otitie P
Kam
'Mavo raakt tussen wal en schip'
President Alija Izetbegovic te 'naïef' om Bosnië te reddenj
Buitenlandse belangen botsen in Azerbajdzjaans conflict
DESTEM
Beetje schuli
DESTEM-
hallage moet o
ACHTERGROND
Wieldoppen
Positie Maij
Hoezo zuinige tijden? Sup,
«TOE SCHRIK vrijgekomen. I
|r verkeer en Waterstaat na a
i X'eienng van de Wijkertunrl
I «"bewust profilerende bewirj
I ?mand gunt om een week
II k van berichten over het mog
|yWe.ede Kamer'.
aU heeft dus een meerderhel
13van het feit dat ze niet
bp. acfitergehouden. Zelf he
L|?r zou zijn geweest dat
«vertegenwoordiging had
h. „f1 bedragen van margi
Iki- deetje schuldig dus. Diel
1 verr was voldoende om q
L.,ass'n9 was dat niet. Vana
fin o de Pv(dA zich zeel
bel» e z?r9en verkerende SC
tDatk'i om een minister
lrirhfZou komen worden uit]
Kha °- van het CDA. En op
[sipnhtniette wachten.
IWas u Wanneer de schuld vei
Ivan H-°men te staan, was de
|han. (gereserveerde houdirf
Jtoaarc a' de geur van
IHeldrrP )n'ijk tot ontbinding h|
1 beeft ZOnder kleerscheurd
|vo0r| motie aan de brq
'oMflrtP'9 niet meer met ba
biet ri„udelen °ver private 1
üroen' d op het hart bei
DE STEM
WOENSDAG 23 JUN11993
bE STEM
Een vriend die het
zelf was overkomen
had me gewaar
schuwd: in Albanië stelen ze
de wieldoppen van je auto
waar je bij staat. Het klonk zo
clichématig - alle Albanezen
zijn boeven - dat ik er nauwe
lijks aandacht aan besteedde.
Diefstal, ezeltjes, schilderach
tige armoede, socialisme, ver
keerschaos en prehistorische
bunkertjes, geen beschrijving
over Albanië schijnt zonder te
kunnen.
Oké, het land telt precies 14
stoplichten, privébezit was
lang verboden en inderdaad
werd mijn auto onder mijn
ogen kaalgeplukt. Maar dat
hoeft toch niet in elk verhaal
opnieuw vermeld te worden.
Ik heb ze niet meer gezien,
maar goed lokaal gebruik is
dat de wielkappen later in het
hotel voor een paar dollar
kunnen worden teruggekocht.
Zo'n drama dat het per se in
de krant moet is het in de
regel dus niet.
Dat het land vol ligt met be
tonnen bunkertjes - door rei
zigers steevast omschreven als
champignons danwel gewone
paddestoeltjes - dat weten we
nu ook wel. Hoe oud-partiza-
nenstrijder en dictator Enver
Hoxha zijn land anno 1970 via
deze voor moderne oorlogs
voering totaal nutteloze ver
dedigingswerken wilde be
schermen tegen een invasie
vanuit de vijandige wereld;
hoe hij zijn socialistische ex
periment achter zijn eigen
Grebbelinie in totale isolatie
voortzette: het blijven intrige
rende vragen, maar de geïnte
resseerde leek heeft er al te
vaak over kunnen lezen.
Dat de megalomane man
daarbij zoveel beton in de
grond stopte dat hij voor elk
van zijn 3 miljoen onderdanen
een fraai huis had kunnen
bouwen, ik vermeld het
slechts als detail.
Het moet voor de bevolking
trouwens nog een hele teleur
stelling zijn geweest toen na
de revolutie bleek dat de boze
buitenwereld nauwelijks geïn
teresseerd was in het straatar
me stiefbroertje van de Bal
kan. Laat staan dat welke vij
and dan ook het land zou
willen innemen.
„Dat was wel even slikken, ja,
toen ik ontdekte dat het maar
staats-propaganda was", deel
de een inwoner van Tirana
me mee. „Albanië is helemaal
niet het benijde middelpunt
van de wereld." Nooit ge
weest ook, voor zover ik weet.
Behalve de bunkertjes komt
ook de meestal als kleurrijk
beschreven armoede immer
terug in de reisbeschrijving.
Als symbool van het romanti
sche leven op de Balkan
dringt zich dan al gauw de
ezel op. Zolang ik er zelf
maar niet op hoef te zitten
vind ik een ezelkar op een
berghelling inderdaad aardig
om naar te kijken.
Jammer alleen van al dat zwa
re vrachtverkeer, dat de arme
ezel constant aan het zicht
onttrekt. Maar geen nood: de
getrainde liefhebber van cou-
'leur locale kan de plaats van
het lastdier bepalen aan het
gehoest van het door de uit
laatgassen afgepeigerde baas
je.
Veel tijd om rond te kijken is
er overigens niet in het Alba
nese verkeer. De enige die
zich keer op keer recht in de
ogen laat kijken is de dood
zelf. In de dagen dat er alleen
staatsauto's reden, waren de
drie betonwegen die het land
doorkruisen misschien vol
doende. Nu klonteren er zo
veel zesdehands vehikels op
samen, dat de tocht van de
grens naar het 116 kilometer
verderop gelegen Tirana 4
uur vergt.
Door Gert van Wijland
Waar nog bijkomt dat de ge
middelde Albanese chauffeur
de meest elementaire rijvaar
digheid ontbeert. Na ten
hoogste twee jaar ervaring
laat de voertuigbeheersing te
wensen over, maar dat weer
houdt de bestuurders er niet
van hun decennia geleden in
het westen afgekeurde auto
mobielen plankgas over de
steile hellingen te jakkeren.
Minder roekeloze tegenlig
gers worden daarbij zonder
pardon naar de rand van de
meestal niet bestaande weg
gejaagd.
Ach, wat zeur ik nu over de
kleine ongemakken die een
bezoeker van de Balkan nu
eenmaal kunnen treffen. Zou
ik haast toch vervallen in het
verhalen van onbenullige za
ken. Liever had ik willen
schrijven over het heldhaftig
verleden van het 'land der
Adelaren'.
Maar ja, mijn wieldoppen zijn
gestolen. Het moderne Alba
nië laat zich slechts in de
schrille kleuren van het cliché
schrijven.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
S 076-236911/Telefax 076-236405.
Telefax redactie 076-236309.
Kantoren:
Bergen op Zoom, Steenbergsestraat 23-23a, (alleen redactie)
01640-36850, fax 01640-40731.
Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Afdeling Lezerskontakt ®06-0226116 (gratis).
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550, fax 01608-17829.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 1, 01100-28030, fax 01100-21928.
Postadres.' Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751fax 01140-19698.
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14,® 01620-54957, fax 01620-34782.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen.
Vlissingen, Scheldestraat 7-9, 4381 RP,
01184-19910, fax 01184-11446.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementsprijzen (bij vooruitbetaling te voldoen):
per kwartaal 85.50, per half jaar 170.05 óf per jaar 330.70.
Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 28.45,
per kwartaal 83.00, per half jaar 165.05 óf per jaar 320.70.
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882 en bij Teuben, Ginneken-
weg 7, Breda.
Grote advertenties uitsluitend S 076-236881.
Geboorte- en overlijdensadvertenties maandag t/m vrijdag tot 17.00 uur
076-236442, zondag van 18.30 tot 20.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447.
Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Ook op zaterdag van 09.00-12.00 uur. f
De aansluiting tussen
mavo en middelbaar
beroepsonderwijs moét en
kan beter. Dat staat in de
nota 'Mavo Nieuw Elan',
die minister Jo Ritzen deze
of volgende week van de
onderwijsbonden krijgt.
Wat moet er veranderen?
Een vraaggesprek met
Hans Sybrandy, directeur
van een mavo in
Amersfoort en namens de
protestants christelijke
onderwijsvakorganisatie
PCO nauw betrokken bij de
totstandkoming van de
nota.
Door Mick Salet
„ALS ER niet gauw iets ge
beurt, dan dreigt het mavo tus
sen wal en schip te raken."
Hans Sybrandy, 46 jaar, is di
recteur van een mavo en één
van de initiatiefnemers van de
actie 'Mavo Nieuw Elan.' Sy
brandy en zijn strijdmakkers
vinden het tijd voor een forse
opknapbeurt van het middel
baar algemeen voortgezet on
derwijs.
Het mavo - dè mavo mag je
trouwens ook wel zeggen - is de
laatste jaren minder in trek.
Toch tellen de mavo's meer
leerlingen dan havo of vwo. In
totaal iets van een kwart mil
joen.
Wie zijn de leerlingen die naar
een mavo gaan?
„Het zijn leerlingen die een al
gemene basis krijgen om een
middelbare beroepsopleiding te
kunnen volgen. De een doet het
fluitend. De ander moet er elke
dag voor werken. Dè mavo-leer
ling bestaat niet, maar over het
algemeen zijn het jongens en
meisjes die de nodige aandacht
en begeleiding bij de studie
moeten hebben. Op een mavo is
rust en discipline nodig. Het
moet er een beetje schools zijn.
De leerlingen mopperen daar
wel over, maar achteraf zeggen
ze: 'dat was toch wat we nodig
hadden."'
Is de keus voor mavo niet vaak
een negatieve keus? Zo van: 'de
havo is iets te moeilijk, het vbo
is geen eerste keus, dan maar
naar de mavo...'.
„Onzin. Er zijn natuurlijk altijd
wel ouders en leerlingen die zo
denken, maar vijfennegentig
procent kiest bewust mavo.
Omdat het een goede vooroplei
ding voor het middelbaar be
roepsonderwijs is. Het is geen
negatieve keus. Het is een prag
matische keus. Wie mavo kiest,
kiest voor een goede leerroute
naar het mbo."
Maar de onderwijsbonden vra
gen wel om een nieuw elan èn
om maatregelen van minister Jo
Ritzen. Wat is er mis met het
mavo
„Er is niks mis mee. Het gaat
prima. Alleen, als er niet gauw
iets gebeurt dan raakt het mavo
straks tussen wal en schip.
Want wat dreigt? In het nieuwe
schooljaar komt de basisvor
ming er. Die duurt drie jaar.
Dan houd je aan het eind dus
nog één jaar mavo over. En wat
moet je in dat ene jaar nou
doen? Ik vind niet dat het mavo
een éénjarig vervolg op de ba
sisvorming moet worden. Dan
wordt het een marginale kwes
tie.
Er is dus niks mis met het
mavo, maar als de politiek niets
doet, dan gaat het over twee of
drie jaar mis."
U zegt dat er niks mis is, maar
het is toch bekend dat massa's
leerlingen met een mavo-diplo-
Mavo-directeur Sybrandy: 'Mavo is goede leerroute naar mbo'
foto 't sticht
ma struikelen in het middelbaar
beroepsonderwijs. Meer dan één
van de drie blijft zitten of maakt
het mbo niet af.
„Goed, er is een béétje mis.
Maar is dat alleen de schuld van
het mavo? Nee. Als er een aan
sluitingsprobleem is, dan ligt
dat aan twee partijen. Mavo èn
mbo.
„Het is ook moeilijk voor het
middelbaar beroepsonderwijs.
In de eerste klas krijgen ze daar
leerlingen van vbo, mavo en
havo-3 binnen. Dat is een heel
heterogene groep leerlingen.
Dat vraagt nogal wat van lera
ren.
„Maar ook het mavo kan en
moet iets doen om de aanslui
ting te verbeteren. Dat stellen
we in 'Mavo Nieuw Elan' ook
voor. Om beter voorbereid aan
de start van het mbo te komen,
zouden de leerlingen in de der
de klas van het mavo al moeten
kiezen welke kant ze na het
eindexamen op willen. Denken
ze dat het middelbaar technisch
onderwijs wordt of meao of
middelbaar agrarisch onder
wijs? In de vierde klas zouden
ze dan een pakket moeten kie
zen dat het best aansluit bij die
schoolkeus. Daarbij zouden ze
dan de keus uit drie pakketten
krijgen: techniek, economie 6f
dienstverlening en gezondheids
zorg."
In 'Mavo Nieuw Elan' staat dat
de leerlingen vóór ze zo'n pak
ket kiezen de mogelijkheid zou
den moeten krijgen om hier en
daar een dagje te snuffelen in
het mbo: 'is dit echt de school
waar ik na mijn eindexamen
naar toe wil?' Een haalbaar
voorstel?
„Ik vind het een goed idee,
maar vraag we wel of of het in
de praktijk mogelijk is. Het ge
beurt nu sporadisch dat een
leerling ergens een dagje gaat
kijken, maar hoe je het in de
praktijk moet organiseren dat
alle leerlingen op een of mis
schien wel méér scholen een
introductie-stage krijgen, dat
lijkt me een probleem. Maar ja,
je moet natuurlijk hoog inzetten
met zo'n rapport."
Vóór de definitieve versie van
'Mavo Nieuw Elan' geschreven
werd, zijn de onderwijsbonden
voor een rondje inspraak het
land ingegaan. U heeft een paar
van die discussies geleid. Wat
viel u het meest op?
„De onvrede over de twee ver
schillende niveau's waarop leer
lingen een mavo-diploma kun
nen halen, C of D, en de brede
steun om een eind te maken aan
dat onderscheid."
Het C-niveau is ooit in het leven
geroepen om méér leerlingen
een mavo-papiertje te laten ha
len. De leerlingen die het nor
male niveau, D, niet halen, kun
nen een niveau lager, C, wél
slagen. Want een 5 op D-niveau,
wordt een 6 op C-niveau.
„Het C-niveau is niet geworden
wat we dachten dat het zou
worden. Het is verworden tot
een rekensommetje: 0,8 plus 2.
Dat was niet de opzet. Het ni
veauverschil heeft ertoe geleid
dat veel gediplomeerden op een
te laag niveau naar het mbo zijn
doorgestroomd en het er daar
om zo moeilijk kregen."
Wat zou het verdwijnen van het
C-niveau voor zwakkere leerlin
gen betekenen? Dat ze harder
moeten werken?
„Ja."
Wat is het mavo-diploma eigen
lijk waard? Je hoort mensen wel
eens zeggen dat je er niets mee
kunt doen.
„Nou, ik hoor dat niet zo v
Maar als mensen het ze»
komt dat misschien omdat1
het bedrijfsleven of bij dZ
heid bijna nooit iemand,
alleen maar een mavo-fa
tegenkomt.' Dat is ook fa
vreemd. Met een mavo-dij
alléén ben je er niet. uaïl
geen eindonderwijs meer. hJ
een vooropleiding. Slechts?
procent van de leerlingen»
na de mavo werken. De j
gaat naar het middelbaar i
roepsonderwijs - zeven vail
tien - naar de havo - twee J
de tien - of gaat iets in c
doen."
Tot slot. Steeds meer i
gaan op in grote sc/iolej
meenschappen, met vbo.
havo en met vwo. Zou de j
standige mavo de toljJ
eeuw nog halen?
„Mijn mavo fuseert op 1 aJ
tus ook, maar ik denk dat er 1
afzonderlijke mavo's blijvenl
staan. Niet veel, honderd!
tweehonderd, maar ze blijvT
wel. Net als het gymnasium
bepaalde plaatsen zal er i
andere oplossing mog
Maar mijn zorg is wel oil
leerlingen op zo'n z(
mavo gelijke mogelijk^
krijgen als de leerlingen op
mavo in een scholengei
schap.
„Op een scholengemeenschap]
het voor de leerlingen makk|
ker om te switchen. En i
streven we naar. Om leerling
aan het eind van de tweedei
makkelijker te laten switch]
tussen vbo, mavo en 1
en zo op de beste leerroute!
krijgen. Waarom zóu je i
leerling, die in de tweede k!
van de mavo niet zo
draait, geforceerd op de r
houden als hij het middelbaj
technisch onderwijs ook, e:
meer plezier, via het vbo k
bereiken?"
Izetbegovic
De Bosnische president
Izetbegovic heeft de rekening
gepresenteerd gekregen voor de
vele misrekeningen die hij deed
sinds in Bosnië de oorlog
losbarstte. Het collectieve
presidentschap in Sarajevo
besloot gisteren verder te
onderhandelen zonder
Izetbegovic, die daarmee in feite
van de troon werd gestoten - ook
al wil het presidium nog anders
doen geloven.
DoorThieu Vaessen (anp)
VOORDAT DE gevechten in al hun
hevigheid losbarstten in Bosnië-Her-
cegovina was Alija Izetbegovic nog vol
optimisme geweest. De herinneringen
aan de Joegoslavische bloedbaden uit
de Tweede Wereldoorlog zouden het
gezonde verstand wel doen zegevieren,
dacht Izetbegovic. Niets bleek minder
waar.
De kritiek op de 67-jarige Izetbegovic
is binnen het kamp van de Moslims,
die de Bosnische regering domineren,
altijd groot geweest. De president zou
naïef zijn. Zo bleef Izetbegovic geloven
in behoud van een Joegoslavische con
federatie, ook toen in 1991 de oorlog
Kroatië al volop teisterde.
Terwijl de Serviërs en Kroaten in
Bosnië zich opmaakten voor een her
haling van de slachtingen uit de Twee
de Wereldoorlog, spande de leider van
de Moslims zich in voor de vrede. De
Moslims' konden zich beter niet bewa
penen, zo zei hij, dat zou immers alleen
maar worden opgevat als een provoca
tie.
Het gevolg was dat de Moslims zich in
april 1992 totaal onvoorbereid moesten
verdedigen. Izetbegovic reisde vervol
gens voor financiële en politieke steun
langs Arabische landen en pleitte in
het Westen hartstochtelijk voor ge
deeltelijke opheffing van het wapen
embargo. Achteraf gezien was het te
laat. Volgens sommige schattingen zijn
in vijftien maanden van gevechten
meer dan 100.000 mensen gedood, me
rendeels Moslims.
Naïef was misschien ook wel Izetbeg
ovic' hoop op een buitenlandse inter
ventie, die uitbleef. De internationale
gemeenschap legde zich neer bij de
feiten.
De strategie die Izetbegovic aan de
onderhandelingstafel hanteerde was
evenmin onomstreden. Concessies deed
hij pas op het moment dat hij niet
anders meer kon en de plannen eigen
lijk achterhaald waren door de situatie
op het slagveld.
Een voorstel om Bosnië op te delen in
kantons stuitte al in een vroeg stadium
op zijn veto. Na lang aarzelen accep
teerde hij wel het plan van de bemid
delaars Lord Owen en Cyrus Vance,
die de ex-Joegoslavische republiek in
tien provincies wilden verdelen maar
de eenheidstaat ten minste behielden.
Ook nu bleek Izetbegovic' ja-woord
echter te laat. De Serviërs waren in de
tussentijd ver opgerukt en het was
voor hen ondenkbaar dat ze hun ter
reinwinst weer zouden prijsgeven.
Met zijn afwijzing deze week van de
driedeling van Bosnië, die was beklon
ken door de presidenten van Kroatië
en Servië, lijkt de tijd van Izetbegovic
gekomen. Zijn medestanders realiseer
den zich dat him voorman geen haal
bare alternatieven kan aandragen en
lijken eieren voor hun geld te kiezen:
Dan maar een driedeling waarbij de
Moslims zo'n groot mogelijke repu
bliek krijgen met zoveel mogelijk ga
ranties voor economische levensvat
baarheid.
Gezien zijn verleden was het niet echt_
verbazend dat de Serviërs weinig ver
trouwen hadden in Izetbegovic. De
jurist had in het communistische Joe
goslavië de reputatie een Moslim-In
damentalist te zijn, ook al was daai
de afgelopen tweeënhalf jaar weinigj
merken. Zijn reputatie dankte IzetM
ovic aan zijn veroordeling in 194811
drie jaar cel, wegens zijn ferveq
anti-communisme. Als lid van
of meer fundamentalistische Joij
Moslims werd bij schuldig verklaa
aan terrorisme.
In 1983 veroordeelde de autoriteit|
hem opnieuw, dit maal tot veert
jaar gevangenisstraf wegens zijn a
deel in het schrijven van de Islam
sche Verklaring. De communisten I
schuldigden de opstellers van de «j
klaring van het beramen van
menzwering om een etnisch gezuinj
Moslimstaat te stichten in Bosnië, I'
ovo en andere gebieden waar I
in de meerderheid zijn.
Gezien zijn verleden was
zeker niet de ideale 'verzoener' toentf
in december 1990, twee jaar na i
vervroegde vrijlating, werd
tot president van Bosnië-Hercegovii
Hij was de eerste niet-communisM
president die sinds 1945 aan het hod
kwam van een Joegoslavische ref
bliek. In de meer-partijen verkiezing]
was zijn Democratische Actie Kr
als grootste uit de bus gekomen, to
zij de steun van de Moslims dit]
procent van de Bosnische bevolr
uitmaakten.
Sommige waarnemers waarschip
dat de kiem voor een burgeroorlog|
was gelegd met de vorming van
tieke partijen op etnische basis. Mj
govic had in 1990 een multi-etr'
partij moeten aanvoeren, zo bet#
Zlatko Dizdarevic, hoofdredacteur J
de krant Oslobodenje, tijdens een
zoek aan Nederland. De vraag of i
begovic een goede president is,
woordde Dizdarevic met een re
'nee'. „Wij zijn niet gelukkig me'JJ
en hij niet met ons", aldus de hoofl|
dacteur van de laatste onafhankelijj
krant van Bosnië-Hercegovina,
De machtsstrijd in
Azerbajdzjan, waar
president Eltsjibej op de
vlucht geslagen is en
rebellenleider Goesejnov
de macht opgeëist heeft, is
niet alleen een interne
aangelegenheid. Achter de
schermen spelen Rusland,
Iran en Turkije een niet te
onderschatten rol.
Door Berry Kessels
Het conflict dat de Azeri's on
der elkaar uitvechten, lijkt - af
gezien van het bloedige begin -
een schertsvertoning. Een boze
kolonel jaagt met een handjevol
soldaten de president van de
transkaukasische voormalige
Sovjet-republiek op de vlucht,
hoewel diens tocht naar de Aze-
rische enclave Nachitsjevan niet
zo mag heten.
Het regeringsleger kijkt onder
tussen toe en ziet steeds meer
soldaten overlopen naar de
34-jarige kolonel Soeret Goese
jnov. Een derde speler, de gesle
pen communistische partijman
Geidar Alijev, grijpt zijn kans
en trekt voorlopig de macht
naar zich toe.
Wat er uit ziet als een hofintrige
in de beste Osmaanse tradities
versluiert grote politieke tegen
stellingen tussen de drie regio
nale grootmachten Turkije,
Rusland en Iran. Waar eerst
Turkije met de verkiezing van
president Aboelfaz Eltsjibej de
troeven in handen had, zou het
optreden van kolonel Goesejnov
de tegenzet van de Russen zijn.
Kolonel Goesejnov was eens de
favoriet van president Aboelfaz
Eltsjibej. Toen de Sovjetunie
naar de ondergang sukkelde,
sloeg hij zijn slag. Hij werd
miljonair door voor eigen reke
ning en tegen harde valuta
overschotten wol te verkopen
van de staatsfabriek waar hij
werkte.
Daarna nam hij met vergelijk
baar succes het militaire métier
op. De kolonel, die zijn oplei
ding in het Rode Leger heeft
gekregen, was een geduchte te
genstander van de Armeniërs in
de strijd om Nagorno-Kara-
bach. Dit gebied wordt voorna
melijk door Armeniërs be
woond, maar hoort officieel nog
bij Azerbajdzjan.
De flamboyante Goesejnov
werd door de president zelfs
onderscheiden als Nationale
Held. In januari bekoelde de
verhouding echter toen Goese
jnov zijn troepen terugtrok en
de weg vrijmaakte voor een Ar
meens tegenoffensief. Sindsdien
staat Azerbajdzjan er militair
gezien belabberd voor in Nag-
orno-Karabach en hebben Ar
meense strijders uit het gebied
zelfs enkele stroken Azerbajdz
jaans grondgebied veroverd.
De president ontsloeg Goesejn
ov en ontnam, hem zijn rang,
angstig geworden door een mor
rende publieke opinie. Goesejn
ov legde zich hier niet bij neer
en verzamelde zijn eigen troe
penmacht. Met een bloedbad bij
Gjandzja, op 4 juni van dit jaar,
zette hij zijn handtekening. In
een gevecht met het regeringsle
ger vielen daar zeventig doden.
Daarna lag Azerbajdzjan voor
de rebellenkolonel open. Zijn
zegetocht door het land heeft
hem al tot in de hoofdstad Ba
koe gebracht.
Afgelopen vrijdag verloor presi
dent Eltsjibej de moed en
vluchtte naar Nachitsjevan.
Oud-communist Geidar Alijev,
ooit eerste vice-premier onder
Gorbatsjov, dook op uit de poli
tieke luwte en trok de macht
naar zich toe in Bakoe.
Achter deze warrige verwikke
lingen gaan twee verschillende
opvattingen over de toekomst
van Azerbajdzjan schuil die di
rect te maken hebben met de
belangen van de naburige
grootmachten.
Turkije, Iran en Rusland volgen
de ontwikkelingen in Azerba
jdzjan met Argusogen. Turkije
dacht met de verkiezing van de
pro-Turkse Eltsjibej vorig jaar
de winst binnengehaald te heb
ben bij de etnisch nauw ver
wante Azeri's.
Eltsjibej wil Azerbeidzjan, in
een innige alliantie met Turkije,
hervormen naar het Turkse mo
del. Zijn programma voorziet in
een strikte scheiding van islam
en staat en werd door een grote
meerderheid van de Azerbajdz-
jaanse bevolking ondersteund.
Turkije ziet Azerbajdzjan als de-
eerste steen van een Pan-Turks
bouwwerk dat moet verrijzen
op de ruïnes van de oude isla
mitische Sovjet-republieken.
Het gebied van de volkeren die
een aan het Turks verwante taal
spreken, loopt tot aan China.
Iran, dat in tegenstelling tot
Turkije een grens heeft met
Azerbajdzjan, probeert zijn ra
dicaal islamitische ideeën naar
de voormalige Sovjetunie te ex
porteren. Van al te veel getam-
boereer op de onafhankelijk
heid van Azerbeidzjan houdt de
islamitische republiek daaren-
tegen niet.
De meeste Azerbajdzjaanse
Turken leven niet in Azerbajdz
jan zelf, maar in noord-west-
Iran. De onafhankelijkheidsver
klaring van Bakoe veroorzaakte
ook in Tabris, het centring
de Iraanse Azeri's, beroew
Bovendien waren zij in®e-
rige onderdanen van de M9
in Teheran en dat is onto]
ayatollahs niet veranderd.
Volgens westerse1
de vlucht van Eltsjibej
triomf voor Moskou. De®*
zouden de opstandige
Goesejnov in het geheim W]
gesteund. Zij hebben we"1
met Azeri's en vooral
aanhangers van het Volks®
van Eltsjibej, die zij
bezijden de waarheid -
lamitische fundaments®
houden.
De oliemaatschapijen
dat Gaidar Alijev, de ö-
munist die door het opt"
van kolonel Goesejnov M
feite de macht heeft inj>
de olieconcessies aan R"
geeft. Rusland zou dat no
ren met militaire hulp
oorlog met Armenië ov
enclave Nagorno-Karabac
De uitkomst van de
strijd in Azerbeidzjan stay
ter nog allerminst vast. i [j
is officieel nog steeds Pr®
De leiders in Ankara,
en Teheran gaan nog on
tijden tegemoet.
inen Haag - De inkomensver
schillen moeten in de volgen-
'dekabinetsperiode verkleind
Lorden door de inkomens
Ln twee keer modaal (boven
90.000 bruto) hoger te be
lasten.
[pit adviseert een werkgroep van
L pvdA in een notitie aan de -
I fractie. De nota is volgens werk- f
Loepvoorzitter Van Zijl (Twee
de-Kamerlid van de PvdA) be-
Idoeld als een soort 'aangever'
[voor de discussie die deze zomer,
Ligt over het kabinetsbeleid
Oen Haag - De Tweede
(amer gaat voorlopig niet
[akkoord met de plannen
Jvan staatssecretaris Kosto
[(Justitie) om allerlei nieu-
|we eisen te stellen aan mi
granten die hun gezinsle
den of partner naar Neder
land willen halen.
[Alle politieke partijen hadden er
zwaar tegen dat die plannen
JVERVOLG VAN VOORPAGINA
Hoor Reitsma stond de steun aan
laij al bij voorbaat vast: hij
gon al met zijn vertrouwen in
|de minister uit te spreken. Pv-
rwoordvoerder Van Gijzel
emde de verdediging van Maij
l'verhelderend'.
|WD en Groen Links keurden in
leen motie de handelswijze van
[Maij af. „De minister bagatelli-
de risico's van het Rijk
|enorm," zei WD-woordvoerster
Jorritsma.
overwoog de motie van
|WD en Groen Links te steunen,
naar deed dat op het laatste
noment niet.
feij zei geen moeite te hebben
net de eis van de Kamer dat ze
voorlopig niet mag onderhande-
over private financiering.
Volgens haar lopen er op het
oment geen onderhandelingen
[met beleggers. Het Kamerdebat
lover private financiering vindt
fin het het najaar1 plaats.
v naniBTü. i' (ADVEï
Voor rtnaar det Binnenhof zal
een 9auw op haar teentj
Incident*9® tik op de vingt
Minister ,s gebleken dat
oorrimf ^an Verkeer en Wat
dat ha„ nI?eren met de naasi
dar daarvoor stevig de 11
