Een idealist in de Vlaamse letteren
Waai
MUZIEK
EXPOSITIES
MUZIEK
Simenon: schrijfmachine van vlees en bloed
Criminele epic
GIDS
Gaudeamus-winnaars op
Festival Nieuwe Muziek
Andy Tielman in Vlissingen
Muziekafee in C adz and-B ad
Organist Verpoorten concerteert
Beachpop voor Aids Fonds
Jos Vandeloo klaagt in De Vogelvrouw andermaal mistoestanden aan
Keramiek en brons van Borgers
'Hall of Fame'
Geluksbrenger in tijden van nooi s«
Lvond
Leyers, iVliClllClS OL OOUiSlStCl^™''5. nieuwe vormen van muziekthe
DE STEM
VRIJDAG 2 JULI 1993
HET Festival Nieuwe Muziek in Middelburg gaat morgen zijn
tweede week in. 's Middags om 16.00 uur speelt Middelburger Arnold
Marinissen een thuiswedstrijd in de Kloveniersdoelen. Marinissen,
lid van Slagwerkgroep Den Haag, voert werk uit van onder anderen
Richard Rijnvos (Stalker), Brian Ferneyhough (Bone Alphabet) en
John Cage (Composed Improvisation).
Opnieuw slagwerk, in combinatie met zang van de sopraan Jannie
Pranger, wordt 's avonds om 21.00 uur uitgevoerd door Johan Faber.
Op het Abdijplein brengen ze Silk Road van Tan Dun en drie
composities van Xenakis. In de Kloveniersdoelen is vanaf 22.00 uur
Afro-Caraïbische jazz te horen, door Fra Fra Sound. Dit is een
zevenmans-formatie gebaseerd op op Surinaamse slagwerktradities:
de Paramaribop.
De twee volgende concerten in de Kloveniersdoelen worden gegeven
door prijswinnaars van het Gaudeamus concours 1993. Op zondag 4
juli speelt de Poolse pianiste Aleksandra Krzanowska vanaf 21.00
uur en op woensdag 7 juli is het vanaf 20.30 uur de beurt aan de
Indonesische pianist Ananda Sukarlan. Michael Nyman en het
Xenakis Ensemble studeren van donderdag 8 tot en met zaterdag 10
juli diverse composities in. De repetities, in de Kloveniersdoelen en
in de Oostkerk, zijn openbaar en gratis toegankelijk.
Nyman zelf speelt op 8 juli om 20.30 uur de compositie The Piano in
de Kloveniersdoelen. De avond daaropvolgend leidt hij samen met
Graham Fitkin vijf pianisten, onder wie Krzanowska, Sukarlan en
Kyoko Hashimoto in werk van hemzelf en van Fitkin.
Andy Tielman Indorock en Rock Roll. foto archief de stem
band Band Stand brengt hij nu
rustiger muziek: Humperdinck-
achtige meedeiners en rock
roll met nostalgische elementen.
Tielman speelt in de Cosmo in
Vlissingen. In het voorprogram
ma spelen een aantal Zeeuwse
bands, achtereenvolgens zijn
dat: de Band van Jan Blok, Ron-
ny Flohr van de vroegere forma
tie Javeline, John Caljouw, Rudi
de Queljoe en Ronald Heart in de
pauze. Daarna is het de beurt
aan Andy en the Band Stand.
Vrijdag 9 juli. Aanvang 20.00 uur.
IN DE jaren zestig hadden The
Tielman Brothers diverse hits,
waaronder de single 'Rock little
baby of mine'. De Indische jon
gens oogstten vooral veel succes
in Duitsland bij de daar geleger
de Amerikaanse troepen. In de
sfeer van Bill Haley en Elvis
Presley werden de Tielman
Brothers de vertegenwoordigers
van de Indo-rock.
Een van de broers, Andy Tiel
man, staat nog steeds op het
podium. Met zijn begeleidings-
'VOOR onze leeftijd is hier nooit wat te doen' hoorde R. Clyncke uit
Cadzand regelmatig van dertigplussers. Om daar zowel voor die
categorie dorpsgenoten als voor de toeristen verandering in te
brengen, riep hij het 'Muziekafee' in het leven.
In de loop van het seizoen vinden er in Badhotel de Wielingen
diverse optredens plaats. Gedurende elk weekend, vanaf vandaag tot
eind augustus, is er een muzikale activiteit.
Het spits wordt afgebeten door een kwartet uit Tilburg. Vier
studenten van het conservatorium brengen dit weekeinde jazz uit de
jaren '50, met contrabas, trompet en akoestische gitaren.
Voor de komende weken staan onder meer soul, een bluesband en
opnieuw een jazzconcert op de rol.
[3 Vrijdag 2 tot en met zondag 4 juli; van 20.00 tot 01.00 uur.
JOS VERPOORTEN is als vaste
organist verbonden aan de Kerk
in Sas van Gent. Hij is docent
aan de Zeeuwse Muziekschool en
verzorgt menig orgel- en clave-
cimbelrecital. Ook is hij een
veelgevraagd begeleider van ko
ren. Hij speelt volgende week in
de Lutherse kerk in Middelburg
in de serie orgelrecitals die het
accent legt op de authentieke
uitvoeringspraktijk. Verpoorten
begint met de Fantasia van Tele-
mann en de Ciaconna van De
Neuville. Daarna volgen enkele
koraalbewerkingen van Butt-
stedt en Kittel en het concert
wordt afgerond met de Trioso
nate II in c en de Passacaglia in
c van J.S. Bach.
Vrijdag 9 juli. Aanvang 20.30 uur.
o Lois Lane
Op het havenplateau van Burghsluis nabij Renesse vindt zaterdag
een popfestival plaats. Vanaf 11.45 uur tot omstreeks 22.30 uur zijn
er die dag concerten van The Juke Joints, Rodi Dean, Candy Dulfer,
Gotcha!Lois Lane, The Scene en De Dijk.
Het festivalterrein gaat om 10.00 uur open. De toegangsprijs
bedraagt 27,50. Kinderen tot 12 jaar betalen een tientje entreegeld.
De opbrengst komt ten goede aan het Aids Fonds.
Door Johan Diepstraten
Aan het einde van de nieuwe
roman De Vogelvrouw van Jos
Vandeloo komt de hoofdper
soon tot de conclusie dat de
twintigste eeuw een tijdperk is
'vol agressie, geweld, onmense
lijkheid en vereenzaming.' Het
is de eeuw van de gifstortplaat
sen, de radioactiviteit, de hon
ger in Afrika, de uitroeiing van
de Koerden, het neo-fascisme,
de vreemdelingenhaat en het
ontstaan van aids. De eenent-
wintisgte eeuw zal 'met nieuwe
problemen en andere kwalen'
worden uitgebreid.
De sociale bewogenheid van
Vandeloo is niet nieuw in zijn
werk. Zij is rechtstreeks terug
te voeren op zijn jeugdervarin
gen. Hij groeide op in Zonho
ven, een dorp in de Belgisch-
Limburgse mijnstreek. Zijn va
der was mijnwerker en later
mijnopzichter. De maatschap
pelijke situatie van die bevol
kingsgroep was verre van flo
rissant.
Vandeloo ondervond de armoe
de en toentertijd moet de wil
zijn ontstaan om zich tegen
onrecht uit te spreken. Hij
heeft in zijn nieuwe roman
meteen al het leed van de we
reld op zijn schouders geno
men.
Zijn inmiddels omvangrijke
oeuvre is één aanklacht tegen
de misstanden. Al in 1960 wees
hij op de mogelijke gevaren van
kernenergie in zijn roman Het
gevaar. Aardig in dit verband is
dat hij als eerste de mogelijk
heid beschreef om slachtoffers
met beenmerg te behandelen,
wat na de ramp in Tsjernobyl
daadwerkelijk gebeurde.
Politiek pamflet
De Vogelvrouw is weliswaar
een roman, maar vooral een
politiek pamflet tegen het
Vlaamse milieubeleid. Afvalba-
ronnen omzeilen met slimme
trucs de wetten, op stortplaat
sen wordt nauwelijks gecontro
leerd, chemisch afval wordt ge
woon overal geloosd. Vele pagi
na's gebruikt Vandeloo om te
bewijzen dat de verantwoorde
lijke instanties de greep op de
gebeurtenissen zijn kwijtge
raakt door ondeskundigheid,
corruptie, gebrek aan kennis en
mankracht.
Deze directe stellingname in De
Vogelvrouw is nieuw in het
werk van Vandeloo. Tot heden
was er eerder sprake van een
subtiel sociaal engagement,
maar nu is hij achter zijn tafel
gaan zitten om werkelijk de
waarschuwende vinger te hef-
Jos Vandeloo: Ieder mens moet zijn illusies prijsgeven en het is
belangrijk om dat zonder bitterheid te doen. foto marcel bekken
fen. Er is geen schrijver in de
Nederlandstalige literatuur die
zijn politieke boodschap zo
ventileert als Vandeloo nu doet.
Ook hij weet sinds zijn debuut
De muur dat de wereld niet
verandert door de woorden van
schrijvers, dichters en denkers,
maar strijdvaardiger dan ooit
gaat hij de uitdaging aan.
Hoop
'Soms spelen ze hooguit de rol
van smaakmakers in de samen
leving, een enkele keer zetten
ze de mensen aan het denken,'
overweegt de hoofdpersoon in
De Vogelvrouw.Deze hoop is
de motor voor het schrijver
schap van Vandeloo en het
moest maar eens keer duidelijk
worden gezegd.
Het wereldbeeld is in de loop
der jaren bij Vandeloo niet ver
anderd - er is weinig harmonie
en weinig hoop op de toe
komst - en het zijn altijd de
zelfde karakteriseringen die ge
bruikt kunnen worden om de
hoofdpersonen te beschrijven
die in zijn wereld figureren.
Ook in De Vogelvrouw is de
dragende figuur, de milieuin
specteur Ramses Bess, angstig,
onzeker, ontredderd en vereen
zaamd. Als leraar op een mid
delbare school kan hij het niet
bolwerken. Zijn huwelijk met
Annabeth loopt op een fiasco
uit. De verhouding met de
oudere collega Liesbeth mis
lukt en wat overblijft is zijn
nieuwe werk in dienst van het
milieu en zijn verhouding met
Titia. In haar woonkamer
houdt zij tropische vogels, van
daar de titel De Vogelvrouw.
Wat de romanpersonages in de
verschillende romans bindt, is
hun geloof in illusies, en daar
mee zijn ze onverbeterlijke ide
alisten. In De vogelvrouw heeft
Vandeloo zijn ideeën daarover
nog eens keurig samengevat.
'Voor een mens zijn illusies on
misbaar,' denkt de hoofdper
soon, 'maar illusies hebben één
groot nadeel. Geleidelijk verla
ten ze me; in het begin had ik
er duizenden, nu is de hoop
kleiner geworden. Hoe langer
ik leef, hoe meer ik ervan zal
verliezen, terwijl het dilemma
juist is dat ik zonder illusies
niet kan blijven leven.'
Riviertje
Het zijn de woorden van mi
lieuinspecteur Bess, maar wie
de autobiografie van Vandeloo
kent, weet dat dit de levensop
vatting van de schrijver zelf is.
Ieder mens moet zijn illusies
prijsgeven, vertelde Vandeloo
eens in een interview, en het is
belangrijk om dat zonder bit
terheid te doen. 'Ik denk dat we
in het leven op een riviertje
zitten. Je vaart tussen twee
oevers, de oever van de verbit
tering en de oever van de zelf
ingenomenheid. Je moet probe
ren in het midden te blijven,
ver van beide gevaarlijke din
gen verwijderd.' Hiermee is
precies het spanningsveld aan
gegeven waarin zijn personages
leven.
De Vogelvrouw lijkt een roman
met een willekeurige aaneen
schakeling van gebeurtenissen
en relaties, maar aan het einde
blijkt dat vele passages zich
spiegelen aan het voorafgaan
de. Als milieuinspecteur komt
Ramses Bless in aanraking met
mensen die hem vroeger het
leven zuur maakten op de mid
delbare school. Na zo'n drie
honderd pagina's is hij verlost
van zijn angsten en hij rekent
af met zijn frustraties en obses
sies. Ramses ontwikkelt zich
tot 'een mens van goede wil',
om even in de Vlaamse litera
tuurtraditie te blijven, of zoals
Vandeloo zelf zegt 'een man
van te veel en overdreven nobe
le gevoelens. Een idealist in
moeilijkheden, omdat ik niet
anders ben en niet anders kan
zijn?'
Summier
Zo uitgebreid en duidelijk als
hij de politieke' en psychologi
sche onderdelen heeft uitge
werkt, zo summier doet hij dat
met betrekking tot de speur
tocht van de hoofdpersoon naar
zijn ouders. Ramses Bess is na
zijn geboorte onmiddellijk door
zijn moeder afgestaan en opge
groeid in een klooster en later
bij pleegouders. Haast autis
tisch leefde hij in een geïsoleer
de wereld en in totale
vergetel- heid. Het lukt hem
om zijn moeder op te sporen,
maar afgezien van een zeldza
me wraakactie, hoort de lezer
er niets over.
Met De Vogelvrouw heeft Van
deloo een soort samenvatting
van zijn oeuvre geschreven. De
roman is een compilatie van
zijn levensopvattingen, ver
werkt in een méér dan onder
houdend verteld verhaal.
Jos Vandeloo: De Vogelvrouw.
Uitgeverij Manteau. Prijs: 34,90.
Vervolg van vorige pagina
Georges Simenon moet een on
gelooflijke geilaard zijn ge
weest. Wel tienduizend vrou
wen heeft hij gehad, beweert
hij. De betaalde liefde in het
bordeel had zijn voorkeur,
maar ook in huis liep hij de
wiegende achterwerken achter
na en vergreep zich aan het
vrouwvolk als het hem uit
kwam. In zijn 'Intieme memoi
res' heeft Simenon daarover
trouwens een boekje open ge
daan.
Wat de vrouwen van Simemon
betreft staat de Luikse tentoon
stelling vooral stil bij zijn twee
wettelijke echtgenotes en zijn
huishoudster Teresa, die hem
tot zijn dood in 1989 verzorgde.
Maar Simenon had bijvoor
beeld ook een stormachtige
verhouding met de zangeres Jo
sephine Baker. Op de expositie
is haar kleedkamer in een thea
ter aan de Champs Elysées na
gebouwd. Het verhaal gaat dat
Simenon 'zelfs een tijdschrift
rond 'la Baker' wilde opzetten,
maar dat plan strandde na het
nulnummer. Wel vulde hij in
die mondaine Parijse periode
kolommen met erotische pulp.
Maigret
Ook al schreef Simenon meer
dan 200 romans en daarnaast
nog novellen en autobiografi
sche werken, zijn naam is toch
vooral verbonden met die van
de Parijse politiecommissaris
Maigret. De man met hoed, pijp
en trenchcoat is volgens een
door Simemon zelf gecreëerde
mythe geboren in Delfzijl. De
schrijver was daar in de late
jaren twintig beland, toen hij
op reis met zijn boot in Delfzijl
motorpech kreeg. In 1931 si
tueert Simenon zijn 'Moord in
Holland' precies in Delfzijl, het
stadje dat hij op zijn eerdere
reis zo goed had verkend. In
Delfzijl staat trouwens een
standbeeld voor Maigret.
Simenon schreef 76 Maigret-
romans. Het plot, het draaiboek
zeg maar, krabbelde hij steeds
op een enveloppe. Die tref
woorden gebruikte hij dan om
het uiteindelijke manuscript te
tikken op een kleine zwarte
schrijfmachine. Simenon ging
daarbij heel geconcentreerd te
werk, de luiken van zijn werk
kamer gesloten en een bordje
'niet storen' aan de deurklink.
Met behulp van stadsplatte
gronden, telefoonboeken en
toeristische gidsen ontstonden
in hoog tempo zijn Maigret-
verhalen. Steeds schreef hij ze
ven dagen achter elkaar, om
zijn werk dan gedurende de
volgende drie dagen na te le-
550 miljoen
Het werk van Simenon is ver
schenen in meer dan 40 landen
en meer dan 50 talen. Wereld
wijd zijn 550 miljoen exempla
ren verkocht. Maakte hij voor
de Maigrets gebruik van zijn
schrijfmachine, al zijn andere
werken schreef hij met de
scherp geslepen gele Caran
d'Ache potloden. De vers ge
stopte Bruyère-pijpen lagen al
tijd binnen handbereik.
Gemiddeld schreef Simenon
tachtig bladzijden per dag. Als
hij een ochtend had zitten wer
ken, verlangde hij naar een
vrouw. „Op zo'n middag vol
stond het tapijt...", schrijft
Freddy Derwahl in een boekje
over de Luikse jaren van Ge
orges Simenon.
Maar liefst 55 films zijn er
gemaakt van Simenons boeken.
De tentoonstelling in Luik
hangt vol met affiches van die
films. Ook zijn er de foto's van
alle acteurs die ooit Maigret
vertolkten. Onder hen ook Jan
Teulings - die hier Teulinck
heet - en ene Bruce Kees, waar
mee Kees Brusse wordt be
doeld.
Op 'Tout Simenon' is onder
meer de gang van het politiebu
reau aan de Quai des Orfèvres
in Parijs nagebouwd. Het is de
vertrouwde omgeving van com
missaris Maigret, in wiens bu
reau de bezoeker een blik kan
werpen. We zien de pijpen op
het werkblad, stukken stok
brood en een leeg glas bier.
Alsof de commissaris even weg
is en zo weer terugkomt om zijn
onderzoek naar een moord ver
der te zetten.
Om even bij de decors te blij-
Georges Simenon: veelschrij
ver, collaborateur, rokkenja
ger. foto anp
ven. Er is een rechtszaal, een
plaats die nauw verbonden is
met Maigret. Datzelfde geldt
voor de autopsieruimte met be
tegelde muren. Er ligt een lijk
onder een laken en het ruikt er
naar het desinfectiemiddel for
maline.
De decors maken de Simemon-
tentoonstelling tot een spekta
kel. Dat geldt bijvoorbeeld ook
voor de glazen kooi met de
typemachine, die op een pla
teau ronddraait. Het verhaal
gaat dat in zijn jonge Parijse
periode, toen Simenon nog een
onbekende broodschrijver was,
hij de opdracht had aangeno
men om in die kooi, voor het
oog van het publiek, in drie
dagen tijd een roman te schrij
ven. Het plan ging uiteindelijk
niet door, vanwege de kritiek
van collega-schrijvers.
De expositie maakt duidelijk
dat Simenon een keiharde za
kenman was, dat hij grote
voorschotten eiste en steeds be
tere contracten van zijn uitge
vers. Misschien verdiende hij
nog het meest aan de filmrech
ten. Voor geld had hij alles
over. Tijdens de Tweede We
reldoorlog, toen Simenon in
Frankrijk vertoefde, stuurde hij
zelfs een ariërverklaring naar
de Duitse bezetter, om maar
ongestoord verder te kunnen
werken.
In de biografie van Pierre As-
souline wordt de mythe ontra
felt dat Simenon een verzets
held zou zijn geweest, zoals hij
zelf zijn publiek heeft willen
laten geloven. Volgens Assouli-
ne was Simemon gewoon een
collaborateur, had hij sympa
thieën voor de Waalse fascisti
sche beweging Rex en maakte
hij zelfs deel uit van een
moordcommando van Rex dat
in 1944 Charleroi onveilig
maakte.
Om aan huisarrest - vanwege
de vermeende collaboratie - in
Frankrijk te ontsnappen, koos
Simenon voor een vrijwillige
ballingschap in de Verenigde
Staten, waar hij in de Nieuwe
Wereld zijn carrière frank en
vrij kon uitbouwen.
De reis door het leven van
Simenon eindigt op deze ten
toonstelling in de brasserie
Dauphine, een decor van een
Parijs' café waar écht iets kan
worden gedronken. In dezelfde
ruimte wordt de bezoeker over
stelpt met Simenon-prullaria,
van wijnen, stropdassen en ak-
tentassen tot bureauleggers,
potlooddozen en vulpennen.
Restaurants in Luik hebben
speciale Maigret-menu's, er
zijn wandelingen en conferen
ties. Te veel om op te noemen.
Een kenner zei bij de officiële
opening toch wat teleurgesteld
te zijn na het zien van 'Tout
Simenon'. „De tentoonstelling
veronderstelt toch de nodige
voorkennis over de schrijver.
Als je niets van Simenon weet,
heb je er weinig aan."
Toch is het juist de bedoeling
van de organisatoren, die twee
jaar geleden al eens uitpakten
met de grote Hergé-tentoon-
stelling in Welkenraedt, om ook
mensen die weinig over Sime
non weten aangenaam bezig te
houden. Wat dat betreft zijn de
decors en de orginele attributen
van de schrijver handige hulp
middelen om de wereld van
Simenon en Maigret te leren
kennen.
'Tout Simenon' tot 31 oktober in
het Musée de l'Art Wallon, Féron-
strée 86, Luik, dagelijks geopend
van 10 tot 19 uur, behalve op
maandag. Toegangsprijs 280
frank; korting voor jongeren, be
jaarden en groepen. Voor meer
informatie: tel. (09 32) 41 210909.
IN vrijwel al het werk van Ankie
Borgers (1946) is de mens haar
grote inspiratiebron. Zij volgde
onder meer een opleiding aan de
Akademie voor Beeldende Kun
sten in Arnhem en aanvankelijk
specialiseerde zij zich in het por
tret-boetseren. In opdracht
maakte zij veel kinderportretten.
Daarna stapte zij over op brons-
gieten, waarbij vooral de uit
beeldingsmogelijkheden van het
materiaal haar erg aanspraken.
Die periode werd gevolgd door
een van werken in cement, met
als gevolg dat haar vormen mo-
numentaler en gestyleerder wer
den.
Sinds kort is daar ook keramisch
werk bijgekomen, weer terug
naar het 'gezicht', maar nti
een vrijere, expressieve vorni|
ving. In al haar werk legt B
gers de nadruk op vorm en
ruktuur, met weglating van
leidende details. In het strei
museum 'Het land van Axel'
vanaf volgende woensdag re«
keramisch werk van Borgers
Zij exposeerde eerder in onj
andere Amersfoort, Aperldoc
en Winterswijk. Groter werk
staal,
meer in
beek, in Brummen en in Duivt
Van 7 juli tot 1 augustus. Woi,
dag tot en met zaterdag van ij
tot 17.00 uur; vrijdagavond ook
19.00 tot 21.00 uur.
DE REEKS tentoonstellingen in
het centrum voor hedendaagse
kunst de Watertoren in Vlissin-
gen/Oost Souburg begint mor
gen met 'Hall of Fame', een
samenwerkingsproject van Auke
Bergsma, fotograaf en beeldend
kunstenaar en vier collega-kun
stenaars uit Zweden: Hannelore
Rap, Maria Isakson, Per Lind-
gren en Johan Westin.
Centrale thema's van de foto-in
stallaties zijn: beroemdhëden,
het beroemd zijn, de weg naar de
top en weer retour. Het idee voor
het project ontstond op een van
de reizen die Auke Bergsma
maakte in Zweden, waar hij de
van drie bij vier meter waai
50 portretten van bezoek
worden gepind, bekende en
bekende persoonlijkheden
gebombardeerd worden tot
cal Heroes'. Medewerking
het project verlenen het Stei
lijk Museum Bellamypark
waar Maria Isakson de vooi
lige stijlkeuken heeft getransli
meerd en de Alhambra Biosci
die een serie 'Hollywood Sta
draait.
DE STEM
/an onze correspondent
/larc de Koninck
Washington - Beducht dat het
zien, evenals klein bronswej ,ou gaan censureren, hebben de
711 pvnncziprHp pprHpr in Amerika aangekondigd vrijwi
wreven van waarschuwingen aar
en vvixitciöwija.. vjiulci wei'k*3cv 11 v
staal, brons en glas staat om jramma s grove geweldsscènes zt
haar woonplaats Ei
foor de aanvang van, alsook na Ams
•eclame-onderbrekingen in, bios
ilms of series met veel geweld perk
al de waarschuwing op het dat
cherm verschijnen dat ouders
iet programma om die reden
83-j.^ «„g™, K,,, u tea» sirstsBc
ontmoette die in de jaren vijf?
uiiuiiucut uie ill ue jcuen vil[[ „„11
en zestig allerlei beroemdhei anzegglJlf a™ versohünen
fotografeerde. [rammabladen verschijnen^
The Wall of Fame is een wa
)e omroepen ABC, CBS, NBC en
ox hebben dit na langdurige
nderhandelingen met elkaar af-
esproken. De overeenkomst
eeft voorlopig het karakter van
■en proef, die komend najaar
egint en minstens twee jaar zal
luren.
laatste jaren is vanuit het
Lmerikaanse publiek steeds
rachtiger protest gerezen tegen
e veelheid en indringendheid
an geweldsscènes die de jeugd
de VS via het tv-scherm te
J w<
tat a t5rptcrpt17t/' ,r. tn« „14.1-
IN ARTISTIEK opzicht is Jan
Montyn (Oudewater, 1924) auto
didact. Voordat hij zich in 1953
toelegde op de etstechniek, te
kende en schilderde hij ook veel.
Stylistisch gezien is hij niet on
der te brengen in een bepaalde
richting of stroming in de beel
dende kunst. Zijn inspiratie put
hij onder andere uit zijn reizen
naar Oost-Azië. Hij heeft heel
zijn leven al gereisd en doet dat
nog steeds.
In het stadhuis van Terneuzen is
momenteel een tentoonstelling te
zien van zo'n veertig werken,
uitsluitend grafiek, die Montyn
maakte van 1960 tot heden. Het
Watertoren, Vlissingen. 'Hall of
Fame': Foto-installaties van Au
ke Bergsma, Hannelore Rap, Ma
ria Isakson, Per Lindgren en Jo
han Westin. Tot 30 augustus.
Woensdag tot maandag van
12.00 tot 17.00 uur.
Binnenplaats Stadhuis, Vlissin
gen. 'Aboriginal Collection':
schilderijen van Kees van Leeu
wen. Tot 1 oktober. Maandag tot
zaterdag van 9.00 tot 17.00 uur.
MUHKA, Antwerpen. 'Retro
spectieve van Belgische Video
installaties' en op het dakterras
Tot 30 augustus. Van woe„,#erwerkeI\ kri^.> Een ,An}fri"
tot maandag, tussen 12.00 en 17 aans kind van elf jaar heeft in
uur. Het Stedelijk Museum is alt z'n prille leven gemiddeld al*
10.00 uur geopend. 13.000 gruweldaden waarvan'
8000 moorden - veelal tot in de
bloedigste details - op de televi-
ie kunnen gadeslaan. Tal van
etenschappelijke studies tonen
belangrijkste thema in zijn w®an dat er een verband is tussen
is het landschap. Zijn verbs et gespeelde tv-geweld en de
denheid met het landschap en 'are criminaliteit in de Ameri-
aarde blijkt onder meer uit 1 aanse samenleving,
voorkeur voor de kleur oml
(een bruin). Zijn recente werk '„..„hipdenis
duidelijk warmer en poëtisch 'Cscmeaeras
Montyn wil met zijn werk 1 'e vier omroepen hebben tevens
'porte bonheur' zijn, een gelul [gesproken om met de filmpro-
brenger in tijden van nood. ucenten van Hollywood, met
De tentoonstelling in Terneui >gisseurs en met scriptschrij-
is opgezet door het Musei ïrs te gaan overleggen over de
Henriette Polak in Zutphi raag hoe het tonen van geweld
Werk van Montyn bevindt zi eperkt kan worden, zonder dat
in de collecties van het StedéBe dramatische kracht van pro-
lucties eronder lijdt,
let is voor het eerst in de Ame-
aanse geschiedenis dat (een
iel van) de tv-amusementsin-
trie een formele overeen-
imst sluit om zichzelf inhoude-
jke beperkingen op te leggen en
it publiek in overweging te
iven bepaalde van hun produk-
in niet te aanschouwen,
ip het terrein van expliciete
uele scènes heeft voor de
Museum in Amsterdam en
mans-van Beuningen in Roti
dam.
Tot 22 juli; tijdens kantoorurei
Sig
Wel
VS
tal
des
nooi
maa
maa
won
zeld
ken
vrijt
zijn
veili
stuu
dan
j°ni
feur
tv-vi
hebl
staa
vinp
25
Maa
goec
reid
zelft
tv-f
drer
mie
Amt
mee
de
gew
onh
Del
ting
(tier
18.0
ine!
wap
tota
zit
in h
ka
perc
ste
moe
and
tie
IVrko- tp vipri van het museum 'Hulde aan
6 1 kusaï' van Bert de Keyser.
30 augustus. Dinsdag tot en
zondag van 10.00 tot 17.00 uui|
Humorhall, Duinlsprgen. Int
nationaal Cartoo'nfestival Kn
ke-Heist. Tot 12 september.
10.00 tot 19.00 uur. Entree l|
Bfr.
Streekmuseum, Axel. Keraiti
en brons van Ankie Borgers.
7 juli tot 1 augustus. Woens
tot en met zaterdag van 13.01
17.00 uur; vrijdag ook van IS Mie niet aan Museum-, Leidse
tot 21.00 uur. ofWaterlooplein woont, heeft
Stadhuis, Terneuzen. Gil van het Holland Festival niets
van Jan Montyn. Tot 22 j Kcmerkt. Of hij zou zelf uitvoe-
Tijdens kantooruren. r""' kunstenaar moeten zijn,
.aan had hij de halflege zalen
mzien. Het programma en de
Peer dan 200pagina's dikke
wstn al-almanak beloofden nog
T if 1 1 OO I zo veel, 'meer geënsceneerde
DE BEKENDE (ex-)televisiepre-
sentator Jo Röpcke is het nog
niet verleerd. Morgenavond pre
senteert hij geen films, maar de
avond van de uitreiking van de
Prijs voor Verdienste 1993 in het
Casino Knokke. Ter gelegenheid
van dit evenement geeft de for
matie Leyers, Michiels Soul-
sister een concert tijdens dit gala
van de Knokse Persclub.
Bijgestaan door een keur van
instrumentalisten en zangeres
Gale Robinson brengen ze er hun
programma 'Simple Rule'. Dat is
ook de titel van de laatste cd van
deze Belgische groep, die het
uitstekend doet in binnen- en
buitenland, het nummer 'Bro
ken' van de cd was als clip reeds
te zien op MTV. In april tourde
de groep mee als voorprogram
ma van Sting. De muziek van
Jan Leyers en Paul Michiels is
een combinatie van pop en soul,
tegenwoordig licht aanleunend
bij de rhythm blues.
Orgel
In de Antwerpse OLV kathe
draal wordt in samenwerking
met Antwerpen 93 een reeks or
gelconcerten verzorgd. Van-
isseursveel indruk heeft het desond
avond speelt de Nederlandse ft1 va." vliimen< componerend festival
rokspecialist
Gustav Leon:
een programma dat geheel
gewijd J.S. Bach. Een week
ter, op vrijdag 9 juli, wordt
instrument bespeelt door
Franse organist Louis Thi
Hij speelt werken van
Messiaen.
Ook in Gent worden in de m:
den juli en augustus orgelreci
verzorgd. Deze concerten vind
elke donderdag plaats in de S]
Baafskathedraal.
Taptoe
Op de Burg in Brugge
morgen de internationale
kamtaptoe plaats. Van 19.
23.00 uur is er een wervels
spektakel te zien met orH
marskorpsen, blaaskapellen
showkorpsen, waaronder
Pasveerkorps uit Friesland
het Halsen Skolekorps uit No
wegen. Kaarten kosten 400
(tribune) en 200 Bfr. (oven
plaatsen). Ze zijn vooraf
krijgbaar bij de Stedelij
Dienst voor Toerisme en op
avond zelf aan de kassa ii|
Breidelstraat.
De orgelrecitals beginnen
20.00 uur.
Leyers, Michiels Soulsister.
ral nieuw. De Amerikaanse compon
toreografe Anne Teresa de Keersmaek
iponist Ton de Leeuw. Nieuw werk
t programma, maar nog meer oud. H
■dere Festivals. De Keersmaeker is im
•sterdam, Reichs minimal music nog
■ote regisseurs kondigde Van Vlijmen
'ld voor opera. Hij deed Pelléas et M
'rder dan wat aanwijzingen waar de z
't gekomen.
'orgio Strehler uit Milaan, Thomas L
■eater Berlin en de Roemeen Silviu Pi
is het, ondanks Van Vlijmens ophef,
iateerd avantgardisme en herhaling v
'rukwekkends, niets wat niet maande
larlem of Rotterdam in première gaat.
't Holland Festival als inspiratiebron
ek bestaat niet meer. Van Vlijmen ma
iitpost van het festival. Een eigen pro
'n Vlijmen, gerespecteerd componist
T, kan dat zelf wel bijhouden. Waart
'3 aangetoond. Belegen spul dat de c
'er/ands werk niet aankan,
n Vlijmen is moderne-muziekspeciaT
'er moeten zijn. Maar ook daar slecht,
presenteert hij Bernstein, Goebaido
nard Bernstein thema van het Festiv
jaar, Sofia Goebaidoelina bekend
Górecki het succesnummer van de B
'dopen maanden.
1recki zorgde voor de ene kleine rim
het hele Festival veroorzaakt heeft,
t gehoor liggende commerciële Schun
omen worden?' Dat zijn derde symf
'fi. pleitte tegen hem. Dat het jaren ge
'k ontdekte, was een prae.
'r Górecki's derde symfonie liep het
't Concertgebouw zat vol. De in muzi
nu eens uitmaken of het net als bij
'emen werk of om puur effectbejag.
F bleek het eerste. Górecki weet verdr
le gebruiken, maar dat maak
'kkende meter-filmmuziek. Hij is va'
kaalheid, instrumentatie en contrast
ervlakkig wordt hij nooit. Daarvoo
'd.
J 's els bij Van het Reve. Die eindigt
fauwhuis' met de alles omkerende reg
m!i We^' wor^t dat nog wat?Niema
f leiding hiervan commerciële clowne
Wperuit halende woord op de juiste ple
"It publiek was enthousiasteerde Gór
P aus en dankte hem voor de mooie
takt geen festival. De hoofdsponsor v
I, v°orzien. Die adverteerde met de
:e avonden.
foto filipc
