SCA WEEK
DALENA
SERVICE
■NBERGEN
Binnenlands bier bloeit op
:ke Weber
istratie op:
(ER
Verre oorden door lage verblijfskosten vaak spotgoedkoop
an de dijk,
X 5<
.00-16.00 uur
itie is te zien bij:
im
EDKOPE INRUILWAGENS
REINIERSTRAAT 1A
ERGEN - 01670-64364
financiering mogelijk
van 9.30 uur tot 18.00 uur
vond koopavond tot 21.00 uur
Saterdag tot 17.00 uur
Alle auto's APK
ANWB-onderzoek: Hongarije
is goedkoopste vakantieland
t/m zaterdag 5 juni
s van LAUREL en
ijs verlaagd.
1734
Prijs
Olifant
Nederlander waardeert eigen produkt steeds meer
Bezetting
Opgeslokt
Albert Heijn
1993
Absolute topkwaliteit
Unieke warmte-
circulatic voor snelle
bereiding
Indirektc braad-
methode, zodat vlees
niet verbrandt
Eenvoudige bediening
De Weber barbecues
gaan jaren lang mee.
at 27
1
6-236911
in nieuwstaat80
67.000 km87
X89
0 TC 1e eigenaar84
0 L RS uitgevoerd87
3 D CL88
1 nw. mod85
R 282
3 L85
.6 L 5-drs83
.6 diesel11 -85
icer 1.8 D GL87
LX rood90
GTi 1.8 vele opties87
1.8 Turbo gr. kent87
4 x 4 3.3 diesel12-87
rd 2.0 LX diesel87
.3 S Sedan automaat87
aut. 1.3 S83
.2 S TR83
Sedan 1.3 S86
.7 D Station90
1.8i86
XT alle opties86
S84
GLX 1512-89
iel 5-versn85/86
destem consument
DONDERDAG 27 MEI 1993
DEEL D
Den Haag (anp) - Uit een onderzoek naar het prijsniveau
in 16 Europese landen komt Hongarije als het goedkoop
ste vakantieland naar voren. Zo kost een complete
maaltijd in een restaurant daar in het hoogseizoen slechts
zeven gulden, tegen Noorwegen 55 gulden.
Het onderzoek is uitgevoerd door de ANWB in samenwerking
met het instituut voor budgetadviezen Nibud en met steun van
het ministerie van economische zaken.
Uit het onderzoek blijkt dat de prijzen van de EG-landen in
1992 dichter bij elkaar zijn komen te liggen. Echt goedkope
EG-landen zijn er niet meer. Spanje en Italië zijn al lang niet
meer voordelig. Nederland springt er uit door zijn goedkope
levensmiddelen. Zweden en Noorwegen zijn in veel opzichten
erg duur voor de toerist.
In Nederland kost een complete maaltijd in een restaurant 32,50
gulden, in Zweden 42 gulden en in bij voorbeeld Griekenland
15,50 gulden. De benzineprijs is het laagst in Luxemburg:
loqdvrij 95 kost daar 1,20 gulden. Dezelfde liter benzine kost in
Italië 2,26 gulden (het duurst), terwijl ook Zwitserland met 1,28
gulden relatief goedkoop is.
Kamperen is het duurst aan de meren en de Adriatische kust
van Italië (54 gulden, standaardtarief). In de Belgische Arden
nen is dat maar 25 gulden, tegen 46 gulden aan de Spaanse
kusten. Kamperen aan de Nederlandse kust kost 34,50 gulden en
de rest van ons land 26,00 gulden.
Ook een enquête onder vakantiegangers maakte onderdeel uit
van het onderzoek. Zij werden gevraagd hun vakantieland met
een rapportcijfer te beoordelen. Het laagst scoorde Luxemburg
met 7,4 procent. Daarna volgde een middengroep met Nederland
(7,6), Duitsland (7,6), België (7,7), Portugal (7,7), Engeland (7,8)
en Hongarije (7,8).
De top van het klassement wordt opmerkelijk genoeg aange
voerd door de vaak wat duurdere landen. Frankrijk (8,0), Spanje
(8,0), Zweden (8,0), Italië (8,1), Zwitserland (8,1), Griekenland
(8,2), Oostenrijk (8,2) en Denemarken dat met 8,3 procent het
hoogste scoort.
Turkije, deels Europees, deels Aziatisch, is niet in de vergelij
king opgenomen.
TEKENING raymond van aalst
Voor grijpstuiver de wereld
rond
bl9G
Het vastleggen van een vakantie
reis is voor menig reiziger al de
helft van het plezier. Voor een
steeds lagere prijs naar Spanje,
Griekenland of Portugal blijft po
pulair, maar de afbraakprijzen
voor verre bestemmingen hebben
het avontuur van de 'boeking' ver
groot. Twee weken naar Kreta
voor 1000 piek, inclusief hotel en
ontbijt, of voor hetzelfde bedrag
naar exotisch Cuba... Een blik op
de groeiende concurrentie tussen
ver weg en 'dichtbij' in de reiswe
reld.
Door John Jas
IN 1992 gaf de gemiddelde Nederlandse
vakantieganger volgens het NIPO een kleine
1100 gulden uit aan vakanties. Een rondje
langs de diverse reisbureaus leert al snel dat
voor dit bedrag een meer dan fatsoenlijke
vakantie te bespreken is. Wat heet, een
vliegreis met midden-klasse hotel kan in
Zuid-Europa al onder de duizend gulden. En
ian hoeft de reiziger nog geen koopjesjager
le zijn. Iets verder weg, of zelfs véél verder
Wg voor bijna hetzelfde geld, kan echter
sok.
hrkije is de laatste echte ontdekking van de
Nederlandse reiziger. In de reisgidsen wordt
het steevast met Griekenland vergeleken,
'maar dan met een vleugje oriëntaals'. Het
ideale aan Turkije zijn de keuzemogelijkhe
den voor de toerist. Een paar weken bakken
aan een rustig strand is één optie. Kriskras
door het land met de meer dan uitstekende
busverbindingen is ook mogelijk. Wie het
vervolgens bij lokaal vervoer niet erg vindt
om met anderen een taxi te delen, kan voor
een habbekrats op elke plek in Turkije
komen.
De kustvakanties gaan naar plaatsen als
Antalya, Alanya, Izmir of Bodrum ('St. Tro-
pez van Turkije'), terwijl een zelf samenge
stelde rondreis kan leiden langs Pamukkale,
Troje, Ankara en Istanbul. Waar in Grieken
land de oudheidkundige schatten veelal met
moeite betreden mogen worden, schijnt het
in Turkije moeilijk te zijn ze te omzeilen.
De prijs voor een veertiendaagse vakantie
naar Turkije ligt in de meeste gidsen enkele
honderden gulden hoger dan uitstapjes naar
Spanje en Portugal. Het is natuurlijk ook
langer vliegen. En daarnaast is er nog geen
sprake van eenzelfde (över)capaciteit aan
accomodaties als op het Iberische schier
eiland. Staat tegenover dat eten, drinken en
vervoer aanzienlijk goedkoper zijn. Als een
warme maaltijd in Spanje 20 gulden kost,
betaalt de toerist in Turkije de helft voor een
vergelijkbare schotel.
Dat betekent dat de vakantieganger die een
beetje oplet al gauw binnen de eerder ge
noemde 1700,- kan blijven. Acht negen
honderd gulden voor reis en hotel, de rest
aan verblijfskosten, inclusief sightseeing en
souvenirs. De vanuit Nederland verzorgde
rondreizen voor groepen laten we even be
schouwing omdat die per defenitie duurder
zijn. Toch moet even vermeld worden dat
zo'n reis van twee tot drie weken onder de
gestelde 1700,- nog altijd mogelijk is.
Maaltijden en extra's zijn dan niet inbegre
pen.
Nu is niemand de gemiddelde reiziger. Tur
kije is voor sommigen de grens, ook finan
cieel, terwijl andere vakantiegangers met
slechts enkele honderden guldens meer de
blik verder weg richten. En dan is de
verleiding voor de reislustige buitenpropor
tioneel. Een greep uit advertenties van de
laatste maanden: vliegreizen naar de Domi
nicaanse Republiek en Cuba voor rond de
1100 gulden. Het Mexicaanse Cancun voor
1050 gulden. Rio de Janeiro 'kan' voor 1400
gulden. Op en neer naar Thailand kost ook
rond de 1400 gulden. Indonesië en Malesië
zijn een fractie duurder.
De prijzen zijn een énkele keer met over
nachtingen, maar dan heeft de vakantievier-
der geluk en betreft het een aantal plaatsen
die met de massa zijn ingekocht en die op
het laatste moment nog niet zijn gevuld.
Meestal gaat het echter slechts om de vlucht.
t? wor-
fê'wordt
Dan fijkt het een .dure gi
den, totdat bet prijspeil'
beschouwd.
Een driesterrenhotel op Sumatra kan al voor
20,- per nacht. Een uitgebreide maaltijd in
Quito (Ecuador) hoeft niet duurder te zijn
dan 5,-. Een jungletocht vanuit Chang Mai
(Noord-Thailand), geheel verzorgd vier da
gen inclusief een ritje op een olifant, kost
ƒ100,-.
Het gaat te ver om alle verre oorden waar je
tegenwoordig voor 'nop' naartoe kunt naast
elkaar te leggen ter vergelijking. Daarom
hier twee voorbeelden die van toepassing
zijn op een reeks landen die rond of onder de
evenaar liggen.
De prijs voor een ticket naar Cancun staat al
hierboven. De stad is geméakt voor de
toerist op het Mexicaanse schiereiland Yuca
tan. De meeste hotels zijn naar Amerikaanse
snit, dus vrij duur. Financieel is het nog te
dragen als bijvoorbeeld de eerste twee nach
ten geboekt worden vanuit Nederland. Na te
zijn bijgekomen van de vlucht, neme men
zijn of haar intrek in een willekeurig hotel
elders in het land. Daarvan beginnen de
prijzen al bij 15 gulden.
Reizend per bus (met Amerikaans comfort)
kan vrijwel het hele land bestreken worden.
Qok dit vervoer is goedkqt)p:,«nkele tientjes
Voor ritten van honderdSTi'kïlométers. De
stranden in de baai van Campeche of aan de
Stille Oceaan doen niet onder voor Cancun,
maar zijn wel stukken goedkoper. Een roy
aal ontbijt kost 2,50, evenzo de lunch. Een
diner is een aanslag op de portomonnee: 5
piek! Grote steden als Acapulco en Mexico
City zijn uiteraard duurder, maar met enig
zoeken kan de prijs behoorlijk gedrukt wor
den.
In Thailand treft de groeiende stroom Ne
derlanders die sinds enkele jaren jaren die
richting uitgaat een overvloed aan kleine
reisbureaus aan. Elke vlieg- of busreis, hotel,
pension, trektocht of toeristisch uitstapje is
er te regelen. In Bangkok heten de taxi's
tuktuk (toektoek). Na het traditionele afdin
gen zal deze motorische driewieler voor drie
gulden de hele stad doorcrossen. 700 Kilo
meter naar Chang Mai per bus kost 15
gulden, de lunch inbegrepen.
Bangkok wordt veel bezocht door de jonge
budgettoerist voor wie het een sport is
minder dan 25 gulden per dag uit te geven.
Wie op iets meer luxe prijs stelt, kan met 40
gulden toe. Een vakantie van twee weken
zal, met wat cadeautjes voor het thuisfront,
derhalve kunnen uitkomen op twee- tot
drieëntwintighonderd gulden. En daarvoor
hoeft een bezoek aan de stranden van Phu
ket niet te worden gelaten.
zijn er altijd "de-kosten "dié de
ïéisadvéffëhties nooit halen. Luchthavenbe
lasting, inentingen en tabletten, verzekerin
gen. Maar dat geldt uiteraard ook, zij het in
iets mindere mate, voor Zuid-Europa.
De NBBS, de studentenreisorganisatie waar
al sinds jaren iedereen terecht kan, heeft
enorme ervaring opgebouwd met het verre
vakantiedoel voor een redelijke prijs. Achter
de balie van het Bredase filiaal geeft Robert
de Legé regelmatig adviezen aan reizigers
die komen boeken voor Indonesië, Sri Lanka
of Brazilië.
„Meer en meer zien we dat mensen het
aandurven zo'n goedkoop ticket te nemen en
te zien waar ze uitkomen. Ik ben zelf heel
regelmatig op reis naar dat soort, wat je
noemt 'exotische' landen. De kunst is om
niet per se op een Westerse manier te willen
leven. Bij je eten geen cola bestellen, maar
een plaatselijk drankje. Dat scheelt soms de
helft!"
De Legé ziet de belangstelling voor traditio
nele vakantieoorden langzaam teruglopen en
omslaan in interesse voor verre reizen met
minder luxe voor hetzelfde of iets meer geld.
„De cultuur van het reizen verandert. Min
der mensen leggen zich vast op een bepaalde
periode van het jaar. Er is meer speling om
te wachten op de aanbieding die ze aan de
andere zijde van de aardbol brengt."
•Het wordt een fijne len
te. en een mooie zomer,"
tei Grolschbaas Jaak
ftoch vorig jaar bij de
introductie van het kie-
vitsei uit de Achterhoek:
■te Meibok. En hij krijgt
gelijk. Lang hebben dik-
Belgische wolken vol
Duvels en wuivende Pal-
teen boven het Neder-
«hdse bierlandschap ge-
?en. Maar nu breekt
een nieuw seizoen
jentebok, meibok, Neder-
atlds witbier en een ei
sen blonde Tilburgse
'raPpist de oranje zon
*°or. Langzaam duikt in
Je pilspias weer de bijna
terdronken Nederlandse
teercultuur op.
0r Hans Jacobs
glazen gaan rond, de sfeer is
TOnaal.
''°g een pintje?," vraagt ze re-
®nsch en het nieuwe glas staat
'Oor de neus.
91 willekeurig stamineeke er
in België, het land van hop
glorie. Hele elftallen voetbal-
ts en trainers halen ze uit Ne
tland het land binnen, en wat
f'en ze terug: bier. Vaten vol,
«en vol, honderdduizenden
^otoliters.
aan de Belgische stamtafels
bestellen ze extra pintjes om de
belangrijke winst op de Hollan
ders te vieren.
„Doet u maar zo'n Belgisch bier
tje," klinkt het in de Nederland
se cafés als ze iets anders dan
het nationale vruchtwater, het
pilsje, willen hebben.
België in het glas staat voor iets
anders dan het pilsje: een echte
biercultuur tegenover de door-
drinkcultuur.
Toch had Nederland zelf ook
lange tijd een bruisend bierle
ven. In elk dorp was wel een
eigen brouwerij met mooie loka
le bieren.
De Duitsers gooiden echter roet
in het eten. Eerst werd het brou
wen van bier aan banden gelegd
en later werden veel koperen
brouwketels meegenomen om er-
granaten van te maken. De bier-
cultuur in Nederland lag na de
oorlog in een belangrijke mate
dood in het glas.
Pas in de jaren zestig komt het
bier wat meer terug, opgepept
door slogans als: 'Het Bier is
Weer best'. Maar het is vooral
pils dat er gebrouwen wordt en
door fusies slinkt het aantal
brouwers tot een handvol viltjes.
Alleen Brand en Gulpen hadden
nog enige variatie. Voor het ove-
rige borrelde per jaar een zee
van 12 miljoen hectoliter pils
van barkruk tot barkruk.
Een paar jaar geleden, precies op
het moment waarop de Neder
lander thuis achter de buis of
relaxed in zijn Grand Café toch
wel eens iets anders wil drinken
dan dat pilsje, stond de Belg op
de stoep met in zijn kofferbak de
prachtigste bieren: Duvel, Hoe-
gaarden, Palm, Koninck en nog
meer lekkers. Na twee slokken
had iedereen de mond vol van
die leuke, kleine Belgische brou-
werijtjes, met die leuke ambach
telijke brouwer die het bier nog
zelf rondbracht.
Alleen in het Limburgse Arcen
jwerd geprobeerd nog iets van de
gevarieerde vaderlandse biercul
tuur te redden, maar de Belgen
waren de grote winnaars. Vijf
jaar geleden kwam de grote
'boom' en draaiden de Belgen
gigantische omzetten.
De kleine brouwerijtjes worden
bij onze zuiderburen inmiddels
ook opgeslokt door de immens
grote jongens als Interbrew. De
'ambachtelijke' bieren zijn al
lang zusjes en broertjes van Stel
la, Jupilèr, Maes. De oude limo-
nadefabriek van Hoegaarden
werd na de brand een moderne
fabriek waar nu 800.000 hectoli
ter witbier wordt gemaakt. Het
enige kleinschalige is het viltje.
Een paar jaar geleden begon het
vaderlandse offensief. Arcen was
natuurlijk al bezig, en Grolsch
bracht een bier waar zelfs een
Belg heimwee naar zou hebben:
Amber, het Achterhoekse ant
woord op Koninck. Maar het
waren vooral de kleintjes die de
nek uitstaken. Hoegaarden en
Dentergems werden met groot
aangevallen door de Limburgse
witbieren van Raaf, de uitste
kende Leeuw en Ridder. En toen
de grote brouwers de verande
rende smaak eindelijk door had
den, gingen ze op jacht en slok
ten ze de kleine brouwers op:
Heineken pikte Ridder en zijn
Wieckse Witte in en Oranjeboom
de Heumense Raaf. Van het suc
ces van Wieckse Witte kregen de
ze bij Hoegaarden het wit om de
neus.
De lentebok graasde alleen nog
op de weitjes van Arcen, Linde
boom en Kroon, maar de grote
brouwers hadden de smaak te
pakken gekregen en vorig jaar
kwam Grolsch als eerste grote
jongen met Meibok. Het werd
een hit en tóen Heineken afgelo
pen najaar met heel veel succes
met zijn Tarwebok een bok
bracht die tot aan de lente ge-
Bieren van Nederlandse bodem: steeds gevarieerder en steeds meer gewaardeerd. foto do visser
dronken kon worden, brak de
zon door.
Een bijna verdronken Neder
landse biercultuur steekt de
hand boven de pilspias uit. Ook
het bierlandschap verandert en
krijgt rust. Vijf jaar geleden was
het bierverbruik van de Neder
lander per hoofd van 85 naar 90
liter opgejaagd, maar die roes is
nu bijna uitgeslapen. Er wordt
weer minder gedronken, maar
wel gevarieerder.
Ook het alcoholvrije bier is over
het hoogtepunt heen terwijl de
zware bieren in de cafés minder
gevraagd worden en verhuizen
naar de eigen woning, waar nie
mand lelijk kijkt als de gevolgen
zichtbaar worden. Bovendien
vragen de zomerse terassen om
een aangepast bier.
De nieuwe lente breekt aan: be
gin dit jaar kwam de enige Ne
derlandse trappistenbrouwerij
La Trappe van de Abdij De
Koningshoeve uit Tilburg, met
een prachtige blonde trappist
met maar 5,5 procent alcohol
Een ideaal terrasbier. Daarna is
het in de wei druk geworden
waar de lente- en meibokker
elkaar verdringen: naast dt
Kroon, Lindenboom, Arcen er
Grolsch zijn nu ook Alfa uit
Sehinnen, Oranjeboom en Gul
pen met een fris zomerbier geko
men.
Nederland krijgt de smaak var
de eigen 'bieren te pakken. Ei
wordt ook steeds vaker naar Ne
derlands bier gevraagd. Zo laa'
Albert Heijn, de nationale trend
zetter, bij Arcen een eigen spe
ciaal bier brouwen. Dt
grootgrutters hebben de com
merciële zegeningen van het len
tebier ontdekt. Maar waf doer
we als de lente voorbij is en het
schap leeg raakt? Kenners ir
bierland verwachten dat het niet
lang meer zal duren of er is het
hele jaar door een seizoensbier
een lentebok gevolgd door een
zomerbier, dan komt de traditio
nele herfstbok gevolgd door een
winterbier.
Terug naar het stemmige Bel
gische stamineeke. Nog steeds
draait de tapkraan volle toeren
Maar steeds vaker klinkt er een
stevig „dju," als ze het hebben
over het bierklimaat in Neder
land. De nieuwe lente zingt door
de Nederlandse bierleidingen en
kleuren terrassen zomerblond.
„Het wordt een fijne lente en een
mooie zomer," zei Jaak Troch,
directeur van Grolsch én Belg.
