Mysterieuze vondst IJzendijke
K NIEUWS
DUIVEN sport
ZAKEN nieuws
rt
ns
en
Historicus stuit in archief op stukken over middeleeuws schip
ÏÏPïteWFWÖ''"'
TROUW-
KOSTUUM!
ZEELAND
C4
elheidscontrole
iefstal autoradio
erij Draaibrug
einde series
Nu v.a. 399
Etec Terneuz®
Bapaume
La S outeraine
Dreux
Geschenkenhuis
Van Geyt Hulst
Speelgoedwinkel
Feest in
Verspassage
Bosch Optiek
Fotokot Erik
Sporthuis
Van Noorden
Elektronische
bankprodukten
{STEM
WOENSDAG 23 JUN11993
ïppine - Een agrariër
lippine deed aangifte V|
stal van twee Texelaat
meren. De lammeren Ij
op de dijk bij de Isabel!
/Kruisweg en werden
nacht van maandag
sdag door onbekend!
genomen.
rvliet - Tussen 13.30
45 uur werd op snelhj
ontroleerd op Rijks,
1. Er passeerden 278 1
gen. Het aantal overtri
l bedroeg 16. Hoogstgem
snelheid was 118 km 1
meuzen - Uit een auto j
keerd aan de Zelden:
n te Terneuzen werd g_,
een autoradio ontvreem_
diefstal moet gebeurd zij
sen 11.30 en 15.30 uur.
gem) 197 gram. De volgend!
bwedstrijd is op 5 septer
r. Naast de gewone clul
dstrijden houdt ZVH
ielingen ook dit jaar de Tol
tenwedstrijd op dinsdag 1
gustus van 19.00 tot 22.0(
ur op het strand te Cadzand,
ostburg
C - De Stichting Stree|
ugdcentraie te Oostburg i
g op zoek naar medewerl$
ers en medewerkers voor 1
ndervakantiewerk. Inliclj
"gen SJC te Oostburg.
end hoger beroepsonderwij)
aurice von Aesch (Oostburg
g. Uien (excl B.T.W.): Plantf
ien 28 tot 32 cent per kg
Tooi en stro (excl. B.T.Wj
"eidehooi-oogst 1993
50,00 tot 165,- per 1000 ki
ijkhooi 120,00 tot 135,0|
er 1
pwaarts
'arrering op rotte, hard groe£
e in kapotte knollen.
mooi 120.00 tot 135,1m,
enkort te starten met e|
ij Aardenburg zijn van
eeft geen grond beschikbaj
engen.
maar dat moeten we nu nog e
nader bekijken. Donderdag j
ik een gesprek met burgemee
Everaers van Sluis. Ik heb
goede hoop op."
Wethouder W. van Helden i
Aardenburg vindt het jai
dat de kinderboerderij eldj
komt. „Wij hebben helaas
grond beschikbaar. MisschJ
kunnen ze eens bij een pa;
lier naar een stuk grond i
meren," aldus Van Helden
teravond.
De fancy-fair zal nu worden I
houden niet op 24 juli, maarl
17 juli.
(ADVERTENTIE)"
60 c
Noordstraat 15
4531 GB TERNEUZEN
in Terneuzen heeft twee
'acht gesleept die een g
erminderde afzetmogelijk"
industriële intercomsysteiw^
'ieken in Israël en Spanje-
joen gulden gemoeid. „a
jortgelijke opdrachten in
n te halen. Inmiddels wor
ixportmarkt is volgens de
dat steeds meer interna^
en op de specialistische ken»,
-rd in 1968 opgericht. Het,.
nlnU-rn+nnVinialz \7flDT Q6
-ltechf11
elektrotechniek voor de
zijn ook meet- en regei
)rand- en inbraakdetectie, e
levert ook personal comPu
Ï$20J
eJJo'i oo
Oostburg/IJzendijke - Er-
jffls onder de tarwe, wes
telijk van IJzendijke moet
ach een middeleeuws
schip bevinden. Een mys
terieus, maar uiterst be
langrijk schip. Ooit, in
1980, zijn er een paar
stukken hout van opge
graven. Daarna ploegde
ie boer zijn land weer en
ie houtresten verdwenen
nok. Tot het schip on
langs, op papier, weer te
voorschijn kwam in het
gemeente-archief van
Deze gemeente
grote bedragen uit
getrokken om het oud ar
chief van de tien voorma
re gemeenten die samen
Groot-Oostburg vormen,
je inventariseren. Nu
!®eft men het archief van
Uzendijke onder handen
bi daarin stuitte men op
de resten inderdaad van
191 schip zijn, kan dit het eerste
•Mdeleeuwse vaartuig zijn dat
3 het zuidwesten van Neder-
®d is gevonden. Een uiterst
'grijke ontdekking," zegt
■teicus Erik van der Doe,
"chivaris bij het Rijksarchief
Middelburg. „De meest
*8arschijnlijke periode waarin
schip vergaan is, is rond
I® der Doe is belast met het
j®®tariseren van de archieven
he West-Zeeuws-Vlaamse
™oente. Tegelijkertijd is hij
jspcciaüseerd in maritieme ar-
Schepen vergaan of blijven ge
woon liggen, vallen in dë mod
der en rotten niet omdat er dan
geen zuurstof, meer bij kan.
Daaruit kun je afleiden dat de
klei van West-Zeeuwsch-Vlaan
deren nog heel veel verborgen
houdt."
De eerste ontdekking van het
middeleeuwse wrak bij IJzen
dijke komt op naam van de
inmiddels overleden Aarden-
burgse heemkundige Jan van
Hinte. Hij kreeg eind 1960 een
tip over het wrak, bezocht de
locatie, deed opgravingen en
correspondeerde daarover met
verschillenden archeologische
instanties in Nederland.
„Wanneer de dragline in het
land van landbouwer Jacob
Dhont aan de Zevenhofsteden-
weg het scheepswrak voor het
eerst heeft opgegraven, is mij
niet bekend," schreef Jan van
Hinte in een verslag over zijn
ontdekking, „doch dat ik eerst
weken later op het terrein aan
wezig kon zijn, kwam omdat
Dhont het wrak onmiddellijk
met een dikke laag grond had
laten bedekken omdat hij geen
last wilde hebben van nieuws
gierige mensen."
Jan van Hinte ging op 28 sep
tember 1960 naar boer Dhont
om onderzoek te doen. Eerst
moet hij de dragline-machinist
opzoeken, want die moest de
juiste plaats aanwijzen. Met een
prikstok, een geïmproviseerd
peilijzer, gingen ze aan de slag.
Van Hinte: „De vierde keer dat
hij daarmee prikte, had hij het
wrak teruggevonden. Ondanks
enige uren naarstig verder pei
len was er geen enkele conclusie
te trekken hoe het wrak lag.
'De volgende dag kwam Van
Hinte terug. Van Hinte, land
meter van beroep met een kolo
niale loopbaan in Indonesië
achter zich, mocht van boer
Dhont graven, als hij het terrein
later weer maar egaliseerde.
Opwellend grondwater hinder
de de onderzoeker, maar op een
meter diepte vond Van Hinte
drie stukken hout 'door de
dragline van het wrak afgerukt,
mogelijk van de boeg'. Dominee
Blom uit IJzendijke bracht de
stukken met zijn auto bij Van
Hinte thuis. Een verslag van
zijn bevindingen stuurde Van
Hinte naar de Rijksdienst
Oudheidkundig Bodemonder
zoek (ROB) in Amersfoort. Die
moest beslissen over verder het
eventueel verder uitgraven van
het IJzendijke-schip.
Seheepsarcheoloog
De bevindingen van Van Hinte
kwamen ook terecht bij G.D.
van der Heide, Nederlands be
langrijkste naoorlogse
seheepsarcheoloog. Van der
Heide gaf leiding aan de opgra
vingen in de Flevopolders en
werd later directeur van het
Museum voor Scheepsarcheolo
gie in Ketelhaven.
Is er nog iets te zien wilde Van
der Heide van Van Hinte weten?
Zo niet dan kon ontgraving im
mers alleen met bronbemaling
gechieden. Dan hoefde Van der
Heide zich niet druk te maken,
dat ging tienduizenden guldens
kosten.
Van der Heide was er ook niet
zo zeker van dat het om
scheepsresten ging. Hij sugge
reerde dat het evengoed restan
ten van een houten bouwwerk
konden zijn, zoals bijvoorbeeld
een molen?
„De Zevenhofstedenweg," legt
Van der Doe uit „volgt de bed
ding van de middeleeuwse ri
vier Elmare. Dat was de toe
gang tot de zeehaven van IJzen
dijke, een vrij brede stroom,
waarlangs ook een dorp lag dat
Elmare heette."
Elmare!
Een nederzetting waar mensen
woonden, oude Zeeuws-Vla
mingen. Het is opgeslokt door
de tijd. De Gentse monnik
Nothold stichtte in 1144 een
klooster op de schorren aan de
oever van de Elmare. Die schor
ren had de Gentse Sint Pieter
sabdij al in het jaar 939 cadeau
gekregen van de graaf Aarnout
van Vlaanderen. Volgens de
overlevering moet dat schorren-
klooster 'een schoon gebouw'
geweest zijn, eenzaam gelegen
in een woest veengebied. Een
zekere abt Johan liet er in 1342
een kerk bij bouwen. Het kloos
ter van Elmare ging bij een
overstroming in 1377 tenonder.
Later verrees op die plek het
gehucht Steenhoven. Tot ver in
de negentiende eeuw stond er in
Steenhoven een huis dat 'Het
Klooster' heette.
Het klooster van Elmare is ook
bekend uit het verhaal van Rei-
naert de Vos. Het was daar,
waar volgens de dichter, Ize-
grim monnik werd en waar de
sluwe Reinaert de poten van
Izegrim vastbond aan het klok-
ketouw.
„En de klok beierde zo hard dat
ieder in de straten van Elmare
dacht, dat het duivel was die
daar de klok luidde."
Molen
Misschien zijn het wel resten
van een molen, veronderstelde
Zuiderzee-archeoloog Van der
Heide destijds, doelend op de
gevonden stukken middeleeuws
hout. Niet onmogelijk, al is de
molen van Elmare in 1377, het
jaar van de overstroming, over
gebracht naar Russchevliet.
Van der Doe: „De verdronken
oiogie.
«Be
gen
- vondst bevestigt," aldus
ÏÏl('er ^0e' 'detS WSt a'
lang vermoed heb: dat het
^ws-Vlaanderen en dan
fa: in West-Zeeuws-Vlaan-
Jii vol moet liggen met heel
scheepswrakken. Het was
fel "^deleeuwen een zeege-
niet een brij van eilanden
i^vens met internationale
^«contacten. Je had er
a's Sluis, Damme en
rvliet. IJzendijke was met
Vail ur§ en Aardenburg lid
«he Londense Hanze, een
Ij®1? handelsverbond. Het
Se hier van de schepen net
de J!P de oude Zuiderzee. In
sclw "Polders zijn 350
Pswrakken gevonden.
-Sr - •- l*
t -m
'•^KkJL uJ'-f ""fefr.'. -:.A>
Een foto
uit 1961 van
een wrak
stuk van het
oude schip.
FOTO RIJKS
ARCHIEF
MIDDELBURG
Ergens on
der de tarwe
liggen de
resten van
het myste
rieuze schip.
FOTO CAMILE
SCHELSTRAETE
kapel van het klooster van El
mare is in 1390 afgebroken. De
resten zijn per schi vervoerd
naar Russchevliet, ook een dorp
dat later verdronken is. Op die
route ligt het wrak dat Van
Hinte mogelijk heeft gevon
den."
In 1961 trachtte Van Hinte nog
een paar keer om belangstelling
te wekken voor het wrak van
IJzendijke, maar archeologisch
Nederland negeerde de ijverige
heemkundige uit het verre Sint
Kruis in West-Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Zestien jaar later, in november
1976 probeerde een vriend van
Van Hinte het nog een keer. De
nu gepensioneerde chirurg H.
Bolland uit Eerbeek over die
poging: „Van Hinte wilde er
niks meer over horen. Hij was
het spuugzat. 'Ach die stukken
hout,' zei hij dan. Hij kreeg
nimmer repliek van de heren en
dat heeft hem altijd zeer gespe
ten."
Voorzichtig
Boer Jacob Dhont woont nu in
Oostburg. Hij herinnert zich
'het schip' nog heel goed: „Het
lag in een soort zandlaag. Ik
was er voorzichtig mee. Ze had
den me gewaarschuwd: denk er
om dat het graven niet op jouw
kosten gebeurt. Van Hinte wilde
verder zoeken, maar er was
geen geld voor."
Van Hinte overleed in 1983.
Waar zijn die opgraven stukken
hout gebleven?
„In het museum in Aarden
burg," vermoedt boer Dhont.
„Het enige wat wij in ons mu
seum aan hout hebben, is een
oud schandblok," zegt Walter
Dierick van de gemeente Aar
denburg. Hij verwijst naar drs.
Willy Dezutter, conservator van
het Museum voor Volkskunde in
Brugge, destijds bevriend met
Jan van Hinte. Dezutter beves
tigt de contacten met Van Hin
te, maar van middeleeuws
scheepshout weet hij niets:
„Van Hinte had een schuurtje
achter het huis. Daar zat van
alles in. Wrakhout? Misschien,
maar vergeet niet, dat zulke
brokken als ze daar zomaar lig
gen, gauw in de versukkeling
raken."
Van der Doe: „Als het hout dat
Van Hinte vond, van een schip
afkomstig is, dan is het een hele
waardevolle vondst geweest.
Niet voor schatgravers hoor,
want in deze streken voeren
geen schepen met potten goud
aan boord. Het duiken naar een
rijkbeladen zeventiende eeuws
VOC-schip is in Nederland niks
bijzonders meer, maar een ano
nieme kleine koopvaarder uit de
veertiende eeuw is een archeo
logische schat."
Biervliet - Voor de wedvlucht
vanuit Bapaume gelost op 20
juni werden bij het inkorfcen-
trum van p.v. de Hoop uit
Biervliet 406 jonge duiven
aangeboden. De hoogste snel
heid bedroeg 1394,071 mpm.
1,5 en 7 U Kouijzer 2 J Lecluijze 3 P
Weeda 4 A Neve 6 Adr. de Groote 8
C. de Regt en zn 9 J. de Puy 10 Her.
de Dobbelaere
Eerste de Beste,Schoondijke
52 duiven,1347,197 mpm.
1 E. de Wever 2 en 4 en 10 Cl de
Wever 3 ,5,6,7 en 8 J Huigh 9 A
Steurrijs.
Jonge duiven,295,1359,376 mpm.
1,2 P Cornelis 3,4 en 10 J de Poorter
5,6,7,8 en 9 H de Wever.
Strijd in Vrede ,Groede
Oude duiven,70 ,1328,853 mpm.
1 ,4,5,7,8 en 9 A Beun 2 M Elfrink 3
A Schaap 10 mw Scheele
Jonge duiven,233duiven, 1346,566
mpm.
1 Mw Buijze 2 M Elfrink 3 en 4 A
Schaap 5 mw Scheele 6 en 9 H
Simpelaar 7 G Dusarduijn 8 A Beun
10 Manhave en zn.
De Getrouwe Duif,Cadzand
Oude duiven,21 duiven, 1345,188
mpm.
1 ,2en 10 C Riemens 3,4,en 5 D van
Kerkhoven 6 en 7 W de Die 8 en 9 J
van de Plasse
Jonge duiven,130, 1334,432 mpm.
1 J van de Plasse 2 W Goossens 3,8
en 10 J Kools 4 5 7 en 9 D van
Kerkhoven
Jong maar moedig,Driewegen
Oude duiven,61, 1386,49 mpm.
1,2,3,6 en 8 J Vonhout 4 P den
Hamer 5,7,9 F Dellaert 10 J Boer
man.
Jonge duiven,91,1322,62 mpm.
1 ,2,3,8,10,7 F Dellaert 4,5,6,9 J
Vonhout.
Hulst/St. Jansteen
Jonge duiven,659, 1379.64 mpm
1 A Hemelaar St. Jansteen,2,3 en 6
E van Deursen.St. Jansteen ,4,5,9 en
10
W.T. Boddaert Hulst,7 L de Wilde
Hulst,8 A Olieslager Hulst.
Oude duiven,48 ,1337.20 mpm.
1 P.D'Hondt Hulst,2 J van Denderen
Hulst,3 comb Schrijver Hulst,4 A
Mattens St. Jansteen,5 J. van Daele
st. Jansteen ,6,7,10 A Berkelmans
Hulst,8 E Leraert Hulst, 9 G van
Overloop St. Jansteen.
Eerste de Beste, Schoondijke
45 duiven,1218,105 mpm.
1 ,6 en 7 Temmerman zn 2 W van
de Velde zn 3 en 9 J de Poorter 4
en 10 A
Luteiin 5 en 8 L van de Leije
Strijd in vrede,Groede
23 duiven,1241.990 mpm
1 en 6 mw Buijze 2,3,4 ,7 en 8 G
Dusarduijn 5 comb de Zutter.
De Hoop,Biervliet
58 duiven, 1224.914 mpm.
1 H de Krijger 2 J du Puy 3 en 10 A
de Boevere en zn 4 A Boeije 6 H
Neve jr. 7 C de Regt en zn 8 B vd
Slikke 9 M Deveneijns.
De Getrouwe duif,Cadzand
23 duiven, 1252.626 mpm.
1 en 2 A Duininck 3 D van Kerkho
ven 4 C Riemens 5 S de Putter 6 P
Vasseur 7 G Schrier 9 M de Lijser
10 J de Mey.
Voorwaarts, Zaamslag.
98 duiven,1284 mpm
1 D.O.Nice 2 en 7 M Scheele 3 P
Arens 4 en 5 M Hamerlink 6 en 9 H
de Feijter 8 A A van de Velde 10 P
van Hoeve
Hulst/St. Jansteen
Inkorfcentrum Hulst 204 duiven,
1296.15 mpm.
1,5,7 en 9 L van Vliembergen
Grauw,2 comb Provoost Hulst,3 en
10 P. D'Hondt Hulst,4 L Thijs St.
Jansteen,6 F Thijs St. Jansteen 8 Ch.
de Beule Heikant.
Voorwaarts, Zaamslag
142 duiven, 12-79 mpm.
1 en 3 D.O.Nice 2 H de Feijter 4 en 5
M Scheele en zn 6,7 en 9 D Bauman
DZN 8 comb Scheele 10 A Klieman
en zn.
Vrijdag 2 juli, wordt er gevlogen
vanuit Barcelona. Een afstand van
gemiddeld 1150 km. De duiven wor
den ingezet zondag 27 juni in het
lokaal van de Eerste de Beste te
Schoondijke van 18 tot 19 uur.
Hulst - In het voormalige kan
toorpand van het Hulster Wa
terschap is nu Van Geyt Ge
schenkenhuis gevestigd. Afge
lopen weekend konden de
klanten een kijkje nemen in
het volledig vernieuwde en
ruime interieur.
Volgens de eigenares biedt de
zaak luxe artikelen voor men
sen die iets aparts willen op
het gebied van interieur, ser
viezen en glaswerk, tafelziver
en -linnen. De antieke meube
len zijn een voorproefje van
datgene wat men binnenkort
te zien krijgt op de tweede
verdieping: een atelier voor
klein meubelen zowel klassiek
als modern.
In de winkel staat een brede,
houten trap centraal. Deze
verleent toegang tot de eerste
verdieping waar een Tearoom
is gevestigd. Hier worden fris
dranken, thee, koffie, gebak
en eenpersoons gerechten ge
serveerd.
Hulst - In het voormalige
pand van Van Geyt Geschen
kenhuis aan de Steenstraat 12
is nu de speelgoedwinkel In de
Olifant gevestigd.
Een zaak met speelgoed en
boeken. Houten speelgoed van
degelijke kwaliteit en in vele
kleuren, maar ook grote plu
che beesten, puzzels, gezel-
schapspelen en houten siera
den. Daarnaast een uitgebrei
de collectie jeugdboeken in
verschillende materialen: pa
pier, plastic en hout.
Linda Beck en Petra van Geyt
vormen een tweemanschap in
de nieuwe speelgoedwinkel
waar alles overzichtelijk in
houten schappen en rekken is
opgesteld. De zaak werkt met
een klantenkaart.
Hulst - Van woensdag 23 juni
tot en met zondag 27 juni viert
de delicatessenzaak Verspas
sage in Hulst feest. Het drieja
rig bestaan wordt gevierd.
In de Verspassage zitten onder
één dak: een vakslager, warme
bakker, kaasspecialiteitens-
hop, een snoepshop, een bloe-
menzaak en een groente- en
fruitafdeling.
Tijdens de feestelijke dagen
krijgen de klanten bij aankoop
van vijf gulden een gratis lot.
Hiermee kunnen prijzen ge
wonnen worden. De hoofd
prijs is een exclusief gevulde
feestmand ter waarde van
honderd gulden.
Hulst - Bosch Optiek in Hulst
en Terneuzen heeft een specia
le service voor de klanten. Wie
lenzen wil uitproberen kan in
de zaak terecht voor proeflen-
zen.
Een nieuwe zachte lens kan
uitgeprobeerd worden voor 25
gulden, inclusief aanpassen en
aanmeten. Deze lens kan
maximaal (ononderbroken)
een weekend of enkele dagen
worden gedragen. Het is een
dunne lens die goed passend
op het oog wordt gemaakt, om
optimaal draagcomfort te ga
randeren. De lenzen zijn ge
schikt voor de vakantieperio
de, sportwedstrijd, avondje
stappen of weekendtripje. Na
het dragen gooit men de len
zen gewoon weg.
Sint Jansteen - Fotograaf Erik
Ossewaarde ruilde zijn stek in
Hulst in voor een oud pand
aan de Wilhelminastraat 9 in
Sint-Jansteen, waar hij een
atelier en fotowinkel inrichtte.
Hij slaagde erin om van een
koele slagerij een 'Fotokot' te
maken; de nieuwe naam voor
het atelier. Sint-Jansteen had
voorheen geen eigen fotowin
kel, maar sinds vorige week
kan iedereen in het 'Fotokot'
terecht.
Een permanente wisselende
'tentoonstelling van gemaakte
foto's siert de wanden. Voor
de muren werd gebruik ge
maakt van wit met grijs samen
met geel en oudroze om het
geheel op te vrolijken. Glazen
wanden met fraai licht zetten
divers fotomateriaal in de kij
ker.
Samen met zijn zoon Alexan
der verzorgt Erik Ossewaarde
elk soort drukwerk waarbij
lay out en ontwerp volledig
door beide mannen op compu
ter wordt gerealiseerd.
Tijdens de weekends wil Osse
waarde regelmatig een origa-
mi-dag organiseren. Belang
stellenden kunnen de origami-
kunst, een oorspronkelijk uit
Japan afkomstige vouwwijze,
dan aanleren. Verder staat een
foto-kopieërmachine tot de
beschikking van de klanten.
Oostburg - Het 35-jarig be
staan van Sporthuis Van
Noorden in de Erasmusstr^at
in Oostburg wordt met eën
tiendaags prijzenfestival ge
vierd. Tot 29 juni zijn er fikse
kortingen op vele artikelen.
Een korting die kan oplopen
tot dertig procent.
Het echtpaar Van Noorden
startte als eersten in West-
Zeeuws-Vlaanderen met een
sportzaak. De laatste jaren
bouwden zij de zaak af en het
echtpaar Busuyen uit Goes
nam de zaak vorig jaar over.
Na een grondige verbouwing
werd het pand in orde ge
maakt voor de verkoop van
sportmaterialen zoals tennis,
squash en skiën en badminton.
Ook is er een groot assorti
ment bijpassende kleding.
Hulst - De Hulster Rabobank
demonstreert tot 9 juli de
nieuwste ontwikkelingen met
betrekking tot elektronisch
bankieren. Dat gebeurt in de
hal van de bank. Met de actie
wil de bank de mogelijkheden
tonen op het gebied van elek
tronische betaalvormen. Het
telebankieren met de eigen PC
heeft als groot voordeel dan
men voor standaardzaken niet
meer naar de bank toe hoeft.
Voor belangstellendenis er
uitvoerige informatie en bo
vendien draait doorlopend een
demonstratie-video. Tevens
kunnen bankbezoekers de
werking proberen van de Ra-
bofoon, waarmee in een wip
saldo-gegeven en mutaties van
de laatste twee weken opge
vraagd kunnen worden. Ten
slotte wordt ook de betaalau
tomaat gedemonstreerd, die
steeds vaker in winkels ver
schijnt.
