Doodgezwegen witte plekken
Medische ethiek: Artsen zijn de nieuwe poortwachters geworden
MODE visie i
INSTEM
Huidziekte vitiligo door Michael Jackson in de belangstelling
Beef palava
Supervrouwen en
het grote geld
DE STEM
CONSUMENT
RUBRIEK
WIJZER
MAANDAG 13 SEPTEMBER 1993
Megaster Michael
Jackson heeft de 'lande
lijke vereniging voor viti
ligo patiënten' onbewust
een dienst bewezen. Deze
groeide in korte tijd van
600 naar 1000 leden. In
een tv-interview met Op
rah Winfrey had Jackson
gezegd te lijden aan een
pigmentstoornis. Een tot
dan toe vrijwel doodge
zwegen Nederlandse club
van patiënten werd daar
door plotseling nieuws.
Zelfs Sonja kon er niet
meer omheen.
Door Frits Stommels
„Het is wel even schrikken als je
van het ene op het andere mo-
ment niets meer ziet. Ik was op
vakantie in Zuid-Frankrijk, toen
plotseling mijn ogen niet meer
open wilden. Ze zaten finaal
dicht en ik kon geen beweging
meer in mijn oogleden krijgen.
Het was een eng gevoel, het was
net of ze aan elkaar vast zaten
geplakt. Ze hebben me naar een
dokter gebracht en daarna is het
langzamerhand gelukt om door
een paar smalle spleetjes te kij
ken. Zo heb ik nog wat aan mijn
vakantie gehad."
Marion Janssen van de patiën
tenvereniging die plotseling in
de belangstelling is komen staan,
zegt te hopen niet vaak zo'n
1 ervaring mee te hoeven te ma
ken. Ze heeft ervan geleerd om
nog voorzichtiger te zijn met het
i ijlootstellen van haar lichaam
aan de zon. Ze is niet de enige.
Zo'n 150.000 Nederlanders,
evenveel vrouwen als mannen,
j lijden aan de huidziekte met de
deftige naam vitiligo.
"Schrale troost
Voor sommigen is het al jaren
geleden begonnen, zoals voor
Marion Janssen, moeder van
kinderen van een en twee jaar,
uit Tilburg. „Ik ging toen ik
twaalf was voor het eerst met
mijn vlekken naar de huisarts,"
vertelt ze. „Die wist er niets mee-
aan te vangen en hij stuurde me
door naar de specialist. Vitiligo
zei hij en hij sloeg meteen mijn
hoop de bodem in met de mede
deling dat er eigenlijk niets te
doen was aan de aandoening. Zo
„-denken ze er in Den Haag ook
over, want staatssecretaris Si
mons heeft deze ingedeeld bij de
chronische ziekten. Die witte
vlekken ontstaan door het ver
dwijnen van pigmentcellen, hoe
dat in zijn werk gaat is niet
bekend. Eén ding moeten we
goed in de gaten houden, het is
geen besmettelijke ziekte."
Het is voor mensen als Marion
Vitiligopatiënt Marion Janssen, met goede make-up is van de ziekte niets te bespeuren.
Janssen echter maar een schrale
troost. Met blote armen wande
len of fietsen is er in het alge
meen niet bij, omdat de zon
noodzaakt tot het inpakken van
de huid, tenzij een zwaar zonwe
rend middel in de strijd wordt
geworpen. „Toch laat ik me niet
zo vlug afschrikken en dus zie je
me ook als de zon schijnt zonder
mouwen lopen. Maar er zijn een
boel mensen, die het veel erger
hebben dan ik en helemaal wit
zijn en die moeten heel voorzich
tig zijn. Anders verbranden ze
levend. Dat gaat echt tot brand
blaren toe."
Opvallend
Marion Janssen, voor wie de
meest in het oog springende
plekken op haar voorhoofd en
rond de ogen zitten, is elke dag
een kwartier tot twintig minuten
bezig met camouflage-activitei
ten. Zo ook nu. Ze heeft vooraf
gewaarschuwd dat we geen witte
plek zouden zien. Want ook al
zegt ze over haar schaamte heen
te zijn, toch komt ze er eerlijk
voor uit geen stap óp straat te
zetten zonder camouflage. Dat
geldt ook voor in huis.
„Als ik ooit zonder iets op aan
de voordeur kom wordt me on
middellijk gevraagd of ik soms
ziek ben. Dat is dus vanwege die
bleke kleur. Want in het gezicht,
dat valt zo op dat sommige men
sen er dagelijks veel tijd aan
besteden om een natuurlijke
kleur te krijgen. Ik ken een meis
je dat er elke dag minstens een
uur mee bezig is om zich te
camoufleren. Voor geen geld van
de wereld wil je er mee te koop
lopen."
Toch zegt Marion Janssen er
psychisch niets aan over te heb
ben gehouden. „Natuurlijk werd
ik er destijds op school mee
gepest, maar dan peste ik terug.
En later toen ik mijn man leerde
kennen was het ook niet zo'n
punt, want die kennismaking
vond plaats op een moment dat
ik geen make-up op had. Dus
echt nieuw was het voor hem
niet." Maar getuige de>telefoon-
tjes die ze krijgt van leden van
de patiëntenvereniging heeft niet
iedereen het er even gemakkelijk
mee.
„Ik krijg soms huilende
mensen aan de lijn", zegt ze,
„mensen die er een minderwaar
digheidscomplex aan hebben
overgehouden of van wie het
huwelijk is stukgegaan."
Kapot huwelijk
Ze vertelt van een vrouw, die pas
na haar trouwen vitiligo kreeg.
FOTO JAN STADS
„Haar man zat in zaken en
moest vanuit die functie nogal
eens naar lunches. Daar wilde
hij pronken met een vrouw,
maar hij vond dat met zijn
vrouw moeilijk en daarom was
hij maar van haar gescheiden.
Een ander verhaal betrof een
moeder met een kindje van vier
jaar dat de andere kinderen op
school links lieten liggen. Zij
vertelde dat ze de schooljuf
frouw om opheldering had ge
vraagd. Die had tegen haar ge
zegd het heel normaal te vinden
dat kinderen liever een gaaf kind
zien dan een kind met witte
plekken. Op de vraag van de
moeder of ze daar verandering
in wilde brengen had ze gezegd
daar geen aanleiding voor te
zien. Ook heb ik een huilende
man aan de telefoon gekregen,
die vanwege witte plekken op
zijn geslachtsorgaan geen relatie
durfde aan te gaan."
Ook voor Marion Janssen is het
niet zo dat de aandoening haar
geestelijk helemaal niets meer
doet.
„Je hoort wel zeggen dat de
aandoening familiair zou zijn.
Maar bij ons in de familie heeft
niemand het en ook mijn twee
kinderen van een en twee jaar
hebben er geen last van. Als ik
eerlijk moet zijn ben ik toch wel
eens bang dat mijn kinderen het
zullen krijgen. Dat hoeft hele
maal niet het geval te zijn, maar
het kan wel. Soms zelfs op latere
leeftijd nog. Want ofschoon de
aandoening meestal voor het
twintigste jaar wordt geconsta
teerd, ken ik een vrouw die het
pas op 64-jarige leeftijd heeft
gekregen. Waar ik soms ook
bang voor ben is dat bij het
stoten van je arm of been een
witte plek achterblijft. Het is
voor mij steeds weer een verras
sing hoe de plek des aanstoots er
uit zal gaan zien."
Extra moeite
Al weer wat jaren geleden heeft
Marion Janssen extra moeite ge
daan om van deze pigmentziekte
af te komen. „Het was op mijn
zestiende en ik ben toen op ad
vies van een huidarts de plekken
gaan bewerken met corticoste-
roïden, een hormooncrème,
waarvan gezegd werd dat ze
bleek te helpen. Ik heb die een
half jaar gebruikt en er geen
voor- of nadeel van ondervon
den. Maar omdat het spul via
een alsmaar dunner wordende
huid in de bloedbaan terecht kan
komen lijkt het niet ongevaar
lijk. Bij kinderen zou het goed
helpen, als je er vroeg bij bent,
maar ik weet niet of ik het mijn
kinderen wel zou geven."
Momenteel gebruikt zij als ca
mouflage dagelijks niet meer
dan een crème (Dermacolor), die
zij met poeder fixeert, en daar de
make-up overheen zet. Veel
hoeft het niet te kosten. Marjon
Janssen noemt een bedrag van
125 gulden per jaar. De plekken
op haar lichaam hebben de
grootte van een kwartje en ver
huizen van tijd tot tijd. „Zo heb
ik er op mijn elleboog plekken
bijgekregen en zijn de plekken
op mijn knie kleiner geworden.
Op mijn voeten had ik ze eerder
dan op mijn handen en het op
vallende bij mij was dat ik er
links overal minder heb dan
rechts. Wat verder opvalt is de
symmetrie. Als ik een witte plek
op mijn rechtervoet heb dan heb
ik er bijna altijd op dezelfde
plaats ook een op de linkervoet."
Landelijke Vereniging voor Vitiligo
Patiënten, postbus 2121, 2301 CC
Leiden. Marion Janssen tel.
013-711714.
Medische ethiek bestond vroe
ger eigenlijk niet. Tot pakweg
1975 kregen medische studen
ten er niet eens les in.
Aan het eind van hun studie
kregen ze het zogeheten
'Blauwe Boekje' uitgereikt en
de door niemand gelezen in
houd laat zich in een paar re
gels samenvatten. De arts dien
de zich in te spannen voor het
welzijn van zijn patiënt, mocht
geen dodelijk middel voor
schrijven, niet uit de school
klappen, geen abortus opwek
ken, en, niet te vergeten, geen
patiënten van zijn collega's af
pikken. Zolang de dokter zich
daaraan hield kwam hij niet
gauw in medisch-ethische moei
lijkheden.
Uit deze betrekkelijke ethische
onschuld zijn de dokters in de
jaren '80 met een schok ont
waakt. Artsen hebben altijd al
aan de Poorten des Levens ge
staan, de poorten van leven en
dood. De oude ethiek - geen
dodelijke middelen voorschrij
ven, geen abortus opwekken -
verbood hen onomwonden die
poorten zelf open of dicht te
maken.
Dat nu is drastisch veranderd.
Artsen zijn poortwachters ge
worden, zij moeten steeds meer
beslissen wie er wel en wie niet
door die poorten mag. Wat nog
geen vijftien jaar strikt was ver
boden - abortus, hulp bij zelf
doding, het doden van onvol
komen kinderen, euthanasie -
mag nu wel. Bovendien lijkt de
snel toenemende medische
High Tech met elke medische
oplossing ook een ethisch pro
bleem te creëren, waarbij de
dokter dan moet kiezen voor
het minste kwaad. Om één
mongooltje op te sporen moet
men 999 vruchtwaterpuncties
uitvoeren met als gevolg dat
misschien wel tien vrouwen
met een gezond kind een mis
kraam krijgen. Kan dat? Dat
kan, maar mag het ook?
Daarbij zijn medische hoog
standjes zo peperduur gewor
den en daarom zo schaars dat
men ze niet meer aan iedereen
kan aanbieden. Er zal dus ge
kozen moeten worden. Dat
roept het spook op van de
medische selectie, de keuze wie
wel en wie niet in leven mag
blijven. Wie mag die ene plaats
op de Intensive-Care bezetten?
Die jonge moeder met zes kin
deren of toch maar die ernstig
zieke bejaarde? Er is geen me
disch vak te verzinnen of het zit
tot aan zijn nek in de ethische
problemen. Dat was vroeger
geheel anders. Men kon toen
nog niet zo veel, en als men het
wel kon dan was het gewoon
verboden.
De kerk bewaakte toen nog
heel streng de ethische grenzen
en 'als Rome sprak dan was de
zaak afgedaan.' Maar nu de
stem Gods op steeds meer dove
oren valt, wie zal nu bepalen
wat goed is of slecht? De wet?
Artsen zijn poortwachters
geworden, zij moeten steeds
meer beslissen wie er wel en
wie niet door die poorten
mag.
FOTO DE STEM JOHAN VAN GUFSP
Die volgt op afstand wat de
samenleving er van denkt en is
bovendien zo rekbaar als elas
tiek: euthanasie is bij wet ver
boden maar mag wel, net als
hulp bij zelfmoord.
Nu God voor steeds meer men
sen dood is, moeten we zelf
bedenken wat het verschil is
tussen goed en kwaad - en dat
moeizame denken hebben we
steeds meer uitbesteed 'aan de
ethici. Dat zijn mannen of
vrouwen, meestal theoloog of
filosoof, die speciaal hebben
doorgeleerd in het verschil tus
sen goed en kwaad.
Een groeisector die blijkbaar
aan een grote behoefte voldoet,
want er is tegenwoordig geen
medische faculteit, bedrijf of
overheidssector te vinden, die
niet een 'huisethicus' in dienst
heeft. Maar als je er probeert
achter te komen waarop pre
cies hun ethische expertise is
gebaseerd, dan lijkt het wel of
je een hallucinerend gekken
huis binnenstapt. Na tweedui
zend jaar filosofische twist kun
je over de belangrijkste
ethische kwesties - alsof het vak
pas gisteren is uitgevonden -
nog steeds zus of zo denken.
Het grote probleem is waar we,
als we niet in God geloven,
precies onze ideeen over goed/
en kwaad vandaan halen. Daar
is van alles voor verzonnen: een
aangeboren moreel gevoel, de
noodzaak voor spelregels in on
ze maatschappij (want zonder
die regels dondert de maat
schappij in elkaar), goede
smaak, eeuwige waarden en
wat al niet, maar wat ons goed
van kwaad laat onderscheiden
weet men niet.
De ethiek levert blijkbaar geen
absolute maatstaf waar je goed
en kwaad aan zou kunnen af
meten. Die pretentie hebben
de meeste ethici dan ook niet.
Het verst gaan de zogeheten
'ethisch relativisten' die van
mening zijn dat goed en kwaad
slechts relatieve begrippen zijn.
Wat vandaag verkeerd is kan
morgen goed zijn.
Van deze school is op dit mo
ment de Amerikaanse filosoof
Richard Rorty de belangrijkste
vaandeldrager. Ethiek is vooral
emotie, aldus Rorty, waar je
eigenlijk nauwelijks over kunt
redeneren. „Ik denk niet dat er
buiten ons duidelijke morele
waarheden bestaan," zegt hij,
en, „Er is geen enkele objectie
ve reden te verzinnen waarom
je menslievendheid zou moeten
verkiezen boven bijvoorbeeld
marteling." Er zijn geen abso
lute waarden, we maken die
waarden zelf. En als we veran
deren verandert vanzelf ook de
ethische norm.
Wat kunnen ethici dan wel?
Het zijn, daarover zijn de mees
ten het over eens, geen autori
teiten inzake goed en kwaad.
Ze kunnen wel, en daar zijn de
meesten het ook over eens, het
morele mijnenveld verkennen.
Normen en waarden aan het
licht brengen die anders ver
borgen zouden blijven. Een
moeizaam bedrijf. „Het is als
schaatsen," zegt de ethicus Kui-
tert, „Je scharrelt met het ene
been en trekt het andere bij en
Door Jan Paalman
hoopt toch verder te komen."
Maar ondanks die bescheiden
heid is er geen medisch onder
werp onder de zon, of er komt
wel een ethicus aan te pas.
Waar halen ze die pretentie
vandaan? Precies.
In een geruchtmakende rede
beweerde de Maastrichtse filo
soof Gerard de Vries dat in een
volwassen democratie geen be
hoefte is aan specifieke
ethische deskundigheid. „De
deskundigheid die de ethicus
claimt leidt tot verschraling van
het publieke debat."
Ethici gaan volstrekt voorbij
aan de drama's die zich in de
ziekenhuizen afspelen en aan
de felle emoties die deze dra
ma's oproepen. Ze beperken
zich, met de Rede als leidraad,
tot het in kaart brengen van
rechten, plichten en conflicten
tussen belangen en puren daar
regeltjes uit. Dat verklaart hun
steeds grotere invloed. Want
hun taal sluit naadloos aan bij
taal en denken van ambtenaren
en bedrijfsleven, en ook aan de
wens van dokters die eindelijk
willen weten 'waar ze aan toe
zijn'. Er wordt een oplossing
gesuggereerd waar geen oplos
sing is, want menselijke trage
dies laten zich niet in een sys
teempje vatten.
Over die rede van De Vries
kun je zus of zo denken, en er
werd dus ook prompt zus of zo
over gedacht, maar een mijl
paal was het wel. Niet eens
vanwege zijn kritiek op de me
dische ethiek, want die arme
ethici kun je ook niet kwalijk
nemen dat ze geen antwoord
hebben op een schier onoplos
baar probleem. Maar vooral
omdat de ethiek, na zich overal
mee bemoeid te hebben, nu
ook eens publiekelijk over zich
zelf nadacht. Het zou ons kun
nen leren dat we het moeizame
ethische denken niet aan des
kundigen kunnen uitbesteden.
Door Marijke Prins
De keuken van het Afrikaanse continent, behalve Noord-%
is in Nederland terra incognita. In Amsterdam is onlang
Afrikaans restaurant geopend, een witte olifant in Cu|j,
Nederland. In Nederland wonen volgens mijn statistisch,
boek ruim vierduizend Ghanezen (wie weet waar het land],,
veelal vluchtelingen. Uit Ghana Beef Palava, gestoofd rundvt
met spinazie en okra. Palava betekent niet alleen een uiw.
de discussie (om niets), maar ook een mengsel van groenten j
een uitgesproken smaak; het woord komt uit het Portugees
herinnert aan de tijd dat de Portugezen een prominent
speelden in Afrika en Azië.
Voor drie tot vier personen
Voorbereidngstijd: 10 minuten
Kooktijd: ruim twee uur
500 gram niet-magere runderlappen
250 gram gewassen en fijngehakte spinazie
150 gram okra's, in dikke plakken gesneden
1 afgestreken theelepel cayennepeper
3 eetlepels olie
peper naar smaak
1 bouillonblokje
sap van een halve citroen
Snij het vlees in grote dobbelstenen, zet het op met een
liter water, het bouillonblokje en eventueel een wortel, eend
een laurierblaadje. Breng het geheel aan de kook en 1
vlees ruim twee uur rustig trekken (het moet mals zijn).
Voeg de spinazie en de okra toe en laat de groenten vijf minuii
meekoken. Voeg dan de olie toe, de cayennepeper, eventueel,
wat zout en de citroensap en laat de schotel nog enkele JitTurkije'
rustig doorstoven. Opdienen met gekookte rijst en eventueel?
stukken komkommer of geraspte wortel met citroensap ent',
aangemaakt.
7.30, 8.30, 12.30,
-lk„h ?B10 17.30, 18.30 en 06.30
li NCRV 7.07 Hier en Nu
N'!cVïn 1145 Kerkelijke actualitei
ten- 2 07 Tijdsein. V00:14.05
„«radio EO: 19 04 Tijdsein pu-
N,'eï 20 04 T idsem. VOO: 22.04 Ver-
l sportradio. NOS: 23.07 Met
hot oog OP mor9en KR0J 01Da"
Okies 1.02-7.00 Niemandsland
RA„Pu'u°r Nieuws. TROS: 7.04 De
Soulshow. 9.04 TROS Gouden
2 04 50 pop of een envelop,
ïffi Dennie Christian draait op
„k 15 04 Nederlands fabri-
met om 15.04 Nederlandse
rfipstenparade; 16.04 Nederlands
fi EO: 17.04 Alle mensen,
ffin- 18.04 Ekkel horizontaal.
ff 19.04 CD box. 21.04 Water en
vuur.
23 04-24.00 Late date
I IA1?'ui"3 Nieuws' AKN: 6.02
oLkfast-club. 9.04 Arbeidsvitami
ne 1104 Baas van de dag. VARA:
Sm Denk aan Henk. 14.04 Carola.
aKN 15 04 Popsjop 11 en II). VOO:
fiMRinkeldekinkel. NOS: 18.04 De
1 ündcDits EO. 19.04 Spoor 7.
aVRO 20 04 Forza. VPRO: 21.04 Villa
es TROS 0.04 Nachtwacht. VPRO:
f02 Zone. AKN: 4.02-6.00 Pyjama
RADIO 4
R, 7 00 8.00, 13.00, 18.00 en 20.00
Euvis. KRÓ: 7.02 Aubade. 9.00
Muziek voor miljoenen. 11.00 Och-
n concert. 13.04 Haydn en Koze-
prh VPRO: 14.00 Middagconcert.
Sefardische muz. 16.00 De Neder
landen NOS: 17.00 Liefde op het
eerste gehoor. 18.04 Ars musica.
VPRO 19.00 De grote oversteek.
NOS'20 02-24.00 Supplement Muz.
Door Jetty Ferwerda
Ze is de vrouw der vrouwen.
Geen stereotype schoonheid.
Sterk, intelligent en onafhan
kelijk. Die supervrouw claimt
elke cosmetica-fabrikant als
doelgroep. Ze hebben zelfs een
voorbeeld van haar, dat te
zien is in glossy advertenties.
'Het gezicht'.
Dat gezicht komt zelden in het
nieuws, behalve als iets ge
beurt dat niet strookt met het
contract. Zoals de rel rond de
blootfoto's van Claudia Schif-
fer. Haar borsten sierden pro
minent de covers van NOl en
Bild en dat is nou juist wat
haar werkgever Revlon niet
wil. Het verstoort immers het
beeld van supervrouw, al zul
len sommige mannen daar an
ders over denken.
Cindy Crawford (Révlon) en
Isabella Rossellini (Lancöme)
zijn de bekendste gezichten,
Claudia Schiffer inmiddels de
beruchtste en Paulina Poriz-
kova (Estée Lauder) de meest
elegante. In hun kielzog vol
gen Catherine Deneuve, Van
essa Paradis, Nastasja Kinski
en Lauren Hutton.
Ze hoeft niet eens zo bekend
te zijn. Het mega-contract dat
wordt afgesloten tussen het
gezicht en de fabrikant maakt
haar wel tot een 'celebrity'. De
salarissen zijn topgeheim,
maar altijd hoog. In haar be
gintijd (1973) schijnt Lauren
Hutton voor haar werk voor
Revlon het toen nog hoge be
drag van zo'n 200.000 dollar te
hebben gekregen. Niets verge
leken bij de miljoenen die
Claudia Schiffer en Cindy
Crawford nu krijgen van de
zelfde fabrikant. Maar Hutton
was destijds nog een onbekend
model, Crawford en Schiffer
zijn inmiddels sterren. Dus
voor Revlon is het graag of
helemaal niet.
Herkenbaarheid, daar draait
het om. Het Amerikaanse Es
tée Lauder ontdekte het effect
dat een eigen gezicht op de
verkoop kon hebben. Het be
gon in 1962 als eerste cosmeti-
ca-gigant met een model dat
het merk in alle advertenties
zou belichamen. De stoeipoe-
zen die tot dan toe cosmetica-
reclames siewten, waren
compliment voor de vrom1
waren een illusie en Esti
Lauder wilde dat doorbreie
Phyllis Connors werd het»
ste gezicht. Vrouwen,
oud, herkenden iets van zié
zelf in haar. De Estée Laié
vrouw was menselijk, alt
daags en toch elegant. Ine
dels is Paulina Porizkovai
zesde gezicht.
Ook de huidige modellen spit
ken tot de verbeelding,
gens Lancöme zijn vrom
niet jaloers op
lini, maar wordt ze door to
bewonderd om haar comfc
tie van elegantie en indiïifc
liteit en daarom willen zei
haar lijken. Er blijkt zeifik
hoefte te zijn aan een Isabelt
fanclub. Revlon koos ra
Claudia Schiffer, omdat zij
schoonheid van de
gentig is. Jong, fris, sens»
en wereldwijs. De reïncamat
van de jonge BB uit de jaie
vijftig, die menig manneifc
sneller doet kloppen.
Niet alleen het salaris is
kend, ook de inhoud van1
contract waarin de modelln
geharnasd zijn. Soms
iets door. De modellen welk
altijd exclusief voor het mei
ze mogen niet in verband
den gebracht met produkta
van concurrenten. Een loti
van een modeshow werkt,
Claudia Schiffer niet fotogr
feren als ze bij voorbeeld in 1
weer is met een pot Nw
Blootfoto's mogen ook it
Het contract wordt altijd»
een paar jaar afgesloten
naar behoefte opnieuw ve
lengd. De modellen wor«e|
geclaimd voor zo'n
veertig werkdagen per jaar.
De tijd is voorbij dat mode!
lichamelijke kenmerken ve-j
doezelden voor de foto's,
houdt Cindy Crawford
moedervlek (inmiddels
haar handelsmerk) en Lai
Hutton het spleetje tussen
tanden. De laatste - inmidc
50 - heeft zelfs een clausule"
haar nieuwe contract met
RADIO 5
Elk heel uurt/m 18.00 Nieuws. NOS:
645-6.50 Mededelingenrubriek met
uitaebreïd weerbericht en
scheepsvaartberichten. 7.05 1008
AM 8 55 Waterstanden. AVRO: 9.02
In qesprek. 9.55 Vrijzinnig vizier.
VARA: 10.02 Van belang. 11.02
Punch. HV: 13.10 Het voordeel van
de twijfel. 14.03 Boven het dal. 14.30
De verbeelding. VARA: 15.02 Ophef
en vertier. NOS: 17.10 Radio UIT.
RVD' 17.45 Postbus 51 op 5. 17.55
Antilliaanse actualiteiten. NCRV:
1802 De wereld zingt Gods lof.
1849 Tekst en uitleg. EO: 19.00
Waar waren we ook alweer? NOS:
1915 Nieuws en actualiteiten in het
Turks. 19.50 Nieuws en actualitei
ten in het Marokkaans en Berbers.
20.40 Nieuws en actualiteiten in het
Chinees. EO: 21.00 Kayen rasja (Er
is hoop). 21.15 lyi haberler (Goed
nieuws). 21.30 Sin ke yat kai yam
(Goed nieuws op maandag). HV:
22 06 Het voordeel van de twijfel.
VARA: 23.00-24.00 Van belang
OMROEP BRABANT
ANP-Nieuws: zie Radio 1. 7.05 Bra
bants nieuws en actualiteiten. 7.45
De krant in Brabant. 7.55 Weerman
Johan Verschuuren. 8.07 Brabants
nieuws. 8.10 Radio Nieuws Centra
le. 8.32 Brabants nieuws, actualitei
ten en weerman. 9.03 Brabants
nieuws. 9.07 Muziekkiosk. 10.03
Brabants nieuws. 10.07 Draai-bank.
11.03 Brabants nieuws. 11.07 Van
harte. 12.05 Brabants nieuws en
actualiteiten. 12.55 Bericht voor
boet en tuinder. 13.07 Brabants
nieuws. 13.10 Radio Nieuws Cen
trale. 1332 Brabants nieuws. 13.34
Muziek. 14.03 Brabants nieuws.
14.07 Muziekkiosk. 15.03 Brabants
nieuws. 15.05 Conga Brabant 16.03
Brabants nieuws. Aansl.: Uitlaat.
17.05 Brabants nieuws, actualitei
ten en reacties van luisteraars.
17.45 De agenda. 17.55-18.00
Nieuwsoverzicht
OMROEP ZEELAND
ANP-nieuws: zie Radio 1. 7.05
Nieuws en actualiteiten met om
7.15 het weer in de provincie. 7.25
weekend-overzicht sport. 7.32 re
gionaal nieuwsoverzicht.. 7.40 de
dag van... 7.45 overzicht ochtend
bladen. 7.50 agendatip en agenda.
8.08 Landelijke en internationale
actualiteiten Radio 1.12.05 Nieuws
en actualiteiten met om 12.15 het
weer in de provincie. 12.32 regio-
van cuiiLuirenuin «u naa, nieuwsoverzicht. 12.34 weg
graaf die achter de schei® wies. 12.43 reportage, vraagge
sprek. 12.55 de agenda. 16.03 sport-
meneer. 17.05 Nieuws en actualitei
ten met om 17.15 het weer in de
provincie en 17.32 regionaal
nieuwsoverzicht. 17.35-18.00 De
Zeeuwse tijdmachine
•USKE VUISI
vlon laten opnemen,
dat 4
foto's niet geretoucheerd sj
gen worden. Er is niets
met haar leeftijd, vindt ze,
lolbrothi'OJjullin
uit êtf
Cindy Crawford: inmiddels een ster.