UIT gids Opera Aida toch nog 'succesvol' afgesloten 'Het schip is een dame die er wezen mag' jieuws lag en roor TGV ge dijken m [oekomstige voorzitter Van Doodewaerd wil band met leden aanhalen fvdA-Kamerlid Tummers ^ordt Europees Ombudsman architectuur 'Ze zien je soms wel als een echte wolkjeskijker' C3 rwaardelijke voor I met gevangene meert Roel Oostra maakte documentaire over bouw Batavia 'Beeldhouwwerk uit -de Oude Steentijd* Sandbergprijs voor Philip Akkerman 1F.LEN - Anna- heeft de eerste jd voor de jeugd in van de hen- miging De Plat- l. Uitslag: 1. An- el 1230 gram, 2. sael 730, 3. Fabi- ichoot 500 gram, men 15 jeugdige eel aan deze eer- in een serie van Ipese jaar van de [deren een aantal ten zijn een ont- len een oud-jong Hoekzak. Van de is al 2000 bezegd en van het comité al In. Via de gemeen- |e regeling hoopt r het resterende be- te krijgen, manifestatie hebben van Oost- Inedewerking toege- I ouderen willen de eten zien hun vroe- rbeeld het brood op h. Of hoe een schil- fiaakte en welke at- Irij gebruikte. Ook laat zijn werk zien, oude schoolmees- llot wil het bestuur ltsstrijders aan het en. De oud-jong ma- I is gepland in de 18 tot en met 25 rwee dagen zal voor uitgetrokken p de rest van de week Lderen zelf. rilt I wil de ouderencom- p plaatselijk niveau soosmiddag organi se contactarme oude- Lit hun isolement ha- lele vertelt nog dat er p benaderd zijn om in p bij te springen. „Dat echt storm. We hopen bp een bijdrage van de en. We willen de men- :en met gratis entree :onsumptie. Dat moet )ns mogelijk zijn." ttelijk in de grond of pt 10 meter boven het lin, de TGV, door het kregen gemeen- 11 de laatste informatie listerie van verkeer en 1 was de dijk in plaats rabantse milieu. De on- lers bestudeerden vooral verbinding vanaf de België naar de Rand- Igs Moerdijk, leg van de hsl heeft dras- bevolgen voor het West- Ese milieu. Geluidsover- pan invloed op de leefom- Ivan mens en dier. Boven- het traject voor de pelheidstrein ook gevol- lor de ruimtelijke orde- 1 definitieve HSL-nota er- |t zien weten nog de mede- rs van het ministerie noch peentebestuurders, pas in wordt deze nota ver- DOK ELDERS OP DEZE PAGI- Ize verslaggeefster Dé 42-jarige ex-gevan- J. B. uit Zundert leren door de rechtbank in I veroordeeld tot een voor- lelijke celstraf van drie pen. I de regels in heeft B. vorig aantal keren seks gehad en gedetineerde van de pe- inrichting voor vrou- Breda. Ird op staande voet ontsla de relatie met de vrouw pet licht kwam. De recht- I vond daarom dat hij al lige consequenties van zijn p had ondervonden'. verslaggever land - In de'Nederlands her- Ide kerk in Cadzand wordt lerdag 8 juli een zomera- [concert gegeven door het Kerkkoor uit Cadzand met ewerking van de Hervormde torij uit Terneuzen. Dirigent rie Karreman. „Mijn probleem is, dat ik niet echt kan domineren" Erik Breukink, wielrenner DE STEM DINSDAG 29 JUNI 1993 DEEL D lijmoedigheid kern van TROS ||versum (anp) - Blijmoedigheid dient het kernwoord i de TROS te zijn. De toekomstige voorzitter Karei i Doodewaerd (45) wil met zijn omroep nieuwe wegen liaan. Programma-innovatie is daarbij wezenlijker ooit. Ook moet de band met de leden worden (gehaald. Verder is het aan de politiek Hilversum fer speelruimte te bieden om de toenemende commer- (le concurrentie het hoofd te bieden. lel van Doodewaerd is tot de [uwe voorzitter van de TROS. volgend jaar volgt hij Jiri Minderop op, vanaf au- Jtus dit jaar wordt hij al de Irzitter van de TROS-directie. Jen met radio- en televisiedi- ■eur Cees den Daas en direc- r algemene- en financiële za- jjim Bos moet hij het om- febedrijf een nieuw elan ge- 1 Doodewaerd tekent nadruk- lik aan nog niet alle ins en van Hilversum te kunnen jrzien. Hij is gepokt en gema- 1 in de reclamewereld, waar I vanaf zijn 22e alle functies Irliep. Zijn laatste baan was tonaal manager van de Lin- Igroep. loverstap van de reclamewe- 1 naar de publieke omroep is |ens Van Doodewaerd niet grote. Hij was al langer met de media in de weer. |tas is de grootste aanbieder televisie-commercials, het Jhter-bedrijf Initiative Media (delt in rechten voor televisie- lgramma's. En verder is hij luit de reclamewereld ver- liwd met de meting van me- krestaties, kijkcijfers en kijk- Itheden. Ineurrentie [kersverse voorzitter verwacht Ide Nederlandse publieke te- lsie het de komende tijd stuk- I zwaarder krijgt. De concur- tie zal belangrijk toenemen, Ier meer door een snelle list van RTL 5. Uit de |saanbiedingen voor adver sers kan worden afgeleid dat bduetie van een nieuwe com- jciële doelgroepenzender in Itember een feit zal zijn. Dat |uwe CLT-station zal zich r verwachting met avontuur, Jrt en erotiek op goed verdie- Ide, jonge mannen richten. Flies van marktaandeel voor [publieke omroep is dan on- mijdelijk. lemma ■omroepen staan, zo zegt Van Köewaerd, in de strijd om het (oud van de eigen positie voor i ernstig dilemma. Een om- Jpvereniging moet krachtens (wet een volledig programma wet inclusief informatie en (uur bieden. Ook voor de jOS is dat een goed uitgangs- pt, zo vindt hij. Alleen de Jsument laat zich niet dwin- Tegelijkertijd moeten vol- pde kijkers worden getrok- om de aanwezigheid van televisie-netten te recht- Irdigen. Ilonen (politiek kan volgens de nieu- voorzitter een handreiking Is. Omroepminister D'Ancona 1 minder rigide met de publie- (omroep kunnen omgaan. Met pre woorden: het kind moet Pder stiefmoederlijk worden Beeld. Dat zou bijvoorbeeld kunnen door omroepen in som mige gevallen extra te belonen. Zendgemachtigden die in hun cultuuraanbod daadwerkelijk tot innovaties komen en daar mee voldoende kijkers halen, zouden dan worden gestimuleerd ook in deze sector een groter bereik te realiseren. Corset Van Doodewaerd zou graag zien dat het corset van regels en geboden minder streng wordt. Het zou volgens hem goed zijn als omroepverenigingen meer aan ledenbinding kunnen doen. Het bezit van leden behoort niet louter een formaliteit zijn. De omroep moet nadrukkelijk in spelen op de wensen van de achterban. Tenslotte is Van Doodewaerd voorstander van versoepeling van het reclameregime. Het gaat hem daarbij beslist niet om het openzetten van alle sluizen. Maar de mogelijkheden voor sponsoring en billboarding moe ten op een genuanceerde manier worden gebruikt. Ook zou hij geen tegenstander zijn van pro gramma-onderbrekende recla me. Dergelijke onderbrekingen zijn voor programmamakers al tijd vervelend, maar het recla megeld gaat anders gewoon naar RTL. Keiharde noodzaak Voor de TROS, waarvan hij in het midden van de jaren tachtig lid van werd wegens de marke- tingachtige wijze van werken, ziet hij goede mogelijkheden. t>e omroep moet wel zelf meer pro gramma's maken. Het ontwikke len van nieuwe formules is daar bij een keiharde noodzaak. Ta lent daarvoor is volgens hem in eigen huis aanwezig. Naar zijn zeggen staan veel mensen te springen om met nieuwe pro gramma's aan de slag te gaan. De TROS moet echter niet alleen uit bekende omroepbronnen put ten. De blik van de omroep moet vaker naar buiten worden ge richt. Creatieven uit de reclame wereld, tijdschriftenmakers en programmamakers uit andere landen kunnen een belangrijke inspiratiebron vormen. Bij wijze van spreken valt ook in een land als Brazilië vernieuwende televi sie te halen. Doelgroep De herkenbaarheid van de TROS wordt door Van Doodewaerd niet ter discussie gesteld. De be langrijkste doelgroep blijft, daar is hij van overtuigd, de midden stand in de leeftijdsgroep tussen 35 en 45 jaar. Daaraan mag beslist niet worden getornd. Zonder overigens op de stoel van tv-directeur Den Daas te willen zitten, verbindt hij aan dat pro fiel de termen 'love' en 'care'. In de programmering dient blij moedigheid een kernwoord te zijn. Ook moet zijn omroep kri tisch naar de maatschappij kij ken. De column van Wim Bos boom is wat hem betreft daar van nu al een goed voorbeeld. Amsterdam (anp) - De opera Aïda die de afgelopen vier dagen is uitgevoerd in de RAI in Amsterdam, heeft in totaal ruim 31.500 bezoekers ge trokken. Het 'enige operama ter wereld' is volgens de or ganisatie 'zeer enthousiast' ontvangen door het publiek, zo deelde ze maandagmorgen De eerste avond protesteerde het publiek echter massaal wegens het slechte uitzicht op het po dium. Honderden mensen liepen tijdens de voorstelling door de zaal om een beter plaatsje te zoeken. Velen gingen voortijdig weg. De organisatie revancheerde zich vrijdagavond door onder meer het podium te verhogen en de zaal aan te passen. Van de ongeveer 500 toeschouwers die klaagden, hebben 250 gebruik gemaakt van het aanbod om de extra voorstelling zondagavond bij te wonen. De overige gedu peerden krijgen binnenkort hun geld terug. „We proberen dat zo snel mogelijk te doen", zegt D. Broekema namens de organisatie SPL Na de eerste voorstelling zijn slechts enkele klachteh bin nengekomen. „Het succes had groter kunnen zijn, niettemin is het toch een succes. We hebben toch heel wat, bezoekers gehad en ik heb veel blije mensen gezien. In totaal waren er bijna 32.000 bezoekers, dat is een score van 89 procent. Menige opera scoort lager", stelt Broekema. Per avond was er plaats voor 8800 mensen. De eerste avond was het volle bak, de tweede minder, zaterdag avond was het weer vol, aldus de woordvoerder. Berichten dat de artiesten niet zouden zijn betaald, spreekt Broekema tégen. Iedereen die met het organisatiebureau SPI te maken had, is volgens hem be taald. Een groot deel van de mensen is vooruitbetaald en de rest tijdens de voorstellingen. In het kader van de World Tour gaat 'Aida, the Opera Spectacu lar' nu naar Duitsland. (onze verslaggever lerlen - Het PvdA-Eerste Kamerlid Nic Tummers, is door de [ód van Europa benoemd tot centraal ombudsman voor het popees architectonisch erfgoed. Tummers krijgt tot taak te pen over belangrijke architectonische zaken in 29 landen in pel Europa. [[zijn werk behoorlijk te kun- doen, moet Nic Tummers ;t een centraal netwerk van iPorteurs opbouwen in de ver leende landen. Werkt dat [Werk eenmaal naar behoren, F is het de bedoeling dat de porteurs aan Tummers door- po wanneer een architecto- R kunstwerk van enig niveau jdiadigd dreigt te worden of Boren gaat. rEuropese ombudsman neemt Ngens ter plaatse pools- '§ie en rapporteert daarna J bevindingen aan het Euro- is parlement. Dat heeft via Mantal bestaande verdragen de mogelijkheid de regering van het betreffende land op de vin gers te tikken over de verwaarlo zing van het architectonisch mo nument. Bovendien beschikt het parlement over fondsen om fi nanciële steun te bieden bij het onderhoud van monumenten. De 65-jarige Nic Tummers staat bekend als een deskundige op het terrein van de architectuur. In zijn woonplaats Heerlen was hij nauw betrokken bij het ar chitectonisch beleid. Van zijn hand verscheen een aantal pu- blikaties over architectuur. Bo vendien verzorgde hij enkele ex posities over dat onderwerp. Beeld uit de film. Door Wouter ter Haar Lelystad - Ook filmmaker Roel Oostra is verliefd geworden op de Batavia. Vóór en na hem bezochten vele tien duizenden mensen het schip dat op een werf in Lelystad wordt gebouwd. Ze vergaapten zich allemaal aan de Bata via, een natuurgetrouwe kopie van zijn jammerlijk verloren gegane 17e- eeuwse voorganger. In 1989 kwam Oostra voor het eerst op de werf. Hij werd gegrepen door de bouw van het schip en door de onverzettelijkheid en het idealisme van bouwmeester Willem Vos. Oostra besloot een film te maken over de bouw van het schip, die oorspronkelijk bij de geplande tewaterlating in 1991 in pre mière zou moeten gaan. De Batavia ligt echter nog steeds op de werf. De tewater lating is uitgesteld tot 1995. Oostra bleef al die jaren terugkomen om actuele beelden te 'schieten' en wilde niet langer wachten tot het schip te water wordt gelaten. Vanavond is zijn gedramatiseerde docu mentaire 'De wederopstanding van de Ba tavia' te zien bij de NOS (Nederland 3, 20.24 uur). Het vernuft, idealisme en de onverzette lijkheid van de bebaarde en schilderachti ge bouwmeester Willem Vos vormen de hoofdlijn van de film. Zijn inmiddels grijze baard was nog zwart toen hij in 1985, met niets meer dan een stapeltje planken, vast beraden begon aan zijn levenswerk. Mooi is het beeld als hij met zijn stevige knuis ten op de kale kiel klopt. Hij vertelt uiterst beeldend over zijn droom die in 1995 eindelijk zal uitkomen. Dan moet hij met de nieuwe Batavia zijn eigen reizen gaan maken. Oostra heeft doelbewust gekozen voor veel beelden van Willem Vos. „Hij had liever gehad dat we vooral ook andere Batavia- medewerkers zouden filmen. Maar Willem is een heel bijzonder mens met een bijzon dere droom. Vooral door hem werd het schip een persoon en kreeg het een ziel. Het werd een dame die er wezen mag. En Willem Vos mag daar terecht trots op zijn." Het schip, toegankelijk voor publiek, is bijna klaar. Er wordt dagelijks aan gewerkt. Vorige week werd bijvoorbeeld de tiende ra geplaatst. Ontberingen Het drama in de film wordt gevormd door foto's vnu de geschiedenis van de 17e-eeuwse Bata via, eens het vlaggeschip van de Vereenig- de Oostindische Compagnie dat tijdens zijn eerste reis naar de 'Oost' bij Australië op de klippen sloeg. Een barre reis met ontberingen voor zeelieden, soldaten en vrouwen was aan de schipbreuk voorafge gaan. Na het vergaan van het schip brak de hel pas goed los. De gestrande beman ning ging zich te buiten aan moordpar tijen, muiterij en verkrachtingen. Ruig Samen met dramaregisseur Jan Keja film de Oostra de nagespeelde 'Ongeluckige Voyagie van 't schip Batavia'. In soms wat langdradige scènes krijgt de tv-kijker een aardig beeld hoe ruig en onbeholpen het er 365 jaar geleden aan toe ging aan boord van de Batavia en in de onvrijwillige nederzetting voor de Australische kust. Er werd gefilmd aan boord van de Batavia in Lelystad en op een stil strand. De derde verhaallijn is het opduiken en de restaura tie van het schip voor de Australische kust. Duikers, die tientallen jaren naar het wrak speurden, troffen op de zeebodem nog verrassend veel aan en vulden er vrijwel een heel museum mee. Door Joep Eijkens Tilburg - Het Noordbrabants Natuurmuseum heeft een op merkelijke expositie in huis gehaald: 'Vormen in veldkeien en vuurstenen. Beeldhouwwerk uit de Oude Steentijd'. Verre van denkbeeldig dat menig bezoeker vreemd zal opkijken van de tentoongestelde stenen en steentjes en bij zichzelf zal zeggen: „Beelhouwwerk? Hoe komen ze erbij, je kunt in elke gevonden steen wel een kop of een vogel zien! De toekomstige TROS-voorzitter Karei van Doodewaerd wil met zijn omroep nieuwe wegen inslaan. foto anp Waalwijker Wim Hartman (46), initiatiefnemer van deze exposi tie, kent dit soort reacties wel. En net zoals zijn mede-exposan ten Jan van Es (43) uit Roer mond en Jan Evert Musch (46) uit het Drentse Anloo, weet Hartman heel goed dat be roepsarcheologen weinig moeten hebben van hun activiteiten: het verzamelen van wat zij beschou wen als sculpturen uit de steen tijd. Hij kan er zich behoorlijk kwaad over maken: „Miljoenen worden uitgegeven aan archeo logisch onderzoek, maar dit stuk cultuur laat men gewoon liggen. Een hoogst kwalijke zaak." We lopen langs de vitrines vol stenen. Inderdaad, die kei zou een apekop kunnen zijn en dat steentje een menselijke schedel, zeker als je er vanuit een bepaal de hoek naar kijkt. Maar is het niet als met wolken, dat je overal wel een vorm in kunt zien? Mus ch is het ermee eens, maar dat betekent volgens hem zeker niet dat elke steen dus interessant is om te verzamelen. „In theorie wel, maar in de praktijk geluk kig niet. Het wordt pas interes sant als een bepaalde vorm zich herhaalt". Beroepswereld Hartman is nog duidelijker: „Het gaat hier om intensief bewerkte stenen, waarvan ook een be- roepsarcheoloog niet weet wat ze zijn. En als dan honderd men sen zeggen dat ze in een bepaal de steen bijvoorbeeld een vogel zien, dan gaat het toch om een sculptuur? Eigenlijk zou er sa menwerking moeten komen met beroepsarcheologen, anders blijft het een welles-nietes kwes tie," Van Es: „Nog nooit heeft de beroepswereld echt onderzoek gedaan naar deze sculpturen. Ik wil best riskeren dat ik op grond van zo'n onderzoek voor wolk jeskijker wordt uitgemaakt. Ja, zo zien je je wel eens, maar die vergelijking gaat niet op, want wolken zijn veranderlijk en vluchtig en bij stenen gaat het om een vaste vorm." Musch, die een artistieke achter grond heeft, hield zich aanvan kelijk bezig met traditionele ar cheologische zaken als 'werktui gen en potjes'. „In 1976 sprong de vonk over, na een lezing van een beroepsarcheoloog die een aantal mensportretten in steen omschreef als 'spelingen van de natuur' en 'produkten van de beschouwer'." Inmiddels weet hij wel beter en heeft hij al heel wat grote veld keien 'herkend' als beeldhouw werken met terugkerende the ma's: van moedergodin tot schildpad. De makers zijn vol gens hem vaak uitgegaan van bepaalde vormen die de keien al een zekere 'zeggingskracht' ga ven. „Van groot belang bij de herkenning blijkt de lichtval, de kijkrichting en de weersomstan digheden." Periode Hartman had vorig jaar al eens contact gezocht met het Noord brabants Natuurmuseum om FILMS GOES - Grand Theater 20 u. Cliff hanger. HULST - De Koning van Engeland 20 u. Cliffhanger. 20 u. Falling down. 20 u. Loaded weapon 1. 20 u. Sommersby. 20 u. Alive. VLISSINGEN - Alhambra 1 20 u. Cliffhanger. - Alhambra 2 20 u. Oeroeg. - Alhambra 3 20 u. Falling down. - Alhambra 4 20 u. Loaded weapon. ANTWERPEN -Rex - 12, 14, 16.30, 19 en 21.30 u. Falling down. - Rex-Club - 12, 14, 16.30, 19 en 21.30 u. Mad doc and glory -Odeon 1 - 14, 16.30, 19 en 21.30 u. Sommersby. -Odeon 2 - 14, 17.15 en 20.30 u Daens. -Odeon 3 - 14, 16.30, 19 en 21.30 u. Alive. -Odeon 4 - 14, 16.30, 19 en 21.30 u. The distinguished gentleman. -Quelliil I - 14, 16.30, 19 en 21.30 u. Super Mario Bros. - Quellin II - 14, 16.30, 19 en 21.30 u. The piano. - Quellin III - 14, 16.30, 19 en 21.30 u. 3 Ninjas. -Metro I 14, 16.30, 19 en 21.30 u. Loaded Weapon 1 -Metro II - 14, 16.30, 19 en 21.30 u. Indecent proposal. permanent een vitrine te reser veren voor deze stenen. „Er wa ren wel mogelijkheden, maar er was intern ook wel weerstand." De zaak lag anders, toen hem een zaal aangeboden werd voor de periode juni-september. „In mijn eentje zou ik die niet heb ben kunnen vullen. Vandaar dat ik gevraagd heb aan Jan van Es en Jan Musch om mee te doen. Ik beschouw hen samen met Eugè- ne Dubois en Tjerk Vermaning als de grootste archeologen in Nederland op het gebied van de Steentijd." Dat wijlen Verma ning verguisd werd door weten schappers, weet Hartman ook wel. „Maar hij heeft uiteindelijk gelijk gekregen." We lopen nog eens langs de vitrines. Ditmaal om te laten zien wat ze zelf het meest inte ressante stuk vinden uit hun ei gen collectie. Hartman staat stil bij een hoopje spits gevormde steentjes en twee keien met doorboorde gaten. „Ik vond die spitsen - dat zijn werktuigen - en deze twee gezichten vlak bij elkaar. Een dergelijke combina tie sluit een toevalsfactor vrijwel uit." Bij Van Es gaat het meer om de schoonheid van de stenen en het 'communicerende' karakter er van. „Je komt heel wat lachende types tegen en figuren die re laxed kijken." Hij wijst naar een 'Apekop' uit Java. Musch vindt de beelden vooral interessant als uitingen van een 'vergeten menselijke cultuur'. Tal van 'moedergodin nen' heeft hij inmiddels ontdekt. „Bijvoorbeeld in Zuidlaren. De gemeente heeft het beeld rechtop laten zetten, zodat de lichtval optimaal is." Ze hebben al vaker him vond sten geëxposeerd. „Maar nog nooit op zo'n goede locatie", zegt Hartman. „Een tijd geleden zou dat niet mogelijk geweest zijn. Er is sprake van een toenemende acceptatie". Musch: „Zo heeft ook 'Van Gewest tot Gewest' er aandacht aan besteed. Dat is toch iets anders als in het tv- programma 'De Stoel' neergezet te worden als een wonderlijk iemand." Amsterdam (anp) - Philip Ak kerman krijgt dit jaar de Sand bergprijs voor beeldende kunst (15.000 gulden). Hij ontvangt de prijs voor zijn vorig jaar in het Centrum voor hedendaagse kunst Witte de With in Rotter dam gehouden solotentoonstel ling. Dit heeft het Amsterdams Fonds voor de Kunst maandag meegedeeld. Tom Claassen krijgt de aanmoe digingsprijs beeldende kunst 1993 (7.500 gulden). De prijs is hem vergund voor zijn tentoon stelling in Galerie Fons Welters in Amsterdam en voor zijn aan deel in de groepstentoonstelling 'Peiling' in Museum Boymans van Beuningen in Rotterdam. De prijzen worden op 5 novem ber uitgereikt. - Sinjoor - 14, 16.30, 19 en 21.30 u. Dragon. -Ambassades Club 1 - 14, 16.30, 19 en 21.30 u. Jennifer 8. -Ambassades Club 2 - 14, 16.30, 19 en 21.30 u. Pet sematary two. -Ambassades Club 3 - 14, 17.15 en 20.30 u. Scent of a woman. - Ambassades Club 4 - 14, 15.45 en 17.30 u. Jungle Book. 19 en 21.30 u. Peter's friends. BRUGGE - Complex Zwart Huis 20 u. Alive. 20 u. Falling down. 20 u. Twenty one. - Memling 20 u. Indecent proposal. - Van Eyk 20 u. Loaded weapon 1. GENT - Decascoop 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Loaded weapon 1. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Made in America. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Super Mario brothers. 14.30, 17 en 20 u. Pet sematary 2. 22.30 u. Love crimes. 22.30 u. Henry, portrait of a serial killer. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Dragon. 20 u. Body snatchers. 20 en 22.30 u. Mad dog and glory. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Falling down. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. The piano. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Indecent proposal. 22.30 u. The assassin. 17 en 20 u. Sommersby. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Alive. 14.30 u. Jungle book (Ned. versie).

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 15