Uorlog ver weg voor Nederlanders 'vdA Pinochet twintig jaar in het zadel 1GPR Oude-jongens-krentenbroodsfeer bij Nederlandse troepen in Sarajevo Quits idee 1 p Eï •uf -JÉ IPLOMA Keizer -DE STEM X£l Hé m Verdedigbaar c SSTEM ipasseerd st< BINNENLAND BUITENLANDDINSDAG 24 AUGUSTUS 1993 Laat maar zegt de Iatrosoof mm - 4 rJÊÊk inder geld vo< SRM a 020-617 09 35 DE STEM t t y- j iVan onze Haagse redactie Heel begrijpelijk, die woede in ons land over de genees kunst van de iatrosofen. Heel begrijpelijk, en voor een deel ook wel terecht. Ze hebben blunders gemaakt en de sfeer verziekt. Ik had het kunnen voorspellen. De gemiddelde iatrosoof is zweverig en niet doortastend. Het is nu een maal zo dat de leer van de iatrosofie niet ver genoeg gaat. Aldus Klaas Distel, arts. Kijk, zo'n iatrosoof preten deert mensen met ernstige ziekten te kunnen genezen. Hij wekt hele hoge verwach tingen, alleen al op grond van zijn hoge rekeningen. Je kunt niet tegen iemand zeggen dat hij piano moet spelen om be ter te worden. Want de pa tiënt verwacht dan dat die piano door het ziekenfonds wordt vergoed. Daar zit 'm de fout. Daar ligt de zwakte van de iatrosofie en de grote kracht van de Iatrosofie. Zegt Klaas Distel, latrosofisch huisarts. Het scheelt echt meer dan één letter. Als de iatrosoof zegt dat de patiënt niet naar het ziekenhuis en de apotheek moet gaan, zit hij in principe op de goede weg, maar hij moet veel verder. En dat doet de Iatrosoof. Ik kan het in hele eenvoudige taal duidelijk maken hoe wij Iatrosofen werken. De Iatrosoof zegt: laat maar. Stelt Klaas Distel, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Erkende La- trosofen. Laat maar. Wij luisteren heel goed naar de klachten van de patiënt, stellen weloverwogen onze diagnose en zeggen dan: gaat u maar weer. Niets meer dan dat. Geen beloftes. Als de zieke zijn eigen probleem heeft geformuleerd, krijgt hij van de erkende Iatrosoof maar één advies mee. Zeur niet om pillen, smeek niet om handoplegging en ga vooral niet in bed liggen. Laat de pijn maar. Trek je er niets van aan. Leef door. Meent Klaas Distel, voorzitter en penning meester van de Nederlandse Vereniging van Erkende La- trosofen. Laat de ziekte jouw kracht voelen. Je zult steun krijgen van je partner, je moeder, je oom, je oma, van buren en vrienden. De kwaal maakt zorgzaamheid los in de mede mens. Als je niet beter wordt - en die kans is er altijd-, dan is er toch iets positiefs gebeurd om je heen. Zo sim pel en heilzaam is de Iatroso fie. Gezondheid krijg je niet, je moet het veroveren. Waar de iatrosoof faalt, om dat hij het karwei niet af maakt, boekt de Iatrosoof heel langzaam het ene succes na het andere. Den Haag staat nu volledig achter ons. De regering ziet in dat de Iatrosofie een gezonde wer king heeft op de begroting. Geld storten in ziekte is zin loos, want verpleging en wao blijven onbetaalbaar. Laat maar, is de nieuwe trend. Tot zover de bekende Iatrosoof K. Distel. We kunnen met veel minder verpleegkundigen toe in de ziekenhuizen, bejaardenoor den en psychiatrische inrich tingen. We bezuinigen ge woon lekker door. Voor wat medelijdend gemompel aan de laatste bedden halen we via de achterdeur een legertje spotgoedkope ongeschoolden binnen. Zegt Hedy D'Anco- na, donateur van de Neder landse Vereniging van Erken de Latrosofen. De tijd van zieligheid is voor bij. Laat maar, stellen wij met kracht in ons verkiezingspro gramma. Waarom verzorgen en .vertroetelen op Hilton-ni- veau, als het veel efficiënter kan? Wat is er tegen gras-eten in een gezond, agrarisch land als Nederland? Iedereen moet begrijpen dat gezondheid een groot goed is, maar dat na tuurlijk één ding belangrijker is: de internationale concur rentiepositie van de Neder landse industrie. Is de bood schap van de heren E. Brink man en G. Braks van het CDA, aangesloten bij de Ne derlandse Vereniging van Er kende Latrosofen. iind De Queen is in hoge nood. Haar huis, Windsor Castle, is een tijd geleden afgebrand. Schade 150 miljoen gulden en er was geen verzekering. Hoogheid, toch goed voor 20 miljard, kan de herstel- kosten niet betalen. Dus draait de Britse belastingbetaler ervoor op. Maar majesteit is niet de beroerdste. Ze draagt haar steentje bij. Zo lang zij en haar familie op Balmoral Castle in Schotland zijn, mogen de onderdanen haar vertrekken in Buckingham Palace bezoeken. Geschatte opbrengst: een kleine tien miljoen. En die is voor de staat. Duizenden nieuwsgierigen worden verwacht. Lange rijen voor de hekken en dus wordt er ook aan de inwendige mens gedacht: een rij in natuurlijke groen-tint geschilderde toiletten langs de oprijlaan. Nu zijn omwonende burgers ontevreden. Zij willen geen zicht hebben op een plaats waar niet alleen een koningin, maar zelfs een keizer te voet moet gaan. CH) Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V. Directie: drs. J.H.M. Brader. Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur. C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda. Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda. 076-236911/Telefax 076-236405. Telefax redactie 076-236309. Kantoren: Bergen op Zoom, Steenbergsestraat 23-23a, (alleen redactie) 01640-36850, fax 01640-40731 Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom. Breda, Afdeling Lezerscontact ®06-0226116 (gratis). Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550, fax 01608-17829. Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur. Goes, Klokstraat 1, 01100-28030, fax 01100-21928. Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes. Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751, fax 01140-19698. Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst. Oosterhout, Arendstraat 14,® 01620-54957, fax 01620-34782. Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout. Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929. Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal. Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554. Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen. Vlissingen, Scheldestraat 7-9,4381 RP, 01184-19910, fax 01184-11446. Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen. Openingstijden: Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur; overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur. Abonnementsprijzen (bij vooruitbetaling te voldoen): per kwartaal 85.50, per half jaar 170.05 óf per jaar 330.70. Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 28.45, per kwartaal 83.00, per half jaar 165.05 óf per jaar 320.70. Voor posttoezending geldt een toeslag. Fotoservice 076-236573. Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur): Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882 en bij Teuben, Ginneken- weg 7, Breda. Grote advertenties uitsluitend 076-236881 Geboorte- en overlijdensadvertenties maandag t/m vrijdag tot 17.00 uur 076-236442, zondag van 18.30 tot 20.30 uur® 076-236394/236911. Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447. Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses. Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor. Ook op zaterdag van 09.00-12.00 uur. jj Door Harald Doornbos Sarajevo - Boven de grond mag er dan een oorlog woeden, in de kelder van het administratieve hoofd kwartier van de Verenigde Naties in Sarajevo, waar zestien Nederlandse blauwhelmen werken, is de sfeer er een van oude jongens-krentenbrood. ,,Als het staakt-het-vuren het een beetje houdt," zegt een in Winterswijk-loves-Feijenoord-t- shirt gestoken korporaal Marco te Kronnie in onvervalst Rotter dams, „dan leggen we gewoon wat zandzakken op het dak van het gebouw, kennen we lekker barbecuen." De zestien Nederlanders zorgen ervoor dat alle radio- en tele foonverbindingen tussen de ver schillende VN-eenheden in Sara jevo naar behoren functioneren. Vierentwintig uur per dag rin kelt dan ook de telefoon, brab belt de radio en spuwt de fax berichten uit in de radiokamer van de Nederlanders. De kelder delen de blauwhelmen met een groot aantal Franse VN-militai- ren, die er een ziekenboeg heb ben ingericht. „Wij verbinden niet," zegt eerste luitenant Dia na van Driel, wijzend op een Franse hospik, „wij doen de ver bindingen." Zooitje ongeregeld Vergeleken met de Fransen lij ken de zestien Nederlanders een zootje ongeregeld. Iedereen noemt elkaar bij de voornaam, er wordt veel gelachen en de meerdere hoeft er niet op te rekenen dat de soldaten alle be velen klakkeloos opvolgen. „Ge lukkig is het Nederlandse leger niet zo hiërarchisch ingesteld als het Franse," vindt Van Driel, die na de majoor het bevel voert over de Nederlanders. „Die Fransen zijn allen beroeps soldaten, dat creëert een andere mentaliteit. Als hun wat gezegd wordt, voeren ze het uit zonder erbij na te denken. Moet je bij ons niet mee aankomen. Bij ons vragen de dienstplichtigen altijd waarom ze iets moeten doen. En dan moet je wel met een heel goede reden aankomen willen ze daadwerkelijk overtuigd zijn van het nut ervan." Vanaf een bank roept- korporaal Patrick Meyer: „Hé, wij denken na, wij zijn geen machines." Saaiheid en sleur De Nederlanders leven op een kleine oppervlakte. Tot voor kort hadden ze de beschikking over een radio- en verbindings kamer, een groot slaapvertrek en een huiskamer. Tot groot onge noegen van de Nederlanders hebben de Fransen enkele dagen geleden de huiskamer ontruimd en vertimmerd tot operatieka mer. „We hebben nu niks meer waar we kunnen ontspannen," bromt Meyer, „en dat terwijl de sfeer juist optimaal moet zijn, wil je dit een half jaar kunnen trekken." Nu de blauwhelmen hun vrije tijd slechts lezend op een veld bed kunnen doorbrengen, drei gen saaiheid en sleur in de kel der. Dat mag misschien paradoxaal klinken omdat de situatie in Sa rajevo allesbehalve saai is, maar de Nederlanders hebben in feite niets met de oorlog te maken. De meesten bevinden zich 24 uur per dag in het zwaar gebarrica deerde gebouw en weten nauwe lijks wat er zich boven de grond afspeelt. „Wat voor weer is het vandaag," vragen ze vaak aan bezoekers Op de vlucht voor sluipschutters, die voortdurend in Sarajevo die net van buiten komen en actief zijn. fotoap nahijgend vanwege een granaat- 0nze Haagse redactie 0en Haag - De Tweede Kame; oelt veel voor invoering van eei autoloze zondag in Nederland. D aaatregel zou weliswaar niet on niddellijk effecten hebben voo et milieu, maar het zou mense: |'i stimuleren bewuster met hu: ut0 om te gaan, vinden CDA PvdA, D66 en Groen Links. "Minister Maij (Verkeer) daarentege jet alleen iets in een autoloze zonda ij, noodsituaties, maar niet als oplo: 1 voor de terugdringing van h( a „onze Haagse redactie n Haag - De PvdA-fractie oeft [listers Kok (Financiën) en A] j de huren volgend jaar met m n 5,5 procent te laten stijgen. jacht wordt aan 4 h 4,5 pro- Ovei i Een voorstel in die richting hoge loor de beide ministers echter fait niet voorgelegd aan de mi- laste ierraad, die zich ook deze dien tk buigt over de laatste pro- met men voor de begroting van won {end jaar. gen „der huurstijging zou volgend Die PvdA-fractie zeer goed te len dedigen zijn nu minister Kok, huu leenkomstig zijn belofte aan ger I Eerste Kamer, heeft voorge- Idhet huurwaardeforfait-het Eenl dat huiseigenaren moe- gen: optellen bij hun belastbaar van ;omen - volgend jaar niet te maa togen. Eerder is afgesproken voor lasten voor huurders en voor ten j seigenaren in gelijke mate te i stijgen. aldil Het leven in Sarajevo gaat zo goed en kwaad als het gaat door: Een jongetje speelt even so ■oor nieuwe vei als hij de fotograaf ziet. regen even een kop koffie halen bij de Nederlanders. Gemiddeld komen de blauwhel men één keer per week buiten. Soms rijden ze een fax of een satelliettelefoon naar de andere kant van de stad, maar daar houdt het dan ook bij op. v I Geen gevaar Tot nu toe zijn er dan ook geen slachtoffers gevallen onder de Nederlanders. Dat ligt anders bij de Franse VN'ers, die tot taak hebben om humanitaire trans porten te bewaken en zijn uitge rust met lichte mitrailleurs. Meyer: „Soms wordt hier een Fransman binnengedragen die in zijn hals is geschoten door een van de partijen. Dat bloederige geheel wordt dan op een bran card bij ons in de gang gelegd, voordat hij hiernaast wordt geo pereerd. Op zulke momenten is de oorlog even heel dichtbij, maar voor de rest merk je er weinig van." „Ik durf zelfs te beweren", zegt een andere blauwhelm, „dat wanneer de Serviërs alle verdie pingen hierboven aan puin schieten, wij gewoon doorgaan. Wij lopen geen gevaar." Sluipschutters Tot nu toe komt de meeste drei ging in Sarajevo van de kant van de Serviërs. De Overgrote meer derheid van de gesneuvelde VN- soldaten komt voür rekening van Servische sluipschutters, die te vens enkele weken geleden een onderkomen van de VN met gra naten zwaar onder vuur namen. Toch trekken de Nederlanders geen partij in de oorlog. „Dat hoor je niet te doen", vinden de meesten. Meyer: „We hebben trouwens geen contact met de inwoners van Sarajevo, waar door we beïnvloed zouden kun nen worden. De enigen die we hier kennen zijn de lokale schoonmaaksters die de troep in ons gebouw opruimen." Van achter de bar in de huiska mer weet Feijenoord-aanhanger Te Kronnie te melden dat hij als enige wel zijn persoonlijke voor keur heeft. „Voor vrouwen," zegt hij, terwijl collega-blauw helmen in lachen uitbarsten. Dip-dokter Voor de meeste Nederlanders zit onze Haagse redactie het zes maanden durende »HaaS Er komt wellicht blijf in Sarajevo er bijm 1 njeuwe verdeling van Binnenkort zullen ze l> uit het Provinciefonds, krijgen van een psychiater arin wordt meer rekening eenieder die afzwaait gees louden met de mate van door zal lichten. De j» stedelijking in verschil- moeten erom lachen, „Die provincies, dokter doet het zelf in zijni als hij hier naar toe moei sde nieuwe .verdeelsleutel gaat men," zegt Meyer. „Het wat ik zal missen als ik wt Nederland ben," vervolgt korporaal, „is de hechte I die je hebt opgebouwd met? mige maten van je. Maart, kenen doe ik niet, daarvoor, het niet enerverend genoeg."] 'Ga toch fietsen' Rotterdammer Te Kronnie vooral op te zien tegen ai!( nozele vragen die hij na terugkomst krijgt voorgi teld. „Dan kom je thuis", Kronnie, „en dan vragen ze! je: is het daar nou echt zo ei heb je dooien gezien, of hi onder vuur gelegen. Ga tochi sen, zeg. Ik wil rust aan mijn als ik thuiskom. Want mand die nooit in een i geweest, kan je toch nooit brengen hoe het er werkt uitziet." Door Gustavo Gonzalez (ips) Santiago - Op 23 augustus 1973 benoemde de toenmali ge Chileense president Sal vador Allende een tot dan toe vrijwel onbekende gene raal tot opperbevelhebber van de strijdkrachten: Au- gusto Pinochet Ugarte. Twintig jaar na dato is deze militaire veteraan van 77 jaar nog altijd een van de meest omstreden personen in de he dendaagse geschiedenis: door velen gehaat, maar ook aanbe den en vereerd door een niet te verwaarlozen aantal volgelin gen. Nadat hij in 1988 via een volks raadpleging was verslagen, bleek spoedig dat Pinochet nog niet was uitgerangeerd. Hij be hield het militaire opperbevel en is tot op de dag van vandaag degene die het meeste gewicht in de schaal legt van de Chi leense politiek. Te zijner ere heeft het leger deze en volgende maand diverse feestelijkheden georganiseerd om te vieren dat Pinochet twin tig jaar opperbevelhebber is. Ondertussen duurt het debat voort over een wetsvoorstel van president Patricio Aylwin over de processen tegen militairen die mensenrechten hebben ge schonden. De generaal, geboren op 25 november 1915, zal naar verwachting tot maart 1997 als opperbevelhebber aanblijven, zoals hij overeenkwam voordat hij de macht overdroeg aan bur gerpresident Aylwin. Over Pinochet doen de meest tegenstrijdige eigenschappen de ronde, vanaf de dictator met bloed op de handen die verant woordelijk is voor massale schendingen van de mensen rechten tot initiatiefnemer voor een bewind van vrijheden dat momenteel in heel Latijns Ame rika lijkt te worden nagevolgd. Met het referendum van okto ber 1988 spraken de Chilenen zich massaal uit tegen Pino chets bewind. Toen deze inzag dat veranderingen onvermijde lijk waren, voerde hij een grondwetswijziging in die in een volgend referendum in 1989 werd goedgekeurd. Zijn aanhangers prijzen hem als de pionier die de aanzet heeft gegeven tot de val van de Ber- lijnse Muur en de historische ondergang van het socialisme in de voormalige Sovjetunie en de landen van Oost-Europa. „Ik vind dat de recente gebeurtenis sen in Oost-Europa en de vroe gere Sovjetunie aantonen dat de weg die wij op 11 september 1973 zijn ingeslagen de juiste was", zei Pinochet afgelopen week in het Chileense dagblad 'La Tercera'. „De Chilenen prikten de mythe door dat het marxistisch-leninistische com munisme onmogelijk kon wor den doorbroken. Andere landen hebben het falen van dit sys teem pas de laatste jaren toege geven." Met de trots van iemand die meent dat hij het communisme de nekslag heeft gegeven, wijst Pinochet de beschuldigingen van de hand dat hij een 'vuile oorlog' in Chili heeft gevoerd die aan tenminste 2279 mensen het leven kostte, een aantal dat de Commissie voor Waarheid en Verzoening heeft bevestigd. Slechts 132 slachtoffers waren politiemensen of leden van de geheime dienst. Volgens Pino chet is die wanverhouding ont staan doordat de militairen Chili hebben gered door een onconventionele oorlog te voe ren tegen dé machtige commu nistische vijand die op grote steun uit het buitenland kon rekenen. Pinochet vestigde 21 dagen na dat hij tot opperbevelhebber was benoemd zijn naam defini tief in de geschiedenisboeken. Op 11 september pleegde hij een bloedige staatsgreep die leidde tot de val en dood van de socia listische president Allende. De onopvallende officier Pino chet, die bij zijn aantreden als een bescheiden ondergeschikte van de vorige opperbevelhebber was omschreven, ontpopte zich alras als de leider van de lang durigste dictatuur die Chili ge kend had. Volgens oud-mede werkers van Allende beschouw de deze Pinochet als een grond- wetlievende militair. Daarom had hij geen twijfels toen hij hem uit respect voor zijn lange diensttijd bevorderde tot opvol ger van generaal Prats. Maar op 23 augustus 1973 maakte het toenmalige staats hoofd van Chili de weg naar de macht vrij voor een van de meest bedreven en tegelijkertijd betwiste politici die Chili deze eeuw heeft gekend. Deze man zonder sprekerstalent, die bij talloze gelegenheden voor lomp en onbeschaafd is uitgemaakt, hield ruim zestien jaar een van de meest verachte regimes ter wereld in het zadel. De vijftien veroordelingen die de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties tegen zijn regime .uit sprak en het diplomatieke isole ment waarin Chili terecht kwam, slaagden er niet in Pino chets positie aan het wankelen te brengen. Dat gebeurde evenmin naar aanleiding van twee recessies, zelfs niet toen de economische crisis van begin jaren tachtig gepaard ging met sociale onrust en politieke protesten. Over de onderhandelingen die hij in de nadagen van zijn dictatuur aan ging met de zogenaamde demo cratische oppositie zei hij dat het voornamelijk 'voetenwerk' was, zoals boksers dat doen wanneer zij allebei moe zijn en even op adem te komen voor een tegenaanval. (land erop achteruit: deze (ADVERTENTIE) W WK. ipzin hebt om het komend najaar aan je carrière te werken eet dan dat de SRM, de specialist op het gebied van marketing- «communicatie-opleidingen, in Eindhoven start met •NIMA-A op 13/09/93 NIMA-B op 13/09/93 •NIMA-C op 29/09/93 •NGPR-A op 22/09/93 Reclame-A op 09/09/93 Vraag nu informatie aan bij: Ma Ins] Ov niei ste| vit Augusto Pinochet Zijn sluwheid staat evenredig tot het geluk waarmee hij onge deerd kon ontsnappen aan een hinderlaag van marxistische opstandelingen in september 1986 en dat hij aan de 'bescher ming van de goddelijke voorzie nigheid' dankt. Pinochet be weert aan zes andere aanslagen te zijn ontkomen, zij het geen van alle zo spectaculair als die van het Patriottisch Front Ma nuel Rodriguez (FPMR), waarop de regering met bloedige ter reurmaatregelen reageerde. De opperbevelhebber, deskundig op het gebied van wereldpoli tiek en een fervent lezer van FOTOg historische werken, mag i" geïmproviseerde toesprs'J graag verwijzingen naar II beurtenissen in de oudheid®] deze eeuw opnemen volgens hem een wijze les worden geleerd. In 1990, ifljj reactie op degenen die ijver(* voor democratische hervoD® gen in het Chileense leger, i" 1 hij kritiek op het militair6 leid dat Duitsland na 191® gevolgd. Volgens hem hing Duitse leger aan elkaar van J moseksuelen, langharige^ rihuanagebruikers en VJ bondsleden'. HervormW ren, kortom, uit den boze- "RIJF NAAR ANTWOORDNUMMER 16191, 1000 TE AMSTERDAM. WS WIEGEL is en blijft een fern bijzondere politieke en bestuu 'Zijn opvallende persoonlijkhei 'beitelt. Vanaf zijn vertrek in is|and speelt de VVD-vedette eer !6er populaire Wiegel heeft zicj 'een mogelijke terugkeer naar t 'rnomenten dat de roep om V, lfbaar was, speelde hij op zeer boorde onschuld. Men moest 'missaris van de Koningin buitt mooie provincie Friesland. Een 1,1 lichtgeraakte Friezen die echt- 'het cliché dat je in de politiek opstelling die typerend is voo vies is geweest van verheerlijl "0°k al ging dat ten koste van L'®r: door nooit duidelijk te m door velen gezien als de i bewerkstelligen - jarenlang als a de verkiezingen in zicht ko n, rs van het fenomeen uit Frii *)i7,HVeer 9eva'- ^en 9roc itS- 1rs van de gewesten) verze 'e9el begin juli liet weten he oateniijst voor de Tweede Kar •ruzie :- rs zo hoog opgelopen da 0rdt. Hij heeft laten weten ?.en gepasseerd station is. Eir k'ezers weten dat ze het moe sdn °"(estein als lijsttrekker. Wel Populist Wiegel, maar wel et

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 2