociale functie van het openbaar ver voer opgeven. Bedrijven zullen niet alleen naar de zogeheten dikke lijnen (met veel passa giers) kunnen dingen, maar moeten een netwerk exploite ren, waarin ook dunnere lijnen zijn opgenomen. Om te voorko men dat er in een regio leemtes ontstaan - bijvoorbeeld een route naar een ziekenhuis - kan de overheid aanvullende con tracten afsluiten. De revolutie in het openbaar vervoer moet uiteindelijk meer reizigers opleveren. Zoals ook de spoorwegen bij herhaling la ten weten, benadrukt ook Brokx dat meer maatregelen nodig zijn om mensen vanuit de auto in het openbaar vervoer te krijgen. De aanstaande verho ging van de accijns op brand stoffen is een middel daartoe. Maar volgens minister Maij is het een misverstand te denken dat mensen daardoor onmiddel lijk overstappen. „Er is veel luxe vervoer in het autoverkeer. Minder autorijden leidt niet meteen tot meer openbaar ver- voerkilometers." Brokx' aanbevelingen zullen niet van de ene op de andere dag worden doorgevoerd. Het moet zorgvuldig gebeuren, vindt de commissie. Toestanden zoals de leden in Engeland za gen, moeten worden vermeden. Daar rijden elkaar beconcurre rende bussen elkaar nagenoeg van de weg om het eerst bij de halte te zijn. Dat heeft wel hef voordeel dat de bus razendsnel is. ze de waardering die ze verdien de. Tijdens mijn hele loopbaan heb ik dat gemerkt. Vrouwen waren, zeg maar vijftien jaar gëleden, ook een beetje bang om verantwoordelijkheid te nemen. Nu is dat minder maar de voor oordelen, soms geruisloos, zijn er niet minder om. Als Hanja Maij- Weggen fors te keer gaat wordt ze anders aangepakt dan haar voorganger Westerterp." Nou is ze ook wel een beetje controversieel. Mijn eerste ken nismaking was er een met pijl en boog. In Noordwijkerhout kwam ik tien minuten te laat bij een vergadering. Ze zei vinnig dat ik tien minuten te laat was. Ik zei dat ik file had gehad, maar dat had ik van haar moet incalcule ren. Ze heeft dat een beetje hè, dat dédain. Naderhand zijn toch we goede vriendinnen gewor den." Excuus Truus „Dat vrouwen deel uit maken van allerlei besturen wordt steeds meer geaccepteerd. We moeten ervoor waken dat we niet als 'excuus-Truus' worden gebruikt. Vaak gaat het in bestu ren zo van oh, we moeten er ook nog een of twee vrouwen bij hebben. De portefeuilles zijn dan meestal al verdeeld. Ik pas er voor als randverschijnsel te die nen." „Toen ik commandeur werd in de orde van de Nederlandse Leeuw was ik diep ontroerd. De onderscheiding is veel te hoog voor mij. Ze hadden me volko men verrast en met een smoesje mijn familie uitgenodigd. Ik moest improviseren en heb toen niet alleen de koningin bedankt maar ook mijn familie. En dat meende ik. In een groot gezin, we hadden twaalf kinderen, krijg je dat vanzelf mee. Mijn moeder zei altijd; 'Ik heb de eerste vier opgevoed en zij heb ben de rest gedaan.' Ikzelf ben de oudste van de meisjes, de vierde van de twaalf." „Ik heb het contact met de ach terban altijd zeer belangrijk ge vonden en dus ook vanzelfspre kend. Je vertegenwoordigt met 150 mensen' 15 miljoen landge noten. Dat moet je dan ook goed doen en bereid zijn om 80 uur per week te werken. Je doet het goed of niet. Contact met je achterban krijg je door leringen te houden. Daar hoor je wel wat er leeft in het land. Tegenwoor dig vergadert de Kamer niet op donderdag, juist om een goed contact met de achterban te be werkstelligen. Het pogen is goed, maar je moet als Kamerlid je eigen verantwoordelijkheid ne men. En niet alleen op donder dag." „Ik zal het missen. Ik moet er rekening mee houden dat de contacten minder worden. Je moet actief zijn om je contacten te onderhouden en ik wil wat gaan afbouwen. Laten jongeren het maar doen. Ik word oud en dus 'out'. Dat is niet sentimen teel maar reëel. Daar zie ik dan ook helemaal niet tegen op. Ik heb enkele goede vriendinnen en mijn familie in de buurt." Bovendien kan ik mezelf heel goed bezig houden en ben bij tijd en wijle grgag alleen. Natuurlijk voel ik me wel eens eenzaam, maar ik leid een actief leven en heb veel hobby's. Ik lees graag, •hou van tuinieren, fietsen, mu ziek luisteren en hou sport bij op radio en televisie. Wimbledon of de Tour de France, dat vind ik mooi. Vroeger heb ik wel een beetje getennist maar ik krijg snel een zweepslag." „Nu krijg ik ook eindelijk eens de tijd om definitieve regelingen te treffen. Ik heb nog steeds niets, geregeld, voor ais ik er niet meer. ben. Dat is oofe niet zo drhagen^i maar ik wil anderen geen overA last bezorgen. Het kan maar ge regeld zijn."

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 9