Akkoord over nieuwe grondwet
EMS
Enorme nederlaag voor Britse Conservatieven in Christchurch
Wiesenthal: Meest gezochte nazi's zijn dood
Clinton breekt zorgvuldig opgebouwde relatie met Midden-Oosten af
Betalen 11
Strijdende partijen Bosnië bereiken akkoord over unie en bestand
Syrië spint garen bij
strijd Israël-Hezbollah
Speculanten
BUITENLAND
A4
BUITENLAND KORT
Franse franc onder d
de stem
zaterdag 31 jul11993
de stem
Van onze correspondent
Bob van Huët
London - De Britse Conser
vatieve Partij heeft gisteren
een recordnederlaag geleden
bij tussentijdse verkiezingen
in het Zuidengelse
Christchurch. Ruim 35 pro
cent van de eigen achterban
liet de Tory-kandidaat Rob
Hayward vallen en liep over
naar de Liberaal-Democrati
sche Diana Maddock.
De verkiezingen, die nodig wa
ren omdat het parlementslid van
de Conservatieven in
Christchurch was overleden, be
tekenden de grootste omme
zwaai tegen de Conservatieven
sinds de Tweede Wereldoorlog.
Hayward behaalde slechts
16.737 stemmen, tegenover
33.164 voor de Liberaal-Demo
craten.
Voor premier Major kwam de
nederlaag hard aan, aangezien
het overwegend door beterge-
stelde bejaarden bewoonde
Christchurch een traditionaal
bolwerk van Conservatisme was.
Partijleider Sir Norman Fowler
die een nederlaag had uitgeslo
ten moest erkennen dat 'inder
daad een erg slecht resultaat'
was gehaald. Hij weet dit aan
het 'nog niet door iedereen voel
bare economische herstel' en ge
voelens van onveiligheid onder
de bevolking.
Fowler kondigde aan dat harder
zou worden opgetreden tegen
jeugdige criminelen maar zei ook
dat de regering niet van plan
was het economische beleid om
te buigen.
Andere partijfunctionarissen
verwachten dat de nederlaag in
Christchurch rechtgetrokken zal
worden bij de volgende parle
mentaire verkiezingen, die pas
over vier jaar gehouden moeten
worden. „Wij winnen als het
erop aankomt en dat is bij de
algemene verkiezingen," aldus
de verliezende kandidaat Rob
Hayward.
De kiezers in Christchurch ble
ken vooral boos over de invoe
ring van btw op verwarmings-
kosten. „Hier is een duidelijke
boodschap aan premier Major:
verander het beleid of verander
van baan," aldus de triomferen
de Diana Maddock. De Liberaal-
Democratische leider Paddy As-
hdown kondigde een aanval aan
op de omstreden btw-plannen.
Wanneer de anti-Major-stem-
ming in Christchurch zou wor
den doorberekend naar de lan
delijke resultaten van de partij
zouden de Tories geen zetel
overhouden in het Lagerhuis.
Veel Conservatieve kiezers in
Christchurch lieten overigens
weten dat het hen hier om een
duidelijke proteststem ging en
dat ze op het oude nest zouden
terugkeren in geval van algeme
ne verkiezingen.
Labour kwam er met 1435 stem
men in Christchurch niet aan te
pas. De lokale kandidaat bleef
daarmee onder de drempel voor
terugbetaling van het inschrij
vingsgeld.
Genève (rtr/afp) - De leiders van de strijdende partijen
in Bosnië-Herzegowina zijn het gisteren in Genève eens
geworden over de oprichting van een unie van drie
republieken.
Dat hebben de internationale
bemiddelaars Lord Owen en
Thorvald Stoltenberg bekendge
maakt.
De overeenkomst maakt deel uit
van een algeheel vredesakkoord.
Volgens de Kroatische president
Franjo Tudjman kan het ak
koord al zondag of maandag
worden ondertekend. De delega
ties komen vandaag opnieuw
bijeen om de grenzen te trekken
tussen de drie Bosnische staten
die samen de 'Verenigde Repu
blieken van Bosnië en Herzego-
wina' gaan vormen.
Wijzigingen
De moslims hadden eerder giste
ren nog belangrijke wijzigingen
geëist in het unie-plan van de
internationale bemiddelaars. De
Bosnische president Alija Izetbe-
govic diende een lijst in van elf
veranderingen die vooral be
doeld waren om de macht van de
centrale regering te vergroten.
Onduidelijk is nog in hoeverre
de andere partijen aan deze ei
sen tegemoet zijn gekomen.
Izetbegovic verwierp onder meer
het begrip 'unie', kennelijk om
dat het te veel doet denken aan
een losse verzameling van onaf
hankelijke staten.
Volgens het voorstel hebben alle
burgers (moslims, Serviërs en
Kroaten) het recht te wonen in
elk van de drie republieken. Bo
vendien hebben vluchtelingen
het recht terug te keren en de
huizen waaruit ze zijn verdre
ven, op te eisen.
Diplomaten lieten zich al voor
het akkoord optimistisch uit
over de kansen van het Owen-
Stoltenberg-plan.
Zij zeiden dat de moslims vooral
gecharmeerd waren van het plan
omdat zij volgens het voorstel
toegang krijgen tot de Adriati-
sche Zee en tot de belangrijke
Sava, de grensrivier tussen
Bosnië en Servië.
Bestand
De militaire commandanten van
de strijdende partijen in Bosnië-
Herzegowina werden het onder
tussen in Sarajevo eens over een
staakt-het-vuren. Dat heeft de
Nederlandse majoor Luuk Nies-
sen, woordvoerder van de VN-
vredesmacht, bekendgemaakt.
Met het bestand scharen de drie
bevelhebbers zich achter een op
roep van hun politiek leiders uit
Genève om alle aanvallen in
Bosnië op te schorten. Die op
roep had de afgelopen dagen
geen merkbaar effect op het
slagveld.
De drie bevelhebbers die deelna
men aan het beraad op het vlieg
veld van Sarajevo waren Ratko
Mladic (Serviërs), Milivoj Petko-
vic (Kroaten) en Rasim Delic
(Bosnische leger).
Verdediging
De Verenigde Staten lieten giste
ren weten te overwegen Sarajevo
vanuit de lucht te verdedigen
indien de Servische aanvallen
doorgaan. Washington wil niet
alleen de VN-troepen bescher
men maar tevens de moslims in
de Bosnische hoofdstad verdedi
gen door luchtaanvallen uit te
voeren op Servische stellingen.
De Amerikaanse regering heeft
donderdag al geprobeerd Frank
rijk en Groot-Brittannië te win
nen voor wat de 'brede optie' is
gaan heten. Dit weekend zal
Washington ook Rusland, Duits
land, Spanje en Nederland raad
plegen.
Frankrijk lijkt niet enthousiast
over het Amerikaanse voorstel.
De Franse minister van Defensie
Franqois Leotard zei dat de Na-
vo-toestellen alleen de VN-sol-
daten moeten beschermen. Zo
wel Parijs als Londen vrezen
vergeldingsacties tegen hun
blauwhelmen in Bosnië zodra
Servische stellingen door Navo-
vliegtuigen worden bestookt.
De Bosnische Servischeleider
Radovan Karadzic heeft VN-se-
cretaris-generaal Boutros Bou-
tros-Ghali gisteren schriftelijk
excuses aangeboden voor een
aanval op VN-troepen afgelopen
zondag in Sarajevo. Bij de drie
kwartier durende beschieting
werden vier voertuigen van de
VN vernield en zes beschadigd,
maar raakten geen blauwhelmen
gewond.
De brigadecommandant uit het
betreffende gebied is van zijn
taak ontheven en degenen die
voor de beschieting verantwoor
delijk waren, zijn gearresteerd
en zullen vervolgd worden, aldus
Karadzic.
Gisteren werd echter opnieuw
een VN-bataljon beschoten en
kwam een Spaanse VN-soldaat
om het leven. Een onderhouds-
eenheid van de Spaanse VN-
ploeg werd beschoten met artil
leriegranaten, waarbij een slaap
zaal geraakt werd. Veertien
Spaanse soldaten raakten ge
wond, waarvan vier er slecht aan
toe zijn. Het is niet duidelijk wie
voor de aanslagen verantwoor
delijk is.
De leiders van de strijdende partijen in Bosnië rondom de tafel in Genève. Kloksgewijs: VN-bemiddelaar Stoltenberg (midden), de
Bosnische president Izetbegovic en een medewerker, de Bosnisch-Kroatische leider Boban, de Kroatische president Tudjman, de
Servische president Milosevic, de Bosnisch-Servische leider Karadzic en VN-bemiddelaar Owen. foto epa
-ui» noboünehe: v ,-
Jeruzalem (ap/rtr) - Anton Burger, een
van de laatste belangrijke nazi-oorlogs
misdadigers die nog werden gezocht, is
vorig jaar onder een valse naam gestor
ven in Duitsland. Dat heeft de vooraan
staande nazi-jager Simon Wiesenthal
gezegd.
Burger, die geholpen heeft bij de deportatie
van 10.000 Griekse joden naar de doden
kampen, stond in de top tien van een lijst
met meest gezochte nazi-misdadigers die het
Simon Wiesenthal Centrum in Wenen in
1987 heeft opgesteld. Volgens Wiesenthal is
Burger op 81-jarige leeftijd overleden.
Openbare aanklagers in Bremen die belast
zijn met de zaak Burger zeggen voor negen
tig procent zekerheid te hebben over de dood
van de oud-nazi. Als alles volgens plan
verloopt, brengen de aanklagers over twee
weken verslag uit over hun onderzoek.
Als Burger inderdaad dood blijkt te zijn, dan
zijn er geen grote nazi-oorlogsmisdadigers
meer, aldus Wiesenthal: „De belangrijksten'
zijn dood. Dat is voorbij." De nazi-jagers
zullen zich dus moeten gaan toeleggen op de
kleinere oorlogsmisdadigers. Volgens Wie
senthal zullen de kleinere processen door
blijven gaan, ondanks de vrijspraak van
John Demjanjuk afgelopen donderdag.
T '1'J'jf
Alois Brunner, de nummer een op de lijst
van meest gezochte ex-nazi's, heeft waar
schijnlijk zijn laatste jaren in Syrië doorge
bracht maar is mogelijk al overleden, aldus
Wiesenthal.
Josef Schwammberger, een 80-jarige oud
nazi die ook op de lijst van het centrum
stond, is in Argentinië gevonden en overge
bracht naar Duitsland, waar hij vorig jaar
veroordeeld werd tot levenslang.
Aribert Heim, een andere man op de lijst die
werkte als arts in het kamp Mauthausen, zou
nog in leven zijn, menen de autoriteiten.
Oekraïne heeft inmiddels laten weten John
Demjanjuk te willen opnemen. Demjanjuk,
die in eerste instantie ter dood veroordeeld
was, wil zijn Amerikaanse staatsburger
schap terugvragen, dat hem ontnomen is
omdat hij zijn oorlogsverleden had verzwe
gen.
In afwachting van een Amerikaanse beslis
sing kan Demjanjuk voor onbepaalde tijd in
Oekraïne blijven, waar hij 73 jaar geleden
geboren is en waar hij nog verre familie
heeft wonen. Als Demjanjuk een schriftelijk
verzoek indient, kan een verblijfsvergunning
binnen een dag geregeld worden, verklaarde
de Oekraiense ambassaderaad Alexander
Maidammyk.
Een dag nadat het Israëlische Hooggerechts
hof de vermeende Treblinka-beul bij gebrek
slew
aan bewijs heeft vrijgesproken, is bekendge-
worden dat Kurt Franz (79), commandant
van hetzelfde vernietigingskamp, al enkele
weken geleden uit gevangenschap is ontsla
gen.
Dat heeft een woordvoerder van het ministe
rie van Justitie van de Duitse deelstaat
Nordrhein-Westfalen bekendgemaakt.
Franz is 'enkele weken geleden, misschien al
in mei' vrijgelaten, liet de woordvoerder
weten. De oorlogsmisdadiger zat vast in een
gevangenis in Remscheid.
De Duitse wet voorziet in een mogelijkheid
tot vrijlating als een veroordeelde er vijftien
jaar cel op heeft zitten. Als een openbare
aanklager echter officieel bezwaar maakt,
omdat de misdaden waarvoor de gevangene
straf uitzit te ernstig van aard zijn, gaat de
gratieverlening niet door. Het vermoeden
bestaat dat Franz om gezondheidsredenen of
wegens zijn hoge leeftijd uit de gevangenis is
ontslagen.
De nu 79-jarige Franz werd in 1965 tot
levenslang veroordeeld. De rechter achtte
hem tijdens een proces in Düsseldorf schul
dig aan de moord 'op zeker 300.000 perso
nen' in de gaskamers van Treblinka. Boven
dien zou hij met eigen handen 193 mensen
om het leven hebben gebracht.
Franz heeft steeds ontkend de gaskamers te
hebben bediend.
Al direct nadat Israëli
sche artillerie en Arabi
sche katjoesja's afgelo
pen weekend losbarstten,
barstte het gekrakeel los
in de hoofdsteden van
het Midden-Oosten. En
daarbij viel, zoals te ver
wachten, om de paar zin
nen het woord 'vredes
proces'; alle partijen pro
beren dit in snel tempo
verblekende begrip zo
veel mogelijk uit te bui
ten. Iedereen beweert,
hoe tegenstrijdig ook, het
vredesproces te willen
heipén.
Door onze correspondent
Rogier Slop
ALLE PARTIJEN in het Mid
den-Oosten zijn er drommels
goed van doordrongen dat de
onderhandelingen moeten door
gaan. Ondanks de toenemende
frustraties die de bijeenkomsten
sinds oktober 1991 in Madrid
hebben ontsierd.
Alle partijen weten dat er geen
alternatief is. Maar het huidige
geweld kan de toch al bijna
Warren Christopher foto epa
gestokte overlegmachine wél
verder vertragen; en dat is ge
vaarlijk. Israël, Syrië, Jordanië,
Libanon en de Palestijnen, ver
vuld van onderling wantrouwen,
kijken zeker in deze tijd naar de
enige supermacht die de zaak
nog kan vlot trekken: de VS.
Na de Golfoorlog besloot het
duo George Bush en James Ba
ker de geschiedenis in te gaan
als 'eerlijke makelaars' (vrij naar
Bismarck) in het langdurigste
conflict van deze eeuw. Zij heb
ben zich daar aan gehouden, niet
alleen in de aanloop naar 'Mad
rid', maar ook in de daarop
volgende gespreksronden.
Om zich bij de Arabische wereld
geloofwaardig te maken, moes
ten daarbij harde noten worden
gekraakt in de bijna ondoor-
breekbare symbiose tussen de
VS en Israël. Vooral minister van
Buitenlandse Zaken James Ba
ker, die niet bang was om het
Israël van de onbuigzame pre
mier Sjamir met financiële sanc
ties naar de onderhandelingsta
fel te dwingen, stak hierbij zijn
nek uit.
Stoïcijns liet hij de traditionele
afweerreactie, als zou hij een
'antisemiet' zijn die het joodse
erfgoed achteloos verkwanselde
voor oliedollars, van zich afglij
den. Wat de bikkelharde diplo
maat Baker wél deed, was de
balans rechttrekken.
De Arabieren, die vrij plotseling
de traditionele steun van Mos
kou moesten ontberen, zagen in
Bush en Baker de eerste Ameri
kanen die zich niet lieten 'chan
teren' door Jeruzalem. En het
knapste staaltje van Baker was,
dat hij ook veel Israëliërs ervan
kon overtuigen dat Sjamir en de
zijnen fossielen waren en dat de
toekomst lag in het zoeken naar
een vergelijk met de aartsvijan
den. Wat niemand had verwacht,
lukte Baker: hij had het Ameri
kaanse 'eerlijk makelaarschap'
daadwerkelijk gestalte gegeven.
Dit alles is radicaal doorkruist
door het aantreden van de rege-
ring-Clinton. Dat het liberale
establishment binnen de Demo
cratische Partij sterker pro-Is-
raël was dan de hooghartige 'an
ti-semieten' als Bush en Baker,
stond tijdens de verkiezingscam
pagne al buiten kijf.
De Arabische gesprekspartners
schrokken echter nog meer, toen
het Midden-Oosten werd toege
deeld aan Martin Indyk, de man
die carrière maakte door van de
joodse lobby AIPAC een van de
sterkste organisaties in Was
hington te maken.
Dennis Ross werd zijn opvolger
als vrij bewegende adviseur voor
het Midden-Oosten. Dat leek een
goede zet: Ross had uitgerekend
onder James Baker met dat bijl
tje leren hakken. Dat zou de
Arabische gesprekspartners dus
enig vertrouwen moeten inboe
zemen.
Niets bleek minder waar: van
geen van de betrokken partijen,
allemaal oude rotten in het vak,
kregen de 'snotneuzen' van Ross
ook maar een millimeter speel
ruimte.
Hun baas, minister van Buiten
landse Zaken Warren Christo
pher, heeft zich bij zijn eerste
bezoek aan het Midden-Oosten
al onsterfelijk belachelijk ge
maakt door openlijk - maar ook
heel eerlijk- zijn gebrek aan
kennis te etaleren. Klappertan-
James Baker
foto epa
dend stond Christopher in het
vroege voorjaar aan de Israëli
sche kant van de Golan-hoogte
en mompelde vaag naar Syrië
wijzend: „Nu pas begrijp ik de
angst van de Israëliërs, ze zitten
wel erg dichtbij."
Die 'ze' waren de Syriërs, die op
enkele kilometers afstand zitten,
gescheiden door een uiterst ef
fectieve VN-macht. Juist aan het
Israëlisch-Syrische front is al
bijna twintig jaar geen infiltratie
en geen enkel conflict geweest.
Christopher had het allemaal
kunnen weten, als hij zich een
beetje had verdiept in de ge
schiedenis.
Het lijkt nog allemaal niet zo
erg, maar ook buiten dit soort
geblunder is een sluipend proces
aan de gang. De snelle verschui
ving in het Amerikaanse diplo-
matenjargon zal zeker niet on
opgemerkt blijven. De 'occupied
territories' (bezette gebieden)
worden meer een meer 'disputed
territories' (omstreden gebie
den). Het is een kleine accent
verschuiving, maar er zit een
wereld van denken achter dit
geheel.
Woordjes als 'bezet' en 'omstre
den' kunnen tot grote woede en
onrust leiden. In deze sfeer heeft
Warren Christopher zijn reis in
Azië bekort en vertrekt naar
Washington om aldaar verder te
praten. Het Midden-Oosten zal
dan zijn volgende tussenstop
zijn. Kopschuwe Arabieren en te
zelfverzekerde Israëliërs zullen
Christopher met het nodige cy
nisme aanhoren als hij in hun
midden is.
De erfenis van James Baker is
ongetwijfeld die van een cyni
sche machtspoliticus, maar het is
juist die taal die in het Midden-
Oosten wordt verstaan. Erger is
dat het zorgvuldig opgebouwde
makelaarschap van James Baker
binnen enkele maanden van
Clintons beleid totaal is afgebro
ken.
'VS-aanvallen in Irak vergissing'
Washington - Amerikaanse piloten die donderdag hebben
geschoten op wat zij aanzagen voor Iraakse raketbases hebben
zich mogelijk vergist. In plaats van radarsignalen van een
raketbasis hebben zij wellicht de bijna identieke signalen van
grondradar opgevangen, heeft een hoge functionaris van het
Amerikaanse ministerie van Defensie bekendgemaakt. De radar
was waarschjijnlijk niet op de piloten gericht, maar op een
shi'itische militie waarmee het leger in gevecht was. De
defensiefunctionaris zei dat alle piloten in het gebied inmiddels
waren gemaand beter onderscheid te maken tussen de twee
radarsoorten.
Neonazi's VS beraamden aanslagen
San Francisco - Amerikaanse neo-nazi's waren van plan
aanslagen te plegen op synagoges, radio- en televisiestations en
zwarte rapzangers als Ice Cube en Ice-T. Dat blijkt uit de
getuigenverklaring die de rechtsradicale Jeremiah Knesal heeft
afgelegd. De 19-jarige Knesal, die dinsdag samen met de
evenoude Wayne Wooten in Salinas (California) werd gearres
teerd wegens winkeldiefstal, bekende ook dat hij op 20 juli een
bomaanslag had gepleegd op het kantoor van de zwarte
burgerrechtenorganisatie NAACP (Nationale Vereniging voor de
Vooruitang van Kleurlingen) in Tacoma. In zijn auto werden
drie bommen en vier geweren gevonden.
Mensen in Nood helpt Nepal
Den Bosch - De stichting Mensen in Nood heeft 1,2 miljoen
gulden beschikbaar gesteld aan de slachtoffers van de overstro
mingen in Nepal. Ook gaat er geld naar India, Bangladesh en
Pakistan. Het zal gebruikt worden voor het kopen en distribue
ren van voedsel, medicijnen, dekens, kleding, en tenten, aldus de
stichting. Volgens Mensen in Nood berichten de lokale hulpor
ganisaties dat de huidige overstromingen nog maar het begin
zijn van een rampperiode.
Brits Hof: Niets mis met ratificatie
Londen - Het Britse Hooggerechtshof heeft een klacht over de
ratificatieprocedure van het Verdrag van Maastricht verworpen.
De indieners zullen volgende week beslissen of ze in beroep
gaan tegen deze uitspraak. Het Conservatieve parlementslid
Lord William Rees-Mogg had bij het Hof een klacht ingediend
omdat de ratificatie van het Europese Unieverdrag volgens hem
ongeldig is. Het parlement heeft immers niet over de verdrags
tekst gestemd, maar over een tekst waaruit bleek dat het
verdrag in overeenstemming is met de Britse wet.
Bondsdaglid verdacht van Stasi-contact
Bonn - Het liberale Bondsdaglid Wolfgang Lüder (FDP) wordt
verdacht van jarenlange contacten met de Stasi, de staatsveilig
heidsdienst van de voormalige DDR. Lüder heeft gisteren alle
beschuldigingen afgewezen. Hij heeft de presidente van de
Duitse Bondsdag, mevrouw Rita Süssmuth gevraagd, om zijn
politieke onschendbaarheid zo snel mogelijk op te heffen.
Daardoor kan ook het (eventuele) justitiële onderzoek snel op
gang komen. „Ik heb niets te verbergen. Mijn politieke leven lag
en ligt voor iedereen open," aldus Lüder in een bliksemsnelle
reactie op de verdenkingen tegen hem.
Cultuurminister Italië aangeklaagd
Rome - Tegen de Italiaanse minister van cultureel erfgoed,
Alberto Ronchey, is een onderzoek ingesteld wegens corruptie.
Ronchey wordt verdacht van 'onregelmatigheden' bij de aan
schaf van een historische villa in Rome. Voor de restauratie
daarvan zou hij veertig miljoen gulden hebben 'gekregen'. Ook
tegen oud-premier - en minister van Financiën - Giovani Goria,
Ijh.die.bij twee andere corruptiezaken betrokken zou zijn, wordt
een onderzoek ingesteld. Verdere details zijn niet bekend
gemaakt.
Politie komt drugbende op het spoor
Gent - Een man uit de streek van Gent is deze week in de buurt
van Parijs aangehouden wegens drugsmokkel. De man reed
wekelijks vanuit Maastricht naar België met duizend kilogram
hasj en ruim 150.000 xtc-pillen. Hij heeft inmiddels toegegeven
deel uit te maken van een internationale drugbende, waarvan de
leider een Gentenaar is. De bende runt in totaal drie druglijnen.
Naast de lijn Maastricht-belgië, werden vanuit Nederland ook
wekelijks ladingen van 20.000 tot 50.000 xtc-pillen per auto
naar Italië gebracht. Een tweede lijn voerde duizenden kilo's
hasj per schip vanuit Marokko via Nederland en België naar
Zwitserland.
RAF-informant weet van niks
Bonn - Klaus Steinmetz, die als infiltrant in de ultra-linkse Rote
Armee Fraktion (RAF) jarenlang informaties over deze anar
chistische organisatie aan de politie van Rijnland-Pfalts heeft
gegeven, kent geen details over de schietpartij op het station van
Bad Kleinen, vier weken geleden. Bij die, deels mislukte,
arrestatiepoging werden een politie-agent en het RAF-lid Wolf
gang Grams doodgeschoten. De Justitie in Schwerin, belast met
het onderzoek, heeft gisteren voor het eerst Steinmetz kunnen
verhoren. Hij was kort na de schietpartij ondergedoken, en
daarna alleen via een advocaat bereikbaar.
Van onze correspondente
Willy Werkman
Tel Aviv - Na zes dagen
van oorlogshandelingen
wordt in Jeruzalem nu
openlijk toegegeven, dat de
duizenden bommen en gra
naten die het leger inmid
dels op Libanon heeft afge
vuurd, het Katjoesja-pro-
bleem voor Noord-Israël
niet hebben kunnen oplos
sen.
De logische conclusie is, dat
wat er ook de komend dagen
gebeurt uiteindelijk Syrië's
president Hafez el Assad, de
buit zal kunnen binnenhalen.
Jeruzalem zelf heeft in feite
Damascus de kaarten daartoe
in handen gespeeld. Keer op
keer hebben de Israëlische lei
ders laten weten, dat de rem
op het Hezbollah-optreden te
gen Israël vanuit Syrië moet
komen.
Hoewel gisteren vanuit Wes
terse diplomatieke kringen
werd gemeld, dat de Syrische
troepen in Libanon tijdens de
eerste dag van Israels militaire
operatie Sam-7 raketten heb
ben afgevuurd naar overvlie
gende Israëlische toestellen,
heeft Washington Damascus
de afgelopen dagen zelfs ge
prezen voor haar 'zelfbeheer
sing'.
Syrië kan van de situatie al
leen maar profijt trekken. Te
genover Beiroet kan Damas
cus nu met meer verve dan
voorheen duidelijk maken, dat
er van de uitvoering van het
Taif-akkoord (dat onder ande
re het terugtrekken van de
Syrische troepen uit Libanon
vereist) voorlopig niets kan
komen.
De veiligheidssituatie in Liba
non zou dat vereisen. Syrië
zou inmiddels ook al van Was
hington hebben geëist, van de
lijst van landen die terreur
steunen te worden geschrapt
in ruil voor druk op de Hez
bollah.
En meer nog. Ook Israël zal
kennelijk een hoge prijs moe
ten betalen: volledig terug
trekken van de Golan-hoog-
vlakte, in ruil voor rust aan de
noordelijke grens, en mis
schien zelfs - zo is de inschat
ting van Westerse diplomatie
ke bronnen - een uiteindelijk
Syrische militaire controle
over Zuid-Libanon, nadat Is
raël gedwongen zal zijn de zelf
verklaarde'veiligheidszone'
daar te verlaten.
Brussel - Geld overmaken na
buitenland is duur en soms tr;
In sommige gevallen is het zelfs
ker of het geld ooit aankom
informatie over het buitenlands
lingsverkeer die de banken a,
consument verstrekken is dooi
beneden de maat.
De Europese consumentenorgai
had deze conclusies op basis var
onderzoek al in 1987 en in 191
trokken, maar nu is ook de Eu
Commissie tot die overtuiging
Van onze redactie economie
Amsterdam - Het Europese
dreigt te bezwijken onder de
Slechts massaal ingrijpen
waaronder die van Nederlai
en de Deense kroon gisteren
Ook de Spaanse peseta, de Bel
gische frank en de Portugese
escudo lagen zwaar onder vuur.
Het is gisteren duidelijk gewor
den dat de leden van het EMS
maatregelen moeten nemen om
te voorkomen dat het monetaire
stelsel uit elkaar zal spatten.
De Franse munteenheid noteerde
aan het eind van de dag 32,829
(per honderd). Daarmee lag de
franc duidelijk onder de bodem
koers van 32,8475. Ook de
Deense kroon kwam gisteravond
niet boven de bodemkoers van
28,8825. De munt stond om
17.00 uur op 28,875 (per hon
derd). De dollar profiteerde van
het geweld in Europa en klom
naar 1,9620 tegenover 1,9430
op donderdag.
Of de monetaire autoriteiten in
het weekeinde bijeen komen, is
niet duidelijk.
Analisten, economen en andere
deskundigen verwachten dat de
centrale banken maatregelen ne
men. Een herschikking van het
EMS of een 'tijdelijke' uittreding
van de Franse franc behoort tot
de mogelijkheden.
De Belgische minister van finan
ciën Maystadt liet gisteren weten
dat het monetaire comité van de
EG dit weekeinde niet bij elkaar
komt. Zijn Spaanse collega Sol-
bes acht een bijeenkomst over de
crisis in het EMS wel degelijk
noodzakelijk. 3
De kleine verlaging van alleen
de Duitse Lombard-rente don
derdag was voor de valutahan
delaren hét signaal om met de
aanval te beginnen.
De handel had bloed geroken.
Steeds weer, en met steeds meer
succes, proberen speculanten ga
ten in de EMS-muur te slaan. De
Bundesbank had te weinig ge
daan om de rust binnen het EMS
te herstellen, luidde het com
mentaar van de handelaren.
De Nederlandsche Bank moest
donderdag tegen het eind van de
dag al in actie komen om zo de
Deense kroon te redden. Volgens
handelaren zou de centrale bank
omgerekend twee miljard gulden
hebben uitgegeven voor het mas
saal opkopen van kronen.
Gisterochtend werd al gauw dui
delijk dat de aanval op de Euro
pese munteenheden onvermin
derd doorging. „Er heerst hier
chaos", verklaarde een verhitte
handelaar.
In het opgefokte valutacircuit
kwam de geruchtenstroom op
gang. De Franse centrale bank
zou gestopt zijn met het inkopen
van de eigen valuta, werd ver
teld en prompt schoot de Franse
franc omlaag naar de 32,700
(per honderd) tegenover een slot
van 32,910 op donderdag.
Daarna volgde een ontkenning
en liep de franc het rampzalige
verlies weer in.
Alom wordt betwijfeld of het
EMS in de huidige vorm nog een
kans heeft. Zolang er niets ver-
Koers per 100 Franse francs tegen Neder
33,7
j u n i
