Vrouwen vallen voor tatoeage EET wijzer In een pakketje MODE visie Korsakov: Gevangen in heden 4Sinds de bladen zeggen dat het mode is, komen ze hier bij bosjes binnen' Mode krijgt vleugeltjes SUSKE WISK ÜAMBONE MEDISCHE RUBRIEK ti'/s/J DE STEM CONSUMENT DINSDAG 1 JUNI 1993 A )E STEM Elke morgen wakker worden in een vreemd bed in een vreemd huis met vreemde men sen. Niet weten of het ochtend is of avond. Waar is de douche? Waar het toilet? Wie zijn die mensen toch?, ik ken ze niet, maar zij kennen mij wel. Enkele duizenden mensen, nie mand weet precies hoeveel, be leven iedere Godgegeven dag alsof het de eerste dag van hun leven is. Omdat ze niets kun nen onthouden wordt hun ver leden als het ware achter hun rug afgebroken. Ze lijden, per manent opgesloten in de gevan genis van het heden, aan het syndroom van Korsakov. Het syndroom is genoemd naar Sergei Korsakov, de Russische psychiater die in 1887 deze merkwaardige vorm van geheu genverlies beschreef. Patiënten die jarenlang hebben gedron ken als een heel café kunnen sluipend dan wel plotseling het vermogen verliezen om zaken in hun geheugen te prenten. Ook hun korte termijn geheu gen, het mentale kladblaadje waarop je bijvoorbeeld een te lefoonnummer noteert, is bij hen vaak teloor gegaan. Maar zaken uit een ver verleden her inneren ze zich vaak wel en ook hun geestelijke vermogens zijn intact. Ze zijn niet gek, ze zijn niet dement, slechts een essen tieel radertje - het geheugen - is uit hun denkraam weggevallen. Nauw verwant aan dit syn droom is het ziektebeeld dat Carl Wernicke in 1881 be schreef bij ook al alcoholische patiënten. Van het ene moment op het ander kunnen verlam mingen toeslaan, de patiënt kan zijn ogen niet meer goed bewegen, kan niet goed lopen en heeft het gevoel in zijn lijf verloren. Soms is hij bewuste loos en uitgedroogd. Als hij niet onmiddellijk vitamine BI ofwel thiamine krijgt toege diend kan de dood in enkele dagen volgen. Volledig herstel is mogelijk al betaal je daar vaak wel de prijs voor in de vorm van het syndroom van Korsakov. De oorzaak van het syndroom van Wernicke- Korsakov is niet geheel duidelijk. Of het giftige alcohol zelf de directe oorzaak is weet men niet eens zeker. Maar indirect laat de alcohol zijn invloed wel degelijk gel den. Drank levert slechts 'lege' calorieën. Je kunt er mee ont bijten en dat is precies wat menige doorgefourneerde drin ker doet. Daardoor raakt hij ondervoed en ontstaat er een tekort aan vitamine BI, een vitamine dat je zelf niet kunt maken. Het zit vooral in graanprodukten (vol korenbrood!) en bij een tekort komen de hersencellen gluco- uitwendig geheugen vol met pijlen en tekst. Patiënten wordt vaak geleerd om nauwkeurig een agenda bij te houden. Daarin kunnen ze lezen wie een half uurtje gele den op bezoek is geweest en welke afspraak ze twee minu ten geleden hebben gemaakt. Het geheugen trainen, daar draait de behandeling om. On langs bleek dat patiënten die (naast het voortdurend slikken van vitamine BI) ook worden geresocialiseerd veel beter her stellen. Ondanks dat - want de progno se is matig tot slecht - moeten elk jaar zo'n honderd mensen voor de rest van hun leven worden opgenomen. Korsakov is in Mare Alcoholi ca, de zee van drank, waar schijnlijk slechts het topje van een ijsberg. Met nieuwe tech nieken zoals MR1 heeft men onlangs kunnen aantonen dat alcohol al veel eerder de herse nen sluipend beschadigt. Korsakov zou het eindpunt zijn van een glijdende schaal die loopt van de lichte concentra tiestoornissen van de gewoon tedrinker tot de ernstige geheu gendefecten van de Korsakov. Drank maakt dus meer kapot dan we al dachten. Voor meer informatie: Korsakov Stichting Postbus 725 3500 AS Utrecht Tel: 030-341300 Op werkdagen (behalve vrijdag) van 9.00 - 17.00 uur. Als de warmte toeneemt en de kledingstukken krimpen, geven ze zich bloot. Duiken ze op op de meest intieme plekjes. Subtiele vlinders op dij benen, roosjes op heupen, panters op de billen, een vogeltje op de borst. De tatoeage. Wendy wil het, Mieke heeft het. Steeds meer vrouwen laten zich ver sieren. De tatoeage: van de wapenrok van de stoe re zeebonk tot het brand merk van de nieuwe ij- delheid. Door Hans Jacobs Zo op het oog is er niets bijzon ders aan haar te zien. Elegant loopt ze rond. Dan valt in een keer het gat in haar broek op. Een kijk-gat, waar bij elke stap een vlinder subtiel naar buiten piept. Een getatoeëerde vlinder. „Als ik samen met een stuk of vijftig andere vrouwen op het strand loop, weet ik bijna zeker waar men naar zal kijken." En: „Een tatoeage heeft iets spannends, iets dat je eigenlijk niet doet, eigenlijk niet mag, iets ondeugends, iets erotisch." Ze is al lang niet meer alleen. Steeds meer vrouwen laten zich door de naald versieren. Ook die morgen in het kleine keldertje aan de Amsterdamse Wallen. De Tattoo-shop van de koning van de tatoeagenaald: Henk Schiffmacher. Met een lichte angst in de ogen draait ze de rug naar de ta- toeëerder toe. Ze laat haar schouderbandje van het T-shirt zakken. „Daar," zegt ze. „Een vlinder graag." Zes jaar lang heeft ze er over nagedacht. Vandaag moet het gebeuren. Ze heeft haar vriendin meegenomen. Spontaan trekt die haar rok een stukje omhoog en showt haar nog maagdelijke dij: „Daar," zegt ze. „Ook een vlin dertje, graag." Henk Schiffmacher kijkt met een oog over mijn rug mee. Zijn lichaam is een uithangbord van zijn werk. Geen millimeter huid is ongebruikt. Waar anderen de foto's van hun kinderen in de portefeuille dragen heeft Henk zijn dochtertje in zijn linkeron derarm gegraveerd. Hij concentreert zich weer op mijn schouderblad. De geur van ether walmt op en heel zacht voel je een pen tekenen op de huid. Levenslang Nog een keer kijken mijn over buurvrouw en ik naar de waar schuwing op de muur: een tattoo is levenslang. Maar aarzelen kan niet meer. Bijna op hetzelfde moment wor den twee naalden in de graveer- pistolen gestoken. Klik. Er is geen weg meer terug. High Noon aan de Wallen. Het gezoem zaagt door de ruimte. Het is het geluid van een opgevoerde tandarts boor. Een snerpend geluid, ge smeerd door angstzweet. Ik zie het wit om haar neus op komen. Zo voel ik me ook als de heeft het over de schaduwkanten van de nieuwe populariteit van de tatoeages. „De kwaliteit van de tatoeëer- ders is er niet beter op gewor den. Ik heb dingen gezien die meer leken op een doodgereden stadsduif dan op een adelaar. Als je iets wilt, neem de tijd. Kijk even rond in een shop, zeg niet te veel, kijk alleen goed rond. Kijk of ze de instrumenten steriliseren, of hij zijn gebruikte spullen weggooit. Kijk hoe de omgeving eruit ziet, hoe de ta- toeëerder er uit ziet. Louche, ja of nee. Als hij een dikke joint in zijn hoofd heeft of een fles jajem op tafel heeft staan, zeg dan vriendelijk: tot de volgende keer. Pas als jé de omgeving en de persoon aanstaan, kijk dan wat hij maakt, wat doet hij met kleu ren, hoe ruim zet hij iets op." En geld? Hij lacht en het is net of ik iets meer voel prikken. „Dat moet je van te voren met elkaar afspreken. Er zijn geen 'van tot prijzen'." Honderd gulden ben je al gauw kwijt, zo blijkt. Mijn overbuurvrouw is klaar en heeft plaats gemaakt voor de dij van haar vriendin. Een stoel ver der is nog een andere jonge vrouw onder de naald terecht gekomen. Vijf anderen zitten te wachten. „Ik heb geen mooi ge zicht, maar met een tatoeage heb ik iets waar ik trots op kan zijn. Zo heb ik toch iets van mijn lichaam gemaakt." Er bloeit een roos op haar schou derblad. Maria Henk Schiffmacher is niet echt kapot van die nieuwe kleine din getjes op schouders, dijen en billen. Of van de eigen ontwer pen. Hij zweert bij het mooie grote werk. Bij de liefdesverkla ringen. „Zoals die Mexicanen doen, die laten over de volle breedte van hun borst in die grote Ben Hur letters de naam van hun geliefde tatoëeren: Ma ria. Goed, pijnlijk als het uit gaat, maar gelukkig heten al die vrouwen in Mexico Maria." En weer buldert die aanstekelij ke lach door de gewelven. Twee jongens van een band wil len hun armen traditioneel laten behangen. Het kan, maar zulke klanten vormen inmiddels een minderheid. Henk Schiffmacher heeft geen moeite met het nieu we publiek dat in zijn shop komt. „Maar," zo zegt hij, „je stapt wel in een andere wereld. Het is een wereld waarin je ei genlijk niet thuis bent. Neem Rob de Nijs. Toch een softie als je hem hoort zingen. Wat doet hij: hij koopt een Harley, een leren broek, neemt een tatoeage en meet zich zo de ruige elemen ten van de rock aan. Maf toch." Zonder dat ik het merk is de naald weg uit de huid en is het gieren van de tandartsboor ver vangen door een zacht grommen op het rechterschouderblad. Het beest wordt afgedekt. „Over een uur of vier zachtjes wassen," zegt hij nog. En ik zit vast. „Een tatoeage is geen Armani-broek," zei hij ooit, „die je als hij uit de mode is aan het Leger des Heils kunt geven. Een tatoeage is geen geintje, dat hou je je hele leven." Op de rechterschouder waakt een vervaarlijke panter over een eeuwenoud cultuurgoed. se- brandstof tekort waardoor ze van honger omkomen. Vooral het Timbisch systeem' krijgt dan een forse tik. Dat is een schakelcentrum in de her senen waar alle signalen van ogen, neus, oren en ook het gevoel binnenkomen en vervol gens in het geheugen worden vastgelegd. Is dat beschadigd, en bij 100 mensen per jaar is de verwoes ting volledig en onherstelbaar, dan wordt elk beeldje van de levensfilm onmiddellijk na op name weer uitgewist. Alles gaat het ene oor in en het andere uit. De gevolgen zijn onvoorstel baar. „Wat zal het zijn?", vraagt Mr Thompson als de neuroloog Oliver Sacks de zie kenzaal betreedt, „een pond Virginia tabak?" Het verhaal staat in 'De man die zijn vrouw voor een hoed aanzag', het boek waarin Sacks zeer lees baar de bizarre wereld van neu rologische patiënten beschrijft. De tabakshandelaar Thompson herkent Sacks niet. Elke keer als Sacks binnenkomt, ook als hij nog geen minuut de deur is uitgeweest, ziet Thompson weer een volstrekt vreemde man, een nieuwe dokter. „Onder hem openen zich voortdurend de afgronden van het lege geheugen" schrijft Sacks. Wij hebben allemaal een levensloop, een innerlijk ver haal waarin wij zelf de hoofdrol spelen. Maar Thompson moet zijn wereld voortdurend uitvin den en vult met praatjes ge plukt uit een half vergeten ver leden de gaten in het geheugen. Confabuleren heet dit ver schijnsel, de snelle praatjes waarmee hij voortdurend een geïmproviseerde wereld schept. Erger nog. „Hij moet letterlijk zichzelf (en zijn wereld) elk moment van de. dag weer uit vinden". Want onze levens loop, de optelsom van onze herinneringen, dat zijn we zelf. Dat is nu onze identiteit. Thompson bedenkt voortdu rend een nieuwe biografie en weet bij volle verstand niet dat hij niet weet. Hij heeft zichzelf verloren. Wat Thompson overkwam overkomt in Nederland onge veer 1200 mensen per jaar en elk jaar zijn het er meer en zijn de patiënten jonger. Van die 1200 blijkt na opname een deel geen Korsakov te hebben, want sommige afwijkingen als perni cieuze anemie of anorexia kun nen ook al gaten in het geheu gen slaan. Van de Korsakovpa- tiënten geneest een kwart vol ledig, een kwart bijna volledig, bij nog een kwart is het geheu- door Jan Paalman gen ernstig beschadigd en bij de laatste kwart totaal. De vooruitzichten zijn dus ma tig tot slecht. Wat nu? Tot zo'n tien jaar geleden bestond er eigenlijk nauwelijks iets dat op een behandeling leek en ver dwenen de patiënten spoorloos in de inrichtingen. Tegenwoor dig zijn er zes gespecialiseerde afdelingen waar deze patiënten kunnen worden behandeld. Hoe moet u zich dat voorstel len? Stel nou dat u in zo'n afdeling wakker wordt. Wie ben ik? Bo ven uw bed hangt een bord met uw naam. Als u de pijlen volgt komt u in de eetzaal terecht en jawel, daar staat een stoel met daarbij uw naam. Ook de ande re patiënten dragen een naam kaartje. Overal staat de datum vermeld, de plaats en de tijd. De muren van de inrichting zijn een gigantische spiekbrief, een FOTO'S PERSBURO DIJKSTRA naald in de huid zakt. Een pan ter klauwt zich langzaam maar uiterst zeker vast in mijn schou der. „Of dit (ik voel een lichte, snij dende pijn, maar zeg 'gevoel') gevoel normaal is," vraag ik naar achter mijn rug. „Dit," zegt de kolossale man op de stoel, „dit noemen wij een vrouwenplek. Als je dit voelt ben je een watje." En hij buldert met zijn hele lichaam. Vijftien jaar zit Henk Schiffma cher al in het vak. Hij is de ongekroonde koning van de ta- toeëerders en hij heeft de hele golfbeweging van de tatoeages meegemaakt. Ooit waren het de paspoorten van stoere zeelui, avonturiers, hoeren, criminelen, Heli's Angels. Nu zijn het de subtiele versieringen van de ij- delheid. De volledig behangen armen, benen en borstkasten vol Mama's, draken, monsters, F-si- des en Lieve Annies zijn geble ven, maar op maagdelijk huiden zijn nu vooral de kleine versie ringen in trek. Vrouwen hebben de tatoeage ontdekt. „Nu instituten als Avant Garde, Cosmopolitain, Vi va zich er mee gaan bemoeien en zeggen dat het mode is, komen ze hier met bosjes binnen. Na tuurlijk is er ook veel openge broken door de tv. Ooit was het freaky, maar nu is een tatoeage geaccepteerd. Een must." Tijdens het feestje na het song festival swingde een pittige teke ning mee op de borsten van Silvia Millecam. Het bleek een plakplaatje te zijn en een dag later was Silvia weer roomwit. Een vlinder in een kijkgat op een vrouwenbeen. Hier gaat het voor echt. Zachtjes zoemt het stekende gevoel door de gevoelige huid. Je raakt er aan gewend, al blijf je met de schouder trekken. De vlinderdame staat op en be kijkt het resultaat tot nu toe in de spiegel. Je ziet haar glunde ren. Ondertussen zijn nog meer vrou wen het keldertje van de Tattoo Shop aan de Nieuwe Zijdsvoor burgwal binnengekomen. Nieuwsgierig bladeren ze in de stapel boeken met voorbeelden: een bibliotheek vol monsters en ander vreselijks, maar ook met roosjes die je de rest van je leven geen water meer hoeft te geven en vlinders die levenslang blij ven zitten. Angstig kijken de vrouwen af en toe op naar de slachtoffers onder de naald. Prins Bernhard moet er een heb ben, Keizer Nero had er een, Cleopatra, Cher heeft haar ach terwerk even beroemd gemaakt als haar stem, en tientallen be kende Nederlanders koketteren openlijk met wat voorheen als het nummerbord van de achter buurt werd gezien. „Laatst kwam hier een vrouw van 63 binnen en wilde geta toeëerd worden. Heel haar leven had ze het al gewild, maar ze was met een of andere suffe eikel getrouwd. Nu was hij overleden en daar was ze. Zes tatoeages wilde die vrouw uiteindelijk hebben. Eindelijk, zei ze nog." Ooit waren tatoeages de versie ringen van koningen, keizers, fa rao's, stamhoofden, die met hun 'onderscheidingen' hun status onderstreepten. Henk Schif- fmachter heeft zich in dé cultuur van de tatoeages verdiept, reizen gemaakt naar de diepste binnen landen van Indonesië om de te keningen bij primitieve volkeren te bestuderen. En terwijl hij zijn ziedende naald geen moment laat rusten en af en toe in een klein potje zwarte inkt doopt, vertelt hij hoe de primitieven voor het snellen van een kop een tatoeage kregen. Het wisselgeld voor later. „Als je later in het hiernamaals die on derscheidingen kon laten zien, was je onder de pannen." Tatoeages als een eeuwenoud ge bruik dat pas later aan lager wal raakte en de ankers in de louche havenbuurten uitgooide. Nu het lichaam door sporten en gezond eten steeds meer aandacht krijgt, wordt ook het versieren intie mer, meer op de huid. De ijdel- heid heeft de tatoeage een nieu we status gegeven. Henk Schiffmacher: „Je kunt niet meer om je heen kijken of je ziet wel een tatoeage. Iedereen wil er een hebben. Zeker als het mooi weer begint te worden en ze de versieringen bij elkaar zien. Als het na een paar mooie dagen begint te regenen komen ze hier binnen. De modewereld ligt hier bij wijze van spreken met de verrekijker op de stoep. Alles wordt gejat." Nog steeds zingen de naalden. Het 'gevoel' is bijna ongemerkt aanwezig. Henk Schiffmacher Een getaoeëerde tijger klauwt zich langzaam vast in een schouderblad. Nedt AKr 17.53 Niet den 18.00 Jou 18.15 Ses 18.33 (TT) 18.43 (TT) 19.02 Alle: 19.30 Gro 20.00 (TT) 20.25 (TT) 21.15 Telt 21.56 Birt 22.33 De de 197 23.17 Chc 23.46 Wo 00.11 Joi RADIO 1 Elk heel uur en 7.30, 8.30, 12.30, 13.30, 17.30, 18.30 en 06.30 Nieuws. KRO: 7.07 Echo. 9.05 Dingen die gebeuren. NCRV: 12.07 Hier en Nu. 12.45 Aandacht voor agrarische ac- tualtiteiten). V00: 14.05 Nieuwsra dio. TROS: 19.04 Interaktief. 20.04 Klantenservice. VOO: 22.04 Sportra dio. NOS: 23.07 Met het oog op morgen. VARA: 0.02 Of the record. 2.02 Geen tijd. 5.02-7.00 Ochtendhu meur RADIO 2 Elk heel uur Nieuws (behalve 20.00). AVRO: 7.04 Sugar in the morning. 9 04 Arbeidsvitaminen op 2.11.04 Mezzo. 12.04 Het beleg van Hilversum. EO: 14.04 De gouden oreep. 15.04 Formule 2. 17.04 Alle mensen. VPRO: 18.04 Ekkel horizon taal. AVRO: 19.04 Nederlands op AVRO Twee 20.04 Album. 22.04 Li melight. 23.04-24.00 Bluefunk 'n soul. RADIO 3 Elk heel uur Nieuws (behalve. 20.00). AKN: 6.02 Breakfast-club. g 04 Arbeidsvitaminen. 11.04 Baas van de dag. VARA: 12.04 Denk aan Henk. 14.04 Carola. AKN: 15.04 Popsjop. VOO: 17.04 Rinkeldekinkel. NOS 18.04 De avondspits. EO: 19.04 Spoor 7. AVRO: 20.04 Forza. VPRO: 21 04 Villa 65. TROS: 0.04 Nacht wacht. VARA: 2.02 Zone. AKN: 4.02-6.00 Pyjama-FM RADIO 4 Om 7.00, 8.00, 13.00, 18.00 en 20.00 Nieuws. TROS: 7.02 Een goede mor gen met Dhr. R.A. Capriles Martina. 9.00 Muziek voor miljoenen. 11.00 Ochtendconcert I: Symf. Ork. van BR. 12.30 Ochtendconcert II: Sch- wetzinger Festspiele. Tokyo Kwar tet. 13.04 De klassieke top 10 en nieuwe klassieke cd's. 14.00 Mid dagconcert: Portret van de sopraan Desi Halban. NCRV: 16.00 De Ne derlanden. 17.00 Leger des Heils- kwartier. 17.15 Muziek in vrije tijd. Na 18 uur 18.00 Nieuws. 18.04 Gelo ven in muziek. 18.30 Orgelconcert. NOS: 19.30 Holland Festival 1993. Pelléas et Mélisande, opera van Oebussy. Nederlandse Opera en Rotterdams Philharm. Ork. o.l.v. Si mon Rattle met sol. EO: 23.00 De oratoria van G.F. Handel. 23.30-24.00 Songs of praise RADIO 5 Elk heel uur t/m 18.00 Nieuws. NOS: 6.45-6.50 Mededelingenrubriek met uitgebreid weerbericht en scheepsvaartberichten. 7.05 1008 AM. IKON: 8.50 Snippers. NOS: 8.55 Waterstanden. VPRO: 9.02 VPRO's dinsdag op 5, met om 9.02 Marjoke Roorda is in gesprek; 9.45 Instituut Schreuders; 10.02 Ontmoetingen in de natuur met Gied Jaspars; 10.42 De jazz van Pete Felleman; 11.02 Ischa; 12.02 Oe omgekeerde we reld; 13.10 Aardse zaken; 14.02 Pas sages passanten; 15.02 Boeken; 16.02 Stenen des aanstoots; 16.20 Kunstclips. NOS' 17.10 Radio UIT. PP: 17.50 D'66. KRO: 18.02 Vorming. EO: 19.00 Waar waren we ook al weer? NOS: 19.15 Nieuws en actu aliteiten in het Turks. 19.50 Nieuws en actualiteiten in het Marokkaans en Berbers. 20.40 Actualiteiten in het Chinees. TELEAC: 21.00 Frans voor bedrijf en beroep. 21.30 Moshi moshi, Japanse taal. 22.00 Como vai, Portugees voor beginners. 22.30 Identiteit en geschiedenis. VPRO: 23.00-24.00 Het paradijs OMROEP BRABANT Elk heel uur en 07.30 ANP-nieuws, gevolgd door Brabants nieuws en actualiteiten (behalve 08.00 en 13.00). 7.45 De krant in Brabant. 7.51 Weerman Johan Verschuuren. 7.55-8.00 Nieuwsoverzicht. 8.32 Brabants nieuws en actualiteiten. 9.07 Muziekkiosk. 10.07 Draai-bank. 11.07 Van harte. 12.53 Bericht voor boer en tuinder. 12.55-13.00 Nieuwsoverzicht. 13.32 Brabants nieuws. 13.34 Muziek, Brabantse produkties. 14.07 Muziekkiosk. 15.07 Prikbord. 17.45 De agenda. 17.55-18.00 Nieuwsoverzicht OMROEP ZEELAND ANP-nieuws: Zie Radio 1. - 7.00 Nieuws en actualiteiten. 7.32 Re gionaal nieuwsoverzicht. 7.40 De dag van... 7.50-8.00 De agenda. 12.00 Nieuws en actualiteiten. 12.15 Het weer in de provincie. 12.32 Regionaal nieuwsoverzicht. 12.35 Gesprek van de week. 12.55-13.00 De agenda. 16.00 Gefeliciteerdl 17.00 Nieuws en actualiteiten. 17.15 Het weer in de provincie. 17.32 Regionaal nieuwsoverzicht. 17.35 Vogels, vissen en Piet Smeerpoets. 17.55-18.00 De agenda Door Marijke Prins Om te vieren dat er weer volop verse knoflook is en ook dt eerste nieuwe aardappelen als diamant en alpha's weer opduj. ken, een feestelijk kipgerecht in een alumiumpakketje. Zeer geschikt voor als er gasten zijn omdat alle voorbereidingen enigf tijd vantevoren getroffen kunnen worden. Voor twee personen Voorbereidingstijd: 20 minuten Oventijd: 50 minuten twee kippebouten zes nieuwe aardappelen 6 tenen knoflook 1 theelepel tijm 6 eetlepels olijfolie zout en peper naar smaak Verwarm de oven voor op 175 graden. Snij alvast de knoflookte nen in grove stukken. De zachte schil van de nieuwe knoflook hoeft niet verwijderd te worden. Schil de aardappelen dun oi borstel ze alleen maar schoon onder stromend water wanneer ze een gave schil hebben. Snij de aardappelen in plakjes van bijna een halve centimeter dik. Verhit in een koekepan de olijfolie en bak 'de schijfjes in het zeer hete vet aan beide kanten lichtbruin; ze hoeven absoluut niet gaar te zijn. Haal met een schuimspaan de aardappelen uit de pan en bak in hetzelfde vet de bouten aan beide kanten mooi bruin; ook de kip hoeft niet gaar te zijn, want het gerecht gaat nog een behoorlijke tijd de oven in. Haal de bouten uit de pan en zet het vuur uit. Strooi de knoflook in het nog hete vet en laat de stukjes een minuutje bruisen. Haal de knof uit de pan voordat hij bruin begint te worden. Leg twee stukken aluminiumfolie van 30 centimter in het vierkant neer. Spreid in het midden van de folie de plakjes aard - appelen, strooi er licht wat zout en peper over heen en leg op de aardappelen d'e bouten. Bestrooi ook deze met wat zout en peper en strooi over iedere bout een halve theelepel, tussen de vingers fijngewreven, tijm. Vouw de pakketjes goed dicht. Sla de uiteinden om elkaar heen en rol de strookjes op. Hoe minder geurige dampen er uit d( pakketjes kunnen ontsnappen, des te beter (tot dusver kan het gerecht al vantevoren worden klaargemaakt). Leg de pakketjes in een lage ovenvaste schotel en zet deze midden in de voorverwarmde oven. Laat de oven 25 minuten op 175 graden staan en zet de laatste 25 minuten de oven een slag hoger. Serveer de pakketjes met een frisse groene sla. Ned VEÈ 13.00 Nie den 16.00 Aft filri kaï ziel 16.45 Sal 17.30 Cli 18.00 Joi 18.20 Co 18.50 De Le 22.20 Th BEL( 16.20 Vac I 16.45 Noi I zine 17.40 Col 18.30 Ce I 18.50 Ste 19.30 Nie I 20.05 Jei I 21.00 Die I tenH 195 22.50 Dat I Door Jetty Ferwerda wordt vaak het dubbele neer geteld van een nieuw. Die vrolijke jaren zeventig- kleding steekt schril af tegen alle zichtbare gevolgen van de recessie. En toch zien trend voorspellers het als een vorm van verzet tegen de huidige maatschappij. Het is alleen wat optimistischer en mindei cynisch dan bijvoorbeeld grunge. De mode-ontwerpers hebben de trend razendsnel opgepikt Zij lieten zich al eerder inspi reren door de straatmode in Amsterdam en Londen, die de andere steden al een stapje voor was. Van het sjieke Cha nel tot de excentrieke Versace, elke collectie bevat flares Vooral Versace leefde zich uit. Zijn broekpakken en broeken liepen niet zomaar wijduit, -meters stof zorgden voor een wervelend resultaat. De pasvorm is bij het dragen van flares het belangrijkste. Er zijn verschillende modellen en voor bijna elk figuur is wel een pasvorm te vinden. De meest trendy flares zijn van nauwaansluitende stretch ge maakt, lopen vanaf de knieën wijduit, hebben een hoge tail leband en sluiten middenach ter. Dit model zal vooral slan ke, jonge vrouwen goed staan. Sommige flares lopen al vanal de heupen wijduit en zullen dus met name vrouwen met stevige bovenbenen flatteren. Wie welgevormde heupen en een flink achterwerk heeft, kan eens een bell bottom-mo del proberen. Het is wel be langrijk dat de stof altijd soe pel valt. Wie daar te korte truitjes, trapeze-tops, gehaak te vesten of plateauschoenen bij draagt, is helemaal bij de tijd. Flares. Het modetijdschrift Vogue noemt ze al de nieuwe leggings. In Parijs, New York en Los Angeles gaan ze als warme broodjes over de toon bank. En in trendzettend Am sterdam en Londen waren ze vorig jaar al een grote hit. Het woord 'flare' komt uit het En gels en staat voor 'vleugel'. En de modeterm heeft dus alles te maken met wat fladdert, voor al met broekspijpen. In ge woon Nederlands spreken we dan heel stijfjes van 'wijduit- lopende broeken'. Flares (spreek uit; flairs) klinkt veel swingender en dat is ook pre cies de bedoeling. Het trendy kledingstuk past in de herleving van de jaren ze ventig, samen met navelvrije ribtops, lange spencers, veel kleurige strepen, leren jasjes met ceintuur en bell-bottom jeans (jeans die halverwege de heup 'hangen'). Qua styling heeft het niet zozeer te maken met de hippies en grunge als wel met swinging soul. Vanuit de Verenigde Staten lijkt namelijk een nieuwe in spiratiebron over te waaien, die van de soulmuziek. In ste den als Los Angeles is sprake van een New Soul Pride, aan gewakkerd door films als Mal colm X en de recente onrust onder de zwarte bevolking. Films uit het midden van de jaren zeventig worden op nieuw getoond, funky grap hics en labels worden weer gebruikt. De kleding die erbij hoort - de strakke truitjes en broeken met wijde pijpen - is authentiek en wordt verkocht in tweedehandswinkels. Voor een oud senenties-T-shirt DUI 06.00 Mr visfl 09.00 Tafl 09.03 Oai 09.45 Yo- 10.00 Tai 10.03 W. hefl 22.05 22.30 Till 23.00 S 1 uaarom Schurk BandietTerrorist t Dikke nek /andaal &/T LAA/D /5 OP WB<£ eiAAR 27/ NG. TEKENING BIRGIT TIJDINK

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 10