Nederland: Geld voor Duits
gas
Ontslag voor 43 mensen bij Fri-Jado Etten-Leur
Lubbers opent nieuw expeditieknooppunt PTT
Frankrijk verkoopt
Renault en Air France
Papiersector Europa
praat over sanering
Nederland sleept orders weg uit Kazachstan
Fiat op de knieën door crisis en schandalen
Nederland gaat niet akkoord met Duitse terugbetaling in natura
A5
ECONOMIE
Schuld Pechiney aan Deltan
b ruim 150 miljoen gulden
Tienerbordeel
hete tieners doen he
luister stiekem, mee
Breda Huize Fantas
Geen hógere
melkprijs voor
Campina-boeren
ECONOMIE KORT
EG 20
IJssel
\AN 27
SeniorenWinke'
Nederland,
dupont nemours
eastman kodak
exxon corp
ford motor
gen. electric
gen motors
goodyear
hewlett-pack.
int. bus mach
int. tel.tel
klm airlines
mcdonnell
merck co.
mobil oil
penn central
philips
primerica
royal dutch
sears roebuck
sfe-south pac.
texaco inc.
united techn.
westinghouse
whitman corp
woolworth
52% 53%
52% 52%
65 64%
51% 52%
92% 93
39% 40%
38 40%
83% 86
50% 52%
82% 83
14% 14%
64% 64
38% 38
69 69%
30% 30%
15% 15%
45 47%
91% 92%
53% 54
17% 17%
64% 63%
51 52%
15% 15%
13% 13
29 29%
Goud
onbewerkt
bewerkt
Zilver
onbewerkt
bewerkt
21,750-22,350 per kg
23,950 per kg
230-300 per kg
340 per kg
vk vorige koers
sk slotkoers gisteren
a laten
b bieden
c ex claim
e gedaan/bieden
d ex dividend
f gedaan/laten
g bieden en ex dividend
h laten en dividend
k gedaan en laten ex dividend
l gedaan en bieden ex dividend
145,00
202
6,80
7,70
185,00
219
1,30
1,20
190,00
213
0,50
0,30
180,00
203
1,20
1,00
80,00
135
1,50
1,60
85,00
200
6,70 a
6,70
300,00
457
11,10 b
11,50
310,00
711
3,80
4,00
315,00
475
1,80
1,80
295,00
475
18,50 a
17,50
310,00
162
6,50
6,50
320,00
265
2,60 a
2,50
305,00
361
1,90
1,70
310,00
832
3,60
3,30
315,00
282
6,70
6,00
310,00
406
4,90
4,70
370,00
200
11,00 b
11,50
390,00
254
11,80
11,00
420,00
130
5,00
5,50
65,00
137
2,00
2,30
70,00
127
0,20
0,30
55,00
223
13,00 b
13,50
30,00
548
0,80
0,70
30,00
127
1,50
1,50
27,50
220
0,70
0,70
25,00
205
4,00
3,80
104,00
200
1,50 a
0,90
104,00
200
1,70 a
1,30
103,00
200
1,90 a
1,40
42,50
300
0,50 a
0,30
27,50
349
2,20
2,20
22,50
150
6,40
6,60
20,00
219
10,30
10,30
25,00
287
8,00
8,10
22,50
131
9,90
9,70 b
165,00
283
4,00
4,60 b
170,00
216
1,70
1,90
165,00
281
6,50
6,80 b
175,00
135
3,40
3,60
160,00
135
19,10
19,50 b
580,00
224
3,30
3,00
560,00
476
3,40
2,80
195,00
270
3,80 a
3,80
200,00
406
1,60
1,60 a
200,00
129
3,10
3,00
210,00
194
1,00
0,90
210,00
196
3,50
3,50
195,00
197
2,20
2,20
200,00
181
5,60
5,30
90,00
207
2,70
2,50
de stem
yan onze verslaggever
£tten-Leur - Het Etten-
Leurs bedrijf Fri-Jado heeft
voor 43 werknemers een ont
slagvergunning aangevraagd.
Zij zijn werkzaam op de af
delingen verkoopautomaten,
grootkeukeninstallaties en in
de de handelssector.
In die sectoren gaat het al jaren
slecht", zegt directeur A. Om
bert van het bedrijf dat gespe-
DONDERDAG 27 MEI 1993
A6
cialiseerd is bedrijfskoeling.
„Het ziet er niet naar uit dat de
markt zich in korte tijd hersteld.
Bovendien is de concurrentie
groot. Je moet op een gegeven
moment een keus maken. Zo
ging het niet langer".
Fri-Jado probeerde eind vorig
jaar nog een samenwerking met
een ander bedrijf op poten te
zetten. Daarmee wilde het Et-
ten-Leurs bedrijf de drie be
dreigde afdelingen redden, maar
de onderhandelingen liepen uit
eindelijk op niets uit.
Ommert: „We waren dus weer
bij af. Eigenlijk wat verder van
af, want in die paar maanden is
de markt voor de bij ons be
dreigde sectoren weer wat slech
ter geworden. Met name in de
grootkeukeninstallaties gaat het
heel slecht. Dat heeft onder an
dere te maken met het teruglo
pen in de kantoorbouw. De spoe
ling wordt steeds dunner".
De reorganisatie betekent dat er
60 van de 318 arbeidsplaatsen
verloren gaan. Via natuurlijk
verloop en herplaatsing probeert
het bedrijf de schade te beper
ken, maar ontkomt er niet aan
43 werknemers te ontslaan. Om
mert: „Daar hebben we het met
de vakbonden over gehad. Nee,
gen akkoord is er nog niet. Over
tien dagen volgt er een tweede
gesprek".
K. de Wildt van de Industrie
bond FNV zegt dat de reorgani
satie bij Fri-Jado 'er aan zat te
komen'. „Dat is dus geen verras
sing. Zestig arbeidsplaatsen
moeten verdwijnen, ik neem aan
dat dat wel klopt. Maar wij
betwijfelen of er dan 43 mensen
ontslagen moeten worden. Fri
Jado heeft vorig jaar winst ge
maakt en zal ook dit jaar nog
winst maken. Het bedrijf moet
eerst maar eens goed onderzoe
ken of die gedwongen ontslagen
wel nodig zijn."
Van onze Haagse redactie
Den Haag - Nederland accepteert niet meer dat Duits
land het te veel opgepompte aardgas (20 miljard kubieke
meter) in 'natura' terugbetaald. Het voorstel van het
Duitse bedrijf Brigitta (dat samen met de NAM het
Duits-Nederlandse aardgasveld exploiteert) is intern al
rigoreus afgewezen door het kabinet.
Dat is gisteren in kringen rond
iet kabinet vernomen.
Het investeringsplan van vijf
ailjard (waarvan onder meer de
Betuwelijn moet worden be-
laald) dat opgebracht moet wor-
den uit de aardgasbaten komt
hoe dan ook niet in gevaar.
Over de betaling van het te veel
opgepompte aardgas (opbrengst
geschat op bijna twee miljard
gulden) loopt een geschil tussen
Duitsland en Nederland. „Dat er
geld komt, staat vast. Hoeveel en
ranneer is nog onduidelijk," al
ius een optimistische zegsman
van Economische Zaken,
ïanwege de nog lopende onder
handelingen wilden de ministe
rs van financiën en economi
sche zaken gisteren niet officieel
reageren op berichten over te
ugbetaling met een gelijke hoe
veelheid gas. Zegslieden wezen
er niettemin op dat de indruk
bestaat dat de Duitsers door be
taling in natura de allengs opge
bouwde rente willen verdoeze-
„Het is een onderhande-
ïngstruc. Meer niet."
üederland en Duitsland zijn al
tijd in onderhandeling
over het onterecht opgepompte
"gas, waarbij vooral de exac-
le opbrengst onderwerp van dis-
cussie is. De schattingen over de
opbrengst voor de schatkist lo
pen uiteen van anderhalf miljard
tot 2,5 miljard gulden. Als beta
ling daadwerkelijk in natura
plaatsvindt - en dus in de vorm
van levering van gas - zou de
Nederlandse schatkist daar pas
in de volgende eeuw en boven
dien gespreid over een erg lange
periode voordeel van hebben.
„Dat is onwenselijk," aldus een
woordvoerder.
Waarnemers achten de kans ui
terst gering dat de Duitsers hun
zin krijgen, hoewel ze het niet
uitgesloten achten dat uiteinde
lijk een klein deel van de 20
miljard gas wel in natura wordt
geleverd. De Internationale Ka
mer van Koophandel in Zürich is
de instelling die zich met de
arbitrage belast. Een uitspraak
wordt begin volgend jaar ver
wacht.
Zegslieden van Economische Za
ken benadrukten gisteren dat
het aanbod van de Duitsers 'een
van de opties' is, maar 'zeker
niet de meest serieuze'. Als in
het uiterste geval alleen gas
wordt geleverd - en geen geld -
bemoeilijkt dat de financiering
van het grote investeringsplan.
agen per
10 uur.
zeer sexy en
06-320.325.30
06-320.321.10
06-320.320.50 100 cpn
22 Roomblanke/gebronsds
billen van 18 jr. v. een
(h)eerlijke relax. Haagweg
456,076-147510 ook escor
IVERVOLG VAN VOORPAGINA
;t bedrijf in. Vlissingen heeft de
toning wel jaarlijks voldaan,
aar dat gebeurde steeds onder
rotest. Al in 1985 was het zo
itwiste bedrag opgelopen tot
mm negentig miljoen gulden,
ïndsdien is er jaarlijks tenmin-
ieacht miljoen bijgekomen.
)e som waar de arbitrage-com-
issie zich over buigt is zodoen-
niet honderd miljoen gulden,
als deze week uit Haagse krin-
lekte, maar zeker al 150
ijoen. Daarbij vergeleken is de
ageboden korting van 26 mil
ieu gulden over twee jaar - wat
ïerkomt op een kleine twintig
:ocent - een schijntje,
te nu zowel minister
Mriessen van economische za-
O als directeur Stoter van de
Wta Nutsbedrijven heeft laten
teehemeren dat 'eerst alle
ïenstaande rekeningen moeten
•orden vereffend', zal Pechiney
ter belang hechten aan het
«sen van de arbitrage-zaak
a aan het 'kortinkje'.
Ècieel moet het bedrijf voor 1
®i reageren op het kortings-
Hbod van de minister en Del-
ui Maar aangezien de 'scheids-
ïhters' - een namens Pechiney,
0 namens Deltan en een door
hen gekozen onafhankelijke der
de- dan nog niet klaar zijn, is
uitstel aannemelijk.
Het bedrijf zelf wil er nog geen
woord over kwijt. „Wij hebben
afgesproken niet via de pers te
communiceren", zegt directeur
Wegkamp. Zijn Deltan-collega
Stoter geeft toe dat de arbitrage
loopt, en doet er verder ook het
zwijgen toe.
De kwestie ligt niet alleen ge
voelig omdat het om hoge bedra
gen gaat, of omdat het contract
geheim is. Meer nog speelt een
rol dat dat contract in 1996
afloopt en dat Pechiney heeft
gedreigd de tent in Zeeland te
sluiten als niet opnieuw een
spotprijs voor de stroom valt te
regelen. Bovendien wordt het
bedrijf op de wereldmarkt met
dumpprijzen geconfronteerd.
Direct komt daarmee de werkge
legenheid van negenhonderd
mensen in gevaar, indirect zijn
ruim 1.500 arbeidsplaatsen in
het geding. De politiek ziet dat
in deze barre economische tijden
ongaarne gebeuren.
Anderzijds hebben de zuinige
Zeeuwen - met name de Deltan-
top - moeite met de gigantische
korting en zijn ze het gekibbel
met Pechiney meer dan zat.
Premier Lubbers (links) bekijkt samen met J. Bloot, directeur
PTT-zuidwest, een postsorteermachine in het nieuwe expeditie
knooppunt in Rotterdam. Lubbers verrichte gisteren de opening.
Bij het Rotterdamse knooppunt worden per dag 1,5 miljoen
poststukken verwerkt. foto anp
Parijs (afp/rtr) - De Franse automobielfabrikant Renault en
de luchtvaartmaatschappij Air France, die nu nog in handen
zijn van de staat, zullen worden geprivatiseerd.
Dat heeft de Franse minister van
financiën en economische zaken,
achCO r.AriCfl E
Amsterdam - De Europese papierfabrikanten bekijken samen
met de Europese Commissie of zij gezamenlijk de papierpro-
duktie kunnen beperken.
Edmond Alphandéry, woensdag
bekendgemaakt. Renault en Air
France zijn twee van de eenent
wintig staatsbedrijven die door
de in maart aangetreden cen
trum-rechtse regering van pre
mier Edouard Balladur worden
verkocht.
Het verkooplijstje van Balladur
bevat twaalf namen van bedrij
ven die hij al in 1986 al had
willen privatiseren, toen hij in
de toenmalige regering van Jac
ques Chirac minister van econo
mische zaken was. Op het lijstje
dat Balladur destijds opstelde,
stonden de aluminiumproducent
Pechiney, verzekeringsmaat
schappijen AGF, GAN, UAP, de
banken Banque Hervet, Crédit
Lyonnais, Banque Nationale de
Paris en Société Marseillaise de
Crédit, het chemiebedrijf Rhöne-
Poulenc, de oliemaatschappij Elf
Aquitaine, het computerbedrijf
Buil en het elektronicaconcern
Thomson.
De privateringsronde die hij des
tijds wilde kon hij echter niet
afmaken door de verkiezingsne
derlaag van zijn partij in 1988.
Nu komt hij opnieuw met deze
lijst van twaalf staatsbedrijven,
waaraan hij bovendien negen
nieuwe namen heeft toegevoegd.
Tot de nieuwe bedrijven die Pa
rijs wil verkopen behoren naast
Renault en Air France de vlieg
tuigbouwer Aerospatiale, de si-
garettenfabrikant Seita, de bou
wer van vliegtuigmotoren Sec-
ma, de staalfabrikant Usinor-
Salicor alsmede la Caisse Cen
trale de Reassurance, la Caisse
Nationale de Prévoyance en de
Compagnie Générale de Mari
time.
De papiersector worstelt al en
kele jaren met overcapaciteit.
Daardoor zijn de prijzen inge
stort en maken veel papierfabri
kanten verlies.
Tot de verliezers behoorde in het
eerste kwartaal van 1993 ook het
nieuw gevormde Nederlandse
concern KNP BT. De onderne
ming wil de fabricage van mas
sief karton gaan samenvoegen en
onderzoekt daarnaast welke
maatregelen in andere papierfa
brieken moeten worden geno
men. Doel is de bedrijfskosten
met 150 miljoen terug te drin
gen.
In 1992 is het bedrijfsresultaat
van KNP BT gedaald van f 437
miljoen tot f 200 miljoen.
De concerntop sluit niet uit dat
enkele papiermachines - al dan
niet tijdelijk - worden stilgelegd.
Over de gevolgen voor de werk
gelegenheid wilde men gisteren
niets zeggen. Eerder is al aange
kondigd dat 80 van de 230 ar
beidsplaatsen op de hoofdkanto
ren van de drie partners in KNP
BT vervallen.
Van onze verslaggever
Zaltbommel - De 10.929 boeren
die zijn aangesloten bij Campina
Melkunie kunnen een verhoging
van de prijs voor de melk die ze
aanbieden aan de zuivelcoöpera-
tie wel uit hun hoofd zetten.
Dat valt op te maken uit de
woorden van topman Overmars
na afloop van de ledenraadsver
gadering over het jaarverslag
1992, gisteren in Den Bosch. Hij
is al blij als Campina Melkunie
de prijs van het afgelopen jaar
kan handhaven. De leden kregen
vorig jaar 82,76 per 100 kilo.
De zuivelmarkt is zwak volgens
Overmars en hij ziet daar voor
lopig geen verandering in ko
men.
Swissair: Alternatieven voor fusie KLM
Bern - De Zwitserse regering is bezorgd over de fusieplannen
van haar nationale luchtvaartmaatschappij Swissair met KLM,
de Oostenrijkse luchtvaartmaatschappij Austrian en de Scan
dinavische luchtvaartonderneming SAS. Bern heeft Swissair
daarom gevraagd op zoek te gaan naar alternatieven. Een
woordvoerder van de KLM zei woensdag in een reactie 'dat de
gesprekken tussen de vier beoogde partners gewoon doorgaan'.
Volgens regeringswoordvoerder Achille Casanova bestaat de
angst dat de onafhankelijkheid van Swissair op middellange
termijn in gevaar komt.
Palthe in surséance van betaling
Almelo - Het bestuur van de stomerij- en textielveredelingson-
derneming Palthe heeft woensdag uitstel van betaling voor het
bedrijf aangevraagd. Dat is noodzakelijk geworden doordat de
uitkoop van de volledige dochteronderneming De Regenboog
door haar directie, die half maart werd aangekondigd, niet
blijkt te kunnen doorgaan.
Door surséance aan te vragen heeft Palthe tijd gewonnen. Het
bestuur wil die samen met de te benoemen bewindvoerder
gebruiken om zoveel mogelijk het voortbestaan van de verschil
lende bedrijfsonderdelen te bewerkstelligen. Palthe leed vorig
jaar een verlies van f 3,9 miljoen nadat 1991 nog een winstje van
zeven ton had opgeleverd.
PvdA wil opheldering over Carpac
Den Haag - Minister Andriessen van economische zaken moet
alles op alles zetten om te voorkomen dat de distributiemaat
schappij Carpac van Volvo van Helmond en Born wordt
verplaatst naar Zweden. Dit zegt de Kamerfractie van de PvdA.
De PvdA reageert daarmee op een brief die de Industriebond
FNV aan Andriessen heeft gestuurd, waarin de bond de minister
om actie vraagt. De verplaatsing zou tweehonderddertig van de
tweehonderdzeventig arbeidsplaatsen kunnen kosten.
Andriessen moet van de PvdA de overheidscommissaris in de
Raad van Commissarissen van Snava - de holding van de
Nederlandse Volvo-activiteiten - opdragen, alles op alles te
zetten om het verlies aan werkgelegenheid te voorkomen. De
overheidscommissaris heeft formeel het recht zijn veto uit te
spreken.
Samenwerking Philips en Hoechst
Eindhoven - Philips krijgt de meerderheid in een nieuw
samenwerkingsverband met de Duitse Hoechst op het gebied
van magnetisch-optische beeld- en geluidsdragers. Een deel van
de consumentenelektronica-activiteiten van Philips-onderdeel
PDO in Eindhoven zullen in de nieuwe joint venture worden
ingebracht. Hoechst brengt bij het nieuwe bedrijf al haar
activiteiten in Wiesbaden onder.
De nieuwe onderneming moet begin volgend jaar van start gaan.
Philips, die geen details verstrekte over de samenwerking, zegt
dat er bij PDO nog een scherpe kostenverlaging tot stand moet
worden gebracht, waarbij 23 van de 110 arbeidsplaatsen in
Eindhoven zullen verdwijnen.
Verlies Nedlloyd f 58 miljoen
Rotterdam - Aandeelhouders van het Rotterdamse transport
concern Nedlloyd hebben de hoop gevestigd op de nieuwe
topman, drs. Leo Berndsen. Ze willen echter nog steeds meer
invloed op het bedrijfsbeleid. Dat bleek gisteren op de aandeel
houdersvergadering in het Rotterdamse WTC.
Nedlloyd boekte over 1992 een nettoverlies van f 58 miljoen. In
het jaarverslag schrijft Nedlloyd het verlies voor een belangrijk
deel toe aan de tarievendaling voor het containervervoer over
zee en aan andere marktomstandigheden. Volgens De Vries van
de Vereniging van Effectenbezitters verklaren die omstandighe
den onvoldoende waardoor het concern al jarenlang slecht
rendeert. Hij zei het ook te simpel te vinden om alle schuld in de
schoenen te schuiven van de vertrekkende topman Rootliep.
Grand Effie voor reclame Albert Heijn
Amsterdam - Minister Andriessen van economische zaken heeft
gisteren de eerste Grand Effie uitgereikt aan reclamebureau
FHV/BBDO en Albert Heijn voor de campagne 's Lands grootste
kruidenier ging en bleef op de kleintjes letten. De Grand Effie is
een prijs voor de meest succesvolle reclamecampagne van de
afgelopen tien jaar.
De prijs is ingesteld ter gelegenheid van het tienjarig jubileum
van de Effies, de belangrijkste Nederlandse reclameprijzen.
Voorwaarde was dat de campagne minimaal vijf jaar moest
hebben gelopen. De Effie is een initiatief van de Nederlandse
Vereniging van Erkende Reclame- Adviesbureaus en de BVA
Associatie van Nederlandse Adverteerders. Jaarlijks wijst een
onafhankelijke jury een aantal gouden, zilveren en bronzen
Effies toe voor de meest succesvolle campagnes van het afgelo
pen jaar. De Gouden Effies gingen dit jaar naar de bedenkers
van de campagnes voor de frisdrank Taksi en de Gran Dorado
Bungalowparken.
BSO ziet stagnatie winstgroei
Utrecht - De nettowinst van automatiseerder BSO/Origin (voor
41 procent in handen van Philips) is vorig jaar met vier procent
gestegen tot 14,9 miljoen. De kosten die het bedrijf moet
maken om te komen tot een internationaal werkende organisatie
zullen volgens BSO ook dit jaar een rem zetten op de winstgroei.
Gerekend wordt op 'handhaving van het winstniveau', bleek
gisteren uit de presentatie van de jaarcijfers.
De omzet van BSO steeg in 1992 met 11 procent tot ƒ601
miljoen. De omzet in Nederland nam toe met vier procent tot
367 miljoen. In het buitenland maakte de onderneming een
sprong met 23 procent tot 234 miljoen. Het aantal werknemers
is met 476 gestegen tot 4.112.
Staatssecretaris Van Rooy wil exportkredietgaranties verstrekken
i
den:
17.00 uur
17.00 uur
ALS ZITTEN U LIET
010-45821 00
076 - 221610
'an onze correspondent
^bVunderink
tlma-Ata - De driedaagse
"issie van staatssecretaris
an Rooy naar de voormali-
e Sovjet-republiek Ka-
Jachstan heeft voor een aan-
lal Nederlandse bedrijven
''luchten afgeworpen. Zo
hijgt de KLM landings- en
'nerviiegrechten in de Ka-
!achstaanse hoofdstad Al-
la-Ata. Ook wist Stork-
™abant een miljoenenorder
he wacht te slepen voor
levering van twee tex-
«ldruk-installaties aan de
Steenfabriek Alma-Ata.
rie dagen vergaderen op de
•'■Histeries van economie en
®enlandse handelsbetrek-
rSen in Alma-Ata kon Van
'y melden dat Nederland en
:achstan een verdrag heb-
91 gesloten dat de investerin-
van Nederlandse bedrijven
de voormalige Sovjet-repu-
.''aken veiligstelt. Nederlandse
LViSteerders krijgen zo het
I 'c"t om hun winsten ongehin-
naar Nederland over te
I
Tiri R°oy zei dat ze de Neder-
Van Rooy
foto de stem/johan van gurp
landse regering adviseert ex
portkredietgaranties te ver
strekken aan bedrijven die za
ken willen doen met Ka
zachstan. Daarmee zou dit
Centraalaziatische land de eer
ste GOS-republiek worden die,
sinds het uiteenvallen van de
Sovjetunie anderhalf jaar gele
den, weer in aanmerking komt
voor dergelijke garanties. Wèl
geldt voorlopig een plafond van
25 miljoen gulden in totaal en 1
miljoen per transactie. Het gaat
hier om kortlopende kredieten.
Kazachstan dankt zijn econo
mische voortrekkersrol binnen
het GOS aan de stabiele poli
tieke situatie binnen de repu
bliek. Het land - dat groter is
dan West-Europa en amper
meer inwoners heeft dan Ne
derland - telt bijna evenveel
Russen als Kazachen. Maar de
voorzichtig hervormende presi
dent Nazarbajev houdt de na-
tionalisten in zijn republiek
stevig onder de duim en heeft
etnische onrust tot dusver we
ten te vermijden.
Wèl verkeert de republiek in
grote economische moeilijkhe
den, omdat het in de roebelzone
is gebleven en dus evenzeer als
Rusland zwaar te lijden heeft
onder de voortwoekerende in
flatie. De republiek beschikt
over erts, aardgas, olie en heeft
goede landbouwgrond, maar de
valuta-kas is nagenoeg leeg.
Alma-Ata overweegt het alter
natief van een eigen munt,
maar aarzelt, omdat dit de toe
gang tot de Russische markt
zou bemoeilijken. Rusland is
nog steeds de belangrijkste
handelspartner van Ka
zachstan.
Het handelshuis Peja in Arn
hem sloot een order van 5 mil
joen gulden voor het leveren
van textieldrukmachines van
Stork. Stork-vertegenwoordi
ger Van Aken meldde dat er
nog meer orders in het ver
schiet liggen met Katoenfa-
briek Alma-Ata, die haar kre
dietwaardigheid dankt aan de
Canadese partner in een joint
venture.
Onderminister van handel Dz-
jandosov is vooral geïnteres
seerd in Nederlandse land
bouwbedrijven. Nu al is een
aantal agrarische bedrijven uit
Nederland in Kazachstan ac
tief, zoals Agrico, Cebeco en de
Meyn Groep. Deze bedrijven
stellen het vooralsnog zonder
overheidsgaranties. Het en
thousiasme van Dzjandosov
voor samenwerking met een be
drijf als Shell was geringer.
Deze maand werd bekend dat
het Franse petrochemische be
drijf Chevron al wel in Ka
zachstan gaat opereren.
De handel met Kazachstan le
vert het Nederlandse bedrijfs
leven momenteel 40 miljoen
gulden per jaar op, zonder kre
dietgaranties van de Neder
landse overheid. Een vertegen
woordiger van het ministerie
van financiën zei te hopen, dat
de handel njet op 40 miljoen
blijft steken als de verwachte
exportkredietgarantie erdoor
is.
Van onze correspondent
Aart Heering
Rome - Paolo Canttarella, de
directeur van Fiat Auto, heeft
gisteren de Italiaanse rege
ring verzocht om met ingang
van juli een jaar lang de
'staat van crisis' voor de au
to-industrie af te kondigen.
Het verzoek is gedaan omdat
Fiat onder de huidige omstan
digheden geen verder beroep kan
doen op de 'cassa integrazione',
het fonds waaruit de salarissen
van tijdelijk werkloze werkne
mers worden betaald. Het maxi
mum van 52 weken werktijdver
korting binnen twee jaar zal in
juli overschreden worden, maar
ook daarna zal 'de negatieve
ontwikkeling van de markt' nog
tot een drastische inkrimping
van de produktie noodzaken.
Fiat is naar verhouding zwaar
getroffen door de algemene crisis
in de auto-industrie. In april lag
in heel Europa de vraag 18 pro
cent lager dan een jaar daarvoor.
In Italië, waar Fiat circa de helft
van zijn produktie afzet, bedroeg
de daling zelfs 29 procent.
Het positieve effect dat de waar
devermindering van de lire op de
export heeft, wordt zodoende te
niet gedaan door de ontwikke
ling van de binnenlandse markt.
Fiat, dat vorig jaar zijn autopro-
Agnelli
foto epa
duktie al met meer dan 200.000
exemplaren heeft verminderd,
zou daardoor bij ongewijzigd be
leid aan het einde van 1993 met
bijna een half miljoen onver
kochte auto's zitten.
Volgens de Fiat-leiding lopen de
geplande investeringen in nieu
we fabrieken en modellen geen
gevaar. Het optimisme over een
spoedige opleving van de markt,
dat president-directeur Gianni
Agnelli eerder dit jaar nog ten
toon spreidde, lijkt nu echter
geheel verdwenen.
Daarnaast verkeert de concern
leiding op dit moment in het oog
van de smeergeldcycloon. Mana
ging-director Cesare Romiti
wordt sinds dinsdag officieel van
corruptie beschuldigd. Een
maand geleden heeft Romiti de
rechtbank van Milaan een me
morandum overhandigd waarin
hij toegaf dat onderdelen van de
Fiat-holding bij betrokken zijn
geweest bij een reeks gevallen
van corruptie.
Volgens Romiti en Agnelli betrof
het alleen eenheden die voorna
melijk buiten de concernleiding
om handelden, terwijl 'het hart
van Fiat gezond is'. De magis
traten geloven echter dat Romiti
essentiële informatie heeft ach
tergehouden en misschien wel
een van de gangmakers achter
het Italiaanse corruptiestelsel is
geweest. Tenslotte is de 70-jarige
Romiti, voordat hij in 1976 door
Agnelli naar Fiat werd gehaald,
directeur geweest van de staats
bedrijven Alitalia en Italstat die
haarden van politieke-economi-
sche corruptie zijn gebleken.
Romiti kan zodoende elk mo
ment worden gearresteerd. In
Turijn gaat daarom het gerucht
dat hij komende maandag aan
de Raad van Bestuur van Fiat
zijn terugtreden zal aankondi
gen, samen met dat van presi
dent-directeur Gianni Agnelli.
De 72-jarige Agnelli heeft on
langs aangekondigd dat hij in
1994 de scepter van het familie
bedrijf Fiat zou overhandigen
aan zijn dertien jaar jongere
broer Umberto. Maar als Romiti,
met wie hij jarenlang een zake
lijke twee-eenheid heeft ge
vormd, zich genoodzaakt ziet om
terug te treden, dan kan Agnelli
moeilijk aanblijven. Al was het
maar omdat hij over dezelfde
kennis beschikte als Romiti en
daardoor zelf als eerstvolgende
voor arrestatie in aanmerking
zou komen.
De onzekerheid over de toe
komst van Fiat uitte zich "giste
ren op de beurs van Milaan in
een koersdaling van 3 procent.
De aandelen IFI, het beursfonds
van de familie Agnelli, daalden
zelfs met 4,2 procent. En tenslot
te is duidelijk geworden dat de
geruchten over een spoedig sa
menwerkingsakkoord met
Renault, die de Fiat-koers maan
denlang omhoog gestuwd heb
ben, op weinig gebaseerd zijn.
Volgens het Franse dagblad
Libération gaat het om weinig
meer dan een strategische sa
menwerking bij de vervaardi
ging van robots en staalplaten.
De Fransen zouden er weinig
voor voelen om met Fiat ook alle
problemen van de Italiaanse au-
tonij verheid op hun schouders te
nemen.
