oestand Bosniërs is redelijk
r herkenbaf 0n 9ezet
WEI
II
EK VAN
II II
DE
CD A-programma koerst naar harder en kouder Nederland
ïval Praag gebruikt om hoger defensiebudget te krijgen'
Tijdens de vlucht beseften de patiënten dat ze gered waren uit de oorlog'
SSTEM
Bouterse wil tv-debat smeergeld-zaak
teiSr-
BINNENLAND
A3
I erklaarden de historici M. Bootsma
T Wiebes zaterdag in het televisiepro-
La NOVA. De toenmalige premier,
fjpjig, bestrijdt hun opvattingen.
L de kleinere Navo-landen zoals
Mand deden alsof ze verrast waren
[je inval, zeggen de onderzoekers. De
COMMENTAAR
BINNENLAND KORT
1993
MAANDAG 23 AUGUSTUS 1993
lij heeft
J aande-
[rijs die
1 koper
pie aan-
den. En
hn.
nelin-
J Speeu-
lekening
laar als
bnd na
ld boekt
T*lijk. En
pulanten
|verkoopt
vrijdag
feNU voor
de koers
andere
verplich-
llijk don-
pveren.
I de koer-
dus een
fen, als hij
die VNU-
inslaan
gisteren
len op de
1st 141,60
I de hand.
I en incas-
Ivan 1000
Irach van
1 beleggers
lofessione-
lebben ge-
bersen, het
oe het nu
niemand
nk Kamer,
anden po-
Ikte met de
persen fors
1 heeft per
len dat hij
pt. De hon-
afgelopen
l diep in de
uaag (anp) - De Nederlandse
ing heeft de inval in Praag door
- van hjgt Warchau Pact, zater-
fjj jaar geleden, gebruikt om de
i'ven voor defensie met 225 mil-
[den te verhogen.
Westerse inlichtingendiensten waren ech
ter precies op de hoogte van de troepen
bewegingen rond Tsjechoslowakije.
Volgens de onderzoekers is er kunstmatig
angst gekweekt voor de Sovjetunie, ter
wijl het Warschau Pact eerder verzwakt
dan versterkt was door de inval. Er
waren problemen door de lange aanvoer
lijnen en de communicatie tussen de
verschillende legeronderdelen verliep
moeizaam.
Toch drukte de Nederlandse regering de
beslissing door om de defensiebegroting
te verhogen. Volgens de onderzoekers
'een financiële reactie op een niet-be-
staande crisis'. Van het extra geld schafte
de regering onder meer Leopard Tanks
aan en werd versneld meer anti-tank-ge-
schut gekocht.
Uit recent openbaar geworden notulen
van kabinetsvergaderingen blijkt volgens
Bootsma en Wiebes dat toenmalig pre
mier P. de Jong zich realiseerde dat die
verhoging niet onomstreden was. Citaat
van De Jong uit kabinetsnotulen van 11
oktober 1968: „Het was noodzakelijk dat
de publieke opinie - om de beslissingen
door te drukken - werd gemasseerd."
Oud-premier Piet de Jong ontkent dat er
sprake is geweest van politiek misbruik
van de militaire inval. Het masseren -
„een akelig woord," zegt De Jong - van
de publieke opinie moet ook meer als
'informeren en voorlichten' worden ge
zien, zegt De Jong in een reactie. De
oud-premier heeft de indruk dat de we
tenschappers bij voorbaat zijn uitgegaan
van een stelling en vervolgens de argu
menten hebben gesprokkeld.
Bovendien merkt hij op dat de Navo
unaniem van mening was dat de Navo
versterkt moest worden. Nederland ging
daarin mee. „Dat was ons opgelegd. Het
was geen slim spel."
i Oud-premier De Jong
FOTO ANP
l{I)ze verslaggever
kcht - De toestand van de vijf Bosnische gewonden,
[zaterdag in het Academisch Ziekenhuis Utrecht
■nomen zijn, is bevredigend.
Iljelopen twee dagen zijn de
jannen, onder wie twee mi-
ha, in quarantaine gehou-
|<im te kijken of ze besmet
|set de beruchte ziekenhuis
je, die in Oost- en Zuideu-
e landen nogal eens voor-
[le patiënten zijn acht fami-
Tjen, onder wie echtgenotes,
|ais en twee kinderen, mee-
■jen die naar opvangcen-
3 Crailo bij Hilversum ge
kit zijn.
beurs moesten tasten, mei
verlies achterlatend.
Gemiste kans
Ook de beursanalisten van
tenhuizen en banken zitt^
de handen in het haar. De
rikaanse koopgolf heelt hel
rast. Tegen de tijd dat de]
jaarcijfers van de gr
ven bekend zouden worde
ben ze hun klanten p
te verkopen. Die lopen dij
aardige winst mis.
Neem Mees Pierson. Die
seerde de klanten ruin
maand geleden dat het tijd
om de winst te pakken. Ms
ondanks miljoenenve
schoten de aandelenkoers!)
de meeste bedrijven onj
Een gemiste kans om
méér op te verdienen.
Boven de wet
Voorzitter Burger van de vj
ging van beursanalisten
zich niet aan een voorsj
Hij constateerde onlangs
dat de Amerikaanse
roes hun klanten klip enj
van advies dienen, kop<
maar dat htm Nederlandse]
ga's zich op z'n zachts
zeer omzichtig opstellen,
enerzijds is het verstandig]
winst te nemen, want j(
maar nooit. Anderzijds
zeer verleidelijk nog evj
wachten met verkopen oj
wat extra winst binnen te
Tot nu toe zijn de zwart)
door de hausse verslagen
ken de speculanten hun w(
Maar hoe lang het tomelo]
timisme de beursvloer nt
heerst is een vraag die nif
durft te beantwoorden.
Volgens de beurswetten vol
een speculatieve hausse
mijdelijk een diepe val. Eet
te klap. Een 'Bloody Moj
Maar omdat de beursLl"
boven de wet leeft
voorspellen van de Grotej
koffiedik-kijken.
Ie belasting
dr. C. van der Werken
lat het belangrijk is dat de
fctrs in Nederland zijn opge-
V „In Sarajevo vormden ze
het ziekenhuis een grote
fcting. Men heeft daar nu
fet prioriteiten, de levensge-
Mijk gewonden gaan voor.
I::;n mensen die al langer
iai gewond geraakt zijn, in
Ijsvo de meest noodzakelijke
I hebben gekregen, maar
Inet meer verder behandeld
kien worden omdat er geen
peilingen of medicijnen
■zijn."
■allele
Jais drs G. Cerfontaine,
izztter van de Raad van Be-
ivan het Utrechtse zieken-
1 hebben de gewonden een
prige behandeling nodig.
i nog zullen ze, mogelijk
feitelijk, invalide blijven,
pan hen is bij voorbeeld
gewond aan armen en
bi: delen van spieren en huid
[verdwenen, en er ontbreekt
[iniegewricht en een onder-
t Hij zal waarschijnlijk zes
licht keer geopereerd moeten
pen een lange revalidatie-
nodig hebben voordat
(•eer op de been is."
lis de bedoeling dat het zie-
liiis het calamiteitenhospi-
peer snel vrijmaakt voor
gewonden. Wellicht komt
[hioom gewonden, bijvoor-
i uit Mostar, naar Neder-
op gang. Want vijf
pten, dat vond men in
pit toch ook wel erg weinig.
lede vlucht'
jhtgeschilderde F-27 van de
[ïoninklijke Luchtmacht
zaterdagavond om half
op de vliegbasis Soester-
berg.
De militaire vlieger-arts majoor
R. van der Meulen die de patiën
ten begeleidde, vertelde dat de
vlucht op zich bijzonder goed
verlopen was. „Je moet er wel
voor zorgen dat je binnen de met
de VN en de andere partijen
afgesproken tijdstippen in Sara
jevo landt en weer weg bent. De
gewonden stonden al klaar. Het
was: controleren of ze er alle
maal volgens het VN-lijstje wa
ren, even kijken of iedereen het
vervoer ook echt aankon, inla
den en wegwezen. Het liep ge
smeerd."
Spanning
Over de sfeer op het vliegveld in
Sarajevo zei majoor Van der
Meulen: „De spanning is er voel
baar. Je hoort dan wel niets,
maar je voelt gewoon dat het
oorlog is. En als je goed rond
kijkt, zie je het ook: overal zand
zakken waar geweerlopen bo
venuit steken." De speciale be
veiliging van het vliegtuig tegen
raketten - het Missile Approach
Warning System: een radarkoe
pel onder het toestel en een
afwerp-installatie om de raket
ten met brandende fakkels te
misleiden - hoefde niet gebruikt
te worden.
Onderweg naar de vrijheid
kwam het besef bij de patiënten
dat ze gered waren uit de ver
schrikkingen van de oorlog, pas
goed los. „In het begin hebben
we gekeken of alles goed was,
-we-hebben nog wat verbanden
verwisseld, gezorgd voor pijn
stillers, eten en drinken. Maar
hoe verder we kwamen, hoe
meer je de mensen zag opfleuren,
ondanks de pijn. Toen kwamen
ook de emoties los."
Weinig
Zoveel drukte voor vijf patiën
ten, is dat de moeite waard?
Van der Meulen: „Vast en zeker.
Natuurlijk, in zo'n vliegtuig is
plaats voor twintig gewonden,
en dan is vijf maar weinig. We
moeten ons houden aan de af
spraken die de VN kan maken.
Maar met deze vlucht hebben we
levensreddend werk verricht."
Maandag vliegt de luchtmacht
opnieuw naar Ancona en dins
dag naar Sarajevo. Daar zullen
in twee vluchten twintig gewon
den worden opgehaald. Deze pa
tiënten blijven in Italië.
eek. Vorig
leraar nog
nuten. Dit
1 uur en 37
leine werk
en eveneens
ïoging voor
t schooljaar
afgeschaft.
Vet Interim
Onderwijs,
onderwijs
gsmaatregel,
en die nog
van onder
in. Die kor-
van de tijd
zou dit jaar
n de twintig
veest.
dat jonge
n dit school-
insverhoging
en. Een ver
den guldens
everen. Ook
herintreders
ooijaar hoge-
aljeen maar
>chijn op het
lidsvoorwaar-
js. Tegenover
in voor jonge
oorbeeld een
verschraling van de wat]
den.
Het stempel dat twee socj
mocrastische bewindslied
het onderwijs drukken,
langzaam steeds duidelPl
Een deel van de oogst is J
Maar om echt tevreden 1
zou Ritzen nog graag éen t|
sociaal-democratisch
ming op zijn naam willen|
ven. Allerlei bevoegdn»!
nu nog op zijn nrimj'l
Zoetermeer liggen, worde j
centraliseerd.
Dat wil zeggen dat die D J
heden bij gemeenten ol j
besturen terecht moeten I
Ritzen wist vlak voor de
vakantie daarover overe
ming te bereiken met de
saties in het onderwijs.
In de Tweede Kamer
de steun van coalitied
CDA voor die plannen g
worden. In het CDA voe«'
echter bitter weinig vo
te veel bevoegdheden "J
meenten te leggen.
„Geef die bevoegdhed
aan de scholen zelf
daar. Het zal daarom
Een van de vijf gewonden, Ribic Elvedin maakt het V-teken als hij op het vliegveld van Sarajevo de F-27 in wordt getild, foto anp
Contact met Nova
Zembla-expetlitie
is hersteld
Amsterdam - Het radiocon
tact met de Nederlands-
Russische expeditie die vo
rige week zondag afreisde
naar Nova Zembla is her
steld.
Via Scheveningen Radio
slaagden de zeven Neder
landers en drie Russen er
zaterdagavond om half tien
in om contact te krijgen met
de organisatie in Nederland.
De organisatie toonde zich
daarover zeer opgelucht.
Was geen contact mogelijk
geweest, dan had men de
expeditie voortijdig af wil
len breken.
De expeditie bivakkeert
sinds woensdag op Nova
Zembla om de restanten van
het winterkamp van de ont
dekkingsreizigers Barentsz
en Heemskerck te bergen.
Paramaribo - De Nederland
se advocaat Gerard Spong is
door NDP-voorzitter Desi
Bouterse uitgedaagd voor een
televisiedebat.
Spong zou met het eerstvolgende
vliegtuig naar Paramaribo moe
ten komen. „En als hij bang is
voor zijn veiligheid wil ik wel
naar Nederland komen voor het
debat," aldus Bouterse afgelo
pen weekeinde tijdens een bij
eenkomst van zijn politieke par
tij.
Spong verklaarde donderdag dat
het mogelijk wa's dat Bouterse
voor de Nederlandse rechter
moet verschijnen als uit het on
derzoek mocht blijken dat aan
de ex-legerleider op Nederlandse
bodem smeergeld is betaald.
Spong verzocht de rechter-com-
missaris Bouterse en negen an
deren als getuigen te horen in
Suriname in de smeergeldaffaire
van twee Nederlandse bedrijven.
Bouterse ontkent dat de fractie
leider van de NDP, de voormali
ge vice-president Jules Wijden-
bosch, steekpenningen ontving
van de bedrijven Begro-Wage-
naar en Insulaire. Het geld zou
bestemd zijn geweest voor de
dochter van Wijdenbosch, die in
Nederland woont.
Volgens de NDP-voorzitter moe
ten mensen van zijn partij, als
uit onderzoek blijkt dat ze be
trokken zijn in de smeergeldaf
faire, worden gestraft.
Bouterse ontkent zelf steekpen
ningen te hebben ontvangen.
„Mijn naam wordt genoemd om
dat men de zaak politiek wil
misbruiken," stelt de NDP-voor
zitter.
Bouterse vindt dat de regering-
Venetiaan naar huis moet.
„Gentlemen go home," riep hij
enkele malen tijdens zijn toe
spraak.
De regering heeft volgens hem
bewezen dat ze de problemen in
het land niet aan kan. Bovendien
zou de regering hebben samen
gespannen met Nederland tegen
het Surinaamse volk waarbij de
soevereiniteit te grabbel werd
gegooid.
„Alle nationale krachten dwars
de politieke partijen heen moe
ten worden gebundeld," zei Bou
terse, wiens NDP negen zetels
heeft in het parlement. Een na
tionaal kabinet zal in zijn visie
met een reconstructieplan aan de
slag moeten gaan. De NDP zal
het veld ingaan om mensen te
mobilisren om de strijd tegen de
regering aan te binden.
Dordtenaar overlijdt na schietpartij
Dordrecht - Een 19-jarige Dordtenaar is zaterdagmorgen over
leden aan de verwondingen die hij 's nachts opliep in een
schietpartij in Dordrecht. De man maakte deel uit van een
groepje van vier man die in de Voorstraat onenigheid kreeg met
een gezelschap van vijf man. Rond kwart over vier stuitten de
groepen op elkaar op de Steegoversloot. Daar loste iemand uit
de groep van vijf man de schoten.
'Weinig interesse moslims te ontmoeten'
Leusden - De ontmoeting met de moslims in hun woonplaats
staat niet hoog op de agenda van de gereformeerde kerkeraden.
Deze indruk heeft drs. J. Slomp, predikant voor de contacten
met de moslims van de Gereformeerde Kerken, gekregen uit de
resultaten van een enquête onder 150 kerkeraden over een
oproep om een dialoog met de moslims aan te gaan. 51
kerkeraden hebben gereageerd. Achttien van hen hebben de
oproep voor kennisgeving aangenomen. Tien kerkeraden hadden
de oproep wel behandeld. Negen zagen er een aanleiding in om
een gemeenteayond, cursus of speciale catechisatie over de islam
te organiseren. Achttien kerken lieten weten contact te hebben
met de moskee in hun gemeente. De frequentie van deze
contacten liep uiteen van eens per maand tot zeer sporadisch.
Slechts vijf kerkeraden bleken het advies in de oproep te hebben
opgevolgd om een predikant aan te wijzen voor de theologische
begeleiding van de contacten tussen kerk en moskee.
Aruba herziet prijsverhogingen
Oranjestad - De regering van Aruba is bereid de midden vorige
maand aangekondigde verhogingen van invoerrechten en'accijn
zen terug te draaien. Dat blijkt uit een ministeriële beschikking,
waarin de instelling van een commissie bekend werd gemaakt
die binnen een maand met nieuwe voorstellen moet komen. Die
voorstellen zullen door de regering worden overgenomen indien
ze tot eenzelfde of beter resultaat leiden, namelijk het saneren
van de landsbegroting. De vorige maand aangekondigde prijs
verhogingen hebben tot aanzienlijke onrust op het eiland geleid.
Man ligt twee weken dood thuis
Nijmegen - In een bovenwoning in de Jacob Canisstraat, een
studentenbuurt in Nijmegen, is zaterdag het stoffelijk overschot
gevonden van een 30-jarige man uit het Noordlimburgse Pan-
ningen. Hij heeft minstens twee weken dood op bed gelegen. Het
stoffelijk overschot werd ontdekt door een onderbuurman, die
had aangeklopt bij de kamerbewoner om een uitgeleende
typemachine terug te vragen. Toen hij geen gehoor kreeg,
opende hij de deur en ontdekte het stoffelijk overschot. Sectie
zal vandaag moeten uitwijzen wat de doodsoorzaak is.
Alarmcentrale politie Apeldoorn ontwricht
Apeldoorn - De 06-11-centrale van de regiopolitie Noord- en
Oost-Gelderland is zaterdag urenlang ernstig ontregeld door
anonieme telefoontjes. Gedurende zeven uur werd vrijwel conti
nu gebeld door onbekenden die na het roepen van schutting
woorden de hoorn weer neerlegden. De politie heeft, zegt de
woordvoerder, de indruk dat een groep jongelui vanaf verschil
lende lokaties met de actie bezig is geweest. Door het voortdu
rende gebel was de alarmcentrale nauwelijks bereikbaar voor
mensen die echt hulp nodig hadden. Voor zover bekend zijn
daardoor geen ernstige ongelukken gebeurd.
'Belastingaftrek midden- en kleinbedrijf
Den Haag - Onderzoek en ontwikkeling in het midden- en
kleinbedrijf zal worden gestimuleerd met een flinke belastingaf
trek. Minister Andriessen van Economische Zaken bespreekt
binnen het kabinet een fiscale faciliteit, die op prinsjesdag
gepresenteerd moet worden en die op termijn kan oplopen tot
honderden miljoenen per jaar. Een vroegere subsidie-regeling is
gesneuveld bij de bezuinigingen. Andriessen ziet nu meer heil in
belastingaftrek dan in subsidie en binnen het kabinet wordt
naarstig gezocht naar mogelijkheden. Er is Andriessen veel aan
gelegen om deze belastingfaciliteit in zijn laatste jaar als
minister in te voeren.
(ADVERTENTIE)
H
At»i
ÊÊIm riffnk
hele toer worden voor
k m
SEEN of hooguit zeer voorzichtige reacties van de andere
«e partijen op het ontwerp-verkiezingsprogramma van het
Dat mag veelbetekenend heten. Het CDA was de eerste van
grote partijen, dat het programma presenteerde waarmee
te Kamerverkiezingen van volgend jaar wil ingaan. De
'•partijen moeten nog volgen. Dan zal concreet blijken
UJA, PvdA, D66 en VVD ten opzichte van elkaar staan. Maar
«dat de anderen niet meteen zwaar stelling nemen tegen
i'DA-voornemens, maakt duidelijk dat door het CDA de
e toon is gezet.
p raakt de toekomst van Nederland als verzorgingsstaat.
"'Sen is al een aantal jaren het alles beheersende thema in
'!Nandse politiek, als gevolg van de algehele verslechte-
'an het economische klimaat op wereldschaal. Dat klimaat
_°6komende jaren ongunstig. De overheidsuitgaven moeten
'h nog veel verder terug. Tegelijkertijd moeten er meer
aan het werk. Dat kan alleen, vindt de CDA-program-
3®ie. als de concurrentiepositie van het Nederlandse
Meven ten opzichte van het buitenland verbetert. Lagere
Kien zijn daarbij essentieel.
filosofie valt niet te ontkomen aan een sanering van
,'a™ als verzorgingsstaat. Met name de brede tolerantie-
daarin is verwerkt voor zaken als 'passende arbeid' en
W, zal worden verengd. Het past in de werkelijkheid van
'9 dat er maatregelen nodig zijn die de prikkels voor
•vers om arbeidsplaatsen te creëren vergroten, en even-
6 voor werklozen om werk te accepteren.
|..jlezelfde verzorgingsstaat zorgt er tot nu toe gelukkig voor
I ;„?v,akkeren het in onze samenleving - zeker vergeleken
L buitenland - kunnen redden, al is ook de sociale
LI? ,de 'aatste jaren niet ongeschonden uit bezuinigings-
women.
t mogen de politieke partijen in hun ijver om Nederland
n, r'
[kelijk
'ep' niet uit het oog verliezen: mensen die hoe dan ook
zijn van een uitkering, mogen de noodzakelijke
het laatste deel van zl®
democratische oogst D 1
halen.
Pjjn9 van de verzorgingsstaat niet bekopen met een
l?erangs-burgerschap. Bij 'harde werkelijkheid' blijft 'recht-
Door Debbie Langelaan
en Henk Bouwmans
Utrecht - Nederland zal, mocht na
de verkiezingen het tijdperk-
Brinkman beginnen, de komende
jaren killer en harder worden.
Een kabinet met het CDA erin zal
afstand nemen van wat er de afgelopen
vijftig jaar is opgebouwd, niet' meteen
alles afbreken maar wel alles ter dis
cussie stellen. Een 'waterscheiding',
noemen de christendemocraten dat in
het concept-verkiezingsprogramma.
De commissie-Braks, die verantwoor
delijk is voor dat program, liet er bij
de presentatie eind vorige week geen
misverstand over bestaan. Onderwijs,
sociale zekerheid, gezondheidszorg: in
alles wordt gesneden. De mensen die
afhankelijk zijn van deze voorzienin
gen, gaan er öf meer voor betalen öf ze
krijgen minder uitbetaald.
Het 'vangnet' van de samenleving, de
sociale zekerheid, hangt volgens de
commissie-Braks te hoog. Mensen wor
den nu te weinig aangezet om te gaan
werken, minder beroep te doen op de
gezondheidszorg, meer te betalen voor
de studie van hun kinderen. „Een te
hoog gespannen vangnet veert niet
terug," aldus Braks.
In vrijwel alle overheidsuitgaven wil
het CDA het mes zetten, in totaal voor
17 tot 18 miljard gulden. Wat over
blijft is 'wat echt telt', zoals het ver
kiezingsprogramma heet. Alleen de
bouw van wegen, spoorwegen en ande
re infrastructuur, en de veiligheid op
straat worden ontzien: daar komt
extra geld voor. Want dat zijn volgens
Braks zaken waar de burger echt op zit
te wachten.
Natuurlijk gaat niet iedereen erop ach
teruit. De mensen met de hoogste inko
mens zullen zelfs profiteren van de
forse belastingverlaging die het CDA
voor hen in petto heeft. De vermogens
belasting - ook al niet voor de aller
armsten - willen de christen-democra
ten helemaal kwijt. En voor iedereen
geldt, dat werken financieel stukken
aantrekkelijker wordt dan een uitke
ring ontvangen.
De gedachte achter het programma is
simpel en borduurt deels verder op het
economisch herstelbeleid van dit kabi
net, meldt Braks. „We hebben er alleen
een tandje bijgezet." Dat geldt voor de
economie maar ook voor het ethisch
offensief dat het CDA al een paar jaar
voert: het herstel van normen en waar
den. Van Gennip, directeur van het
wetenschappelijk bureau, neemt zelfs
het woord 'cultuurkritiek' in de mond.
Het CDA vindt dat de samenleving te
commercieel wordt, dat het ontbreekt
aan soberheid. Het CDA wil net iets
meer dan een 'cafetaria-democratie.'
Ook dit 'zedelijk verval' wordt volgens
het CDA het best bestreden met banen.
Dan vallen er minder mensen buiten
de boot. Het CDA wil meer werkgele
genheid en doet dat vooral door het
voor werkgevers goedkoper te maken
om mensen aan te nemen. Wat goed is
voor de bedrijven, is goed voor de
werkgelegenheid. En daarom moet de
internationale concurrentiepositie van
Nederland sterker worden. Want an
ders worden we vermorzeld door de
rijzende economische grootmachten in
Zuidoost-Azië. Een verdere terugdrin-
Tevreden gezichten bij CDA-partijvoorzitter Van Velzen, lijsttrekker Brink
man en de voorzitter van de program-commissie Braks tijdens de presentatie
van het verkiezingsprogramma.
ging van de staatsschuld is daarom een
absolute voorwaarde. Mocht het eco
nomisch tij fors ten goede keren
- maar Braks gaat daar niet van uit -
dan mag de kiezer nog rekenen op een
FOTO ANP
meevaller in de vorm van een lasten
verlichting voor iedereen.
Maar waar nou in het programma de
sociale solidariteit zit, waarvan het
CDA als christelijk geïnspireerde par
tij toch getuigt, werd tijdens de pre
sentatie niet helemaal duidelijk. Braks
slaagde er niet in uit te leggen wat het
verschil is tussen dit programma en de
liberale, van oudsher marktgerichte
standpunten van de WD?
Hij verwees vaag naar de 'grote aan
dacht' die het CDA wil geven aan
taalonderwijs voor en integratie van
migranten. En vice-voorzitter Kolnaar
ging in de verdediging: het had alle
maal nog veel erger gekund! Het CDA
kiest toch maar mooi niet voor het
mini-stelsel in de sociale zekerheid,
dat mensen nog veel verder terugwerpt
op zichzelf. In dat geval zouden werk
lozen en arbeidsongeschikten immers
alleen nog maar een kleine basis-uit
kering krijgen, en zichzelf voor de rest
moeten bijverzekeren.
Maar ook zonder een mini-stelsel is het
CDA-programma uiterst sober, en ko
men de laagste inkomens er regelrecht
bekaaid vanaf. Er zijn geen berekenin
gen nodig van het Centraal Planbureau
om te zien dat die groepen er verder op
achteruit zullen gaan. Zelfs in de eigen
partij, die het programma nog moet
goedkeuren, zal dat slikken worden,
voorspelde voorzitter Van Velzen.
De program-commissie heeft nu een
maal geen 'grote uitspraken' willen
doen, zegt Braks. Geen mooie beloftes,
geen leuke dingen voor de mensen die
al niet meer haalbaar zijn voordat de
inkt op de stembiljetten is opgedroogd.
Dat is gelukt. De 'droomvakantie'
waarmee een Duits hotel adverteert in
het verkiezingsprogramma, zal voor
nog minder mensen bereikbaar worden
wanneer datzelfde programma werke
lijkheid wordt.
