Geen
'Er wordt meer geschoten dan geraakt'
Kamer heeft het nakijken als besluit af te treden is genomen
OVERIGENS
'ledigde onschul
Warm
DESTEM-
ix-minister De Kc
!c
10-
Ui
ACHTERGROND
Schietvaardigheid Nederlandse politie is onvoldoende
'Een slechte schutter is
'n bedreiging voor zichzelf
Schroeilucht
Drama
Bedreiging
Or
COMA
DE STEM
ZATERDAG 12 JUNI 1993
iestem
Terug in de provinciestad van
mijn jeugd zie ik niet alleen
wat ik zie, maar ook wat ik
zag. En wat ik me herinner
van oude prenten, ansicht
kaarten, vergeelde fotografie-
en.
De oudste afbeelding van
mijn geboorteplaats is een
gravure, een op papier
bewaarde idylle. Boven de
kleine burijnhaaltjes waarmee
wolkig lover van bomen en
laag struikgewas zijn weerge
geven, spreidt een molen zijn
wieken, naast pannendaken
die zich boven boomkruinen
aaneenrijen tot aan de trapge
vel van een stadhuis. Daar
naast rijst een dorpse kerkto
ren, met schaduwrijke
galmgaten en een torenhaan,
die neerkijkt op het schip van
een kerk, een daklengte ver
derop. Het gearceerde groen
van een park omsluit op de
voorgrond een fier landhuis.
Geen stemmen, geen vogelge
luiden. Een open stilte. Ach
tergebleven in de gouden
eeuw houdt dit oord zijn
naam Roosendael in sierlijke
letters tegen een wolkenloze
hemel voor ons vast. Achter
glas.
De welgestelde reiziger, die
tweehonderd jaar later in een
van de treinrijtuigen van de
Société Anonyme des Chem-
ins de fer, van Antwerpen
onderweg naar Rotterdam,
grens en douane passeert, ziet
boven de jonge bomen van
een parkachtige, omheinde
tuin de bakstenen toren van
een kerk; hij wandelt'daarna
rustig in die richting langs
Zeeuwsch Koffijhuis en socië
teit Amicitia naar hotel De
Zwaan om, na daar met
regenscherm en valies zijn
intrek te hebben genomen,
vanachter een met smeed
werk beveiligd raam op de
eerste verdieping uit te kijken
over het marktplein, naar een
muziekkiosk, een pomp,
cachotdeuren in de onder
bouw van een stadhuis en de
Griekse zuilen onder het tym-
panon van een kerkportaal,
waarboven een toren de blin
kende cirkel van een klok
draagt. In de avond komt
door de gesloten hotelluiken
enkel het geblaat van een
schaap of het goedmoedig
gedokker van een kar op de
straatkeien. Het leven wordt
stilgezet als op ouderwetse
ansichtkaarten.
Ik sta in de werkelijkheid in
het laatste decennium van de
twintigste eeuw. In de velden
waar ik in mijn jeugd nog met
andere kindereil speelde en in
de bermen paardebloemen
plukte, zijn huizen gebouwd.
Met blinkend glas en lichte
stenen. Waar klaprozen tus
sen het koren stonden, liggen
woonerven met de namen van
heiligen en van edelgesteen
ten. Door het vredige groen
dat zich zomer na zomer rond
een statig landhuis spiegelde
in de gracht, waarop wij 's
winters schaatsten, puilt nu
het opdringerige goud en
rood van een chinees eethuis.
Stadsgezichten
De uitgestrekte tuin achter de
oude markt werd eerst een
publiek park, daarna bestraat
en verkleind tot een schriel
plantsoen. Aan de vijverrand
staren de bemoste tuinbeel
den van Diana en Hercules
met versteende ogen voor
zich uit. Zien zij nog de
gerooide bomen, de gesloopte
gevels? De sigarenzaak waar
een jeugdliefde woonde, is bij
een supermarkt getrokken.
En waar op zomeravonden na
het Marialof de harmonieën
Vlijt en Volharding of Dè
Gildezonen met hout en
koper musiceerden, worden
nu op de terrassen de woor
den van smeltende smartlap
pen door oorverdovende
mechanische gitaren over
stemd. Auto's, strakke jeans
en coca cola overheersen er
als op een wervende affiche.
Tussen Keulen en Parijs ligt
de weg naar Rome en naar de
Schwarzwald-romantiek, de
mondaine boulevards langs de
Cöte d'Azur of de geblakerde
stranden van Spanje. Wie
terugkeert naar zijn geboorte
grond herkent niet alleen
oude gevels en vroegere win
kelstraten, maar ziet mis
schien ook met verwonderde
ogen terug wat verzonken in
het geheugen bewaard bleef:
de gelukkige jaren van zijn
jeugd.
Omdat het zó warm is, dragen de vuilnisophalers niet hun oranje
werkkleding, maar een eigen korte broek en licht overhemd.
Mensen die zich doorgaans niet toonbaar achten zonder stropdas
en colbert, stappen nu binnen in hemdsmouwen en met open
boordje.
Omdat de airco in het bedrijf niet goed koelt, is het warmer op de
afdeling dan het 'hoort'. Wat hoort is ijskoelte die een kunstmatige
afstand tot de drukkende buitenwereld schept. Nu kunnen van
avond thuis herkenbare temperatuur-ervaringen worden uitgewis
seld.
Dit is de praktijk van wat we in de scheikundeles al leerden: warmte
bindt. (HQ
Uitgr 'e van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911/Telefax 076-236405.
Telefax redactie 076-236309.
Kantoren:
Bergen op Zoom, Steenbergsestraat 23-23a, (alleen redactie)
01640-36850, fax 01640-40731.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Afdeling Lezerskontakt ®06-0226116 (gratis).
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550, fax 01608-17829.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030, fax 01100-21928.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751, fax 01140-19698.
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14,® 01620-54957, fax 01620-34782.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen.
Vlissingen, Scheldestraat 7-9, 4381 RP,
01184-19910, fax 01184-11446.
Postadres: Postbus 5051, 4380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12,30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementsprijzen (bij vooruitbetaling te voldoen):
per kwartaal 85.50, per half jaar 170.05 óf per jaar 330.70.
Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 28.45,
per kwartaal 83.00, per half jaar 165.05 óf per jaar 320.70.
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881.
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911).
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447.
Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Ook op zaterdag van 09.00-12.00 uur.
'Er wordt vaak
misgeschoten. Gelukkig,
zeggen we dan. Maar je
schiet toch om te raken
Waarom zou je anders
schieten De Nederlandse
politie-agent is niet
'trigger-happy' genoeg. Er
lopen duizenden
politiemensen op straat
rond die nauwelijks of
onvoldoende overweg
kunnen met hun wapen.
Terwijl de onderwereld
steeds schietgrager wordt,
bleek vorige week uit het
jaarverslag van de Centrale
Recherche
Informatiedienst.
Ongetrainde agenten
dreigen nu hun wa- pen
kwijt te raken.
Door Riet Pijnappels
Er komt een melding binnen
van een steekpartij. Uit de
Beukenstraat nummer twee
komt een vrouw, hevig bloe
dend, naar buiten strompe
len. De dader, een wapenge-
vaarlijke man, blijft achter.
Vier politiemannen en één poli
tievrouw drukken zich met
gespreide benen, het vuurwapen
ter hand, plat tegen de muur.
Klaar om het pand binnen te
dringen.
Iemand schreeuwt. „Politie
Kom eruitLeg uw wapen
neer!" Er gebeurt niets. „We
komen nu naar binnen brult
de diender, die het dichtst bij de
voordeur is. En terwijl hij de
deur intrapt, tegen een collega:
„Vuursteun
In de volgende seconden ont
staat er lichte paniek. Wie moet
er vuursteun geven Hoe groot
is het risico dat de politieman
op het moment dat hij het pand
betreedt, de volle laag krijgt
Waar zit de verdachte? Hoe
haal je hem met het minste
risico uit het pand En wie doet
wat
De zon brandt fel in Ossend-
recht. In het 'oefendorp' van de
politie, een 'soort lugubere
spookstad met hoge, betonnen
gebouwen zonder ramen, traint
een groepje politiemensen de
'benaderingstechniek gevaarlij
ke verdachten'.
Het spektakel lijkt op een pas
begonnen repetitie van een
moeilijk toneelstuk voor ama
teurs. De politievrouw kijkt
vertwijfeld, weet niet wat ze
moet doen: Haar mannelijke
collega's slingeren elkaar ver
wijten naar het hoofd over fou
tieve handelingen.
Het spel wordt bloedserieus
gespeeld. De in scène gezette
steekpartij geeft onthutsend
scherp aan hoe gevaarlijk een
dergelijke situatie in de prak
tijk kan zijn. Eén foute bewe
ging, een te langzame 'quick
look' om het hoekje, of het over
het hoofd zien van een open
deur kan fataal zijn.
Eén van de politiemannen wei
gert op de voorgeschreven
manier het pand binnen te
gaan. Met een verbeten trek op
zijn gezicht, snauwt hij naar de
vuurwapendocent dat hij „er
niets voor voelt om als levende
schietschijf te dienen": „Ik kies
liever voor afstand houden."
Het zweet 'loopt van zijn
gezicht.
Na de oefening verzekert een
van de deelnemers, een recher-
Een vuurwapendocent demonstreert de benaderingstechniek gevaarlijke verdachten in een woning.
FOTO DE STEM/D1CK DE BOER
cheur in burger: „In het echt
gaat het heus wel professione
ler. Dan ben je veel geconcen
treerder."
Toch stelde de Algemene Chris
telijke Politiebond onlangs dat
nauwelijks de helft van de poli
tiemensen de wettelijk verplich
te hoeveelheid geweldsinstruc-
ties en schietoefeningen haalt.
En zonder oefening geen vaar
digheid, stelt vuurwapendocent
W. van Meegdenburg van het
politiekorps Midden- en West
brabant nadrukkelijk.
Zijn grootste bezwaar is dat er
geen sancties staan op het niet
nakomen van de verplichte
schieturen. Het eerste dat afvalt
op een drukke dag is de schiet
les, moppert hij. „Wij vinden
dat er minstens één keer per
maand geoefend moet worden.
Maar meer oefenen betekent
meer instructeurs, meer
wapens, meer munitie en min
der politiemensen op straat. En
dat kan blijkbaar niet."
Elke vuurwapendrager van de
politie moet jaarlijks minimaal
tien uren schietinstructies krij
gen, verdeeld over vijf gelijke
periodes en minstens 280 patro
nen schieten.
Volgens Van Meegdenburg vol
doet slechts driekwart van het
regiokorps Midden- en West
brabant hieraan. Toch wil hij de
situatie niet te zwart afschilde
ren. Noemt de schietvaardig
heid van het korps nog 'heel
redelijk' en meent dat de meeste
politiemensen, uitzonderingen
daargelaten, op een verant
woorde wijze met hun wapen
kunnen omgaan.
Zijn collega P. Houtman van
het regiokorps Brabant-Noord,
is duidelijk minder content. Hij
schat de opkomst in zijn regio
op veertig procent. Wijt het aan
een slechte planning en geringe
motivatie. „Er wordt in Neder
land meer geschoten dan
geraakt. Dat betekent dat de
vaardigheid niet voldoende is.
Of beter gezegd, gewoon slecht.
Er wordt vaak misgeschoten.
Gelukkig, zeggen we dan. Maar
je schiet toch om te raken Als
je op een autoband richt, dan
moet je hem ook aan flarden
schieten. Waarom zou je anders
schieten
hangt een zware schroeilucht.
Negen mannen in uniform staan
in linie, wijdbeens, met oorbe
schermers op het hoofd, op 15
meter afstand van de gewapen
de manpoppen.
Ze oefenen schieten uit nood
weer.
„De politieman moet zich beter
realiseren dat hij vandaag de
dag eerder te maken krijgt met
wapengeweld", meent Van
Meegdenburg, terwijl hij zijn
oordoppen opzet. „Hij is alert
als er net een collega is doodge
schoten. Maar als er dan vervol
gens een jaar niets gebeurt, dan
De docent geweldbeheersing,
zoals hij tegenwoordig heet, is
hard in zijn kritiek. „Als ik met
cursisten de benaderingstech
niek autoprocedure oefen; hoe
haal je een onwillige verdachte
vanachter zijn stuur vandaan,
dan weten ze de eerste keer niet
waar je over praat. En daarna is
er geen tijd meer om die tech
niek in te slijten. Als ze er in de
praktijk mee te maken krijgen,
dan vragen ze zich af hoe ze in
godsnaam iemand uit de auto
moeten halen.
Op de overdekte, honderd meter
lange schietbaan in Ossendrecht
verflauwt het weer. Dan ziet hij
het gevaar niet meer.
Op commando halen de politie
mannen het pistool uit hun
sneltrekholster, strekken hun
armen, zakken een beetje door
de knieën, richten op de pop en
halen de trekker over. Vier kor
te, harde knallen klinken. Schot
voor schot. „De Amerikaanse
methode is twee schoten achter
elkaar", legt Van Meegdenburg
uit, zo nu en dan zijn stem
verheffend om boven het knal
len uit te komen. „Wij schieten
één keer en wachten. Dat heet
beoordelend schieten. Stopt de
verdachte na de eerste kogel of
is een tweede schot gerecht
vaardigd Onder invloed van
drugs en drank kan de verdach
te weinig pijn voelen."
Koperkleurige hulzen vliegen
ondertussen alle kanten op. De
A3-kogel werkt adequaat, ver
telt de docent. „De kogel blijft
halverwege zitten, hij vernietigt
het weefsel totdat hij gestopt
wordt in het lichaam. De aan
dacht van de verdachte gaat
onmiddellijk naar de pijn en dat
voorkomt dat de politieman nog
een keer moet schieten."
Er klinkt luid geklik. De cursis
ten trekken met een ruk de
sleden van hun wapens, merk
Walther P5, naar achteren.
Patroon in de kamer, de hamer
ontspaiinen, het wapen gaat
weer schietgereed terug in het
JraJsfer, De gebaren zijn strhk
éh geoefend.
De schutters lopen naar voren,
tellen de gaatjes in de poppen
en plakken ze dan met sticker
tjes dicht. De vuurwapendocent
loopt keurend langs. Hij knikt
tevreden. Een cursist moppert
dat hij slechts 10 van de 16
schoten raak heeft. Normaal
heeft hij volle bak, beweert hij.
„Maar het is drie maanden gele
den dat ik geschoten heb." Een
collega beweert dat hij beter
schiet 'als hij een beetje is opge
fokt en de adrenaline door zijn
bloed stroomt'.
In een klein kamertje naast de
schietbaan speelt een drama af.
Op een filmdoek rent een Chi
nees de straat op, klampt zich
vast aan een surveillerende
politievrouw. Of ze mee wil
komen, want hij heeft een lasti
ge vent in zijn restam
„Donder op, trut!" roept!
onguur uitziend type de a»..
tegemoet. Woedend rukt te!
een Chinese serveerster, „y
geld zien en richt das
wapen op de politievrouw.
Er flitst een groene straal r
een laserpistool. De erin
wankelt en valt,
getroffen, voorover.
De scène op het doek is
de scenario's van het nie®
Amerikaanse computersyjJ
FATS, wat staat voor Firèj
Training System. De
bewegen en lijken leven
Met een tot laserpistool o®
bouwd dienstwapen
instructeur op het scherm.
De instructeur start de
opnieuw. Laat zien wa;l
gebeurt als de vrouw tel
haar pistool pakt: de verda
raakt haar vol in het g
Hij laat nog een scène zienjj
man in een BMW wordt a®
houden en om zijn pa
gevraagd. „Momentje", z<
stapt uit en opent zijn 1
bak. Op dat moment schiet]
een politieman: „Wai
verdachte pakt een
Weer flitst er een groene
semschicht. De man
richt zich op om weer te s_
ten en wordt dan getroffen 4
een tweede en derde schol, j
valt dood neer in zijn kofferfe
„Was dit een schietwaa»
situatie vraagt de
teur. Hij draait de videoÖ
langzaam terug en toont iiil
motion dat hij te snel zijn J
tool had gevuurd. Als hijJ
fractie van een seconde 1
had gewacht, was een scl
de borst voldoende gewee
de man uit te schakelen, j
bracht hij zichzelf in
vertelt hij.
Het nieuwe FATS-syste»
volgend jaar officieel in g
wordt genomen, is bij ld
geschikt om politiemensa|
trainen op hun beoordeling:
mogen en technisch schidj
legt hij uit, duidelijk in|
nopjes met het nieuwe oefei
teem. „Onze zwakte is i
geweest dat wij niet
gende doelen konden oefenetl
Een slechte schutter is j
bedreiging voor zichzelf e
omgeving, meent vuurwap#
cent Houtman. „Het niveaiil
de schietvaardigheid is niet]
doende voor een kordaat»]
den en om dé eigen veil;
waarborgen. De
dreigen de overhand te i
het evenwicht tussen de p
en de onderwereld is zoe
denk dat de doorsnee agenl]
in staat is om een gewapa
crimineel de baas te zijn."
Van Meegdenburg noemt H
een dilemma. Hij maakt i
zorgen over de toename val
wapengeweld op straat tel
veiligheid van de surveilf
Maar hoe zwaarder de ptfl
zich bewapent, hoe zwaarde|
crimineel het doet. Hij roe
„Je moet je afvragen: 1
kant willen wij op Met
wapens moet je de straati
Met een Uzi Moeten wij H
gaan in de geweldsspiraal I
trend wordt gezet doo:|
onderwereld, beaamt hi; I
politie wordt tegen wil en ij
gedwongen steeds een S
verder te gaan. „Je
met een proppeschieter j
een vuurwapengevaarlijk!
dachte."
Ter Veld vervangen door In
't Veld. Zo zou je met een
beetje overdrijving een
weekje Nederlandse politiek
kunnen samenvatten. Er is al
veel over gezegd en geschre
ven. Vandaag beperk ik me
tot enkele kanttekeningen
bij het aftreden van Ter
Veld.
In het Kamerdebat werd
betoogd dat a) de staatssecreta
ris haar aftreden in de vergade
ring van de Tweede Kamer had
moeten aankondigen, b) dat het
aftreden van de staatssecretaris
niet zonder gevolgen had mogen
blijven voor het kabinet als
geheel en c) dat het aan te
bevelen is dat de politiek leider
van een partij in de Tweede
Kamer zitting heeft.
Op elk onderdeel ga ik in.
Zou een bewindspersoon zijn
aftreden in de Kamer bekend
moeten maken, dan zou dat het
politieke primaat van de Kamer
versterken.
Hoe heeft de praktijk zich ont
wikkeld? Van de twintig kabi
netten sinds juni 1945 - de
huidige ploeg is het 21e na-oor-
logse kabinet - kwamen er acht
vroegtijdig aan hun einde.'
Slechts de helft daarvan ging
ten onder wegens een conflict
met de Tweede Kamer, de vier
anderen kwamen door interne
problemen aan hun einde.
Van de achttien ministers en
staatssecretarissen die om poli
tieke redenen (we rekenen Ter
Veld daar maar even bij, het
persoonlijke is ook politiek)
weg gingen of weg werden
gestuurd, kwamen er maar twee
in het parlement aan hun einde.
De praktijk is dus volstrekt
anders dan de leer die VVD-
fractievoorzitter Bolkestein
deze week predikte. Het voor
beeld dat hij daarbij gaf was
helaas niet sterk. Zijn partijge
noot minister Van Eekelen, die
in 1988 vanwege zijn betrok
kenheid bij de paspoort-affaire
tot aftreden werd gedwongen,
kwam inderdaad in de Kamer
een verklaring afleggen.
Daar viel staatsrechtelijk wel
wat op af te dingen. Niet alleen
had premier Lubbers al in dat
aftreden bewilligd, ook was de
ontslagbrief van de minister al
op weg naar de koningin. Van
Eekelen had dus eigenlijk in de
Kamer niets meer te zoeken.
Bovendien wijdde de Kamer
aan het aftreden geen debat.
Toch is de leer van Bolkestein
prikkelend, ook al is ze in de
praktijk niet altijd te verwezen
lijken. Neem bijvoorbeeld Ter
Veld. Wat had ze, nadat haar
besluit om af te treden vast
stond, kunnen doen om het op
een debat met de Tweede
Kamer te laten aankomen?
Ze had, met de toestemming
van de minister-president, aan
de voorzitter van de Kamer
kunnen laten weten dat ze een
verklaring wilde afleggen. Over
die verklaring, inhoudend dat
ze had besloten af te treden,
had de Kamer dan met haar of
in elk geval in haar aanwezig
heid, een debat kunnen houden.
Dat had ongetwijfeld een uit
vergroting van haar conflict
met de PvdA-fractie veroor
zaakt en zou bovendien niet tot
een ander resultaat hebben
geleid. Wel tot nog meer schade
aan haar partij. Dat mag men
van een bewindspersoon niet
vragen; een minimum aan loya
liteit met de eigen partij blijft
vereist, hoe moeilijk dat ook in
een conflict-situatie is op te
brengen.
Premier Lubbers hanteerde
tegen de stelling van Bolkestein
het argument dat een aftredend
bewindspersoon het debat met
de Kamer wel zelf moet willen.
De Kamer kan hem daartoe niet
dwingen.
Door het enkele besluit om af te
treden is in feite de relatie met
de Kamer al verbroken en is dus
de plicht tot het verstrekken
van informatie voor de betrok
ken politicus komen te verval
len.
Het tweede punt, opgebracht
door Van Mierlo (D66), dat het
Van Mierlo
FOTO DE STEM/ JOHAN VAN GURP
aftreden van de staatssecretaris
eigenlijk niet zonder gevolgen
mag blijven voor het kabinet als
geheel, lijkt vooral van doen te
hebben met partijpoltitiek
opportunisme.
Er zijn staatssecretarissen in
soorten. Sommigen die gemist
kunnen worden. In dit kabinet
bijvoorbeeld staatssecretaris
Gabor van Landbouw, Natuur
beheer en Visserij. Anderen die
een portefeuille beheren die tot
het hart van het kabinetsbeleid
behoort, zoals de staatssecreta
ris van Sociale Zaken.
Van Mierlo zal de tweede cate
gorie op het oog hebben gehad.
Met zijn betoog waardeert hij
de staatsrechtelijke positie van
de staatssecretaris op. Maar
zolang die opwaardering niet
feitelijk is gerealiseerd - door
bijvoorbeeld de staatssecretaris
onderminister, lid van het kabi
net en plaatsvervanger van de
minister te maken - valt het
pleidooi van Van Mierlo in
staatsrechtelijk dorre bodem.
Hij moet dat zelf ook begrijpen
wanneer hij een jaar of achttien
terugkijkt in de geschiedenis en
daar zijn partijgenoot Glastra
van Loon aantreft als staatsse
cretaris van Justitie. Aan het
feit dat diens minister, Van Agt,
het vertrouwen in hem opzegde,
verbond D66 geen gevolgen
voor haar deelname aan het
kabinet.
Het derde punt: de politiek lei
der van een partij hoort in de
Tweede Kamer thuis. Ook een
leerstelling van Bolkestein.
De praktijk verschilt van partij
tot partij. In de PvdA is het,
voorzover die partij regeert,
traditie dat de politiek leider
deel van het kabinet uitmaakt.
Bij het CDA is dat sinds 1977
ook het geval.
Bij de KVP lag dat anders.
Romme voerde als politiek lei
der de fractie aan. Schmelzer na
hem eveneens. Een traditie die
overigens is terug te voeren op
het feit dat de Rooms-Katho-
lieke Staatspartij, de voorgang
ster van de KVP, werd geleid
door de priesters Schaepman en
Nolens, die van de kerkelijke
leiding geen minister mochten
worden.
Bij de WD dirigeerde Oud zijn
partij vanuit de Kamerbankjes.
Toen Wiegel in 1977 minister
werd, riep zijn opvolger als
fractieleider, Rietkerk, zichzelf
uit tot politiek leider, maar
Wiegel bleef het. Nijpels was
fractieleider/politiek leider
ondanks Van Aardenne at|
ste WD-man in het kabM
Toen Nijpels werd af?
raakte de WD het spoor'
maal bijster. Van leiditSj
geen sprake meer. Fracti»
Voorhoeve en vice-f
Korte spraken van een
leiderschap, dat zij,
temidden van alle ellewj
toen de WD in haar gr
het duolisme noemden.
Aan de stelling dat de pd
leider in de Kamer d'6
zitten, kleven voors en
Tegen de stelling pief1
partij die geroepen wo:
ding te geven aan een
zijn eerste man uitsluit
premierschap.
Dat lijkt in de televisie
cratie van deze tijd nau»
aan te bevelen. Voor i
die de tweede of
ringspartner is, is
politiek leider in het
in de Kamer zitting 1
nemen, vooral een kwes-1
opportuniteit. f
Ik kan me bijvoorbeew 1
goed voorstellen dat Va®J
lo, wanneer na de verP/
de fractie van D66 vel/
groter zou zijn dan nu,
aan zou doen zijn
mentaire ervaring in
stellen van een fractie i
nieuwkomers.
Maar hij zal, net als DeM
1982, dat advies wel iaf.l
slaan. Terwijl toch het11
schap van de Tweede K
hoogste functie is dief/,
in een democratie heet
geven.
(y3n onze Haagse redactie
hen Haag - Op het formulier
Larmee artsen moeten mei-
Hen dat zij behulpzaam zijn
Lweest bij levensbeëindiging
Eal duidelijker dan tot nu toe
Eet voornemen was, onder-
tcheid gemaakt worden tus-
Jen hulp op verzoek en zon
der verzoek.
„gen van beide gevallen mag
toetsing door de officier van jus-
Étie achterwege blijven. Bij
levensbeëindigend handelen
fonder uitdrukkelijk verzoek is
bafvervolging regel. Bij eutha-
nasie -
delen op
uitzonde
aan de i
Raad tot
Met het
formulie
pogen di
(Justitie,
Zaken)
Simons
bezware
verschei
ste Kar
euthana:
i onze Haagse redactie
pen Haag - Hoewel alle ministe.
Lubbers II in 1989 wisten van de e.
|et aantal arbeidsongeschikten vei
•ijpen. Dat bevestigde oud-minister
taken) gisteren tijdens zijn verhoor
ussie.
Dlgens De Koning was de stel-
lerziening van de sociale
rerheid net afgerond en was
Tweede Kamer toch niet te
regen om fors in te grijpen in
wao. Met name het CDA had
kiezers uitdrukkelijk beloofd
Lt er 'rust zou zijn aan het
jnt'. De oud-ministers Ruding
De Korte hebben inmiddels
rklaard dat vooral Lubbers en
Koning nieuwe wao-maatre-
len blokkeerden,
jor de kabinetscrisis op 2 mei
kwam de regering helemaal
et meer toe aan het nemen van
aatregelen, ook al probeerde
aatssecretaris De Graaf alsnog
|n collega's van het nut van
repen te overtuigen. De Graaf
erkte zelfs toen het kabinet al
FOTO ANP
demissio
plannen
uiteinde!)
waarin
Nadat
minister
Korte tel
De Graa>
had voo
heeft del
speciaal
Commissi
bevestigcj
naren
Sociale
degelijk I
Tot verb!
zijn de i<
meer in'
gekomen|
ter-van
Ook tijd]
kabinet J
van de
besprokel
persoonlj
De Graa
wetensch
tie van h]
kon zich
niet meerj
Zowel oij
als oud
herhaald»
enquêtevi
jaren tac|
gepast,
gebruikt^
is nooit sl
allemaal
gens De
om in d<j
veel te
komen
niet stren
(ADVERTENTIE)
pr.~?
|Q)
O
beeldende kunst
van 1900 tot heden
Moderne en
hedendaagse kunst:
schilderijen, aquarellen,
tekeningen, grafiek,
kunstenaarsboeken,
sculpturen, aardewerk,
glas, zilver, kunstboeken
en -bladen.
Openingstijden:
Donderdag, vrijdag en
maandag van
12.00-22.00 uur.
Zaterdag en zondag
van 10.00-18.00 uur.
Toegang f 15,- p.p.
®Stem
irnon^lF^^ stikt niet 'n z'jn eerste leuc,
f. In 't ij ^r.?s' De nieuwe staatssecr»
d hi! -Y 'Ikt bet vooroordeel te beve:
Ier nnrT Waak Seleden nog dat het pari
(structiiTu'15 uen eerder een sta 'n
lot honera ach1 a's het aankomt op on
:eqd of waai"digheid geroepen is, blijl
ben anfJl'" Pns niet zo bedoeld. Het w;
epoeliik 0re ,funct'e, namelijk die van
'^nische toonZ°eker ®n voorzover 'uis
i maaf I»et u ekende Politieke draaien ei
n slechtj e ten dele- Staatssecretar
de beschm^°Uding met de Kamer
te/o|inS?n9gr minaChtin9
kundig bnlf hi' 9el'ik als b'i bewej
ft En Hit "staander een ander is dar
lolven. verschil lijkt onder het run
{"baar hLf,?n deskundige als het gaatj
pl aan de krnr' wetenschapper op c
P1 voriap f on.van drie universiteiten,
^'ngen Aio -tles een naam verworv
fönischp v.,;:?0 lamand zegt, ook al gebei
neus waarH ?oj at tl?t Payment wetge
rden. IS' dan dient zo'n opmerkinc
0nderzopk 7uan beledigde onschuld
fP'evert niot aan9ewezen. Wijst de indr
b belanqentpn n-e richt'ng? Een p;
r,ündigheid !®?enstellln9en? °at lijdt
Ibeeft vonrwaar bet de grote lijn
lda9elijkse ^°ef'ngsmoeilijkheden? C
P'enren niet n^ eit? En dat daardooi
's iammTr Hlp,as,te laat toekomt?
°n9ebonden h 1 Veld staatssecretar!
hooggeleerde was zijn ges»
