Asielzoekers stromen toe
MJZIEK®
Wegvervoer gaat
mogelijk
wegen blokkeren
WDM: Sterke toename geweld in het leger
Kosto: Toevloed noodzaakt wijziging vreemdelingenwet
Zuid-Afrika straat op voor vrede
Bijstand alleenstaanden
met 20 procent omlaag
Tunnel Westerschelde
kost 1,3 miljard gulden
ATELIER DE BRUIJN0
leer doden in
jeuws verkeer
|an oud-Zeeuws
jeristendorp
'Schieten op
rafat is een
lede daad'
eurs stevent af
Fuserende reders
naar Hazeldonk
Kerkwand
als doek
Protest tegen accijnsverhoging
)aitl Haarhuis
de verschillen ntgesehakeld
|j Defensie
ider mensen
[dwongen weg
Steengrillen,
net iets
anders.
Leger Israël vreest aanslagen
^ao gemeenten
fbijna rond
Toch grote risico's
voor staat bij
bouw Wijkertunnel
IN CIJLEMBORG
|Hfl3l4151 SEPTEMBER!
EMBER 1993 Ej
[■n dertig-daagse reis
s 'Reis om de wereld'
n de ploegen zorgen
t belicht. In de eerste
aandacht voor de
Japanse sumo-wor-
EERLIJK AMBACHTELIJK
HANDWERK
Ontworpen en vervaardigd in ons eigen
atelier.
Sieraden voor de vrouw of man van deze
tijd met gevoel voor stijl en kwaliteit.
GOUDSMID-JUWELIER f
ange Nieuwstr. 30 (achter de kerk). Hulst, 01140-10473
DE STEM
!3e JAARGANG
de onderwerpen in
Jbt lijkt wel het tabod
Juders plagen, chante-
erg dat dezen zich
Her een reportage over'
tikt door een bomaan-I
plgens de burgemeester"
3e Sikh-gemeenschap,
wacht in spanning af.i
pirerende Nederlandse
pntaire 'War, lies and
over het droevige lot
Jren werd in 1992 be-|
|d bij de Ikon te zien ii
3 succesvolle BBC-reeks
liger stuitte in Aghanis-
leren die bij een groep
lieven in een gesloten
In met een videocamera,
I echt weeshuis.
A'jf
m
Sea Hawk'.
Idelburg - In Zeeuws-Vlaan-
sn zijn dit jaar tot nu toe al
r doden in het verkeer geval-
dan in heel 1992. Tot 1
.tember van dit jaar vielen er
(dodelijke slachtoffers. Vorig
waren dat er over het hele
16. De verkeersslachtoffers
[en verspreid over de hele
to
IE ZEELAND - C1
Idelburg - Zeeland heeft ver-
Sforderde plannen voor de
duw van een oud-Zeeuws dorp
wfr toeristen. Dit vakantiedorp
net komen op de noord-west-
unt van Noord-Beveland bij
■senkerke en bestaat uit 550
Ringen en 120 appartemen-
erf Het veertig hectare grootte
duplex kost honderd miljoen
lid1'
ZIE ZEELAND - 01
zalem - De vroegere Israëli-
opperrabijn Goren vindt
leten op PLO-leider Arafat
goede zaak'. „Arafat be-
tot de wereld van de
1", aldus Goren op een pro-
bljeenkomst van conservatie-
'en tegen het akkoord met de
L0. „Een duivels plan", aldus
|bn.
ZIE OOK BUITENLAND - A4
FOTO RTUi
WEER
i uit 1940. Regie: Michaell
|enda Marshall en Claudl
The Sea Hawk, is eetl
In om er zelf beter van til
|at de Engelse schatkist inl
pe een Spaans schip. Aar I
Ibassadeur en zijn Engels! I
MIN.,'MAX
10/19
5
i uit 1992. Regie: Charle
I Jenny Robertson en Ta
Rhodes wordt na achttiei
Juwelijke herinneringen aai
rinneringen worden werke
Irwaardelijk vrij komt.
Koud
Et wat geluk komt van-
lag de zon terug, maar
|rst valt er nog een enkele
Li De temperatuur blijft
eg voor de tijd van het
llfilm uit 1988. Regie: Lard
eefe, Perry King en Dennij
(ïrt aan de raket Titan 1;
heepschap vallen. Hier )p reCOFd-OIUZet
Inder de raket die tersorc^
noeg capaciteit om de staal]
Ituatie dus.
tlm uit 1977. Regie: Ricot
leckel, Ron Slinker en Lloyil
ly zijn de agenten Chuck ej
lende op het spoor. Ondar'
Jote baas D'Angelo nog nooil
kndy's zus met een overdosis
lint het net zich om D'Angelil
SOOJIel
aj /wnoui 6 dsaB '8 soojjeui A
>eq 9 soojjeuj ue/v jsjoq do g SW31
BEjij s))u|| pu|>) i sjnui do uimitl j
Op de
plaats
rust!!!
VANDAAG IN DEZE KRANT
De reders Wijsmuller en
Doek Express Shipping gaan
fuseren. Het nieuwe bedrijf,
met een vermogen van meer
dan een half miljard, vestigt
zich op het Vlaamse gedeel
te van Hazeldonk.
Op het kantoor daar komen
65 mensen te werken.
ZIE ECONOMIE - A5
IN DE GROTE GIDS
De Bredase Sacramentskerk
als Sixtijnse Kapel en Michaël
Jepkes speelt Michelangelo.
"Dit heeft iets van de 'bijbel
der armen' uit de Middel
eeuwen, afbeeldingen uit de
bijbel voor mensen die niet
konden lezen", zegt de
steiger-kunstenaar.
ZIE GROTE GIDS - DEEL D
INHOUD
2 KATERNEN
Binnen-/Buitenland
Binnenland
Buitenland
Economie
Beurs
Sport
Zeeland
Grote Gids
RTV-programma's
A2
A3
A4
A5/A6
A5
deel B
deel C
deel D
D4
VRIJDAG 3 SEPTEMBER 1993
LOS EXEMPLAAR: MAANDAG T/M VRIJDAG: 1,60 - ZATERDAG: 1,90
Van onze verslaggevers
Den Haag - Het beroepsgoederenvervoer over de weg staat te
popelen om in actie te komen tegen de aangekondigde
verhoging van de accijns op benzine en diesel. Wegblokkades
worden daarbij nadrukkelijk niet uitgesloten.
Van onze verslaggevers
Den Haag - Het aantal mensen dat in Nederland asiel
aanvraagt, stijgt spectaculair. Volgens staatssecretaris
Kosto (Justitie) waren er dat in augustus 4069 tegen
1215 in dezelfde maand van het vorig jaar.
Over de eerste acht maanden
van dit jaar zijn al 20.256 asiel
zoekers geregistreerd. Een ver
dubbeling ten opzichte van de
zelfde periode van vorig jaar,
toen zich 10.282 asielzoekers
meldden.
Kosto verwacht dat er dit jaar in
totaal ongeveer 38.000 mensen
asiel zullen aanvragen. In juni
schatte hij dat aantal nog een
stuk lager: 30.000.
Regels strenger
Op dit moment komen er volgens
de bewindsman dagelijks 100 tot
150 asielzoekers bij. Met deze
cijfers illustreerde ISjsto giste
ren in de Tweede Kamer de
noodzaak om de vreemdelingen
wet aan te passen.
De meerderheid van de Kamer
gaat akkoord met het verkorten
van de procedures bij asielaan
vragen. Bovendien worden de
regels strenger.
Het CDA en de oppositionele
WD staan vierkant achter de
door het kabinet gewenste ver
anderingen.
Snelrecht
Coalitiepartner PvdA en de op
positiepartijen D66 en Groen
Links gaan de veranderingen te
ver. Met name het inperken van
de beroepsmogelijkheden van
asielzoekers is voor deze partijen
niet aanvaardbaar.
Als het kabinet echter volgende
week belooft dat het nog dit jaar
komt met een regeling waardoor
afgewezen asielzoekers alsnog in
beroep kunnen gaan, geeft de
PvdA het verzet tegen de wet op.
Het kabinet hoopt door aanpas
sing van de wet asielverzoeken
veel sneller te kunnen afhande
len. Daardoor hoeven ze ook niet
meer zo lang in de centra te
blijven. Ze worden of eerder het
land uitgezet, of komen eerder in
aanmerking voor een gewone
woning.
Minder kans
Door de verandering van de wet
zullen ook minder vreemdelin
gen de gelegenheid krijgen om
asiel aan te vragen in Nederland.
In augustus zijn de meeste asiel
aanvragen gedaan door Bosniërs
(750), gevolgd door Joegoslaviërs
(501). Op de derde plaats in de
'top tien' staan Somaliërs (435).
In augustus zijn 1468 mensen
Nederland weer uitgezet.
Het is volgens een woordvoerder
van Justitie nog te vroeg om te
zeggen of de forse stijging van
het aantal asielzoekers mede een
gevolg is van de aangescherpte
wetgeving in Duitsland.
terdam - De Amsterdamse
:tenbeurs stevent af op een
■d-omzet. De eerste acht
iden van dit jaar is ai voor
632 miljard gulden aan
leien verhandeld, 25 miljoen
jen meer dan in heel 1992. In
Ifde periode steeg de omzet
ibligaties van 151 miljoen
[en naar bijna 480 miljoen
ten. Vooral buitenlanlandse
[gers zijn actief.
IE OOK BEURS-A5
York - Paul Haarhuis is
Bren in de tweede ronde van
lejopen Amerikaans kampioen-
Bp op Flushing Meadow uit-
Bhakeld. De Nederlandse ten-
«sser, die al eens de kwartfinale
■de in dit toernooi, verloor in
sets van Patrick McEnroe:
-ft 3-6, 7-6 (7-5), 3-6.
I ZIE sport-bi
I
Den Haag (anp) - De bijstand
voor alleenstaanden van 21
jaar en ouder gaat omlaag
van 70 procent tot 50 procent
van het netto minimumloon.
Alleenstaande ouders krijgen
voortaan nog maar 70 procent in
plaats van 90 procent nu.
Gemeenten krijgen echter de be
voegdheid een toeslag te geven
aan degene die kan aantonen in
geen enkel opzicht de kosten van
bestaan met een ander te delen
en die alleen een zelfstandige
woning bewoont. De toeslag kan
oplopen tot maximaal 20 pro
cent van het netto minimum
loon.
(ADWrtontïe)
Mé
Huis ten Bosch
Aan de markt in Etten-Leur
Reserveren 01608-12340
De gemeente mag daarbij voor
waarden opleggen aan de bij
standsgerechtigden. Van hem of
haar kan bij voorbeeld gevergd
worden werk te gaan zoeken of
scholing te volgen. De voorwaar
den die de gemeenten stellen
moeten in een gemeentelijke ver
ordening worden vastgelegd.
Dat is de uitkomst van overleg
tussen staatssecretaris Wallage
(Sociale Zaken) en de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten
over de herinrichting van de bij
standswet.
Ook is afgesproken dat jongeren
tot 21 jaar bij hoge uitzondering
recht op bijstand houden. In
plannen, die nog door de vorige
staatssecretaris Ter Veld op de
rails waren gezet, verviel het
recht op bijstand voor jongeren.
De bezuinigingen moeten op den
duur 380 miljoen gulden opleve
ren.
Tevens zijn rijk en gemeenten
overeengekomen dat de gemeen
ten 90 procent van de bijstand
bij het rijk kunnen declareren.
Jeruzalem - Het Israëlische leger vreest een toename van het
terrorisme door de invoering van Palestijns zelfbestuur in de bezette
gebieden. Plaatsvervangend opperbevelhebber van het leger, gene
raal Amon Shahak, denkt dat het ook moeilijker wordt in die situatie
de veiligheidheid van Israël te garanderen.
Hij bevestigde dat binnen de strijdkrachten verontwaardigd is
gereageerd op het akkoord met de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie
PLO. De legertop was niet vooraf op de hoogte gesteld.
Shahak voorziet vooral problemen bij het beschermen van joodse
nederzettingen in bezet gebied, die straks onder Palestijns zelfbe
stuur zullen vallen.
i Haag - Het aantal gedwon-
I ontslagen bij de landmacht
Ilager uit dan de 1500, waar-
'f steeds is uitgegaan. Dat
wr zegt een defensiewoord-
[der, omdat de maatregelen
e zijn genomen om de reorga-
.■tie en verkleining van de
■smacht te begeleiden, goed
Haag - De onderhandelin-
>ver een nieuwe cao voor de
■000 gemeente-ambtenaren is
peravond geschorst. Het ziet
jiaar uit dat beide partijen
jar naderen.
ZIE BINNENLAND - A3
Van onze verslaggevers
Den Haag - Geweld en intimidatie te
genover soldaten nemen volgens de
dienstplichtigenbond WDM sinds juli
sterk toe.
Vooral sergeanten en wachtmeesters zouden
betrokken zijn bij gevallen zoals schoppen,
schelden, het maken van racistische opmer
kingen, soldaten dwingen met blessures door
te lopen of hen als straf dwingen dagenlang
een volgepakte plunjebaai mee te dragen.
Sinds begin juli zijn er zeker tien serieuze
gevallen bij de WDM gemeld. In de vorige
maanden ging het om een enkel geval, aldus
WDM-woordvoerder Rik van Duifhuizen.
In de Johannes Postkazerne in Havelte zijn
vorige maand volgens de WDM een aantal
net opgekomen dienstplichtigen het slacht
offer van grove intimidatie geworden.
Zij moesten op bevel collectief hun ge
slachtsdelen in een helm met water schoono
wassen, werden uitgemaakt voor 'mietje',
'zombie' en 'asielzoeker' en werden fysiek zo
aangepakt dat bijna eenderde van hen bles
sures opliep.
„Er werd gezegd', we maken moordenaars
van jullie," aldus een van de dienstplichti
gen.
Antilliaanse dienstplichtigen werden door de
sergeanten alleen in een nagemaakt Suri
naamse accent aangesproken.
Van Duifhuizen noemt ook gevallen waarbij
soldaten de rol van krijgsgevangene moeten
spelen, zij met hun gezicht in de modder
worden gedrukt en op hun hoofd wordt
gestaan.
Volgens de WDM staan de misstanden in
Havelte niet op zichzelf. In juni zijn ook
misstanden gesignaleerd op de legerplaats
Oirschot, berucht door misstanden en sek
sueel geweld in de jaren tachtig.
Kaderleden schoren een dienstplichtig kan-
nonier van de 12 Afdeling Veldartillerie in
het bijzijn van zijn peloton kaal omdat ze
vonden dat hij er niet verzorgd genoeg
uitzag. De WDM zegt deze zaak buiten de
publiciteit gehouden te hebben omdat de
landmachtstaf snel en doeltreffend optrad.
De zaken zijn aangekaart bij de betreffende
secties personeelszaken, die er volgens Van
Duifhuizen wel werk van maken. „We heb
ben echter het idee dat er sprake is van een
duidelijke tendens en willen daarom steviger
maatregelen," zegt hij.
Van Duifhuizen denkt dat de toename van
het geweld te maken heeft met de onzeker
heid die als gevolg van de reorganisatie van
de krijgsmacht bij veel beroepsmilitairen
bestaat over hun toekomst.
De meeste gevallen doen zich voor bij ge
vechtseenheden, de sector die het zwaarst
door de reorganisatie wordt getroffen, stelt
hij vast. Die onzekerheid zou op de soldaten
worden afgereageerd
Naar aanleiding van de WDM-klachten
heeft defensieminister Ter Beek aan zijn
ambtenaren gevraagd de zaken 'tot op de
bodem' uit te zoeken, laat een woordvoerder
van de landmacht weten. Ook heeft hij hen
gevraagd hem te adviseren over eventuele
maatregelen.
De grootste werkgeversorganisa
tie 'Transport en Logistiek Ne
derland' heeft gisteren de ach
terban geraadpleegd over harde
acties tegen het kabinetsplan.
De meerderheid van de bedrij
ven in de sector (110.000 werk-
neniers) rijdt onder de kostprijs.
Hierdoor is het eigen vermogen
van de bedrijven de afgelopen
twee jaar gehalveerd.
Volgens voorzitter F. Feij van
'Transport en Logistiek Neder
land' staat de bedrijfstak op de
rand van de afgrond.
Het kabinet wil de verhoging
van de accijns (8 cent per liter
voor diesel en 11 cent voor ben
zine) maar voor de helft com
penseren. In totaal gaat het om
een bedrag van 130 miljoen gul
den, dat de wegvervoerders via
de motorrijtuigenbelasting ach
teraf terugkrijgen.
De lastenverzwaring van 130
miljoen gulden die overblijft is
volgens Feij onaanvaardbaar.
Zijn organisatie zal daarom het
kabinet in een brief nogmaals
vragen om een volledige com
pensatie.
Als de verhoging op de dieselac
cijns doorgaat, gaat meer dan de
helft van de brandstofkosten in
de vorm vgn belasting naar de
overheid, rekent Feij voor.
De door het kabinet voorgestel
de lastenverzwaring leidt ertoe
dat de Duitse vervoerders
voortaan goedkoper kunnen rij
den. Daardoor zou Nederland
een deel van het vervoer op
Duitsland (op dit moment 70
procent) kunnen verliezen,
vreest Feij.
De eerste acties zullen nog voor
Prinsjesdag - de derde dinsdag
van september - worden onder
nomen. Feij benadrukt dat ze
vooralsnog publieks- en klant
vriendelijk zullen zijn.
„We doen alle moeite om onze
leden onder controle te houden,"
zegt hij. Of hij daarin slaagt zal
volgende week blijken op zes
regio-vergaderingen.
Miljoenen Zuidafrikanen, on
geacht huidskleur of sociale
achtergrond, namen gisteren in
het begin van de middag hand
in hand een minuut stilte in
acht om te protesteren tegen
de golf van geweld. Daarna
waren er grote demonstraties,
zoals hier op de campus van de
universiteit van Kaapstad. Ge
welddadigheden hebben de af
gelopen drie jaar aan zeker
10.000 mensen, vooral zwar
ten, het leven gekost. foto ap
Den Haag (anp) - De financiële
risico's voor de staat bij de bouw
van de Wijkertunnel zijn veel
groter dan eerder was geraamd.
Dat blijkt volgens een ingewijde
op het Binnenhof uit een nog
vertrouwelijke notitie van de
staf van de Commissie Rijksuit
gaven van de Tweede Kamer.
Minister Maij (Verkeer) had eer
der verklaard dat deze risico's
niet precies te berekenen zijn.
Voor de zomer was er een poli
tieke rel omdat zij de Kamer niet
volledig zou hebben geïnfor
meerd over het contract met de
ING-bank. Dat verwijt leek op
een misverstand te berusten.
Uit de nieuwe berekeningen
blijkt dat het risico voor de staat
altijd groter is dan waar Maij
vanuit ging. Als er meer auto's
van de tunnel gebruik maken
dan waar in het contract vanuit
is gegaan, kost dat de staat
maximaal 28 miljoen gulden.
Van onze Haagse redactie
Den Haag - Een geboorde tunnel
onder de Westerschelde gaat on
geveer 1,2 a 1,3 miljard gulden
kosten. Dat onthulde de Zeeuw
se gedeputeerde J. Hennekeij
gisteren voor de Raad van State.
Aannemerscombinaties hebben
de provincie offertes gedaan
voor de aanleg van de Wester
schelde Oeververbinding (WOV).
De prijzen waren totnutoe ge
heim.
Het gaat om globale ramingen.
De exacte technische uitvoering
van de WOV is nog niet bekend.
Het rechtscollege boog zich gis
teren over het beroep van de
gemeente Borsele. Die wil geen
medewerking verlenen aan de
uitvoering van de WOV-plannen.
GS hadden de gemeente daartoe
gedwongen.
Vorig jaar boekte Borsele al een
succesje toen de Raad van State
besloot dat het college zijn zin
niet mocht doordrijven.
Bovendien concludeerde de ad
viseur van de Raad van State dat
bij de keus van het tracé de
milieubelangen ondergeschikt
zijn gemaakt aan die van de
economie en van de exploitatie
van de WOV.
Hennekeij bestreed dat gisteren.
Volgens hem is wel degelijk een
goede afweging gemaakt.
Hij onderstreepte evenwel het
economische belang van de WOV
voor Zeeland. De WOV verbindt
het industriegebied van Midden-
Zeeuwsch-Vlaanderen met het
Sloegebied bij Vlissingen.
„Bij het niet doorgaan van deze
verbinding is het reëel dat in de
nabije toekomst de in econo
misch opzicht zeer moeilijke tij
den van de jaren zestig in Zee
land weer terugkomen", aldus
Hennekeij.
Wanneer de Raad van State een
definitieve uitspraak doet, is nog
niet bekend. Valt het oordeel
negatief uit dan betekent dat
volgens Hennekeij uitstel voor
onbepaalde tijd en mogelijk zelfs
afstel van de WOV.
Dat zou betekenen dat de veer
boten, die nu nog de verbinding
tussen Midden-Zeeland en de
Kanaalzone Terneuzen/Gent
vormen, in 2000 vervangen moe
ten worden. Volgens de provin
cie kost dat op termijn net zo
veel als de WOV.
ZIE OOK ZEELAND-Cl
(ADVERTENTIES)
■HYMIOmE >11 /.ir.klll l lts
Hef nieuwsfe in keyboards, digifale piano's,
synthesizers en modules en een enorme keus
aan akoestische piano's.
Yamaha, Technics, Roland,
Viscount, General Music, Samick
2 en 3 september van 9 tot 22 uur.
4 en 5 september van 9 tot 18 uur.
Continue primeurs, introdukties, demonstraties,
SHOWCONCERTEN
merkshows van o.a.
Peter Baardmans en Danny Dayrte,
presentatie Jan Rietman.
In de showtent aan het Poppeliers
Muziekwarenhuis, Industrieterrein Pavijen,
Plantijnweg 29. Entree 2,50. Gratis pendel
dienst N.S. station. Info RTL 4 Teletekst paa. 536
IJSTAND
Dit woord is vandaag in het nieuws. Een van de vele. Een krant vol. Nu de
daad bij het woord: een echte Parker Roller-pen voor u, met uw woord(en)
naar keuze erin gegraveerd, als u een nieuwe abonnee opgeeft. U de pen,
de nieuwe abonnee om te beginnen twee weken de krant gratis.
Noteer als nieuwe abonnee:
Naam:
Adres:
Postcode:Plaats:.
Telefoon (voor controle bezorging):
De nieuwe abonnee betaalt per:
kwartaal acceptgiro 85.50
maand automatisch 28.45
De Parkerpen zenden aan:
Naam:
Adres:l
Postcode:Plaats:.
kwartaal automatisch83.-
bank/gironr
In de pen moet komen te staan: (max. 15 letters)
De pen wordt opgestuurd zodra wij het eerste abonnementsgeld ontvan
gen hebben. Stuur deze bon in een open envelop zonder postzegel naar
Dagblad De Stem, Antwoordnummer 112, 4800 VB Breda.
DE STEM. EEN KRANT DIE JE WAT ZEGT
