Harrison Ford als vluchtende dokter Olivera contra Magda de mode DE STEM Historisch toneel van stof ontdaan UIT GIDS iooten en De Bie voortaan als 'Krasse Knarren' Intieme lessen van 81-jarige zangeres in Den Bosch Voorstelling 6Othello' drastisch gewijzigd Mijinrn LSCHADE ikkelingei het Wonen oor de keel SPEELFILMS DONDERDAG 2 SEPTEMBER 1993 DEEL sleets een keer in de twee weken op de tv. „Omdat het ernaar uitziet dat de leeftijd als discriminerende fac tor nog tot ver in de volgende eeuw het leven van miljoenen Nederlandse verjaarden zal kun nen vergallen, wil Krasse Knarr- ren de broodnodige vuisten bal len. Kortom een programma voor knarren die zwak maar jong van hart zijn", liet de VPRO gisteren weten bij de presentatie van het winterprogramma. Hoewel de VPRO zich volgens programma-directeur Roelof Kiers richt op jongere groepen Magda Olivero: „Er is te veel oppervlakkigheid. Zangers komen en gaan veel te snel." foto pieter alferink ge diva, die tegenwoordig in Mil aan woont, nog wel wat energie over om over de geheimen van de zangkunst te spreken. Dat je een goede adembeheer- sing moet hebben en dat je je adem met het middenrif moet ondersteunen, weet natuurlijk iedere zanger en zangeres. Toch komt het'volgens haar veel voor dat zangers die zaken niet in orde hebben. „En dat is heel erg", zegt zij, „want wanneer je je adem niet goed gebruikt en je bent niet zeker van je techniek, „Br is enorme diploma-inflatie. Kinderen moeten meer inspanning leveren om op hetzelfde punt uit te komen als hun voorgangers." G. de Vries, socioloog EPTEMBER 1993 .J.A.M. Hanssen Door Jos Kessels In het actiegenre verkoopt rommel niet meer in de bio scoop. Hollywood weet dat maar al te goed. Een actie film moet vakkundig ge maakt zijn, tempo hebben en spannend zijn. Daarbij moet het publiek zich ook nog kunnen identificeren met de hoofdpersoon. Aan deze vereisten wordt ruim schoots voldaan in 'The Fugiti ve' van Andrew Davis. De film is gebaseerd op de bijzonder populaire tv-serie uit de zesti ger jaren, met David Janssen als dr. Richard Kimble, de man die op de vlucht gaat omdat hij ten onrechte verdacht wordt van de moord op zijn vrouw. Deze rol wordt nu gespeeld door Harrison Ford. Regisseur Andrew Davis treft al meteen de juiste stemming, met fraaie luchtopnamen van nach telijk Chicago, vermengd met vertraagde zwart-wit beelden van de moord op een vrouw. Dan schakelt hij over naar een sjiek feest waar Dr. Kimble en zijn mooie vrouw aanwezig zijn, de vrouw waar hij niet lang meer van zal kunnen ge nieten. Later op de avond wordt Kim ble opgeroepen voor een spoed geval. Bij thuiskomst stuit hij op een eenarmige binnendrin ger, die zojuist zijn echtgenote heeft omgebracht. De moorde- behandelt op deze Ig van letsel schade k ardoor ontstane finam juridische weg kan tc( Si» 1 zeggen, de kosten aakt moeten worden or®an onze rtv-redactie chtoffer zoveel als moj de toestand te brengen t ongeluk niet had plaa nden: huishoudelijke eciale vervoerskosten, ssingen in huis, kosten otheses waarvoor hij rzekerd is. nder letselschade vallen e kosten die gemaakt mi orden om te bereiken lsnog met rolstoel en al e reisvereniging mee lijven gaan. Maar dat Hilversum - Na vijf seizoenen 112 uitzendingen - van keek op de Week' gaan Kees ran Kooten (52) en Wim de 3ie (54) een andere doelgroep lanspreken. Onder het motto Er komen gezien de uitval op le arbeidsmarkt steeds meer erjaarden' beginnen ze op ;ondag 3 oktober met een jieuw van 25 minuten dat i. ïviaar aat u uurlijk een ondoenlijke; Krasse Knarren gaat heten. e mag van de club niet angen dat ze uitsluitend otels aandoet waar je en rolstoel binnen kunt. etselschade is soms niet aal te vergoeden. Well rag er ook op tafel kort ngelukkige vrijgezel zal eer met de club op kunnen. Hooguit kan hij eens met een speciale gehi captenreis van De Zo bloem mee. Maar die zal kunnen bieden wat de rei hem kon geven. Door zijn handicap is de materiële schade van h? geluk voor hem relatief De pijn en ellende va aanrijding en van zijn vt in het ziekenhuis, het bli; letsel en de rolstoel wi nog overschaduwd doo: wetenschap dat hij nooit gewoon kan reizen. Hij aan huis gekluisterd doo: bilist. Met een redelijke smarte betaling kan zijn verdrie beperkt worden. Hij kan eens naar de schouw dagtrips maken in een videofilms huren en wat uit eten gaan. Maar meer kan het echter niet gent worden. er is nog een verandering, heren komen voortaan kijkers past 'Krassende Knarren' prima in de programmering. „Die doelgroep wordt steeds groter en Van Kooten en De Bie wilden graag weer eens wat an ders." Op de zondagavonden dat Koot en Bie niet verschijnen, zendt de VPRO de Engelse comedyserie 'Aboslutely fabulous' met Jenni fer Saunders en Joana Lumley uit en vanaf januari een nieuwe cursus 'Kreatrief met....' van Ar jan Ederveen en Tosca Niterink. De talkshow van Maarten 't Hart heeft de naam 'Tussen dag en nacht' gekregen en wordt op de maandagavond uitgezonden tus sen 23.15 en 24 uur. De schrijver ontvangt 'prominente publicis ten'. Hanneke Groenteman pre senteert op de dinsdagavond de nieuwe kunst en cultuur-rubriek 'Kunsten!'. Verder herhaalt de VPRO in de vooravondde oude series 'Mary Hartman, Mary Hartman' en 'All in the Family'. Geprolongeerd worden 'Jiskefet', Paul Haenen, 'Lolapaloeza', 'TV-Nomaden', 1 'Diogenes' en 'Lopende zaken'. Kees van Kooten en Wim de Bie: 'zwak maar jong van hart'. foto anp loor Ivo Postma len Bosch - Zij debuteerde in 1933 in het theater van hrijn. Binnen enkele jaren was zij een beroemde ;angeres wier vertolkingen 'verzengend' werden ge- oemd. In 1941 stopte ze met zingen om zich aan haar ezin te wijden. Tien jaar later liet ze zich overhalen op ie podia terug te keren en begon een nieuwe zegetocht, leze week geeft Magda Olivero (81) in Den Bosch in het onoplettende Franse aut :ader van openbare lessen aan zangers die al heel wat tunnen. Jasta diva.' De toehoorders in .e Bossche schouwburg Het Ca- ino zitten op het puntje van hun (oei wanneer de oude dame op iet podium een passage uit Bel- Lni's beroemde aria voorzingt. een symbolische vergoi ;e horen een zilveren stem, een wil stellen van de lai kan zondag terecl Jaarbeurs te Utrecht en woonideeën zijn te es. De Dag van Worn onale Meubelbeurs, die "t gehouden. pannende boog van zuivere no en, een perfecte beheersing van le adem. Men kijkt elkaar verrast aan en Enaakt bewonderende grimassen. Daar staat een vrouw te zingen die in 1912 geboren is. Op het podium geeft Magda Oli- jwero. gekleed in een zwart-grijs geblokt mantelpakje, adviezen met woorden en gebaren. Haar |eerlinge is dit half uur de Bel- sche zangeres Angelique Zyde, :n van de 22 artiesten die mo len deelnemen aan de eerste asterclasses van het Interna- lonaal Vocalisten Concours in en Bosch. Na een uitgebreide jpleiding aan prominente insti- ten heeft Zyde al veel ervaring pgedaan in wat men 'het grote spertoire' noemt. Zij geeft zelfs angonderricht aan Belgische karakter. Hij is ook klein heeft daardoor meer mogi fiuziekacademies.' heden. Hij is niet aan vaste plaats geebonden." Van Wim Marseille is ooi dviezen opzuigen van deze ge- ontwerp te zien, de Gira hij voor Sterling maakte.! seille houdt van experiffl ren: „Ik ben op zoek meubels waaraan men kan hechten. Veel ontwe zijn te bedacht om daa een relatie aan te gaan. fauteuil moet iets noncha hebben, een lekker plekje jezelf. Ik vind ook dat he zachtaanvoelend meubel zijn." laar zoals zovele anderen wil ngelique Zyde graag een paar Totempaal Andere opvallende bez waardigheden op de Dag .ghebbende dame die in de ja- n vijftig en zestig door alle peraliefhebbers in de wereld 'erd bewonderd. Allereerst om- at Magda Olivero het operavak )t in de finesses kent, maar het in dit vak nu eenmaal leuk ranneer je kunt zeggen dat je bij llivero gestudeerd hebt, of bij iseher-Dieskau. Subtiel begeleid door de Duitse lianiste Nicole Winter is Zyde egonnen met het voorzingen :an de aria uit Norma. Staande p een meter afstand van haar lerlinge luistert Magda Olivero. te maakt de mondbewegingen tensiteit. Bovendien houdt ze meer ruimte over voor de extati sche climax met de langgerekte hoge noten. Olivero is nog niet helemaal te vreden. Na een passage met glij dende tonen van hoog naar laag legt ze haar hand op die van de zangeres en onderbreekt haar. De Belgische kan de passage best aan, maar het gaat om de spanning en de stemming in de woorden 'ah, si'. Ze moet het wel vijf keer overdoen. Olivero vindt het pas in orde wanneer het woordje 'si' niet meer is dan een tragische zucht. 's Middags is het de beurt aan Olivero om te zuchten. Een van haar leerlingen is de Amerikaan Robert Carter, een voormalige bariton die zich tot 'dramatische tenor' heeft laten omscholen. Hij mag dan een prijs gewonnen hebben aan het Luciano Pa- varotti concours in Modena, in Den Bosch valt er weinig van hem te genieten. Zwoegend perst hij de sterrenaria uit Tosca naar buiten. Het is huilen met de pet op. Hij had bariton moeten blij ven. Er volgt een pauze waarin de lerares hem iets meedeelt, ken nelijk een waarheid, want de zanger begint omstandig te ar gumenteren over de eigenschap pen van zijn stem. Tenslotte doet hij de aria nog een keer. En weer verwoest hij hem. Geheimen Na twee vermoeiende sessies van twee uren elk heeft de voormali- g het Wonen zijn de inzendi lee. Ze wijst op haar eigen voor de Nederlandse Me, prijzen en de opvallende wijzer: de totempaal van kenstoelen van Rob EckhBbddenrif en naar de stand van le voeten. Tijdens een intermez- „Als er een meubel is dat j o van de piano fluistert ze de loop der eeuwen zijn kan angeres iets toe waarop deze heeft weten te behouden i wel de keukenstoel. Vol mij is onze huidige wool tuur terug te voeren op simpele recht-toe-recht keukenstoel. Hij lijkt als zelf te zijn ontstaan." ch an De Jaarbeurs is zondag het publiek geopend va tot 18 uur. Entree: tien voor kinderen tot 12 jaar toegang gratis. De jaarbei makkelijk bereikbaar openbaar vervoer. frisdranken nam in 1992 wat te scoren. Volgens schattingen tdrank afgezet, tegen 11 miljoen nkenindustrie verwacht veel val dat Nederland trouw volgt. trottehoofd om duidelijk te ma len dat de zangeres daar teveel panning heeft. Ze kijkt naar het mikt. Vanneer de laatste tonen ver lonken zijn, krijgt de leerlinge edurende enkele minuten ad- iezen in het Italiaans. Magda llivero spreekt zo zacht dat ze m de zaal niet te verstaan is. ielukkig drukken ook haar ge uren uit wat ze bedoelt. Een olk vertaalt in het Engels en we ioren de Belgische zeggen: "Oui, >ui, absolument." >ert van Mourik, artistiek coor- linator van het evenement, zegt 'eel waardering te hebben voor le intieme manier waarop de 'aliaanse haar masterclass ,eeft. Zonder de naam van Eli- abeth Schwarzkopf te noemen, ierinnert hij aan meesterklassen an andere sterren, die er een ^omplete publieksshow kt meer fris. Vorig jaar stee naakten en zangers soms open- r hoofd van de bevolking vernederden. 1 was dat 73 liter. max van 45,4% de populairste frisd: en de lemon/lime dranken (15, r® aandachtig naar haar lerares leluisterd te hebben begint An tique Zyde de aria van Bellini Industrie werd vorig jaar in Ni IPaieuw, terwijl ze voortdurend 'ogcontact heeft met Olivero die laar bezwerend volgt. Het is een enigde Staten is dat drankje ra If00! verschil met de eerste keer. let klinkt aandachtiger, stiller !n rustiger. Er is veel meer in- Amsterdam (anp) - De toneelproduktie 'Othello' van Toneelgroep Amsterdam (TGA) en de Theatergroep Hol- landia, die in april in de Stadsschouwburg in Amsterdam in première ging, wordt drastisch gewijzigd. Gastregis seur Johan Simons en de spelers hebben het gevoel 'er niet helemaal uitgekomen te zijn'. Eén van de ingrijpendste ver anderingen in de nieuwe 'Othello' betreft het toneel beeld. Johan Simons en Paul Koek hebben een nieuw to neelbeeld ontworpen waarin de spelers meer centraal wor den gesteld. Om organisatori sche redenen worden ook wij zigingen aangebracht in de rolbezetting. Zo zal de rol van Emilia, die werd gespeeld door Catherine ten Bruggen- cate van TGA, worden overge nomen door Hollandia-actrice Henriëtte Koch. Lodovico, aanvankelijk gespeeld door Gijs de Lange, wordt overge nomen door Peter Paul Muller. 'Othello' werd vóór de zomer vakantie 27 keer gespeeld. De zomerstop maakte het moge lijk de veranderingen door te voeren. Rik van Uffelen van TGA vertolkt de rol van Othello, Pierre Bokma is Jago en Elsie de Brauw speelt Des- demona. De wijzigingen hebben geen noemenswaardige financiële gevolgen voor beide gezel schappen. De nieuwe versie van 'Othello' is vanaf 8 sep tember in Amsterdam te zien. Daarna doet het gezelschap onder meer Breda aan op 15 september en Roosendaal op 14 oktober. Harrison Ford in de spannende, menselijke actiefilm 'The Fugitive'. foto warner bros naar kan ontsnappen en Kimble wordt verdacht van de moord en vervolgens veroordeeld. Op weg naar de gevangenis gaat Kimble er op zijn beurt vandoor. Een speciaal recher che-team, met aan het hoofd de droogkomische Gerard (Tommy Lee Jones), opent de jacht op Kimble. Na een reeks duize lingwekkende avonturen duikt Kimble weer in Chicago op, waar hij op zoek gaat naar de 'one-armed bandit', om zo zijn onschuld te bewijzen. 'The Fugitive' is een impone rend staaltje van vakmanschap, in alle opzichten. Regisseur Andrew Davis liet met zijn voorganger 'Under Siege' al zien dat hij heel vindingrijk en in een hoog tempo kan filmen. Ditmaal gooit hij er nog een schepje bovenop. De film is één lange, spectaculaire achtervol ging en kent nergens inzinkin gen. Alsof je op de kermis in de achtbaan zit, zo snel gaat het. Maar dat alleen bepaalt niet de kwaliteit van 'The Fugitive', ook de rolbezetting is uitste kend. Harrison Ford, die behal ve als Indiana Jones ook bewees serieuze rollen te kunnen spe len, is een perfecte keuze. Hij bezit van nature de integriteit die de rol van een integere figuur als de arts Kimble ver eist. De leukste en verrassendste rol heeft echter de onvolprezen Tommy Lee Jones als de koele, methodische rechercheur Ger ard, die in de gaten krijgt dat Kimble onschuldig is, maar het toch zijn taak vindt hem te pakken. In dit stevige acteer- gezelschap doet zelfs Jeroen Krabbé het heel redelijk als de vriend van Kimble. De verplichte en voorspelbare love-story ontbreekt ditmaal ook. Uit flashbacks wordt dui delijk dat Kimble en zijn vrouw een hecht koppel vormden. Daarmee wordt tevens Kimbles bezetenheid verklaard om de moordenaar te willen vinden. Het is een liefde, die zo snel geen nieuwe duldt. Daarom is 'The Fugitive' ook een heel menselijke actiefilm. 'The Fugitive' van Andrew Da vis draait in Casino 1 in Breda, Cinemactueel 2 in Bergen op Zoom, City 2 in Roosendaal, Koning van Engeland in Hulst en Heuvelpoort 4 in Tilburg. dan is het afgelopen, dan heb je als zanger maar een korte le vensduur." Olivero heeft gezongen met de meeste van de grote zangers van de laatste vijftig jaar. Ze noemt Lauri-Volpi, Tito Schipa, Feruc- cio Tagiavini, Giusseppe di Ste- fano, Franco Corelli en Luciano Pavarotti. Haar 'laatste tenor' is Alberto Cupido, met wie ze in april van dit jaar een opname met pianobegeleiding maakte van Cilea's Adriana Lecouvreur, een van haar grote rollen. Renpartij Magda Olivero heeft geen hoge dunk van het hedendaagse zin gen. „Er is teveel oppervlakkig heid", zegt zij. „Men neemt te weinig tijd om uitvoeringen voor te bereiden. Zangers komen en zangers verdwijnen veel te vlug. Iedereen doet mee aan die ren partij. Het is mode. Het komt zelfs voor dat grote tenoren pas op de dag van de generale repe titie in het operahuis arriveren. Dat is slecht voor henzelf en het is slecht, voor de collega's van het gezelschap." Tijdens haar masterclass be steedt Olivero zeer veel aan dacht aan de intensiteit, de be langrijkheid van woorden. Her haaldelijk wijst zij de zangers op woorden of woorddelen die na druk en expressie moeten krij gen. Volgens Olivero zijn veel zangers zich onvoldoende bewust van de inhoud van de woorden welke zij zingen. Zij noemt dat een ver schrikkelijk verschijnsel. „Je moet je techniek in dienst stellen van het personage dat je uitbeeldt. Daartoe moet je het personage goed kennen. Je moet het tijdperk bestuderen waarin het stuk speelt. Je moet de socia le verhoudingen van die tijd en dat land kennen. Je hebt als zanger te maken met allerlei verschillende werelden, want ie der personage heeft een eigen wereld om zich heen." Door Camiel Hamans Den Haag - Toneel kent eigen wetten. Ook al herontdekt de wetenschap oude stukken en houdt zij een krachtig en overtuigend pleidooi voor de opvoering van dit erfgoed, het betekent nog geenszins dat toneelleiders en regisseurs er iets mee doen. Traditie is hun verantwoorde lijkheid niet. Zelfs niet als het blijkt te gaan om drama's die psychologisch herkenbaar zijn of die aansluiten bij de problema tiek van vandaag. Toneelmakers zijn gericht op eigen belangstel ling, niet op het culturele verle den. FILMS HULST - De Koning van Engeland 20 u. Sliver. 20 u. Last action hero. 20 u. Hot Shots 2. 20 u. Indecent Proposal. 20 u. The fugitive. GOES -Grand Theater 20 u. Indecent Proposel. VLISSINGEN - Alliambra 1 20 u. Sliver. - Alliambra 2 20 u. The fugitive. - Alliambra 3 20 u. Last action hero. - Alliambra 4 20 u. Guilty as sin. ANTWERPEN - Rex - 12, 14, 16.30, 19 en 21.30 u. Cliffhanger. - Rex-Club - 12, 14, 16.30, 19 en 21.30 u. Untamed heart. -Odeon 1 - 14, 16.30, 19 en 21.30 u. Sommersby. -Odeon 2 - 14, 16.30, 19 en 21.30 u. Falling down. -Odeon 3 - 14, 16.30, 19 en 21.30 u. Alive. -Odeon 4 - 14, 16.30, 19 en 21.30 u. Loaded weapon. -Quellin I - 14, 16.30, 19 en 21.30 u. De kleine blonde dood. -Quellin II - 14, 16.30, 19 en 21.30 u. The piano. -Quellin III - 14, 16.30, 19 en 21.30 u. Red rock west. -Metro I 14, 16.30, 19 en 21.30 u. Dennis the menace. -Metro II - 14, 16.30, 19 en 21.30 u. Cop and a half. - Sinjoor - 14, 16.30, 19 en 21.30 u. Indecent proposal. BRUGGE - Complex Zwart Huis 20 u. Indecent proposal. 20 u. Alive. 20 u. Reservoir dogs. - Memling 20 u. Cliffhanger. - Van Eyk 20 u. De kleine blonde dood! GENT - Decascoop 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Hot Shots 2. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Sniper.' 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Cop 1/2. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. De kleine blonde dood. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Brain- dead. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Last action hero. 14.30, 17 en 20 u. Weekend at Bernie's 2. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Dennis the Menace. 20 u. Untamed heart. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Cliffhan ger. 14.30 en 17 u. Bambi. 22.30 u. Falling down. 20 en 22.30 u. The piano. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Indecent proposal. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Alive. Dat was de conclusie van het debat dat gisteren gevoerd werd op het Vlaams-Nederlands Thea terfestival waar arabist-neerlan dicus Kees Brouwer een heruit gave van Oosterse toneelstukken presenteerde. Brouwer, die na scrupuleus onderzoek in archie ven en bibliotheken een schat aan interessante en speelbare oude Nederlandse toneelstukken ontdekt heeft, pleit opnieuw voor aandacht voor vroeger. Af gelopen jaar kwam hij met een tweetal 17e eeuwse oriëntaalse spelen, dit jaar met twee uit de 18e eeuw. Wederom vol actie en passie. De pers reageerde vorig jaar in stemmend - Brouwer vroeg te recht aandacht voor deze brutale en onorthodoxe drama's - het toneel deed alsof het niets ge merkt had. Geen ensemble nam de werken op het repertoire. Met de beide stukken van dit jaar zal het, als men mag afgaan op de discussie van gisteren, niet veel anders gaan. Ten onrechte. De tragedies die Brouwer nu onder het stof vandaan gehaald heeft, zijn levensecht en actueel. 'Achmet' (1708) van oud-mari niersofficier Coenraat Droste is een liefdesdrama in hogere Turkse kringen. 'Thamas Koeli- kan' (1745) van Frans van Steen- wijk is een tragi-comedie over de vraag of geweld tegenover een zwakkere geoorloofd is. Beide stukken gaan terug op ware his torische gebeurtenissen, maar hun waarde beperkt zich deson danks niet tot die van het ge schiedenisverhaal. De Achmet uit het drama van Coenraat Droste (1708). Van Steen wijk gold in zijn tijd als een belangrijk schrijver. 'Thamas Koelikan' werd ge speeld door Jan Punt, de 18e eeuwse Ko van Dijk. Tijdens de Franse bezetting was zijn werk nog zo bij de tijd dat het verbo den werd. Droste, afkomstig uit Dordrecht en op school gedaan op het gymnasium te Den Bosch, werd in de bekende begin-18e eeuwse Poëtenstrijd boven Von del gesteld. Beide auteurs zijn voorbeelden van het Frans-clas- sicissme, de stroming die zich strikt hield aan de toneelwetten van Boileau, Racine en Corneille. Door de loop van de literaire geschiedenis en het verloop van de smaak zijn beide schrijvers in de vergetelheid geraakt. Kalff, de befaamde literaire historicus van het begin van deze eeuw, vond beider werk daarom 'zo weinig oorspronkelijk en karak teristiek, dat hij het niet nodig vond erover uit te weiden.' Smaken veranderen echter. Nu zijn beide drama's weer zo de moeite waard dat het tijd wordt dat het theater zich aan zijn huidige wetmatigheid ontwors telt en ze teruggeeft aan het publiek.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 23