Schetsmatige verhalen van Van Hage
Het boekenaanbod:
veel jublea
en weinig debuten
BOEKENLEGGER
KINDERBOEKEN
tarla Cerati over de band
issen moeder en dochter
ensuur in VS jaagt
!elfs op Tom Sawyer
Jeroen Brouwers is
^nogal opgetogen'
Van 't Hek meest
verkocht
Zo groeide Pieter Konijn
3 STEM
BOEKEN
D3
[orte hartstocht
iMadison County
'Enkel zingen' mist bevlogenheid van debuutroman
[R 1993 [)2 I
VRIJDAG 10 SEPTEMBER 1993
In is), benadrukt ove-
enige bescheidenheid
De opleiding is pas
veede jaar begonnen.
vier jaar zal beoor-
nen worden of er vol-
valiteit is afgeleverd.
Ihttien eerstejaars zijn
[els dertien overgeble-
zitten mensen van
jchillende leeftijd, op-
achtergrond bij. De
hebben een baan, een
ll alleen doorgaan met
pneel, sommige jonge-
fcn aan een toneelloop-
Ime-toneelopleiding in
Intse brinkdorp is niet
I; vierduizend gulden.
1 moeten de cursisten
Jge dagen en avonden
(Degenen die van ver
blijven intern. Spraak-
1 Griekse vijfkamp, eu-
J muziek en Werbeck-
lar ook cultuurhistorie,
Jspel, boetseren en wer-
let land (in de bijbeho-
1 biologisch-dynamische
I aan de Vrachel-
I horen tot het lespak-
'kent een forse inbreuk
'dagelijkse leven", on-
|)t Gerbrands. „Die
Ing telt mee bij de se-
we tevoren toepassen.
;en moeten echt heel
lotiveerd voordat zij er
innen. We spelen per
enfragmenten uit zo'n
toneelstukken. Vorig
en dat o.a. stukken van
ms, Brecht en lonesco.
veede jaar, waar we nu
innen, wordt pas het
ht zichtbaar. Voor het
eerste jaar hebben we
mum aantal van twin-
emers toegelaten."
aul Gerbrands is ook
st het schrijven van een
over de plaatsen waar
Graal- en Koning Art-
den afspelen, onder-
?uid-Engeland, Bretag-
ïid-Frankrijk. Zijn be
ing voor de menselijke
ingskracht en de spe-
ns reikt verder dan het
Heen. Als jongen speet-
i het Nederlands jeug-
iij Cor van der Hart.
schiet maar gewoon in
Dat maakte toen ai
3ruk. Niks geen theorie-
r gewoon spelen, leren
loen."
Betvelt gaat overige
lemna als laatste nieuw]
fuitmaken van de va
Het Zuidelijk Tc
weg bij Toneel^
hm waar ze met
lespeeld heeft, maar
pm kon ze moeilijk
I Ivo van Hove is
Irouwd uit haar acade-
|n Antwerpen, waar zijl
verden opgeleid doop
1 der Groen,
ng director noemt zich-1
doener'. Beroepshalve
I talloze toneelstukken en
pts lezen. „Dat doe it
bet tegenzin. Ik kijk veei
In dat ik lees. Die script!
I's nachts in bed en ogj
I Je komt daardoor
1 aan het lezen van
lar als ik naar mijn
f je ga, naar mijn gel
dan neem ik twintig
Ie. Die lees ik dan
II uit, als ik tenminsti
pr eens moet verbouwen.'
tan de overdekte brug?*1
i U het boek van Robert
Waller. foto spectrum
Loirk Vellenga
je Bridges of Madison County' zijn in Amerika al meer dan
i exemplaren verkocht en daarom besloot uitgever Het
recensenten in een vroeg stadium te bestoken met een
i'Ë ongecorrigeerde Nederlandse vertaling van het boek van
jet James Waller.
(boek begint inderdaad veelbelovend, een hippie-achtige foto-
li; a een verwaarloosde boerin in Iowa beleven samen iets
[jjtjgs. Waller schrijft fris, helder en resoluut. De aanloop doet
aan Robert Pirsig, die in 'Zen' en 'Lila' een boeiend verhaal
Lie rond een hanteerbaar soort filosofie.
52-jarige fotograaf Robert Kincaid werkt voor de National
Vaphic en rijdt vanuit Seatlle naar Madison County in de state
J raar zich bijzondere overdekte bruggen bevinden. Eén brug
liij niet vinden, de Rosemanbrug, en hij stopt bij het huis van
(icesca, een Amerikaanse van Italiaanse afkomst, om de weg te
Cii Fotootjes van de overdekte bruggen staan aan het begin van
Eoofdstuk afgedrukt en dat geeft een aardig effect.
iBzaamheid van de twee gevoelige mensen in een wereld van
I- s! traditie wordt door Robert James Waller uitvoerig beschre-
T Zo uitvoerig dat het verhaal z'n aanvankelijke kracht verliest.
E zakken we snel naar het relatieleuter dat je in de Nederlandse
kuur nogal eens tegenkomt. Richard, de ouderwetse man van
Etesca, moet het ontgelden: „Vooral seks was onbespreekbaar,
fa was in zeker opzicht gevaarlijk, ongepast in zijn denktrant."
■even verder: „Vanwaar het gebrek aan intimiteit, het ontbreken
■erotiek?"
I we alles van de korte, hartstochtelijke affaire weten, is de
Lering weg. Dan blijkt dat het gegeven te dun is voor een roman
I tot het eind blijft boeien. Robert James Waller is behalve
rook fotograaf. Jammer dat hij een hele mooie opname door
ichting heeft verknald. Een foutje is ook dat de fotograaf in
ji al een 'hippie' wordt genoemd, terwijl dat woord toen nog niet
(jitërt James Waller: 'De bruggen van Madison County'.
Ktrum, prijs 29,90.
Uitg. Het
for Marjan Mes
drukkend maar ook hoe
:elijk de band tussen
en dochter kan zijn;
verhaalt de Italiaanse
Carla Cerati scherp
en meeslepend in haar
'De slechte dochter'. In
de Premio Comisso he
inde boek krijgt een vijftig-
ige gescheiden, onafhankelij-
iromv tegen haar zin de zorg
t haar bejaarde moeder van
ze allang vervreemd was.
schuldgevoel neemt Giulia
veeleisende, egocentrische
Ier bij zich in huis na het
den van de autoritaire
geliefde vader. De oude
is van huis uit intelligent
"i stelde haar hele leven in de
duw van haar dominante
itgenoot teneinde haar huwe-
te houden. Op die
niet onderdrukte zij niet al-
eigen persoonlijkheid
srook die van haar kinderen
wie zij geen wezenlijke be-
igstelling kon opbrengen,
elfs toen ik twintig was", al-
de dochter, „telde ik nog
mee: altijd een onderge-
We die verplicht was zich
e- te houden." Haar eigen
zag zij er door misluk-
6 hu moet Giulia plotseling
"wije bestaan inruilen voor
zorg voor een vrouw die haar
tamelijk tegenstaat en die
(it gewend was om liefde te
,et, maar uitsluitend te ont
haar denken en doen.
Uit innerlijke ergernis wordt de
dochter gedwongen om een op
lossing te vinden. Ze besluit om
haar moeder over haar verleden
te laten vertellen; een bezigheid
die de geremde vrouw kennelijk
plezier doet. Door haar bekente
nissen krijgt de dochter weer
meer begrip voor de voortvaren
de, levenslustige vrouw die haar
moeder ooit was. Maar Giulia
worstelt ook steeds meer met
schuldgevoelens en machteloos
heid wanneer ze de aftakelende
oude vrouw moet laten opnemen
in een pension en vervolgens
getuige is van de laatste smarte
lijke gang langs ziekenhuis en
verpleeginrichting.
„Ik had eens gelezen", aldus
Carla Cerati, „dat men om te
groeien de navelstreng moet
doorsnijden en dat, hoe belang
rijker een ouder is geweest, des
te moeilijker het is zich van hem
los te maken en volwassen te
worden." Haar ik-figuur reali
seert zich dat het juist die geïso
leerde moeder is geweest van wie
ze zich niet los heeft weten te
maken. En dat terwijl ze altijd
had gedacht dat juist haar moe
ders persoonlijkheid, in tegen
stelling tot die van de liefheb
bende vader, niet mee had geteld
in haar leven.
Carla Cerati beschrijft dit pijn
lijke bewustwordingproces glas
helder en zonder ergerlijk thera
peutisch jargon. Een mooi boek
waarin veel dochters (en hope
lijk moeders) zich zullen herken
nen. Van oorsprong een interna
tionaal vermaard fotografe trok
Cerati in 1973 de aandacht met
haar roman 'Amore fraterno'
waarvoor zij de Premio Strega
ontving. 'La cattiva figlia' (De
slechte dochter) prijkte maan
denlang op de Italiaanse bestsel
lerlijsten en werd ook interna
tionaal een succes. De Neder
landse vertaling zal iedereen, die
geïnteresseerd is in de meest in
tieme van alle menselijke rela
ties, een genoegen doen.
Carla Cerati: 'De slechte dochter'.
Uitg. Goossens, prijs 34.50.
ff- ^ssieke werken van de moderne literatuur ontkomen in de
4s Staten nog steeds niet aan de censuurdrift van voorstan-
4l|VM sc'10ne' en religieus correcte schoolboeken. Bijna 350
jjffli waarin werd gepoogd censuur te plegen heeft de organisatie
Wil the American Way in haar jaarrapport 1992/1993 over
n op de educatieve vrijheid' genoemd.
-oet haar vrije gewoontes
talwoorden tegenover ie-
die niet het minste begrip
lont. Giulia gaat aan hoofd-
!j> en huiduitslag lijden,
Wij ze zelf maar al te goed
jplPt dat het psychosomati-
wverschijnselen zijn. De moe-
realiseert zich niet dat zij
buitenspel heeft ge-
'f j" al die jaren dat zij zich
P haar kinderen en hun
nastrevende ideëen verzet
is nog helder van geest
teitelijk zelfstandig, maar
ze dat anderen voor
Dun treelts Prominente of erkende auteurs vonden in de ogen van
"atkTi geen genade en werden aangevallen. Onder hen zijn
R°hn Steinbeck' Rudyard ^P1^' J-D- Salinger en
47 f Portiek rechts is volgens de organisatie in het offensief,
«aard?6 stische afbeeldingen van seks of een 'anti-christelijke'
"°nit ;V7al aan de kaak te stellen. Maar ook van linkerzijde
kei in mindere mate, getracht niet-gewenste stukken uit
iisfa? leermiddelen te laten verwijderen. Dit vooral wanneer er
Marlt Tw beschouwde stukken in staan, als in 'Tom Sawyer' van
Door Johan Diepstraten
Het bijzondere van zijn de
buutroman Verstreken jaren
(1992) was dat Kees van Hage
koos voor een viool als hoofd
persoon. Vanaf de bouw van
het instrument in Markneukir-
chen in 1840 beschreef hij, in
zes hoofdstukken met tussen
pozen van telkens 25 jaar tot
1990, de omzwervingen van de
kostbare viool door Europa.
Door deze opzet kon Van Hage
veel vertellen over vioolbouw,
de muziekgeschiedenis en hoe
de verschillende eigenaren met
het beroemde Adam
Sterk-exemplaar omgingen.
Het aardige van Verstreken ja
ren is bovendien dat Van Hage
een tijdsbeeld van het culturele
leven schetste. 'Een werkelijk
prachtige roman,' schreef De
Stem vorig jaar oktober.
Zijn nieuwe verhalenbundel
Enkel zingen straalt niet de
zelfde bevlogenheid uit als zijn
debuutroman. Weliswaar zijn
de verhalen telkens in een an
dere tijd gesitueerd, zodat Van
Hage behalve zijn passie voor
muziek ook weer de maat
schappelijke en culturele om
standigheden erin heeft kunnen
verweven. Dat geeft een extra
dimensie aan zijn werk, maar
de kwaliteit van zijn debuutro
man evenaart hij niet. Waar
schijnlijk onder druk van het
eerste succes moest er een nieu
we titel verschijnen. En haast
om te publiceren is doorgaans
fnuikend.
Naar literaire maatstaven ge
meten zijn de verhalen sterk
wisselend van niveau. Koper
achter het ijzeren gordijn bevat
charmante onderdelen, maar de
reis naar Markneukirchen waar
de hoofdpersoon, een trombo
nist, op zoek is naar de gehei
men van de instrumentenma
kers, levert weinig op. De be
zoeken aan de particuliere bou
wers geven wel inzicht in de
Oostduitse verhoudingen twee
jaar voor de val van de Berlijn-
se muur, maar er ontwikkelt
zich geen verhaal. In Engelse
vertaling verscheen het onder
de titel A Day in Markneukir
chen in een Amerikaans mu
ziektijdschrift. Daar weten ze
dus nu dat de levertijd voor een
trombone acht jaar is en dat
het weinig zin heeft om 'als een
patser uit het buitenland' met
een stapeltje bankbiljetten te
zwaaien om de wachttijd over
te slaan.
Uit Verstreken jaren bleek al
wat de kracht van Van Hage is:
Kees van Hage
het persoonlijke conflict. De
machtstrijd in 1865 bijvoor
beeld, over wie het hoogste
ambt in de muziekwereld gaat
bekleden, een liefdesgeschiede
nis en de lotgevallen van een
opgejaagde joodse violist zijn
de sterkste hoofdstukken uit de
debuutroman. In Enkel zingen
komen soortgelijke onderwer
pen aan bod.
Een mooie machtstrijd in het
verhaal Het portret wordt uit
gevochten aan een conservato
rium waar een nieuweling, de
componist Matthys Vecht, het
gaat opnemen tegen de 'geves
tigde orde' van Johannes For-
tuyn. De namen van het tweetal
zijn symbolisch: Vecht compo
neert op Canto general van Ne-
ruda en Fortuyn zoekt zijn heil
in Ster-deuntjes, de gladde
ondersteuning van populaire
films en de societywereld. Af
gezien van de wat flauwe
naamgeving (een vocaliste heet
zowaar Kwekkeboom) is het
een overtuigend verhaal van-
foto roeland fossen
wege het conflict over de func
tie van kunst. Het ligt voor de
hand wie Van Hage laat win
nen. Een knap gevonden intrige
over plagiaat gaat eraan voor
af.
Aanzet
Winnen of verliezen is een the
ma dat vaker in de verhalen
bundel terugkomt. Het is alleen
jammer dat Van Hage in een
aantal verhalen niet verder
komt dan de aanzet van een
conflict. Het openingsverhaal
De zomercursus handelt om de
ontluikende liefde tussen een
Nederlandse conservatorium
studente Sofia en de Tsjechi
sche student Jan Svoboda tij
dens het uitwisselingsprogram
ma West meets East-East
meets West. Het verhaal speelt
zich af aan de vooravond van
de Praagse Lente en het is
Sofia die haar Tsjechische
vriend over de inval moet ver
tellen. De aanzet is er, maar
Van Hage heeft maar één laat
ste alinea nodig waarin (verras
send, dat wel) Svoboda moet
kiezen tussen zijn geliefde, de
muziek en zijn vaderland.
Zo mogelijk nog schetsmatiger
is het titelverhaal Enkel zingen
over een zangeres die om een
rol komt smeken bij haar inten
dant met wie ze een verhouding
heeft gehad. Net als de intrige
op gang lijkt komen, houdt Van
Hage het voor gezien. Kenne
lijk was het zijn bedoeling om
in krachtige dialogen alleen
maar een situatie te beschrijven
als een soort vingeroefening.
Portret
De behoefte om echt literaire
verhalen te maken zal niet
groot zijn geweest. Dat blijkt
uit het portret Met bevende
handen dat Van Hage schreef
over zijn vroegere trombonedo
cent Bijlsma. Een mooi portret
is het wel, zeker de passage
waarin hij de aan Parkinson
lijdende man naar een Amster
dams ziekenhuis brengt waar
zijn (bekende) zoon Anne wordt
verpleegd na een autoongeluk
in Zeeland. Het verhaal is een
eerbetoon aan de in 1990 over
leden docent. 'In de kist ligt een
dode man, maar in mijn hoofd
zit een geluidsarchief met op
namen van levendige gesprek
ken en veel muziek,' luidt de
afsluiting van Met bevende
handen. Dat grote archief had
een goed verhaal op kunnen
leveren.
Over Van Hage zelf is weinig
bekend. Naar eigen zeggen was
hij 'onverdraaglijk in de tijd
dat we actie voerden tegen
werkelijke en vermeende mis
standen. Ik zocht mijn heil
bij Marx en Mao.' Waarschijn
lijk autobiografisch is het ver
haal Het feest waarin commu
nistische studenten de muzika
le behoeften van de partijleden
voorschrijven. 'Julie laten je
volstoppen met Hilversum IH.
Dat is kapitalistische muziek
cultuur, die moet de partij be
strijden.' In twintig pagina's
geeft Van Hage een terugblik
op hoe toentertijd in bepaalde
kringen werd gediscussieerd.
'Als de partij het historische
gelijk aan haar kant had, kon
het niet anders of ze had een
grote toekomst voor zich,' filo
sofeert de hoofdpersoon. Zo
wordt er wel meer vals gezon
gen in deze aardige verhalen
bundel.
Kees van Hage: 'Enkel zingen'.
Uitg. De Bezige Bij, prijs 34,50.
De komende winter zullen de
namen van Gerard Reve, Hugo
Claus, Hubert Lampo en Fran-
pois HaverSchmidt vaak voor
komen op de literaire pagina's.
Vier jubilea spoorden uitgeve
rijen aan flink uit te pakken
met de werken van deze schrij
vers.
Omdat Reve op 14 december 70
wordt brengt uitgeverij Veen
vijf van zijn boeken in een
smaakvolle, goedkope versie uit
14,90). Een nieuwe roman zit
er niet in. Dit najaar mag Hu-
bert Lampo zich 50 jaar schrij
ver noemen. Van hem ver
schijnt een essay over het ma-
gisch-realisme, 'De wortels der
verbeelding', en over hem en
zijn stad het flink geïllustreer
de boek 'Het Antwerpen van
Hubert Lampo'.
Franpois HaverSchmidt, de do
minee die dichtte onder de
naam Piet Paaltjens, pleegde op
19 januari 1894 zelfmoord en
dat is dus in 1994 honderd jaar
geleden. Uitgeverij Querido
brengt een aantal dichtbundels
opnieuw uit en komt ook met
een biografie in documenten
van Rob Nieuwenhuys. Uitge
verij Goossens brengt de verza
melde gedichten in handschrift
van HaverSchmidt en die uit
gave kost (bij voorintekening)
84 gulden.
In april 1994 viert Hugo Claus
zijn 65e verjaardag. Zijn uitge
ver, De Bezige Bij, presenteert
bij die gelegenheid zijn verza
melde gedichten in dundruk.
De 75e verjaardag van Bert
Schierbeek wordt ook gevierd.
Karin Evers portretteert hem in
'De andere stemmen'. Jan van
der Vegt voltooide de biografie
van dichter Hans Andreus en
van Wim Hazeu wordt de bio
grafie van Jan Jacob Slauerhoff
aangekondigd voor augustus
volgend jaar.
Oek de Jong komt na een stilte
van een jaar of acht terug met
twee novellen, samengevoegd
in 'De inktvis'. Tessa de Loo
laat ook eindelijk weer van zich
horen. Twee vrouwen vertellen
elkaar hun levensverhaal in een
kuuroord in de ruim 400 pagi
na's tellende roman 'De twee
ling'. 'De wereld is van glas'
markeert de terugkeer van
Andreas Burnier.
Margriet de Moor beschrijft de
passie van een vrouw voor een
gecastreerde operaheld in Na
pels in 'De virtuoos'. Het boek
wordt op 23 september gepre
senteerd in het Concertgebouw
in Amsterdam. Nelleke Noor-
Gerard Reve: weer feest
foto veen
dervliet komt met 'De naam
van de vader', Kristien Hem-
merechts met de verhalenbun
del 'Lang geleden' en Ethel
Portnoy met haar eerste roman,
'Altijd zomer'.
'Wolf' wordt het nieuwe boek
van Jan Cremer en het is 'het
autobiografische verhaal uit De 1
Hunnen'. Thomas Rosenboom
levert met 'Gewassen vlees' een
historische roman af, die speelt
in in Zeeland en Bergen op
Zoom in het midden van de 18e
eeuw. Ton van Reen komt met
meer 'Roomse fabels' in 'Een
heidin die het licht zag'..
'Vertraging', het feuilleton dat
Tim Krabbé voor de Volkskrant
schreef, komt in januari in
boekvorm op de markt. Er zijn
opvallend weinig debuten het
komende half jaar. Alleen de
'eerste gesamplede Nederlandse
roman' van Rob van Erkelen,
'Het uur van lood', zou voor
nieuwsgierigheid kunnen zor
gen.
Verder zijn te verwachten: 'De
walsenkoning' van Louis Fer-
ron, 'Rijke mensen hebben
moeilijke maten' van Frans
Pointl, 'De droefheid van man
nen' van Daan Cartens, 'De
spier' van Joost Niemöller, 'De
lichtval' van Gijs IJlander en
'Vluchtig eigendom' van K.
Schippers.
In het buitenlandse aanbod zijn
het vooral de vrouwen die van
zich doen spreken. Benoite
Groult schreef met haar zuster
Flora 'Dagboek van vier han
den', een bewerking van hun
oorlogsdagboek. 'Het valse le
ven' is de nieuwe roman van
Maryse Condé. Marilyn French
komt weer met een roman,
'Onze vader', over het leven van
vier vrouwen. Het in Engeland
zeer succesvolle 'Mannen, min
naars en meiden' van Joanna
Trollope wordt nu ook in Ne
derland uitgebracht.
Verder kan het een en ander
verwacht worden van 'Het
meisje dat op het brood ging
staan' van Kathryn Davis, 'De
republiek der liefde' van Carol
Shields, 'De roofbruid' van
Margaret Atwood en 'Dik en
dom', waarmee Rosmarie Buri
flink scoorde in Duitsland en
Zwitserland.
Van Yves Simon komt 'Gevoe
lens op drift' uit, het is een hit
in Frankrijk. Paul Theroux
werpt zich op de tv-dominees
in 'Millroy de tovernaar' en de
Ameriaan Cormae McCarthy,
die vorig jaar de National Book
Award won, zal het waar
schijnlijk ook in Nederland
goed doen met 'Al de mooie
paarden'.
Opvallend zijn twee Chinese
vertalingen. Het gaat om 'Het
rode korenveld' van Mo Yan en
'De rode lantaarn' van Su
Tong, twee boeken waarop
twee zeer bekende en geroemde
films zijn gebaseerd. Uit Japan
komt de familieroman 'Stille
sneeuwval' van de in 1965
overleden Junichiro Tanizaki.
Jeroen Brouwers heeft geen tijd
gehad om rustig te genieten van
zijn nieuwe huis in het Belgische
Zutendaal. De 53-jarige winnaar
van de Constantijn Huygensprijs
zit net niet meer tussen de ver
huisdozen en lege kasten, maar
de televisie doet het nog niet en
de telefoon is nog niet aangeslo
ten.
„Blij verrast, nogal opgetogen en
confuus", reageert de Neder
landse schrijver in bedekte ter
men op het bericht dat een van
de belangrijkste literatuurprij
zen van Nederland aan hem is
toegekend. In een echte juich
stemming lijkt hij niet te verke
ren, maar zijn ogen verraden
blijdschap.
„Nee, van de prijs weigeren is
absoluut geen sprake", zegt
Brouwers verbaasd, „Ik zou niet
weten waarom en ik kan me
overigens niet herinneren dat ik
ooit een prijs geweigerd heb."
Voor Brouwers heeft deze prijs
juist bijzondere betekenis. „Op
de eerste plaats natuurlijk om
dat het een prijs is voor mijn
hele werk en niet slechts voor
één boek. Maar ik vind het heel
plezierig dat het juist een be
langrijke Nederlandse prijs is
die ik heb gekregen. Zelf heb ik
nooit precies geweten bij welk
land ik hoorde; bij België of
Nederland. Maar een tijd gele
den heb ik twee belangrijke Bel
gische onderscheidingen gekre
gen, de Vlaamse Leeuw en de
Ridderschap Kroonorde. Door
deze literatuurprijs word ik nu
zowel boven als onder de Moer
dijk erkend en hoor ik eigenlijk
bij allebei."
Het is juist dit aspect, de twee
strijd tussen de Vlaamse en de
Nederlandse literatuur, dat de
schrijversloopbaan van Brou
wers kenmerkt. In de jaren zes
tig werkte hij bij de uitgeverij
Manteau in Brussel. Daar kwam
hij in contact met de grote
Vlaamse schrijvers uit die tijd,
zoals Herman Teirlinck en Mar-
nix Gijsen. In Brussel deed
Brouwers ook de liefde op voor
de Vlaamse literatuur.
Binnenkort komt Brouwers uit
met een boek over een dubbele
zelfmoord: Twee Verwoeste
Levens. Brouwers legt op dit
moment de laatste hand aan de
bundel Alles Is Iets, een vervolg
op zijn laatste boek Het Is Niets.
Jeroen Brouwers
foto bert nienhuis
Op vrijdag 24 september houdt
Jeroen Brouwers de derde Louif
Paul Boon-lezing. Monila var
Paemel en Kees Fens gingen herr
voor. De lezing wordt gehouder
in het Cultureel Centrum Elzen-
veld, Lange Gasthuisstraat 45 ir
Antwerpen en later in druk ver
schijnen bij de Tilburg Univesitj
Press.
De cabaretier Youp van 't Hek
heeft met zijn boek 'Floppie,
Youri andere helden' de eerste
plaats behaald in de Top-100
van de best verkochte boeken
van 1992/93. Van het boek gin
gen 119.000 exemplaren over de
toonbank. De tweede plaats
wordt ingenomen door 'Het aan
zien van 1992' (105.000 exem
plaren), gevolgd door Andrew
Mortons 'Diana, haar eigen ver
haal' (104.000 ex.).
In de categorie literatuur staa
Hella S. Haasse bovenaan\jjie
'Heren van dejphee' (83.0ÖÖ ex.)
'De ontdekking van de hemel
van Harry Mulisch staat op de
tweede plaats in deze catagorie
Bij de vertaalde literatuur is Isa
bel Allende koploper met 'Het
oneindige plan' (81.000 stuks).
Een oude zwart-wit tekening van Beatrix
Potter
Door Muriel Boll
Pieter Konijn, het beroemste ko
nijn ter wereld, werd precies
honderd jaar geleden geboren. In
1893 schreef Beatrix Potter een
inmiddels beroemde brief aan
het zieke jongetje Noel. Om hem
op te vrolijken stuurde ze hem
een verhaal met illustraties over
de avonturen van Pieter Koniin.
Haar eigen konijn Benjamin
stond model voor de tekeningen
en misschien ook wel voor de
avonturen want Benjamin was
een bijzonder konijn. Als de bel
voor de thee rinkelde, kwam hij
binnenstormen en at een geroos
terd boterhammetje met boter!
Dat kun je lezen in een biografie
in een notedop die Nicole Savy
over Potter maakte. Het boekje
geeft een goede indruk van het
tamelijk eenzame leven van een
welgesteld meisje in de Victo
riaanse tijd. Naar school gaan
was er niet bij, ze kreeg thuis les
van een gouvernante en trok
verder voornamelijk op met haar
zes jaar jongere broertje Bertram
en een hele zwik dieren in de
leskamer: konijnen, muizen, ha
gedissen, een slang, een vleer
muis, een kikker en een schild
pad.
Al die beesten gingen in speciale
dozen mee als de familie met
vakantie ging naar het Lake Dis
trict. Dat was de beste tijd van
het haar voor Beatrix en het
landschap daar werd de achter
grond voor al haar verhalen. Ze
kocht er later een landgoed,
trouwde er toen ze 47 jaar was
en werd een enigszinds excen
trieke schapenfokster. In het
boekje staan foto's van Beatrix,
als mooi jong meisje en als oude
re plompe vrouw in mannen
schoenen. Verder staan er boe
killustraties in en natuurstudies
waarop duidelijk te zien is hoe
gedetailleerd ze werkte.
De verhalen van Beatrix Potter
worden sinds jaar en dag uitge
geven door Ploegsma, in mooi
gekleurde linnen bandjes met
opgeplakte kleurenillustratie-
Een aantal daarvan is nu ver
nieuwd, ze hebben allemaal een
donkerblauw bandje en de illus
traties zijn met de meest moder
ne scan-methoden opnieuw op
genomen van de originele aqua
rellen. Die methode is ook ge
bruikt voor de illustraties in de
verzamelbundel 'Alle verhalen
van Pieter Konijn'.
Het verschil met de oude illustr-
ties is enorm. De kleuren zijn
hederder, de lijntjes duidelijker
en daardoor zijn de voorstellin
gen minder wollig en levendiger
geworden. Het effect is eigenlijk
hetzelfde als bij een schilderij
dat schoongemaakt is: het werk
is transparanter geworden en
krijgt daardoor meer diepte. Be
halve de kleurenillustraties
staan in deze bundel ook zwart
wit tekeningen die eerder alleen
voorkwamen in de privéuitgaven
van Potter, uit de tijd dat geen
enkele uitgever geïnteresseerd
was in haar werk. Dat is nu wel
even anders.
Pieter Konijn staat op papbord
jes, gordijnen, schoolschriften,
enzovoort. Maar vorig jaar wer
den pas de eerste animatiefilms
met hem in de hoofdrol gemaakt.
