DE STEM
IN.
Wet soms één grote tombola'
Peter Oosthoek met
oeuvreprijs bekroond
UIT
IADE
w
fiits Bom ontrafelt acht weken lang wirwar van juridische kwesties
Sky Radio en Radio 10
zijn als enige succesvol
riE?
JJohn Hiatt
Cop Shoot Cop
f21.995,1
Dr. Feelgood
Dump
Front 242
Succes is voor ons geen probleem,
maar zinvol bezig zijn, is bijna
onmogelijk"
Bono Vox, U2-zanger
ISMs
WOENSDAG 8 SEPTEMBER 1993 DEEL
X)INHEID
IPPEN?
\>OR
BAGAGERUN
brochure pagina 18)
rx
LAnjavan den Akker
j heg van mijnheer Jansen zet de tuin van mevrouw
fetersen in een sombere schaduw. Mevrouw eist dat
Len het ding kortwiekt, maar haar verzoek haalt
L ujt. In een plotselinge vlaag van overmoed pakt
[ptouw zeli een schaar en knipt het ding tot de grond
Lf. Wat is hierop een passend juridisch antwoord?
zou een perfect onderwerp
pvoor het nieuwe programma
mee Frits Bom vanavond
Ejjt (RTL4, 22.20 uur): 'Elke
Inlander wordt geacht de
It te kennen'. Een serie van
Jit afleveringen waarin Bom
'Kijker enig inzicht wil ver
lader) in de Nederlandse wet-
iirig.
leem dat voorbeeld van die
ik weet daar niet direct een
fcjaar antwonrri np^ Pérsoon-
I^STirééngroot voorstander
KÉSngen. Al zou er al een
partSelover heggen bestaan,
Vnng^gjn^eFaltiid bijzondere
die maken dat
P \"k w(er kunt verhezen.
Hifprnpramma proberen we
Irzijds vertrouwen te geven in
whtéiTijke macht, van de
Jiëre kant willen we aangeven
|t liet in feite één grote tombo-
Terklaart zich nader: „Er
■bnjTi Nederland 7000 advo-gf
[ter, en de meesten 'weten vaak/j
niet hóe
..Dat is gék als de wet duidel
J behoort te zijn^Dan is er
Lets fundamenteels misft*
ken raadgever
|iis Bom ontkent dat zijn voor-
ilige functies van consumen-
man, ombudsman, huidige
Jkantieman en 'rechtenman'
Irden ingegeven door de nei-
lg raadgever te willen zijn.
Bit nieuwe programma heeft
Isoluut niet die hulpverlenende
functie van een ombudsman bij
voorbeeld."
Op de vraag waarom er geen
ombudsachtig programma meer
is, zegt hij: „Omdat de tijdgeest
is veranderd. Vijftien jaar gele
den kon je als televisiemaker een
bewindsman nog wel eens bewe
gen een regeltje in de wet te
veranderen. Dat lukt niet meer."
Niet machtig
Is het medium nu minder mach
tig?
„Het was toen ook niet machtig
maar men dichtte het die macht
toe. Aan een ombudsprogramma
kun je volgens mij de eerste vijf
a tien jaar beter niet beginnen.
De kijkcijfers zullèn best goed
zijn, maar de kans om successen
binnen te halen, is niet zo groot.
Vroeger dacht je aan de hand
van incidenten structurele ver
anderingen te kunnen afdwin
gen. Nam je de kijker aan de
f hand mee bij het terugvorderen
van, die vijf gulden waarop men-
k sen recht hadden. Tegenwoordig
is die belangenbehartiging min
der belangrijk, gaat het meer om
het inzichtelijk maken van de
materie, om het verwijzen waar
bij je informatieve gedeeltes ver
pakt in amusement."
Tedere Nederlander wordt ge
acht de wet te kennen' voldoet
aan die nieuwe voorwaarden.
„Bovendien beslaat het alle la
gen van de bevolking. Recht,
onrecht en wetten behoren niet
toe aan een bepaalde sociale
klasse. Ik denk dat er relatief
veel advocaten naar dit pro
gramma zullen kijken", stelt
Bom die het concept zelf schreef
op verzoek van RTL4.
Telefoon
Net als in zijn functie van va
kantieman, voert Bom ook dit
maal rechtstreeks telefonische
gesprekken met de kijker thuis.
„Een direct contact met het pu
bliek is voor mij een absolute
voorwaarde. We produceren
niets vooruit, wel is er enige
voorselectie voordat de bellers
met mij worden doorverbonden.
Maar dat is geen garantie dat
iemand halverwege niet van on
derwerp wisselt. Het gekke is
dat ik nog nooit iemand aan de
lijn heb gehad die niet serieus
was. Het enige lastige is het op
tijd afronden, wat oppervlakkig
heid in de hand werkt. Maar het
is nodig is voor deze formule. We
zenden laat in de avond uit, dan
moet je een hoog tempo hebben
om de mensen bij de buis te
houden. Je moet een belans vin
den tussen uitvoerige verhande
lingen en korte gesprekken."
Luisteren
Luisteren is het geheim van ie
dere presentator meent Bom.
„Als je dat niet meer doet, is. het
I TOEN VORIG jaar de eerste cd
Ivan het illustere gezelschap
I Little Village verscheen, werd
I er door critici gedaan alsof het
I biets was. Maar toch was het
I een cd die ver boven het gemid-
1de van een Ry Cooder-plaat
g en ook Nick Lowe had nog
I timmer zoiets consistents ge
lukt.
I De kritiek was wel begrijpelijk,
Iwant de Little Village-plaat
I rad natuurlijk afgemeten aan
liet songwriter-talent van John
I Hiatt en afgezet tegen diens
I oeuvre leek Little Village inder-
Idaad niet meer dan een tussen-
I doortje.
I Bat John Hiatt tot veel meer in
staat is, blijkt weer eens op zijn
Ipasverschenen plaat Perfectly
Isood guitar. John Hiatt heeft de
I respectabele leeftijd van veertig
|jaar bereikt, maar dat is voor
ffi allerminst reden geweest
n het kalmer aan te doen. Zijn
I nieuwe plaat klinkt opvallend
I .jeugdig en energiek.
I «t®i Hiatt bedient zich op de
eerste helft van Perfectly
guitar nogal eens van simpele
rock en daardoor lijkt de plaat
minder diepgang te hebben dan
vorige platen. Omdat je weet
dat hij in het verleden fantas
tische dingen met country en
rhythm blues heeft gedaan,
hoop je dat hij zijn teksten in
die genres zal vertolken. Als dat
niet gebeurt dan valt een nieu
we cd in eerste instantie tegen
en lijkt een single als Cross my
fingers al helemaal niets bijzon
ders.
Toch bevat Perfectly good guit
ar wel degelijk hele rijke num
mers. Probleem is echter dat
John Hiatt in het verleden pla
ten heeft gemaakt die niet stuk
te draaien zijn en die daarom in
vertrouwdheid een grote voor
sprong hebben op deze nieuwe.
Beweren dat Perfectly good gui
tar geen Riding with the king of
Bring the family is, is volgens
mij een tijdelijk argument.
Want hoe vaker je de plaat
draait, hoe meer je gegrepen
wordt door de onderliggende
kracht van de nummers.
En natuurlijk is er ook nog eens
die fantastische stem die moei
teloos over kan schakelen van
uitzinnig naar ingetogen en om
gekeerd. Het meest oppervlak
kige rocknummertje krijgt er
diepgang door en 'zwarte' stuk
ken als Old habits en When you
hold me tight zijn simpelweg
zalig.
Kortom, Perfectly good guitar is
een plaat waaraan je even moet
wennen, maar die daarna lang
zaamaan een schat aan muziek
prijsgeeft. (A M)
WIM VAN LEEST
DE MUZIKALE bezetting van
Cop Shoot Cop is een ietwat
vreemde. Twee bassisten (Tod
A. en Natz), een drummer (Phil
Puleo) en een figuur (Filer) die
de samples aanlevert.
Om elkaar niet in het vaarwater
te zitten speelt de ene bassist de
hoge bastonen, terwijl de ander
er minstens een octaaf onder
zit. De samples vervangen de
om de nieuwe
uws: u rijdt morg®13' 1
BL energiek op zim veertigste.
1.01608-15967.
Irins Reinierstraat
18.
FOTO POLYDOH
gitaren. Deze aparte bezetting
heeft een eveneens apart geluid
op de cd Ask Questions Later
opgeleverd.
Cop Shoot Cop bestaat sinds
juli 1988. Het hypnotiserende
en bombastische geluid van het
clubje uit New York City sprak
al snel heel wat mensen aan. De
eerste cd Headkick Facsimile
bereikte meer publiek dan ver
wacht. Cop Shoot Cop heeft met
zijn massieve underground-ge-
luid al een aardige vaste klan
tenkring opgebouwd.
Ask Questions Later is inmid
dels het zesde werkstuk van
Tod A. en consorten. Het album
is doorspekt met zwarte humor.
Het nummer Everybody Loves
You (when you're dead) is daar
het beste voorbeeld van. Er
staan nog drie andere opmerke
lijke verrichtingen op: Surprise
Surprise, Room 429 en $10 Bill.
Deze nummers doen zelfs een
beetje aan het ijzersterke geluid
van The Doors denken, maar
voor de rest is Cop Shoot Cop
een buitenbeentje in het heden
daagse muziekwereldje. (Big-
Cat)
PETER VIERENHALM
DE LOONLIJST van Dr. Feel
good ziet er indrukwekkend uit.
Al sinds de oprichting van deze
Britse pubrock-band is het een
komen en gaan van getalenteer
de muzikanten. Met name de
lijst van Feelgood-gitaristen
ziet er indrukwekkend uit: Wil-
ko Johnson, Gypie Mayo, John
ny Guitar en Gordon Rusell.
Sinds twee jaar bepaalt gita
rist-nummer-zoveel Steve Wal-
wyn samen met frontman Lee
Brilleaux het gezicht van deze
formatie.
De constante factor van Feel
good is snelle traditionele rhy
thm and blues met een hoog
feestgehalte, zo ook op de vijf
tiende plaat The Feelgood
Factor.
De muziek op deze schijf bor
duurt voort op al zijn voorgan
gers, er wordt niets aan toege
voegd. Niet dat het voor de
echte fans iets uit maakt. Feel
good kent al sinds het debuurt
Down by the Jetty uit 1971
dezelfde sound die garant staat
voor 250 optredens per jaar en
redelijke verkoopcijfers.
De twaalf nieuwe songs zijn
voor het meerendeel geschreven
door Walwyn en bassist Dave
Bronze. Beste nummer is de
slowblues One Step Forward
maar dat lijkt helaas wel erg
veel op Blue Jean Blues van ZZ
Top.
The Feelgood Factor zal zijn
weg naar de trouwe schare fans
ongetwijfeld wel vinden, maar
toch vind ik hem niet bijzonder.
Na het beluisteren van de nieu
weling heb ik de oudjes Down
by the Jetty, Malpractice en
Stupidity weer eens uit de kast
gehaald. En dat zijn toch de
echte juweeltjes.
Zanger Lee Brilleaux levert op
The Feelgood Factor slechts een
bescheiden vocale bijdrage. Hij
schijnt ernstig ziek te zijn. Ho
pelijk is dit niet zijn laatste
Feelgood-schijf want deze ei
genzinnige gezichtsbepaler
vormt de enige echte constante
Feelgood-factor. (Grand Re
cords)
KAREL VAN DER POL
JE HEBT van die muzikanten
die niet stil kunnen zitten.
Neem nu bijvoorbeeld de leden
van de New Yorkse gitaarpop
band Yo La Tengo. Over enkele
weken verschijnt hun zoveelste
album, getiteld Painful, en de
verwachtingen zijn hoogge
spannen.
Maar nog geen maand vantevo-
ren wordt de wereld verrast
door Dump, een tot dusver com
pleet onbekende groep die bij
nader inzien dezelfde perso
neelsbezetting blijkt te hebben
als Yo La Tengo. Een duister
schaduw-project?
Nee, Dump is de persoonlijke
hobby van Yo La Tengo-bassist
James McNew. Weliswaar werd
hij op de meeste nummers
trouw bijgestaan door werkge
vers Ira Kaplan en Georgia Hu-
bley, maar McNew schreef zelf
alle nummers en hanteert ook
de meeste instrumenten.
Het resultaat is te horen op de
debuut-cd Superpowerless en
leent zich bij uitstek om (heel
hard) via de koptelefoon te be
luisteren. En hoewel ik van de
platenmaatschappij nog niets
over de nieuwe Yo la Tengo mag
verklappen, wil ik hier toch wei
even stiekem vermelden dat Su
perpowerless heel dicht in de
buurt komt van Painful. Beide
platen lijken in dezelfde gees
testoestand gemaakt en raken
de grenzen van ambient-mu-
ziek.
McNew biedt echter genoeg af
wisseling op Superpowerless
om er geen muzikaal behang
van te maken. Zo zijn er heel
treurig klinkende covers, Just
for you (Wreckless Eric) en
Moon river (Mancini), of gaat
een minutenlang durende
klankcollage plotseling over in
een vrolijk popnummer.
Voor wie de grenzen van de
popmuziek niet schuwt en ook
wel eens iets anders wil horen
dan een simpele popsong met
begin-refrein-couplet-eind
structuur, is Dump een welko
me nieuwkomer. De tweede bij
drage reeds aan mijn persoon
lijke 1993-top-tien. (Brinkman/
Play It Again Sam)
GERARD VAN DEN BROEK
HET BELGISCHE Front 242 is
een van de weinige techno-
bands uit het begin van de jaren
tachtig die zich in de maal
stroom van house, electronic
body music en andere hightech-
muziek staande heeft weten te
houden, Wellicht lukt de band
dit door steeds weer nieuwe en
veelzijdige klanken uit de
mengpanelen te toveren, en
daardoor de monotonie die veel
andere technobands kenmerkt,
te omzeilen.
Na eerder dit jaar met
06:21:03:11 Up Evil een hoop
techno-geweld de wereld in ge
stuurd te hebben, laat Front 242
zich op de opvolger 05:22:09:12
Off van zijn ambient-kant zien.
Maar om te zeggen dat deze
Belgische commando-eenheid
plotseling veranderd is in een
leger des heils voert te ver.
Ontegenzeggelijk is het zweve
righeidsgehalte op Off flink op
geschroefd, maar Front 242
blijkt nog genoeg agressie in
zich te hebben om je speakers te
doen kreunen.
Persoonlijk zit ik niet te wach
ten op twee Front-cd's in één
jaar, maar in het techno-minded
België zijn ze er vast hartstikke
blij mee, en aangezien we in
deze streken door de rest van
Nederland als halve Belgen be
schouwd worden, zijn er opge-
twijfeld lezers zijn die nog wel
een bordje van deze (lekkere)
techno-pap lusten. (Play It
Again Sam)
PAUL VERLINDEN
Van onze verslaggever
Hilversum - Er zijn maar twee commerciële radiostations
die financieel succesvol via de ether en de kabel omroep
kunnen bedrijven: Radio 10 Gold en Sky Radio. Alle
andere commerciële zenders zullen ook na de toewijzing
van een etherfrequentie verlies lijden.
Dat blijkt uit een in opdracht van Sky Radio door Moret Ernst
Young opgesteld rapport dat vlak voor een politiek debat
hierover is gepubliceerd. Vandaag komt het aan de orde in de
Tweede Kamer. Het gaat om de toewijzing van zogenoemde
restfrequenties op de FM en een commercieel gebruik van een of
twee middengolfzenders met een landelijk bereik.
Radio voor kleine doelgroepen, is volgens de onderzoekers
commercieel niet rendabel, net zomin als een nieuwszender. Een
commerciële muziekzender met uitzendingen via de kabel en de
ether kost jaarlijks vijf tot negen miljoen gulden. Om uit de
kosten te komen moet volgens de onderzoekers een commercieel
station een marktaandeel van 7 tot 8 procent halen. Radio 10
Gold en Sky Radio hebben nu op de kabel een marktaandeel van
10 procent.
Door onze redacteur
Camiel Hamans
Den Haag - „Voor een oeuvreprijs vind ik mezelf nog wat te
jong", reageerde de 59-jarige regisseur en acteur Peter
Oosthoek toen hem zondagmiddag 'De oeuvreprijs van de
VSCD', de vereniging van schouwburg- en concertdirecties
werd toegekend.
Net als in zijn functie van vakantieman, voert Bom ook ditmaal rechtstreeks telefonische gesprekken met de kijker thuis. foto ap
afgelopen. Je moet namelijk ook
heel goed luisteren om het er
gens niét over te hoeven hebben.
Paul Witteman is een meester in
deze techniek. Die heeft dan ook
vaak de ruimte, interviews van
twaalf of vijftien minuten. Dat is
iets waar we allemaal naar ver
langen, maar dat past niet in
mijn formule. Toch is dit een
nuttig programma. En dus leuk.
Dat gaat bij mij altijd samen."
„Mijn werk is, in tegenstelling
tot wat zo'n bekroning sugge
reert, nog niet af. Ik ben mis
schien wel in herfst - en de lichte
melancholie die om het herfstige
hangt kan heel aangenaam zijn -
desondanks ga ik nog een tijdje
door."
Oosthoek die na zijn carrière
begonnen te zijn bij de Neder
landse Comedie en Studio meer
dan 20 jaar als regisseur het
gezicht bepaald heeft van to
neelgroep Centrum en die na de
opheffing van dat ensemble
sinds 1897 als acteur en regis
seur verbonden is aan Toneel
groep Amsterdam, ontving de
prijs cynisch genoeg uit handen
van een van zijn vroegere tegen
strevers, Gerard Jan Rijnders,
artistiek leider van Toneelgroep
Amsterdam. Rijnders die inder
tijd weinig waardering kon op
brengen voor de traditie die
Centrum gevestigd had, bekende
nu dat Oosthoeks regie van
Edward Bonds 'De smalle weg
naar het Noorden' uit 1970 nog
steeds een van zijn meest favo
riete voorstellingen is. Hij roem
de Oosthoeks grote gevoel van
verantwoordelijkheid en prees
zijn werkwijze als regisseur:
„Zijn ensceneringen zijn als die
van een choreograaf of een mu
sicus die een stuk orkestreert."
Peter Oosthoeks vroegere dra
maturg en mededirecteur van
Centrum Carel Alphenaar ge
bruikte vrijwel dezelfde vergelij
king toen hij de werkwijze van
Oosthoek moest beschrijven.
„Hij benadert de tekst als een
partituur. Ritmisch, hij zit vaak
te dirigeren in de zaal. Met psy
chologie en realisme is hij, wat
anderen ook mogen zeggen, niet
overmatig bezig. Het resultaat is
desondanks van een grote thea-
traliteit. Maar dat is niet zijn
grootste verdienste. Die is dat hij
als regisseur, als een van de
weinige in Nederland, school ge
maakt heeft. Net zo als bij de
Haagse Comedie in de goede tijd,
of het Werktheater of Baal, heeft
hij een stijl ontwikkeld. Een
Centrumproduktie, ook al was
hij niet van Oosthoek zelf, was
altijd herkenbaar Centrum".
Alle prijzen
Oosthoek, die als acteur en re
gisseur vrijwel alle prijzen ver
kregen heeft die het Nederlandse
toneel kent - de Top Naeffprijs
ontving hij in 1959 toen hij nog
op de toneelacademie zat en de
Albert van Dalsumring heeft hij
intussen al doorgegeven aan
Pierre Bokma - heeft zich naast
de introductie van belangrijke
moderne schrijvers als Pinter,
Bond, Gombrowicz en Tabori
vooral ingezet voor het Neder
lands repertoire. Gerard Lem-
mens, Gerben Hellinga, Peter
van Straten, Per Justessen, Ton
Vorstenbosch, Herman Lutge-
rink en Wim T. Schippers zijn
door hem voor het toneel ont
dekt. En ook in deze Nederland
se stukken geen huiskamerrea-
lisme. 'Ajax-Feyenoord' van
Gerben Hellinga ontkwam er
bijvoorbeeld aan door de eeu
wigdurende herhalingen.
Splitsing
In zijn beroemdste voorstelling
'Kees de Jongen', een toneelbe
werking door wederom Gerben
Hellinga van Theo Thijssens ro
man, splitste hij de figuur van
Kees in tweeën, een naderhand
vaak geleend procédé. „Met zijn
regie van 'Een bijzondere dag'
van Herman Lutgerink liep hij",
zegt Carel Alphenaar, „in feite
vooruit op het minimal theatre."
De aandacht en zorg die Cen
trum en Oosthoek voor eigen
Nederlands werk gehad hebben,
is niet zonder resultaat gebleven.
„Zonder hem zou de situatie van
nu, waarin 'de helft van alle
premières bestaat uit oorspron
kelijke Nederlandstalige stuk
ken, onmogelijk geweest zijn,"
besloot Gerard Jan Rijnders zijn
toespraak.
WÊimmm
FILMS
HULST
- De Koning van Engeland
20 u. Sliver.
20 u. Last action hero.
20 u. Hot Shot.
20 u. Indecent Proposal.
20 u. The fugitive.
GOES
-Grand Theater
14 u. Teenage mutant ninja turtles.
20 u. Indecent Proposel.
MIDDELBURG
- Cinema
20 u. The long day closes.
VLISSINGEN
- Alhambra 1
14 u. Dennis the menace.
20 u. Sliver.
- Alhambra 2
14 u. Bambi.
20 u. The fugitive.
- Alhambra 3
14 en 20 u. Last action hero.
- Alhambra 4
14 u. Hot Shots 2.
20 u. Guilty as sin.
ANTWERPEN
- Rex - 12, 14, 16.30, 19 en 21.30 u.
Cliffhanger.
-Rex-Club - 12, 14, 16.30, 19 en
21.30 u. Untamed heart.
-Odeon 1 - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. Sommersby.
-Odeon 2 - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. Falling down.
-Odeon 3 - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. Alive.
-Odeon 4 - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. Loaded weapon.
- Quellin I - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. De kleine blonde dood.
-Quellin U - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. The piano.
- Quellin Dl - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. Red rock west.
-Metro I 14, 16.30, 19 en 21.30 u.
Dennis the menace.
-Metro H - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. Cop and a half.
-Sinjoor - 14, 16.30, 19 en 21.30 u.
Indecent proposal.
-Ambassades Club 1 - 14 en 16.30
u. 3 Ninjas
19 en 21.30 u. Jennifer 8.
-Ambassades Club 2 - 14, 16.30,
19 en 21.30 u. Stay tuned.
- Ambassades Club 3 - 14, 17.15 en
20.30 u. Scent of a woman.
-Ambassades Club 4 - 14 en 16.30
u. Dragon.
19 en 21.30 u. Mad dog and glory.
BRUGGE
- Complex Zwart Huis
14.30 u. Loaded weapon.
14.30 u. Reservoir dogs.
20 u. Indecent proposal.
14.30 en 20 u. Alive.
20 u. Falling down.
- Memling
14.30 en 20 u. Cliffhanger.
- Van Eyk
14.30 en 20 u. Mikey.
GENT
- Decascoop
14.30, 17, 20 en 22.30 u. The
Fugitive.
14.30, 17, 20 en 22.30 u. Guilty as
sin.
14.30, 17, 20 en 22.30 u. Hot shots
2.
14.30, 17, 20 en 22.30 u. Sniper.
14.30,17, 20 en 22.30 u. Cop 1/2.
14.30, 17, 20 en 22.30 u. Last
action hero.
14.30, 17, 20 en 22.30 u. Cliffhan
ger.
14.30, 17, 20 en 22.30 u. Indecent
proposal.
14.30,17, 20 en 22.30 u. Alive.
20 u. De kleine blonde dood.
14.30, 17 en 20 u. Dennis the
menace.
22.30 u. Braindead.
22.30 u. Untamed heart.
14.30 en 17 u. Bambi.
20 en 22.30 u. The piano.