Weekend
Gaza kookt
van hitte en
spanning
Een
Gaten in
de markt
'In onze kliek zie ik alleen maar ellende'
DE STEM
ESTEM
Begin deze week keurde de
Israëlische regering een
overeenkomst goed, die in het
geheim met de PLO gesloten was
over Palestijns zelfbestuur in de
bezette gebieden, dat in de
Gazastrook en Jericho op de
Westelijke Jordaanoever zal
beginnen. Het Israëlisché leger
zal zich spoedig uit beide
gebieden terugtrekken en de
macht overdragen aan een
Palestijnse raad. De PLO zal in de
zelfbestuurgebieden een sterke
politiemacht inzetten. In de
Gazastrook was deze week al een
proteststaking van de Islamitisch
fundamentalistische
Hamas-beweging, die van geen
enkele vorm van concessies aan
de Israëli's wil weten. Geen feest
in Gaza, wel spanning.
Plotseling was
er het geluid Uonno
van gierende
banden
'Heilige oorlog
tegen de zonen
van de apen
en de varkens'
Gina van cU
baarde die ze 2
werd direct bij
jaar zocht
blijken, ook
waren verbra
voogdijvereniginl
De Britse premier Ramsey Mc
Donald, een progressief man
in zijn dagen, beval werkloze
mannen in de crisisjaren vooraf
gaand aan de tweede wereldoor
log aan om in hun gedwongen
lediggang eindjes touw te gaan
pluizen en daarmee creatieve din
gen te gaan doen, zoals het ver
vaardigen van deurmatjes en der
gelijke. Ook van uiteengereten
oude mantels en jassen zouden
leuke kleedjes voor de haard kun
nen worden vervaardigd.
Ook heden ten dage zitten er nog
vele gaten in de markt waarin de
spoken van lediggang en armoe
de kunnen verdwijnen. Zo is het
mogelijk om de bekwaamheden
van vogels te verfijnen. De titel
van Superbrein onder de vogels
is dit jaar in Engeland toegekend
aan Penny, een papegaai te Es
sex, die een meesterlijke imitatie
van een hinnekend paard kan
geven, alsmede van het geluid
van met gekerm om olie dichtval
lende kasteeldeuren.
Een ander mooi voorbeeld zette
mijn buurman op tafel, toen hij
behouden was teruggekeerd uit
Zweden. Het was een opmerkelijk
souvenir: een glazen potje met
geconserveerde elandsdrollen.
Deze dingen zijn niet eetbaar,
maar ze staan aardig op de
schoorsteenmantel en je kunt er
conversatie mee maken. In het
noorden van Zweden liggen die
drollen voor het opscheppen. De
ontwikkelaar van dit project heeft
ook een grote partij laten aanma
ken die, gevernist en in droge
vorm, aan een halsketting kunnen
worden gedragen. Je kunt ze be
stellen bij een zekere Horst Keuh-
ne, die de geverniste drollen, in
paartjes van twee, verkoopt voor
ongeveer een tientje. De .potjes,
waarvan er al duizenden zijn ver
kocht, kosten rond twaalf en een
halve gulden. Koning Karei Gus-
taaf heeft Horst persoonlijk voor
een proefzending bedankt.
Er zijn de laatste tijd nog meer
vindingen gedaan die ons duide
lijk maken dat er voor mensen
met een moedige fantasie goed
te leven valt in onze harde maat
schappij. De Amerikaan Dave Bar
ry, een waardig concurrent van
Art Buchwald, heeft - zonder er
patent op aan te vragen - een
speciale onderbroek ontwikkeld
voor politici die aan een zeer
slecht ontwikkeld gevoel voor hu
mor lijden en dus niet weten
wanneer ze wel en wanneer ze
niet moeten lachen. Het prototy
pe was bestemd voor Richard M.
Nixon, die via in de broek genaai
de elektroden, die radiografisch
geactiveerd konden worden,
schokken kreeg toegediend om
aan te geven dat er een kwinkslag
op hem was afgevuurd. Er wer
den in de broek van Nixon buiten
gewoon hoge voltages bereikt,
wat duidelijk te zien valt aan
foto's, die met name in de nada
gen van zijn presidentschap, van
hem zijn gemaakt. Misschien ko
men hier te lande politici van het
type Bert de Vries voor zo'n elek-
tro-onderbroek in aanmerking,
alsook contactarme typen in het
bedrijfsleven en werknemers die
achter hun burelen zitten te lan
terfanten.
De Brit Joseph Cymrank heeft
een aardig gat in de markt gevon
den met een pakket instructies,
waarmee vrouwen, die menen
dat hun borsten te klein zijn uitge
vallen, deze via zelfhypnose kun
nen vergroten. Ook andere 'vital
statistics' zouden op deze wijze
kunnen worden gewijzigd. Het ef
fect van zelfhypnose is op dit
terrein minder opmerkelijk geble
ken dan dat van de elektro-onder-
broek, maar daar dient men als
gatenboorder in de markt niet
van wakker te liggen.
Lees de krant zorgvuldig en no
teer het medio juli uit Johannes
burg gekomen bericht dat het
eten van gefrituurde insecten
hartklachten kan voorkomen. Ze
worden er als delicatesse geno
ten, met olijfolie en knoflook. In
de Zuidafrikaanse gastronomie fi
gureren sprinkhanen en mipani-
wormen. De sprinkhanen kunnen
gepoft worden geconsumeerd en
de wormen rauw, nadat men er
het kopje van heeft afgedraaid.
De mipani's smaken heerlijk als
men ze in de zure room wentelt.
Wie grijpt de kans om deze lek
kernijen in blik of op sap te gaan
importeren?
Agressie, verdeeldheid en armoede kenschetsen nu nog de Gaza-strook.
Door Willy Werkman
Youssouf was een uur te
laat. Hij keek bezorgd,
toen hij eindelijk binnen
stapte. „De Harnas!", zei
hij gespannen. „Ze heb
ben een algehele staking
afgeroepen. En de jongens maken
problemen voor wie zich er niet
aan houdt. Ze houden auto's aan,
ze slaan ruiten in en ze prikken
banden door. Er vallen ook klap
pen." Hij rende snel weer weg. Niet
alleen om speciaal vervoer voor ons
te regelen, maar ook een paar ster
ke mannen van de PLO om ons te
beschermen. Alleen gelaten en niet
van plan onze eerste afspraak te
missen, waagden we ons toch op
straat.
Het was er adembenemend. Alle
winkels en scholen waren dicht.
Hier en daar liepen wat kinderen
met schapen en ezels. Op de hoeken
van de straten stonden groepjes
bebaarde activisten. Harnas leek
totale controle te hebben. Vlak bij
het ziekenhuis, waar een oude man
wat koude drankjes verkocht, za
gen we hoe zijn karretje vol glazen
en flessen omver werd geschopt. De
chauffeur van een passerende am
bulance bood ons aan snel in te
stappen.
Gaza kookte. Niet alleen van de
bijna ondraaglijke hitte, maar ook
van de spanning rondom de over
eenkomst over spoedig Palestijns
zelfbestuur. De bevolking, nog vol
ledig verward over de verrassende
gebeurtenissen, leefde alleen nog
met de dagelijkse problemen. De
angst voor de Israëlische soldaten,
die met hun jeeps door de straten
patrouilleerden, de armoede, en de
verdeeldheid. „Ik durf niet blij te
zijn", zei Mohammed in zijn kleine
groentewinkeltje. „Er zijn in Gaza
veel mensen, die tegen deze oplos
sing zijn. Yassir Arafat heeft grote
concessies gedaan. Ik denk dat hier
bloedvergieten van komt."
In de rammelende auto, die Yous
souf inmiddels geregeld had, zaten
twee, soms drie PLO-mannen. We
reden door de Sjeich Radwanwijk,
waar het Israëlische leger kennelijk
op zoek was naar een van de zware
jongens van het Palestijnse verzet.
Konvooien jeeps reden door de
straten. De soldaten, helmen op en
kogelvrije vesten aan, hadden hun
wapens schietklaar. Ze keken ge
spannen. De mannen in onze auto
nog meer.
Plotseling was er het geluid van
gierende banden. We werden naar
de kant van de weg gedwongen.
Geweren werden op ons gericht.
We moesten uitstappen. Papieren
tonen. Bagageklep open... Toen we
even later door mochten rijden,
vertelde Hatim, onze chauffeur, dat
ook hij op de zwarte lijst van het
leger staat. De persaanwezigheid
had hem dit keer kennelijk gered.
En toen werd er geschoten. We
zochten dekking. Palestijnse jonge
ren, de shabaab, gooiden stenen
naar de jeeps van de soldaten.
Vermengd met de kreten 'Allah
Achbar' (God is groot) schreeuw
den en floten ze elkaar instructies
toe. Barricades werden opgewor
pen. Er was een hels lawaai. Een
van de soldaten sprong uit de jeep
en pakte een 16-jarige jongen. Hij
sloeg en schopte het kind tot het
huilend op de grond bleef liggen.
Naast ons, achter een muurtje, kal
meerde een jonge moeder haar vijf
kinderen. Minuten later reden de
soldaten weg. Het incident was
over. De gezochte zware jongens,
werd ons gemeld, hadden kans ge
zien te ontvluchten.
In het Shati-vluchtelingenkamp
hielden de jongens van de Harnas
VERVOLG VAN WEEKEND 1
Inge denkt dat de groep jongeren
in West-Brabant die xtc gebruikt
niet zo groot is, maar binnen dat
groepje wordt hevig gebruikt.
„Het merendeel gaat er aan onder
door. Misschien dat oudere jonge
ren die een baan hebben of stude
ren er beter mee om kunnen gaan,
maar in onze kliek zie ik alleen
maar ellende."
Inge gaat ook nu nog regelmatig
naar housepartys, als een van de
weinigen 'clean'. Ze constateert
dat er steeds meer 'troep' op de
markt is. „Laatst was ik op een
feest in Amsterdam waar je je pil
kon laten testen. Ze schrapen er
iets vanaf en doen er een vloeistof
overheen. Wordt het blauw dan is
het goed. Is het geel dan zit er
speed in. Nou bijna alle pillen
werden geel. Maar de gabbers
slikken ze even goed, want ze
hebben er 30 of 40 gulden voor
betaald".
Veertig gulden voor een pil is
geen uitzondering, ook al is dat
twintig maal de kostprijs. Een
slimme jongen kan er veel geld
mee verdienen.
De 24-jarige Peter uit Breda is
een van de 'kleine' xtc-dealers.
Hij doet het 'om wat centen bij te
verdienen'. Voordat hij naar een
party gaat om zelf uitbundig te
housen, koopt hij bij zijn vaste
contactpersoon zo'n vijftig tot
honderd pillen. Echte xtc, oftewel
mdma, snoeft hij, niet van die
kankerzooi die tegenwoordig de
markt vervuilt.
Meestal zit er een goed georgani
seerde, criminele organisatie ach
ter de xtc-handel, legt hij uit. De
grote jongens met het geld kopen
de grondstoffen in het buiten
land, voeren het illegaal in en
richten vervolgens ergens in een
afgelegen loods of schuur een tij
delijk laboratorium in. Een labo
rant maakt in een paar weken tijd
honderdduizenden pillen.
De pillen, kostprijs nauwelijks
twee gulden, gaan tenslotte via de
hele grote handelaren, de middel
grote, de kleinere en de hele klei
ne naar de consument. Peter ver
dient tussen de 15 en 25 gulden
per pil. Hij noemt het een 'gouden
business'.
Een interview met een maker van
xtc-pillen is absoluut onmogelijk,
schudt Peter heftig zijn blonde,
kortgeknipte bol. Dat zijn de jon
gens met de dikke Mercedessen,
vertelt hij met enig ontzag. De
jongens van het grote geld. On
zichtbaar en gevaarlijk. „Denk je
nu echt dat die zitten te wachten
op een interview?". Hij snuift
minachtend.
In hoeverre is xtc nu echt gevaar
lijk voor de gezondheid? Een fol
der van het Consultatiebureau
voor Alcohol Drugs brengt de
risico's tot zijn juiste proporties
terug: bij verstandig gebruik (niet
al te vaak en niet in combinatie
met alcohol) kan het weinig
kwaad. Xtc werkt dan enkele
uren. De gebruiker krijgt meer
energie en heeft behoefte aan ge
zelschap en praten. In het begin
kan er kortstondige desoriëntatie
optreden, maar de rest van de tijd
blijft de geest helder.
Zodra xtx wekelijks of vaker ge
slikt wordt, kan de gebruiker er
psychisch verslaafd aan raken.
Ook lichamelijk kan xtc bij hoge
re doses tot risico's leiden: een
snellere hartslag, een hoge bloe
druk die weer snel verandert in
een lage bloeddruk, braken en
coördinatiestoornissen. Verder
kan de gebruiker last krijgen van
angstaanvallen, hallucinaties en
woedeaanvallen.
Eric, een maatje van Peter, is een
veelgebruiker. Xtc en speed in het
weekeinde. Hasj de rest van de
week. Hij ziet er uit als een echte
'gabber'. Glimmend trainings-
jackie, dure spijkerbroek, gemili-
miteerd haar.
Hij kent 'zat' jongens in Breda die
zijn doorgedraaid door een over
matig xtc-gebruik. Zeker een
stuk of twintig. „Die zien er uit,
joh, broodmager en met die
speedbulten op hun kop. Daar
valt geen gesprek meer mee te
voeren. Maar het kan hard gaan,
hoor. Een paar maanden alleen
maar xtc slikken, housen en niet
eten, en je valt zo twintig kilo af.
Je takelt helemaal af."
„Je ziet ook mensen die knock
out gaan, die hebben zoveel pillen
op dat ze worden afgevoerd. Er
zijn erbij die met gemak vijf of
zes pillen op een avond slikken."
Hij lacht. „Die gaan schuimbek
ken. Dan zie je hun ogen weg
draaien, en dan gaan ze met hun
tanden klapperen. Laatst was er
een meisje dat helemaal door
draaide. 'Ik ga dood, ik ga dood',
riep ze." Hij imiteert haar hoge
stem. "Lachen, joh."
Uit privacy-overwegingen zijn de
namen van de geïnterviewde
xtc-gebruikers veranderd.
onze auto aan. Kwam de journalis
te alleen kijken wat de Palestijnen
vonden van zelfbestuur? Samen
zwering was het. Rabin en Arafat
hadden Gaza uitverkocht. Allemaal
verraad. En de strijd zou voort
gaan. „Hoe dan?", vroegen we
naïef. Ze lachten. „We hebben wa
pens genoeg!"
En voor we doorreden, kregen we
een papier in handen geduwd,
waarop we konden lezen wat dat
betekende. „We kondigen een heili
ge oorlog aan tegen de zonen van
de apen en de varkens", stond er
geschreven. De apen en de varkens?
„Ze bedoelen de joden", legde ons
Youssouf voorzichtig uit. „Een hei
lige oorlog, Jihad, tot de vlag van
de Islam is geheven in Jeruzalem."
Zal het leven beter worden, als de
PLO straks de macht zal overne
men?
„We zullen heel veel werk krijgen",
hoorden we in het gebouw, dat
plotseling openlijk het PLO-kan-
toor mag heten. Sami Abu Samha-
daneh, tot voor kort de onder
gronds werkende commandant van
het Fatah-verzet, zat nu wat on
wennig achter zijn grote bureau
met twee telefoons en deelde bijna-
militaire orders uit om het zijn gast
gemakkelijk te maken.
„We gaan gauw gote feesten orga
niseren", zei hij ernstig. „Zodra de
overeenkomsten zijn getekend, zul
len er optochten komen. Ik heb
mijn mensen al opdrachten gege
ven om alles te organiseren. Op
tochten met heel veel vlaggen. Ja
zeker, Palestijnse vlaggen die tot
nu toe verboden zijn. En ook mu
ziek. Bevrijdingsmuziek. We moe
ten vieren, dat we spoedig van de
bezetting af zijn en dat onze presi
dent, Yassir Arafat, hier gauw zal
komen. We hebben al een gebouw
aangewezen, waar hij zijn regering
kan vestigen."
In een van de kamers naast ons was
al de eerste vergadering gaande.
„Ons politieke comité", legde Sami
uit. „We moeten nu ons hoofd bre
ken over het onderwijs en over de
gezondheidszorg. Heel wat anders
dan wat we tot nu toe hebben
gedaan. Maar eigenlijk wachten we
op instructies van het PLO-hoofd-
kwartier in Tunis. We weten zelf
nog nauwelijks wat er is overeen
gekomen. Het is zo snel gegaan."
En zal het allemaal lukken? Is de
Fatah-leider niet bang voor de op
positie van de Harnas? „Wij krijgen
een sterke politiemacht. De solda
ten van ons Palestijnse Bevrijdings
Leger staan klaar om hier naar toe
te komen." Het leek of hij in de
eerste plaats zichzelf gerust wilde
stellen. Want dat ook de Harnas
wapens heeft, veel wapens, maakte
hem toch bezorgd. „We bidden tot
God, dat het hier rustig zal blij
ven", bekende hij. „We moeten
voorkomen, dat we op elkaar gaan
schieten." Er klonk meer dan twij
fel in zijn stem.
Toen de zon inmiddels gezakt was
en het uur van het uitgaansverbod
naderde, werd Sami Abu Samha-
daneh onrustig. Alsof de realiteit
van de Israëlische bezetting hem
plotseling weer te pakken had. „We
moeten voor negen uur binnen zijn.
Iedere avond. Ik kijk ernaar uit om
eindelijk eens rustig te kunnen le
ven", zegt hij. „Tot nu toe ben ik
steeds op de vlucht geweest voor
het leger. Ik sliep iedere nacht
ergens anders. In mijn jeans en
T-shirt. Altijd klaar om te kunnen
vluchten. Ik kan me nog niet zo
goed voorstellen dat het allemaal
over is." Sami heeft de afgelopen
jaren meer in de Israëlische gevan
geniscel doorgebracht dan bij zijn
jonge vrouw thuis. „Ik ben pas 31
jaar", klonk het. „Maar ik ben nu
al kapot. Ik heb gevochten voor de
bevrijding van Palestina. Ik wil nu
vrede."
Toen de nacht over Gaza viel en de
800.000 bewoners van dit overbe
volkte gebied zich in hun huizen
hadden teruggetrokken, was er al
leen het geluid van de langsrijden
de militaire jeeps en van de blaf
fende honden. Alia, de eigenaresse
van ons hotelletje, maakte zwij
gend koffie. „Zoveel van onze jon
gens zijn in de strijd voor onze
bevrijding omgekomen", zei ze.
„Zoveel mensen gewond en voor
hun leven verminkt. Hebben ze die
prijs betaald voor alleen maar een
stukje vrede?" Ze zuchtte en stak
haar zoveelste sigaret die dag op.
Alia, en met haar heel Gaza, kon
nog geen feest vieren.
En zeker niet Jamal Khudari, een
van de leiders van de Hamas, die
ons ernstig duidelijk maakte, dat
hij en zijn mensen niet zouden
stilzitten. „Wat we allemaal gaan
doen, kan ik u niet vertellen. Wij
hebben de steun van zeker veertig
procent van de bevolking. En we
worden sterker en sterker. Maar
wij willen vrede."
En waarom dan al die Hamas-acti-
visten, die op straat auf
doorsnijden en zelfs 1
van een drankjesverkoper|
trappen? Khudari antwo«
ontwijkend, en wilde
uitleggen, dat „wij alld
onze Palestijnse broedersj
te overtuigen. Wij gebri
geweld." Hij was er
al zijn Palestijnse broedel
blijven strijden, tot ze steil
zouden zijn om de Israelii
Palestina te verjagen. „Nell
Vietnamezen dat met de f
llen hebben gedaan."
Gaza, het al eeuwenoud!
dat vroeger op de kamelerl
tussen Egypte en wat m|
Arabië heet, is het centn
zeer dicht bevolkt gebiej
noord-oostelijke puntje v|
naï-woestijn. Tijdens i"
raëlisch-Arabische oorloj|
ten tienduizenden Palest
het huidige Israël naarl
zastrook, waar ze nog steC
in acht grote vluchtelinget)
Sinds 1967, toen Israël c
re de Sinaï-woestijn v|
houdt het Israëlische I
zastrook bezet en wonenl
3000 joodse kolonisten inf
zettingen. Een ervan isl
tien minuten rijden van t|
Gaza.
We kwamen er met Yosj
onze twee PLO-beschen
bij de nederzetting, waail
sche soldaten bij de poort f
hielden, besloten de PLO-I
dat ze toch maar lieverI
mogelijk door wilden rijcl
zijn bang, dat ze door hl
tijnse verzet worden beschj
collaborateurs", legde
uit. „Ze kunnen problemeil
als ze vlak bij een joodse rf
ting worden gezien." 6l
naar de poort kreeg ookl
het even moeilijk. „Ik 1
nooit in zo'n nederzet®
weest", legde hij uit. „Zerf
vast niet toelaten. Ze ziel
Palestijn als een terrorist"!
Dat klopte. Mordechai.
de veiligheid aldaar, bepsl
Youssouf maar bij de
moest blijven. Youssouf b
voor de eer en vertrok.
Met Miri, een 26-jarige J
moesten we eerst het
voor de joodse erfenis i|
bekijken. „Hier hebben i
gewoond en hier zullen i
blijven", liet ze plechtig!
„Met Gods hulp natuurlij
wat de 180 religieuze
Nitsariem dan vonden vanj
lestijnse zelfbestuur? „Nil
Palestijnen moeten gewoorj
pen, dat wij hier de macht!
En als ze dat niet acceptef
gaan ze maar weg."
Het Israëlische leger zal zich hier terug trekken.
Het ging niet|
sen de vade
der van Gir
Vlies. De ep
de andere.
tien jaar
oudërÜ uit elkaar gingl
'tijd, de beginjaren '60 irf
damse Eendrachtstraat, I
gonnen. Ze leerde Eddl
een jongen uit haar buul
vijf jaar ouder. „Ik we|
op hem, zag in héfn de
zelf eigenlijk nooit gej
vertelt Gina.
Ze raakte zwanger. H^
sleepte Gina van de dok
Raad voor de Kinderbd
waar ze met een md
sprak. Gina wachtte ol
„Een mevrouw riep
tijd binnen en vertelde]
een tehuis zou gaan.
ik moeten afstaan. Ik
om het zelf op te voed
moeder had met drie kil
handen al meer dan v<f
niets gevraagd. Moedej
in de steek. Zij gaf
schap over aan de rasj
niet zij maar de raad
er met het kind gebeu
kapdt, voelde me nog I
handeld dan een beest, f
Gina beviel in een H|
son-tehuis in Leiden i
1966 van een dochtertl
direct na de geboorte']
ofschoon de jonge
daartegen verzette. „J
haar niet zien. Moclj
aanraken. De mevrouv
zei dat ik niet egoïstisl
en dat het beter zo wJ
mocht ik haar wel gev|
Lotte, Lolita Bianca. I
niet veel voorkomt
opvallen als ik haar
ken."
Lotte kon niet directl
worden omdat ze ge|
'afstandskindje' was.
moeder twijfelde of zd
het kind kon zorgen.]
twijfel besloten wij
lijk in een tehuis van
reniging Tot Steun
plaatsen", aldus un|
Meermans van de
Kinderbescherming iil
'Omdat je een baby
een verpleeghuis ku
ven' zocht de voogdij!
pleeggezin voor Lott J
modaal gezin in Vlaj
een dochter van zesl
huis, waarin Lotte tj
terecht kwam. Haar
anderd in Tineke. „"V
vraagd door de voogd
vertelt de pleegmoedl
naam vermeld wil wq
moment dachten we
adoptie. We hebben
gin achter haar gesta
Lotte ervoer dat and
ben al vroeg vertel!
mijn ouders waren|
echte moeder mij
ben. Ik moest blij zijl
een tehuis zat, zeideif
Ze droomde veel.
beelden van mijn
mij op zoek was,
namen die ik niet
Bianca. Misschien
men ooit opgevange
