Studie naar ME-optreden
kort
mm
Stealth-jagers gaan 's nachts oefenen vanaf Gilze-Rijen
Ludieke anti-stank-actie in Steenbergen
Zeebaars voelt zich lekker in snelle stroom pijlerdam
Magic Johnson op bezoek
Westen: 'zachte koers'' tegen Serviërs
Miljoenenorder De Schelde
voor bouw transportschip
r
n
ft
Banken bezorgd
over toekomst
üde vonnissen Politie-instituut Hoogerheide wil E-team om geweld te voorkomen
Isterloo
>moveert
Dopharma-zaak
Spanning in
puriname
aar kookpunt
hnzet in chemie
opnieuw gedaald
25 Ballingen
terug naar Israël
IN DEZE KRAMT:
ISv deelD
Merijntje
■auritzen scoort
loor TVM-ploeg
Jaloerse man
gooit granaat
naar ex-vriendin
Kans op
onweer
Li
B)
I De deze week 32
Vorig jaar om bij
a betreurd omdat
zijn kaliber had
[/an het afdelings.
her Hamelink dus
kn spits Mare de
De kans dat hij
ompetitie om het
de klasse A in het
2-1 van ASWH
lo van Buuren l-o
\-2.
2-0 (5-2). Zaterdag
I periodekampioen-
amateurvoetbal op
van Keulen 1-0,
17 1-2 (0-2). Zaterdag
bereikt van de strijd
Relingen wonnen op
pee Al. Tegenstan-
PC en VCK, met als
van het landelijk
1-1 gewonnen.
He Velde 1-0, Paul
/aarde
pstrijd om een plaats
op zaterdag met 3-2
Max Westdorp 0-1
Ihop), Martijn Nieu-
Sjaak Koeman 3-2.
podekampioen van de
voetbal won Rillan-
MANNEN MET EEN GROTE MAAT
BIJ
SAS VAN GENT
SLAAGT U ALTIJD'
PI SLAAGT U ALTIJDy^c
l Normale maten t/m 64 (sfeïy
u Duitse buikmaat t/m 65, 135 qmlernvHng.
I l/v
■LJ! Gentsestraat/Stationsstraat 014 58-;
losse nummers:
maandag t/m vrijdag: 1,60
zaterdag: 1,90
tOwzujS^
DINSDAG 11 MEI 1993
133e jaargang
I I II I
iardenburg - De Rabo-banken
West-Zeeuws-Vlaanderen
jillen dat het gebied zich wa
mt tegen dreigende verarming
jn de streek. „Als we niets
[oen. hebben we straks alleen
jog een overnachtingsrol te bie-
>nzegt A. Veerman, directeur
w'de Rabo-bank Aardenburg-
ede. Hij doet de uitspraak aan
de vooravond van een seminar
rer de toekomst van West-
jeuws-Vlaanderen.
I ZIE ZEELAND - C1
Van onze verslaggever
Gilze-Rijen - Vanaf 14 juni
zullen voor radar onzichtbare
maar het menselijk oor dui
delijk hoorbare F-117
'Stealth'-jagers, vanaf de
vliegbasis Gilze Rijen nachte
lijke vliegoefeningen uitvoe
ren.
Acht van deze hypermoderne
Amerikaanse straaljagers zullen
dan gedurende een maand oefe
nen vanaf Gilze-Rijen, in het
kader van de Co-locater Opera
ting Base oefeningen.
Gilze-Rijen is een zogenaamde
Co-locater Operating Base
(COB) voor de Amerikaanse
luchtmacht. De vliegbasis wordt
in tijden van spanningen ge
bruikt als uitvalsbasis. Daarom
is de basis ook ingericht voor de
Amerikaanse vliegtuigen.
In totaal kunnen twee complete
Amerikaanse vliegtuiggroepen
Gilze-Rijen gebruiken. Om ge
wend te zijn met de lokale om
standigheden en het Europese
weer, wordt regelmatig door
Amerikaanse luchtmachtsqua
drons gebruik gemaakt van Gil
ze-Rijen.
Op 8 juni komen de vliegtuigen
aan. Tot 14 juni worden een paar
vluchten gemaakt om bekend te
worden met de omgeving. Daar
na beginnen de oefenvluchten,
die meestal 's nachts zullen
plaatsvinden.
De F-117 is 'onzichtbaar' voor
radar. Om optimaal gebruik te
maken van deze onzichtbaar
heid, wordt voornamelijk
's nachts gevlogen. Hoewel moei
lijk op te sporen per radar, geeft
de F-117 wel zijn positie weer
door het motorlawaai. „Het
vliegtuig produceert aanmerke
lijk meer lawaai dan onze F-
16's," aldus een luchtmacht-
woordvoerder.
De luchtmacht hoopt door
vroegtijdige informatie aan het
publiek, enig begrip voor de
overlast te kunnen opwekken.
„Wij hebben richting de Ameri
kanen onze bezorgdheid uitge
sproken en gevraagd zo min mo
gelijk overlast te veroorzaken."
„Zo is al afgesproken dat er na
twee uur 's nachts geen vluchten
meer plaatsvinden. Op 10 en 11
juni maken de Amerikanen nog
vluchten om te kijken hoe de
routes lopen, om zoveel mogelijk
de woonwijken te vermijden.
Dan zullen we verder onderhan
delen om de overlast tot een
minimum te beperken. We be
grijpen goed dat een maand lang
nachtvluchten, voor de omwo
nenden hinderlijk is."
bede minuut na de her
bond het 0-2. Comé
kogelde de bal in de
bovenhoek. SSV'65
luidelijk en trok het of-
laar zich toe. Aanval op
Jolgde op het Rillandia-
een kwartier scoorde
Groote de aansluitings-
was de stijd weer vol
len. Temeer daar SSV'65
Jstrijd bleef beheersen
fte anders uit. Bij een
liet Frans Hagenbeek
lekenen.
Tarop bracht SSV'65 rou-
Firn Paardekoper binnet
pi. Met succes, want toj
J acht minuten voor tijd
een alles-of-niets-offen-
chtte SSV'65 alsnog ea
pel uit het vuur te slepen
|a kwam onder druk te
loelman Corné Kuiper
rjn ploeg echter overeind,
|t een verdediger een paar
bal net voor de doellij»
ipen. Toen Frans Hagen-
|4 liet aantekenen gaf de
Lb zich gewonnen. Getipt
I club die het algeme®
jkampioenschap g®8
en nu uitgeschakeld
lag, dat zaterdag 15 n»
Itegen datzelfde SSV'65
|dt, weet na deze uitsla?
moet doen wil het voor
|ie in aanmerking komen
winnen met twee goals
11
fa 2-3 (5-3), Zaamslag l'1
BV'65 1-0 (2-4). ,1
hze sportmedewerker
izen - Hulsterloo is gePro'
■rd naar de eerste klasse
t afdelingsvoetbal op z°n'
iDit ondanks de 0-1*
g die de club uit Nis®"'
in gisteren leed tegen »e
kende Renesse, daar »e
treffen tussen beide teams
n 2-0-overwinning v<>0
rloo eindigde.
TERLOO-RENESSE 0-1
sclub kreeg de beste ka»'
succes, maar benutte 01
Zo was Lode yan der Hffi'
licht bij de openingstren».
hij knalde tegen de lat-1*
:wartier in de tweede
het 0-1. Een hoeks*
door Michel van de Ho»
:t Hulsterloo-doel gewerd
(leef verder bij die ene tn>
was Hulsterloo dicht bij
keda De Bredase rechtbank
heeft tegen drie verdachten in de
Dopharma-zaak milder gevon
nist dan de officier van justitie
d geëist. Alleen een voormali-
p vertegenwoordiger van het
iaamsdonksveerse diergenees-
liddelenbedrijf Dopharma
[reeg celstraf voor zijn aandeel
b de handel in illegale groeibe-
forderende middelen. De andere
Machten kregen een geldboete
bgelegd.
IZIE BINNENLAND-A3
jfaramaribo - De spanning in
inname is gisteren hoog opge-
fcpen. nadat voormalig legerlei-
Ker Bouterse opnieuw met ge
peld had gedreigd. Vandaag zal
et parlement, tegen de zin van
louterse, de benoeming van een
fceuwe legerchef goedkeuren,
[resident Venetiaan sluit bui-
fenlands ingrijpen niet uit als de
Igertop halsstarrig blijft.
IZIE BUITENLAND - A4
Jordrecht - De omzet van de
lemische industrie is vorig jaar
let 1,6 procent gedaald tot ruim
43 miljard gulden. Het aantal
perknemers liep met 4.600 terug
lot 87.400 en de investeringen
[aaiden met elf procent. Voor dit
lar wordt nog geen herstel van
ie omzet verwacht.
|ZIE ECONOMIE-A5
ruzalem - Israël heeft 25 Pa-
slijnse ballingen toestemming
ileend terug te keren naar de
K>r Israël bezette gebieden. Het
lat om ballingen die op 17
leember vorig jaar zijn uitge-
ezen en nu samen met bijna
srhonderd andere gedeporteer-
in het niemandsland bij
itid-Libanon verblijven.
VANDAAG 2 KATERNEN
j Achtergrond A2
Binnenland A3
Buitenland A4
I Economie A5
Beurs A6
1 deel B
I £ee|and deel C
i "'v-programma's D2
Ver
maker toen Mario
pen in schietpositie l*
- deze keer stond de P
ioelpunt in de weg.
Het is slecht
geStealth
met de rust
[inlander - Dag-Otto Lauritzen
Pst Cees Priem nauwelijks iets.
Bechts een bonus bij bijzondere
festaties. De Zeeuw kan na de
seizoenszege van de
B-jarige Noor tot uitbetaling
TWgaan. Lauritzen won maan-
Pf> de vijftiende etappe van de
pide van Spanje. De leidende
psitie van de Zwitser Toni Ro-
fwger kwam niet in gevaar.
PZIE SPORT - Bi
Brussel (rtr/afp) - De Euro
pese Gemeenschap en de Ver
enigde Staten zien voorlopig
af van militaire acties tegen
de Bosnische Serviërs. Was
hington doet dit op verzoek
van de EG, die de uitkomst
van het referendum van de
Serviërs over het Vance-
Owen vredesplan op 15 en 16
mei wil afwachten.
Brussel geeft er de voorkeur aan
Servië te steunen met zijn blok
kade tegen de Bosnische Ser
viërs.
Washington, dat de afgelopen
dagen in Europa heeft gelobbyd
voor militaire actie (luchtaan
vallen op Servische doelen of
opheffing van het wapenembar
go ten gunste van de Moslims),
zet de plannen voorlopig in de
ijskast.
De Britse minister Douglas Hurd
beklemtoonde echter dat militai
re acties nog steeds niet zijn
uitgesloten: „De Bosnische Ser
viërs zullen niet rustig kunnen
genieten van het gebied dat zij
hebben veroverd".
De Servische president Milosevic
schortte vrijdag de levering van
goederen aan de Bosnische Ser
viërs op om hen te dwingen in te
stemmen met het Vance-Owen
vredesplan. Gisteren werd aan
de Bosnisch Servische leider Ka
radzic duidelijk gemaakt dat hij
en zijn volk de toegang tot Ser
vië zal worden geweigerd zolang
zij het vredesplan niet aanne
men.
Volgens de Nederlandse minister
Kooijmans wordt bij de afslui
ting van Servië voor Bosnische
Serviërs gedacht aan zo'n 200
tot 300 grensbewakers, niet al
leen uit de EG maar bijvoor
beeld ook uit de VS en Rusland.
Kooijmans vond geen steun voor
zijn idee om de ingestelde veilig
heidszones vanuit de lucht te
beschermen tegen mogelijke
aanvallen door onder meer het
squadron van 18 F-16's dat van
uit Italië boven Bosnië patrouil
leert.
De Spaanse minister Javier So-
Karadzic
FOTO EPA
lana waarschuwde dat Kroatië
sancties boven het hoofd hangen
als de Bosnische Kroaten hun
aanvallen en etnische zuiverin
gen tegen de moslims in Mostar
niet staken. Zijn Duitse ambtge
noot Klaus Kinkel gaat vrijdag
naar Zagreb om uitdrukking te
geven aan de Westerse bezorgd
heid over de gevechten.
Mocht de NAVO besluiten aan
vredesmissies deel te nemen, dan
moet er wel aan een aantal voor
waarden worden voldaan, liet
secretaris-generaal Manfred
Wörner maandag weten in een
verwijzing naar Bosnië.
De VN overwegen 70.000 man in
Bosnië te stationeren als het
Vance-Owen vredesplan wordt
aangenomen, maar de bondge
noten hakketakken nog over de
vraag hoe het bevel over zo'n
macht in de praktijk zal werken
en hoever de troepen zullen mo
gen gaan om het vredesplan ter
verdeling van Bosnië in tien
sterk autonome gebieden af te
dwingen.
Griekenland heeft gisteren laten
weten dat het niet mee zal doen
aan een eventuele militaire ope
ratie in Bosnië. Als de NAVO tot
actie overgaat, trekt Athene zijn
marineschip terug uit de Adria-
tische Zee en gaan ook de Griek
se bemanningen uit AWACS-ra-
darvliegtuigen, zei een woord
voerder van president Karaman-
lis.
Twee bewoners van de
Steenbergse wijk Noord-Oost
bevestigen spandoeken aan een
bouwkeet waarop zij hun hui
zen te koop aanbieden. Ruim
zestig huiseigenaren in Noord-
Oost zijn een ludieke actie be
gonnen tegen de stankoverlast
van een nabijgelegen drogerij.
De bewoners klagen dat zij
met het mooie weer amper bui
ten kunnen zitten. FOTO ANP
Helchteren - Een jaloerse
gangster uit België heeft
gisterochtend in het Lim
burgse Helchteren met een
handgranaat een aanslag
gepleegd op zijn ex-vriendin
en haar nieuwe geliefde.
De man drong samen met
een vriend het huis van de
vrouw binnen en bedreigden
de twee slachtoffers aan
vankelijk met een riot-gun.
Toen die zich verzetten,
openden de twee belagers
het vuur. Zij gooiden ook
een handgranaat.
De vrouw moet waarschijn
lijk een been missen; haar
vriend verloor een arm. Het
huisje brandde volledig uit
waarbij de hond van de
vrouw om het leven kwam.
De twee gangsters zijn
spoorloos verdwenen.
Van een verslaggever
Hoogerheide - Nog dit jaar
komt er een speciaal 'E-
team' dat het politie-op-
treden bij grote bijeen
komsten zoals demonstra
ties en risicovolle voetbal
wedstrijden onder de loep
gaat nemen. Op die manier
hoopt de politie geweldes-
calaties zoals zaterdag in
Den Haag te voorkomen.
De plannen voor het 'E(valua-
tie)-team' zijn afkomstig van dr.
O. Adang, beleidsmedewerker
bij het Politie Instituut Openba
re Orde en Veiligheid (PIOV). Op
dit instituut, met vestigingen in
Hoogerheide en Baexem (Lim
burg), krijgen jaarlijks zo'n 500
politie-agenten hun basisoplei
ding voor de Mobiele Eenheid.
Adang hoopt nog dit jaar zijn
'E-team' te kunnen formeren:
een groep van zo'n tien deskun
digen die het politie-optreden bij
grote evenementen onder de loep
gaat nemen. „Met zo'n team
kunnen we echt niet alles voor
komen", zegt Adang, „20.000
mensen heb je echt niet aan een
touwtje. Maar de resultaten van
de ene bijeenkomst kunnen wel
weer gebruikt worden voor de
volgende."
Minister Ritzen (Onderwijs) stelt
ondertussen de studenten mede
verantwoordelijk voor de rellen
die zaterdag in Den Haag uit
braken tijdens een protestmars
van jongeren tegen het kabinets
beleid. Hij vindt het studenten-
verzet tegen de bezuinigingen op
studiebeurzen bovendien 'eli
tair'.
Ritzen zegt dat in een interview
met deze krant. Hij zag de con
frontatie van afgelopen weekend
al aankomen. De protestacties
van de laatste weken gingen al
die richting op, meent hij. „Ik
ken nog niet alle feiten over wat
zaterdag is misgegaan, maar ik
ben niet de eerste die de schuld
bij de politie zal leggen. De stu
denten zijn zich niet bewust ge
weest van de gevolgen die hun
toon de laatste tijd heeft opge
roepen."
Uit zorg voor een verdere escala
tie wil Ritzen zo snel mogelijk
weer met de studenten rond de
tafel gaan zitten.
Het Groen Links-Kamerlid Ro-
senmöller wil de Nationale Om
budsman inschakelen om een
onafhankelijk onderzoek in te
stellen naar de rellen.
PvdA-Kamerlid Netelenbos wil
echter eerst minister Dales (Bin
nenlandse Zaken) en Hirsch Bal-
lin (Justitie) de kans gunnen om
de zaak schriftelijk aan de Ka
mer uit te leggen. „Daarom zal
ik vandaag in de Kamer vragen
om een verslag waarin de onder
ste steen boven komt. Is dat niet
het geval, dan vragen we om een
Kamerdebat."
Minister Dales van Binnenlandse
Zaken, verantwoordelijk voor de
openbare orde, wil nog niets zeg
gen over de uit de hand gelopen
demonstratie.
VERVOLG OP BINNENLAND - A3
ZIE OOK ACHTERGROND - A2
Van onze verslaggever
Cees Maas
Neeltje Jans In de felle stroming
van de stormvloedkering in de Oos-
terschelde is zich een reservaat aan
het ontwikkelen voor een in Neder
land sterk bedreigde vis: de zeebaars.
Biologen spreken van een onverwacht,
maar bijzonder waardevol nevenver
schijnsel van de Deltadam, die tenslotte
gebouwd is om een nieuwe watersnood te
voorkomen.
Het reservaat bij de dam is de enige
plaats in West-Europa waar de zeebaars
ongestoord kan overzomeren en groeien.
Het Rijksinstituut voor Visserijonderzoek
(RIVO) in IJmuiden noemt het ecologisch
gezien van groot Europees belang.
Al decennia lang gaat het bergafwaarts
met het zeebaarsbestand in de Noordzee
en voor de Nederlandse kust. De oorzaak
is een zeer intensieve beroepsvisserij op
de paaigronden voor de Franse en vooral
de Engelse kust van deze culinair zeer
gewilde en dus peperdure vis.
De zeebaars is bovendien een zeer lang
zaam groeiende vissoort zodat het be
stand voor de Nederlandse kust (de vis is
een zomermigrant, hij komt hier alleen
om te groeien) jaar na jaar sterk afnam.
Sinds de aanleg van de stormvloedkering
in 1986 is een kentering in gekomen in de
zeebaars-visserij. Rond de schuiven die
de getijden doorlaten legde Rijkswater
staat een met gele boeien afgebakende
verboden zone aan, om boten te weren uit
de gevaarlijke stroom die de getijstromin
gen door de schuiven veroorzaken.
Zo ontstond een afgebakend gebied waar
het doorgaans zeer hard stroomt. En dat
is precies de beste leefomgeving voor de
zilveren vis. De zeebaars ligt tussen de
stenen op de bodem in de felle stroom te
loeren op prooivis, of jaagt aan de opper
vlakte op spiering en bliek en andere
zeedieren die door de stroom worden
meegevoerd.
Sportvissers kregen in de gaten dat juist
rond die dam het zeebaarsbestand lang-
De bekende Amerikaanse basketballer Magie Johnson
is gisteren in Nederland aangekomen voor twee
wedstrijden met zijn nationale ploeg tegen het
Nederlandse basketbal-team.
ZIE SPORT-BI
Het wordt een herhaling van gisteren. Eerst zonnig, warm
en zwoel. In de namiddag of avond plaatselijk kans op een
regen- of onweersbui. De oostenwind is overwegend zwak.
Van onze Haagse redactie
Vlissingen - De Koninklijke Schelde Groep (KSG) in Vlissin-
gen bouwt in principe het nieuwe amfibisch transportschip
voor de marine. Voor de bouw van het schip heeft Defensie
254,4 miljoen gulden uitgetrokken.
Defensie heeft de keus laten val
len op de Zeeuwse marinewerf
om de specifieke kennis van De
Schelde voor de bouw van mari
neschepen voor Nederland te be
houden.
„We willen voorkomen dat stra
tegische kennis verloren gaat",
aldus J. Fledderus, directeur-ge
neraal Materiaal van het minis
terie van Defensie.
Het amfibisch transportschip
moet een bataljon van 600 mari
niers kunnen vervoeren. Nu
moeten de mariniers nog een
beroep doen op Britse schepen.
Het nieuwe schip is ook bedoeld
voor humanitaire noodhulp, eva
cuaties, rampenbestrijding en
het kan dienen als een extra
platform voor helikopters.
Het schip beschikt over een dok
voor het vervoer van maximaal
zes landingsvaartuigen. Het
schip heeft een vloeroppervlak
van 2.500 m! voor het vervoer
van tanks, vrachtauto's, helikop
ters en jeeps.
De Schelde denkt het transport
schip voor 254,4 miljoen te kun
nen bouwen, zegt secretaris T.
van de Poel van de Koninklijke
Schelde Groep. De werf krijgt
nu de tekeningen van Defensie.
Na bestudering van de tekenin
gen zal De Schelde duidelijk
maken voor welk bedrag het
schip gemaakt kan worden.
Voor het behoud van de werkge
legenheid is de order voor het
transportschip 'een belangrijke
stap', aldus Van de Poel. De
Schelde zit nu nog behoorlijk in
het werk met de bouw van acht
M-fregatten waarvan er al vijf
klaar zijn, een nieuw bevoorra
dingsschip voor de marine en
een nieuwe veerboot voor de lijn
Vlissingen-Breskens. Van de
Poel: „Daarna loopt het lang
zaam af en daarom sluit deze
order goed aan."
Volgens Van de Poel is de order
portefeuille met het transport
schip nog niet volgeboekt. Wel
kan de bouw van het transport
schip dienen als overbrugging
totdat begonnen kan worden
met de bouw van twee comman
dofregatten. De bouw daarvan
begint op zijn vroegst in 1996.
„De keuze was daarom óf het
transportschip door De Schelde
laten bouwen óf het bedrijf aan
zijn lot overlaten", aldus top
ambtenaar Biedeman van het
ministerie van Economische Za
ken.
VERVOLG OP BINNENLAND - A3
(ADVERTENTIES)
zaam groeide. Vandaar zwermde de zee
baars uit over de andere Zeeuwse wate
ren en de Noordzee, zodat voorzichtig al
gesproken mag worden van een langzaam
groeiende populatie.
Hoe het precies met het bestand is ge
steld, is niet te achterhalen. Zeebaars
wordt op dit moment niet op grote schaal
commercieel bevist ir. Nederland. De ob
stakels waar de vis zich tussen ophoudt,
maken dat onmogelijk voor bijvoorbeeld
de sleepnetkotters. En omdat de vis niet
interessant is voor de beroepsgroep visse
rij wordt er geen geld uitgetrokken voor.
wetenschappelijk onderzoek, dat cijfers
en andere gegevens kan opleveren.
VERVOLG OP ZEELAND - C3
STUDIE
Dit woord is vandaag in het nieuws. Een van de vele. Een krant vol. Nu de
daad bij het woord: een echte Parker Roller-pen voor u, met uw woord(en)
naar keuze erin gegraveerd, als u een nieuwe abonnee opgeeft. U de pen,
de nieuwe abonnee om te beginnen twee weken de krant gratis.
Noteer als nieuwe abonnee:
Naam:
Adres:
Postcode:
Plaats
Telefoon (voor controle bezorging):
De nieuwe abonnee betaalt per:
kwartaal acceptgiro85.50
maand automatisch 28.45
De Parkerpen zendeh aan:
Naam:
Adres:
Postcode:
kwartaal automatisch
bank/gironr
83.-
Plaats:_
In de pen moet komen te staan: (max. 15 letters)
De pen wordt opgestuurd zodra wij het eerste abonnementsgeld ontvan
gen hebben. Stuur deze bon in een open envelop zonder postzegel naar
Dagblad De Stem, Antwoordnummer 112, 4800 VB Breda.
DE STEM. EEN KRANT DIE JE WAT ZEGT.
I-J