'Met óns
was er geen
akkoord
gekomen
Meer
Kansarmen weer duimschroef aangedraaid
Voormalige tegenstanders
Wagtendonk en Soetendorp in ges
goorder E
Bolkestein
fractieleidei
Tweetalig
-DE STEM
DE STEM
Spelbrekers
DE STEM
BINNENLAND BUITENLAND
)ËSTEM
De jaarlijkse
terugkeer van
Hans Wiegel
legering: bedr
0p het HOOGTEPUNT van het
stormen buiten. Ook niet in Washi
en Rabin elkaar de hand, weliswa
[!)aar onder gejuich. Commentatoi
DINSDAG 14 SEPTEMBER 1993
Laatst had ik 'm in de
wagen, echt waar. In
het begin had ik het
niet zo in de gaten. Er schoof
een zware vent op de achter
bank met een gouden brilletje
en een duur sigaartje. Een
knaap die z'n hele leven
corps-student is gebleven,
dacht ik nog. En toch kwam
hij me bekend voor. Iemand
uit 'Wedden dat' of 'Waku
waku' misschien.
We kregen het over de waar
deloze zomer. Ik zei uit de
gek dat het gat in de ozonlaag
toch wel is tegenvallen. Hij
vertelde dat hij een boot had
en een echte kapiteinspet. In
m'n spiegel zag ik dat hij
breed lachte. Een beetje paf
ferig rond de muil, dacht ik bij
mezelf.
Toen boog hij zich voorover
en zei: „Lust u een kievit
seitje?" Pas op dat moment
had ik het in de gaten. Deze
heer is Hans Wiegel. Here-
boer en groot-vogelwachter in
Friesland, rayonopperhoofd
van de Elfstedentocht.
„Heeft Maarten Spanjer geen
dienst vandaag?", vraagt hij
uiterst vriendelijk. „Nee, me
neer", zeg ik. „Die heeft een
sportblessure. Maar ik kan
ook heel goed luisteren."
Wiegel, nestelt zich knus over
de volle breedte van de ach
terbank. „Wat vindt u van dat
uiltje op het nieuwe briefje
van honderd", vraag ik zo
langs m'n neus weg. Je moet
toch ergens beginnen.
„Een knap ontwerp, maar
tochIk ben niet helemaal
in mijn nopjes met die uil.
Hahaha."
„Hoe bedoelt u?" Een beetje
zuigen hoort erbij.
„Er staan nopjes op dat nieu
we briefje, haha. En dan die
uil. Nou, u weet misschien
nog wel iets van de politieke
gevechten van een jaar of
twintig geleden. Waarom
staat er een Uyl op en geen
Wiegeltje, om maar iets te
noemen".
Zie 'm eens glimmen. Waar
om zouden ze bij de VVD
denken dat hij zo populair is?
De kiezers van toen lopen
allang achter de losse regenjas
van Van Mierlo aan.
„Bent u nou werkelijk de eni
ge man die de Nederlandse
politiek kan redden?", vraag
ik dan maar recht op de man
af.
Hij laat z'n hoofd achterover
zakken en blaast een grote
rookwolk uit. „Luister, dat wil
ik niet beweren. Maar ik mag
stellen dat ik destijds met de
heer Van Agt een ijzersterk
horeca-nummer maakte."
„Maar waarom is er nooit
sprake van de grote come
back van Joris Voorhoeve?"
Hij lacht met z'n hele lijf.
„Kijk, je moet zoiets goed
spelen. Als de dagen korten
en een koude zeebries over de
Friese landerijen strijkt, dan
denk ik: kom, ik bel weer
eens even met iemand in Den
Haag. En dan zeg ik dat ik
binnenkort weer even in de
residentie kom kijken en ik
tip iemand van de pers."
„Het is dus eigenlijk een
kwestie van verveling. U ziet
er tegen op om op die lange
winteravonden weer in 'Af-
ke's tiental' te moeten dui
ken."
„Dat zijn uw woorden. Maar
er zit iets in. Als ik bel, regelt
Frits Bolkestein direct een
etentje. Dian van Leeuwen
deed dat ook keurig. Nou,
dan maken we het gezellig.
Stevig eten, belletje wijn van
diep uit de kelder. Daarna
blijf ik aarzelen en gonst het
in de wandelgangen als een
gek. Ze vragen me terug voor
een tweede maaltijd en, als
het even wil, een derde diner
met de hoogste kandelaars
die in Den Haag voorradig
zijn. Als we een paar maan
den verder zijn en het buikje
rond is, zeg ik definitief nee."
Ik kijk 'm via het spiegeltje
recht in de ogen en zeg:
„Toch snap ik niet dat ze
steeds bij u terecht komen en
niet bij een Charl Schwietert,
die ooit een paar dagen een
sensationele staatssecretaris
was. Die man heeft tenminste
fantasie, visie, lef."
„Chauffeur, wil u mij een ple
zier doen en hier de auto
keren. Ik wil onmiddellijk te
rug naar Leeuwarden. Ik heb
gegeten en gedronken."
Een Brussels metroperron. De trein laat op zich wachten. Ineens
een stem uit de hoogte: „Dienstmededeling, communication de
service.Alle reizigers kijken nieuwsgierig op: een verklaring van
het oponthoud?
Niets daarvan. De mededeling blijkt voor medewerker 24.173. Of
hij een bepaald telefoonnummer wil bellen. Zin voor zin eerst in het
Nederlands en vervolgens in het Frans.
De omroeper weet blijkbaar niet tot wie hij zijn verzoek richt of is
het systeem zo gelijkberechtigd dat wat de moedertaalook is,
tweetaligheid wet is? (CH)
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Direc ie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911/Telefax 076-236405.
Telefax redactie 076-236309.
Kantoren:
Bergen op Zoom, Steenbergsestraat 23-23a, (alleen redactie)
01640-36850, fax 01640-40731.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Afdeling Lezerscontact @06-0226116 (gratis).
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550, fax 01608-17829.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 1, 01100-28030, fax 01100-21928.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751, fax 01140-19698.
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14,01620-54957, fax 01620-34782.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen.
Vlissingen, Scheldestraat 7-9, 4381 RP,
@01184-19910, fax 01184-11446.
Postadres: Postbus 5051,4380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementsprijzen (bij vooruitbetaling te voldoen):
per kwartaal 85.50, per half jaar 170.05 óf per jaar 330.70.
Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 28.45,
per kwartaal 83.00, per half jaar 165.05 óf per jaar 320.70.
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882 en bij Teuben, Gin-
nekenweg 7, Breda.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881.
Geboorte- en overlijdensadvertenties maandag t/m vrijdag tot 16.00
uur 076-236881zondag van 18.30 tot 20.30 uur 076-
236394/236911.
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447.
Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Ook op zaterdag van 09.00-12.00 uur.
Rabbijn Soetendorp (l) en islamoloog Wagten
donk: 'Praten kan bloedvergieten voorkomen'.
i
Door Maarten Jan Hijmans en Dirk Visser (anp)
Den Haag - Het is even wennen, maar
daar zitten de voormalige kemphanen
dan tegenover elkaar aan tafel. Rabbijn
Awraham Soetendorp, bekend van de
media als onvermoeid woordvoerder over
'joodse, Israëlische en humanitaire zaken.
En aan de andere kant dr Kees Wagten
donk, islamoloog, en een van de oprich
ters van het Nederlandse Palestina Komi-
tee.
In de nog niet zo ver achter ons liggende dagen dat
Israël, doorging voor een bedreigde staat, vlogen
het pro-Israëlische en het pro-Palestijnse kamp
elkaar regelmatig in de haren en sloegen ze elkaar
met liefelijke bijnamen om de oren.
Termen als 'neo-kolonialisten' of 'racistische on
derdrukkers' waren even gewoon als' 'mensen die
gemene zaak maken met terreur' of zelfs kortweg
'anti-semieten'. In die tijd was het vrijwel ondenk
baar de twee kampen in één ruimte samen te
brengen. Ook tot voor kort zou het nog moeilijk
zijn geweest om hen aan één tafel te krijgen voor
een gesprek.
Schuchter
Maar de nieuwe geest die door het Midden-Oosten
waart, schept nieuwe realiteiten. Ook in Neder
land. Op de dag dat Israëli's en Palestijnen het
eens worden over de bewoordingen van de weder
zijdse erkenning - wat op dat moment overigens
nog helemaal niet bekend was - lukt het wèl.
De sfeer is wat schuchter en onwennig als er
handen worden geschud. „We hebben elkaar nooit
ontmoet," weet Soetendorp. Maar Wagtendonk
weet beter. „Het was wel heel lang geleden. Ik
stond met een standje van het Palestina Komitee
op een Bevrijdingsmarkt in Amsterdam. U kwam
langs en verweet me dat ik daar stond."
We zitten in een riante kamer van het riante
gebouw van de milieu-organisatie 'International
Green Cross' aan de Lange Vijverberg in Den
Haag, waar Soetendorp sinds de opening, onlangs
door Michaïl Gorbatsjov, een bestuursfunctie ver
vult.
Om te kijken of de nieuwe tijd werkelijk is
aangebroken, beginnen we met een terugblik naar
die periode waarin de tegenstellingen zo onver
zoenlijk leken. Die tijd waarin het pro-Israëlische
kamp - en daar hoorde toen bijna heel Nederland
toe - de lof zong van het jonge Israël. En van de
kibbutzim waar zulke interressante experimenten
gaande waren met het socialisme.
Waar het Palestina Komitee dan weer zuur tegenin
bracht dat dit socialistische experiment toch maar
mooi plaats vond op van de Palestijnen gestolen
grond. Het Komitee had nu eenmaal de gewoonte
tegen de stroom in te roeien en daarbij gewoonlijk
weinig gevoel aan de dag te leggen voor wat het
goed zou kunnen doen bij de publieke opinie.
Polarisatie
Is dat beeld correct? Jawel, beaamt Wagtendonk,
onverwacht gemakkelijk, het Palestina Komitee
ondervond inderdaad veel tegenstand van joden en
de publieke opinie. Het hele klimaat was in '69,
toen het Komitee werd opgericht, nu eenmaal
pro-Israël. De sfeer was ook erg gepolariseerd.
Maar het Komitee was niet anti-Israël.
Wagtendonk: „Ik kreeg op de oprichtingsteach-in
in '69 de vraag voorgelegd van een journalist of we
nu vóór of tegen Israël waren. Ik heb toen geant
woord dat we voor gerechtigheid waren."
Anti-joods was het Komitee evenmin, volgens
Wagtendonk. Al was het even begrijpelijk als
betreurenswaardig dat joden meestal aan de ande
re kant stonden en al is er in het Komitee ooit, in
navolging van de Palestijnen, gediscussieerd over
de vraag of de joden wel een volk en niet alleen een
religieuze gemeenschap vormden.
„Maar die beslissing was niet aan ons. Als de joden
zichzelf als een volk definiëren, dan is dat zo."
Nee, als het Komitee iets was, dan was het een
Solidariteitskomitee met het Palestijnse volk, dat
zich in een underdogpositie bevond. Als het Komi
tee bijdragen kreeg van mensen die zeiden dat ze
'ook tegen de joden waren' dan werd dat geld
onmiddellijk teruggestuurd.
Warmte
Ook Soetendorp heeft zijn herinneringen: de de
batten die zijn vader, rabbijn Jacob Soetendorp, in
de jaren vijftig al wijdde aan de 'Palestijnse
kwestie' als een bewijs dat Nederland ook toen al
wist dat het probleem bestond.
De aanslagen in Antwerpen, Wenen, Rome, die
gemaakt hebben dat ook nu nog steeds in Neder
land alle synagogen beveiligd zijn. En het moment
waarop de scherpe tegenstelling tussen het Pales
tijnse en het Israëlische kamp in Nederland werke
lijk is ontstaan. Dat was tijdens de Zesdaagse
oorlog van 1967 weet hij. Die fungeerde als een
soort 'waterscheiding'.
Hij kan zich herinneren hoe mensen toen plotse
ling alles en iedereen op één hoop begonnen te
gooien. „Jullie hebben gisteren gebombardeerd,
zeiden ze dan tegen me, goed zo."
Zijn vader kreeg een botsing met een goede vriend,
de theoloog Piet de Boer, met wie het niet meer
goedkwam. Ooit uitte de Boer zijn teleurstelling
publiekelijk met de uitspraak: „De droom van de
zionisten is de nachtmerrie van de Palestijnen".
Zelf had Soetendorp een aanvaring met de crimi
noloog Nagel, die in de NRC uithaalde naar het
Israëlische nederzettingenbeleid en opmerkte:
„Meneer Soetendorp, uw God is de mijne niet."
Waarop Soetendorp bij een confrontatie met Nagel
een gebrek aan warmte constateerde en hem vroeg:
„Meneer Nagel, is er dan helemaal niets wat u
raakt, muziek bijvoorbeeld, of literatuur?"
Warmte, zo komt hij al pratend tot de conclusie, is
trouwens ook dat wat het Palestina Komitee altijd
het meest heeft ontbeerd. Vooral in de begintijd
werd het gekenmerkt door een soort somberheid en
naargeestigheid alsof er niets positief over Israël te
zeggen viel. „Solidariteitskomitee met de under
dog, ja. Maar waar was de warmte, waar was het
begrip?"
Spanning
Ongemerkt is in het deftige Haagse pand intussen
iets teruggekeerd van de oude spanning en vijand
schap. Wagtendonk zit er wat ongemakkelijk bij
Amsterdam (anp) - Het Noorder
m Emmen wil geen publiciteit m
1 wen en de dood van het 01
olifantje Bo Gyi. Het dierenpark
ren voor de president van de r<
Amsterdam een uitzendverbor
voor een aflevering van het RTL-
Ooggetuige.
Ro Gyi werd afgelopen zomer afge:
langdurige ziekte, die begon toen
hot vroeger voorjaar door zijn vader
werd geduwd. Het olifantje, dat a
geboorte al door zijn moeder werd
toen slechts een gebroken voorpoot
Van onze correspondent Jo Wijnen
Brussel - De regering gaat bel
bedrijven te verplichten een
werknemers - gedacht wordt aa
ninimumloom in dienst te heb
laag daarover een advies van d
en Soetendorp doet uit doeken hoe hij tijdens de
gijzeling van de Israëlische atleten bij de Olympi
sche Spelen van 1972, door de NCRV bijna in een
debat werd gemanoeuvreerd met Palestina Komi-
tee-lid Bertus Hendriks.
„Een discussie, een debat, hoe kan dat op zo'n
moment dat die mensen waren gegijzeld?!" „Ja,"
zegt Wagtendonk wat gepikeerd, „op zulke mo
menten werd van ons altijd gevraagd dat we
zonder meer die acties veroordeelden." En als
Soetendorp Anton Constandse aanhaalt, die ooit
op de tv de Israëli's de 'nazi's van het Midden-Oos
ten' noemde, valt hij in: „Zoiets hebben wij nooit
gezegd. Nazi's heeft het Komitee de Israëli's nooit
genoemd. Wel kolonialisten, en dat geldt denk ik
nog steeds."
De discussie wordt toch nog feller als Soetendorp
de intussen allang weer ingetrokken 'zionisme is
racisme'-resolutie van de VN ter sprake brengt.
Wagtendonk: „Daar hebben we moeite mee ge
had." Soetendorp: „Daar heb ik anders nooit veel
van gemerkt." Waarop Wagtendonk weer komt
met de opmerking dat het afhangt van je definitie
van racisme.
Het Palestina Komitee sprak destijds in een bro
chure niet van racisme, maar over het feit dat
Israël een 'joodse staat' is en Het recht op terugkeer
instelde voor joden die er nooit heben gewoond,
terwijl de Palestijnse vluchtelingen niet konden
terugkeren.
Scheiding
Het wordt tijd om in te grijpen. De vrede die net
bezig is zich te vestigen, moet niet meteen weer al
te zeer op de proef worden gesteld. Aan Wagten
donk daarom de vraag of hij eigenlijk wel blij is
met de vrede. Of is het een bittere pil dat de
Palestijnen die ooit één seculiere democratische
staat in heel Palestina wilden, nu zijn uitgekomen
op een oplossing waarbij zij genoegen moeten
nemen met zo'n 20 procent van het totaal? De
ex-bestuurder van het Komitee blijkt het er maar
moeilijk mee te hebben.
„Kijk naar het verdelingsplan voor Bosnië. De
moslims daar zouden meer moeten hebben dan ze
krijgen. De beste situatie was eigenlijk die er
onder Tito bestond. En als je toch een Bosnië
creëert, dan zegt ons gevoel toch dat alle bevol
kingsgroepen gelijke rechten zouden moeten heb!
ben. In Palestina wordt die scheiding nu wel
doorgevoerd en dat is niet ideaal."
Soetendorp daarentegen is wél heel blij met de
oplossing. „Ik heb altijd gezegd dat als er werke
lijk een vredesoplossing komt, die door de meer
derheid van de Israëli's zou worden aanvaard." De
erkenning van de PLO, na al het geweld, noemt hij
'een belangrijke emotionele concessie' en het ge
heel is een billijk begin van een oplossing, volgens
hem.
„Het is goed dat Gaza en Jericho als voorbereiding
gaan dienen. Ik hoop dat het een oplossing zal zijn
waar grenzen zullen vervagen en nederzettingen
niet hoeven te verdwijnen, omdat mensen aan twee
kanten van een grens wonen als in Nederland en
België. Maar wel zal uit het Handvest van de PLO
moeten verdwijnen dat vernietiging van Israël een
van haar doeleinden is
Wagtendonk: „Maar dan moet aan de andere kant
ook niet gezegd worden dat de Palestijnen geen
recht hebben op een eigen staat." „Het is een
pit staat in de Nederlandse bij
lrage voor het witboek dat de
Èuropese Commissie in Brussel
bver de groei en de werkgelegen
heid moet produceren.
regering wijst in haar bijdra-
;e vooral op het aantrekkelijker
iaken van het 'onderste seg-
ient' van de arbeidsmarkt,
riposteert Soetendorp. En als waarin zich vooral de on- en
proces.
donk opmerkt dat dat dan ook moet
die passage in het Handvest, slaat Sorts
terug met de constatering dat 'als wij ii
hadden gezeten, dit akkoord nooit wasbereiï
De liberale rabbijn legt andere accenten
volgens hem de grootste waarde is van hs
koord, is 'het momentum'. „Het vredesprocts Minister Kok zei gisteren
je vergelijken met het beklimmen van
Naar de top toe gaat het heel langzaam, alsjt
overheen bent, gaat het heel snel. Ik gelooft
nu zijn aangeland in wat je het dal van de
kunt noemen. Dit is een historisch moment: op een niveau waarvan de beta-
geschiedenis."
Er ontwikkelt zich daarna een discussie on
die vrede zich dan verder zou kunnen
Wagtendonk zegt er niet gerust op te zijl
Palestijnen zijn nu eenmaal de zwakste partij
Soetendorp daarentegen meent dat je het
kunt bekijken, dat de Palestijnen, die altij
kind van de rekening zijn geweest, zich ml
den in een dynamische positie en misschieno
zijn naar een menswaardig bestaan.
„Ik ben niet de eerste en ook niet de
zegt dat het hier gaat om een conflict tussen
en recht. Maar ik ben rabbijn, en dichter,
politicus. Ik zie een perspectief. Ik zie een
naar een Midden-Oosten waar waterbron®!
den ontwikkeld, waar aan ontziltingspwj:
wordt gedaan, waar welvaart komt. Ik zie lid
in termen van welk stuk land en waar ent
grenzen precies."
Wagtendonk daarentegen haalt rèsolutie
de Veiligheidsraad erbij en de verplichting
Israël zich terug te trekken uit de bezette geïi
Soetendorp: „Dat is 26 jaar terug in de liji
discussie over 'de' bezette gebieden, of 'te
gebieden' zonder meer. Als dat op
gelegen, dan was er nu geen akkoord. Nu
beweging."
Vakantie
Wagtendonk is er ook niet gerust op ill
Palestijnen in andere opzichten recht zal
gedaan. Terugkeer of op zijn minst compn
voor de vluchtelingen van 1948. Hij zou wills
er gesproken wordt over het recht op een staal
Jeruzalem als hoofdstad, en op een
manier dat de stad niet opnieuw wordt
Niettemin: „Ik hoop van harte dat dit den#
en dat het akkoord werkt."
Zou hij, nu het vijandbeeld toch bezig
verdwijnen, zich kunnen voorstellen dat tij
zijn plezier als toerist naar Israël gaat? „Ja®
zegt Wagtendonk die er nooit is geweest, nu
als student per motorfiets Turkije, Syrië, Jon
Oost-Jeruzalem en Gaza bezocht. „Als er
vrede komt, wil ik er graag naar toe.
En Soetendorp, kan die zich voorstellen dal»
er wede komt, voor zijn plezier een vakantie
doorbrengen in dat prachtige, ouderwetse J
met die ruime tuin onder grote bomen in
waar zo lekker traditioneel Palestijns wordt
kookt? De rabbijn lijkt wat verlegen met de
Hij blijft het antwoord schuldig.
„De vraag is hoe we aan dit vredesproces^
bijdragen," zegt hij. „Vanuit dat gezichtspunt
ik ook ingestemd met dit gesprek. We moe®
Amos Oz noemt een andere taal
taal van de vrede. Praten kan
voorkomen."
Twee landelijke dagbladen
schilderen zaterdag in schrille
kleuren het moeizame, dagelijk
se bestaan in twee grote stads
wijken. NRC/Handelsblad be
schreef onmacht en droefheid in
de Rotterdamse wijk het Oude
Noorden en de Telegraaf schets
te een beeld van angst, crimina
liteit en verloedering in een deel
van de Amsterdamse Bijlmer.
En wie Trouw doorbladerde
kon vaststellen dat het dagelijks
leven elders 'ook niet smetteloos
verloopt. De Italiaanse stad Ge
nua heeft extra politieverster-
king gekregen om de spannin
gen tussen bevolkingsgroepen
binnen de perken te houden.
Door al die verhalen loopt als
een rode draad de aanwezigheid
van grote aantallen mensen die
niet in Genua, Amsterdam of
Rotterdam zijn geboren. Men
sen met weinig keuzen en wei
nig kansen.
Ze hebben hun geboortegrond
verlaten in de hoop op verbete
ring van hun leefomstandighe-
den. Of ze komen als vluchte
ling, asielzoeker, gelukzoeker of
om zich bij familie te voegen
doet er in feite niets toe. Ze
willen deel uitmaken van die
rijke, welvarende en zo op het
oog gelukkige samenleving die
mensen dankzij de televisie in
zelfs de armelijkste hut of huis
kamer voorgeschoteld krijgen.
Maar eenmaal in Amsterdam,
Rotterdam of Genua komen ze
al snel tot de ontdekking dat
ook daar mensen wonen die
temidden van al die welvaart de
grootste moeite hebben om de
touwtjes aan elkaar te knopen.
Politici doen de laatste tijd
weer met regelmaat een klem
mend beroep op hun landgeno
ten om offers te brengen. Dan
komt het land wel weer uit de
zorgen. En koningin Beatrix zal
volgende week dinsdag haar
Troonrede beginnen met het
vragen van aandacht en begrip
voor de minderheden. Het is
echter de vraag of dat soort
boodschappen nog wel over
komt bij diegenen voor wie ze
in feite bestemd zijn.
Bewoners van de sjiekere stads
wijken en pittoreske dorpsker
nen willen vanzelfsprekend
minderheden met warmte en
sympathie tegemoet treden.
Goed, de benzine wordt duur
der maar dankzij de leaseauto
of de kilometervergoeding merk
je daar weinig van. En de fiscus
blijft vriendelijk voor de hui
zenbezitter.
En als je als goedverdiener de
zaak 'samen' volgens de WD
wil aanpakken krijg je als goed
verdiener nog belastingverlich
ting ook. Zo wil iedereen boven
modaal best een handje helpen
het nationale leed te verzach
ten. Je merkt er eigenlijk niets
van, dat is het aardige.
Behalve de mensen die daad
werkelijk de offers moeten
brengen om het land er in de
praktijk weer bovenop te hel
pen; degenen die moeten rond
komen van de beroerdste inko
mens die in dit land te vergeven
zijn. Als zij nou nog wat inleve
ren van hun uitkering of hun
minimumloon, dan komt het al
lemaal weer goed. Dan kunnen
ze allemaal - ook al is het voor
een schijntje - weer aan het
werk. Als wat? Ho even, zo ver
zijn we nog niet. De computer
van het Centraal Planbureau
heeft voor de WD uitgerekend
dat die banen er zijn. Dus zijn
ze er. En iedereen die vraagt om
welk soort werk het zou kunnen
gaan, is een zeurpiet.
Zo krijgen de kansarmen keer
op keer de duimschroeven aan
gedraaid. Met de belofte dat het
beter zal worden. Dezelfde be
lofte waar het rijke Westen ja
renlang de armsten der armen
in Afrika heeft zoetgehouden.
Maar daar geloven ze er zo
langzamerhand niet meer in.
Dus komen de allerbrutaalsten
maar hier halen wat we
weigeren te brengen,
welvaart. Maar we kun»®
welvaart niet eens in eigen
een beetje behoorlijk
laat staan dat dat
zou lukken.
Om dat te bereiken heb je ®ie
nodig dan mooie
Troonredes of ve...
gramma's. Ook al gaat hare
jesteit volgende week in
derzaal voor het oog va
camera's op de knieën 0®
het volk solidariteit te s®
de reactie in het Oude No
en in de Bijlmer zal waars
lijk dezelfde zijn als *a
de oproepen van regeh«8
ders en verkopers van,v 1
zingsprogramma's wor .„j
antwoord. De gestrekte 1®
vinger. Eerst een an°e
wij. Als die gevoelens va
macht en onlust niet
weggenomen zouden die j
hulpsherrifs van de vv
eens onvoldoende kunne
laaggeschoolden en de migran
ten bevinden. In dat verband wil
Jen Haag ook dat het gat dat
nog tussen het minimumloon en
le laagste cao-schalen bestaat
wordt gedicht.
Brussel: „We willen het mini
mumloon niet aantasten en tege
lijkertijd toch ruimte scheppen.
Daarom willen we werk creëren
ling 'lager is dan de laagste cao-
scl
mi
vei
bli
noj
tus
het
Ko
de
jar
noi
ha
en
mi
gr<
ka
cai
ve
zu
al<
Van onze Haagse redactie
Gouda - VVD-fractievoorzitter
verkiezingen liever fractieleider
staatssecretaris worden in een nieu
„Als de volgende fractie wil dat
ik het fractievoorzitterschap
voortzet, zal ik daar een buiten
gewoon groot gewicht aan toe
kennen", aldus Bolkestein gis
teravond op een WD-bij een
komst in Gouda.
De WD-leider deed zijn ontboe
zeming aan het slot van een
vraag- en antwoordspel tussen
hemzelf en een communicatie
deskundige die onder de noemer
'talkshow' werd gepresenteerd.
Deze 'shows' zijn bedoeld om de
VVD-aanhang de mens achter
Bolkestein te laten ontdekken.
Zo vertelde de WD-leider de
eigen aanhang dat hij zichzelf
'geen intellectueel' vindt en dat
hij een boek lezen leuker vindt
1 de politiek. Wel vindt Bol
kestein 'het buitengewoon span
nend' om 'de buitengewoon ge
wiekste' premier Lubbers in een
debat 'vast te pinnen'. Hij be
loofde de verzamelde WD'ers
dat vandaag tijdens de recht
streekse uitzending van het vra
genuurtje te doen. Bolkestein
weigerde te zeggen op welk on
derwerp hij Lubbers wil onder
vragen.
Een politiek leider is in de ogen
van Bolkestein vooral iemand
'di
is'
sle
vo
Bc
lei
be
de
M(
eir
lij]
va
ki<
te
kii
de
de
mi
ve
do
w
on
co
vo
pr
is
Bi
hi
gc
ke
de
zijn n ^8t '''kt alsof er weer belan9
Hiets is minder waar. Verzet in be
yeweid van tegenstanders en een
yevoel heeft dat hem de troeven uit
et is geen vrede uit verkiezin
yewapende vrede die met de
H».u'?a?rnbeid heeft. Welvaart ma
t de Westerse wereld nu hutje I
PLn ?azastro°k en rond Jerich*
u-achterban wordt zo tevreden g
«/n len.za'< 9oud 's He vrede echte
niet verzacht door geld en
hro,T Wat fanatiekelingen. Die zijn
Iran ^6n C'°°r een ^esters vergelij
„a|an.9 het Westen Teheran ziet als
van ^esP°ten een schrikbewind uit
zonri= ayatol|ahs de Westelijke
listen s' Tjomsters en baarlijke di
striiri ?an Hamas en Jihad zich ge
vr' te,9en alles wat door West
De vni H is er slechts een vot
h0JoI9ei]de staP moet daarom
Weston i-n ook tegen de demt
Israeli n o1; He.t klinkt machiavell'
twarte' v Pa,est'inen werkelijk telt,
warte-kousen-bewind in Teheran