DE STEM
lulering van
la met Jan Janssen
Iten over de wielersport*
sn De Stem als
De Stem de winnaars
lathon, Breda; Lezina
la de Bruyn, St. Jansteen
i Breda; Conny FijnemanJ
[m; Majanca de Leur,
Lezerstour een
Maandag gaat de trein in
Rotterdam ondergronds. Na zes
laar graven, heien en bouwen zijn
I dan de eerste twee sporen van de
Willemsspoortunnel gereed. Die
gaat onder twee havens en de
[Sieuwe Maas door. Nooit hoeft de
trein meer te wachten voor de
Hefbrug, maar weg is de skyline
[van de achterkant van Rotterdam,
p schone was op de balkons en de
horizon van havenloodsen. Voor
250 treinen per etmaal is het nu
een ondergrondse rit van vijftig
[seconden. Kosten 905 miljoen. De
|stad die eerst zijn achterwerk liet
zien, toont nu haar ingewanden.
„Ach," zegt een Rotterdammer
omlaagturend in het nieuwe
|Blaakstation, „ik hou zo van deze
stad dat een miljard wel mag."
Nieuwe station
Rotterdam Blaak
vanaf maandag
in gebruik
Week nd
ZATERDAG 25 SEPTEMBER 1993 DEEL I
llü het nu nog lege trappenhuis zal het vanaf maandag krioelen van de reizigers.
Het nieuwe station Rotterdam Blaak maakt door de glazen dakconstructie een lichte indruk.
Sporen
onder de
Maasstad
Door Paul de Schipper
Het nieuwe station is een gat
vol roltrappen. Werklieden
hangen in kooien aan de
muur, poetsen de tegels.
Een vrouw met hoogtevrees wil ook
naar beneden kijken maar durft
niet en blijft een halve meter van
de solide balustrade staan. De
nieuwe Blaakhalte is een onder
gronds overstapstation vlakbij de
befaamde kubuswoningen.
Over de toegang van het station
hangt een enorme schotel aan een
half gebogen arm. De Rotterdam
mers hebben er al een bijnaam
voor: De Fluitketel. Ze leggen dat
bereidwillig uit: „Omdat het net
p' verrassende trap leidt naar de hoger gelegen stationshal
f
zo'n ding is als de fluitketels van
de Hema. Die hebben ook zo'n
gebogen handgreep."
De Hefbrug, officieel de Willems
brug, is altijd een onding geweest
zeggen de spoorwegen. Om de twee
uur moet de brug twintig minuten
open voor de scheepvaart. Aan dat
voorschrift hebben de NS altijd
hun dienstregeling voor Neder
lands drukste spoorwegtraject, de
lijn Rotterdam-Dordrecht moeten
aanpassen. De Hef was de flesse-
hals in het door de Rotterdams
verwenste en tegelijkertijd gekoes
terde luchtspoor.
Dat spoor dankt zijn naam aan het
feit dat de trein vanuit het zuiden
de Maasstad binnenrammelde, me
ters boven het straatniveau, over
een kilometers lang ijzeren viaduct.
„Een straatweg vanonder, een
spoor van boven," zeiden de aan
vankelijk kritische Rotterdammers
trots in 1877 toen het luchtspoor
geopend werd met een diner voor
de notabelen en Bengaals vuur
voor het volk. Een plaatselijk ta
bakshandelaar schreef 'te ijzen bij
de gedachte dat een deraillerende
trein zich in de belendende gevels
zou boren.'
Geen brug in Nederland werd zo
vaak gefotografeerd als De Hef.
Joris Ivens ontdekte in 1929 de
visuele kwaliteiten van De Hef. De
documentaire De Brug was de aan
zet van zijn lange filmcarrière.
Onder de spoorbaan hielden koop
lieden een dinsdag- en zaterdag-
markt. Ze noemden het 'de grote
paraplu'. Het was de plek waar je
goed na kon denken over de prijs.
Met een 'koopman wat zegt u?' als
excuus om tijd te rekken als er
daarboven weer een trein voorbij
denderde. Dat kon immers de prijs
aardig beïnvloeden. De markt is
tijdelijk verhuisd naar de Nieuwe
Markt.
De drie kilometer lange Wil
lemsspoortunnel doorsnijdt het
hart van het oude Rotterdam. Hier,
langs de vroegere Binnenrotte, is
de stad ontstaan, aanvankelijk als
het dorpje Rotta rond 800. De aan
zet tot de stad dateert uit de der
tiende eeuw. Tijdens graafwerk
zaamheden voor de Willemsspoor
tunnel vonden medewerkers van
het gemeentelijke Bureau Oudheid
kundig Onderzoek fundamenten
van de veertiende eeuwse stads
muur terug.
Als haven- en handelsstad kreeg
Rotterdam rond 1850 een
groeistuip. De Binnerotte werd ge
dempt ten behoeve van de aanleg
van het luchtspoor.
Al direct na de Tweede Wereldoor
log beseften de Rotterdamse stads
bestuurders dat De Hef met zijn
twee sporen te klein was voor het
Rotterdam van de toekomst, maar
er was geen geld voor een alterna
tief. En toen dat er wel was, ging
FOTO'S DE STEM JOHAN VAN GURP
het op aan tunnels voor het auto
verkeer.
Eind jaren '70 waarschuwden inge
nieurs dat de levensduur van de
Rotterdamse spoorbruggen aan het
aflopen was. In 1979 beloofde mi
nister Tuynman van Verkeer en
Waterstaat de Rotterdammers een
viersporige tunnel, maar hij vergat
er geld voor uit te trekken. Zijn
opvolger drs. Neelie Smit-Kroes
die dacht dat de gesignaleerde me
taalmoeheid wel met 'een las' was
op te lossen, moest snel van dat
standpunt terugkomen.
Op 24 januari 1983 sprak ze in een
zesregelig briefje aan de Spoorwe
gen 'gezien de financiële situatie'
haar voorkeur uit voor een nieuwe
spoorbrug over de Maas.
De Rotterdammers zagen het al
gebeuren: een bak met vier sporen
dwars door de stad met hoge ge-
luidswerende wanden en dat met
huizen direct naast de spoorbaan,
die daar in strijd met de milieure
gels al gebouwd waren, omdat de
nieuwe spoorbaan toch wel onder
gronds zou gaan.
VERVOLG WEEKEND - E2
In het station is een fragment van een oude stadswal gehangen dat Het perron ligt glimmend te wachten op de eerste reizigers,
bij de werkzaamheden werd gevonden.
iars van De Stem Leze,
