De werkhonger in de wegenbouw
1MT
•verschot
mÊÊÈÈËv
wüè-
Zeeuwse aannemers schieten onder de prijs om hun broek op te houden
JSTEM
ZEELAND
C4
1993 H
VRIJDAG 24 SEPTEMBER 1993
ORT
leede klasse B: NHI-Rabn
15, 12-15. 15-3), Deltan 2 PJ
'-3 (5-15, 9-15, 6-15), GemèH
'hihps 2-1 (7-15, 15-3, 15 ,51
■de klasse A: Lichtland 3-Ri-l
Vos 1-2 (4-15, 15-12 2 3
|w 3-Scharmga 2 2-1
-13, 15-11).
Irde klasse B: Deltan 3-R i
(14-16, 10-15, 4-15), Voi
arts-Lichtland 4 3-n n-r
7, 15-6). WH
'ANDEN
Irste klasse A: Stuntmarkt i i
'htland 1 3-6, Dees 1 3_r ril
-5, CIS 4-5, Lichtland 2 2-o1
TT™'!"MT*
T 3-0.
klasse
B:
i ÏNG 31
harmga 4-7, Neelemans 3-r ij
tater 3-5, PTT Post 3-4 ZPè,4
4, Echo Audio 2-0.
jveede klasse A: Dees 2 3-9 pJ
13-7, De Hoop 3-6, Dow 4
3-3, Beldo 3-2, Deltan"Jj
Iveede klasse B: Rabo 4-9 yS
btabene 2-5, Philips 3-5 pta/ï
NHI 3-4, Gemeente 1 3 f
2 4-2.
lerde klasse A: Dow 3 3.7I
pharmga 2 3-6, Bliek en Vos 3-i
lavenschap 2-4, VC Schelde 3-4*1
Ichtland 3 3-2, ABN AMRo 3-2 1
klasse B: Voorwaarts 4-nl
S 3-6, Gemeente 2 3.4
4 3-4, Del tan 3 ?Vl
wM 2-2, URS 3-1.
[ergadering
Hoofdplaat
loofdplaat - De voetbalver;
fciiging Hoofdplaat houd
landaag om 20.00 uur de jaaa
[ergadering in de kantina
Kaast de gebruikelijke jaa
[erslagen is bij het agenda
lunt bestuursverkiezing Joop
Echerbeijn aftredend en niet
lerkiesbaar.
ENSTEN
;-H. H. Kinderendijk 118, Goes tt
11100-20656.
Hengstdijk en Hulst - Dierenarts
persol en J, Versol-Ten Hoopc
Plevierstr. 18, Hengstdijk, tt
1)1148-2365. Zaterdagspreekuur tel
Hengstdijk van 13-14 u. Verder vlgs
Ifspr. /Dierenarts M. Schaub, Axel
lestr. 108, Zaamslag, teL
1)1153-1366. Zaterdagspreekuur in'j
pe Bastionstr. 3, Axel 11-12 u.
per vlgs. afspr./J. Kop, StationsstJ
to, Axel, tel, 01155-61488. Zated
pagspreekuur in de Bastionstr, 3,
Axel, 11-12 u. Verder vlgs. afspr.
Hulst - Dierenartsen Aerts-Boscl
Dullaertstr. 43, tel. 01140-1401!
Spreekuur za. 10-11.30 u. en vol
hens afspraak.
Breskens, Aardenburg, Sluis -
Dierenarts G de Bruijckere en E.v,
Bruinessen-Kapsenberg. Za. en z<
Ispreekuur gezelschapsdieren i
(Romanlaan 28), vai
lil.30-12.00 u. en in Oostburg (Broi
Iwerijstr. 8) van 13.00-13.30 u., vei
vlgs. tel. afspr. tel. 01177-2391
01172-2769.
ISas van Gent - Dierenarts E. Davi<
54, tel. 01158-3800,
Spreekuur za. 11-12 üj
len na afspraak.
ITerneuzen e.o. - Peter de Vos, Poli]
kliniek voor kleine huisdieren
I Steenberghe', v. Steenbergenlaan 7]
tel. 01150-964253
I Spreekuur: zat. 12-13 u. Verder na
I telefonische afspraak.
J.P. de Vos en A. Burm, Kliniek v,
I kleine huisdieren en bijzondere di<
ren, v. Diemenstr. 83, Terneuzei
I tel 01150-19628. Spreekuur zal
1 12.30-14 u. en na telefonisch ovef
I leg.
I Oostburg - Dierenarts J.v.d. Vijvei
Sirius 1, tel. 01170-52103. Spreek
I uur zat. en zond. na tel. afspr. Bg.
Dierenkliniek IJzendijkf
01176-1388.
St.-Jansteen e.o. - Dierenarts A. dl
Bruyn, Tempelier 34, St. Jansteei
tel. 01140-12701, bgg. 01140-10541
Spreekuur za. en zo. 11-12 u. e
vlgs. afspraak, huisbezoek ook n|
afspraak.
I Praktijk IJzendijke - Dierenarl
H.v.d. Vijver, tel. 01176-1381
Spreekuur zat. om 13 uur en zoni
om 12 uur in de dierenkliniek ti
IJzendijke, en volgens afspraak.
TANDARTSEN
West-Zeeuws-Vlaanderen - Tandj
arts R. Bracke, Burg. v. Zuijenstraatj
81, Breskens, tel. 01172-2714J
Spreekuur zat. en zond. 12-12.31T
uur.
Oost-Zeeuws-Vlaanderen - TaricH
arts N. Verhelst, Irisstraat 17DJ
Hoek, tel. 01154-1314 Spreekuu
zat. 10-10.30 en 18-18.30 u. zond
12-12.30 u. ,j
Zuid- en Noord-Beveland - Ta™.|
arts M van Hout, Bernhardstraatjd
Yerseke, tel. 01131-2673. In.MÊ
weekeinde tel. nr. 06-5277139°-j
Spreekuur zat. en zond. 10-11 uur.
wegenbouw in
■Zeeland beleeft zwaar
Iveer. Werk is schaars,
concurrentie en ri
sico's zijn groot, de
Vijzen laag. Een re-
pnstructie van de
Mhelminastraat in
[Sint Jansteen, op
teer dan een miljoen
legroot, gaat naar
IaZV in Sluiskil voor
J323.000 gulden. Een
Kus in de By-
llockestraat in Axel,
jeraamd op 525.000
pelen, mag aanne
mingsbedrijf 't Gilde
Ivoor 420.000 gulden
[uitvoeren. In een be
drijfstak waar jaar
lijks tussen de tachtig
lm honderd miljoen
tuiden omgaat, schie
ten aannemers onder
lie prijs om hun broek
|op te houden.
ionze verslaggever
Ink Deij
APOTHEKEN R
Axel - Apotheek Axel, Oranjestr. j
tel. 01155-62888. Geop. zat. 1U-LJ
en 16-17 uur Verder uitsluitend
voor spoedgevallen en recepten.
Goes - Apotheek Goese P°l°®r'
Spinne 1162, tel 01100-28228. Ge-
op. zat. 8.30-17.30 u., zond. 10-u
en 16-18 u.
Hulst - Apotheek Hulst. Geop.
11-12 uur en 15.30-17.30 uur, zon^
11-11.30 u. en 16.30-17.30 u. VooB
spoedgevallen buiten openingstij
is de dienstdoende apothekersassisi
tente thuis bereikbaar *j
01140-14255. tf>]j
Terneuzen - Apotheek Hamann, J
01150-12060. Geop zat.
8.30-17.30 u„ zond. 11.30-12.30 u
en 17-18 u. „r.wfTWS-
ZIEKENHUIZEN ZEEUW
VLAANDEREN .ikkj
Voor eerste hulp bij ongel"
eerst dienstdoende huisarts ra
Hulst - Buitenpolikliniek De Honte,^
tel. 01140-12651. .„„huis!
Oostburg - St. Antoniusziekenn
tel. 01170-59000.
Terneuzen - Streekziekenhuis
Honte tel. 01150-88000. FR
AMBULANCE EN BRANDVVE^
Zeeuws-Vlaanderen
01150-12200.
voorzichtiger als op een
hele tuin vol koeien of
staat", zei een vertegen^
ger van een Vlaamse
iT het grensgebied BjnJ
Vlaamse gemeenten zos
zwarte gemeenten, oma j
duidelijk mestoverschot 1
Aan de Nederlandse kam
situatie volgens het G ujt j
zo dramatisch, wat bi J I
hoogoplopende discuss
derde fase van het
ammoniakbeleid.
keteur M. van Bremen van de Aannemingsmaatschappij Zeeuws-Vlaanderen Sluiskil ziet de
[iomsi in Zeeuws-Vlaanderen minder somber in. foto's camile schellstraete
jateur M. van Bremen van de
(inemingsmaatschappij
nvs-Vlaanderen Sluiskil
|M een korte denkpauze voor
'iormuleert. Zelf ziet hij de
iomst in Zeeuws-Vlaanderen
der somber in dan kille cij-
idoen geloven.
[bedrijfstak kijkt tegen om
lagen van 25 tot 40 pro-
f'- aan en huivert. „Je praat
fr een slecht jaar, maar daar-
E heb je de toekomst nog niet
gebracht," stelt Van
fienhet zorgelijke beeld bij.
Jint als er één markt is met
toekomst, dan is het
liws-Vlaanderen wel en dan
F dl de WOV nog buiten be-
|«ving." De directeur van
die met vijftig man perso
de grootste regionale owe-
pouwer in Zeeuws-Vlaande-
:3somt op: „Er zijn plannen
pakt voor de industrialise-
[t'an de Axelse Vlakte, dat
jtart toch niet voor niets. Het
-'oord in Cadzand kan veel
P opleveren en de verbete-
H van de onveilige oost-west
"ding zal ongetwijfeld ook
w aan de orde komen. Het
[och te gek voor woorden dat
de gewone wegen nog
Poren met bieten rijden."
Haag kan daar vaart ach-
ptten. De aanleg van paral-
ragen om het 'snelverkeer
-'et langzaam te scheiden, is
Sigantisch karwei. Dat komt
r®"aal aan. Zeeuws-Vlaan-
f® is zeker nog niet af, alleen
r'je het geduld en de finan-
P nebben om te overleven."
Pfflien wel een jaar of tien,
■•«eert hij.
"vallen
Pffl die tussentijd?," herhaalt
1/ Waag van de verslaggever
t °P- „Eerst zullen er omval-
pw zullen bedrijven het lood-
u^aar ben vk van over-
P v-t wordt een koude sa-
O; ^at gaat langzaam na-
L7 ^erst zakt de omzet,
alt de ruimte om te inves-
I weg. Tja, en dan, vul zelf
I
L'f ^ortere termijn is echter
as te verwachten van
J," Jeg van de rondweg Oost-
Leen klas van tien miljoen
L aar wil daar een
t?0 ams een zelfstan-
|2jws, bedrijf kunnen in-
J n- dan zal rijkswater-
lirnft Z0Senaamde ervaring-
I.loeten versoepelen.
i?p„„eman: »De ervaringseis
ggendat je als bedrijf in de
laatste vijf jaar een werk moet
hebben uitgevoerd dat vijftig tot
zestig procent van de grootte
van het werk dat aanbesteed
wordt is. De rondweg is becij
ferd op zo'n tien miljoen gulden,
dus reken maar uit."
„Het probleem is dat er in
Zeeuws-Vlaanderen zo bitter
weinig van dit soort projecten
wordt aanbesteed. Het laatste
karwei van enige omvang was de
Tractaatweg (zeven miljoen gul
den, red). Maar dat is alweer
meer dan zeven jaar geleden.
Hier kan dus niemand aan die
ervaringseis voldoen. Als rijks
waterstaat zich aan de normale
procedure houdt, kan er zelfs
geen enkel Zeeuws bedrijf dat
geen dochter is van een groot
landelijk concern inschrijven. Ik
vind dat beangstigend, want het
is een groot project."
De aannemers hebben bij rijks
waterstaat al aan de bel getrok
ken over die situatie. „We heb
ben een gesprek aangevraagd om
over die ervaringseis te praten
want het is beslist niet zo dat het
werk, als je naar de moeilijk
heidsgraad bekijkt, het niveau
van het Zeeuwse bedrijfsleven
overstijgt. Maar een uitnodiging
voor een gesprek is nog niet
binnen."
De wegenbouw is een gevoelige
bedrijfstak. De concurrentie en
de risico's zijn groot en de ren
dementen van aannemers laag.
Dat is altijd al zo geweest, weet
Van Bremen.
„Dat betekent dat je kwetsbaar
bent omdat je weinig aan reser
vevorming kunt doen. Dat is niet
klagen, maar een constatering.
Dat zit 'm in het feit, en vooral
in de wegenbouw is dat zo, dat je
niet in voorraad kan produceren.
We krijgen een aanvraag en dan
heb je eenmalig de kans om de
laagste te zijn. Heb je het niet,
dan heb je ook echt niets. Je hebt
dan alleen maar kosten gemaakt.
We zijn geen pettenfabriek die in
een periode dat er minder vraag
is voor de toekomst kan produ
ceren. Daarom merk je het met
een ook in de cijfers als er een
paar opdrachtgevers wegvallen
in die markt. Je kunt je organi
satie niet in hetzelfde tempo
aanpassen."
Mensen en machines
Hij praat dan over mensen en
machines. De wegenbouw is een
kapitaalsintensieve tak. Een as-
faltmolen bijvoorbeeld kost al
gauw acht tot tien miljoen gul
den. Maar nog meer wordt er in
mensen geïnvesteerd.
„Je personeel, en dat is geen
kretologie, is de ruggegraat van
je onderneming. Wij steken
enorm veel tijd, energie en geld
in de opleiding van onze mensen.
Als de markt gaat dalen, moet je
toch mensen naar huis sturen.
Dan gaat een stuk opleiding en
ervaring uit het bedrijf weg die
misschien niet meer terugkomt.
£25*
■Asr-,
r.'-t
V v
iN''-'
fr-
-
i TH
j
>Vv
A;
v. 1
TV
•-
Dat is het meest beangstigende
van de situatie. Het ergste wat je
als bedrijf kunt overkomen, is
dat je mensen in wie je veel
geïnvesteerd hebt noodgedwon
gen moet ontslaan. Geld kun je
nog wel eens een jaartje missen,
maar als goede mensen weg zijn,
zijn ze weg. Dat is ook een zorg
voor heel de streek. Dat op een
gegeven moment de know-how
niet meer aanwezig is."
„We stoppen tegenwoordig ook
veel tijd in allerlei kwaliteitsei
sen en certificering. Daar heb je
ook mensen voor nodig. Als die
lijn wordt onderbroken, doordat
je geen werk hebt, dan begin je
echt aan de essentie van je be
drijf te knabbelen. Dat moment
is dichtbij gekomen."
Bremen wijst op de asfaltpoot
van zijn bedrijf, waar vijftien
gespecialiseerde mensen werken.
De laatste acht jaar heeft het
niet aan werk geschort omdat
rijkswaterstaat veel opdrachten
had voor het over-lagen van
haar wegennet. Maar dat is nu
klaar. De omzet in de asfalt
daalde veertig procent.
„Ik wil die mensen niet ontslaan,
dus probeer ik die onder te bren
gen bij het aannemingsbedrijf."
Maar ook daar heeft te maken
met een omzetdaling. Van vij
fentwintig procent. Waarmee de
link naar de lage inschrijvingen
is gelegd. Ook Van Bremen komt
er niet onderuit.
Spaarzaam
„Je hebt maar nu en dan een
kans om een werk te verwerven
want ze komen tegenwoordig
maar spaarzaam op de markt.
Normaal gesproken, zou het na
de bouwvak de drukste periode
moeten zijn, maar dat is niet zo.
Als je dan moeilijk zit met je
personeel ben je als ondernemer
toch gauw geneigd om een stukje
te investeren in je mensen en je
materieel. Het voordeel is dan
voor de opdrachtgever. Maar je
kunt dat wel eens een keer doen,
maar dat gaat toch snel over,
want anders voldoe je niet aan je
rendementseisen."
Een aantal gemeenten, waaron
der Hulst en Axel, heeft de afge
lopen maanden kunnen profite
ren van de malaise in de wegen
bouw. Axel, waar op dit moment
een paar grote werken zijn, zoals
de verbetering van de By-
lockestraat en een heel nieuwe
infrastructuur voor de betonwijk
Oost, had dit jaar een voordeel
tje van ruim een ton op de
Bylockestraat. Andere werken
kwamen zeven procent onder de
begroting uit.
„We hebben goed kunnen mer
ken dat de werkhonger groot is.
We kregen veel telefoontjes van
aannemers die vroegen of ze mee
mochten dingen naar een paar
werken die we hadden. Bij de
herinrichting van de binnenstad
hebben we dat zelfs heel goed
gemerkt," zegt wethouder A. van
Waes van Axel.
Gevoelig
„Toen belden er grote aanne
mers van buiten Zeeuws-Vlaan
deren. Maar de binnenstad is een
heel gevoelig werk. Wij wilden
daar alleen aannemers voor die
bij ons goed bekend stonden. We
hebben er vier of vijf naar laten
rekenen en dat is een hele scher
pe prijs geworden. Maar op het
moment is dat effect aan het
wegebben. De aanbesteding voor
de rotonde bij de Kanaalkade in
Axel valt bijvoorbeeld weer
duurder uit."
De infiltratie vanuit Brabant
vindt van Bremen betrekkelijk
maar voorzitter W. de Bruijn van
het gewest Zeeland van de Vere
niging van Aannemers Grond
Water en Weg noemt het ronduit
oneerlijke concurrentie. „Enkele
grote bedrijven die in Brabant
een hele goede markt hebben en
nog winst maken, hebben de
neiging om die winst om te zet
ten in landjepik. Die Brabanders
proberen overal hun vlaggetje
neer te zetten."
Brabant
„Kijk, er is natuurlijk nogal wat
meer aan de hand," zegt Van
Bremen. „De overheden hebben
minder te besteden, Dow Chemi
cal, dat relatief veel werk op de
markt bracht, doet weinig op dit
moment. Er zijn twee suikerfa
brieken weggevallen. En zo zijn
er meer industrieën die minder
draaien. Dat is niet alleen in
Zeeland. Iedereen die daar een
markt in had, probeert zijn be
zetting elders te halen. En dan is
het niet meer dan logisch dat een
bedrijf uit Brabant, die ook wat
gemakkelijker om zich heen kan
kijken, probeert zich op onze
markt te oriënteren. Maar we
hebben hier onze eigen broek op
te houden. Het is een open
markt."
De aannemers moeten dan wel in
de gelegenheid worden gesteld
om hun broek op te houden. De
Bruijn: „Het zou een stuk beter
voor ons zijn als onze bestuur
ders een aantal zaken besloten.
De WOV, de plannen voor de
rondweg Zaamslag en Terhole
en Kuitaart. Het beveiligen van
de oost-westverbinding. Er
wordt nu alleen het hoogst nood
zakelijke gedaan en dat voelen
wij toch. Terneuzen zit bijvoor-
beeld met de sprong over de
kreek, de reconstructie van de
Axelse Dam en de Axelstraat.
Maar er zit geen beweging in."
