gODtra®
D
Scheveningen op tropische toer
Tom xao xa
ot
Rennen met
de baby
D2
DE ALLOCHTONE
KEUKEN
Geen provincie wordt zo onderschat als Groningen. Wie
daarheen gaat om er even uit te zijn, wordt bijna voor gek
versleten. Het vastgeroeste oordeel luidt steevast dat het er
vooral plat is, altijd winderig en dat een toerist er eigenlijk
niets heeft te zoeken. Maar de werkelijkheid is heel anders.
Natuur en rust in de 'ommelanden', het platteland, gooien er
hoge ogen. En met de vesting Bourtange hebben de
Groningers een stukje geschiedenis binnen de grenzen dat
nergens wordt geëvenaard.
Provincie wordt
weinig bezocht en
dat is onverdiend
'We zijn nergens
uniek in, maar we
hebben zo veel'
de stem
FOTO JAN DROST
In zijn kamer in Zwolle, is
Izay allang weer bekomen van
>rste turbulente nacht in Ne-
nd. Hij zegt de ontvangst ver
te zijn. „De mensen zijruzo
|g voor ons, ze doen echt ajjles
|ns te helpen." Hij voelt zich
en comfortabel en het wach-
nu op een antwoord ,van
Issecretaris Kosto (Justitie) ,op
Asielverzoek.
I hopen ons land ooit terug, te
maar we gaan er vanuit,dat
J toekomst hier ligt. We wiljen
leen nieuw bestaan opbouwen.
Jal heel moeilijk zijn. We moe-
Ihelemaal opnieuw beginnen.
leren. Wij komen uit een am
het is erg moeilijk voor on£ te
nen aan de hoge levenstan-
fd hier. Alles is vreemd voor
ls Zalmay koffie inschenkt,
kijkt Mirwais ons vriende
lijk aan. Hij heeft dan al
verteld niets van de gebeur
den in de Eindhovense wijk
its Dorp te hebben meegekre-
Hij is er ook niet van op de
;e dat bepaalde Nederlanders
'luchtelingen liever zien -gaan
komen. Ook is het voor hejm
|w dat er in dit land mensen
die vinden dat Nederlandvnijet
Iprobleem moet oplossen dat in
fander land veroorzaakt is. j
reageert met dezelfde sympa-
jke blik als waarmee hij op aljle
ren heeft geantwoord. „Die
isen zouden zich in onze situ^-
noeten verplaatsen. Als je iede-
lag leeft in doodsangst, als jje
t dat je elk moment opgepaftt
t worden en je hebt de mogë-
reid om te vluchten, wat zoü-
zij dan doen?"
is het moment dat Ehsary zijn
i als tolk even aflegt. Hij is
geslagen. „Die mensen die zUl-
Jingen zeggen, beseffen niet hoe
voor ons is om hier te leven, fk
hier geen familieleden die even
bezoek komen. Ik heb geen
e die langs komt voor mijn
deren. Ik kan niet zo op straat
praatje met iemand maken,
it ik spreek Engels geen Neder-
ds. Mijn familie, mijn cultuur,
n vrienden, mijn spullen; mijn
5 leven heb ik achtergelaten,
iken die mensen daar wel'ee^s
i?" Ook Mirwais Yosofzay moest
■s achterlaten; „Maar ik h^b
n leven behouden."
er in de auto zwijgt onze tolk.
ook. Onze gedachten zijn- bij
ofzay en zijn gezin. „Ik wil de
landers niet tot last zijn. Ik- \yil
graag iets voor dit land doen.
werken aan een oplossing!"
hij nog gezegd. En hij had zidh
ontschuldigd, dat hij ons niét
er had kunnen ontvangen,
aar", had hij gezegd, „als vie
n woning krijgen, moeten jullie
ker op bezoek komen. Dan ma-
n we voor jullie een echte Aï-
aanse maaltijd klaar."
Door Marijke Prins
Ik heb dit recept gekozen omdat
het heel lekker is en snel klaar te
maken, maar vooral omdat het
zo'n prachtige naam heeft, je kan
het niet anders dan ritmisch uit
spreken. Vietnamese loempia
bakkers zijn inmiddels een ver
trouwd beeld op de Nederlandse
markten. De rest van hun keuken
is eigenlijk (nog) een geheim.
Voor twee personen
Voorbereidingstijd: 70 minuten
Baktijd: 10 minuten
8 grote Chinese garnalen, rauw
en in de schil
3 lente-uien
1 verse rode peper
1 stengel citroengras (sereh)
3 eetlepels plantaardige olie
V/2 eetlepel inktvisvissaus (nuoc
mam)
zout en witte gemalen peper naar
smaak
snufje suiker
4 eetlepels water
1 theelepel maïzena
2 eetlepels gesneden koriander
blaadjes of peterselie
kneepje citroen
Wie van plan is meer dan één
Vietnamees recept te gaan koken
(er zijn handzame boekjes in de
handel), doet er verstandig aan
om een fles inktvissaus te kopen
(nuoc mam); het wordt door veel
gerechten gesprenkeld (bij Chine
se winkels kun je het kopen). Zo
niet, gebruik dan niet-zoete ket
jap.
Leg de garnalen op een bord en
besprenkel ze met een kneepje
citroen. Snijd het groen van de
uien weg (bewaar het voor iets
anders), snijd het wit overlangs
doormidden en dan in stukjes van
twee centimeter. Snipper de pe
per fijn, evenals de onderste acht
centimeter van het citroengras.
Verhit de olie in een ruime pan
(het liefst een wok of wadjan) en
roerbak de garnalen totdat ze ver
kleuren. Voeg uien, peper en ci
troengras toe en roerbak het ge
heel 1 minuut op hoog vuur. Zet
het vuur laag en breng de schotel
op smaak met vissaus, zout, pe
per en een snuf suiker. Leng de
maïzena aan met water en giet dit
in de pan. Roer totdat de saus
bindt en dien torn xao xa ot direct
op. Garneer met verse koriander
of peterselie.
Dit Vietnamese gerecht kan als
voorgerecht worden gegeten,
maar ook als hoofdgerecht. Geef
er dan gekookte rijst en stukjes
komkommer bij.
Door Nico Koolsbergen
Het kon niet uitblijven nu
jonge ouders anno 1993 hun
spruit overal mee naar toe
nemen, op buik of rug, op
de fiets, in de tent en in de
auto. Het wachten was nog
op een manier om het kindje
ook te betrekken bij het
dagelijkse rondje hard lo
pen. Die is er nu: de Baby
Jogger, een in Amerika ont
wikkeld wagentje met drie
grote wielen (51 cm door
snee) waarmee hard lopen
over alle soorten onder
grond geen probleem meer
is.
„Ik heb de buggy uitgetest
met het kindje van een ken
nis," vertelt Marlies van de
Graaf van Outlet Sports te
Weesp, de importeur van
het ding. Baby en ouder
genieten van elke rit, be
looft het persbericht dat het
bedrijf de wereld heeft inge
stuurd. Marlies van de
Graaf bevestigt het: „Het
kindje is anderhalf jaar; het
zat te kraaien van plezier."
Zo jong, en dan al verslaafd
aan snelheid. Moet minister
Maij niet ingrijpen?
De prijs is 899. En natuur
lijk kan men er ook als
niet-sportieve ouder ge
woon mee gaan wandelen.
Rennen kan wel, maar is
niet verplicht. De eerste be
stellingen zijn al binnen,
meldt Marlies van de Graaf.
Onderschat
Groningen
Door Hans Veldhuis
Groningen. Ooit het land
van strokarton, aardap
pelmeel en een stinken
de 'smeerpijp' van witte
smurrie naar de Wad
denzee. Bij het eerste
richtingbord naar de vroegere
veenkoloniën schiet een rijtje
plaatsnamen terug in mijn gedach
ten alsof er geen ruim veertig jaar
tussen de lagere school en vandaag
zijn verstreken: Groningen, Hooge-
zand, Sappermeer, Wildervank,
Nieuwe Pekela, Oude Pekela,
Stadskanaal, Winschoten, Ter
Apel. De menselijke geest is on
doorgrondelijk.
Groningen. Goed voor nauwelijks
een miljoen overnachtingen. En op
de aan het IJsselmeer ontfutselde
Flevopolder na de minst bezochte
provincie van ons land. Onver
diend, dat wel. Maar aan de andere
kant bestaan er serieuze plannen
om het hele noordoosten van de
provincie volledig onder water te
zetten. Enerzijds omdat dit gebied
toch al het toppunt van troosteloze
verlatenheid is. Maar ook omdat de
landbouwers er door de overpro-
duktie binnen de EG nauwelijks
meer een droge boterham verdie
nen.
Het gedurfde idee werd - en dat is
op zich al veelzeggend - niet met
een afgeschoten. Ook al zou vol
gens voorlopige berekeningen al
leen het aanpassen van de infra
structuur al honderden miljoen
guldens moeten kosten. Maar op
het IJsselmeer na zou hier dan wel
het grootste binnenmeer van Ne
derland kunnen komen. En daar
mee een toeristische industrie, die
op den duur het huidige beeld van
Groningen danig kan veranderen.
Het weer hebben de Gronin
gers in elk geval mee. Al
thans volgens wijlen Jan
Pelleboer uit het Groningse
Paterswolde, jarenlang dé weers-
voorspeller van vakantievierend
Nederland. De temperatuur is ho
ger dan in de rest van Nederland
en er valt ook minder regen. Wat
het klimaat betreft is het er dus
goed toeven. Bovendien is de (Wad
denzee nooit ver af, terwijl in het
zuiden de bossen van Drenthe lon
ken.
Maar ook zonder dat meer van de
toekomst is Groningen ook nu al
een bezoek waard. Langs de Wad-
denkust liggen vergeten visser
splaatsjes als Termuntenzijl en
Noordpolderzijl, waar de garnalen
zo van het wad op uw bord worden
geserveerd. En wie van tuinen
houdt, kan z'n hart ophalen met
een bezoek aan oude zogenaamde
borgtuinen. Cultuur- en muziek
liefhebbers kunnen terecht in tallo
ze kleine dorpjes waar veel kerkjes
verrassend mooie orgels herbergen.
En buitenlandse bezoekers zijn al
tijd verbijsterd over de schitte
rende wolkenpartijen. Ook ama
teur-fotografen weten daar dank
baar gebruik van te maken.
„We zijn nergens uniek in, maar we
hebben zo veel," zegt VW-direc-
teur Jan Otten. „Groningen mag
dan een echte etalage missen, maar
er valt heel veel te ontdekken. Wie
weet bijvoorbeeld dat de stad Gro
ningen met zijn rijke geschiedenis,
30.000 studenten en 300 kroegen
het 'Maastricht van het noorden'
wordt genoemd? En rust is hier nog
echte rust, files kennen we niet en
met mooi weer is er in heel de
provincie geen kano meer te krij
gen."
Wie voor Groningen kiest,
heeft volgens Otten 'pit
in z'n donder.' „Het gaat
om de uitdaging er iets
van te maken, zélf de juweeltjes te
vinden. En die zijn er genoeg voor
wie daar oog voor heeft." Ter sta
ving van zijn betoog vertelt hij dat
42 procent van de bezoekers aan
Groningen een opleiding op HBO-
niveau heeft tegen 9 procent lande
lijk.
Nieuw dit jaar voor Groningen is
Jiet fietstoerisme. Niet dat er al niet
veel langer gefietst werd. Maar een
privé-initiatief van Groningse boe
rinnen heeft afgelopen winter tot
een heel bijzonder fietsarrange-
ment geleid. Vijf dagen fietsen van
boerderij tot boerderij en eten wat
de stevige (boeren)pot schaft. Als
het even kan natuurlijk ook met
plaatselijke lekkernijen. En wat
het slapen betreft eenmaal zelfs in
een heuse bedstee. De belangstel
ling heeft de WV zo overdonderd,
dat niet alleen het aantal deelne
mende boeren hoeves volgend jaar
zal worden uitgebreid maar daar
mee ook de te kiezen routes.
Iedere fietsdag heeft een ander spe
cifiek op een bepaalde regio toege
sneden karakter. Een zeer gedetail
leerde beschrijving staat borg voor
het vinden van de juiste weg. Die
altijd ver van de doorgaande wegen
ligt, door kleine gehuchtjes en over
schilderachtige bruggetjes voert,
langs oude kerkjes gaat en kasteel
tjes (de borchten) aan doet. Per dag
wordt zo spelenderwijs tussen de
50 en 60 km afgelegd.
Uniek voor ons land is de dit jaar
400 jaar bestaande vesting Bour
tange, strategisch op de grens van
Duitsland gelegen en ooit temidden
van ondoordringbare moerassen. In
de jaren zestig ging het nog om een
De roem
ruchte Marti
ni-toren in de
stad Gronin
gen. De stad
heeft een rijke
geschiedenis
en telt 300
kroegen.
FOTO'S ANP
vergrijsd en kwijnend dorp, waar
van nauwelijks nog te zien was dat
hier vaderlandse geschiedenis was
geschreven. Maa'r sindsdien is de
vesting die bedoeld was om te
voorkomen dat de Spanjaarden er
in de tachtigjarige oorlog in zouden
slagen de Hollanders een toontje
lager te laten zingen, vrijwel volle
dig in de oude staat teruggebracht.
Vorig jaar kwamen er meer dan
200.000 bezoekers.
De vesting, waar ook daadwerke
lijk gevochten is, maakte deel uit
van de toenmalige verdedigings
werken, met inbegrip van de Hol
landse Waterlinie. Langs de oost
grens werd een reeks versterkingen
aangelegd die via Nijmegen, Grave,
Den Bosch, Breda en Bergen op
Zoom naar Zeeland doorliep. Het
bijzondere van Bourtange is, dat
hier de vroegere vesting vrijwel
volledig in oude staat kon worden
teruggebracht.
e eerste slag om Bourtange
dateert al uit 1593. Hoewel
de vesting toen nog niet
klaar was, zag het garni
zoen van 700 man kans om een
aanval van 5000 man te voet en
1400 ruiters af te slaan. Belegering
had geen zin, omdat in het moeras
geen loopgraven en schansen kon
den worden gegraven. Bovendien
waren een uur gaans in de omtrek
geen huizen, zodat ook de soldaten
nergens konden worden gelegerd.
In de volgende eeuw wist de ves
ting de druk van de bisschop van
Munster te weerstaa'n, terwijl hele
reeksen plaatsen wel konden wor
den veroverd.
Er bestaat een gedurfd plan om een flink gedeelte van Groningen onder water te zetten. Vorig jaar kregen
de plannenmakers ongewild een voorproefje te zien toen bij werkzaamheden bij Muntendam een
kanaaldijk doorbrak.
Bij de 40 miljoen kostende re
constructie van de vesting, waarbij
enkele tientallen huizen het veld
moesten ruimen, bleek de bodem
een levend geschiedenisboek te
zijn. Het kleine museum binnen de
vestingwallen bevat nu een onvoor
stelbare hoeveelheid gevonden
glas- en aardewerk, wapenresten,
stukken kleding etc, terwijl er nog
dozen vol vondsten staan te wach
ten op nader onderzoek.
Vanuit het vijfhoekige exercitieter
rein, nu een sfeervol plein met
lindebomen die nog uit de begintijd
stammen en met o.a. de uit 1616
daterende kapiteinswoning en de
commandeurswoning waar nu de
VW in huist, heeft de bezoeker
direct uitzicht op de vijf bastions
die als speren in het landschap zijn
aangebracht. Uiteraard ontbreken
ook het kruithuis, een synagoge en
de korenmolen niet. Tientallen ka
nonnen op de wallen, met enkelen
waarvan elke zondagmiddag om 15
uur ook daadwerkelijk wordt ge
schoten (overigens met losse flod
ders), zorgen voor een extra dimen
sie. Het schiettuig is uit Zierikzee
afkomstig, waar het enkele eeuwen
lang is gebruikt als ducdalf voor
het aanmeren van de schepen.
Voor alle informatie over
Groningen: het telefoonnummer
van de VVV Groningen is 050 -
139700.
Scheveningen - In het weekend van
6 tot en met 8 augustus vindt in
Scheveningen een Tropical Week
end plaats met op diverse lokaties
Caribische en Zuidamerikaanse
bandjes, 's Avonds is er een vuur
werkfestival.
Barneveld - Barneveld is van 5 tot
en met 7 augustus het toneel voor
de 11e Internationale Ballonfiësta.
Op het programma staan onder
andere demonstraties met diverse
soorten ballonnen en vliegtuigen.
Het evenement vindt plaats op de
Koeweide op enkele minuten lopen
van het centrum van Barneveld.
Deventer - In Deventer wordt op 1
augustus de 'grootste boekenmarkt
van Nederland' gehouden, zo be
weren de organisatoren. Vorig jaar
werd de markt bezocht door zo'n
90.000 mensen. De markt bestaat
uit 600 kramen met een totale
lengte van vier kilometer en vindt
plaats aan de oever van de IJssel en
in de binnenstad van Deventer tus-
sen elf uur 's ochtends en zes uur 's
middags.
Odoorn - In Odoorn is van 4 tot en
met 8 augustus het internationaal
folkloristisch dansfestival. 15
Groepen uit verschillende delen
van de wereld laten hier hun volks
dansen zien. Er wordt binnen en
buiten gedanst. Ook Nederland
laat zien wat zij op volksdansge-
bied heeft. Verder is er een folklo
ristische markt waar de buiten
landse groepen produkten verko
pen uit hun land. Meer informatie
via de VW Odoorn, telefoonnum
mer 05919-49182.
Amsterdam - Het Rijksprentenka
binet van het Rijksmuseum in Am
sterdam toont van tot en met 17
oktober zijn aanwinsten uit de pe
riode 1992-1993. Tentoongesteld
worden ongeveer dertig tekeningen
en tachtig prenten. Het museum
noemt de kwaliteit van de getoonde
werk hoog. De 18de eeuw is op het
gebied van de tekenkunst goed ver
tegenwoordigd. Hoogtepunt is vol
gens het museum de aankoop van
vier grote aquarellen van Jacob
Cats.
Arnhem - Het Koninklijk Tehuis
voor Oud-militairen Bronbeek in
Arnhem bestaat dit jaar 130 jaar.
Ter gelegenheid van dit jubileum is
er een tentoonstelling georgani
seerd over de geschiedenis van dit
verzorgingstehuis voor 'gewezen
vrijwillig diendende militairen be
neden de rang van officier.' De
expositie toont een deel van de
omvangrijke collectie van Bron
beek. Te zien zijn onder andere de
originele bouwtekeningen van het
hoofdgebouw, door bewoners ge
maakte kunstwerken en vele oude
krantenartikelen over het tehuis en
zijn geschiedenis. Sinds de opening
van Bronbeek in 1863 hebben on
geveer 6.000 oud-militairen op het
negen hectare grote landgoed ge
woond. Het grootste deel van de
huidige bewoners was werkzaam in
het voormalige Nederlands Indië.
De gemiddelde leeftijd van de be
woners is op dit moment ruim 80
jaar.
Eindhoven - Tot en met 4 augustus
vindt in het Frits Philips Muziek
centrum het Internationaal Car
toonfestival plaats. Overigens een
leuke gelegenheid om een compleet
'dagje Eindhoven' ervan te maken.
Te zien zijn onder meer de 100
beste cartoons uit 2000 inzendin
gen die dit jaar als thema telecom
municatie had, een keuze uit de 7
voorgaande festivals, bizarre hu
mor-tekeningen van de Franse
kunstenaar Roland Topor en een
keuze uit het werk van de 14
bekendste politieke tekenaars van
Nederland. Het centrum, aan de
Heuvel Galerie 140, is dagelijks
geopend van 11 tot 18 uur, ook in
het weekeinde. De toegangsprijs is
2,50.
Den Haag - Een grote Lego-ten
toonstelling is nog tot en met 26
september te zien in de expositie
ruimte van Madurodam. Op deze
tentoonstelling zijn onder meer te
zien oldtimers, een kasteel, treinen
en 'Lego uit de oude doos'. Er zijn
Verder Landinwaarts is een ru
briek met toeristische en culturele
uitgaanstips.
modellen van Duplo, Lego, Lego
System en Lego Technic te bekij
ken. Bezoekers van Madurodam
hebben gratis toegang tot de expo
sitie.
