Kijkers beslissen mee in 'Zappelin'
UIT GIDS
g®DÏÏQ®ra©Q
Belangstelling voor
dans wordt groter
Serie 'Lindenstrasse'
blijvend Duits succes
0p verkei
in ongerej
IJsland
Vanuit de lucht zou jt
een maanlandschap k
noemen, maar een mo
beeldender voor de gi
bruingroenige lavave
waaruit links en rech
gigantische witte giet
verrijzen.
In een mêlée van golf
Lego-huisjes en kerk;
daken in purper, rozi
groen, praat de bevol]
graden al over een hi
Op uitgestrekte gras
briesen IJslandse pa
korte driftige tred, te
ruwe zee rondom het
schepen hartstochteli
'witte stilte van IJsla
hier zeldzame winds
periode, verlangen. E
dichtbij en toch zo v<
Engelse komiek
laat zien
wat leuk is
VARA komt met
een zomers
mediaprogramma
DE STEM
D Q
"E>
Rowan Atkinson geeft lachles
ZATERDAG 31 JULI 1993
Amsterdam (anp) - De tien dansgezelschappen, waaron
der Het Nationale Ballet en het Scapino Ballet Rotterdam,
hebben in het seizoen 1991/1992 ruim 12 procent meer
voorstellingen gegeven dan het seizoen daarvoor. Ook
nam het aantal bezoekers met 9 procent toe.
Dat blijkt uit het rapport
Voorstellings- en bezoekcij
fers, seizoen 1991/1992 van de
Direktie Overleg Dansgezel
schappen (DOD). De analyse
werd uitgevoerd door het on
derzoeksbureau Motivaction.
In absolute cijfers uitgedrukt
werden in het seizoen
1990/1991 nog 759 voorstellin
gen gegeven, die door iets
meer dan 340.00 mensen wer
den bezocht. Het daarop vol
gende seizoen kwamen ruim
364.300 bezokers naar één van
de 854 optredens. De gemid
delde zaalbezetting bleef in de
onderzochte seizoenen nage
noeg gelijk op ruim 55 pro
cent.
In het rapport zijn de gege
vens van de acht bij het DOD
aangesloten gezelschappen
onderzocht; Het Nationale
Ballet, Scapino Ballet Rotter
dam, Het Folkloristisch Dans
theater, Dansgroep Krisztina
de Chatel, Introdans, Reflex,
De Rotterdamse Dansgroep en
Dansproduktie. Deze zijn aan
gevuld met de cijfers van het
Nederlands Dans Theater en
Djazzex. Er is uitsluitend ge
keken naar de openbare voor
stellingen, waarvoor het pu
bliek een kaartje moest kopen.
Speciale galavoorstellingen
zijn niet meegeteld.
Het Nationale Ballet (HNB)
trok in het seizoen 1991/1992
de meeste bezoekers, gevolgd
door het Nederlands Dans
Theater (NDT). Beide kregen
ongeveer 25 procent van het
totaal aantal bezoekers. Deze
dansgezelschappen gaven ook
de meeste voorstellingen; HNB
tekende voor 105 voorstellin
gen, terwijl het NDT 159 op
tredens verzorgde.
Uit het onderzoek blijkt dat
het gros van de voorstellingen
(212) in Amsterdam wordt ge
geven. In het seizoen
1991/1992 nam het aantal op
tredens in de hoofdstad daar
bij met 35 procent toe in ver
gelijking met het vorig seizoen
(157). Na Amsterdam werden
de meeste dansvoorstellingen
in Den Haag (92) en Rotter
dam (63) geregistreerd. Arn
hem is de vierde (48).
Van onze rtv-redactie
Hilversum - Aan het succes van de Duitse reeks 'Linden-
strasse' komt maar geen eind. Als zondagavond de vierhon
derdste aflevering wordt uitgezonden, zullen ongetwijfeld
weer miljoenen afstemmen op Duitsland 1.
Een slordige tien miljoen Duit
sers kunnen tot de trouwe schare
gerekend worden. Ze volgen de
belevenissen van de Beimers en
Zieglers, van Else, Egon en Berta
op de voet.
Weinig programma's overtreffq i
'Lindenstrasse', dat inmiddels
acht jaar draait, in kijkcijfers
Ook de commerciële toppers
'Traumhochzeit' en 'Bergdoktoii
niet.
FILMS
Zaterdag
hulst "ijyiü at)
- De Koning van Engeland [r
14 u. Bambi.
19.30 en 22 u. Hot shots 2.
14, 19.30 en 22 u. Dennis the
menace.
19.30 en 22 u. Indecent proposal.
19.30 en 22 u. The assassin.
19.30 en 22 u. Cliffhanger.
TERNEUZEN
- Luxor
14 u. Jungle book.
14 u. Hot shots 2.
20 u. Oeroeg.
20 u. Alive.
OOSTBURG
- Ledel Theater
20 u. Loaded weapon.
VLISSINGEN
- Alhambra 1
14, 19 en 21.30 u. Hot shots 2.
- Alhambra 2
19 en 21.30 u. Indecent proposal.
- Alhambra 3
14 en 19 u. Dennis de menace.
21.30 u. Cliffhanger.
- Alhambra 4
14 en 19 u. Bambi.
21.30 u. Oeroeg.
GOES
- Grand Theater
19 en 21.30 u. Alive.
ANTWERPEN
- Rex - 12, 14, 16.30, 19 en 21.30 u.
Cliffhanger.
-Rex-Club - 12, 14, 16.30, 19 en
21.30 u. Untamed heart.
-Odeon 1 - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. Sommersby.
-Odeon 2 - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. Falling down.
-Odeon 3 - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. Alive.
-Odeon 4 - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. The distinguished gentleman.
- Quellin I - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. The piano.
-Quellin II - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. Splitting heirs.
-Quellin III - 14 en 16.30 u. Super
Mario Bros.
20.00 en 22.00 u. Mad dog and
glory.
-Metro I 14, 16.30, 19 en 21.30 u.
Dennis the menace.
-Metro II - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. Indecent proposal.
- Sinjoor - 14, 16.30, 19 en 21.30 u.
Loaded weapon.
-Ambassades Club 1 - 14 en 16.30
u. 3 Ninjas
19.00 en 21.30 u. Jennifer 8.
-Ambassades Club 2 - 14, 16.30,
19 en 21.30 u. Hellraiser 3: hell on
earth.
- Ambassades Club 3 - 14, 17.15 en
20.30 u. Scent of a woman.
- Ambassades Club 4 - 14, 16.30,
19 en 21.30 u. Dragon.
BRUGGE
- Complex Zwart Huis
14.30, 20 en 22.30 u. Indecent
proposal.
14.30, 20 en 22.30 u. Alive.
14.30, 20 en 22.30 u. Falling down.
- Memling
14.30, 20 en 22.30 u. Cliffhanger.
- Van Eyk
14.30, 20 en 22.30 u. Loaded wea
pon 1.
- Kennedy Komplex
14.30, 20 en 22.30 u. Dennis the
menace.
14.30 u. Bambi.
20 en 22.30 u. Sidekicks.
14.30, 20 en 22.30 u. Untamed
heart.
14.30 u. Super Mario Bros.
22.30 u. Splitting heirs.
20 u. Sommersby.
knokke
- Beverly Sereens
15, 20 en 22.30 u. Dennis the
menace.
15, 20 en 22.30 u. Cliffhanger.
15, 20 en 22.30 u. Groundhog day.
15 u. Bambi.
20 en 22.3ÖHi. Ihdécent Proposal
90s bn£i
Zondag
FILMS
HULST
- De Koning van Engeland
13.45 en 16.15 u. Bambi.
13.45, 16.15, 19 en 21.30 u. Hd
shots 2.
13.45, 16.15, 19 en 21.30 u. Dennij
the menace.
16.15, 19 en 21.30 u. Indecerj
proposal.
19 en 21.30 u. The assassin.
13.45, 16.15, 19 en 21.30 u. Clift
fhanger.
TERNEUZEN
Luxor
14 u. Jungle book.
20 u. Oeroeg.
20 u. Alive.
OOSTBURG
- Ledel Theater
14.30 u. Tom en Jerry.
20 u. Loaded weapon.
GOES
- Grand Theater
14 u. Junglebook.
19 en 21.30 u. Alive.
ANTWERPEN
- Rex - 12, 14, 16.30, 19 en 21.30 u
Cliffhanger.
-Rex-Club - 12, 14, 16.30, 19 ei
21.30 u. Untamed heart.
-Odeon 1 - 14, 16.30, 19 enJ21.3|
u. Sommersby.
-Odeon 2 - 14, 16.30, 19 en 21.3f
u. Falling down.
-Odeon 3 - 14, 16.30, 19 en 21.31
u. Alive.
-Odeon 4 - 14, 16,30, 19 en 21.3
u. The distinguished gentleman.
-Quellin I - 14, 16.30, 19 en 2il.3)
u. The piano.
-Quellin II - 14, 16.30, 19 en 21.31
u. Splitting heirs.
- Quellin III - 14 en 16.30 u. Supe}
Mario Bros.
20.00 en 22.00 u. Mad dog and
glory.
-Metro I 14, 16.30, 19 en 21.36 u!
Dennis the menace.
-Metro II - 14, 16.30, 19 en 21.30
u. Indecent proposal.
- Sinjoor - 14, 16.30, 19 en 21.30 uj
Loaded weapon.
- Ambassades Club 1 - 14 en 16.3 j
u. 3 Ninjas
19.00 en 21.30 u. Jennifer 8.
-Ambassades Club 2 - 14, 16.30;
19 en 21.30 u. Hellraiser 3: hell oil
earth.
-Ambassades Club 3 - 14, 17.15 eij
20.30 u. Scent of a woman.
- Ambassades Club 4 - 14, 16.30j
19 en 21.30 u. Dragon.
BRUGGE
- Complex Zwart Huis
14.30, 17.15 en 20
proposal.
14.30, 17.15 en 20 u. Alive. i
14.30, 17.15 en 20 u. Falling downJ
- Memling
14.30, 17.15, 20 en 22.30 u. Clif
fhanger.
- Van Eyk
'14.30, 17.15 en 20 u. Loaded weaj
pon 1.
- Kennedy Komplex
14.30, 17,15, 20 en 22.30 u. Dennil
the menace.
14.30 en 17.15 u. Bambi.
20 en 22.30 u. Sidekicks.
14.30, 17.15, 20 en 22.30 u. Unta
med heart.
14.30 u. Super Mario Bros.
22.30 u. Splitting heirs.
17.15 en 20 u. Sommersby.
KNOKKE
- Beverly Screens
15, 20 en 22.30 u. Dennis the
menace.
15, 20 en 22.30 u. Cliffhanger.
15, 20 en 22.30 u. Groundhog day.
15 u. Bambi.
20 en 22.30 u. Indecent Proposal.
$E STEM
W
uit het veld slaan
winterse duisternis
eeuwige ijs, niet do
maanlandschap wa
Ze grappen zelfs i
bosbestand: „Wat n
je op IJsland in een
Opstaan," weet de I
b-0
f
Door Mario Bouwmans
6s
IJslanders worder
genoemd, dat nog
gelooft, „blaar de
van de,;stoere Vi'
land zoekende Ie
onafhankelijk var
den, zijn ook wijs
'Beter geen schoer
dan geen boeken i
ze. En ze zijn rom:
laatste plaats do<j
midzomernachten
rieuze noorderlich
IJslanders zijn e'
van humor en leve
bijvoorbeeld gebr
ten naar het eilar
Poolcirkel een fl
ontkurken zodr:
wordt overschrei
tijd samen met eej
Als de turbulentii
zorgt, is de lok:
beroerd een hen|
knuppel te gevi
Poolcirkel en luc]
de champagne zal]
In 'de fluitketel
men op records,
weinigen (260.OOj
elke rimpel in
leven ook wel all
IJsland is natuur en
wil verkennen, zal er
trekken. Aanbevolen
juli, augustus wanne
's nachts baadt in het
Er is een keuze uit
algemeen wel prij
klaarreispakketten (v:
begrepen). Liefhebber:
voorbeeld zeven keer c
boerderijen vanaf 174
wel met een tent op b
het Hoogland (6 dager
en het zuidoosten (1:
gulden), of per tou:
land door van hotel
dagen, 5395 gulden).
Voorstanders van een
ben voor 2255 guide:
beschikking over ee;
km inclusief, belastin;
Wie met de eigen aut
IJsland gaat (afvaart
beeld het Deense Es
senstop op Faroër-e
die overtocht al gau1
kwijt.
Icelandair verzorgt
vluchten tussen A
Keflavik (reistijd
vliegt dagelijks op dt
plaatsen en streken i
Het Holiday-ticket
geeft gedurende twa:
op een ongelimiteerd
landse vluchten: kostei
Meer informatie bij:
vens IJslands Vr
Muntplein 2, Am
020-6270136.
Rowan Atkinson. De ver
legenheid zelve, zo
wordt deze Engelse ko
miek omschreven door
alle media. Atkinson is
in Engeland zo'n beetje
de belichaming van de visuele co
medy; het grappig zijn zonder één
woord te zeggen. De man oogt als
een supersaaie kantoorklerk maar
slaagt er telkens in een groot deel
van de Europese bevolking
lachstuipen te bezorgen. In de eer
ste aflevering van de tv-serie
'Laughing Matters' geeft hij een
overzicht van de regels van de
visuele comedy.
Door Marcel Linssen
f Laughing Matters' is een
semi-wetenschappelijke
studie geworden van het fe-
nomeen comedy. In vijf af
leveringen worden de verschillende
aspecten van het komisch zijn
- zowel in de film als op televisie -
uit de doeken gedaan. Opvallend is
dat Atkinson, wiens maatschappij
Tiger Television een van de makers
van de serie is, alleen in de eerste
aflevering van de partij is. „Mr.
Atkinson is gespecialiseerd in vi
sual comedy en eerlijk gezegd is
het geen moment bij ons op geko
men dat hij ook de andere afleve
ringen zou kunnen presenteren",
vertelt een woordvoerster van Ti
ger Television.
In 'Visual Comedy - A lecture by
Rowan Atkinson M.SC (Oxon)', de
titel die de eerste aflevering heeft
meegekregen, geeft Atkinson zon
dag een overzicht van hoe iemand
komisch kan zijn zonder één woord
te zeggen.
Atkinson doet de kijker een serie
mogelijkheden aan de hand. Hij
laat onder meer het effect zien dat
kan worden bereikt door te krappe
kleren te dragen of kieren die te
ruim zitten. Of hoe de verschillen
de lichaamsdelen en karaktertrek
ken als klungeligheid gebruikt
kunnen worden om komische effec
ten te versterken.
Voor het uitbeelden van de vele
voorbeelden die hij aandraagt,
maakt Atkinson gebruik van een
nieuw karakter, de balletdanser
Kevin Bartholomhew. Een man die
het predikaat 'deskundige van de
visuele comedy' krijgt opgeplakt en
alle door dg, .'ppo/essor' aangedra
gen voorbeelden uitbeeldt.
De serie wordtVerder gelardeerd
met een grote hoeveelheid aan his
torische opnamen uit allerlei bron
nen. Stukjes uit films van de
Keystone Cops, van Charlie
Chaplin en van W.C. Fields. Atkin
son noemt Chaplin de meester van
de humor. „Die man deed alles en
beheerste alle elementen van het
komisch zijn tot im de puntjes. Hij
was een expert in mime, droeg
vreemde kleren en verkleedde zich
constant. Zijn films zaten vol slap
stick, acrobatische stunts, geweld,
imitatie en verdwijningen en ver
schijningen. Kortom, alles wat co
medy nodig heeft om effectief te
zijn."
Chaplin was een perfectionist,
maar toch lachen tegenwoordig
„Maar je hebt ook nog comedy op
televisie en in het theater en overal
worden weer andere technieken ge
bruikt. En al pratende bleek dat er
nog veel meer was. Zo vertellen de
relaties tussen komische duo's heel
veel over het soort humor dat ze
maken en verder vonden we dat er
iets moest komen over de mecha
niek van de humor en dat is die
eerste aflevering geworden."
De VPRO zendt vijf van de
zeven gemaakte afleverin
gen uit. De twee afleverin
gen waarin het maken van
'Roseanne' en 'Murphy Brown' aan
bod komen, zijn niet op de buis te
zien, omdat deze series in ons land
door andere omroepen worden uit-
gezonden. Over blijven vijf grappi
ge films waarvan alleen de eerste
ietwat belerend aandoet door de
vele technieken die daar ineens de
kamer in vliegen. In de tweede
aflevering wordt een jonge Ameri
kaanse komiek, Al Lubel, gevolgd
tijdens zijn pogingen de top van de
Amerikaanse cabaretwereld te be
reiken. En het summum daar was
tot voor kort een optreden in de
tv-show van Johnny Carson.
De relaties tussen twee partners
van een komisch duo zorgt voor
een grappige derde aflevering
waarin komieken van vroeger en
nu aan het woord komen terwijl
het maken van een komische speel
film toch weer een vak - en een
aflevering - apart blijkt te zijn.
De vijfde en laatste aflevering is
zonder twijfel de meest unieke. 'A
Question Of Taste' is namelijk geen
documentaire over comedy, maar
een comedy over het maken van
een documentaire over comedy.
Brenman: „We wilden het hele pro
ces eens omdraaien en hadden zo
het vermoeden dat dat best ko
misch zou uitpakken."
De film volgt een produktie-
team van de BBC tijdens
het maken.-van een idotwu
mentaire m over 'slechte
smaak' in comedy. „Dat is een
onderwerp wat zo subjectief is als
maar kan. Stel, mijn grootmoeder
sterft volgende week, dan zal ik
daarna heel anders denken over het
maken van grappen over grootmoe
ders dan nu. Door een heel produk-
tieteam zichzelf te laten spelen
- alleen de grotere rollen worden
gespeeld door acteurs - kun je zo'n
materie ook van alle kanten belicht
ten. Je zit met een hele hoop men
sen met verschillende meningen
rond een tafel." In deze aflevering
worden gastrollen gespeeld door
John Cleese, Stephanie Hodge en
Roy Brown.
Rowan Atkinson in 'Laughing
Matters', zondag, Nederland 3,
22.50 uur
Door Marcel Linssen
Pieter Jan Hagens gaat negen
weken lang vanuit de oude
herensociëteit De Unie in
Hilversum een mediapro-
gramma presenteren. Negen weken
bijna live. „Dat wil zeggen dat we
het programma op zaterdagmiddag
opnemen. Slechts een paar uur
voordat het 's avonds wordt uitge
zonden, en dat is te kort om er nog
ingrijpend in te monteren. Dus
bijna live, dat kun je wel zo zeg
gen", meldt Hagens.
Net als vorig jaar het programma
'Wegens vakantie geopend' wordt
'Zappelin' uitgezonden op een tijd
stip dat een hoge kijkdichtheid te
verwachten valt. „Al naar gelang
het weer en of er veel mensen op
vakantie zijn. Dus eigenlijk is daar
niets van te zeggen", dekken de
programmamakers zich in.
Het nieuwe Vara-programma pre
tendeert een mediaprogramma te
zijn maar lijkt meer een praatshow
te worden met allerlei vertakkin
gen naar de media. „Maar dan wel
zo dat we de kijker willen boeien,
dat we 'm in het hart willen ra
ken", licht eindredacteur Job van
Vriesland toe. „We zullen het dus
zeker niet hebben over kijkcijfers
en het bestel, dingen die de mensen
niet interesseren. We pakken echt
alleen maar onderwerpen waarvan
we denken dat de kijkers ervoor
zullen gaan zitten; we willen de
belangen van de kijkers goed in het
vizier houden."
Een van de manieren om dat doel
te bereiken is het instellen van een
zaplijst waaruit de kijkers hun fa
voriete onderwerp kunnen kiezen.
Deze lijst is op te roepen via Tele
tekst pagina 328 en wordt openge
steld op de maandag voor de uit
zending. Kijkers kunnen hun voor
keur bekend maken door het tele-
nog maar weinig mensen om zijn
grappen. Het probleem is dat we
ons niet meer met de figuur van
Chaplin kunnen identificeren. Bij
W.C. Fields merk je dat de mensen
zich nog steeds met die knorrige
man identificeren. Misschien dat
de figuur Fields toch iets dichter
bij de mensen anno 1992 staat."
Zelf is Atkinson eveneens een per
fectionist. „De man laat letterlijk
niets aan het toeval over en zal
absoluut nooit improviseren. Inte
gendeel, Atkinson werkt al zijn
typetjes tot in het kleinste detail
uit", zegt Greg Brenman, een van
de producers van de serie.
„Laughing Mattere bestaat in feite
uit losse films die allemaal over
comedy gaan. Daar hebben we ook
voor gekozen", verklaart Brenman.
„Het allereerste idee was een serie
te maken over de geschiedenis van
de komische acts. Maar we merk
ten al heel snel dat daar veel meer
bij kwam kijken. Bij toeval kregen
we een film in handen waarin ie
mand de tien voorwaarden opsom
de die nodig waren om een komi
sche speelfilm te maken."
foto vpro
foonnummer 06.300410 te bellen.
Pieter Jan Hagens: „Daar komen
onderwerpen op te staan die die
week echt in het oog springen.
Bijvoorbeeld het falen van de Ne
derlandse wielrenners in de Tour of
Joegoslavië naar aanleiding van
nieuwe schokkende beelden uit dat
land. Bovendien zullen we onder
werpen die op die lijst staan in de
loop van de week weer worden
gewisseld als er zich nieuwe schok
kende dingen gebeuren."
Een ander vast onderdeel in 'Zap
pelin' zijn de 'backbenchers'. Twee
Tweede Kamerleden, een CDA'er
en een PvdA'er, die in de Neder
landse politieke arena totaal onbe
kend zijn zullen negen weken lang
in de schijnwerpers staan. Elke
week zal een minuut of vijf besteed
worden aan het wel en wee van de
PvdA'er Joop van den Berg en
CDA'er Riet Roosen-Van Pelt.
Pieter Jan Hagens: „De meeste Ne
derlanders kennen van al die Ka
merleden er misschien drie of vier.
Maar er zijn er heel wat meer waar
je nooit iets van hoort. We hebben
onze Haagse redactie gevraagd wie
de meest onbekende kamerleden
zijn en die kwamen met de namen
van Joop en Riet. En die twee
waren meteen voor het 'idee te
vinden. Waar het ons om gaat is om
eens te meten of de televisie inder
daad zo machtig is of juist niet; te
kijken of dit medium iemand bin
nen negen weken echt bekend kan
maken."
De naamsbekendheid en betrouw
baarheid van de Kamerleden zal
wekelijks worden gemeten door
onderzoeksbureau Interview. Voor
het benaderen van Kamerleden
hebben de programmamakers
vooraf geen contact gezocht met de
verschillende partijbureau's om te
kijken of te betreffende mensen
wel geschikte 'kandidaten' waren.
„Sterker nog, een van onze verslag
gevers is deze hele week op pad
met een van de twee kamerleden,
maar ik geloof niet dat ze daar in
Den Haag iets van weten", zegt
Van Vriesland.
In de loop van de weken krijgen de
twee parlementariërs onder meer
een interviewtraining, adviezen
van een pr-adviseur en worden ze
door Pieter Jan Hagens aan de tand
gevoeld over him doelstellingen en
motieven.
Tenslotte zullen per afleve
ring de nodige gasten op
draven die een of andere
link met de media hebben.
In een van de afleveringen zal
Marlin Fitzwater - de woordvoer
der van de Amerikaanse president
Bush en daardoor een bekend ge
zicht in huiskamers over de hele
wereld - de hoofdgast zijn van Pie
ter Jan Hagens. Wanneer is nog
niet precies duidelijk, in ieder niet
in de eerste aflevering die van
avond wordt uitgezonden.
De hoofdgast vanavond is acteur
Maarten Spanjer naar aanleiding
van zijn rol in het programma
'Taxi' dat de NCRV momenteel
uitzendt.
'Zappelin', zaterdag, Nederland 3,
20.40 uur
Pieter Jan Hagens: „We willen meten of de televisie inderdaad zo
machtig is.foto »ernd rouabh
Rowan Atkinson: „Chaplin beheerste alle elementen van het komisch zijn."