Een vriendschap voor zes dagen
Alle Nederlanders mogen nu taxfree kopen op Schiphc
Praktische informatie
Paardrijden in hooggebergte van de Pyreneeën
GIDS
I*
Voor EG-bestemmingen voor ten hoogste 125 gulden per persoon
DE STEM
VRIJDAG 4 JUNI 1993
JE STEM
Actieve vakanties trek
ken steeds meer belang
stellenden. Velen nemen
geen genoegen meer met
lui in de zon liggen,
maar willen beweging en
avontuur. Het aanbod in
dit soort vakanties
neemt toe, de variatie
wordt steeds groter.
Neem bijvoorbeeld een
zesdaagse trektocht te
paard in de bergen. Het
is een andere, avontuur
lijke manier om kennis
te maken met de omge
ving. Cowboytje spelen
is er niet bij, al voelt de
reiziger zich na zes da
gen paardrijden wel zo.
Door Jetty Ferwerda
Steeds weer doemen die impo
sante bergen op. De zwarte
schaduwen omrand door een
aura van witte nevel. De stilte
verstikt heel even de onrustige
stadsbewoner, maar valt daarna
als een comfortabele mantel om
het lichaam. Het zoete geluid
van krakende takken, fluiste
rende beekjes, hoefgetrappel en
vogels doet de storende ruis van
claxons, stemmen en telefoons
in het hoofd wegebben. Aan de
hemel de sierlijke bewegingen
van een op de wind zeilende
roofvogel.
Hoog gezeten op het paard pre
senteert de woeste natuur van
de westelijke Pyreneeën in de
regio Vallespir zich als een
plaatjesboek: de grillige rots
partijen waar de wind doorheen
fluit, de uitgesleten valleien, de
gepolijste rivierstenen en de
zacht golvende dekens van
groene larix. Het ene moment
kleurt de zon alles helder groen,
geel en bruin, dan weer mat
teert de laaghangende bewol
king de kleuren met een parel
grijze waas. De schoonheid van
het landschap verrast steeds op
nieuw. Ook als voor de zoveel
ste keer in het westen achter de
massieve schaduwen de be
sneeuwde en door de zon be
schenen top van de Canigou
opduikt.
Klimmen
Het paard stapt rustig verder,
kauwend op zijn bit. Uit de
zadeltassen stijgt de geur van
versgebakken brood op en weg
gestopt tu.ssen de kaas klotst de
wijn in de veldfles. De broeieri
ge warmte van het paard dringt
langzaam door het zadeldek
heen en verwarmt de benen van
de ruiter. De paardehuid glanst
van. het zweet.
Geconcentreerd zoekt het dier
met de voorbenen de bodem af
naar de beste plek om af te
zetten. Moeiteloos overbrugt hij
hoogteverschillen van zo'n vier
a vijf meter. Zichtbaar genie
tend laat het paard zijn benen
afkoelen in een stromend beek
je, om daarna zijn klim te ver
volgen.
De ene keer leidt de tocht over
uitgesleten wandelpaadjes,
waarlangs pelgrims al in de
middeleeuwen over de bergen
trokken. Het dichte struikgewas
verborg in de Tweede Wereld-
De bergen zijn geen plek voor raggende ruiters.
oorlog Britse piloten, die er met
ingehouden adem lagen te
wachten op Spaanse hulp. Dan
weer zoekt het dier zijn weg in
een overwoekerd bospad met
hangende takken, scherpe
doornstruiken en ruwbebaste
bomen die van geen wijken we
ten. De groene dennebomen fil
teren het zonlicht tot een groen
grijs, diffuus licht. Hier en daar
is de bruinrode aarde omge
woeld door everzwijnen en rit
selen hagedisjes tussen de bla
deren door.
De bewoners noemen de streek
La Catalan en voelen zich nauw
verwant met de warmbloedige
Cataloniërs, die net over de
Spaanse grens in Catalonië wo
nen. Het zijn geen-Spanjaarden
en ook geen Fransen. De taal is
anders, het eten, de gebruiken.
Hier leeft een trotse gemeen
schap van wijnbouw, fruitteelt,
het fokken van paarden, een
paar kuuroorden en een enkele
toerist. Hier betaalt men elkaar
nog in natura. Wie de ene dag
zijn auto laat repareren, zal een
andere keer die hulp belonen
met een wederdienst. En wie
dat vertrouwen van de gemeen
schap schaadt, kan z'n biezen
pakken. Voor altijd.
Tijd lijkt niet te bestaan in La
Catalan. De Hollandse vijf mi
nuten zijn er hier twintig. Wat
vandaag niet lukt, lukt mis
schien morgen of overmorgen.
Maar wie toch moet wachten,
kan rekenen op een gemeende
gastvrijheid. De Catalanen heb
ben immers een groot hart. Met
een groots gebaar zullen ze de
pastis tevoorschijn halen of de
zoete, rode streekwijn. Er moet
gedronken worden op het goede
leven. En natuurlijk gegeten.
Op z'n Catalaans en dat bete
kent grove, eerlijke boerenkost
bestaande uit wat het seizoen
en de omgeving bieden. Gebon
den soep van bospaddestoelen,
pittig gekruide rollade, een
stoofpot van konijn, zelfge
maakte worst, romige geiten
kaas en confitures van allerlei
bosvruchten.
De bewoners kennen de bergen,
die mooi en tegelijkertijd mee
dogenloos zijn. Wie ze denkt te
kunnen trotseren, gaat een ge
vecht voor zijn leven aan. Barre
winters moeten overleefd wor
den, voedselvoorraden dienen
op peil te blijven en een soms
maandenlange eenzaamheid
overwonnen. Veel kleine dorp
jes hoog in de bergen zijn dan
ook nagenoeg uitgestorven. De
jongere generatie zoekt zijn heil
ergens anders. In de grote stad,
die weliswaar lawaaierig en
vies is, maar wel voedsel,
warmte en perspectief biedt.
De Catalanen houden zielsveel
van hun bergen. Velen zijn er
immers opgegroeid en kennen
de omgeving als hun broekzak.
Ze hebben de smokkelpaadjes
Can de Loste is een van de vele ruitercentra in
Frankrijk dat trektochten door de naaste omge
ving organiseert. Een trektocht van een week
kost in het hoogseizoen zo'n 1150 gulden p/p,
incl. paard, overnachtingen en maaltijden.
De gids stelt de routes vast naar gelang het weer
en het niveau van de ruiters. Er zijn trektochten
voor beginners en gevorderden en buiten de
seizoenen vinden tochten plaats met een cultu
reel thema (kastelen, kloosters, wijngaarden).
Can de Loste is gevestigd in Montesquieu, zo'n
25 kilometer van Perpignan. Het ruitercentrum
is goed bereikbaar per auto 12 uur rijden
vanuit Nederland), trein (station Perpignan) en
vliegtuig (Barcelona). Wie vervoer van en naar
station en luchthaven nodig heeft, betaalt een
toeslag van 50 gulden. Voor inlichtingen of
reserveringen: Can de Loste Nederland
03457-1782.
Wie meer informatie zoekt over paardrijvakan-
ties in het algemeen, kan terecht bij Trailriding
Holidays in Den Bosch. Dit is een reisbureau
gespecialiseerd in trektochten te paard en ande
re ruitervakanties.
FOTO Jetty Ferwerda
gezien, waar drank, kunst en
religieuze objecten Frankrijk
danwel Spanje verlieten. Ze
kennen elke Romaanse ruïne,
elk paaltje, elke rotsformatie.
Ruitercentrum
Jean Michel Justafré (34) van
Can de Loste, een ruitercentrum
in Montesquieu, kent de bergen
op zijn duimpje. Hij laat men
sen op een andere, avontuurlij
ke manier kennis maken met de
omgeving. Met een trektocht te
paard. Zes dagen lang trekt hij
met een groep van maximaal
twaalf ruiters door het hoogge
bergte, van herberg naar her
berg. Elke dag wordt zo'n veer
tig kilometer afgelegd. Uit de
ruim veertig paarden die Jus
tafré bezit, kiest hij voor elke
deelnemer de juiste. Ervaring is
een vereiste, een zekere zin in
avontuur ook, evenals een ge
zonde dosis lef.
Net als Jean Michel Justafré
groeiden zijn paarden in de ber
gen op. Ze zijn gebouwd om te
klimmen, te dalen en de gladde
rotspaden te bewandelen. De
dieren zijn gehard door de barre
weersomstandigheden, die van
oktober tot april in de bergen
heersen. Uitgeput na een dag in
de bergen, brengen ze bezweet
de nacht buiten door. Zo bou
wen ze een resistentie op, waar
menig manegepaard jaloers op
zou zijn. Aan eten, drinken en
aandacht hebben ze geen ge
brek. Tijdens de trektocht
wordt regelmatig een drenk-
pauze gehouden en gedurende
de picknick kunnen ze zich
- ongezadeld - laven aan het
sappige gras.
Cowboytje spelen is er tijdens
zo'n trektocht niet bij. Al voelt
de reiziger zich na zes dagen
paardrijden wel zo. De vriend
schap met het paard, de vrije
natuur en de spanning werken
zo'n gevoel wel in de hand,
maar het wilde galopperen en
het opjagen van vee ontbreken.
De koeien, paarden en schapen
die het pad kruisen, kijken de
voorbijganger alleen maar met
nieuwsgierige ogen aan. De ber
gen zijn geen plek voor raggen
de ruiters, het is er te rotsachtig
en de kans dat een paard in een
kuil trapt en kreupel wordt, is
groot. Daar waar het kan, mo
gen alleen de durfals een galop-
je wagen.
Elke tocht eindigt 's avonds bij
een van de herbergen (gite) uit
de omgeving. Een warme
douche wast bij de ruiters he't
vuil en zweet van die dag wey.
Hier en daar worden pijnlijke
kniegewrichten en ruggen fge-
masseerd. Wie eenmaal op bed
ligt, kan nauwelijks de ene'rgie
opbrengen om naar de eet zaal
te gaan, waar een stevige boe-
renmaaltijd van maar liefs,t vijf
gangen staat te wachten. De
groep slaapt in één ruimt e. Wie
zich eenmaal in zijn shaapzak
heeft gerold, merkt daeir niets
meer van. Slaap overvalt de
ruiters meteen.
Parfum
Voor de derde maal keert de
droom terug. Weer verschijnen
de gelig gekleurde bvrgpistes en
de besneeuwde bergtoppen op
het netvlies en bonkt het ge
dempte geroffel van dravende
paarden in de o ren. Bij het
ontwaken draait de film zich
verder af en trokken flarden
landschap voorbij, begeleid
door het geluid van briesende
paarden, hoefgekletter op glad
de klinkers en het zachte ge
steun van een paard dat alle
krachten bijzei: bij het beklim
men van een fuelling.
De brandmerken van vijf dagen
struikelen, kl immen en kruipen
met of zonde r paard verdwijnen
langzaam. De schrammen ver
drogen en de blauwe plekken
vervagen. Vijf dagen lang zijn
huid, haren en kleren door
drenkt geweest met een 'par
fum' dat is samengesteld uit de
geur van paardezweet, leer,
ozon en gras. Douchen helpt
niet. Zolang er paarden zijn en
zolang er gereden wordt, is het
parfum doordringend aanwezig.
Pas thuis, :zo'n tien uur rijden
van Montesquieu, verliest 'het
parfum' z:ijn charme en veran
dert in een onaangename geur.
ai RADIO 1
I Elk heel uur en 7.30, 8.30, 12.30,
13 30 16.30, 17.30, 18.30 en 06.30
Nieuws. VPRO: 7.07 Het gebouw,
I met om 7.07 De nieuwstafel; 9.05
I Standplaats Kazachstan: 9.35 De
I nieuwstafel; 10.05 Het interview;
I 11.05 De achtergrond reportage;
I 11 50 De nieuwstafel. VARA: 12.07
I VARA Radio I vrijdageditie. VPRO:
I 14 05 Argos. 15.05 NL-Magazine.
1635 Welingelichte kringen. TROS:
17 07 TROS Aktua. VPRO: 19.04 God
zij met ons. NCRV: 21.04 Vrijdag-
sport. NOS: 23.07 Met het oog op
morgen. TROS: 0.04-7.00 Nacht
wacht.
RADIO 2
Elk heel uur nieuws, behalve om
15.00. KRO: 7.04 Thank God it's fri-
day. 9.04 Rocky 1.-10.04 Rocky 2.
11.04 Adres onbekend. 12.04 Zo-
mervlaag. 14.04 Rocky 3. 15.04 De
koele korridor. VPRO: 17.04 Het Mu-
I sic Hall-Archief. 18.04 Ekkel hori
zontaal. VOO: 19.04 -24.00 Back to
the sixties
J RADIO 3
Elk heel uur nieuws. AKN: 6.02
Breakfast-club. 9.04 Arbeidsvitami-
j nen. 11.04 Baas van de dag. VARA:
I 12.04 Steen Been show. 14 04
Carola. AKN: 15.04 Popsjop. VOO:
17.04 Rinkeldekinkel. NOS: 18.04 De
avondspits. EO: 19.04 Spoor 7.
NCRV: 20.04 Paperclip magazine.
I VPRO: 21.04 Villa 65. VOO: 0.04
Countdown café. 2.02-6.00 Oh, wat
een nacht
I RADIO 4
I Öm 7.00, 8.00, 13.00, 18.00 en 20.00
Nieuws. EO: 7.02 Ouverture: Barok-
nuz. 8.04 Opus 4. 9.00 Muziek voor
[miljoenen. 11.00 Het ochtendcon-
I eert. 13.04 En nu... mijn verzoek.
IVARA: 14.00 Middagconcert: Het
I internationale concertcircuit: Ber-
llijns Filharm. Ork. 15.15 Feancesco
[Guerrero en J. S. Bach. 16.00 De
Nederlanden: Verbey en Bach/
Andriessen. 17.00 0perette.18.04
■Brazilië. 19.05 Uit VARA's archief:
Tsjaikovsky's kamermuziek NOS:
20 00 Nieuws. 20.02 Holland Festival-
11993. Voyeurs II. Delta Ensemble
ol.v. Jurjen Hempel. VARA: 21.30
Maurice Ravel. 22.30 Het strijk-
iwartet. 23.15-24.00 Muziek van de
ze eeuw: lannis Xenakis
I RADIO 5
Elk heel uurt/m 18.00 Nieuws. NOS:
I6.45-6.50 Mededelingenrubriek met
toitgebreid weerbericht en
scheepsvaartberichten. 7.05 1008
'AM. IKON: 8.50 Snippers. NOS: 8.55
Waterstanden. NCRV: 9.02 Plein pu
bliek. NOS: 11.02 Hans Brinker.
RVU: 12.02 Werken aan werk. 13.10
Gebeurtenissen. NOS; 14.02 De ron-
Be tafel van Pam. AVRO: 15.02
Jlpium. NOS: 17.10 Radie UIT. PP:
4jl7.50 VVD. I0S: 18.02 Religieus pre-
gramma: 18.02 De onbekende islam;
[18.20 Hoda al islam; 18.40 Dinimiz
elam. EO: 19.00 Waar waren we
bok alweer? NOS: 19.15 Nieuws en
actualiteiten in het Turks. 19.50
Nieuws en actualiteiten in het Ma-
■okkaans en Berbers. 20.40 Actuali-
eiten in het Chinees. EO: 21.00
licht en uitzicht. 21.39 EO-Metter-
daad. 21.40 Boeken wijzer. 22.00
Richt op Israël. 22.20 De psalmen.
f2.40 Theologische verkenningen.
NCRV: 23.00-24.00 Fresko
OMROEP BRABANT
Elk heel uur en 07.30 ANP-nieuws,
gevolgd door Brabants nieuws en
actualiteiten (behalve 08.00 en
13.00). 7.45 De krant in Brabant. 7.5.1
W/eerman Johan Verschuuren.
W.55-8.00 Nieuwsoverzicht. 8.32
Brabants nieuws en actualiteiten.
9.07 Muziekkiosk. 10.07 Draai-bank.
Tf-07 Van harte. 12.53 Bericht voor
boe' en tuinder. 12.55-13.00
Nieuwsoverzicht. 13.32 Brabants
;j*euws. 13.34 Muziek, Brabantse
produkties. 14.07 Muziekkiosk. 16.07
.«toeristisch programma. 17.00 Bra-
®ants nieuws en actualiteiten. 17.45
Agenda. 17.55-18.00 Nieuwsover
zicht
OMROEP ZEELAND
ANP-nieuws: Zie Radio 1. 7.00
Nieuws en actualiteiten. 7.32 Re-
■lonaal nieuwsoverzicht. 7.40 De
dag van... 7.50-8.00 De agenda.
12.00 Nieuws en actualiteiten. 12.15
Het weer in de provincie. 12.32
■egionaal nieuwsoverzicht. 12.35
Het Fort Zeelandia. 12.55-13.00 De
Bgenda. 16.00 Uit. 17.00 Nieuws en
Actualiteiten. 17.15 Het weer in de
■rovincie. 17.32 Regionaal nieuws-
jjverzlcht. 17.35-18.00 Zeeuws Diep
NEDI
AKtó
17.53 Niet
den
18.00 Jour
18.15 Ses;
18.33 Jeur
18.43 Het f
19.02 Star
rie
20.00 Jour
20.25 Op zi
21.22 Den
noma
herd-
21.58 Betv
22.53 Spor
prate
23.29 Jour,
NEDE
TR0
13.00 Nieu
den
17.35 Lekk
curst
18.00 Jouri
18.20 Cand
18.46 Amei
19.08 Milie
ten d
Milie
19.18 0/ev,
19.49 Dingl
20.23 Blind
21.09 Allo
21.45 lach
tv-ca
22.21 Datv
22.31 In the
23.16 TV Dt
23.19 (EO) I
00.09 Jourr
INED
NOS
08.53 Nieu'
den
BELGIË*
16.20 Vacaturs
16.45 Nouba r
zine
17.40 Counters
18.30 Ce soir,
18.50 Step by
19.30 Nieuws
20.05 Les caj
gueur,
ne
20.45 Cookie,
22.20 Dites-mi
gever Ri
23.20 Laatste
23.35 24 H sur
I BELGIEI
12.00 Tennis:
pioenscll
Garros,
enkelspe
18.30 Bruxeliei
18.48 Clip musi
18.50 Ce soir
19.07 Clip musi
19.10 Bruxelles
19.30 Nieuws
20.00 Koningin
cours voi
I DUITSLA
06.00 Morgenn
visie
09.00 TagesscM
09.03 Dallas, sel
09.45 Yoga
10.00 Tag esse I
10.03 Abenteuc
document
10.50 Hundert
mes Ensol
11.00 Tagesschl
11.03 Deutschlfl
tertainer I
Peter Frail
12.00 Sport E;i
Franse k;
halve final
vanaf Rol; II
18.00 Regionale
18.20 Spielerge
18.55 Büro Biirrl
19.25 Babys Be
rena 1
20.00 (TT)Tage<|
20.15 Gray Ladyl
22.04 Tagesther I
22.05 Exclusiv I
22.30 Tagesthei
aus Bonn
'Door Jan Keunen
Per 1 februari zijn nieuwe
EG-regels van kracht gewor
den, die onder meer inhouden
dat Nederlanders in alle win
kels op Schiphol of een ande
re Nederlandse luchthaven
belastingvrij mogen inkopen.
Nederlanders konden tot
voor kort alleen maar
- binnen bepaalde grenzen -
verbruiksartikelen als siga
retten, drank, parfums en
cosmetica taxfree kopen. Nu
mogen ze dus ook gebruiks
artikelen als horloges, came
ra's en cd's meenemen uit een
van de 45 winkels op Schip
hol.
Dat komt neer op een prijsverla
ging van 17,5 procent. Maar zo
als bij alle douane-bepalingen
gelden ook hier restricties. De
grens ligt bij 125 gulden. Iedere
Nederlander mag vóór zijn
vlucht naar een EG-land voor
dat bedrag taxfree inkopen. Kost
een artikel echter méér, dan
moet over de volledige aankoop
prijs btw worden betaald. Een
'splitsing' tussen een btw-vrij en
een belast deel van een aankoop
xan aueen maar woraen ge
maakt als het om meer artikelen
gaat. Bijvoorbeeld: een aantal
cd'tjes tot 125 gulden kan belas
tingvrij worden meegenomen;
over de overige schijfjes moet
wel btw worden betaald. Twee
samenreizenden mogen ieder
voor 125 gulden kopen; het is
echter niet toegestaan om samen
een artikel van 250 gulden btw-
vrij mee te nemen.
Onbeperkt
Nederlanders op weg naar niet-
EG-landen, waartoe merkwaar
digerwijs ook de tot het EG-land
Spanje behorende Canarische
Eilanden worden gerekend, mo
gen onbeperkt btw-vrij inkopen.
Ze doen er echter wel verstandig
aan zich van te voren op de
hoogte te stellen of ze die goede
ren in het land van bestemming
ook onbeperkt mogen invoeren.
Daar bemoeien de verkopers op
Schiphol zich niet mee. Die kij
ken alleen op de instapkaart of
de klanten een EG- of een ande
re bestemming hebben.
Voor alle reizigers blijft gelden,
dat naast de btw-vrij e artikelen
(tot een bedrag van 125 gulden)
ook nog tabaksartikelen, alcoho
lische dranken en parfums taxf
ree Kunnen woraen gekocht.
Taxfree winkelen: mogelijkheden ruimer.
Voor EG-landen gelden de vol-
genae maxima: een slof (200)
sigaretten öf 50 sigaren öf 100
cigarillo's öf 250 gram shag/
FOTO DE STEM JOHAN VAN GURP
pijptabak plus 1 liter sterke
drank (meer dan 22 procent al
cohol) óf twee liter sterke drank
(22 procent alcohol of minder) èn
twee liter niet-mousserende wijn
plus 50 ml parfum èn 250 ml eau
de toilette zijn toegestaan. Die
beperkingen gelden niet voor
reizigers, die aantoonbaar bin
nen 24 uur doorvliegen naar een
bestemming buiten de EG. Voor
hen gelden - evenals voor passa
giers, die rechtstreeks naar niet-
EG-landen vliegen - de maxima
le hoeveelheden, die in die lan
den zijn toegestaan.
Bij sigaretten, alcohol en parfum
zijn de prijsverschillen met de
reguliere Nederlandse winkel
over het algemeen groter dan
17,5 procent; ze kunnen wel op
lopen tot ongeveer de helft.
Deze regelingen voor Schiphol
gelden ook voor andere Neder
landse luchthavens en aan boord
van ferry's en vliegtuigen.
Meer winkels
Met de uitbreiding van Schiphol
is ook het aantal winkels belang
rijk uitgebreid. Hoofd Conces
sies J. van Streun van de NV
Luchthaven Schiphol vertelt,
dat er in de nieuwe uitbreiding
(West) veertien winkels zijn bij
gekomen, die ongeveer eenzelfde
oppervlak beslaan als de 31 be
staande. „We hebben in de nieu-
we zaken een aantal artikelgroe-
pen geclusterd, waardoor grotere
winkels zijn ontstaan. Dat komt
de duidelijkheid en de snelheid
ten goede.
„De Europese Commissie heeft
bepaald," aldus Van Streun,
„dat we tot en met juni 1999
kunnen doorgaan met taxfree
verkopen. Voorlopig gaan we er
niet van uit, dat die regeling
daarna wordt afgeschaft. De
winkels - en nu hebben we het
alleen maar over de 31 al langer
bestaande - hebben een jaarom
zet van 450 miljoen gulden,
waarvan volgens de concessiebe
palingen 23 procent aan de NV
Luchthaven Schiphol ten goede
komt. Dat is 110 miljoen gulden
ofwel 19 procent van de totale
inkomsten van de Luchthaven.
Als we die inkomsten moeten
missen zouden niet alleen de
havengelden omhoog moeten,
maar zouden er bovendien de
nodige ontslagen vallen. Het
Shopping Centre - parade
paardje van onze luchthaven-
zou immers veel van zijn aan
trekkelijkheid verliezen als er
niet meer tax-free gekocht kan
worden."
Terugkerende vakantiegangers
uit EG-landen kunnen - on
geacht of ze door de lucht, via
I
het water of over de
nogal wat drank meen
hoeveelheden, die va®
den vrij in Nederla»
worden ingevoerd,
januari van dit jaar
hoogd. In principe ma!
voor eigen gebruik a
Daaronder valt nog
sterke drank, negentig
en 110 liter bier.
Die hoeveelheden geM
voor regulier gekoch#
in EG-landen en niet'
free gekochte drankffl'
havens, aan boord va»
in belastingrvije end
Andorra (Frankrijk-Sj
Samnaun (Zwitserla»1
rijk).
Uit niet-EG-landen
beperkt worden ingf
baksartikelen, drank d|
zijn bijvoorbeeld aa»
gebonden. Voor
dranken geldt 1 liter
meer dan 22 procent
liter met 22 procent
plus twee liter niet-®1
wijn.
De controle geschied-
douane aan de buij
van de EG, dus W
door de Franse, D#|
aanse douane aan
van Zwitserland,
de voormalige Oostble'