Een vriendschap voor zes dagen Alle Nederlanders mogen nu taxfree kopen op Schiphc Praktische informatie Paardrijden in hooggebergte van de Pyreneeën GIDS I* Voor EG-bestemmingen voor ten hoogste 125 gulden per persoon DE STEM VRIJDAG 4 JUNI 1993 JE STEM Actieve vakanties trek ken steeds meer belang stellenden. Velen nemen geen genoegen meer met lui in de zon liggen, maar willen beweging en avontuur. Het aanbod in dit soort vakanties neemt toe, de variatie wordt steeds groter. Neem bijvoorbeeld een zesdaagse trektocht te paard in de bergen. Het is een andere, avontuur lijke manier om kennis te maken met de omge ving. Cowboytje spelen is er niet bij, al voelt de reiziger zich na zes da gen paardrijden wel zo. Door Jetty Ferwerda Steeds weer doemen die impo sante bergen op. De zwarte schaduwen omrand door een aura van witte nevel. De stilte verstikt heel even de onrustige stadsbewoner, maar valt daarna als een comfortabele mantel om het lichaam. Het zoete geluid van krakende takken, fluiste rende beekjes, hoefgetrappel en vogels doet de storende ruis van claxons, stemmen en telefoons in het hoofd wegebben. Aan de hemel de sierlijke bewegingen van een op de wind zeilende roofvogel. Hoog gezeten op het paard pre senteert de woeste natuur van de westelijke Pyreneeën in de regio Vallespir zich als een plaatjesboek: de grillige rots partijen waar de wind doorheen fluit, de uitgesleten valleien, de gepolijste rivierstenen en de zacht golvende dekens van groene larix. Het ene moment kleurt de zon alles helder groen, geel en bruin, dan weer mat teert de laaghangende bewol king de kleuren met een parel grijze waas. De schoonheid van het landschap verrast steeds op nieuw. Ook als voor de zoveel ste keer in het westen achter de massieve schaduwen de be sneeuwde en door de zon be schenen top van de Canigou opduikt. Klimmen Het paard stapt rustig verder, kauwend op zijn bit. Uit de zadeltassen stijgt de geur van versgebakken brood op en weg gestopt tu.ssen de kaas klotst de wijn in de veldfles. De broeieri ge warmte van het paard dringt langzaam door het zadeldek heen en verwarmt de benen van de ruiter. De paardehuid glanst van. het zweet. Geconcentreerd zoekt het dier met de voorbenen de bodem af naar de beste plek om af te zetten. Moeiteloos overbrugt hij hoogteverschillen van zo'n vier a vijf meter. Zichtbaar genie tend laat het paard zijn benen afkoelen in een stromend beek je, om daarna zijn klim te ver volgen. De ene keer leidt de tocht over uitgesleten wandelpaadjes, waarlangs pelgrims al in de middeleeuwen over de bergen trokken. Het dichte struikgewas verborg in de Tweede Wereld- De bergen zijn geen plek voor raggende ruiters. oorlog Britse piloten, die er met ingehouden adem lagen te wachten op Spaanse hulp. Dan weer zoekt het dier zijn weg in een overwoekerd bospad met hangende takken, scherpe doornstruiken en ruwbebaste bomen die van geen wijken we ten. De groene dennebomen fil teren het zonlicht tot een groen grijs, diffuus licht. Hier en daar is de bruinrode aarde omge woeld door everzwijnen en rit selen hagedisjes tussen de bla deren door. De bewoners noemen de streek La Catalan en voelen zich nauw verwant met de warmbloedige Cataloniërs, die net over de Spaanse grens in Catalonië wo nen. Het zijn geen-Spanjaarden en ook geen Fransen. De taal is anders, het eten, de gebruiken. Hier leeft een trotse gemeen schap van wijnbouw, fruitteelt, het fokken van paarden, een paar kuuroorden en een enkele toerist. Hier betaalt men elkaar nog in natura. Wie de ene dag zijn auto laat repareren, zal een andere keer die hulp belonen met een wederdienst. En wie dat vertrouwen van de gemeen schap schaadt, kan z'n biezen pakken. Voor altijd. Tijd lijkt niet te bestaan in La Catalan. De Hollandse vijf mi nuten zijn er hier twintig. Wat vandaag niet lukt, lukt mis schien morgen of overmorgen. Maar wie toch moet wachten, kan rekenen op een gemeende gastvrijheid. De Catalanen heb ben immers een groot hart. Met een groots gebaar zullen ze de pastis tevoorschijn halen of de zoete, rode streekwijn. Er moet gedronken worden op het goede leven. En natuurlijk gegeten. Op z'n Catalaans en dat bete kent grove, eerlijke boerenkost bestaande uit wat het seizoen en de omgeving bieden. Gebon den soep van bospaddestoelen, pittig gekruide rollade, een stoofpot van konijn, zelfge maakte worst, romige geiten kaas en confitures van allerlei bosvruchten. De bewoners kennen de bergen, die mooi en tegelijkertijd mee dogenloos zijn. Wie ze denkt te kunnen trotseren, gaat een ge vecht voor zijn leven aan. Barre winters moeten overleefd wor den, voedselvoorraden dienen op peil te blijven en een soms maandenlange eenzaamheid overwonnen. Veel kleine dorp jes hoog in de bergen zijn dan ook nagenoeg uitgestorven. De jongere generatie zoekt zijn heil ergens anders. In de grote stad, die weliswaar lawaaierig en vies is, maar wel voedsel, warmte en perspectief biedt. De Catalanen houden zielsveel van hun bergen. Velen zijn er immers opgegroeid en kennen de omgeving als hun broekzak. Ze hebben de smokkelpaadjes Can de Loste is een van de vele ruitercentra in Frankrijk dat trektochten door de naaste omge ving organiseert. Een trektocht van een week kost in het hoogseizoen zo'n 1150 gulden p/p, incl. paard, overnachtingen en maaltijden. De gids stelt de routes vast naar gelang het weer en het niveau van de ruiters. Er zijn trektochten voor beginners en gevorderden en buiten de seizoenen vinden tochten plaats met een cultu reel thema (kastelen, kloosters, wijngaarden). Can de Loste is gevestigd in Montesquieu, zo'n 25 kilometer van Perpignan. Het ruitercentrum is goed bereikbaar per auto 12 uur rijden vanuit Nederland), trein (station Perpignan) en vliegtuig (Barcelona). Wie vervoer van en naar station en luchthaven nodig heeft, betaalt een toeslag van 50 gulden. Voor inlichtingen of reserveringen: Can de Loste Nederland 03457-1782. Wie meer informatie zoekt over paardrijvakan- ties in het algemeen, kan terecht bij Trailriding Holidays in Den Bosch. Dit is een reisbureau gespecialiseerd in trektochten te paard en ande re ruitervakanties. FOTO Jetty Ferwerda gezien, waar drank, kunst en religieuze objecten Frankrijk danwel Spanje verlieten. Ze kennen elke Romaanse ruïne, elk paaltje, elke rotsformatie. Ruitercentrum Jean Michel Justafré (34) van Can de Loste, een ruitercentrum in Montesquieu, kent de bergen op zijn duimpje. Hij laat men sen op een andere, avontuurlij ke manier kennis maken met de omgeving. Met een trektocht te paard. Zes dagen lang trekt hij met een groep van maximaal twaalf ruiters door het hoogge bergte, van herberg naar her berg. Elke dag wordt zo'n veer tig kilometer afgelegd. Uit de ruim veertig paarden die Jus tafré bezit, kiest hij voor elke deelnemer de juiste. Ervaring is een vereiste, een zekere zin in avontuur ook, evenals een ge zonde dosis lef. Net als Jean Michel Justafré groeiden zijn paarden in de ber gen op. Ze zijn gebouwd om te klimmen, te dalen en de gladde rotspaden te bewandelen. De dieren zijn gehard door de barre weersomstandigheden, die van oktober tot april in de bergen heersen. Uitgeput na een dag in de bergen, brengen ze bezweet de nacht buiten door. Zo bou wen ze een resistentie op, waar menig manegepaard jaloers op zou zijn. Aan eten, drinken en aandacht hebben ze geen ge brek. Tijdens de trektocht wordt regelmatig een drenk- pauze gehouden en gedurende de picknick kunnen ze zich - ongezadeld - laven aan het sappige gras. Cowboytje spelen is er tijdens zo'n trektocht niet bij. Al voelt de reiziger zich na zes dagen paardrijden wel zo. De vriend schap met het paard, de vrije natuur en de spanning werken zo'n gevoel wel in de hand, maar het wilde galopperen en het opjagen van vee ontbreken. De koeien, paarden en schapen die het pad kruisen, kijken de voorbijganger alleen maar met nieuwsgierige ogen aan. De ber gen zijn geen plek voor raggen de ruiters, het is er te rotsachtig en de kans dat een paard in een kuil trapt en kreupel wordt, is groot. Daar waar het kan, mo gen alleen de durfals een galop- je wagen. Elke tocht eindigt 's avonds bij een van de herbergen (gite) uit de omgeving. Een warme douche wast bij de ruiters he't vuil en zweet van die dag wey. Hier en daar worden pijnlijke kniegewrichten en ruggen fge- masseerd. Wie eenmaal op bed ligt, kan nauwelijks de ene'rgie opbrengen om naar de eet zaal te gaan, waar een stevige boe- renmaaltijd van maar liefs,t vijf gangen staat te wachten. De groep slaapt in één ruimt e. Wie zich eenmaal in zijn shaapzak heeft gerold, merkt daeir niets meer van. Slaap overvalt de ruiters meteen. Parfum Voor de derde maal keert de droom terug. Weer verschijnen de gelig gekleurde bvrgpistes en de besneeuwde bergtoppen op het netvlies en bonkt het ge dempte geroffel van dravende paarden in de o ren. Bij het ontwaken draait de film zich verder af en trokken flarden landschap voorbij, begeleid door het geluid van briesende paarden, hoefgekletter op glad de klinkers en het zachte ge steun van een paard dat alle krachten bijzei: bij het beklim men van een fuelling. De brandmerken van vijf dagen struikelen, kl immen en kruipen met of zonde r paard verdwijnen langzaam. De schrammen ver drogen en de blauwe plekken vervagen. Vijf dagen lang zijn huid, haren en kleren door drenkt geweest met een 'par fum' dat is samengesteld uit de geur van paardezweet, leer, ozon en gras. Douchen helpt niet. Zolang er paarden zijn en zolang er gereden wordt, is het parfum doordringend aanwezig. Pas thuis, :zo'n tien uur rijden van Montesquieu, verliest 'het parfum' z:ijn charme en veran dert in een onaangename geur. ai RADIO 1 I Elk heel uur en 7.30, 8.30, 12.30, 13 30 16.30, 17.30, 18.30 en 06.30 Nieuws. VPRO: 7.07 Het gebouw, I met om 7.07 De nieuwstafel; 9.05 I Standplaats Kazachstan: 9.35 De I nieuwstafel; 10.05 Het interview; I 11.05 De achtergrond reportage; I 11 50 De nieuwstafel. VARA: 12.07 I VARA Radio I vrijdageditie. VPRO: I 14 05 Argos. 15.05 NL-Magazine. 1635 Welingelichte kringen. TROS: 17 07 TROS Aktua. VPRO: 19.04 God zij met ons. NCRV: 21.04 Vrijdag- sport. NOS: 23.07 Met het oog op morgen. TROS: 0.04-7.00 Nacht wacht. RADIO 2 Elk heel uur nieuws, behalve om 15.00. KRO: 7.04 Thank God it's fri- day. 9.04 Rocky 1.-10.04 Rocky 2. 11.04 Adres onbekend. 12.04 Zo- mervlaag. 14.04 Rocky 3. 15.04 De koele korridor. VPRO: 17.04 Het Mu- I sic Hall-Archief. 18.04 Ekkel hori zontaal. VOO: 19.04 -24.00 Back to the sixties J RADIO 3 Elk heel uur nieuws. AKN: 6.02 Breakfast-club. 9.04 Arbeidsvitami- j nen. 11.04 Baas van de dag. VARA: I 12.04 Steen Been show. 14 04 Carola. AKN: 15.04 Popsjop. VOO: 17.04 Rinkeldekinkel. NOS: 18.04 De avondspits. EO: 19.04 Spoor 7. NCRV: 20.04 Paperclip magazine. I VPRO: 21.04 Villa 65. VOO: 0.04 Countdown café. 2.02-6.00 Oh, wat een nacht I RADIO 4 I Öm 7.00, 8.00, 13.00, 18.00 en 20.00 Nieuws. EO: 7.02 Ouverture: Barok- nuz. 8.04 Opus 4. 9.00 Muziek voor [miljoenen. 11.00 Het ochtendcon- I eert. 13.04 En nu... mijn verzoek. IVARA: 14.00 Middagconcert: Het I internationale concertcircuit: Ber- llijns Filharm. Ork. 15.15 Feancesco [Guerrero en J. S. Bach. 16.00 De Nederlanden: Verbey en Bach/ Andriessen. 17.00 0perette.18.04 ■Brazilië. 19.05 Uit VARA's archief: Tsjaikovsky's kamermuziek NOS: 20 00 Nieuws. 20.02 Holland Festival- 11993. Voyeurs II. Delta Ensemble ol.v. Jurjen Hempel. VARA: 21.30 Maurice Ravel. 22.30 Het strijk- iwartet. 23.15-24.00 Muziek van de ze eeuw: lannis Xenakis I RADIO 5 Elk heel uurt/m 18.00 Nieuws. NOS: I6.45-6.50 Mededelingenrubriek met toitgebreid weerbericht en scheepsvaartberichten. 7.05 1008 'AM. IKON: 8.50 Snippers. NOS: 8.55 Waterstanden. NCRV: 9.02 Plein pu bliek. NOS: 11.02 Hans Brinker. RVU: 12.02 Werken aan werk. 13.10 Gebeurtenissen. NOS; 14.02 De ron- Be tafel van Pam. AVRO: 15.02 Jlpium. NOS: 17.10 Radie UIT. PP: 4jl7.50 VVD. I0S: 18.02 Religieus pre- gramma: 18.02 De onbekende islam; [18.20 Hoda al islam; 18.40 Dinimiz elam. EO: 19.00 Waar waren we bok alweer? NOS: 19.15 Nieuws en actualiteiten in het Turks. 19.50 Nieuws en actualiteiten in het Ma- ■okkaans en Berbers. 20.40 Actuali- eiten in het Chinees. EO: 21.00 licht en uitzicht. 21.39 EO-Metter- daad. 21.40 Boeken wijzer. 22.00 Richt op Israël. 22.20 De psalmen. f2.40 Theologische verkenningen. NCRV: 23.00-24.00 Fresko OMROEP BRABANT Elk heel uur en 07.30 ANP-nieuws, gevolgd door Brabants nieuws en actualiteiten (behalve 08.00 en 13.00). 7.45 De krant in Brabant. 7.5.1 W/eerman Johan Verschuuren. W.55-8.00 Nieuwsoverzicht. 8.32 Brabants nieuws en actualiteiten. 9.07 Muziekkiosk. 10.07 Draai-bank. Tf-07 Van harte. 12.53 Bericht voor boe' en tuinder. 12.55-13.00 Nieuwsoverzicht. 13.32 Brabants ;j*euws. 13.34 Muziek, Brabantse produkties. 14.07 Muziekkiosk. 16.07 .«toeristisch programma. 17.00 Bra- ®ants nieuws en actualiteiten. 17.45 Agenda. 17.55-18.00 Nieuwsover zicht OMROEP ZEELAND ANP-nieuws: Zie Radio 1. 7.00 Nieuws en actualiteiten. 7.32 Re- ■lonaal nieuwsoverzicht. 7.40 De dag van... 7.50-8.00 De agenda. 12.00 Nieuws en actualiteiten. 12.15 Het weer in de provincie. 12.32 ■egionaal nieuwsoverzicht. 12.35 Het Fort Zeelandia. 12.55-13.00 De Bgenda. 16.00 Uit. 17.00 Nieuws en Actualiteiten. 17.15 Het weer in de ■rovincie. 17.32 Regionaal nieuws- jjverzlcht. 17.35-18.00 Zeeuws Diep NEDI AKtó 17.53 Niet den 18.00 Jour 18.15 Ses; 18.33 Jeur 18.43 Het f 19.02 Star rie 20.00 Jour 20.25 Op zi 21.22 Den noma herd- 21.58 Betv 22.53 Spor prate 23.29 Jour, NEDE TR0 13.00 Nieu den 17.35 Lekk curst 18.00 Jouri 18.20 Cand 18.46 Amei 19.08 Milie ten d Milie 19.18 0/ev, 19.49 Dingl 20.23 Blind 21.09 Allo 21.45 lach tv-ca 22.21 Datv 22.31 In the 23.16 TV Dt 23.19 (EO) I 00.09 Jourr INED NOS 08.53 Nieu' den BELGIË* 16.20 Vacaturs 16.45 Nouba r zine 17.40 Counters 18.30 Ce soir, 18.50 Step by 19.30 Nieuws 20.05 Les caj gueur, ne 20.45 Cookie, 22.20 Dites-mi gever Ri 23.20 Laatste 23.35 24 H sur I BELGIEI 12.00 Tennis: pioenscll Garros, enkelspe 18.30 Bruxeliei 18.48 Clip musi 18.50 Ce soir 19.07 Clip musi 19.10 Bruxelles 19.30 Nieuws 20.00 Koningin cours voi I DUITSLA 06.00 Morgenn visie 09.00 TagesscM 09.03 Dallas, sel 09.45 Yoga 10.00 Tag esse I 10.03 Abenteuc document 10.50 Hundert mes Ensol 11.00 Tagesschl 11.03 Deutschlfl tertainer I Peter Frail 12.00 Sport E;i Franse k; halve final vanaf Rol; II 18.00 Regionale 18.20 Spielerge 18.55 Büro Biirrl 19.25 Babys Be rena 1 20.00 (TT)Tage<| 20.15 Gray Ladyl 22.04 Tagesther I 22.05 Exclusiv I 22.30 Tagesthei aus Bonn 'Door Jan Keunen Per 1 februari zijn nieuwe EG-regels van kracht gewor den, die onder meer inhouden dat Nederlanders in alle win kels op Schiphol of een ande re Nederlandse luchthaven belastingvrij mogen inkopen. Nederlanders konden tot voor kort alleen maar - binnen bepaalde grenzen - verbruiksartikelen als siga retten, drank, parfums en cosmetica taxfree kopen. Nu mogen ze dus ook gebruiks artikelen als horloges, came ra's en cd's meenemen uit een van de 45 winkels op Schip hol. Dat komt neer op een prijsverla ging van 17,5 procent. Maar zo als bij alle douane-bepalingen gelden ook hier restricties. De grens ligt bij 125 gulden. Iedere Nederlander mag vóór zijn vlucht naar een EG-land voor dat bedrag taxfree inkopen. Kost een artikel echter méér, dan moet over de volledige aankoop prijs btw worden betaald. Een 'splitsing' tussen een btw-vrij en een belast deel van een aankoop xan aueen maar woraen ge maakt als het om meer artikelen gaat. Bijvoorbeeld: een aantal cd'tjes tot 125 gulden kan belas tingvrij worden meegenomen; over de overige schijfjes moet wel btw worden betaald. Twee samenreizenden mogen ieder voor 125 gulden kopen; het is echter niet toegestaan om samen een artikel van 250 gulden btw- vrij mee te nemen. Onbeperkt Nederlanders op weg naar niet- EG-landen, waartoe merkwaar digerwijs ook de tot het EG-land Spanje behorende Canarische Eilanden worden gerekend, mo gen onbeperkt btw-vrij inkopen. Ze doen er echter wel verstandig aan zich van te voren op de hoogte te stellen of ze die goede ren in het land van bestemming ook onbeperkt mogen invoeren. Daar bemoeien de verkopers op Schiphol zich niet mee. Die kij ken alleen op de instapkaart of de klanten een EG- of een ande re bestemming hebben. Voor alle reizigers blijft gelden, dat naast de btw-vrij e artikelen (tot een bedrag van 125 gulden) ook nog tabaksartikelen, alcoho lische dranken en parfums taxf ree Kunnen woraen gekocht. Taxfree winkelen: mogelijkheden ruimer. Voor EG-landen gelden de vol- genae maxima: een slof (200) sigaretten öf 50 sigaren öf 100 cigarillo's öf 250 gram shag/ FOTO DE STEM JOHAN VAN GURP pijptabak plus 1 liter sterke drank (meer dan 22 procent al cohol) óf twee liter sterke drank (22 procent alcohol of minder) èn twee liter niet-mousserende wijn plus 50 ml parfum èn 250 ml eau de toilette zijn toegestaan. Die beperkingen gelden niet voor reizigers, die aantoonbaar bin nen 24 uur doorvliegen naar een bestemming buiten de EG. Voor hen gelden - evenals voor passa giers, die rechtstreeks naar niet- EG-landen vliegen - de maxima le hoeveelheden, die in die lan den zijn toegestaan. Bij sigaretten, alcohol en parfum zijn de prijsverschillen met de reguliere Nederlandse winkel over het algemeen groter dan 17,5 procent; ze kunnen wel op lopen tot ongeveer de helft. Deze regelingen voor Schiphol gelden ook voor andere Neder landse luchthavens en aan boord van ferry's en vliegtuigen. Meer winkels Met de uitbreiding van Schiphol is ook het aantal winkels belang rijk uitgebreid. Hoofd Conces sies J. van Streun van de NV Luchthaven Schiphol vertelt, dat er in de nieuwe uitbreiding (West) veertien winkels zijn bij gekomen, die ongeveer eenzelfde oppervlak beslaan als de 31 be staande. „We hebben in de nieu- we zaken een aantal artikelgroe- pen geclusterd, waardoor grotere winkels zijn ontstaan. Dat komt de duidelijkheid en de snelheid ten goede. „De Europese Commissie heeft bepaald," aldus Van Streun, „dat we tot en met juni 1999 kunnen doorgaan met taxfree verkopen. Voorlopig gaan we er niet van uit, dat die regeling daarna wordt afgeschaft. De winkels - en nu hebben we het alleen maar over de 31 al langer bestaande - hebben een jaarom zet van 450 miljoen gulden, waarvan volgens de concessiebe palingen 23 procent aan de NV Luchthaven Schiphol ten goede komt. Dat is 110 miljoen gulden ofwel 19 procent van de totale inkomsten van de Luchthaven. Als we die inkomsten moeten missen zouden niet alleen de havengelden omhoog moeten, maar zouden er bovendien de nodige ontslagen vallen. Het Shopping Centre - parade paardje van onze luchthaven- zou immers veel van zijn aan trekkelijkheid verliezen als er niet meer tax-free gekocht kan worden." Terugkerende vakantiegangers uit EG-landen kunnen - on geacht of ze door de lucht, via I het water of over de nogal wat drank meen hoeveelheden, die va® den vrij in Nederla» worden ingevoerd, januari van dit jaar hoogd. In principe ma! voor eigen gebruik a Daaronder valt nog sterke drank, negentig en 110 liter bier. Die hoeveelheden geM voor regulier gekoch# in EG-landen en niet' free gekochte drankffl' havens, aan boord va» in belastingrvije end Andorra (Frankrijk-Sj Samnaun (Zwitserla»1 rijk). Uit niet-EG-landen beperkt worden ingf baksartikelen, drank d| zijn bijvoorbeeld aa» gebonden. Voor dranken geldt 1 liter meer dan 22 procent liter met 22 procent plus twee liter niet-®1 wijn. De controle geschied- douane aan de buij van de EG, dus W door de Franse, D#| aanse douane aan van Zwitserland, de voormalige Oostble'

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 34