DE STEM
Goes
Sang Chun Lee gaat weer forensen tussen New York en Europa
fan Dorst Chrysler,
kwaliteit leasen
chrysler leasen
Oostenrijks'
meubelen
B
In en om de tuin
ïaagconife.ren
lerijen J. van Geel - Domen
Irgstraat 14881 NB fe Zundert.j
)6-72467 Fax. 01 696-71785.
Wonen Totaal
gloop-
lrs
Kleintje
rlaamse Koerier.
MBER 1993
X J
Speelhuislaan 156 - Breda - Tel. 076-715511
ZATERDAG 25 SEPTEMBER 1993 DEEL
die
Het
Seizoen
van
de
rode
ogen
Sang Chun Lee, zijn vrouw Kyong en onze verslaggever Léon Krijnen (geheel rechts).
FOTO'S HENK KOSTER
ruiming van een perceel boomkwekerij
[tegen zeer scherpe prijzen aanbieden
Beit en in verschillende soorten en mateij
Kn onze verslaggever
Ion Krijnen
few York - Het is even
innen. Rondom Sang Lee
iliards ziet het er alle-
saal net iets anders uit
bij zaal Den Hoek in
buitengebied van de
jemeente Zundert. Of on-
|tr de knotwilgen voor de
bij Jan Arnouts in
jtten-Leur. In sfeer licht
ten verwijderd van de
liddeleeuwse Markt in
Wielen, waar de Ceule-
fflsen lang domicilie
ielden in hun enigszins
irokke biljartpaleis.
'(kan zich de French Connec-
nog herinneren? Met die
sieke achtervolgingsscène?
ipecteur Popeye, gespeeld
Gene Haekman, achter-
Win zijn auto een stuk gajes,
''intussen in de metro boven
P hoofd paniek zaait. De rails
de trein liggen te daveren op
®e stalen portalen, Roosevelt
:®ue ligt eronder. De sfeer
de buurt doet aan die van
-Street Blues denken.
"eunend
tis New York. Roosevelt Ave-
J AAN DE ZIJKANT HET BEDRAG AFLEZEN maal Per vll£
dor toezending van brieven onder nummer d.ent J^ntrem -erheen don-
betalen. Als contante betaling kuntiiw naar Ujn zeven
irocheque of girobetaalkaart (dus ge9''wtje van een half uur. Zodra
ig) insturen. Bij met-contante betaling ontvangt
tart. Advertenties voor de rubrieken Te huur
ïingruil worden uitsluitend tegen contante
op bemidde-
3 en gebruik
te Kringloop-
Ininastr. 82a,
11140-10257.
Inl. Postbus 13, 1260
Blaricum, 02 1 53-15974.
Goed, beter:
lijk in.
besteken één vakje benutten.
van de advertentie wordt in een groter
egin daarom de advertentie met het
|rd. Houd uw teksten kort en bondig,
t uw telefoonnummer in de advertentie op.
lageert men gemakkelijk en snel.
n, Postbus 3229,4800 MB Breda. Afdeling
ties, of inleveren op onze kantoren. Uw opéra
ór plaatsing in ons bezit te zijn.
Prijs incl. 17V4 %B1W-
9.20
12.27
15.33
18.40
21.47
24.53
"tatan ondergronds verlaten
werkt de zeven zich aan de
Ere kant van de East River
:e™ mol omhoog en gaan de
_#,agons hoog boven de onder-
We straten piepend en
Tanend verder.
voorlaatste halte, Willets
stappen honkbal- en ten-
,i hebbers gezamenlijk uit.
■'natste fans van de New York
gaan linksaf, naar Shea
Hum, terwijl de lolbroeken
,er de tennissupporters hen
castisch succes toewensen.
niet best met de 'Mise-
e,]Jets'. De tweevoudige ex-
J* dkampioen bengelt dit jaar
2!8 on<deraan. De tennls-
ip pi slaan rechtsaf, rich-
I 'jéshing Meadows Corona
baar wordt ieder jaar de
e twee weken van septem-
Open gehouden,
lijn zeven?," had Sang
oor de telefoon bijna opge-
- Sezegd, „dan is het simpel,
tsaf n aan ^a^te negentigste
sl Oat is in Flushing, eigen-
Elmhurst,
is allemaal
Queens. Vier blokken teruglo
pen. Sang Lee Billiards is op
hoek zesentachtigste straat en
Roosevelt. Kan niet missen."
Cultuurschok
Het kon inderdaad niet missen,
maar Sang Lee had niet gewaar
schuwd voor de cultuurschok
waar hij zelf natuurlijk al jaren
aan gewend is. Want stap uit
aan de negentigste straat op
Queens, ga twee trappen naar
beneden, en de bevreemding
slaat toe. Is dit New York? De
stad heeft vele gezichten, dat
was bekend, maar dit? Onder het
roestige station aan de negentig
ste straat is het Havana, Puerto
Rico, La Paz, Seoul en Hong
Kong samen. Er wordt van alles
gesproken, behalve Engels. Het
is tien uur 's avonds, dik in de
dertig graden en drukkend voch
tig. Veel mannen dragen cow
boyhoeden, klassieke Ameri
kaanse, dan wel Mexicaanse.
Bijna alle mannen van niet-Oos-
terse oorsprong dragen het eer
ste kenmerk van de macho, de
snor. Vrouwen en meisjes para
deren in groepen, druk kwette
rend, de armen in elkaar ge
haakt. Het zou de boulevard van
Valencia kunnen zijn, of een
massascène uit de West Side
Story.
Ontspanning
De sfeer is niet bedreigend, zoals
hij zelfs overdag in 'uptown'
Manhattan of in de Bronkx wel
degelijk kan zijn. De rommel is
er, de langzaam rijdende auto's
van het formaat vliegdekschip
zijn er, de tegen gevels hangende
lanterfanters, maar verder valt
de buurt best mee. De algemene
atmosfeer is er een van vrolijke
ontspanning. Er wordt door aÜes
en iedereen in allerlei talen door
elkaar heen gerateld, er wordt
veel en hard gelachen. Er zijn
allerlei eettenten: Colombiaans,
Cubaans, Koreaans, Chinees,
Italiaans. Er wordt van alles ver
kocht in allerlei al dan niet rom-
melwinkels, die open zijn wan
neer de eigenaar daar zin in
heeft. In veel gevallen betekent
dat 24 uur per dag, het hele jaar
door.
Net als Sang Lee Billiards, waar
de ware 'afficionado' van de keu
een balletje kan stoten wanneer
hij dat wil. 24 Uur per dag, 365
dagen per jaar. „En er wordt
altijd wel op een paar tafels
gespeeld," aldus Sang Chun Lee.
Die zich in zijn eigen biljartpa
leis in vrijetijdskleding aanmer
kelijk minder stijfjes gedraagt
dan in het nette vest met vlin
derdas dat hij tijdens zijn Euro
pese biljartexpedities draagt.
„Sommigen komen graag om een
uur of twee of drie in de nacht
spelen," aldus Sang Lee, „en
anderen komen graag vroeg in
de morgen, voordat ze gaan wer
ken. Het komt dus eigenlijk
nooit voor dat alle tafels onbezet
zijn." 'Alle tafels' zijn er liefst
35: twaalf heuse matchtafels uit
de Belgische stal Verhoeven, ze
ventien pooltafels en twee enor
me snookertafels. De snookerta
fels liggen er tijdelijk verlaten
bij, maar op de meeste pooltafels
wordt wel gespeeld, net als op
Alle zeventien matchtafels.
Daarop wordt het spel gespeeld
dat Sang Chun Leé roem en
welvaart heeft gebracht: drie
banden. Het algemene niveau
dat door de gebruikers van de
matchtafels gedemonstreerd
wordt, zou zeker niet uit de toon
vallen op een willekeurige vrij
dagavond in Den Hoek, bij Arn
outs of bij Ceulemans. En op
enkele tafels worden patronen
en gemiddeldes gedeponeerd, die
doen veronderstellen dat in het
voetspoor van Sang Lee wel eens
meer biljarters vanuit de nieuwe
wereld de rangorde in de oude
wereld zouden kunnen gaan ver
storen.
Sang Lee zit achter het zenuw
centrum van zijn biljartpaleis:
de kassa. Er is ook een 'counter'
waar bier, hot-dogs, cola in be
kers van het formaat vuilnisem
mer, hamburgers, en wat dies
meer zij aangeschaft kunnen
worden. Achter de patroon
hangt een bord met de huisre
gels: geen drugs, gokken verbo
den, geen blote voeten, draagba
re radio's en vloeken zijn niet
toegestaan. De achterwand van
de immense zaal, een meter of
dertig verder, wordt voor het
grootste gedeelte in beslag geno
men door een blinkend altaar: de
prijzenkast van Sang Lee.
Paqrafernalia
Centraal hangt een foto van de
meester. Daaromheen honderden
blinkende parafernalia: keus,
ballen, bekers, medailles, trofee-
en en gedenkstenen. Verzameld
in alle uithoeken van de wereld:
New York, Seoul, Philadelphia,
Oosterhout, Berlijn, Palma de
Mallorca, Antwerpen, Gent, Go
thenburg, Zundert. Om maar een
paar dwarsstraten uit Sang Lees
grillige reisschema op te noe
men.
Sang Chun Lee lijkt een jaar of
tien jonger dan de veertig die hij
achter zich heeft. Geboren in
Zuid-Korea kon hij aanvankelijk
beter overweg met ballen, die
iets groter en zwaarder zijn dan
het aramith waarmee hij een
man in bonus is geworden. Hij
was geen bowlingkampioen van
Zuid-Korea, maar het scheelde
niet veel. „Dat is een mythe die
steeds opduikt," zegt Sang Lee,
soms zoekend naar Engelse
woorden, maar op die momenten
rap geholpen door echtgenote
Kyong Lee. „Ik heb wel op hoog
niveau gebowld, ik heb er ook
geld mee verdiend, maar ik ben
nooit kampioen van Zuid-Korea
geweest. Echt niet."
Het biljarten ging hem nog beter
af. Driebandend werd hij wél
kampioen van Korea. .Voordat
hij Kyong léerde kennen, die
zeventien jaar geleden met haar
ouders naar de Verenigde Staten
was geëmigreerd. Zes jaar gele
den volgde Sang Lee haar, nadat
ze getrouwd waren. Kyong had
al een Amerikaans paspoort, zo
dat ook Sang Lee de langdurige
emigratieprocedure in werking
kon zetten en aanvankelijk een
tijdelijke verblijfsvergunning
kreeg.
„De eerste-drie jaar verdiende ik
mijn geld met driebanden," al
dus Sang Lee. „Voornamelijk in-
vitatietoernooien, waarin het
steeds om verschillende prijzen
gaat. Soms veel, soms weinig. Ik
werd ook kampioen van Ameri
ka. Dat leverde geen geld op,
maar wel veel uitnodigingen om
voor geld te spelen. Ik heb goed
gespaard. Ons doel was altijd om
een biljartcentrum te openen,
maar we wisten niet waar. New
York is een moeilijke stad, met
heel veel verschillende gezich
ten. Met een biljartcentrum met
driebandentafels moet je in een
buurt zitten waar veel Spaansta-
ligen wonen. Die spelen drieban
den. Maar het moet ook een
gunstige buurt zijn, niet crimi
neel. We hebben lang gezocht en
uiteindelijk hebben we deze
ruimte kunnen vinden. Hier is
ongeveer zeventig procent 'Lati
no's', vijf procent Koreaans, tien
procent Amerikaans en de reste
rende vijftien procent is van al
les en nog wat. Op zaterdag
staan er vaak twintig verschil
lende nationaliteiten te biljarten.
Het is een goede keuze gebleken.
We zijn nu drie jaar open. De
zaak loopt goed, dat is één ding.
Net zo belangrijk is dat we hier
in die drie jaar nog nooit één
probleem gehad hebben, geen
gevechten, geen berovingen."
In het seizoen 1993 eindigde
Sang Lee op de derde plaats in
de toernooiencyclus om de we
reldbeker driebanden, die vol
gende week (dinsdag 'met het
kwalificatietoernooi en donder
dag met het hoofdtoernooi) in
Oosterhout weer van start gaat.
In de finale van het afsluitende
Masters-toernooi op Palma de
Mallorca verloor hij in december
van Torbjörn Blomdahl, de win
naar van de wereldbeker. De
top-zeven van de eindstand van
de wereldbeker 1993: Blomdahl,
Ceulemans, Sang Lee, Bitalis,
Dielis, Jaspers en Caudron. De
portretten van de eerste zes sie
ren, in de juiste volgorde, de
muur naast de kassa, de zevende
blijkt juist op bezoek geweest te
zijn bij Sang Lee.
Met succes, want Frédéric
Caudron kaapte een week of wat
eerder de hoofdprijs weg in het
hol van de leeuw. Voor de neus
van Jaspers, voor de neus van
Sang Lee, en voor de neus van
de 29 andere deelnemers in het
veld van vier poules van acht
man. „Maar het was op handi
cap," aldus Sang Lee. „In de
finalerondes moesten Dick en ik
vijftig caramboles maken en
Frédéric veertig. Scheelt veel.
Caudron winnaar met moyenne
van 1.3, Jaspers tweede met
moyenne van 1.7. Hoofdprijs
was 3500 dollar."
Jaspers en Caudron noemt hij de
beste jonge driebanders.
„Caudron komt. Kan nog even
duren, maar hij komt. Blomdahl
is nu de beste, maar ik denk dat
Jaspers nu al even goed is. Ik
denk dat het er dit jaar uit zal
komen. Ik vind Jaspers zeker zo
goed als Blomdahl, alleen nog
niet zo constant. Maar het zou
mij niet verwonderen als zijn
jaar nu zou komen."
En Sang Lee? Breedlachend:
„Sang Lee heeft het veel te druk.
Sang Lee koopt Verhoeven-ta
fels in België en exporteert die
naar Zuid-Korea. Sang Lee
heeft hiernaast een Karaoke-
centrum geopend en ook al een
in Philadelphia. Sang Lee heeft
niet genoeg tijd om wedstrijden
te spelen." En trainen dan? Weer
lachend: „Sang Lee trhint nooit.
Sang Lee speelt alleen maar
wedstrijden. Ik probeer er iedere
dag minstens één hier te spelen,
maakt niet uit tegen wie. Oefe
nen doe .ik niet, heb ik nooit
gedaan ook. Alleen maar wed
strijden spelen."
Volgende week breekt het 'rode
ogen seizoen' weer aan voor
Sang Lee. Voor ieder toernooi
om de wereldbeker pakt hij op
John F. Kennedy de laatst moge
lijke vlucht naar Europa. Om na
afloop het eerste het beste vlieg
tuig terug naar de 'Big Apple' te
nemen. Met rode ogen van de
slaap zal hij weer zijn eerste
wedstrijd te spelen. Met de in
middels vertrouwde onortho
doxe keu-voering. De rug haast
kaarsrecht, slechts een paar gra
den voorover gebogen, pleegt hij
schijnbaar achteloos af te stoten.
Zijn tegenstander in verwarring
brengend met een miraculeuze
oplossing, net als die gnuivend
denkt dat hij in de verdediging
een onontwarbaar patroon heeft
achtergelaten. Met de linker
hand onzichtbare stofjes van het
laken vegend.
„Daar moet ge voor uitkijken,"
aldus Ludo Dielis nadat die vo
rig seizoen een keer in drie korte
setjes zelf van tafel geveegd was
door Sang Lee. „Als hij door uw
verdediging prikt en hij gaat met
zijn polleke over het laken ve
gen, dan is hij helemaal in zijn
sas, vertel ik U. Dan weet ge dat
ge gaat verliezen."
De gedachten gaan later op de
avond onwillekeurig terug naar
die uitspraak van Dielis. Sang
Lee is bezig aan een partij tegen
een lokale matador. Niet duide
lijk is of het om geld dan wel om
spek en bonen gaat. Sang Lee
lijkt in trance. Veegt met zijn
'polleke' onzichtbare pluisjes
van het laken, produceert met
een stoïcijnse blik op zijn gezicht
enkele lossebanders waarvan de
gemiddelde kunststoter alleen
maar kan-dromen, en handhaaft
een zeer hoog gemiddelde. Zo te
zien zit het, vlak voor het nade
rende wereldbekerseizo'en, meer
dan goed met Sang Lee.
Hij heeft er ook veel zin in,
minder dan een week voordat in
De Bussel in Oosterhout het eer
ste toernooi van het circus-Bayer
van start gaat. „Mooie zaal, De
Bussel," laat hij weten. „Net als
dat oude theater in Palma de
Mallorca. Dat zijn de zalen waar
ik het liefste speel. In Gent niet,
in dat oude Casino. Dat is geen
prettige zaal. Over casino's ge
sproken, Oosterhout is toch vlak
bij Breda, nietwaar? Yes?"
Hij veert hoog op, met gespeelde
kwaadheid, maar de ogen stie
kem lachend. Volgt een uitval
die ega Kyong in een gierende
lach doet schieten. Luidkeels:
„That is a real bad place, Breda,
een echte slechte plaats. Daar
heb ik vorig jaar in het Casino
heel veel geld verloren..."
Sang Chun Lee middenzijn vrouw Kyong, enkele klanten van het biljartcentrum en onze verslaggever Léon Krijnen voor de grote,
rijk gevulde prijzenkast van de Koreaanse driebandenspeler.
