Cultuur
Moeras-
Arabieren
in Irak ten dode opgeschreven
Maffiosi Italië en Rusland bundelen krachten
Bloe
Republike
'We krijg
Er komt hier een soor
aids uit de lucht vallen'
Tientallen dc
BUITENLAND
rz:Oceaan
Libië en Israël
zoeken stiekum
toenadering
DE STEM
DINSDAG 1 JUNI 1993
Een mudhiff het traditionele rieten gastverblijf van de Moeras-Arabieren, in aanbouw.
Door Aad Luymes (anp)
Umm El Shuweids - „Die
verhalen over gif hier in
het water van de moeras
sen zijn allemaal leugens.
Het water is schoon, je kan
het gewoon drinken".
Om zijn woorden kracht bij te
zetten, strekt sjeik Walih Suwei-
lim zijn hand over de reling van
het wankele bootje waarin hij
zich bevindt. Schept een hand
vol water en zet die aan zijn
tandeloze mond. Luid slurpend
giet hij het groenige water van
een kanaaltje in de moerassen
van Mesopotamië in Zuid-Irak
naar binnen.
De bejaarde sjeik werpt een
steelse blik op een regerings
ambtenaar, die de buitenlandse
journalisten begeleidt, in de
hoop dat zijn blijk van trouw
aan president Saddam Husayn
wordt opgemerkt. „Ik sta geheel
tot uw beschikking", laat hij de
gids nog weten.
Het is niet duidelijk of de vin
gers van de bejaarde man trillen
wegens een ziekte of uit angst
iets verkeerd te zeggen. Als hij
niet vergiftigd wordt door het
water, dan wordt zijn blijk van
loyaliteit ongetwijfeld beloond
door een aanval van buikloop.
Het kanaaltjë fungeert duidelijk
zichtbaar als riool van het moe
rasdorpje Umm El Shuweids, ten
noorden van de havenstad Al
Basrah.
Onlangs verschenen in de wes
terse pers berichten dat het
Iraakse leger gif in het water zou
hebben gestrooid om de shi'iti-
sche opstandelingen die zich in
de moerassen schuilhouden uit
te moorden. Baghdad ontkent
dit in alle toonaarden en nodigde
journalisten uit een kijkje te ne
men.
Onder begeleiding van een gids
krijgen ze slechts één dorpje te
zien. De rest van de moerassen,
een gebied zo groot als de helft
van Nederland, blijft verboden
terrein. Alleen in het modeldorp
je Umm El Shuweids van sjeik
Suweilim, is de regering zeker
van de trouw van de circa dui
zend inwoners aan de president.
Vlak achter het gehucht ligt een
fortificatie van het regeringsle
ger. Uit een aarden wal wijzen
de lopen van mitrailleurs in de
richting van de velden met fris
groene rietpluimen die golven in
de lentewind.
„Iedereen hier in het dorp houdt
veel van de president. De rais, de
grote leider, is hier al zeven maal
op bezoek geweest en steeds
kwam hij met gulle gaven", ver
telt de sjeikh in de mudhif, het
traditionele gastenverblijf dat
geheel uit riet is opgetrokken.
„Dankzij de president, moge
God hem behoeden, zijn er scho
len en stenen huizen gekomen.
Ook is er nu een apotheek en
elektriciteit". Sjeik Suweilim
laat een foto zien waarop de
president, gezeten op de kleurige
tapijten in de mudhif, een lijst
opstelt met de wensen van de
dorpsbewoners. Verhalen in de
westerse media over shi'itische
opstandelingen die zich in de
ontoegankelijke moerassen zou
den verstoppen, doet hij af als
onzin. „Hier zijn geen boeven,
wat de buitenlanders ook mogen
beweren."
Sinds mensenheugenis hebben
de Moeras-Arabieren, of de Me
dan, zoals zij zichzelf noemen, in
dit gebied tussen de rivieren de
Tigris en de Eufraat gewoond.
Ze wonen veelal in bamboehut
ten verscholen tussen het riet,
levend van de jacht. Verder hou
den ze kippen en waterbuffels,
die vooral gebruikt worden om
nieuwe vaarroutes te creëren
door ze de drijvende rietvelden
in te sturen.
Als het waterpeil in het Twee
stromenland steeg, trokken de
semi-nomaden naar hoger gele
gen gebieden. Of ze verhoogden
eenvoudig de vloer van hun hut
ten met een extra laagje riet en
modder. Deze traditionele cul
tuur in dit gebied, ooit de baker
mat van de eerste beschaving, is
nu volgens Iraakse ballingen en
veel westerse waarnemers ten
dode opgeschreven.
De moerassen liggen grofweg in
geklemd in de driehoek Al Bas
rah, Al-Amarah en An Nasiriya.
Het gebied van drijvende eiland
jes, meren en waterlopen was
eeuwenlang ontoegankelijk en
de Medan leefden er zonder zich
iets aan te trekken van Otto
maanse, Perzische of Britse
overheersing.
Bas in de afgelopen jaren lijkt de
Moeras-Arabieren, of de Medan, zoals zij zichzelf noemen, in hun
ranke bootjes bij het moerasdorp Umm El Shuweids.
Iraakse regering erm te slagen
het traditionele verzet van de
stammen in te dammen. De moe
rassen waren lange tijd een vrij
plaats voor criminelen, deser
teurs en rebellen. Nadat in 1991
de shi'itische opstand tegen Sad
dam Husayn mislukte, namen
enkele honderdduizenden shi'ie-
ten uit de heilige steden Karbala
en An Najaf de wijk naar de
moerassen.
Sindsdien wordt er bij herhaling
melding gemaakt van gevechten
en bombardementen op moeras
dorpjes. De beschuldigingen
leidden vorig jaar onder meer tot
de instelling van een vliegverbod
van de VN voor de Iraki's bene
den de 32e breedtegraad.
De Nederlandse ex-minister
Max van der Stoel, die Irak
bezocht namens de Verenigde
Naties, zei bewijzen te hebben
dat het leger opdracht kreeg drie
moerasstammen geheel 'uit de
weg te ruimen'. Ook werden
Moeras-Arabieren verdreven en
overgebracht naar nieuwe ne
derzettingen die onder controle
staan van het leger. Vorig jaar
erkende de regering dat een paar
duizend mensen gedwongen
werden te verhuizen om zo hun
levensstandaard te verhogen en
'betere burgers' van hen te ma
ken.
Wie langs de hoofdweg van Al-
Amarah naar de zuidelijke stad
Al Basrah reist, wordt een aantal
zaken snel duidelijk. Zo gaan de
gedwongen verhuizingen nog
steeds door. Aan weerszijden
van de weg worden onder het
toeziend oog van militairen in
snel tempo huizen gebouwd.
Stapeltjes gele stenen geven aan
op welke plaatsen nog meer ne
derzettingen moeten komen.
Halverwege Al Basrah ligt een
naamloos gehucht dat is opge
trokken uit riet en golfplaten.
Het dorpshoofd zegt dat enkele
tientallen families twee weken
geleden gedwongen werden hier
naar toe te trekken. Een enkele
koe en wat kippen is alles wat ze
konden meenemen. Hij vertelt
dat ze boeren zijn die in de
'moerassen leefden en neemt
hierbij geen blad voor de mond.
„Er is hier niets, geen water en
geen elektriciteit", klaagt hij.
De sfeer langs de weg met zijn
tientallen militaire controlepos
ten is grimmig. Over een lengte
van honderden kilometers rijgen
de militaire kampementen en
versterkingen zich aaneen tot
een kordon dat het moeras aan
de zuidkant van de weg herme
tisch afsluit.
Lopen van mitrailleurs en tanks
wijzen dreigend naar de passan
ten: meisjes in fel gekleurde jur
ken die met voer voor het vee op
hun hoofden terugkeren van de
velden. Af en toe passeren er
door de eeuwen heen gebruikte
FOTO ANP
militaire opleggers met bemande
tanks en amfibievoertuigen, 's
Nachts is het niet veilig op de
weg en vinden er geregeld over
vallen plaats, zo wordt van di
verse kanten beweerd.
De regering gaf vorig jaar toe
dat het onrustig was in het ge
bied, maar weet dit aan .4.000
Iraniërs die het gebied zouden
zijn ingestuurd om sabotage-ac-
ties uit te voeren. Volgens het
regime is nu echter alles pais en
vree. Om dit te tonen, wordt de
internationele pers opgetrom
meld om enkele duizenden de
serteurs te aanschouwen die ge
bruik hebben gemaakt van de
amnestie die Saddam hun on
langs verleende.
Verzameld op èen stuk grond
nabij Al Diar, 60 km boven Bas
rah, zingt een klappende en met
de voeten stampende menigte
een loflied op hun leider. Ze
zwaaien met palmtakken en
houden een portret van Saddam
omhoog. In aanzwellende
spreekkoren wordt de voormali
ge Amerikaanse president Ge
orge Bush uitgemaakt voor een
rund.
Volgens de plaatselijke gouver
neur zijn de jonge mannen, in de
leeftijd van 18 tot 30 jaar, voor
namelijk deserteurs. De mannen
zien er weldoorvoed uit. Een van
hen zegt zeven jaar geleden het
leger ontvlucht te zijn en al die
tijd in de moerassen te hebben
geleefd. „Maar er is nu geen eten
meer", zegt Mohammed. Voor
straf moest hij zeven jaar bijte
kenen.
Vanuit de auto naar Al Basrah is
duidelijk zichtbaar dat de moe
rassen worden drooggelegd en in
cultuur worden gebracht. Vanaf
de weg lopen pas aangelegde
kanaaltjes het drassige land en
uitgestrekte korenvelden in. Vol
gens Van der Stoel past de uit
voering van een grootschalig ir
rigatieproject in de strategie van
Baghdad om het verzet uit te
roeien en de Medan voor eens en
altijd onder controle te krijgen.
Een drietal nieuwe kilometer
slange kanalen in het gebied
onttrekt water aan de moeras
sen. Die vallen hierdoor droog en
worden zo toegankelijk voor
zware militaire voertuigen. De
oppositie beschuldigt de rege
ring er dan ook van het kanalen-
project na de opstand in 1991
versneld uit te voeren om beter
jacht te kunnen maken op de er
zich schuil houdende opstande
lingen.
Irak zegt echter dat de waterlo
pen, waarvan de langste, de
Saddamrivier, over 500 kilome
ter van Baghdad naar Basrah,
zijn bedoeld om de graanoogst te
verbeteren. Toen de VN na de
Golfoorlog een embargo instel
den, stokten de voedselimporten
uit het buitenland, waarvan Irak
voor 70 procent afhankelijk was.
Het regime ontwikkelde daarom
een grootscheeps landbouwpro
gramma om de voedselproduktie
te stimuleren.
Het irrigatieproject werkt als
een 'tweesnijdend zwaard'.
Enerzijds worden de shi'itische
opstandelingen en de vanouds
goedbewapende Moeras-Arabie
ren mores geleerd. Anderzijds
voert Baghdad de landbouwpro-
duktie op, waardoor het land
zijn eigen voedsel kan produce
ren en in de toekomst minder
gevoelig wordt voor opgelegde
sancties van buitenaf.
„Over twee weken hebben we
genoeg graan voor vijf jaar en
deert ons geen embargo meer",
glundert de gids, terwijl hij naar
de nieuw aangelegde korenvel
den wijst die zich tussen de
steden Al-Amarah en Al-Kut tot
de einder uitstrekken.
Door Charles Hanley (ap)
Praag - De Italiaanse maffia
en de Russische 'mafiya' zijn
bezig hun krachten in Oost-
Europa te bundelen. Regel
matig steken vertegenwoor
digers van beide misdaador
ganisaties in Middeneuropese
hoofdsteden de koppen bij
elkaar.
Gesprekken met een twintigtal
politiemensen andere functiona
rissen in Amerika, Italië, Rus
land en landen daar tussenin,
laten er geen misverstand over
bestaan.
Beide partijen hebben elkaar iets
te bieden. „De Russen hebben
spierballen, maar zijn niet zo
kien", zegt Greg Passie van de
Amerikaanse Drug Enforcement
Agency in Washington. Wat de
Russen zoeken is de door de
Italianen verfijnde kienheid om
uit misdaad verkregen winsten
te 'witten' door middel van han
del.
De snel veranderende economie-
en van de voormalige communis
tische landen in Oost-Europa
bieden daarvoor uitgelezen mo
gelijkheden. Italiaanse maffiabe
strijders zeggen onlangs om
vangrijke wisseltransacties van
dollars in roebels op het spoor te
zijn gekomen - ter waarde van
wel 600 miljoen dollar - door
maffiavertegenwoordigers die
blijkbaar bedrijven en grond
stoffen opkochten in Rusland.
Het eerste topoverleg van 'Oost
en West' in de onderwereld had
volgens de Oostenrijkse direc
teur-generaal voor openbare vei
ligheid Michael Sika eind 1990
plaats in een restaurant in We
nen. „We waren getipt en heb
ben het afgeluisterd", zei Sika.
„De Italianen waren er op uit de
sfeer van hun economische acti
viteiten uit te breiden en de
Russen wilden profiteren van de
Italiaanse know-how."
In oktober 1992 kwamen verte
genwoordigers van maffia en
mafiya opnieuw bijeen, deze
keer in Praag, aldus Jiri Vacek
van het toenmalige federale
Tsjechoslowaakse ministerie van
binnenlandse zaken. „De Italia
nen wilden een kanaal voor
drugs en wapens opbouwen van
de voormalige Sovjetunie via
Tsjechoslowakije naar Westerse
landen", zei Vacek.
Volgens andere politiebronnen
hadden soortgelijke vergaderin
gen plaats in 1992 in Oostenrijk
en in 1991 op een andere plaats
in Midden-Europa. Dikwijls wa
ren bij de besprekingen Tsjetsje-
nen betrokken, een kleine etni
sche groep die een grote rol
speelt in de mafiya.
Bijzonderheden van de afgeluis
terde gesprekken wilden de poli
tiefunctionarissen niet kwijt.
Evenmin wilden zij iets zeggen
over de deelnemers aan de ge
sprekken of de groepen die zij
vertegenwoordigden. Sommige
politiefunctionarissen betwijfel
den of de bijeenkomsten be
schouwd konden worden als
'topconferenties' waar lange-ter-
mijnstrategieen besproken wer
den. Maar ze waren het er alle
maal over eens, dat zich een
verontrustend verbond aan het
ontwikkelen was.
„Er is een streven om hechte
banden te vestigen tussen de
Russische en Italiaanse maf
fia's", zegt Andrej Doenajev,
eerste onderminister van bin
nenlandse zaken van Rusland.
„Op sommige plaatsen in Europa
hebben ze gezamenlijke opera
ties."
De Russisch-Italiaanse maffia
connectie lijkt zich vooral af te
spelen in de handel in heroïne en
andere drugs uit Centraal Azië
via de voormalige Sovjetunie en
Oost-Europa en in de klandes-
tiene handel in wapens uit de
oude Oostblokarsenalen. De
nieuwe netwerken zijn vermoe
delijk ook verantwoordelijk voor
de plotselinge vloed aan verval
ste dollars die de hele regio over
spoelt en de explosief toegeno
men diefstal van auto's in West-
Europa.
Italiaanse rechercheurs weten
dat Italiaanse drughandelaren
contacten hebben gelegd met
Russische misdaadbonzen. „Wij
weten dat vertegenwoordigers
van de Italiaanse maffia in Rus
land zijn." Verkeer andersom
vindt eveneens plaats: „Belang
rijke figuren van onze mafiya
maken reizen naar Italië", aldus
Gennadi Tsjebotarev van het
Russische ministerie van binnen
landse zaken.
Misdaadnetwerken organiseren
de smokkel van illegale Aziati
sche vreemdelingen via Rusland
naar Italië. De Oostenrijkse poli
tie trof onlangs vijf dode Srilan-
kanen aan die in het valse dak
van een naar Italië onderweg
zijnde vrachtauto waren gestikt.
Gestolen Russische ikonen dui
ken in groten getale op in Italië.
De politie in Praag weet boven
dien dat Italiaanse maffiosi ge
sproken hebben met kunstdieven
in de Tsjechische republiek, een
ander land waarvan het culture
le erfgoed op grote schaal ge
plunderd wordt.
De successen van de Italiaanse
overheid dwingen wellicht de
maffia, of Cosa Nostra, om te
zien naar andere werkterreinen.
Volgens sommige berichten zou
den Siciliaanse maffiabazen vo
rig jaar op een top overeenstem
ming hebben bereikt over een
nieuwe internationale strategie.
Maar een politie-specialist denkt
dat de oude Italiaanse maffia
bendes op de lange duur aan het
kortste eind zullen trekken. Las-
zlo Tonhauser, die de Hongaarse
strijd tegen de georganiseerde
misdaad leidt, heeft heilig ont
zag voor de keiharde misdaad
brigades die uit het nieuwe Rus
land hun tentakels uitstrekken
naar Budapest en andere Euro
pese steden. „Ik denk dat ze
uiteindelijk de Cosa Nostra een
voudig zullen verzwelgen", aldus
Tonhauser.
Vaan'-
P Picton
L Lennox N Nueva
0 km 200
1--
L
13,
Door onze correspondent
Frans Lindenkamp
Santiago - Gekscherend noemen de bewoners van de Zuidc
leense stad Punta Arenas hun regio 'het einde vari de werel
Een wrange woordspeling. Sinds twee jaar wordt de zuidke
van Latijns Amerika opgeschrikt door een aantal mysteriën
fenomenen.
Nu Italië de maffia onder controle lijkt te krijgen,
gangsters hun vleugels uit richting Oost-Europa.
Er lijkt iets goed fout met moe
der natuur. De onverstoorbare
rust in deze verre uithoek van de
aardbol is omgeslagen in be
zorgdheid.
Tijdens zijn vakantie werkte Ro-
dolfo Masilla een uurtje in zijn
tuin. Zonder blouse. Het
laagstaande Patagonische zo
merzonnetje had het effect van
een brandende tropenzon. Na
een uurtje was hij zo rood als
een garnaal en kermde van de
pijn.
De schapen van Radovan Vilici
waren plotseling hun oriëntatie
vermogen kwijt. Het leek wel of
ze dronken waren. Onderzoek
bracht aan het licht dat de helft
van zijn 1200 beestende tellende
kudde aan staar lijdt. Tientallen
dieren zijn inmiddels aan de
honger bezweken, omdat zij
geen grasrijke plekjes meer kon
den vinden.
Ook boomkweker Ricardo
Schultz weet dat er iets niet in
de haak is sinds zijn jonge aan
plant zonder enige aanleiding
verwelkte. Extra water kon de
boompjes geen nieuw leven in
blazen.
Zonneklaar
Voor de bewoners van Punta
Arenas is het zonneklaar. Veel
wetenschappelijk onderzoek is
in hun ogen niet nodig om con
clusies te trekken. De ozonlaag
boven Patagonië is zo lek als een
zeef en de gevaarlijke ultravio
lette stralen hebben vrij spel om
hun verwoestende werk te doen.
De vermoedens, dat de vreemde
verschijnselen direct verband
houden met aantasting van de
ozonlaag door onder andere
CFK-gassen afkomstig uit
sprays, koelkasten en aircondi
tioners, zijn niet van gisteren.
Enkele jaren geleden viel het
hoge percentage blinde konijnen
op.
Wat wel nieuw is, is dat de
natuur zich dit zomerseizoen
vreemder gedroeg dan in de twee
voorafgaande jaren. In oktober
constateerden onderzoekers de
laagste concentratie ozon ooit
gemeten in de stratosfeer boven
de zuidkegel van Latijns Ameri
ka. Gedurende drie dagen bleven
de waarden ver beneden het ni
veau, dat voor de gezondheid als
veilig wordt aangemerkt.
Pas toen eèn flinke wind opstak
boven de Patagonische woestijn-
vlakten, nam de dikte van de
ozonlaag weer geleidelijk toe.
Zelfs in het 2000 kilometer noor
delijker gelegen Santiago ging
de verhoogde stralingsintensiteit
niet onopgemerkt voorbij. In de
Chileense hoofdstad werden
waarden vijf keer boven normaal
genoteerd.
Zuidkegel
Sinds de NASA in 1987 haar
onderzoek startte naar de ozon
laag boven Antarctica, meette de
Nimbus-7 satelliet in de laatste
drie maanden van vorig jaar een
gat met een recordoppervlakte
van 23 miljoen vierkante kilome
ter. Daarbij waren ook inbegre
pen de gebieden met een lage
concentratie. Het hiaat strekt
zich inmiddels uit tot ver over de
grenzen van het ijskoude conti
nent en reikt tot aan het zuiden
van Chili en Argentinië.
Wetenschappers van de Univer
siteit van Chili en de Ameri
kaanse John Hopkins Universi
teit doen al enkele jaren onder
zoek in de Zuidchileense stad
Punta Arenas naar de cumula
tieve effecten van de ultraviolet
te B-straling op de natuur.
Dit jaar tijdens de Chileense li
te kreeg de Amerikaanse équi
voor het eerst gezelschap
oog- en huidartsen, epidemio
gen en immunologen. Wat
vooral interesseert, zijn de
volgen van de verhoogde stral
op gezondheid van de mens
langere termijn. Daartoe zijn
een project gestart, waarbij bi
ren, vissers en kantoorperson
met behulp van zogenoemde
seringsmeters nauwlettend 'g
creend' worden.
De huidige waarnemingen z
volgens de geleerden nog
aanleiding voor paniek. Hoei
de onderzoekers diverse geval
van verbranding en staar
schapen) met eigen ogen va
stelden, weigeren zij op voi
hand ai een beschuldigende v
ger naar de ozonlaag uit te s
ken.
„De dosis straling waar de
woners van Patagonië dageli;
aan bloot staan neemt toe, m:
deze is nog steeds aanzienl
kleiner dan hetgeen een fanal
ke surfer op Hawai te verwerk
krijgt", zo stellen de Amerika:
se onderzoekers. Zij denken
nimaal tien jaar nodig te hebbf
voordat zij waterdichte conc!
sies kunnen trekken.
Hemel
De sussende woorden hebbes
bezorgdheid onder de bevolk
van de Zuidchileense stad i
kunnen wegnemen. „We die:
ons nu druk te maken,
straks wanneer het te laat is.
straling is een soort Aids dat
de lucht komt vallen", zo sl
professor milieu-aktivist Bi
rich Magas, die als natuurkum
ge verbonden is aan de Univei
teit van Magelhaes in Pui
Arenas.
Hij wijst op een onderzoek
zijn vriend uitvoerde. De n
teelde cactussen onder glas
onder de blote hemel. De k:
planten zijn groen en verkeren
een blakende gezondheid, ten
de 'natuurcactussen' er verli
en rood aangeslagen bijsta:
Ook benadrukt hij de explosii
toename van het aantal oogzii
ten onder de schapen.
„Vroeger hadden alleen de o»
beesten in de kudde dergeli,
problemen. Nu vallen ook joi
schapen ten prooi aan staar.
dat niet alleen tijdens de len
maanden, waarin het gat in
ozonlaag traditioneel gro
wordt, maar het hele jaar doo
zo zegt professor Magas. Volgi
hem hoeft de verklaring niet
gezocht te worden. „Het moet
de ultraviolette stralen zijn. 1
kan niet anders", beweert
stellig.
De paar huidartsen die Pu
Arenas telt, sluiten zich bij
woorden van de professor at
Het aantal gevallen van hui
kanker mag dan wel niet schr:
barend toenemen, maar het p
centage patiënten met kwaï
aardige melanomen stijgt snel
ligt vijfmaal hoger dan gangb:
is. Ook de wetenschappers hi
ben vermoedens. Over de blil
schapen zei een van de ond
zoekers recentelijk: „Het fc
zijn dat dieren eerder symp
men dan mensen vertonen, o
dat zij korter leven."
Zolang het onderzoek ech
loopt willen de geleerden i
niet overgeven aan voorban
conclusies. Professor Maj
heeft echter geen tijd om
resultaten te wachten. Voor h
begint het einde van de werf
zowel letterlijk als figuurlijk
Punta Arenas.
DE STEM
Van onze correspondent
Mare de Koninck
Washington - De Amerikaanse
sident Clinton heeft de voora
staande Republikein David Ger
ingehuurd om orde op zaken
stellen in de chaotische Witte-Hi
staf.
Gergen (51) wordt na de presiden
machtigste man in Amerika en daar
mogelijk in de wereld. De journalis
public relations-deskundige, die
staflid voor de Republikeinse presi
ten Nixon, Ford en Reagan heeft
werkt, zal de naaste politieke advi:
de belangrijkste woordvoerder er
'imago-bouwer' van Clinton zijn.
Sarajevo - Bosnië is het a
schillende plaatsen het to
gevechten tussen moslims, S
Meer dan 73 mensen werden ge
dood en zeker 400 anderen raak
ten gewond.
In Gorazde, de laatste stad in het
oosten van Bosnië-Hercegovina
waar moslims zich gewapender
hand verzetten tegen de Servi
sche opmars, is een zware strijd
geleverd.
Volgens moslims is het Servische
offensief, waarbij de meeste
slachtoffers vielen in dorpen aan
de oostelijke rand van de enclave
waar 70.000 moslims een g'
heenkomen hebben gezocht,
zondag tot staan gebracht. Maar
Radio Sarajevo meldt dat er gis
teren hard werd doorgevochten.
Ondertussen is een nieuw
vluchtelingenstroom op gang ge
komen. Verscheidene dorpen
Van onze redactie buitenland
Jeruzalem/Tripoli - Libië en Is
raël, officieel in oorlog met el
kaar, zoeken toenadering.
Israël liet gisteren voor het eers
in zijn bestaan Libische bede
vaartgangers toe tot de hoofd
stad Jeruzalem, een heilig
plaats voor moslims.
Volgens vertrouwelingen van d
Libische leider Muammar a1
Gaddafi wenst Libië diplomatie
'ke contacten. Gaddafi zelf zo
nog dit jaar een bezoek wille
brengen aan Israël. Dit meld
de Israëlische organisator van
bedevaart van 192 islamitisc
Libiërs.
De Israëlische minister van pol
tie Shahal gaf in een radiog
sprek toe dat de twee land
geheime contacten onderhoude
Maar Israëlische functionariss
ontkennen dat er een doorbra
is in de tot nu toe slechte ve
houding tussen Libië en Israël.
Van onze correspondent
Frans Wijnands
Solingen - 'Dertig jaar ge
den, toen we het vuile w-
kwamen opknappen, werd
we met cadeautjes ontv
gen, Nu worden we
doodskisten afgedankt'.
Bitterheid, bijna haat kli
door in Turkse reacties. Tra
en regenbuien houden de bl
menzee voor het uitgebra
huis in Solingen nat. Volwa
nen en kinderen, Turken
Duitsers leggen sinds de vr
pinksterzaterdag bloemen
het vakwerkhuis aan de Unt
Wernerstrasse 81; een vrijst
de woning in een gro
glooiende woonbuurt aan
rand van het centrum van S
gen. .Op het trottoir bra
tientallen kaarsen. Speel
ligt verstrooid in het bloen
rouwbeklag.
Wir wollen keine Nazi-Sch
ne' 'Nazi's raus', 'Mörder,
der'. Spreekkoren worden
naarmate ze korter en kerna
ger zijn. De Turken in Soli
en hun vele landgenoten di
de hele Bondsrepuibliek na
stad zijn gekomen om in
verdriet en de woede te d
hebben de voor de hand lig
spreekkoren gevonden. D
lang waren ze te horen, over
de stad.
Gestern Mölln, heute Soli
Morgen wohin?' Angst en
twijfeling. „Er zijn veel Z
steden met kiemen van vree
bngenhaat", probeerde Joh
Rau, de minister-presiden
«oordrijn-Westfalen een v
b] king met Mölln te ontw
A!s hij de onheilsplek b
